SINING PANTANGHALAN PARA SA MGA BATA

Aralin 1 – Kahulugan, Katangian, at Kahalagahan ng Sining Pantanghalan

Sa sining, ang sining ng pagtatanghal, na tinatawag ding sining ng pagganap, ay isang

pagtatanghal, pagsasagawa, pagganap, pagsasakatuparan, o pagpapalabas na inihaharap sa
madla o kapulungan ng mga manonood at tagapakinig, na nakaugaliang interdisiplinaryo. Ang
pagtatanghal ay maaaring ayon sa inihandang piyesa o script sa Ingles, o kaya ay kusa at hindi
pinaghandaan, o kaya ay maingat na pinaghandaan at binalak na maaaring mayroon o walang
paglahok ng madla. Ang pagtatanghal ay maaaaring maisakatuparan sa oras mismo ng
pagtatanghal (na tinatawag na live performance) o kaya ay sa pamamagitan ng midya; at ang
tagapagtanghal ay maaaring naroroon sa oras ng pagtatanghal o wala dahil, bilang halimbawa,
ay nairekord na ito. Maaari itong isang sitwasyon na kinasasangkutan ng apat na mga payak o
pampatakarang mga elemento: oras (panahon), puwang (espasyo), ang katawan ng tagaganap,
o pagiging naroroon ngunit nasa isang midyum (midya), at isang ugnayan sa pagitan ng
tagapagganap at ng manonood at tagapakinig. Maaaring mangyari ang sining ng pagtatanghal
kahit na saan man, na maaaring sa isang itinakdang tanghalan o tagpuan, at isinasakatuparan
sa loob ng anumang haba o tagal ng oras. Ang mga kilos ng isang indibidwal o isang pangkat
sa isang partikular na lugar at sa isang tiyak na oras ang bumubuo sa gawain
(https://tl.wikipedia.org/wiki/Sining_ng_pagtatanghal).

Katangi-tangi, Katampok-tampok na Karunungan: Pagtunghay sa Diwa ng Sining

Pantanghalan

Bumuo ng isang infographic na tutuhog sa kahulugan, katangian, at kahalagahan ng

sining pantanghalan. Ang nabuong infographic ay inaasahang maipaskil sa kani-kanilang social
media sites account.

Gabay na Tanong:

1. Bakit itinuturing na isang sining ang sining pantanghalan? Ano ang naging pamantayan
o batayan upang masabi itong isang sining?
2. Paano ipinapakita ng sining pantanghalan ang katangi-tanging kasiningan nito ayon sa
anyo, estilo, at dating o epekto sa madla?

(Nakuha mula sa: https://

www.dreamstime.com%2Fstock-
illustration-theater-infographics-set-
drama-play-symbols-charts-vector-
illustration-
image62501017&psig=AOvVaw2261iUT
cnVKm0c0870tKTr&ust=151167612934
2859)
Aralin 2 – Uri ng Sining Pantanghalan at Ang Sining Pantanghalan para sa mga Bata

Masasabing ang sining pantanghalan ay may iba’t ibang uri at anyo na dinalumat batay
sa iba’t ibang perspektiba o pananaw. Mula rito, makikilala ang iba’t ibang anyo sa pagtatanghal
at mauunawaan din ang pagkakaiba sa estilo mula sa iba’t ibang lente ng pagsipat.

Ang unang uri ng sining pantanghalan ay dula. Ayon kay Pfister (1977), ang drama o
dula ay isang tiyak na lunsaran ng mga kathang-isip o fiksyon na ipinapakita sa pamamagitan
ng pagtatanghal. Ang salitang dula ay nagmula sa salitang Griyego na nangangahulugang
“paggalaw” o “pagkilos,” na kinuha mula sa pandiwang δράω, dráō, gawin o ikilos. Ang pagganap
ng dula sa isang pagtatanghal ay kadalasang isinasagawa ng mga mandudula o tagapagganap sa
tanghalan sa harap ng manonood, na nagpapakita ng isang kolaboratibong anyo ng produksyon at
kolektibong pagtanggap o reception. Dagdag pa ni Bannam (1998), ang dula ay maaaring gumamit
ng musika at sayaw: ang dula sa opera ay kadalasang nilalangkapan ng awit sa buo nitong
pagtatanghal; ang dulang musikal ay kadalasang may diyalogo at mga kanta. Samantalang ang iba
pang uri ng dula ay sinasamahan ng mga kanta o awit habang nagsasalita ang mandudula o
tagapagganap.

Ang ikalawang uri ng sining pantanghalan ay improbisasyon. Binigyang-pakahulugan ni

Abbott (2007) ang dulang improbisasyon bilang isang anyo ng dula na kadalasan ay nasa anyong
komedya, na itinuturing na daglian o hindi planado na pagtatanghal. Ito ay itinatanghal sa paraang
tuloy-tuloy o spontaneous ng mga mandudula o tagapagganap. Sa anyo nitong orihinal o puro, ang
diyalaogo, banghay, kuwento, at ang mga tauhan ay kolaboratibong binuo ng mga mandudula bilang
improbisasyon na nagbubukas sa mga pangyayari sa kasalukuyan nang hindi ginagamit ang
binuong iskrip ng pagtatanghal.

Ang ikatlong uri ng sining pantanghalan ay ang dulang kontemporaryo. Ang dulang
kontemporaryo ay itinuturing bilang isang modernong anyo ng pagtatanghal. Ito ay may iba’t ibang
mga hinuhugatan na makabagong perspektiba sa larangan ng sining. Gaya na lamang ng
Dekonstrukyong pananaw na binibigyang-pansin ang pagbuwag sa tradisyunal na anyo ng
pagtatanghal, ang klasismo at romantisismo. Isa pang halimbawang pananaw ay ang Minimalismo
na nagbibigay-puwang sa maliit o kaunting ekspresyon o paggalaw bilang anyo ng pagpapahayag
sa pagtatanghal.

Marami pang mga halimbawa ng umiiral na uri ng pagtatanghal. Masasabing ang mga ito ay
umusbong dahil na rin sa pagbabago ng panahon at iba’t ibang mga pagbabago ng paradigma sa
pagtingin sa larangan ng sining. Maaaring basahin ang artikulo mula sa link na ito:
https://hubpages.com/entertainment/Different-Types-of-Theatre-Art upang malaman ang iba
pang uri nito.

Bukod pa sa iba’t ibang uri ng pagtatanghal, maaring maikategorisa ang sining pantanghalan
batay sa uri ng lipunang nanonood o nakikinig nito. Ito ay maihahanay sa tatlong kategorya:
Pambata, Pangkabataan, at Pangmatanda.

Ang Sining Pantanghalan para sa mga Bata ay mga pagtatanghal na kung saan ay maaaring
itinatanghal ng mga bata o na kahit na sinoman na may layuning maitanghal sa mga manonood na
bata. Kadalasang ang mga paksa rito ay kinapapalooban ng mga aral o mensahe ng
pagpapahalaga. Ang gamit ng wika at bigat ng mga linya ng diyalogo ay masasabing angkop sa
pag-unawa ng mga manonood.

Samantalang ang Sining Pantanghalan para sa mga Kabataan ay mga pagtatanghal na may
layuning maipakita sa mga kabataan. Masasabing ang mga paksa sa pagtatanghal na ito ay tungkol
sa pag-ibig, pag-aaral, pagkakaibigan, at iba pang mga karanasan ng kabataan.

Ang Sining Pantanghalan sa mga Matanda ay may layuning maipakita ang malalim na
diskurso ng panitikan. Ito ay maaari lamang panoorin ng mga matatanda o ng mga nasa hustong
edad sapagkat ang mga paksa rito ay maselan o hindi nararapat na makita ng mga bata. Dito rin ay
makikita ang modernong anyo ng pagtatanghal.

Maaaring basahin at pagnilayan ang iba pang mga impormasyon na maiuugnay sa

Sining Pantanghalan para sa mga Bata mula sa artikulong pinamagatang “Children’s Theatre: A
Brief Pedagogical Approach” ni Eluyefa (2017). Ito ay makikita sa link na:
https://steinhardt.nyu.edu/scmsAdmin/media/users/cl1097/D_Eluyefa_-_Childrens_Theatre.pdf

Bintana ng Kaalaman

Gumawa ng grapikong pantulong na sasagot sa mga katanungan mula sa ibaba. Tiyakin

masagot ang dalawa na mahalagang susing salita: pagkakatulad at pagkakaiba.

Gabay na Tanong:

1. Paano naisasalaysay ng sining pantanghalan ang mensahe nito sa madla?

2. Paano naiuugnay ng isang pagtatanghal ang pagtingin dito bilang isang tekso
(nilalaman) at konteksto (bisa at dating)?
Aralin 3 – Ang Teatro o Tanghalan

Basahin ang artikulong pinamagatang “INTERPRETING THEATRE AS A COMMUNICATION

MEDIUM” ni Bhattacharyya at Gupta (2013) mula sa link na: http://www.caluniv.ac.in/global-
mdia-journal/ARTICLE-DEC2013/Article_13_Kapil_Kumar_Bhattacharya_&_D_D_Gupta.pdf
Sagutan ang sumusunod na katanungan sa ibaba sa pamamagitan ng pagbuo ng Hagdan ng
Karanasan.

Hagdan ng Karanasan: Ang Espasyo ng Tanghalan sa Isipan ng mga Bata

Gabay na Katanungan:

1. Paano naipapakita ng teatro o tanghalan ang tungkulin nito bilang kasangkapan sa

paghubog ng mga bata?
2. Bakit itinuturing ang tanghalan bilang espasyo at bilang instrumento ng komunikasyon o
pagpapahayag?

PAANO?

BAKIT?

ANO?
Unang Pagsusulit

I. Pagtukoy
Tukuyin at pangalanan ang mga konsepto mula sa sumusunod nitong kahulugan.

1. ________________ Ito ang isang uri ng pagtatanghal na isinasagawa nang daglian.

2. ________________ Ito ay ay isang pagtatanghal, pagsasagawa, pagganap,
pagsasakatuparan, o pagpapalabas na inihaharap sa madla o kapulungan ng mga
manonood at tagapakinig, na nakaugaliang interdisiplinaryo.
3. ________________ Ito ay ay isang tiyak na lunsaran ng mga kathang-isip o fiksyon na
ipinapakita sa pamamagitan ng pagtatanghal.
4. ________________ Ito ay isang uri ng tanghalan na kilala o tinitignan bilang imahen ng
hitsura ng teatro.
5. ________________ Ito ay itinuturing bilang isang modernong anyo ng pagtatanghal.
6. ________________ Sila ang kadalasang nagsagawa ng pagganap ng dula sa isang
pagtatanghal.
7. ________________ Ipinapakita ng dula o pagtatanghal ang isang _________ anyo ng
produksyon at _________ pagtanggap o reception.
8. ________________ Kadalasang ang mga paksa rito ay kinapapalooban ng mga aral o
mensahe ng pagpapahalaga.
9. ________________ Ito ay ay mga pagtatanghal na may layuning maipakita sa mga
kabataan. Masasabing ang mga paksa sa pagtatanghal na ito ay tungkol sa pag-ibig,
pag-aaral, pagkakaibigan, at iba pang mga karanasan ng kabataan.
10. ________________ Ito ay may layuning maipakita ang malalim na diskurso ng panitikan.

II. Pagsulat (15 puntos)

1. Bakit mahalagang makita ang kasiningan ng pagtatanghal bilang anyo o estilo sa
pagpapahayag at panghihikayat sa madla?
2. Paano naipapakita ng sining pantanghalan ang pagbuo ng diskurso o talastasan sa mga
manonood at tagapakinig?
3. Paano naitatanghal ng sining pantanghalan ang espasyo nito sa isipan ng mga bata?
Aralin 4 – Ang Pagsasatao bilang Salamin ng Pagkatao

Marami ang mga uri ng sining pantanghalan para sa mga bata at isa na rito ang
pagsasatao. Ang pagsasatao ay isang malikhaing pagtatanghal na nagpapakita ng panggagaya
sa mga sikat na personalidad sa lipunan. Makikita sa pagtatanghal na ito ang kakayahan ng
tagapagganap o mandudula sa pagtatanghal ng mga mahahalagang pahayag na narinig mula
sa isang sikat na personalidad. Nalilinang ng pagtatanghal na ito ang kasanayan sa pakikinig at
kritikal na pag-iisip sa pagsusuri sa kabuluhan ng mga pahayag na itatanghal ng mga
tagapagganap o mandudula.

Sagutin ang sumusunod na tanong nagpapakita ng katuturan at kahalagahan ng

pagsasatao sa mga bata. Sagutin at pag-ugnayin ito sa tulong ng grapikong pantulong sa ibaba.
Tiyaking maipakita at maiugnay ang iba’t ibang aspekto ng pagkatao sa mga kasagutan: Pisikal,
Sikolohikal, at Intelektuwal na Aspekto ng Pagkatao.

Gabay na Tanong:

1. Bakit mahalagang maitanghal ang mga pahayag mula sa sikat na personalidad?

Ano ang kaugnayan nito sa pagpapakita ng katangian ng tao?
2. Paano naipapakita ng pagsasatao ang paghubog sa pagkatao ng isang bata?
Aralin 5 – Ang Isahang Pagbasa bilang Tulay sa Paglinang ng Pag-unawa sa Pagbasa

Ang isahang pagbasa ay isang pagtatanghal na nagpapakita ng kahusayan sa

pagganap ng isang indibiduwal. Sa pagtatanghal na ito kinakailangan ng piyesa o anomang
likhang panitikan na maaaring gamitin sa pagbasa. Mula rito kakikitaan ang paglinang sa
kahusayan sa pagbasa sa pamamagitan ng pag-unawa o komprehensiyon ng mambabasa at
katatasan sa pagsasalita sa pamamagitan ng iba’t ibang aspekto ng pagsasalita, ang
ponemang suprasegmental.

Basahin ang artikulong “Using Poetry to Teach Reading” ni Haga (2005) mula sa link na:
http://www.readingrockets.org/article/using-poetry-teach-reading. Magiging kasangkapan ito
upang masagot ang sumusunod na tanong.

Gabay na Tanong:

1. Bakit mahalaga ang isahang pagbasa bilang tulay sa paglinang ng pag-unawa sa

pagbasa sa mga batang mandudula o tagapagganap?
2. Paano naipapakita ang ugnayan ng pagtatanghal at pag-unawa sa paglinang ng
indibiduwal na kasanayan sa pagbasa?
Aralin 6 – Ang Madulang Pagbasa bilang Kasangkapan tungo sa Matatas na Bata

Ang madulang pagbasa ay isang kolaboratibong pagtatanghal ng pangkat o grupo ng

mga mag-aaral na nagbabasa sa paraang madula o nang madamdaming pagbasa. Ang
pagtatanghal na ito ay nagpapakita ng pagkakaisa at pagtutulungan ng bawat miyembro ng
pangkat o grupo upang magpakita ng kahusayan at kasiningan ng pagtatanghal. Marami ng
pag-aaral ang nagpapakita at binibigyang-diin ang kahalagahan ng pagbasa sa paglinang
katatasan ng mga bata. Isa na rito ang artikulo nina Abadiano at Turner (2005) na pinamgatang
“Reading Fluency: The Road to Developing Efficient and Effective Readers” mula sa link na:
http://webcapp.ccsu.edu/u/faculty/TurnerJ/Reading%20Fluency-
%20The%20Road%20to%20Developing.pdf.

Gabay na Tanong:

1. Ano-ano ang mga estratehiya o gawain na maaaring gamitin sa paglinang ng

kasanayan sa pagasasalita sa pagtatanghal ng isang madulang pagbasa?
2. Bakit mahalaga ang kolaborasyon sa pagtatanghal ng madulang pagbasa bilang
kasangkapan sa pag-uugnayan at pagsasama-sama ng ideya at pag-unawa?
3. Paano maipapakita ang katatasan ng mga bata sa kolaboratibong pagtatanghal ng
madulang pagbasa?
Aralin 7 – Ang Kasaysayan ng Dulang Pantanghalan sa Pilipinas

Ang dulang pantanghalan sa Pilipinas ay may pinagmulan o pinanggalingan.

Masasabing noong unang panahon ang dula ay panggagaya sa mga karanasan at gawain sa
tribo o pangkat na tinatawag na memises. Sinasalamin nito ang kaugalian at kultura ng isang
pangkat na maituturing na makabuluhang gawaing pangkultura. Masasabing ang isang dula o
pagtatanghal ay may pinaghugutang pilosopiya o politika na magpapakita ng kabuluhang
sosyolohikal nito sa lipunan. Sa artikulong “Pagpuwing sa Daigdig na Minamatang-Manok:
Politika, Estetika, at Poetika ng Espasyo sa mga Dula ni Rolando S. Tinio” ni Evasco (2015)
tinalakay ang politika ng dula ng isang tanyag na manunulat ng mga dula. Ito ay mababasa sa
link na: http://journals.upd.edu.ph/index.php/djwf/article/view/4513

Mapa ng Dula: Ang Saysay at Kasaysayan ng Dulang Pantanghalan sa Pilipinas

Bumuo ng timeline na maglalahad ng iba’t ibang mga pangyayari o pinagmulan ng dula

sa Pilipinas. Ito ay pag-uugnayin mula sa nabasang artikulo at sa sumusunod na gabay na
tanong.

Gabay na Tanong:

1. Ano-ano ang mga mahahalagang pangyayari na nagpapakita ng kasaysayan ng

dulang pantanghalan sa Pilipinas?
2. Bakit mahalagang makita ang saysay ng kasayasayan ng dulang pantanghalan sa
Pilipinas tungo sa pagpapaunlad ng kasanayan sa pagtatanghal?
3. Paano naipapakita ng mga dulang pantanghalan sa Pilipinas ang iba’t ibang mga
pilosopiya o politika na masasabing kasangkapan nito upang maipakita ang
kasiningan ng pagtatanghal?
Ikalawang Pagsusulit

I. Pagtukoy
Tukuyin at pangalanan ang mga konsepto mula sa sumusunod nitong kahulugan.

1) ________________ Ipinapakita ng dula o pagtatanghal ang isang _________ anyo ng

produksyon at _________ pagtanggap o reception.
2) ________________ Kadalasang ang mga paksa rito ay kinapapalooban ng mga aral o
mensahe ng pagpapahalaga.
3) ________________ Ito ay ay mga pagtatanghal na may layuning maipakita sa mga
kabataan. Masasabing ang mga paksa sa pagtatanghal na ito ay tungkol sa pag-ibig,
pag-aaral, pagkakaibigan, at iba pang mga karanasan ng kabataan.
4) ________________ Ito ay may layuning maipakita ang malalim na diskurso ng
panitikan.
5) ________________ Ito ay ay isang pagtatanghal, pagsasagawa, pagganap,
pagsasakatuparan, o pagpapalabas na inihaharap sa madla o kapulungan ng mga
manonood at tagapakinig, na nakaugaliang interdisiplinaryo.
6) ________________ Ito ay ay isang tiyak na lunsaran ng mga kathang-isip o fiksyon
na ipinapakita sa pamamagitan ng pagtatanghal.
7) ________________ Ito ay isang uri ng tanghalan na kilala o tinitignan bilang imahen
ng hitsura ng teatro.
8) ________________ Ito ay itinuturing bilang isang modernong anyo ng pagtatanghal.
9) ________________ Sila ang kadalasang nagsagawa ng pagganap ng dula sa isang
pagtatanghal.
10) ________________ Ito ang isang uri ng pagtatanghal na isinasagawa nang daglian.

II. Enumerasyon
Ibigay ang mga hinihinging sagot ng sumusunod na kategorya.
1-8 Mga Sangkap ng Dula
9-13 Mga Elemento ng Dula
14-16 Mga Uri ng Sining Pantanghalan
17-20 Mga Uri ng Teatro o Tanghalan

III. Pagsulat (10 puntos)

Basahin ang artikulo sa ibaba at sagutin ang sumusunod na gabay na tanong.

Gabay na Tanong:
1. Bakit mahalagang makita ang kahalagahan ng sining pantanghalan sa mga
manonood nito?
2. Paano maliligtas ng sining pantanghalan para sa mga bata ang mga bata sa
mundo?
3. Paano naipapakita ng teatro ang halaga nito sa tao/sangkatauhan lagpas sa
layunin lamang nito na magtanghal?
How Theater for Young People Could Save the World ni Lauren Gunderson
March 20th is World Theater for Children and Young People Day. Some of you might be thinking,
“Oh lord, why do we need a day to celebrate actors being silly, wearing bright colors and singing
obnoxiously at squirming kiddos and bored parents?”

But if you think that’s what Theatre for Young People is, you’re missing out on truly powerful,
hilarious, bold, engaging, surprising theater that might just save the world.

Around the world artists are creating a new stripe of Theatre for Young People that combines the
elegance of dance, the innovation of devised theater, the freshness of new plays, the magnetism of
puppetry and the inciting energy of new musicals. Kids have access to more and more mature theatrical
visions premiering from Washington, D.C.’s Kennedy Center to Atlanta’s Synchronicity Theatre to San
Francisco’s Handful Players to Ireland to Adelaide to Kosovo to Cape Town.

These plays range from re-imagined fairy tales and adaptations of favorite books to brand-new
plays and electric new musicals about everything from physics to bullying to the American Civil War.

But how could theater, especially theater for young people, really matter in a world as fraught and
disparity-scattered as ours?

Not to sound overly grand (too late), but so much of the toxicity in this world comes from a
collective draining of empathy. We don’t understand each other, and we don’t want to. But theater invites
us — no, forces us — to empathize.

As my friend Bill English of San Francisco’s SF Playhouse says, theater is like a gym for
empathy. It’s where we can go to build up the muscles of compassion, to practice listening and
understanding and engaging with people that are not just like ourselves. We practice sitting down, paying
attention and learning from other people’s actions. We practice caring.

Kids need this kind of practice even more than adults do. This is going to be their planet and
they’ve got more time to apply that empathy and make a difference. Buddhist roshi Joan Halifax
challenges us to actively and specifically teach children (and vote for presidents with) empathy. Why not
take your child to the theater to do just that.

In fact “Take A Child to the Theatre Today” is the campaign theme of The International
Association of Theaters for Young Audiences for the next three years.

If you take a child to the theater, not only will they practice empathy, they might also laugh
uproariously, or come home singing about science, or want to know more about history, or tell you what
happened at school today, or spend all dinner discussing music, or learn how to handle conflict, or start
becoming future patrons of the arts.

On March 20th, take a child to the theater. Take them all the time. And don’t “sit back, relax, and
enjoy the show.” Lean forward, engage and start changing the world for the better.

(Nakuha mula sa: https://www.huffingtonpost.com/lauren-gunderson/world-theater-for-children-

and-young-people-day_b_1343408.html)