2012

11
Ocena poziomu aktywności fizycznej osób niepełnosprawnych
zmodyfikowanym Międzynarodowym Kwestionariuszem
Aktywności Fizycznej (IPAQ)
Dariusz Boguszewski1, Jakub Grzegorz Adamczyk1,2, Beata Kurkowska3
Zakład Rehabilitacji Oddziału Fizjoterapii II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego1
Zakład Teorii Sportu Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie2
Sekcja Nauk Kultury Fizycznej Studenckiego Koła Naukowego Fizjoterapii
przy Zakładzie Rehabilitacji OF II WL WUM3
Аnnotation:
Boguszewski Dariusz, Adamczyk Богущески Дариуш, Адамчук Якуб Гре- Богущески Дариуш, Адамчук Якуб Гре-
Jakub Grzegorz, Kurkowska гощ, Курковська Беата. Оцінка фізичної гощ, Курковска Беата. Оценка физиче-
Beata. Evaluation of physical активності людей з обмеженими можли- ской активности людей с ограниченны-
activity of disabled people by востями за допомогою модифікованого ми возможностями модифицированным
modified International Physical Міжнародного опитувальника фізичної Международным вопросником физиче-
Activity Questionnaire (IPAQ). активності (IPAQ). ской активности (IPAQ).
Introduction. The aim of the Вступ. Метою роботи було адаптація Введение. Целью работы было адаптация
study was an adaptation the Міжнародної Анкети Фізичної Активнос- Международной Анкеты Физической Актив-
International Physical Activity ті для потреб неповносправних осіб, які ности для нужд лиц, передвигающихся на
Questionnaire for disabled people користуються візком, а також перевірка і инвалидных колясках, а также проверка и
moving on wheelchairs, and об’єктивізація запропонованого інструмен- объективизация предложённой методики.
check and objectification of the ту. Материал и методы. Опрошено 69 ин-
proposed tool. Матеріал і методи. Опитано 69 неповно- валидов (8 женщин и 61 мужчину), пере-
Material and methods. The справних осіб (8 жінок та 61 чоловіка), які двигающихся на колясках. Для сравнения
research covered 69 disabled рухаються  за допомогою візків. Для по- исследуемые были разделены на две
people (8 women and 61 men). рівняння досліджуваних було поділено на группы: лица, участвующие в регулярных
All group was divided into two дві групи: особи, які беруть участь в регу- физкультурных занятиях – Группа 1 и лица
subgroups: regularly practicing лярних фізичних заняттях – Група 1 та осо- не занимающиеся спортом – Группа 2. Ис-
sportsmen – Group 1 and people би, які не займаються спортом – Група 2. следовательским инструментом служил
who were not practicing any sport Досліджувальним інструментом була Між- Международный вопросник Физической
– Group 2. Research tool was народна Анкета Фізичної Активності – IPAQ Активности – IPAQ (в сокращённой версии)
International Physical Activity (в скороченій версії) модифікована для модифицированный для нужд лиц, пере-
Questionnaire (short version) потреб неповносправних осіб, які користу- двигающихся на инвалидных колясках.
adapted for disabled people. ються візком. Результаты. Подсчитанные усредненные
Results. Averaged results of Результати. Підсумовані усереднені ре- результаты, отображающие физическую
physical activity, expressed in MET, зультати, які представляють фізичну ак- активность исследуемых лиц выражённую
showed the differences between тивність досліджуваних осіб виражену в в единицах MET, обнаруживают значитель-
groups (Groups 1 average 7418 одиницях MET, розкривають значну різ- ную разницу между группами (Группа 1
MET, Group 2 average 2158 MET, ницю між групами (Група 1 в середньо- в среднем 7418 MET, Группа 2 в среднем
p=0.000). The biggest differences му 7418 MET, Група 2 в середньому 2158 2158 MET, p=0,000). Предельные разни-
(p=0.000) were spotted in MET, p=0,000). Найбільші різниці (p=0,000) цы (p=0,000) зафиксированы в категории
intensive physical activity. People зафіксовано в категорії інтенсивної ру- интенсивной активности движения. Лица,
regularly practicing sport training хової активності. Особи, які займаються занимающиеся регулярным спортивным
also devoting more time on регулярним спортивним тренінгом більше тренингом, больше времени отдают на
activities related to locomotion. часу присвячують також діям, пов’язаним действия, связанные с передвижением.
31 of sportsmen characterized з пересуванням. Серед спортсменів 31 Среди спортсменов 31 человек характери-
high level of physical activity and особа характеризувалась високим рівнем зовался высоким уровнем активности, а 6 –
6 – medium. In the second group активності, а 6 – достатнім. У другій групі достаточным. Во второй группе всего лишь
9 people were in high level, 11 лише 9 осіб було класифіковано, як особи 9 человек классифицировано как лица с
in medium and 14 in low level of з високою активністю, 11 характеризувала высокой активностью, 11 характеризовала
physical activity. достатня, а 14 недостатня фізична актив- достаточная, а 14 недостаточная физиче-
Conclusions. 1. Almost half of ність. ская активность.
people who were not practicing Висновки. 1. Серед осіб, які не займають- Выводы. 1. Среди лиц не занимающих-
any sport was characterized by ся спортом майже половина досліджува- ся спортом почти половина исследуемых
an insufficient level of physical них характеризувалась недостатнім рівнем характеризовалась недостаточным уров-
activity. It means that the persons активності. Це означає, що особи, які не є нем активности. Это означает, что лица,
who not taking sports activities are активними в рекреаційній або спортивній не предпринимающие рекреационной или
also less active while performing сфері також менш активні під час вико- спортивной активности, также менее ак-
daily chores and leisure. 2. The нування щоденних обов’язків та у вільний тивны во время выполнения ежедневной
modified International Physical час. 2. Модифікована Міжнародна Анке- нагрузки и в свободное время. 2. Моди-
Activity Questionnaire (IPAQ) та Фізичної Активності (IPAQ) може стати фицированная Международная Анкета
can be an effective tool for the ефективним інструментом оцінки рухової Физической Активности (IPAQ) может быть
evaluation of physical activity активності наповносправних осіб, які руха- эффективным инструментом оценки актив-
of disabled people moving on ються на візках. ности движения лиц передвигающихся на
wheelchairs. инвалидных колясках.
Кeywords:
disability, physical, activity, неповносправність, фізична активність , инвалидность, физическая, активность,
estimation. оцінка оценка.

Wprowadzenie1 stylu życia są przede wszystkim choroby układu krążenia,

Postęp cywilizacyjny czyni życie ludzkie dłuższym i dolegliwości bólowe aparatu ruchu. Wobec zwiększającego
łatwiejszym. Powoduje jednak także negatywne skutki w się zagrożenia chorobami XXI wieku propagowanie
postaci zmian nawyków żywieniowych czy niedostatecznej zdrowego stylu życia w ramach profilaktyki powinno być
ilości ruchu (w miastach ludzie pracują i odpoczywają jednym z podstawowych zadań lekarzy, fizjoterapeutów i
głównie siedząc) [5, 6, 10, 14, 16, 18]. Efektem niezdrowego specjalistów nauk o zdrowiu [12, 21, 22].
© Dariusz Boguszewski, Jakub Grzegorz Adamczyk, Grupami szczególnie narażonymi na negatywne
Beata Kurkowska, 2012 skutki akinezji są dzieci, osoby starsze i niepełnosprawni.
doi: 10.6084/m9.figshare.97375
113
 та медико-біологічні
ПЕДАГОГІКА проблеми фізичного
ПСИХОЛОГІЯ виховання і спорту
Aktywizacja tych grup jest powinnością całego
społeczeństwa. Obecnie w Polsce powstaje coraz
więcej Uniwersytetów Trzeciego Wieku prowadzących
między innymi zajęcia rekreacyjno-rehabilitacyjne dla
seniorów. W szkołach i klubach sportowych prowadzone
są zajęcia sportowe dla dzieci finansowane z programu
„Sportowy talent”. Również oferta zajęć ruchowych
dla osób niepełnosprawnych, szczególnie w dużych
miastach, jest dość szeroka. Mimo to, bariery fizyczne i
psychiczne sprawiają, że osoby niepełnosprawne rzadko
pracują, realizują hobby i udzielają się społecznie. Wpływ
na wykluczenie osób niepełnosprawnych ma jakość
infrastruktury miejskiej – brak podjazdów dla wózków,
wind, specjalnych oznaczeń w miejscach publicznych [4,
11, 13, 25].
Elementem profilaktyki chorób cywilizacyjnych, ale też
rehabilitacji ruchowej osób niepełnosprawnych, powinna
być regularna aktywność fizyczna. Cele rehabilitacyjne
coraz częściej realizowane są poprzez sport. Pełni on
nie tylko rolę usprawniającą, ale również, a może przede
wszystkim, integracyjną. Niepełnosprawni sportowcy
bowiem częściej pracują zawodowo, zakładają rodziny
niż osoby nieaktywne charakteryzujące się podobnymi
schorzeniami i dysfunkcjami [1, 7, 15, 19, 23, 24].
Celem pracy było zaadaptowanie Międzynarodowego
Kwestionariusza Aktywności Fizycznej dla potrzeb osób
niepełnosprawnych poruszających się na wózkach oraz
sprawdzenie i obiektywizacja zaproponowanego narzędzia.
Materiał i metody
W badaniach wzięło udział 69 osób (8 kobiet i
61 mężczyzn) niepełnosprawnych poruszających się
na wózkach. U większości osób (81%) przyczyną
niepełnosprawności było uszkodzenie rdzenia kręgowego.
Pozostali to osoby po amputacjach lub z wadami
(chorobami) wrodzonymi. Badani mieli od 18 do 44 lat
– średnio 29,72 lat (±5,62). Większość (61%) mieszka
na stałe w Warszawie, pozostali w mniejszych miastach
województwa mazowieckiego.
W celach komparatystycznych podzielono badanych na
dwie grupy: osoby uczestniczące w regularnych zajęciach
sportowych (rugby na wózkach n=15, koszykówka na
wózkach n=5, podnoszenie ciężarów n=4, tenis n=4,
siatkówka na siedząco n=4, inne n=5) – Grupa 1, oraz
osoby nieuprawiające wyczynowo sportu – Grupa 2.
Dodatkowo wśród mężczyzn wyodrębniono dwie grupy,
za kryterium podziału przyjmując wiek – poniżej (n=34)
i powyżej (n=27) 30 roku życia.
Szczegółowa charakterystyka osób badanych
zamieszczona jest w tabeli 1.
Narzędzie badawcze stanowił Międzynarodowy
Kwestionariusz Aktywności Fizycznej – IPAQ (w
wersji skróconej) [2] zmodyfikowany dla potrzeb osób
niepełnosprawnych poruszających się na wózkach (zał.
1). Kwestionariusz zawiera pytania dotyczące aktywności
ruchowej podejmowanej w ciągu ostatnich siedmiu dni
określając: czas wysiłku umiarkowanego, czas wysiłku
intensywnego, czas spędzony w pozycji siedzącej.
Obliczanie poziomu aktywności fizycznej odbywa
się na podstawie współczynników odpowiadających
poszczególnym rodzajom aktywności. Dzięki nim każdy
114
rodzaj aktywności można wyrazić w jednostkach MET
(Metabolic Equivalent of Work – minuty/tydzień), który
uzyskujemy mnożąc współczynnik przypisany danej
aktywności (8 – dla intensywnej aktywności fizycznej,
4 – dla umiarkowanej aktywności fizycznej i 3,3 – dla
przemieszczania się) przez liczbę dni na nią przypadający
i czas trwania w minutach na tydzień. Na podstawie
uzyskanych wyników, badaną osobę klasyfikuje się na
jeden z trzech poziomów aktywności fizycznej: wysoki,
wystarczający i niewystarczający [2].
Posłużono się standardowymi narzędziami
statystycznymi średnią arytmetyczną, wraz z odchyleniem
standardowym. Różnice pomiędzy poszczególnymi
danymi obliczono za pomocą testów t-Studenta. Minimalny
poziom istotności ustalono na poziomie p<0,05.
Wyniki
Zsumowane uśrednione wyniki przedstawiające
aktywność fizyczną badanych osób, wyrażoną w
jednostkach MET, ujawniają znaczącą różnicę między
grupami (Grupa 1 średnio 7418 MET, Grupa 2 średnio
2158 MET, p=0,000). Największe różnice (p=0,000)
odnotowano w kategorii intensywnej aktywności
ruchowej. W grupie niesportowej aż osiemnaście osób
nie zadeklarowała żadnej intensywnej aktywności
podjętej w ostatnim tygodniu. Najmniejsze, choć
również istotne (p=0,011) różnice zaobserwowano pod
względem umiarkowanej aktywności fizycznej. Do braku
umiarkowanej aktywności przyznało się trzynaście osób
z Grupy 2 i jedna osoba z Grupy 1. Osoby uprawiające
regularny trening sportowy więcej czasu poświęcają
też na czynności związane z lokomocją (ryc. 1).
Średni czas spędzony w bezruchu wyniósł 259 minut
tygodniowo w grupie pierwszej i 438 – w drugiej. Wśród
sportowców 31 osób charakteryzowały się wysokim
poziomem aktywności, a 6 wystarczającym. W grupie
drugiej zaledwie 9 osób sklasyfikowano jako osoby o
wysokiej aktywności, 11 cechowała wystarczająca, a 14
niewystarczająca aktywność fizyczna (tab. 2).
Podział uwzględniający wiek nie ujawnił znaczących
różnic pomiędzy badanymi osobami. Poziom aktywności
fizycznej mężczyzn poniżej i powyżej 30 roku życia był
zbliżony – odpowiednio 4435 i 4443 MET. Podobny był
również deklarowany czas spędzony w bezruchu (316 i
358 min/tyg.). W grupie sportowców wyższy poziom
aktywności deklarowali mężczyźni w wieku powyżej 30
lat, wśród niesportowców tendencja była odwrotna.
Sportowcy, którzy nie przekroczyli 30 roku życia
charakteryzowali się podobnym poziomem umiarkowanej
aktywności fizycznej i przemieszczania się – mierzonym
w MET. W kategorii umiarkowanego wysiłku różnice
między grupą aktywna i nieaktywną nie były istotne
statystycznie. Największe różnice (p=0,016) pomiędzy
badanymi grupami zaobserwowano pod względem
intensywnej aktywności fizycznej (ryc. 2). Aż szesnastu
(z osiemnastu) sportowców zostało sklasyfikowanych
jako osoby o wysokim poziomie aktywności. W grupie
drugiej takich osób było pięć, a aż siedem cechowało się
niewystarczającym poziomem aktywności (tab. 3).
Poziom aktywności ruchowej osób nietrenujących
powyżej 30 roku życia nie przekroczył 1000 MET, w
 2012
11
Tabela 1.
Charakterystyka badanych osób

grupy płeć n wiek [lata] wzrost [cm] masa ciała [kg]

Grupa 1 kobiety 5 32,6 ±10,4 163,2 ±2,94 59 ±9,48
(sportowcy) mężczyźni 32 29,28 ±4,88 177,87 ±7,78 73,16 ±7,74
Grupa 2 kobiety 3 32,33 ±2,88 169 ±4,35 62,33 ±6,65
(nie-sportowcy) mężczyźni 29 30,2 ±5,98 178,13 ±6,5 74,17 ±9,41

Tabela 2.
Liczba osób sklasyfikowanych w poszczególnych kategoriach aktywności fizycznej
POZIOM AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ
grupy płeć
wysoki wystarczający nie-wystarczający
Grupa 1 kobiety 4 1 0
(sportowcy) mężczyźni 27 5 0
Grupa 2 kobiety 1 1 1
(nie-sportowcy) mężczyźni 8 10 13

4500
p=0,000
4000
Grupa 1 Grupa 2
3500

3000

2500 p=0,001
p=0,011
[MET]

2000

1500

1000

500

0
intensywna akt.fiz. umiarkowana akt.fiz. przemieszczanie się

Ryc. 1. Zróżnicowanie aktywności fizycznej w badanych grupach

3000

p=0,016
2500 Grupa 1 Grupa 2

2000
p=0,068
p=0,021

1500
[MET]

1000

500

0
intensywna akt.fiz. umiarkowana akt.fiz. przemieszczanie się

Ryc. 2. Zróżnicowanie aktywności fizycznej w grupach mężczyzn poniżej 30 roku życia

115
 та медико-біологічні
ПЕДАГОГІКА проблеми фізичного
ПСИХОЛОГІЯ виховання і спорту

5000
p=0,002
4500
Grupa 1 Grupa 2
4000

3500

3000

2500
p=0,055
2000
p=0,291
1500
[MET]

1000

500

0
intensywna akt.fiz. umiarkowana akt.fiz. przemieszczanie się

Ryc. 3. Zróżnicowanie aktywności fizycznej w grupach mężczyzn powyżej 30 roku życia

Tabela 3.
Liczba osób poniżej i powyżej 30 roku życia, sklasyfikowanych w poszczególnych kategoriach aktywności fizycznej
POZIOM AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ
grupy wiek
wysoki wystarczający nie-wystarczający
poniżej 30 r.ż. 17 3 0
Grupa 1 (sportowcy)
powyżej 30 r.ż. 8 4 0
Grupa 2 (nie- poniżej 30 r.ż. 4 6 4
sportowcy) powyżej 30 r.ż. 3 3 9

żadnej z kategorii. Najwyższe wartości MET w tej grupie
odnotowano dla umiarkowanej aktywności (średnio 820).
Odmienne tendencje zaobserwowano w pierwszej grupie.
Mężczyźni uprawiający sport cechowali się znacznym
poziomem intensywnej aktywności (średnio 4740 MET).
Najniższe wartości MET (średnio 1440) odnotowano
natomiast w kategorii wysiłku umiarkowanego
(ryc. 3). Ośmiu sportowców powyżej 30 roku życia
charakteryzowało się wysokim, a jeden wystarczającym
poziomem aktywności. W grupie drugiej aż siedmiu (54%)
mężczyzn sklasyfikowano jako osoby o niewystarczającym
poziomie aktywności fizycznej (tab. 3).
Dyskusja
Sport osób niepełnosprawnych, zgodnie z pierwotnymi
założeniami, ma służyć rehabilitacji i przyśpieszać powrót
do zdrowia i samodzielnego życia. Poza oddziaływaniem na
sprawność fizyczną, aktywność sportowa wywiera wpływ
na kształtowaniu pozytywnego obrazu własnej osoby,
akceptacji dysfunkcji, nawiązywanie interpersonalnych,
umożliwia uczestnictwo w życiu społecznym. Prowadzone
w ostatnich latach badania naukowe nad sportowcami
niepełnosprawnymi potwierdzają przede wszystkim
pozytywne aspekty treningu. Sport jest bowiem nie tylko
elementem rehabilitacji ruchowej, ale również psychicznej
i społecznej [1, 7, 8, 9, 15, 19, 20, 23, 24].
Uczestnictwo w zajęciach sportowych i rekreacyjnych
poza korzyściami rehabilitacyjnymi jest elementem
zdrowego stylu życia, profilaktyki chorób cywilizacyjnych,
które dotyczą również osób niepełnosprawnych. W
grupie pierwszej osoby o niewystarczającym poziomie
aktywności stanowiły przeszło 20% (w grupie drugiej 45%).
Nawet wśród ludzi młodych, poniżej 30 roku życia osób
niedostatecznie aktywnych było 12% (w grupie drugiej
29%). W badaniach przeprowadzonych na studentach
polskich uczelni odsetek osób sklasyfikowanych jako
niewystarczająco aktywne wynosił niespełna 2% [17].
Można więc przypuszczać, że poziom aktywności osób
niepełnosprawnych jest niższy niż ich pełnosprawnych
rówieśników. Potwierdzają to także badania Biernat [3],
prowadzone wśród mieszkańców Warszawy w wieku 20-
60 lat. Ponad 64% mężczyzn i 57% kobiet cechowało się
poziomem aktywności powyżej 2999 MET. W przebadanej
dla potrzeb niniejszej pracy grupie niepełnosprawnych
odsetek ten wyniósł 52%, ale dla osób nieuprawiających
sportu – zaledwie 18% [3].
Osoby niepełnosprawne są jedną z grup ryzyka
zagrożonych negatywnymi skutkami akinezji. Ich
aktywizacja może przynieść wymierne korzyści w
postaci np. zwiększenia liczby osób zdolnych do pracy
czy minimalizacja ryzyka chorób cywilizacyjnych.
Kompleksowa rehabilitacja, uczestnictwo w życiu
społecznym, praca zawodowa, realizacja hobby (którym
bywa rekreacja ruchowa i sport) wpływają na jakość życia,
stanowiąc także jeden z elementów zdrowego stylu życia.

116

Międzynarodowy Kwestionariusz Aktywności
Fizycznej (IPAQ) jest narzędziem subiektywnym. Badany
sam określa ilość zrealizowanego wysiłku, w ostatnich
siedmiu dniach. Sam również klasyfikuje swoją aktywność
jako mało, średnio lub bardzo intensywną. Nie zawsze ta
ocena jest zbieżna z rzeczywistym fizjologicznym kosztem
wysiłku. Obiektywizacja oceny jest jeszcze trudniejsza w
przypadku osób niepełnosprawnych, gdzie dodatkowym
czynnikiem jest rodzaj i stopień niepełnosprawności.
Szczególnie jednak w tym przypadku, subiektywna,
indywidualna ewaluacja jest wartościowym wskaźnikiem.
Trudno jest porównywać poziom aktywności czy
jej intensywność ludzi niepełnosprawnych do
pełnosprawnych. Zmodyfikowany kwestionariusz IPAQ
choć, subiektywny i w pewnym sensie umowny, taką
możliwość stwarza.
Piśmiennictwo:
1. Białas M. Sport czynnikiem integracji społecznej i walki z kalectwem,
Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 2009, 1, s. 59-67.
2. Biernat E., Stupnicki R., Gajewski A. Międzynarodowy
Kwestionariusz Aktywności Fizycznej (IPAQ) – wersja polska.
Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, 2007, 6-7, s. 4-9.
3. Biernat E., Stupnicki R., Lebiedziński B., Janczewska L. Assessment
of physical activity by applying IPAQ questionnaire. Physical
Education and Sport, 2008, 52, s. 46-52.
4. Biernat E., Tyburcy M., Gajewski A. Participation in competitive
sport and sport leisure among working inhabitants of Warsaw based
on selected groups. Polish Journal of Sports and Tourism, 2011, 18,
s.17-32.
5. Boguszewski D., Adamczyk J., Ochal A. Physical activity and eating
habits of young physiotherapists. Human and Health, 2010, 4(1), s.
90-101.
6. Cutt H., Giles-Corti B., Kniuman M., Timperio A., Bull F.
Understanding Dog Owners’ Increased Levels of Physical Activity:
Results From RESIDE. American Journal of Public Health, 2008,
98(1), s. 66-69.
7. Czerwiak G., Lewicki R., Wybraniec-Lewicka B., Głowacka M.D.,
Mojs E., Głowacka-Rębała A. Rola sportu w akceptacji własnej
niepełnosprawności osób z dysfunkcją narządu ruchu, Medicina
Sportiva, 2007, nr 11, s. 65-69.
8. Jacobs. P.L. Effects of resistance and endurance training in persons
with paraplegia, Medicine & Science in Sports & Exercise, 2009, 41
(5), s. 992-997.
9. Jeffrey S.M. Mulidimensional Self-Efficacy and Affects in
Wheelchair Basketball Players, Adapted Physical Activity Quarterly,
2008, 25, s. 275-288.
10. Kolarzyk E., Szot W., Pastucha E., Bartosińska M., Szczepańska
B., Karczewski J., Marcinkowski J.T., Kłosiewicz-Latoszek L.,
Trafalska E., Marcinkowska U. Physical and mental components of
life quality among women aged between 45 and 60 years in Polish
national research. Part 10. Collective results. Probl Hig Epidemiol,
2009, 90(4), s. 548-552.
11. Kozieł D., Trafiałek E. Assessing the influence of the studying at the
University of the Third Age on life satisfaction of elderly people.
Gerontologia Polska, 2007, 15(3), s. 104-108.
12. Lisiński P., Sklepowicz K,, Stryła W. Computer work as a cause
of neck pain. Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja, 2005, 7(2), s.
204-208.
13. Marchewka A., Kluba M. Problemy funkcjonowania społecznego
osób niepełnosprawnych poruszających się na wózkach, Kultura
Fizyczna, 2002, nr 1-2, s. 16-18.
14. Marcysiak M., Golatowska D. Marcysiak M., Skotnicka-Klonowicz
G. Evaluation of dietary behaviour and physical activity, as well
as the knowledge on obesity among pupils of primary school in
Ciechanów. Medicina Sportiva Practica, 2007, 8(4), s. 114-119.
15. Migas A. Problemy psychospołeczne osób z ograniczoną sprawnością.
Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 2008, tom 4, s. 22-42,
16. Mojska H., Świderska K., Stoś K., Jarosz M. Fast foods as a source
of salt in children and youth diet. Probl Hig Epidemiol, 2010, 91(4),
s. 556-559.
17. Mynarski W., Rozpara K., Garbaciał W. Aerobic Capacity of Student
with Different Levels of Physical Activity as Assessed by IPAQ.
117
2012
11
Wnioski
Badanie ankietowe za pomocą zmodyfikowanego
kwestionariusza IPAQ i przeliczenie uzyskanych danych
na umowne jednostki MET, wykazało, że niepełnosprawni
sportowcy charakteryzowali się znacznie wyższym
poziomem aktywności niż osoby nietrenujące.
Wśród osób nieuprawiających sportu prawie połowa
badanych cechowała się niewystarczającym poziomem
aktywności. Oznacza to, że osoby podejmujące aktywności
rekreacyjnej lub sportowej również są mniej nieaktywne
podczas wykonywania codziennych obowiązków i w
czasie wolnym.
Zmodyfikowany Międzynarodowy Kwestionariusz
Aktywności Fizycznej (IPAQ) może być skutecznym
narzędziem ewaluacji aktywności ruchowej osób
niepełnosprawnych poruszających się na wózkach.
References:
1. Bialas M. Sport as a factor of social integration and the fight
against disability [Sport czynnikiem integracji społecznej i walki z
kalectwem], Disability and Rehabilitation [Niepełnosprawność i Re-
habilitacja], 2009, vol.1, pp. 59-67.
2. Biernat E., Stupnicki R., Gajewski A. International Physical
Activity Questionnaire (IPAQ) – Polish version [Międzynarodowy
Kwestionariusz Aktywności Fizycznej (IPAQ) – wersja polska].
Physical Education and Sport [Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne],
2007, vol.6-7, pp. 4-9.
3. Biernat E., Stupnicki R., Lebiedzinski B., Janczewska L. Assessment
of physical activity by applying IPAQ questionnaire. Physical Edu-
cation and Sport, 2008, vol.52, pp. 46-52.
4. Biernat E., Tyburcy M., Gajewski A. Participation in competitive
sport and sport leisure among working inhabitants of Warsaw based
on selected groups. Polish Journal of Sports and Tourism, 2011,
vol.18, pp.17-32.
5. Boguszewski D., Adamczyk J., Ochal A. Physical activity and eating
habits of young physiotherapists. Human and Health, 2010, vol.4(1),
pp. 90-101.
6. Cutt H., Giles-Corti B., Kniuman M., Timperio A., Bull F. Under-
standing Dog Owners’ Increased Levels of Physical Activity: Results
From RESIDE. American Journal of Public Health, 2008, vol.98(1),
pp. 66-69.
7. Czerwiak G., Lewicki R., Wybraniec-Lewicka B., Glowacka M.D.,
Mojs E., Glowacka-Rebala A. The role of sport in acceptation
of disability by disabled [Rola sportu w akceptacji własnej
niepełnosprawności osób z dysfunkcją narządu ruchu], Medicina
Sportiva, 2007, vol.11, pp. 65-69.
8. Jacobs. P.L. Effects of resistance and endurance training in persons
with paraplegia, Medicine & Science in Sports & Exercise, 2009,
vol.41 (5), pp. 992-997.
9. Jeffrey S.M. Mulidimensional Self-Efficacy and Affects in Wheel-
chair Basketball Players, Adapted Physical Activity Quarterly, 2008,
vol.25, pp. 275-288.
10. Kolarzyk E., Szot W., Pastucha E., Bartosinska M., Szczepanska B.,
Karczewski J., Marcinkowski J.T., Klosiewicz-Latoszek L., Trafal-
ska E., Marcinkowska U. Physical and mental components of life
quality among women aged between 45 and 60 years in Polish na-
tional research. Part 10. Collective results. Problems of Hygiene and
Epidemiology [Problemy Higieny i Epidemiologii], 2009, vol.90(4),
pp. 548-552.
11. Kozieł D., Trafiałek E. Assessing the influence of the studying at the
University of the Third Age on life satisfaction of elderly people.
Polish Gerontology [Gerontologia Polska], 2007, 15(3), pp. 104-
108.
12. Lisinski P., Sklepowicz K,, Stryla W. Computer work as a cause
of neck pain. Orthopaedy Traumatology Rehabilitation [Ortopedia
Traumatologia Rehabilitacja], 2005, vol.7(2), pp. 204-208.
13. Marchewka A., Kluba M. Problems in social activity in people
moving on wheelchairs [Problemy funkcjonowania społecznego
osób niepełnosprawnych poruszających się na wózkach], Physical
Culture [Kultura Fizyczna], 2002, vol.1-2, pp. 16-18.
14. Marcysiak M., Golatowska D. Marcysiak M., Skotnicka-Klonowicz
G. Evaluation of dietary behaviour and physical activity, as well as
the knowledge on obesity among pupils of primary school in Ciecha-
 та медико-біологічні
ПЕДАГОГІКА проблеми фізичного
ПСИХОЛОГІЯ виховання і спорту
Journal of Human Kinetics, 2009, 21, s. 89-96.
18. Piątkowska M. Aktywność fizyczna społeczeństwa polskiego na tle
Europy. Kultura Fizyczna, 2008, nr 3-4, s. 11-18.
19. Sobiecka J. Wpływ aktywności sportowej na życie społeczno-
zawodowe kobiet niepełnosprawnych, Medicina Sportiva, 2007, nr
11, s. 55-64,
20. Sobiecka J. Sport osób niepełnosprawnych jako czynnik utrwalający
efekty leczenia i usprawniania. Wychowanie Fizyczne i Sport, 2001,
nr 1, s. 41-51.
21. Sobolewska A., Sztanke M., Boguszewska-Czubara A., Pasternak K.
Influence of physical activity and nutritional habits on occurrence of
metabolic diseases. Polish Journal of Public Health, 2007, 117(4),
s. 419-424.
22. Ślusarska B., Nowicki G. Health behaviours in prophylaxis of
cardiovascular diseases among occupationally active population.
Probl Hig Epidemiol, 2010, 91(1), s. 34-40.
23. Wodecki A., Milczarek B., Srokowski G. Sport jako element
aktywizacji osób po uszkodzeniu rdzenia kręgowego. Postępy
Rehabilitacji, 2009, T. 23, nr 4, s. 31-36.
24. Wrzesińska M., Tarnaski M., Kocur J. The quality of life and self-
esteem of visually disabled subjects participating in organised motor
activities. Physical Education and Sport, 2008, 52, s. 64-68.
25. Zielińska-Więczkowska H., Kędziora-Kornatowska K. Quality of
ageing and old age in personal opinions of the members of University
of the Third Age. Gerontologia Polska, 2009, 17(3), s. 137-142.
Информация об авторах:
Богущески Дариуш
jadamczyk@wum.edu.pl
Медицинский университет в Варшаве
ул. Солец 57, 00-424, Варшава, Польша
Адамчук Якуб Грегощ
jadamczyk@wum.edu.pl
Медицинский университет в Варшаве
ул. Солец 57, 00-424, Варшава, Польша
Курковска Беата
jadamczyk@wum.edu.pl
Медицинский университет в Варшаве
ул. Солец 57, 00-424, Варшава, Польша
Поступила в редакцию 06.10.2012г.
118
now. Medicina Sportiva Practica, 2007, vol.8(4), pp. 114-119.
15. Migas A. Psychosocial problems of people with limited efficiency.
[Problemy psychospołeczne osób z ograniczoną sprawnością].
Disability and Rehabilitation [Niepełnosprawność i Rehabilitacja],
2008, T.4, pp. 22-42.
16. Mojska H., Swiderska K., StosK., Jarosz M. Fast foods as a source
of salt in children and youth diet. Problems of Hygiene and Epide-
miology [Problemy Higieny i Epidemiologii], 2010, vol.91(4), pp.
556-559.
17. Mynarski W., Rozpara K., Garbacial W. Aerobic Capacity of Stu-
dent with Different Levels of Physical Activity as Assessed by IPAQ.
Journal of Human Kinetics, 2009, vol.21, pp. 89-96.
18. Piatkowska M. Physical activity of Polish society compared to
European [Aktywność fizyczna społeczeństwa polskiego na tle
Europy]. Physical Culture [Kultura Fizyczna], 2008, vol.3-4, pp.
11-18.
19. Sobiecka J. The impact of sport on the professional and social
life of women with disabilities [Wpływ aktywności sportowej na
życie społeczno-zawodowe kobiet niepełnosprawnych], Medicina
Sportiva, 2007, vol.11, pp. 55-64.
20. Sobiecka J. Sport for the disabled people as a stabilizing factor in the
effects of treatment and rehabilitation [Sport osób niepełnosprawnych
jako czynnik utrwalający efekty leczenia i usprawniania]. Physical
Education and Sport [Wychowanie Fizyczne i Sport], 2001, vol.1,
pp. 41-51.
21. Sobolewska A., Sztanke M., Boguszewska-Czubara A., Pasternak
K. Influence of physical activity and nutritional habits on occur-
rence of metabolic diseases. Polish Journal of Public Health, 2007,
vol.117(4), pp. 419-424.
22. Slusarska B., Nowicki G. Health behaviours in prophylaxis of car-
diovascular diseases among occupationally active population. Prob-
lems of Hygiene and Epidemiology [Problemy Higieny i Epidemi-
ologii], 2010, vol.91(1), pp. 34-40.
23. Wodecki A., Milczarek B., Srokowski G. Sport as part of the activa-
tion of pe ople with spinal cord injury [Sport jako element aktywiz-
acji osób po uszkodzeniu rdzenia kręgowego]. Advances in Rehabili-
tation [Postępy Rehabilitacji], 2009, T. 23, vol.4, pp. 31-36.
24. Wrzesinska M., Tarnaski M., Kocur J. The quality of life and self-
esteem of visually disabled subjects participating in organised motor
activities. Physical Education and Sport, 2008, vol.52, pp. 64-68.
25. Zielinska-Wieczkowska H., Kedziora-Kornatowska K. Quality of
ageing and old age in personal opinions of the members of Univer-
sity of the Third Age. Polish Gerontology [Gerontologia Polska],
2009, vol.17(3), pp. 137-142.
Information about the authors:
Boguszewski Dariusz
dboguszewski@wum.edu.pl
Medical University of Warsaw
Solec 57, 00-424 Warsaw, Poland
Adamczyk Jakub Grzegorz
jadamczyk@wum.edu.pl
Medical University of Warsaw
Solec 57, 00-424 Warsaw, Poland
Kurkowska Beata
jadamczyk@wum.edu.pl
Medical University of Warsaw
Solec 57, 00-424 Warsaw, Poland
Came to edition 06.10.2012.