Professional Documents
Culture Documents
CHƯƠNG I
TÍNH TOÁN PHỤ TẢI VÀ CÂN BẰNG CÔNG SUẤT
Tính toán phụ tải và cân bằng công suất là một phần quan trọng trong
nhiệm vụ thiết kế nhà máy điện. Nó quyết định tính đúng, sai của toàn bộ quá
trình tính toán sau. Ta sẽ tiến hành tính toán cân bằng công suất gần đúng theo
công suất biểu kiến S dựa vào đồ thị các cấp điện áp hàng ngày vì hệ số công
suất các cấp không khác nhau nhiều.
1.1. Chọn máy biến áp
Nhà máy điện gồm 5 tổ máy phát, công suất mỗi máy
600MW ta sẽ chọn các máy phát cùng loại, điện áp định mức
bằng 10,5KV.
Thông số định mức Điện kháng
Loại kích
Loại MP PMW SMV NV/P UKV Cosep I(A) Xd'' Xd' Xd
từ
A
TB60--2 60 75 3000 10,5 0,8 4,1 0,132 0,24 2,2 BT-450-300
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 1
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
S(MVA)
11,76
9,412 9,41
8,82
7,1
0 6 12 18 20 24 t(h)
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 2
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
S(MVA) 120,68
84,48
72,41 96,55
72,41
0 6 12 18 20 24 t(h)
P% t
PUC t PT max
100
PT t
SUC t
cos
Bảng 1-3:
P(%) 70 100 80 60
S(MVA)
Pi(MW) 91 130 104 78
SUT(MVA) 151,163
105,81 151,162 120,93 105,81
120,93
105,81 105,81
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 3
- K38
0 8 12 18 24 t(h)
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
P% t
PNM t PT max , MW với Pmax = 300MW
100
PNM t
SNM t , MVA
cos
Bảng biến thiên công suất phụ tải toàn nhà máy.
Bảng 1 - 4:
279 300
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 4
- K38
0 7 12 20 24 t(h)
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Công suất tự dùng của nhà máy có thể tính theo công thức:
% PNM Snm t
Ptd t 0,4 0,6
100 costd SNM
Trong đó:
+ 0,4 là % công suất tự dùng không phụ thuộc vào phụ tải của nhà máy.
+ 0,6 là 60% công suất tự dùng thay đổi theo phụ thuộc của nhà máy ở
từng thời điểm t.
Từ đó ta có bảng biến thiên công suất và đồ thị điện tự dùng như sau:
Bảng 1 - 5:
t(h) 0 -7 7- 12 12 - 20 20 - 24
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 5
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
S(MVA)
20,33
18,83
16,744 16,744
0 7 12 20 24 t(h)
1.2.6. Cân bằng công suất toàn nhà máy, công suất phát vào hệ thống.
Bỏ qua tổn thất công suất, từ phương trình cân bằng công suất ta có:
SHT(t) = SNM(t) - SUF(t) - SUC(t) - STD(t), từ đó ta có bảng tính phụ tải và cân
bằng công suất toàn nhà máy.
Bảng 1.6:
Thời gian
Công suất
0-6 6-8 8 - 12 12 - 16 16 - 18 18 - 20 20 - 24
SNM(t) (MVA) 297,94 313,92 313,92 348,8 348,8 348,8 279,94
SUF(t) (MVA) 9,412 11,76 11,76 8,2 8,2 9,41 7,1
SUT(t) (MVA) 72,41 72,41 84,48 120,68 96,55 96,55 72,41
SUC(t) (MVA) 105,81 105,81 151,162 120,93 120,93 105,81 105,81
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 6
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
STD(t) (MVA) 16,744 16,744 18,83 20,93 20,93 20,93 16,744
SHT(t) (MVA) 75,564 107,196 47,688 78,26 102,19 116,1 77,876
S(MVA)
116,1
107,19
6 102,19
78,26 77,876
75,564
47,688
0 6 8 12 16 18 20
24 t(h)
Công suất phía cao áp được xác định từng khoảng thời gian như sau:
Thời gian
Công suất
0-6 6-8 8 - 12 12 - 16 16 - 18 18 - 20 20 - 24
SC (MVA) 157,184 167,074 163,806 231,625 231,625 209,505 157,187
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 7
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Bảng tổng kết các giá trị phụ tải cực đại (S max) và cực tiểu (Smin) của các
loại công suất (MVA):
Đồ thị phụ tải tổng hợp: Biểu đồ của các loại công suất trên cùng một trục
thời gian, giá trị của từng loại công suất riêng biệt và được vẽ chồng lên nhau
khoảng cách giữa 2 đồ thị của 2 công suất kề nhau là giá trị của loại công suất
tương ứng. Giá trị thực của từng loại công suất được ghi cụ thể phía trên đường
đồ thị ở từng khoảng thời gian. Đồ thị tránh sự chồng chéo nhau giữa các loại
công suất.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 8
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
CHƯƠNG II
XÁC ĐỊNH CÁC PHƯƠNG ÁN NỐI DÂY - CHỌN MÁY BIẾN ÁP
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 9
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
SHTmax = 110,695 MVA
SHTmin = 57,999 MVA
Trong khi đó công suất dự trữ quay của hệ thống là:
Sdt = 7% x 4000 = 280 MVA.
Do đó những biến động về công suất của NM cũng đều không ảnh hưởng
tới công suất của hệ thống.
- Tổng công suất phía cao áp S Cmax = 231,625 MVA không nhỏ hơn nhiều
dự trữ quay của hệ thống do đó cần đặt 2 MB tự ngẫu liên lạc.
- Khả năng phát triển của nhà máy phụ thuộc vào nhiều yếu tốt như vị trí
nhà máy, địa bàn phụ tải, nguồn nguyên liệu. Riêng về phần điện nhà máy hoàn
toàn toàn có khả năng phát triển thêm phụ tải ở các cấp điện áp sẵn có.
Từ các nhận xét trên ta có thể đề xuất các phương án nối dây sau:
Phương án I:
a. Sơ đồ nối dây.
231,625 120,69
HT MVA MVA
157,184 72,41
220kV 110kV
B3 B4 B1 B2 B5
F3 F4 F1 F2 F5
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 10
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
b. Thuyết minh.
Xuất phát từ yêu cầu tổng công suất phía cao áp S C lớn nên phía thanh
góp 220kV ghép trực tiếp 2 bộ máy phát điện và máy biến áp (F 3 - B3) và (F4 -
B4) cung cấp công suất trực tiếp cho phụ tải cao áp.
Làm nhiệm vụ liên lạc giữa phía cao và trung áp ta dòng 2 bộ máy phát
điện và máy biến áp tự ngẫu (F1 - B1) và (F2 - B2) hai bộ này làm nhiệm vụ cc
cho phụ tải cao áp, vừa liên lạc cung cấp công suất cho thanh góp 110kV.
- Phía thanh góp 110kV của ghép trực tiếp 1 bộ máy phát điện - máy biến
áp (F5 - B5) cung cấp cho phụ tải trung áp.
- Phụ tải địa phương được trích ra từ đầu cực 2 máy phát F 1 và F2 nối với
cuộn hạ áp máy biến áp liên lạc B1 và B2.
Với phương án này vào giờ cao điểm (S UTđm = 120,69MVA) thì bộ F5-B5
chỉ cung cấp được 1/2 công suất yêu cầu cho phụ tải trung áp, phần còn lại được
cấp từ các máy biến áp liên lạc B1 và B2. Như vậy luôn tận dụng được khả năng
phát công suất định mức của bộ F5 - B5.
Sơ đồ đảm bảo tính cung cấp điện. Tuy nhiên do có 2 bộ máy phát điện và
máy biến áp nối với thanh góp 220kV nên vốn đầu tư cho thiết bị tương đối lớn,
đắt tiền. Để khắc phục điều này ta xét phương án 2.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 11
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Phương án 2:
a. Sơ đồ nối dây.
b. Thuyết minh.
Xuất phát từ yêu cầu giảm vốn đầu tư về thiết bị ở phương án này ta ghép
các bộ F3 - B3, F4 - B4 và F5 - B5 nối trực tiếp với thanh góp 110kV.
- Phía thanh góp 220kV, ta ghép 2 bộ máy phát điện - máy biến áp tự ngẫu
(F1 - B1) và (F2 - B2) hai bộ này làm nhiệm vụ cung cấp công suất cho phụ tải
cao áp, vừa liên lạc với thanh góp 110kV.
Các bộ F3 - B3, F4 - B4 và F5 - B5 có nhiệm vụ cung cấp trực tiếp công suất
cho phụ tải trung áp, phần còn lại thông qua máy biến áp tự ngẫu liên lạc B 1 và
B2, truyền công suất sang thanh góp 220kV cung cấp cho phụ tải cap áp và phát
công suất về hệ thống.
Phụ tải địa phương được tách ra từ đàu cực 2 máy phát F 1 và F2 nối với
cuộn hạ áp máy biến áp liên lạc B1 và B2.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 12
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Phương án này có vốn đầu tư thiết bị thấp hơn nhiều so với phương án 1
vì không có bộ máy phát - máy biến áp hai dây quấn nối trực tiếp vốn thanh góp
cao áp. Tuy nhiên vào giờ thấp điểm thì bên thanh góp 110kV thừa một lượng
công suất rất lớn do 3 bộ F3 - B3, F4 - B4 và F5 - B5 phát định mức. Lượng công
suất này phải truyền qua các biến áp tự ngẫu liên lạc B 1 và B2 để phát lên thanh
góp 220kV và về hệ thống. Do đó tổn thất công suất và tổn thất điện năng tăng
lên đáng kể. Vì vậy ta cần phải cân nhắc lựa chọn nguồn vốn đầu tư và tổn thất
xem vấn đề nào có lợi hơn.
Phương án 3.
a. Sơ đồ nối dây.
b. Thuyết minh.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 13
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Xuất phát từ yêu cầu giảm bớt tổn thất công suất và điện năng của các phương
án 2, ở phương án này ngoài 2 bộ liên lạc (F 1 - B1) và (F2 - B2) nối với thanh góp
220kV và bộ F3 - B3 bộ này phát trực tiếp công suất lên thanh góp 220kV.
Hai bộ F4 - B4 và F5 - B5 nối với thanh góp 110kV có nhiệm vụ phát công
suất cho phụ tải trung áp, phần còn lại được truyền qua các biến áp tự ngẫu liên
lạc B1 và B2 phát về hệ thống.
Phụ tải địa phương được tách ra từ đầu cực 2 máy phát F 1 và F2 nối với
cuộn hạ áp máy biến áp liên lạc B 1 và B2. Với phương án này thì tổn thất công
suất và tổn thất điện năng có giảm hơn nhiều so với phương án 2 nhưng lại do
có bộ F3 - B3 nối trực tiếp với thanh góp cao áp 220kV nên vốn đầu tư lại tăng
lên so với phương án 2. Do đó ta cũng cần phải cân nhắc lựa chọn giữa vốn đầu
tư và tổn thất xem vấn đề nào có lợi hơn.
Phương án 4.
a. Sơ đồ nối dây.
b. Thuyết minh.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 14
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Xuất phát từ yêu cầu giảm bớt vốn đầu tư thiết bị và giảm bớt tổn thất
công suất và điện năng của các phương án 1 và 2 ở phương án này ta ghép song
song các máy phát F1 và F2; F3 và F4 sau đó nối bộ với các máy biến áp tự ngẫu
liên lạc ta được 2 bộ (F1 + F2) - B1 và (F3 + F4) - B2. Hai bộ này làm nhiệm vụ
phát công suất cung cấp cho phụ tải cao áp và hệ thống đồng thời truyền công
suất sang thanh góp 110kV cung cấp cho phụ tải trung áp cùng với bộ F5 - B3 nối
trực tiếp vào thanh góp 110kV.
- Phụ tải địa phương được trích ra từ đầu cực 2 bộ máy phát (F = F 2) và
(F3 + F4) nối với cuộn hạ áp máy biến áp liên lạc B1 và B2.
Phương án này chỉ dùng có 3 máy biến áp. Do đó vốn đầu tư cũng như
các tổn thất giảm nhiều so với các phương án khác.
Tuy nhiên do việc ghép song song các máy phát (F 1+ F2) và (F3 + F4) mà
các máy phát lại có công suất lớn, mà công suất chọn cho các máy biến áp tự
ngẫu liên lạc B1 và B2 là quá lớn. Không thể chọn được máy biến áp tự ngẫu ba
pha mà phải dùng máy biến áp tự ngẫu 1 pha nên giá thành sẽ rất đắt và vận
hành không hiệu quả ở cấp 220kV này.
Kết luận:
Qua phân tích nhận xét các phương án đã nêu ta đi đến một số kết luận
sau đây:
- Đối với phương án 1 thì vốn đầu tư quá lớn, sơ đồ thanh góp 220kV sẽ
phức tạp, đắt tiền.
- Đối với phương án 4 thì tuy sơ đồ đơn giản, ít máy biến áp nhưng công
suất của máy biến áp tự ngẫu 3 liên lạc quá lớn không thể chọn được máy biến
áp tự ngẫu 3 pha mà phải dùng máy biến áp tự ngẫu 1 pha nên giá thành sẽ rất
đắt.
Từ 2 lý do trên ta loại bỏ phương án 1 và 4 giữ lại phương án 2 va fpa 3
để tiếp tục tính toán. So sánh các chỉ tiêu kỹ, kỹ thuật và chọn lấy 1 phương án
tối ưu nhất để hoàn thành thiết kế. Và từ đây để thuận tiện cho tên gọi phương
án ta đổi tên phương án 2 thành phương án 1 và đổi tên phương án 3 thành
phương án 2 trong quá trình tính toán chọn phương án tối ưu.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 15
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
II. TÍNH TOÁN CHỌN MÁY BIẾN ÁP CHO CÁC PHƯƠNG ÁN
A. ĐỐI VỚI PHƯƠNG ÁN 1.
Bảng A1.a.
1
- Điều kiện chọn SđmB2 = SđmB3 SđmF
0,5
220 - 110
= 0,5
220
- Hệ số có lợi của MBA tự ngẫu.
75
Vậy SđmB2 = SđmB3 = 150MVA.
0,5
Bảng A.1.b.
Điện áp cuộn dây (kV) Tổn thất (kW) UN%
Sđm Giá thành
PN I%
MVA C T H P0 C-T C-H T-H 109 VNĐ
C-T
160 242 121 10,5 120 520 11 32 20 0,5 21,5
A.2. Phân bố công suất tải cho các máy biến áp.
20,93
SB3 = SB4 = SB5 = SđmF - STDmax = 75 - = 70,814 MVA
5
Công suất truyền qua các cuộn dây ở từng thời điểm như sau:
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 17
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
1
Cuộn cao: SCB1(t) = SCB2(t) = SC (t)
2
1
Cuộn trung: STB1(t) = STB2(t) =
2
[ SUT (t) - (SB3 SB4SB5 )]
Cuộn hạ: SHB1(t) = SHB2(t) = ST(t) + SC(t).
Bảng A.2.a.
S Thời gian
MBA
(MVA) 0-6 6-8 8 - 12 12 - 16 16 - 18 18 - 20 20 - 24
Từ các kết quả trong bảng ta thấy rằng phụ tải của cuộn trung áp của các
máy biến áp liên lạc ở các thời điểm đều mang dấu (-), điều này có nghĩa rằng
trong tình trạng làm việc bình thường thì các máy liên lạc này phải làm nhiệm
vụ tải công suất từ các máy phát F1; F2 ghép bộ với các máy biến áp này từ cuộn
hạ áp lên cao áp.
Ta có:
Tức là các máy biến áp tự ngẫu liênlạc B1, B2 làm việc bình thường.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 18
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
A.3. Kiểm tra khả năng tải của các máy biến áp khi sự cố.
A.3.1. Với các máy B3, B4, B5.
+ Tổng công suất phát lên thanh góp 110kV của 3 bộ này là:
� 20,93�
3x
ST = SđmF - STD = (3 x 75) - � = 222,442 MVA.
� 5 ��
Như vậy trong cả 2 trường hợp S UTmax và SUTmin thì lượng công suất phát
lên thanh góp 110kV luôn thừa. Trong trường hợp hỏng một trong các bộ B 3, B4,
B5 công suất của 2 bộ còn lại là 70,8 x 2 = 141,6 MVA vẫn lớn hơn phụ tải cực
đại phía trung áp STmax = 120,69 MVA do đó không cần xét trong trường hợp
hỏng một bộ phía trung áp. Thực vậy, khi hỏng máy biến áp B5 ta có:
+ Lượng công suất phát lên thanh góp 110kV của 2 bộ còn lại là:
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 19
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
� 20,93�
2.
(2 x 75) - � �= 141,628 MVA.
� 5 �
Lượng công suất này không những cung cấp đủ cho phụ tải S UTmax mf còn
thừa 20,99 MVA để đưa lên thanh góp 220kV.
Lượng công suất thừa từ thanh góp 110kV phát lên qua cuộn cao của mỗi
máy biến áp tự ngẫu liên lạc B 1, B2 là 20,99/2 = 10,495 MVA. Đồng thời lúc này
cuộn cao của các máy B1 và B2 đã mang một lượng công suất do F 1, F2 phát lên
thanh góp 220kV là:
� 20,93�
SHCB1,B2 = SđmF - (SUF + STD) = 75 - �4,706 = 66,12 MVA.
� 5 ��
Và SCB1,B2 = SHB1,B2 = 66,12 + 10,495 = 76,615 MVA.
Vậy cuộn cao áp của các máy biến áp tự ngẫu B1 và B2 không bị quá tải.
A.3.2. Đối với các máy biến áp tự ngẫu liên lạc B1, B2.
Theo bảng phân bố phụ tải thì các máy B1, B2 chủ yếu làm nhiệm vụ
truyền tải công suất từ trung áp và hạ áp lên cao áp, vậy ta xét trường hợp nặng
nề nhất là khi phụ tải trung áp cực tiểu.
Giả sử hỏng máy B1 trong thời điểm SUTmin các máy F3, F4, F5 phát công
suất định mức, kiểm tra khả năng tải của B2.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 20
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
+ Lượng công suất thừa sẽ truyền tải qua cuộn trung của B2 sang cuộn cao
lên thanh góp 220kV.
Sthừa = ST - SUTmin = 222,442 - 72,49 = 149,952 MVA.
+ Đồng thời cuộn cao của B2 còn phải truyền tải một lượng công suất từ
F2 phát lên thanh góp 220kV là:
�9,412 20,93�
SF2 = SđmF - (SUF + STD) = 75 - � = 61,042 MVA.
� 2 5 ��
Vậy tổng công suất truyền qua cuộn cao của B2 là:
SCB2 = Sthừa + SF2 = 149,952 + 61,402 = 201,354 MVA.
+ Khả năng tải của B2 khi xét đến hệ số quá tải 1,4 sẽ là:
SqtB2 = SđmB2 x 1,4 = 160 x 1,4 = 224 MVA
Tta thấy rằng SCB2 < SqtB2. Như vậy B2 có đủ khả năng làm việc khi có sự
cố hỏng B1. Vậy các máy B1, B2 đã chọn phù hợp.
A.3.3. Đối với hệ thống.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 21
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Trong cả 2 trường hợp hỏng B1 (hoặc B2) và hỏng các máy B3, B4, B5 thì
lượng công suất thiếu hụt phải phát lên hệ thống là:
20,92
Sthiếu = SđmF - STD = 75 - = 70,816 MVA.
5
Tuy nhiên dự trữ quay của hệ thống là S dt = 280MVA > Sthừa do đó hệ
thống vốn làm việc bình thường. Hay nói cách khác là khi có sự cố hư hỏng một
máy biến áp nào đó trong nhà máy đều không ảnh hưởng gì đến hệ thống.
Kết luận:
Các máy biến áp đã chọn cho phương án 1 hoàn toàn đảm bảo yêu cầu kỹ
thuật, làm việc tin cậy, không có tình trạng máy biến áp quá tải.
A.4. Tính toán tổn thất điện năng trong các máy biến áp:
Tổn thất điện năng là một vấn đề không thể thiếu được trong đánh giá một
phương án về kỹ thuật - kinh tế. Tổn thất điện năng chủ yếu do các máy biến áp
tăng áp gây lên.
+ Tổn thất sắt không phụ thuộc vào phụ tải của máy biến áp và bằng tổn
thất không tải của nó.
+ Tổn thất đồng trong dây dẫn phụ thuộc vào phụ tải của máy biến áp.
+ Công thức tính tổn thất điện năng trong 01 máy biến áp ba pha hai cuộn
dây trong một năm. Khi làm việc với phụ tải không đổi.
2
�S �
A2cd = P0T + PN � b �.T
�Sdm �
Trong đó: - P0 là tổn thất không tải của biến áp 2 dây quấn.
- Sb là công suất của bộ máy phát - máy biến áp (đã trừ STD).
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 22
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
+ Công thức tính tổn thất điện năng trong 01 máy biến áp tự ngẫu.
365 �
Atn = P0.T + 2
SdmB
�PNC .S2ci .ti PNT .S2Ti .ti P
NH .SHi
2
.ti �
�
Trong đó:
- PNC; PNT; PNH là tổn thất ngắn mạch trong các cuộn cao, trung, hạ
của máy biến áp tự ngẫu.
- Sci; STi; SHi; công suất tải qua cuộn cao, trung, hạ của máy biến áp tự
ngẫu trong thời gian ti.
� P P �
PNC = 0,5 �PNC- T NC2-H - NT2-H �
� �
� P P �
PNT = 0,5 �PNC- T NT2- H - NC2 -H �
� �
�PNT - H PNC- H �
PNH = 0,5 � 2 - PNC- T �
� 2
�
Dựa vào thông số máy biến áp và bảng phân phối công suất ta tính tổn
thất điện năng trong các máy biến áp như sau:
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 23
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Qua nó là: SB = 70,816 MVA trong cả năm.
� 70,8162 �
A B 8760�
100 400x 2 �= 1405778,17 kWh.
� 80 �
+ Tổng tổn thất điện năng trong các máy biến áp 2 dây quấn.
Abộ = 3.1.405.778,17 = 4.217.334,509 kWh.
A.4.2. Máy biến áp ba pha tự ngẫu B1, B2.
+ Các máy B1, B2 chọn loại ATÄệTH 160/242/121/10,5 có các thông số
kỹ thuật sau:
P0 = 120kW = 0,12MW
PNC-T = 520kW = 0,52MW.
PNC-H = PNT-H = .PNC-T = 0,5 . 520 = 260kW.
T = 8760 giờ.
Ta có:
� 620 260 �
520 2 -
PNC = 0,5 � = 260kW = 0,26MW.
� 0,5 0,52 �
�
� 260 260 �
520 2 -
PNT = 0,5 � = 260kW = 0,26MW
� 0,5 0,52 �
�
�260 260 �
PNH = 0,5 � 2 2
- 520�= 780KW = 0,78MW.
�0,5 0,5 �
2
PNC. Sci .ti = 0,26 (126,4432 x 6 + 141,662.2 + 141,322 x 4)
+ (-70,045)2 x 4].
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 24
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
= 0,26 x 99455,567 = 25858,447 (MW. MVA.h)
2
PNH x SHi x ti = 0,78 [(-56,398)2 x 6 + 71,6152 x 2 + 77,341)2 x 4
+ 57,5532 x 4.
= 0,78 x 135966,718 = 106054,04 (MW. MVA.h)
365
ATN = 0,12 x 8760 + x (126147,305 + 25858,447 + 106054,04)
160
= 27127,37 MWh.
+ Tổng tổn thất điện năng trong các máy biến áp tự ngẫu:
ATN = 2 x 27127,37 MWh = 54257,7 MWh.
+ Như vậy tổng tổn thất điện năng một năm trong các máy biến áp là:
A = Abộ + ATN
= 4.217,335 + 54257,7 = 5429,95 MWh.
A. 5. Tính toán dòng điện cưỡng bức trong các mạch
A. 5.1. Mạch cao áp 220kV.
A. 5.1.a. Phía hệ thống
Nhà máy được nối với hệ thống bằng một đường dây kép nên dòng cưỡng
bức tương ứng với dòng diện làm việc ở chế độ đường dây kép bị sự cố đứt 1
mạch vào thời điểm công suất phát lên hệ thống là SHTmax.
SHTmax = 110,695 MVA = 110,695 x 10 KVA.
Dòng cưỡng bức được xét khi hỏng 1 máy biến áp liên lạc máy còn lại
làm việc ở chế độ sự cố ở thời điểm công suất tổng phía cao áp lớn nhất (đã tính
ở phần A.3.2).
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 25
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
SCB2 = Sthừa + SF2 = 135,952 + 61,402 = 201,354 = 201,354 MVA
So sánh giá trị dòng cưỡng bức ở các phía, ta chọn giá trị dòng điện
cưỡng bức ở mạch cao áp 220KV là:
+ Các phụ tải trung áp được cấp điện bằng 02 đường dây kép mỗi đường
có công suất:
P 30
S 34,482MVA
cos 0,87
P 25
S 28,735MVA
cos 0,87
+ Dòng cưỡng bức lớn nhất là dòng làm việc ở chế độ đường dây kép bị
đứt một mạch và thời điểm phụ tải lớn nhất.
34,482.103
I cb 181,198A
3.110
+ Dòng cưỡng bức tương ứng làm việc ở chế độ sự cố một máy, máy còn
lại có nhiệm vụ truyền tải công suất thừa từ thanh góp 110KV về hệ thống là lớn
nhất:
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 26
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Sth�a max 138,436.103
I cb 727,46A
3.U �m 3.110
+ Dòng cưỡng bức tương ứng với dòng phía cao áp các máy biến áp B 3,
B4, B5 ở chế độ các máy phát F3, F4, F5 làm việc ở chế độ quá tải.
SdmF 75.103
I cb 1,05. 1,05, 413,820A
3.U �m 3.110
So sánh các dòng điện cưỡng bức ở các phía đã tính, ta chọn dòng điện
cưỡng bức lớn nhất ở mạch 110KV là:
Icb = 727,46 A
A.5.3. Đối với mạch hạ áp 10,5 KV:
+ Dòng cưỡng bức trong mạch tương ứng dòng làm việc khi các máy phát
làm việc ở chế độ quá tải:
SdmF 75.103
I cb10 1,05.I dmF 1,05. = 4552,023 A
3.U dm 3.110
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 27
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
- Căn cứ điều kiện ta chọn các máy biến áp B 3 loại TÄệ 80 -242.10,5 có
các thông số kỹ thuật sau:
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 28
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
- Căn cứ điều kiện ta chọn các máy biến áp B 4, B5 cùng một loại TÄệ80-
242/10,5 có các thông số kỹ thuật sau:
1
- Điều kiện chọn: SđmB2 = SđmB2 SđmF
0,5
220 - 110
= 0,5 MVA
220
75
Vậy SđmB2 = SđmB3 = 150 MVA
0,5
Bảng B.1.c
B.2. Phân bố công suất tải cho các máy biến áp:
Để vận hành thuận tiện và kinh tế ta cho các bộ F3 - B3;
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 29
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
F4 - B4 và F5 - B5 vận hành với đồ thị phụ tải bằng phẳng suốt năm tức là các bộ
này phát công suất định mức suốt năm. Lượng công suất thừa thì thanh góp
110KV được truyền tải qua các biến áp tự ngẫu liên lạc B 1 và B2 lên thanh góp
220KV. Phân bố lượng công suất như sau:
20,93
SB3 = SB4 = SB5 = SđmF - STDmax = 75 - =70,814 MVA
5
+ Đối với máy biến áp tự ngẫu liên lạc B 1 và B2 công suất truyền qua các
cuộn dây ở từng thời điểm như nhau:
1
Cuộn cao: SCB1(t) = SCB2(t) = SC t - SB3 t �
.�
2� �
1
Cuộn trung: STB1(t) = STB2(t) = SUT t - SB4 - SB5 �
.�
2� �
Từ kết quả trong bảng, ta thấy rằng phụ tải của cuộn trung áp của các máy
biến áp liên lạc ở các thời điểm đều mang dấu âm. Điều này có nghĩa rằng trong
tình trạng làm việc bình thường thì các máy liên lạc này phải làm nhiệm vụ
truyền tải công suất từ thanh góp trung áp lên cao áp. Một phần công suất từ các
máy phát F1, F2 ghép bộ với các máy biến áp được truyền từ cuộn hạ lên cao áp.
Ta có: SđmB1.B2 = 160 MVA và SttB1.B2 = 80 MVA
Như vậy ở tất cả các thời điểm trong ngày thì:
SCmax < Sđm và STmax < Stt.
Tức là các máy biến áp tự ngẫu liên lạc B1, B2 làm việc bình thường.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 30
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
B.3. Kiểm tra khả năng tải của máy biến áp khi sự cố
Với sơ đồ này ta thấy rằng bất kỳ một máy biến áp nào hỏng cũng đều
không ảnh hưởng đến hệ thống vì dự trữ quay hệ thống lớn hơn nhiều so với
công suất của một bộ máy phát.
Do vậy ta thấy rằng nếu bộ F3 - B3 có hỏng thì cũng không ảnh hưởng gì
đến các máy biến áp còn lại vì bộ này nối với thanh góp 220KV nên công suất
dự trữ quay của hệ thống sẽ bù đắp đủ.
B.3.1. Xét trường hợp hỏng một trong các máy B4 hoặc B5:
Giả sử hỏng B4 trong thời điểm phụ tải trung áp 110kV đạt giá trị cực đại.
+ Công suất phát lên thanh góp 110kV của bộ F5 - B5 lúc này là:
20,93
ST =SđmF5 - STĐ = 75 - = 70,814 MVA.
5
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 31
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
+ Phụ tải trung áp: SUTmax = 120,68 MVA.
+ Lượng công suất còn thiếu cho phụ tải trung áp cần cung cấp là:
+ Lượng công suất này được lấy từ cuộn trung của các máy biến áp tự
ngẫu liên lạc B1, B2. Như vậy lượng công suất truyền tải qua cuộn trung của mỗi
máy là:
Sthiếu 49,866
STTN = = = 24,933 MVA.
2 2
+ Đồng thời lúc này B1, B2 còn nhận một lượng công suất do các máy
phát F1 và F2 phát lên là:
9,412 20,93
SHB1 = SHB2 = SđmF - (SUF + STD) = 75 - = 66,128 MVA
2 5
+ Công suất truyền qua cuộn cao áp của B1, B2 lên thanh góp 220kV.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 32
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Theo bảng phân phối phụ tải thì các máy B1, B2 vừa nhận công suất phát
lên của F1, F2 vừa truyền tải công suất thừa từ thanh góp trung áp 110kV lên cao
áp. Ta xét trường hợp hỏng máy B1 trong thời điểm SUTmin, các máy phát F4, F5
phát công suất định mức, kiểm tra khả năng tải của B2:
+ Công suất phát lên thanh góp 110kV của các máy phát F4, F5:
20,93
ST = SđmF - STD = (2 x 75) - (2 x ) = 141,628 MVA.
5
+ Lượng công suất thừa sẽ truyền tải qua cuộn trung của B2 sang cuộn cao
lên thanh góp 220kV.
Sthừa = ST - SUTđm = 141,628 - 72,41 = 69,218 MVA.
+ Đồng thời cuộn cao của B2 còn phải truyền tải một lượng công suất từ
F2 phát lên thanh góp 220KV là:
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 33
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
�9,412 20,93�
SF2 S�mF - SUF STD 75 - � = 66,12 MVA
� 2 5 ��
Vậy tổng công suất truyền qua cuộn cao của B2 là:
SCB2 = Sthừa + SF2 = 69,218 + 66,12 = 135,338 MVA
+ Khả năng tải của B2 khi xét đến hệ số quá tải 1,4 sẽ là:
SqtB2 = SđmB2 x 1,4 = 160 x 14 = 224 MVA
Ta thấy rằng SCB2 < SqtB2. Như vậy B2 có đủ khả năng làm việc khi có sự
cố hỏng B1. Vậy các máy B1, B2 đã chọn phù hợp.
Kết luận: Các máy biến áp đã chọn cho phương án II hoàn toàn đảm bảo
yêu cầu kỹ thuật, làm việc tin cậy, không có tình trạng MBA bị quá tải.
B.4. Tính toán tổn thất điện năng trong các máy biến áp:
Tương tự như đã trình bày với phương án I. Ta có:
+ Công thức tính tổn thất điện năng trong máy biến áp pha hai cuộn dây
trong một năm.
�
�S �
A2cd = P0 x T + PN. � B �xT
�S�m �
+ Công thức tính tổn thất điện năng trong máy biến áp tự ngẫu:
365 �
Atn=P0.T+ �
S�mB
x �PNC .S� �
Ci .ti PNT .STi .ti PNH .SHi .ti �
� �
Dựa vào bảng thông số máy biến áp và bảng phân phối công suất ta tính
tổn thất điện năng trong các máy biến áp như sau:
B.4.1. Máy biến áp ba pha 2 dây quấn cuộn B4, B5:
+ Máy biến áp B4, B5 loại Tọử 80 - 121/10,5 có các thông số kỹ thuật sau:
P0 = 100 KW
PN = 400 KW
T = 8760 giờ.
+ Các máy này luôn cho làm việc với công suất truyền tải qua nó là:
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 34
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
� 70,8142 �
A B4 A B5 8760.�
0,1 0,4. 2 �= 1405,69 MWh.
� 80 �
B.4.2. Máy biến áp ba pha hai cuộn dây B3:
P0 = 115 KW
PN = 380 KW
T = 8760 giờ.
+ Các máy này luôn cho làm việc với công suất truyền tải qua nó là:
� 70,8142 �
A B3 8760.�
0,115 0,38. = 1391,642 MWh.
� 802 � �
Ta có:
� 260 260 �
PNC 0,5.�
520 - = 260 KW = 0,26MW
� 0,52 0,52 �
�
� 260 260 �
PNT 0,5.�
520 - = 260 KW = 0,26MW
� 0,52
0,52 �
�
� 260 260 �
PNH 0,5.�
520 2
- 2
- 520�= 780 KW = 0,78MW
� 0,5 0,5 �
Căn cứ bảng phân bố công suất các cuộn dây B1, B2ta có:
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 35
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
2
PNC. SCi .ti = 0,26 . [91,0352 . 6 + 106,1782. 2 +106,2532. 4 +
+ 14,4132. 2 + 124,3682 . 4 + 124,3862. 2 + 92,1912. 4]
= 0,26. 275221,605 = 71557,671 MW
2
PNT. STi .ti = 0,26 . [-34,067 2 . 6 + (-34,067) 2. 2 + (-28,574) 2. 4 +
+ (-10,424)2. 2 + (-22,539)2 . 4 + (-22,539)2. 2
+ (-34,607)2. 4]
= 5547,43 MW
2
PNH. SHi .ti = 0,78 . [56,4282 . 6 + 71,5712. 2 + 77,6792. 4 + 113,9392.
2 + 101,8292 . 4 + 101,8292. 2 + 57,8842. 4]
= 0,78. 154928,279 = 120844,052.
365
A TN 0,12.8760 .[ 71557,617 5547,43 120884,052]
1602
= 2081,217 MWh.
+ Tổng tổn thất điện năng trong các máy biến áp tự ngẫu
ATN = 2. 2081,127 MWh = 4162,542 MWh.
Như vậy tổng tổn thất điện năng trong một năm trong các máy biến áp là:
A = Abộ + ATN = 4188,974 + 4162,542 = 8351,516 MWh
B.5. Tính toán dòng điện cưỡng bức trong các mạch:
B.5.1. Mạch cao áp 220KV:
Nhà máy được nối với hệ thống bằng một đường dây kép, nên dòng
cưỡng bức tương ứng với dòng điện làm việc ở chế độ đường dây kép bị sự cố
đứt một mạch vào thời điểm công suất phát lên hệ thống là SHTmax:
1 S 3
I CBUC . UCmax = 151,163.10 = 580,95 A
2 3.U �m 3.230
Dòng cưỡng bức được xét khi hỏng một máy biến áp liên lạc giả sử B1,
máy B2 còn lại làm việc ở chế độ sự cố với công suất cuộn cao áp (đã tính ở
phần B.3.2) là:
SCSC 132,932.103
I Cb�cCTN = = 334,083 A
3.U �m 3.230
+ Dòng cưỡng bức tương ứng với dòng phía cao áp các máy biến áp B3 ở
chế độ các máy phát F3 làm việc ở chế độ quá tải.
SdmF 75.103
I cb�c =1,05. IđmF = 1,05. =1,05. = 197,914A.
3U dm 3.230
So sánh giá trị dòng cưỡng bức ở các phia, ta chọn giá trị dòng điện
cưỡng bức ở mạch cao áp 220KV là:
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 37
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
B.5.2. Mạch Trung áp 110KV
+ Các phụ tải được cấp điện bằng 2 đường dây kép mỗi đường có công
suất:
P 30
S =34,482MA
cos 0,87
25
và 2 đường dây đơn mỗi đường có công suất: S =28,736MVA
0,87
+ Dòng cưỡng bức lớn nhất là dòng làm việc ở chế độ dây kép bị đứt một
mạch vào thời điểm phụ tải lớn nhất.
34,482.103
I cb�c =181,198A
3.110
+ Dòng cưỡng bức tương ứng dòng làm việc ở chế độ sự cố một máy,
máy còn lại có nhiệm vụ truyền tải công suất từ thanh góp 110KV về hệ thống là
lớn nhất.
B.5.2.c. Phía các bộ máy phát - máy biến áp 2 dây quấn B4, B5
+ Dòng cưỡng bức trong tương ứng với dòng phía cao áp các máy B4, B5
ở chế độ các máy phát F4, F5 làm việc ở chế độ quá tải.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 38
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
S�mF 75.103
I cb�c 1,05.I �mF 1,05 1,05. = 413,820A
3.U �m 3.110
So sánh các dòng điện cưỡng bức ở các phía đã tính, ta chọn dòng điện
cưỡng bức lớn nhất ở mạch 110KV là:
Icbức110 = 413,820A
B.5.3. Đối với mạch hạ áp 10,5KV:
+ Dòng cưỡng bức trong mạch tương ứng dòng làm việc khi các máy phát
làm việc ở chế độ quá tải.
S�mF 75.103
I cb�c110 1,05.I �mF 1,05. = 4335,260A
3.U �m 3.10,5
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 39
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
CHƯƠNG III
TÍN TOÁN DÒNG NGẮN MẠCH CHO CÁC PHƯƠNG ÁN
Mục đích của việc tính toán ngắn mạch là để chọn các khí cụ điện và dây
dẫn của nhà máy đảm bảo các chỉ tiêu ổn định động và ổn định nhiệt khi ngắn
mạch.
Khi chọn sơ đồ để tính toán dòng điện ngắn mạch đối với mỗi khí cụ điện
cần chọn một chế độ làm việc nặng nề nhất nhưng phải phù hợp với điều kiện
làm việc thực thế. Dòng điện tính toán ngắn mạch để chọn khí cụ điện là dòng
ngắn mạch 3 pha.
3.1. Tính toán ngắn mạch cho phương án I:
3.1.1. Chọn các điểm ngắn mạch:
Chọn điểm ngắn mạch N1: Để chọn khí cụ điện phía 220KV có nguồn
cung cấp là các máy phát của nhà máy điện và hệ thống.
Chọn điểm ngắn mạch N2: Để chọn khí cụ điện cho mạch 110KV có
nguồn cung cấp là các máy phát của nhà máy điện và hệ thống thông qua máy
biến áp tự ngẫu liên lạc.
Chọn điểm ngắn mạch N3 và N3' để chọn khí cụ điện cho mạch hạ áp của
máy biến áp liên lạc và máy phát. Với N3 thì coi như F 2 nghỉ, nguồn cung cấp là
các máy điện khác và hệ thống. Với điểm N3' thì nguồn chỉ kể thành phần do F 2
cung cấp. Ta cần so sánh 2 giá trị dòng ngắn mạch I N3 và IN3' chỉ chọn dòng giá
trị lớn hơn. Điểm ngắn mạch N4 để chọn khí cụ điện cho mạch tự dùng, nguồn
cung cấp là các máy phát và hệ thống.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 40
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Hình 3.1.1.
Sơ đồ chọn điểm ngắn mạch
Scb = 60MVA
Ta có:
Scb 60
I cb nên I cb220 = 0,150KA.
3.U cb 3.230
60
I cb110 = 0,301KA
3.115
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 41
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
60
I cb10,5 = 3,303KA
3.10,5
3.1.3. Tính điện kháng các phần tử trong hệ tương đối cơ bản và thành lập sơ
đồ thay thế:
3.1.3.a. Tính điện kháng các phần tử
Scb 60
X 1 X HT X *HT . 1,2. = 0,02
SHT 3500
1 S 1 60
X 2 X D X 0L. cb .0,4.130. = 0,048
2 2 2 2302
Các đại lượng đã cho theo cơ sở định mức của máy biến áp S đmB =
160MVA.
1 S
X Cb1 X CB2 . U NC-T% U NC-H % - U NT -H % . cb
200 S�mB
1 60
. 11 32 - 20 . = 0,028
200 160
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 42
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
1 S
X TB1 X TB2 . U NC-T % U NC-H % - U NT -H % . cb
200 S�mB
1 60
. 11- 32 20 . = 0,0001 0
200 160
1 S
X CB1 X CB2 . - U NC-T % U NC-H % - U NT-H % . cb
200 S�mB
1 60
. -11 32 20 . = 0,0492
200 160
+ Điện kháng của máy biến áp hai cuộn dây B3, B4, B5: [X9]; [X10]; [X11]
U N % Scb 11,5 60
X B3 X B4 B5 . . =0,0504
100 S�mB 100 80
+ Điện kháng của máy phát F1- F5: [X12]; [X13]; [X14];[X15]; [X16]
Scb 60
X F1 X F2 X F3 X F4 X F5 X "d. 0,132. =0,146
S�mB 75
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 43
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
3.1.3.b. Sơ đồ thay thế tính toán ngắn mạch
Sơ đồ thay thế điện kháng toàn nhà máy.
HT
X1
0,02
X2
0,048
X3 X6 X4 X6 X9 X 10 X 11
0,028 0 0,028 0 0,0504 0,0504 0,0504
X7 X8 X 14 X 15 X 16
0,049 0,049 0,416 0,416 0,416
X 12 X 19
0,149 0,149
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 44
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
3.1.4.Tính toán ngắn mạch theo điểm đã chọn
3.1.4.1.Tính dòng ngắn mạch tại N1 trên thanh góp 220KV:
HT
X1
0,02
X2
0,048
N1
X3 X4 X9 X 10 X 11
0,028 0,028 0,0504 0,0504 0,0504
X7 X8 X 14 X 15 X 16
0,049 0,049 0,416 0,416 0,416
X 12 X 19
0,149 0,149
E1 E2 E3 E4 E5
Hình 3.1.3. Sơ đồ thay thế tính ngắn mạch tại điểm N1.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 45
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
3.1.4.2. Biến đổi sơ đồ và các điện kháng tương đương:
Điểm ngắn mạch N1 có tính đối (hình 3.1.3) ta được sơ đồ biến đổi tương
đương ở hình 3.1.4. với các điện kháng tương đương.
0,028
X 18 X 3 //X 4 = 0,014
2
0,049 0,146
X 19 X 7 X 12 // X 8 X 13 = 0,0975
2
HT HT
X 17 X 17
N1 0,068 0,068
X 18 X 18
0,014 0,014
X 19 X 20 X 21
0,0975 0,065 0,039
Hình 3.1.4
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 46
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Từ sơ đồ hình 3.1.4 ta nhập các nguồn E1, E2, E3, E4, E5 lại ta được sơ
đồ biến đổi tương đương như hình 3.1.5 với điện kháng biến đổi tương đương.
0,0975.0,065
X 21 X19 // X 20 = 0,039
0,0975 0,065
Từ sơ đồ hình 3.1.5 biến đổi tiếp tục ta được sơ đồ rút gọn hình 3.1.6
EHT X 17 X 22 E1, 2, 3, 4,
0,068 0,053 5
Hình 3.1.6
X17 = 0,068
SHT 4500
X ttHT X17 . 0,068. = 3,96 > 3.
Scb 60
Xác định dòng ngắn mạch bằng phương pháp đường cong tính toán các
máy phát có tự đồng điều chỉnh kích từ. Tra đường cong tính toán ta được bội số
của thành phần chu kỳ của dòng ngắn mạch (vì >3 ta không tra được)
1 SHT 1 3500
IN1HT(O) = . . 2,32kA
X ttHT 3.U tb 3,96 3.220
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 47
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
1 SHT 1 3500
IN1HT() = . . 2,32kA
X ttHT 3.U tb 3,96 3.220
S�mF 5x75
XttMF = X22 . 0,053. = 0,33
Scb 60
I *CKMF(O) = 2,4.
ICKMF() = 2,0.
S�mF 5.75
X N1MF(O) X *CKMF(O) . 2,4. = 2,362 kA.
3.U cb 3.220
S�mF 5.75
X NMF(�) X *CKMF(�) . 2. = 1,97 kA.
3.220 3.220
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 48
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
3.1.4.3. Tính dòng ngắn mạch tại N2 trên thanh góp 110kV.
HT
X1
0,02
X2
0,048
N1 N2
X3 X4 X9 X 10 X 11
0,028 0,028 0,0504 0,0504 0,0504
X7 X8 X 14 X 15 X 16
0,049 0,049 0,416 0,416 0,416
X 12 X 13
0,146 0,146
E1 E2 E3 E4 E5
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 49
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
HT HT
X 17 X 23
0,068 0,082
X 18 X 24
0,014 0,039
N2
X 19 X 20
0,0975 0,065
Hình Hình
3.1.8 3.1.9
3.1.4.2.b. Tính toán dòng ngắn mạch và dòng xung kích tại t = 0; t = .
SHT 3500
XttHT = X23 . 0,082. 4,78.
Scb 60
Vì XttHT > 3 nên ta tính dòng ngắn mạch theo phương pháp trực tiếp đơn
giản:
1 1
IN2HT(O) = IN2HT() = .I cb110 .0,301 3,67kA
X 23 0,082
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 50
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
* Đối với nhánh máy phát:
S�mF 5x75
XttMF = X24 . 0,039. = 0,243
Scb 60
I *CKMF(O) = 3,5 .
ICKMF() = 2,3.
S�mF 5.75
X N1MF(O) X *CKMF(O) . 3,5. = 6,597 kA.
3.U cb 3.115
S�mF 5.75
X NMF(�) X *CKMF(�) . 2,3. = 4,34 kA.
3.220 3.115
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 51
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
3.1.4.4. Tính dòng ngắn mạch tại N.
HT
X1
0,02
X2
0,048
X3 X4 X9 X 10 X 11
0,028 0,028 0,05 0,05 0,05
X7 X8 X 14 X 15 X 16
0,049 0,049 0,416 0,416 0,416
X 12
0,146 N3
E1 E3 E4 E5
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 52
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
3.1.4.3.a. Biến đổi sơ đồ và các điện kháng tương đương.
Khi ngắn mạch tại N3, ta không xét đến F2 tham gia cấp công suất ngắn
mạch. Từ 3.1.10 ta biến đổi sơ đồ thành hình 3.1.11 và hình 3.1.12.
HT HT
X 17 X 23
0,068 0,082
X 26 N1,3,4,
X 18 X8 0,048 5
0,014 0,049
X 25 X8 X 20
0,195 0,049 0,065
N3
Hình Hình
3.1.11 3.1.12
Các giá trị điện kháng tương đương ở các sơ đồ hình 3.1.11 và hình
3.1.12:
X25 = X7 + X12 = 0,049 + 0,014 = 0,195
0,195.0,065
X26 = X25 // X20 = = 0,048
0,195 0,065
Ta tiếp tục biến đổi sao - Tam giác thiếu sơ đồ hình 3.1.12 thành hình
3.1.13:
X 27 X 28
EHT N3
Hình 3.1.1.3
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 53
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
+ Điện kháng tính toán.
Tính dòng ngắn mạch theo phương pháp họ đường cong tính toán:
S�mF2 75
IN3'MF2(O) = I*CKMF2(O) = 5,4. 22,29kA
3.U cb 3x10,5
S�mF2 75
IN3'MF2() = I*CKMF2() = 2,6. 10,734kA
3.U cb 3x10,5
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 54
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
3.2. Tính điện kháng các phần tử trong hệ tương đối cơ bản và thành
lập sơ đồ thay thế.
Scb 60
X HT X *HT . 1,2. 0,02
SHT 3500
1 S 1 60
XD = .X 0.L. cb .0,4.130. 0,048
2 U 2cb 2 2302
1 60
XCB1 = XCB2 = .(11 32 - 20). 0,028.
200 160
- Điện kháng cuộn trung áp [X5]; [X6]:
1 60
XTB1 = XTB2 = .(11- 32 20). 0,0001 �0.
200 160
- Điện kháng cuộn hạ áp [X7]; [X8].
1 60
XCB1 = XCB2 = .(-11 32 20). 0,0492.
200 160
- Điện kháng của máy biến áp hai cuộn dây B3: [X9]:
U N % Scb 11,5 60
XB3 = . . 0,0528
100 S�mB 100 80
- Điện kháng của máy biến áp hai cuộn dây B4, B5: [X10]; [X11]:
U N % Scb 10,5 60
XB4 = XB5 = . . 0,0504
100 S�mB 100 80
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 55
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
3.2.2. Tính toán ngắn mạch theo điểm đã chọn;
3.2.2.1. Tính dòng ngắn mạch tại N1 trên thanh góp 220kV:
HT
X1
0,02
X2
0,048
N1
X9 X3 X4 X 10 X 11
0,05 0,028 0,028 0,05 0,05
X 14 X7 X8 X 15 X 16
0,416 0,049 0,049 0,416 0,416
X 12 X 19
0,149 0,149
E3 E1 E2 E4 E5
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 56
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
3.2.2.1.a. Biến đổi sơ đồ và các điện kháng tương đương:
0,028
X18 = X3 // X4 = = 0,014
2
0,049 0,146
X19 = (X7 + X12)// (X8 + X13) = 0,0975
2
0,05 0,146
X20 = (X10 + X15)// (X11 + X16) = 0,098
2
�0,097.0,196 �
X22 = (X19 // X21) + X18 = � � 0,014 0,079.
�0,097 0,196 �
HT HT
X 17
0,068
N1
X 18
0,014
X 21 X 19 X 20 X 21 X 22
0,196 0,097 0,098 0,039 0,079
E2 E1 E3 E4 E5
Hình Hình
3.2.4 3.2.5
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 57
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Từ sơ đồ 3.2.5 ta nhập các nguồn E 1, E2, E4, E5 lại ta được sơ đồ biến đổi
rút gọn tương đương như hình 3.2.6. với điện kháng biến đổi tương đương:
0,196.0,097
X23 = X21 // X22 = = 0,062.
0,196 0,097
X 17 X 23
0,065 0,062
EHT N1 E1,2,3,4,5
Hình 3.2.6.
3.2.2.1.b. Tính toán dòng ngắn mạch và dòng xung kích tại t = 0; t = ;
SHT 3500
XttHT = X17 . 0,068. 3,96.
Scb 60
Xác định dòng ngắn mạch bằng phương pháp đường cong tính toán các
máy phát sử dụng TDK. Tra đường cong tính toán ta được bội số của thành phần
chu kỳ của dòng ngắn mạch (không tra được).
1 1 3500 3500
IN1HT(O) = . = 2,22 kA.
X CKHT(O) 3,96 3.230 1575,68
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 58
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
1 SHT 1 3500
IN1HT() = . 2,22 kA.
X ttHT 3.U tb 3,96 3.230
S�mF 5.75
XttmF = X23 . 0,062. = 0,387.
Scb 60
S�mF2 5x75
IN1MF(O) = I*CKMF2(O) = 2,8. 2,639kA
3.U cb 3.230
S�mF2 5.75
IN1MF() = 2,12. 2,126kA
3.U cb 3.230
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 59
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
0,097.0,098
X24 = X19// X20 = = 0,049.
0,097 0,098
Từ sơ đồ hình 3.2.9 ta tiến hành biến đổi sao (X17, X18, X21).
- Tam giác thiếu (X25, X26) như sơ đồ hình 3.2.10. với các điện kháng.
X 17 X 18 0,068 0,014
X25 = X17 + X18 = 0,068 0,014 0,086
X 21 0,196
X 21 X 18 0,196 0,014
X26 = X21 + X18 = 0,196 0,014 0,054
X 17 0,068
HT HT
X 17 X 17
0,068 0,068
X 18 X 18
0,014 0,014
N2 N2
X 21 X 19 X 20 X 21 X 24
0,196 0,097 0,098 0,196 0,049
Hình Hình
3.2.8 3.2.9
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 60
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
X 25
0,086
EHT X 24
0,049
X 26 N2 N2,2,3,4,
E3 0,054 5
Hình 3.2.10
3.2.2.1.c. Tính toán dòng ngắn mạch và dòng xung kích tại t = 0; t =
SHT 3500
XttHT = X25 . 0,084. = 4,9.
Scb 60
Vì XttHT > 3 nên ta tính dòng ngắn mạch theo phương pháp trực tiếp đơn giản.
1 1
IN2HT(O) = IN2HT() = .I cb110 . 0,301 = 3,583 kA
X 25 0,084
S�MF3 75
XttMF3 = X26 . 0,251. = 0,314
Scb 60
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 61
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
+ Dòng ngắn mạch do F3 cung cấp:
S�MF3 75
*
IN2MF3(O) = I CKMF3(O) 2,51.. = 0,946 kA.
3.U cb 3.115
S�MF3 75
*
IN2MF3() = I CKMF3(�) 2,02. = 0,761 kA.
3.U cb 3.115
S�mF 4.75
XttmF = X24 . 0,049. = 0,245
Scb 60
S�mF 4.75
IN2MF(O) = I*CKMF(O) = 3,5 5,278kA
3.U cb 3.115
S�mF 4.75
IN2MF() = I*CKMF() = 2,3 3,468kA
3.U cb 3.115
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 62
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
CHƯƠNG IV:
TÍNH TOÁN KINH TẾ KỸ THUẬT CHỌN PHƯƠNG ÁN TỐI ƯU
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 63
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
4.1.2. Chọn máy cắt điện:
Chọn máy cắt theo các điều kiện sau:
- Loại máy cắt SF6 hoặc máy cắt không khí.
Các máy cắt 220KV và 110KV đã chọn đều cùng loại SF6 của hãng
SIEMENS sản xuất, các máy cắt mạch 10KV dùng loại hợp bộ của hãng ABB
sản xuất. Các máy cắt đã chọn có dòng điện định mức lớn hơn 1000A nên không
cần kiểm tra ổn định nhiệt.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 64
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Yi: Thiệt hại do mất điện gây ra của phương án i (đồng/năm)
ađm: Hệ số định mức của hiệu qủa kinh tế = 0,15 (1/năm)
Ở đây các phương án giống nhau về máy phát điện. Do đó vốn đầu tư được
tính là tiền mua, vận chuyển và xây lắp các máy biến áp và thiết bị phân phối là
máy cắt.
* Vốn đầu tư: Vi = VBi + VTBPPi
Trong đó:
- Vốn đầu tư máy biến áp: VBi = VBJ
VBJ: Tiền đầu tư máy biến áp có tính đến tiền chuyên chở và xây lắp máy
biến áp thứ j.
- Vốn đầu tư các mạch máy cắt:
VTBPP = n1 x VTBPP1 + n2 x VTBPP2 + n3 x VTBPP3 + … +
Trong đó: n1, n2, n3 : Số mạch của thiết bị phân phối ứng với các cấp điện
áp 1, 2, 3; VTBPP1, VTBPP2: giá tiền mỗi mạch phân phối tương ứng.
* Phí tổn hàng năm:
Pi = PKi + PPi + Pti
Trong đó:
axVi
PKi Tiền khấu hao và sửa chữa thiết bị hàng năm
100
a%: Định mức khấu hao (%).
Pi: Tiền chi phí lương công nhân và sửa chữa nhỏ. Có thể bỏ qua vì nó
chiếm giá trị không đáng kể so với tổng chi phí sản xuất và cũng ít khác nhau
giữa các phương án.
Pti = x A : Chi phí do tổn thất điện năng hàng năm gây ra.
Giá thành tổn hại tổn thất điện năng: = 0,05 USD/KWh.
4.2. Tính toán chỉ tiêu cho từng phương án:
4.2.1. Phương án I:
Tính vốn đầu tư thiết bị:
Ta có: V1 + VB1 + VTBPP1
* Vốn đầu tư cho các máy biến áp: VB1
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 65
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Phương án I có 2 máy biến áp tự ngẫu và 3 máy biến áp 2 dây quấn.
- Máy biến áp 2 cuộn dây loại TÄệ80 - 121/10,5 giá thành kể cả chuyên
chở và lắp đặt mỗi máy là 7 x 109 VNĐ.
+ Mạch 220KV.
II
Mạch bao gồm 8 máy cắt loại SF6 kiểu 3AQ1 - 245/4000 giá thành mỗi
máy kể cả chi phí chuyên chở và lắp đặt là 80.103 USD.
Tổng giá thành các máy cắt mạch 220KV là:
VTBPP1(220) = 8.80.103 = 640.103 USD.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 66
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
+ Mạch 110KV: Sơ đồ xem trang bên.
- Tổng cộng ở mạch 110 đã chọn 13 máy cắt loại SF6 của hãng Siemens
kiểu 3AQ - 123/3150 - giá thành mỗi máy kể cả chuyên chở và lắp đặt là 60.10 3
USD.
Tổng giá thành vốn đầu tư thiết bị phân phối ở mạch 110KV là:
VTBPP(110) = 13 x 60 x 103 = 780 x 103 USD.
+ Mạch 10,5 KV:
Ta chỉ xét đến các máy cắt ở đầu cực các máy phát nối với cuộn hạ của các
biến áp liên lạc mà thôi, còn mạch tự dòng và mạch phân phối phụ tải địa
phương các phương án đều giống nhau và sẽ tính toán lựa chọn ở các chương
sau. Vậy với mạch này chỉ có 2 máy cắt hợp bộ SF6 kiểu HGF - 3 - 12/12.500
của hàng ABB giá thành mỗi máy là 80.103USD.
Tổng giá thành vốn đầu tư thiết bị phân phối ở mạch 10KV là:
VTBPP(10) = 2 x 80 x 103 = 160 x 103 USD
* Tổng vốn đầu tư thiết bị phân phối:
VTBPP1 = 560 x 103 + 780 x 103 + 160 x 103 = 1500 x 103 USD
Với tỷ giá hối đoái 1 USD = 15 x 103 VNĐ
VTBPP1 = 1500 x 103 x 15 x 103 = 22,5 x 109 VNĐ
* Tổng vốn đầu tư cho phương án I:
V1 = 63,6 x 109 + 22,5 x 109 = 86,1 x 109 VNĐ
4.2.1.2. Tính phí tổn vận hành hàng năm:
4.2.1.2.a. Khấu hao về vốn đầu tư sửa chữa lớn:
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 67
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Vốn định mức khấu hao a = 8,4% (lấy từ bảng 4.2 sách thiết kế nhà máy
điện và trạm biến áp trang 40) ta có:
axV1 8,4x86,1x109
PKH1 7,233x109 �
�ng
100 100
Chi phí do tổn thất điện năng hàng năm gây ra:
= 0,05 USD/KWh
A = 5.429,95 x 103 KWh
Pttl = 0,05 x 15 x 103 x 5.429,95 x 103 = 4,272 x 109 VNĐ
4.2.1.2.c. Phí tổn vận hành hàng năm của phương án I:
P = PKH1 + Pttl = 7,232 x 109 + 4,272 x 109 = 4,279 x 109 VNĐ
4.2.2. Phương án II:
4.2.2.1. Tính vốn đầu tư cho thiết bị:
Ta có: V2 = VB2 + VTBPP2
* Vốn đầu tư cho các máy biến áp: VB2
Phương án II có 2 máy biến áp tự ngẫu và 3 máy biến áp 2 dây cuốn.
- Máy biến áp tự ngẫu loại ATÄệTH 160 - 242/121/10,5 giá thành kể cả
chuyên chở và lắp đặt mỗi máy là 21,3 x 109 VNĐ.
- Máy biến áp 2 cuộn dây loại TÄệ80 -121/10,5 giá thành kể cả chuyên chở
và lắp đặt 9 x 109 VNĐ.
- Máy biến áp hai cuộn dây loại TÄệ80 - 121/10,5 giá thành kể cả chuyên
chở và lắp đặt mỗi máy là 7 x 109 VNĐ.
Vậy tổng vốn đầu tư máy biến áp là:
VB1 = 2 x 21,3 x 109 + 1 x 9 x 109 + 2 x 7 x 109 = 65,6 x 109 VNĐ
* Vốn đầu tư thiết bị phân phối VTBPP2:
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 68
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
+ Mạch 220KV:
II
Mạch bao gồm 9 máy cắt loại SF6 kiểu 3AQ1 - 245/4000 giá thành mỗi
máy kể cả chi phí chuyên chở và lắp đặt là 80 x 103 USD.
Tổng giá thành các máy cắt mạch 220KV là:
VTBPP2(220) = 9 x 80 x 103 = 720 x 103 USD = 10,8 x 109 VNĐ
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 69
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Các mạch thiết bị bao gồm:
- 2 đường dây kép phân phối phụ tải cao áp.
- 2 đường dây đơn phân phối phu tải cao áp.
- 2 mạch nối với trung áp máy biến áp liên lạc.
- 2 mạch nối với bộ máy biến áp 2 dây cuốn.
- 1 máy cắt liên lạc 2 thanh góp.
- 1 máy cắt vòng.
Tổng cộng ở mạch 110KV đã chọn 12 máy ắt loại SF6 của hãng SIEMENS
kiểu 3AQ1 - 123/3150 giá thành mỗi máy kể cả chuyên chở và lắp đặt là 60 x
103 USD.
Tổng giá thành vốn đầu tư thiết bị phân phối ở mạch 110KV là:
VTBPP2(110) = 2 x 80 x 103 = 160 x 103 USD = 22,8 x 109 VNĐ
* Tổng vốn đầu tư thiết bị phân phối:
VTBPP2 = 10,8 x 109 + 10,8 x 109 + 2,4 x 109 = VNĐ
* Tổng vốn đầu tư cho phương án II:
V2 = 63,6 x 109 + 22,8 x 1086,4 x 109 VNĐ
4.2.2.2. Tính phí tổn vận hành hàng năm:
4.2.2.2.a. Khấu hao về vốn đầu tư và sửa chữa lớn:
Vốn định mức khấu hao a = 8,4% ta có:
axV 2 8,4x86,4x109
PKH2 7,257x109 VN�
100 100
4.2.2.2.b. Chi phí do tổn thất điện năng hàng năm gây ra:
= 0,05 USD/KWh
Ta thấy phương án II có chi phí tổn thất điện năng gây ra hàng năm thấp.
Mặc dù hàm chi phí C nhỏ hơn phương án I. Như vậy phương án II là phương
án tối ưu về kinh tế mặc dù vốn đầu tư gần bằng phương án I.
- Về mặt kỹ thuật phương án II có tính linh hoạt cao trong quá trình vận
hành bộ F3 - B3 nối trực tiếp thanh góp 220KV nên có thể cấp công suất tối đa
trực tiếp cho phụ tải cao áp và hệ thống mà không qua máy biến áp liên lạc gây
tổn thất.
Tính đảm bảo cung cấp điện lúc bình thường cũng như khi sự cố (khi sự cố
1 trong 2 máy biến áp liên lạc thì máy còn lại không quá tải) dòng điện cưỡng
bức cũng như dòng ngắn mạch của phương án II luôn nhỏ hơn nhiều so với
phương án I nên ta chọn thiết bị làm việc nhẹ nhàng hơn.
Vì những ưu điểm trên về kinh tế cũng như kỹ thuật nên ta chọn phương án
II là phương án tối ưu để tiếp tục tính toán thiết kế các phần còn lại.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 71
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
CHƯƠNG V
LỰA CHỌN KHÍ CỤ ĐIỆN VÀ DÂY DẪN, THANH GÓP
Những thiết bị chính trog nhà máy điện và trạm điện như: máy phát, máy
biến áp, máy bù cùng các khí cụ điện như máy cắt điện, dao cách ly, kháng điện
được nối với nhau bằng thanh dẫn, thanh góp và cáp điện lực.
Để nối từ đầu cực của máy phát đến gian má ta dùng thanh nối cứng. Khi
dòng điện nhỏ thường dùng thanh hình chữ nhật còn khi có dòng điện lớn thì
dùng thanh dẫn ghép từ 2 hay 3 thanh hình chữ nhật đơn. Còn khi có dòng lớn
hơn 3000A thì dùng thanh dẫn hình máng (để giảm hiệu ứng mặt ngoài và hiệu
ứng gần, đồng thời tăng khả năng làm mát).
Trong điều kiện vận hành các khí cụ điện, sứ cách điện và các bộ phận dẫn
điện khác có thể ở một trong 3 trạng thái cơ bản sau:
- Chế độ làm việc lâu dài.
- Chế độ quá tải.
- Chế độ ngắn mạch.
Ta phải lựa chọn các khí cụ điện, sứ cách điện và các bộ phận dẫn điện
khác sao cho thoả mãn tất cả các yêu cầu kỹ thuạt sau đồng thời đạt hiệu quả
kinh tế hợp lý nhất.
5.1. Chọn máy cắt điện và dao cách ly.
5.1.1. Chọn máy cắt cho các mạch điện.
Máy cắt điện là một thiết bị dùng trong mạng điện cao áp để đóng, cắt dòng
điện phụ tải và đóng cắt ngắn mạch. Đó là thiết bị đóng cắt, làm việc tin cậy.
Sóng giá thành cao nên chỉ dùng ở những nơi quan trọng.
- Máy cắt điện được chọn theo các điều kiện sau:
+ Loại máy cắt khí SF6 hoặc máy cắt không khí.
+ Điện áp: UđmMC Uđmlưới.
+ Dòng điện: IđmMC Icb.
+ Điều kiện cắt: Icđm I"
+ Điều kiện ổn định động: iôđđ iXK.
+ Điều kiện ổn định nhiệt: I 2nh�m . tnhđm BN.
Dựa vào kết quả tính toán dòng điện ngắn mạch và dòng điện cưỡng bức ở
chương IV ta đã chọn được các máy cắt có các thông số sau:
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 72
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Bảng 5.3: Thông số kỹ thuật thanh dẫn đồng hình máng.
Kích thước (mm) Tiết Mô men trở kháng cm3
Dòng
diện Hai Hai
Một thanh Một thanh điện cho
h b c r một cực thanh thanh
phép A
mm2 WXX WYY WYOYO JXX JYY JYOYO
175 80 80 12 2440 122 25 250 1070 114 2190 8550
h
y y
y0
r
x x
h
b
y0
Hình 5.1: Hình dạng và kích thước thanh dẫn hình máng
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 73
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
SHT 3500
X ttHT X 17x 0,065x = 3,79
Scb 60
Tra đường cong tính toán ta xác định các I *CKHT ở các thời điểm:
SHT 3500
*
IN1HT(0,1) = I CKHT(0,1) . 0,325. = 2,859 kA.
3.U tb 3.230
SHT 3500
*
IN1HT(0,2) = I CKHT(0,2) . 0,33. = 2,903 kA.
3.U tb 3.230
SHT 3500
*
IN1HT(0,5) = I CKHT(0,5) . 0,32. = 2,815 kA.
3.U tb 3.230
SHT 3500
*
IN1HT(1) = I CKHT(1) . 0,34. = 2,991 kA.
3.U tb 3.230
S�mF 5x75
X ttMF X 23. 0,062. = 0,387.
Scb 60
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 74
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Bảng 5.5.
Qua bảng phân bố phụ tải ở các biến điện áp AB và BC ta thấy rằng:
S2max = 31,5VA.
Vậy ta chọn hai biến áp loại HOM - 10 có công suất định mức mỗi cái ứng
với cấp chính xác 0,5 là 75VA.
Sab 31,5
Ia = = 0,315 A
U ab 100
Sbc 29,5
Ic = = 0,295 A
U bc 100
+ Từ giá trị mô đun và góc pha của dòng điện trong dây dẫn thứ cấp pha a
và pha c, ta có thể coi Ia = Ic.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 75
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Do đó: Ia = 3 . Ia = 3 . 0,315 = 0,546A.
+ Trị số điện áp giáng trên dây dẫn pha a và pha b.
r .1
U ab (I aI b ). .
d
Giả sử khoảng cách từ biến điện áp đến đồng hồ là 1 = 60m, mạch điện có
công tơ nên U% 0,5%.
Do đó:
(I a I b ).r.1 (0,315 0,546).0,0175.60
S= = 1,808 mm2
U 0,5
Theo tiêu chuẩn độ bền cơ của dây dẫn đồng ta chọn dây dẫn có tiết diện S
= 2mm2.
5.2. Chọn biến dòng điện BI.
5.2.1. Cấp điện áp 220kV:
Máy biến dòng dùng cho bảo vệ rơle được chọn là TH - 220-3T có các
thông số kỹ thuật sau:
+ Dòng định mức: IđmSC/IđmTC = 400/5A.
+ Cấp chính xác 0,5 ứng với phụ tải định mức 2.
+ Điều kiện ổn định động iôđđ = 108 kA > iXK = 18,994 kA.
- Các máy biến dòng có dòng điện định mức sơ cấp lớn hơn 1000A nên ta
không cần kiểm tra ổn định nhiệt.
5.2.2. Cấp điện áp 110kV.
Máy biến dòng dùng cho bảo vệ rơle được chọn là TH - 110M.
+ Dòng điện định mức ISC/IđmTC = 400/5A
+ Cấp chính xác 0,5 ứng với mỗi phụ tải định mức 0,8.
+ Bội số ổn định động Kđ = 75.
+ Điều kiện ổn định động:
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 76
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Các máy biến dòng có dòng định mức sơ cấp lớn hơn 1000A nên không
cần kiểm tra ổn định nhiệt.
5.2.3. Mạch máy phát.
Dòng cưỡng bức của mạch là: Icb = 4335,2A.
Biến dòng điện đặt trên cả 3 pha, mắc theo sơ đồ hình sao đủ ta chọn biến
dòng điện kiểu thanh dẫn loại TẽÙ - 10 có các thông số kỹ thuật sau:
+ UđmBI = 10kV
+ IđmSC/IđmTC = 4000/5A.
+ Cấp chính xác 0,5 có phụ tải định mức 0,8.
* Công suất tiêu thụ của các cuộn dây máy biến dòng được phân bố như
sau:
Bảng 5.6.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 77
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
S 2,941
Ilvbt = = 161,904 A.
3.U �m 3.10,5
+ Từ đồ thị phụ tải địa phương ta tính thời gian sử dụng công suất cực đại
như sau:
24
Tmax =
�S .T i i
100.8 70.6 100.4 80.6 = 7665h.
0
.365 365.
Smax 100
- Tra bảng 44 sách mạng lưới điện ta chọn cáp bọc cao su và vật liệu tổng
hợp lõi đồng cách điện bằng cao su và vật liệu tổng hợp. Không cháy vỏ bằng
chì đặt trong đất có tiết diện S cáp = 50mm2 có các thông số kỹ thuật sau: S =
50mm2; Uđm = 10,5 kV; Icp = 180A.
* Kiểm tra cáp theo điều kiện phát nóng lâu dài:
Trong đó:
K1: hệ số hiệu chỉnh theo nhiệt độ môi trường nơi đặt cáp.
qcp - q0
dK1 =
qcp - q0
60 - 25
K1 = = 0,88
60 - 15
K2: Hệ số hiệu chỉnh theo số cáp đặt song song với cáp đơn có K2 = 1 với
cáp kép K2 = 0,9.
+ Theo quy trình thiết bị điện các cáp có cách điện bằng cao su và vật liệu
tổng hợp, điện áp không quá 10kV trong điều kiện làm việc bình thường dòng
điện qua chúng không vượt quá 80% dòng điện cho phép đã hiệu chỉnh thì khi
sự cố cho phép quá tải 30% trong thời gian không vượt quá 5 ngày đêm.
+ Dòng điện làm việc cưỡng bức qua cáp khi đứt 1 sợi:
Như vậy cáp còn lại không đủ khả năng chịu được dòng cưỡng bức ta phải
tiến hành chọn lại tiết diện cho đường cáp kép. Căn cứ vào giá trị dòng cưỡng
bức, ta chọn tiết diện cáp kép là:
Scáp kép = 70mm2 có dòng làm việc cho phép Icp = 215A.
I'cp > Icb vậy điều kiện phát nóng khi sự cố thoả mãn.
* Kết luận: Cáp đã chọn: Scáp đơn = 50mm2 và Scáp kép = 70mm2 đảm bảo yêu
cầu kỹ thuật.
5.3. Chọn kháng điện và máy cắt hợp bộ cho đường dây phụ tải địa
phương.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 79
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Phụ tải địa phương được lấy ra từ phía cuộn hạ của các máy biến áp liên lạc
với máy phát F1 và F2 qua 2 kháng K1 và K2.
Dòng cưỡng bức qua mạch được tính khi sự cố hư hỏng một kháng còn lại
phải gánh chịu một lượng công suất truyền qua nó là SUFmax = 11,765MVA. Khi
đó dòng cưỡng bức qua mạch được xác định:
* Căn cứ giá trị dòng cưỡng bức trong mạch, ta chọn máy cắt MC1 cho cắt
dòng cáp phụ tải loại hợp bộ SF6 kiểu 8DA10 của hàng SIEMENS có các thông
số kỹ tuật sau:
Uđm = 12kV
Iđm = 3150A
Icđm = 40kA
Iôđđ = 110kA.
* Căn cứ giá trị dòng cưỡng bức trong mạch và các điều kiện chọn kháng.
Sơ bộ ta chọn các kháng K1, K2 cùng loại kháng đơn P5A-10-650-XK%.
Ta cần xác định giá trị XK% của kháng.
5.3.2. Xác định giá trị xuất khẩu% của kháng đã chọn sơ bộ.
Ta xét điểm ngắn mạch N4, N5, N6 trên sơ đồ hình 5.4 trang 98 kháng K1,
K2 phải thoả mãn các yêu cầu sau:
+ Khi ngắn mạch tại N5 thì các máy cắt MC1 và cáp S1 phải ổn định nhiệt,
tức là: I"N5 Icắt đmMC1.
I"N5 InhS1
+ Khi ngắn mạch tại N6 thì các máy cắt MC2 và cáp S2 phải ổn định nhiệt
tức là:
I"N6 IcắtđmMC2
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 80
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
I"N6 InhS2.
S.C
+ Dòng ổn định nhiệt của cáp S1 và cáp S2 là InhS = .
t
1
C: Hệ số cáp đòng CCu = 141 A.S /mm2.
2
t: thời gian cắt ngắn mạch của máy cắt MC1, MC2.
- Theo đề bài thì các trạm cuối đường dây phụ tải địa phương dùng cáp
đồng có tiết diện 50mm2. Các máy cắt MC2 có dòng cắt I cắtđm = 20kA. Thời gian
cắt ngắn mạch tcắt MC2 = 0,5 Sec.
Để đảm bảo cắt ngắn mạch chọn lọc thì thời gian cắt của các máy cắt MC1
phải lớn hơn thời gian cắt của máy cắt MC2 một cấp t. Chọn t = 0,2S ta có:
S2.C2 50x141
InhS2 = 8,422 kA.
t2 0,5
S1.C1 50.140
InhS1 = = 7,384 kA.
t1 0,7
Ta thấy Inh1 < Inh2 chọn kháng theo Inh1 tức là tính với N5.
EHT N4 N5 N6
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 81
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
+ Trong chương III tính ngắn mạch tại điểm N 4: I"N4 = 55,944kA Điện
kháng của hệ thống tính đến điểm ngắn mạch N4 là:
I cb 3,303
XHT = "
= 0,0590
I N4 55.944
+ Khi ngắn mạch tại N5 thì dưới tác dụng của kháng K và theo điều kiện
ổn định nhiệt của cáp S1 thì dòng I'N5 phải InhS1;
I cb 3,303
X = = 0,45
I nhS1 7,384
I �mK 0,75
Vậy XK% = XK. .100 0,391. . 100 = 10%
I cb 3,303
Theo quy định về chọn kháng điện cho đường dây, đối với kháng đơn thì
XK% < 8%. Vì vậy với kháng đơn đã chọn sơ bộ ở trên không đảm bảo yêu cầu.
Ta cần tính chọn lại với kháng kép.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 82
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Bảng phân phối phụt ải cho các kháng ở chế độ vận hành
Bảng 5.7.
Qua bảng phân phối phụ tải cho các kháng ta thấy Pcb = 8MW.
+ Dòng cưỡng bức qua kháng:
Pcb 8.103
IcbK = 517,5 A
3.U �m.cos 3.10,5.0,85
+ Căn cứ Uđm và Icb ta chọn kháng kép loại cuộn dây nhôm kiểu PbAC -10-
2x600 - XK%. Ta cần xác định kháng XK% của kháng đã chọn.
I �mK 0,6
XK% = XK. 0,488. .100 = 5,864%.
I cb 3,303
Vậy ta chọn kháng kép loại PbAC - 10 - 2 - 600 - 6 có các thông số kỹ
thuật:
Uđm = 10kV
XK% = 6%.
Iđm = 600A
Hệ số liên hệ K = 0,51.
Tổn thất công suất 1 pha = 7,9kW.
5.4. Kiểm tra máy cắt hợp bộ của phụ tải địa phương.
Phần 5.6.2.1. Chọn MC 1 cho các đường cáp phụ tải loại hợp bộ SF6 kiểu
8DA10 của hãng SIEMENS có các thông số kỹ thuật sau:
Uđm = 12kV
Iđm = 3150A.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 83
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
thể phá hỏng cách điện cuộn dây, đặc biệt cách điện ở gần trung tính này tính
cách điện.
Vì vậy tại trung tính máy biến áp 2 cuộn dây cần bố trí 1 chống sét van.
Tuy nhiên do điện cảm của cuộn dây máy biến áp. biên độ đường sét khi tới
điểm trung tính sẽ giảm một phần. Do chống sét van đặt ở trung tính được chọn
có điện áp định mức giảm một cấp.
Tại trung tính máy biến áp hai cuộn dây cần bố trí 1 chống sét van loại
PBMT - 110 có Uđm - 110kV.
Tại trung tính các máy biến áp 2 dây cuốn phía 110kV ta đặt chống sét van
loại PBC - 35 có Uđm - 35kV.
HT
220kV 110kV
PBC-220
PBMT-110 PBC-110
(PBC - 35)
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 84
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
CHƯƠNG VI:
CHỌN SƠ ĐỒ VÀ THIẾT BỊ TỰ DÙNG
Để sản xuất điện năng, các nhà máy điện tiêu thụ một phần điện năng cho
các cơ cấu tự dùng đảm bảo hoạt động của máy phát điện như: chuẩn bị nhiên
liệu, vận chuyển nhiên liệu, bơm nước tuần hoàn, quạt gió, thắp sáng, điều
khiển, tín hiệu.
Điện tự dòng trong nhà máy nhiệt điện thuộc vào nhiều yếu tố: dạng nhiên
liệu, áp suất ban đầu, kiểu và công thức tua bin… Chiếm khoảng 58% tổng điện
năng sản xuất. Tập hợp các máy công tác truyền động bằng động cơ điện lưới
điện, thiết bị phân phối, máy biến áp, giảm áp, nguồn năng lượng độc lập, hệ
thống điều khiển, tín hiệu, thắp sáng, tạo thành hệ thống điện tự dòng của nhà
máy điện với yêu cầu cơ bản: độ tin cậy, phù hợp yêu cầu kinh tế.
Các máy công tác và các điện cơ điện tương ứng của nhà máy nhiệt điện
có thể chia làm 2 phần không đều nhau:
- Những máy công tác đảm bảo sự làm việc của hệ thống các lò và tua bin
các tổ máy.
- Những máy công tác phục vụ chung có liên quan trực tiếp đến lò hơi và
các tua bin, nhưng lại cần thiết cho sự làm việc của nhà máy.
- Đối với nhà máy điện thiết kế ta dùng 3 cấp điện áp tự dùng là 6kV và
0,4kV nối theo sơ đồ biến áp nối tiếp, số phân đoạn bằng số tổ máy và chung
một máy biến áp dự trữ lấy điện từ cụm hạ áp và phía trên máy cắt của các bộ
máy phát máy biến áp tự ngẫu liên lạc.
Các máy biến áp cấp 1 có nhiệm vụ nhận điện từ đầu cực máy phát có
điện áp 10,5kV cung cấp cho các phụ tải tự dòng cấp điện áp 6kV. Còn lại cung
cấp tiếp cho phụ tải cấp điện áp 0,4kV. Từ đó công suất của chúng cần phải chọn
phù hợp với phụ tải cực đại của các động cơ ở cấp điện áp 6kV và tổng công
suất của các máy biến áp cấp 2 nối tiếp với nó.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 85
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
S
SđmBTDC1 TDmax
n
Trong đó: STDmax là công suất tự dòng cực đại: STDmax = 20,93 MVA.
20,93
Vậy SđmBTDC1 = 4,186 MVA 4186 kVA.
5
Tra bảng II trang 83 sách hướng dẫn thiết kế nhà máy điện
và trạm biến áp ta chọn các máy biến áp tự dòng cấp 1 loại TM
- 6300 có các thông số sau:
Sđm Điện áp
Tổn thất UN% I% PN
(kVA) Cuộn cao Cuộn hạ
6300 10,5 6,3 8 8 0,9 46,5
* Công suất của máy biến áp dự trữ cấp 1 được chọn phù hợp với chức
năng của nó. Máy biến áp dự trữ cấp 1 không chỉ dùng thay thế máy biến áp
công tác khi sửa chữa mà còn cung cấp cho hệ thống tự dòng trong quy trình
hoạt động dừng lò. Do đó công suất cần chọn là:
Vậy ta chọn máy biến áp dầu TÄHC - 6300 - 10,5/6,3 có các thông
số sau:
Các máy biến áp tự dòng cấp 2 dùng để cung cấp cho các phụ tải cấp điện
áp 380/220V và chiếu sáng. Công suất của các loại phụ tải này thường nhro nên
công suất máy biến áp thường được chọn là loại có công suất từ 630- 6300kVA.
Loại lớn hơn thường không được chấp nhận vì giá thành lớn. Dòng ngắn mạch
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 86
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
phía thứ cấp lớn. Giả thiết các phụ tải này chiếm 10% công suất phụ tải cấp 1.
Khi đó ta chọn công suất mỗi máy là:
10 10
SđmBC2 = .S�mBC1 .4,186.103 = 627 kVA.
100 100
Vậy ta chọn máy biến áp dầu có thông số như bảng sau:
Để chọn máy cắt hợp bộ ta tính dòng điện ngắn mạch tại N7 sau máy biến
áp tự dòng dự phòng cấp 1 (DP1) với nguồn cung cấp là cả hệ thống và các máy
phát điện của nhà máy.
XHT XBDP
EHT N4 1 N7
Điện kháng của hệ thống tính đến điểm ngắn mạch N4 là XHT.
XHT = 0,068
U N % Scb 10 75
XBDP1 = . . = 0,75 1
100 S�m 100 10
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 87
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
Scb 75
I"N7 = I cb 3.U tb 3.6,3
8,443kA
X HT X BDP1 0,068 0,75 0,068 0,75
Căn cứ các tính toán trên ta chọn máy cắt hợp bộ cho mạch
6,3kA loại 8DA - 10 của hãng SIEMENS có các thông số kỹ thuật
như sau:
Loại máy cắt Uđm (kV) Iđm (A) Icđm (kA) Iođđ (kA)
8DA10 7,2 2500 40 110
Ta không cần kiểm tra ổn định nhiệt cho máy cắt vì Iđm > 100A.
Vậy các máy cắt hợp bộ chọn cho mạch 6,3kV đạt yêu cầu kỹ thuật.
Tại chương V ta chọn máy cắt cho mạch 10,5 kV loại HCF3
của hãng ABB đã đạt yêu cầu kỹ thuật.
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 88
- K38
* §å ¸n tèt nghiÖp "Nhµ m¸y ®iÖn vµ Tr¹m BA"
NguyÔn V¨n Phßng - Trêng §¹i häc BK Hµ Néi - Bé m«n HT§ - Líp HT§ N1 92
- K38