‫بهبود بهرهوری سوخت‬

‫در کورههای صنعتی‬

‫فرودین ‪1395‬‬
 ‫کورهی صنعتی چیست؟‬
‫کوره (‪:)Furnace‬‬

‫محفظه‌ای‌است‌که‌امکان‌گرمايش‌کنترل‌شده‌‌و دما‪-‬باالی‌محصول‌صنعتیِ‌موردنظر‌‬
‫را‌فراهم‌می‌کند‪‌.‬‬

‫بدنه کوره‬
‫محصول‬

‫مشعل‬

‫‪1/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫طبقهبندی کوره صنعتی (‪)۱‬‬
‫از دیدگاه تامین انرژی‪:‬‬

‫‪ ‬الکتريکی‬
‫‪ ‬احتراقی‌(سوخت‌سوز)‬
‫در مطلب حاضر منظور از کوره‪ ،‬کوره احتراقی است‪.‬‬

‫از دیدگاه روش تولید محصول‪:‬‬

‫‪ ‬پیوسته‌(‪‌:)Continuous‬مانند‌تنورهای‌دوار‌پخت‌نان‬
‫‪ ‬تناوبی‌(‪‌:)Periodic or Intermittent‬مانند‌کوره‌های‌سنتی‌آجرپزی‬

‫‪2/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫طبقهبندی کوره صنعتی (‪)2‬‬
‫از دیدگاه روش انتقال حرارت‪:‬‬

‫‪ ‬در‌تماس‌مستقیم‌با‌شعله‌(مانند‌کوره‌های‌آجرپزی)‬

‫‪ ‬انتقال‌حرارت‌غیرمستقیم‌(مانند‌بويلرها‌يا‌کوره‌های‌پتروشیمی)‬

‫‪3/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫چند نمونه کوره صنعتی (‪)۱‬‬

‫کوره آجرپزی سنتی (‪)Brick Furnace‬‬

‫‪www.ajoran.com‬‬
‫‪4/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬
 ‫چند نمونه کوره صنعتی (‪)2‬‬

‫کوره ذوب فلز (‪)Blast Furnace‬‬

‫‪www.citicmc.com‬‬
‫‪5/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬
 ‫فرایند انتقال حرارت در کوره‬
‫هدف‌اصلی‌از‌طراحی‌کوره‪‌،‬انتقال‌گرمای‌احتراق‌به‌محصول‌است‪.‬‬

‫تابش‬ ‫تابش‬ ‫محصوالت‬

‫احتراق‬
‫تابش‬
‫تحلیل دقیق انتقال حرارت در کوره‬
‫مشعل‬
‫نیازمند دانش جامع از مباحث این‬
‫تابش‬
‫جابجايی‬ ‫شاخه از علم و تخمین مناسب‬
‫خواص انتقال حرارتی محصوالت‬
‫احتراق و استفاده از ابزار محاسباتی‬
‫محصول‬ ‫مناسب است‪.‬‬

‫‪6/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫آیا تبدیل و انتقال انرژی در کوره بهینه است؟‬
‫هنر بهینهسازی کوره‪:‬‬

‫تولید‌بیشترين‌محصول‬
‫با‬
‫کیفیت‌مطلوب‬
‫با‌‬
‫کمترين‌سوخت‌ممکن‬

‫همراه‌با‌حفظ‌ايمنی‌تجهیز‬

‫‪7/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫آیا تبدیل و انتقال انرژی در کوره بهینه است؟‬
‫گام اول‪:‬‬

‫ارزيابی‌(ممیزی)‌عملکرد‌کوره‌جهت‌مقايسه‌با‌حالت‌طراحی‌(يا‌بهینه)‌و‌‬
‫تعیین‌پتانسیل‌کاهش‌مصرف‌سوخت‬

‫هدف از این ارزیابی‪:‬‬

‫‪ ‬تعیین‌بازده‌کوره‬
‫‪ ‬تعیین‌مقدار‌مصرف‌سوخت‌به‌ازای‌يک‌واحد‌تولید‌محصول‬

‫‪8/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫بازده کوره‬
‫انرژی مفید‬
‫=‌بازده‌کوره‬
‫انرژی ورودی‬
‫دو روش برای تعیین بازده وجود دارد‪:‬‬

‫‪ -۱‬روش مستقیم‬
‫انرژی ذخیره شده در محصول‬
‫=‌بازده‌کوره‬
‫انرژی ذخیره در سوخت مصرف شده‬
‫‪ -2‬روش غیر مستقیم‬

‫مجموع انرژی‌های تلف شده‬

‫‪‌=1-‬بازده‌کوره‬
‫انرژی ذخیره در سوخت مصرف شده‬

‫‪9/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫تعیین بازده کوره به روش غیرمستقیم‬
‫هدف فقط تعیین بازده نیست؛ برآورد سهم روشهای اتالف انرژی نیز هست‪.‬‬

‫شامل‪ :‬گرمای محسوس گازها‪ ،‬گرمای نهان‬

‫بخار آب‪ ،‬گرمای سوخت نسوخته (‪ UHC‬و‬
‫‪)CO‬‬

‫‪10/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫تعیین بازده کوره به روش غیرمستقیم‬
‫درصد هر افت باید با روش مناسبی محاسبه شود‪.‬‬

‫برخی‌پارامترها‌بايد‌اندازه‌گیری‌شوند‪‌،‬مانند‪:‬‬
‫‪ .1‬وزن‪ ،‬دمای خروجی‪ ،‬گرمای نهان(ذوب و ‪ ،)...‬گرمای واکنش محصول‬
‫‪ .2‬دمای ديواره‌ها‪ ،‬کف و ‪...‬‬
‫‪ .3‬دمای گازهای دودکش‬
‫‪ .4‬آنالیز گازهای دودکش (تعیین ترکیب)‬
‫‪ .5‬مصرف سوخت‬
‫(اطالعات‌کامل‌تر‌در‌بخش‌روش‌های‌اندازه‌گیری‌سايت)‬

‫‪11/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫تعیین بازده کوره به روش غیر مستقیم‪:‬‬
‫(‪ )۱‬بازدید تجهیز و گردآوری دادهها‬

‫‪12/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫تعیین بازده کوره به روش غیر مستقیم‪:‬‬
‫(‪)2‬محاسبه اتالف انرژی‪ -‬ادامه‬

‫اتالف‪‌:‬گرمای‌محسوس‌ناشی‌از‌خروج‌گازهای‌داغ‌از‌دودکش‬
‫𝑻∆ ‪𝑸 = 𝒎. 𝑪𝒑 .‬‬
‫‪‌:m‬دبی‌جرمی‌محصوالت‌(در‌حالت‌پايا‌برابر‌با‌دبی‌جرمی‌سوخت‌‪‌+‬هوا)‌‬

‫دبی‌جرم‌هوا‌با‌تعیین‌درصد‌هوای‌اضافی‌تعیین‌می‌شود‌(برای‌اطمینان‌از‌‬
‫احتراق‌کامل‪‌،‬هوای‌واقعی‌از‌هوای‌تئوری‌بیشتر‌است)‪.‬‬

‫درصد‌هوای‌اضافی‌با‌استفاده‌از‌آنالیز‌گاز‌دودکش‌تعیین‌می‌شود‪‌.‬‬

‫‪13/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫تعیین بازده کوره به روش غیر مستقیم‪:‬‬
‫(‪)2‬محاسبه اتالف انرژی‪ -‬ادامه‬

‫شعله‬
‫‪C‬‬
‫بعضی‬ ‫‪H2‬‬ ‫و گرما‬
‫سوختها‪:‬‬ ‫آالیندهها‪:‬‬
‫‪S, N2‬‬ ‫‪NOx,‬‬
‫مشعل‬ ‫‪CO,soot‬‬
‫‪ -۱‬اختالط‬
‫‪SO2‬‬
‫‪ -2‬دمای باال‬
‫‪ -3‬زمان ماند‬ ‫گازهای‬
‫گلخانهای‪:‬‬
‫‪N2‬‬
‫… ‪CO2,‬‬
‫‪O2‬‬ ‫‪H2O‬‬
‫‪, N2‬‬

‫‪14/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫اختالط سوخت و هوا‬
‫‪ ‬يک شرط الزم برای انجام واکنش‌های احتراقی اين است که سوخت و‬
‫هوا در حد مولکولی باهم مخلوط شده باشند؛ يعنی کنار هر مولکول سوخت‬
‫به حد کافی مولکول اکسیژن حضور داشته باشد‪ .‬در غیر اينصورت واکنش‬
‫انجام نخواهد شد‪.‬‬
‫‪ ‬اختالط ناقص سوخت و هوا سبب احتراق ناقص و در نتیجه تولید ‪ CO‬و‬
‫اتالف سوخت خواهد شد‪ .‬در تجهیزات صنعتی معموال اختالط کندتر از‬
‫ساير پديده‌هاست و پديده کنترل کننده‌ی فرايندِ احتراق محسوب می‌شود‪.‬‬
‫‪ ‬اختالط می‌تواند در مشعل و يا قبل از مشعل انجام شود‪.‬‬

‫‪15/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫تعیین بازده کوره به روش غیر مستقیم‪:‬‬
‫(‪)2‬محاسبه اتالف انرژی‪ -‬ادامه‬

‫هدف‪‌:‬تعیین‌درصد‌هوای‌اضافی‌با‌استفاده‌از‌آنالیز‌گاز‌خروجی‬

‫فرض‪‌:‬شرايط‌الزم‌برای‌احتراق‌مهیا‌است‪.‬‬

‫𝟐𝑶𝑪 𝒙 ‪𝑪𝒏 𝑯𝒎 + 𝒏 + 𝟎. 𝟐𝟓𝒎 − 𝟎. 𝟓𝒙 + 𝒛 𝑶𝟐 + 𝒌𝑵𝟐 = 𝒏 −‬‬

‫𝟐𝑵 𝒛 ‪+ 𝒙 𝑪𝑶 + 𝟎. 𝟓𝒎𝑯𝟐 𝑶+z 𝑶𝟐 + 𝐤 𝒏 + 𝟎. 𝟐𝟓𝒎 − 𝟎. 𝟓𝒙 +‬‬
‫هوای اضافی (با معلوم بودن غلظت ‪ O2‬و ‪ CO‬از آنالیز گاز خروجی و ترکیب‬
‫سوخت)‪:‬‬
‫𝒙 𝟓 ‪𝒛 − 𝟎.‬‬
‫=𝒆‬
‫𝒎 𝟓𝟐 ‪𝒏 + 𝟎.‬‬

‫‪16/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫تعیین بازده کوره به روش غیر مستقیم‪:‬‬
‫(‪)2‬محاسبه اتالف انرژی‪ -‬ادامه‬

‫𝑻∆ ‪𝑸 = 𝒎. 𝑪𝒑 .‬‬

‫𝒓𝒊𝒂𝒎 ‪𝒎𝒔𝒕𝒂𝒄𝒌 = 𝒎𝒇𝒖𝒆𝒍 +‬‬

‫𝒆 ‪𝒎𝒂𝒊𝒓 = 𝒎𝒂𝒊𝒓,𝒔𝒕𝒐𝒊𝒄𝒉𝒊𝒐𝒎𝒆𝒕𝒓𝒊𝒄 𝟏 +‬‬

‫𝒄𝒊𝒓𝒕𝒆𝒎𝒐𝒊𝒉𝒄𝒊𝒐𝒕𝒔‪𝒎𝒂𝒊𝒓,‬‬
‫مقدار مینیمم هوا که اکسیژن کافی را برای احتراق همهی کربن‪ ،‬هیدروژن و‬
‫گوگردِ موجود در سوخت را فراهم کند‪ ،‬مقدار نظری یا استوکیومتریک هوا‬
‫خوانده میشود‪ .‬در این حالت اکسیژن آزاد در محصوالت حضور ندارد‪.‬‬

‫‪17/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫تعیین بازده کوره به روش غیر مستقیم‪:‬‬
‫(‪)2‬محاسبه اتالف انرژی‪ -‬ادامه‬
‫𝑻∆ ‪𝑸 = 𝒎. 𝑪𝒑 .‬‬

‫‪ : ∆T‬اختالف دمای هوای ورودی به کوره و گازهای خروجی‬

‫‪ ‬خطای اندازهگیری دما باید به درستی براورد شود‪.‬‬
‫‪ ‬با توجه به اینکه معموال هوای ورودی پیشگرم میشود باید در انتخاب‬
‫نقطه اندازهگیری دما دقت شود‪.‬‬
‫‪ : Cp‬با استفاده از ترکیب و دمای گاز تقریب زده میشود‪.‬‬
‫‪ ‬در صورتی که ذرات جامد در محصوالت احتراق نیز حضور داشته باشند‬
‫(دوده یا ذرات کانی)‪ ،‬گرمای خارج شده توسط آنها باید جداگانه برآورد‬
‫شود‪.‬‬

‫‪18/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫تعیین بازده کوره به روش غیر مستقیم‪:‬‬
‫(‪)2‬محاسبه اتالف انرژی‪ -‬ادامه‬

‫اگر در گاز خروجی‪ ،‬غلظت ‪ CO‬قابل توجه باشد افت ناشی از احتراق ناقص‬
‫نیز باید حساب شود‪.‬‬

‫𝒇𝒆𝒓𝑻 × 𝑶𝑪 𝒇𝒐 𝑽𝑪 𝒔𝒔𝒐𝒓𝒈 × 𝒌𝒄𝒂𝒕𝒔𝒎 × 𝒙‬

‫= 𝑶𝑪 𝒐𝒕 𝒆𝒖𝒅 𝒔𝒔𝒐𝑳‬
‫𝒌𝒄𝒂𝒕𝒔𝑻‬

‫ارزش گرمایی خالص ‪11.97 MJ/m3 : CO‬‬

‫‪19/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫تعیین بازده کوره به روش غیر مستقیم‪:‬‬
‫(‪)2‬محاسبه اتالف انرژی‪ -‬ادامه‬
‫اتالف گرما از ‪:Openings‬‬

‫𝒃𝑹 × 𝒇𝑹 × 𝒈𝒏𝒊𝒏𝒆𝒑𝒐𝑨 × 𝒚𝒕𝒊𝒗𝒊𝒔𝒔𝒊𝒎𝑬 = 𝒔𝒈𝒏𝒊𝒏𝒆𝒑𝒐𝑳‬

‫مشخصههای تابشی با استفاده از نمودارهای موجود در هندبوکها برآورد میشوند‪.‬‬

‫‪20/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫تعیین بازده کوره به روش غیر مستقیم‪:‬‬
‫(‪)2‬محاسبه اتالف انرژی‪ -‬ادامه‬

‫اتالف از دیواره‪ ،‬کف و ‪...‬‬

‫) ‪𝑄 = ℎ 𝐴 𝑇𝑠 − 𝑇𝑎 + 𝜎 𝐴 𝜀 (𝑇𝑠4 − 𝑇𝑎4‬‬
‫)‪𝜀 = the emissivity of the surface (about 0.9 for dark surfaces‬‬

‫‪ Ts‬دمای سطح بیرونی دیوار و ‪ Ta‬دمای محیط است‪ h .‬ضریب جابجایی در سطح بیرونی کوره است‪.‬‬

‫با فرض پایا بودن فرایند‪ ،‬میتوان نرخ ورود گرما به دیوار با نرخ خروج گرما از آن برابر دانست‪:‬‬

‫𝑠𝑇 ‪𝑇𝑓 −‬‬

‫𝜀 𝐴 𝜎 ‪ℎ 𝐴 𝑇𝑠 − 𝑇𝑎 +‬‬ ‫‪𝑇𝑠4‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪𝑇𝑎4‬‬ ‫𝐴=‬
‫𝑅‬

‫‪ Tf‬دمای سطح داخلی دیواره و ‪ R‬مقاومت حرارتی دیواره است‪.‬‬

‫‪21/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫تعیین بازده کوره به روش غیر مستقیم‪:‬‬
‫(‪)2‬محاسبه اتالف انرژی‪ -‬ادامه‬

‫اتالف از دیواره‪ ،‬کف و ‪...‬‬

‫تخمین ‪:(ASHRAE Fundamentals, 1989) h‬‬

‫)‪h: in (Btu/hr-ft2-F‬‬
‫)‪∆T : [Ts - Ta ] in (F‬‬
‫)‪L : characteristic (vertical) length (ft‬‬

‫‪22/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫تعیین بازده کوره به روش غیر مستقیم‪:‬‬
‫(‪)2‬محاسبه اتالف انرژی‪ -‬ادامه‬
‫اتالف از طریق نشت گاز از دریچهها‪ ،‬ترکها و ‪...‬‬

‫خروج هوای گرم از کوره‬

‫ورود هوای سرد به کوره‬

‫‪23/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫تعیین بازده کوره به روش مستقیم‬
‫انرژی مفید صرف شده برای تولید محصول‪:‬‬

‫گرمای محسوس الزم برای گرم کردن محصول تا دمای ماکزیمم‬ ‫‪‬‬

‫گرمای نهان الزم برای تغییر فاز (مثال ذوب) محصول‬ ‫‪‬‬

‫گرمای الزم برای انجام واکنشهای فرایندی‬ ‫‪‬‬

‫انرژی ورودی توسط سوخت= دبی سوخت × ارزش گرمایی سوخت‬

‫‪24/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫مقایسه بازده مستقیم و غیر مستقیم‬

‫تفاوت دو بازده‪ ،‬درصد اتالف محاسبه نشده را نشان میدهد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫هر چه این درصد کمتر باشد‪ ،‬دقت انجام محاسبات مربوط به اتالف گرما‬ ‫‪‬‬
‫بیشتر است‪.‬‬

‫در صورتی که درصد اتالف محاسبه شده قابل توجه باشد‪ ،‬الزم است با‬ ‫‪‬‬
‫بررسی دوباره کوره منابع احتمالی اتالف شناسایی شوند‪.‬‬

‫‪25/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫آیا تبدیل و انتقال انرژی در کوره بهینه است؟‬

‫دوباره به این سوال برمیگردیم که آیا تبدیل و انتقال انرژی در کوره بهینه‬
‫است‪:‬‬

‫عالئم‌نشان‌دهنده‌ی‌کیفیت‌تبديل‌انرژی‌سوخت‌به‌گرما‌(احتراق)‪:‬‬

‫غلظت‌‪ O2‌،CO‬و‌هیدروکربن‌های‌نسوخته‌(‪‌)UHC‬در‌گازهای‌دودکش‬

‫‪ CO‬يا‌‪ UHC‬زياد‌=‌احتراق‌ناقص‌(ناشی‌از‌اختالط‌ناقص‌يا‌کمبود‌هوا)‬

‫‪ O2‬زياد‌=‌هوای‌اضافی‌بیش‌از‌حد‌(‌کاهش‌بازده)‬

‫‪26/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫آیا انتقال گرما در کوره بهینه است؟‬

‫‪ ‬مقایسه بازده کوره با بازده حالت بهینه آن‬

‫‪ ‬مقایسه درصد روشهای مختلف اتالف گرما با حالت بهینه‬

‫‪ ‬مقایسه مصرف سوخت مخصوص (به ازای واحد وزن محصول) با‬
‫حالت بهینه‬

‫توضیح‪« :‬حالت بهینه» یا در طراحی اولیه کوره تعیین شده است یا نتایج‬
‫آخرین ممیزی موجود است‪.‬‬

‫‪27/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫روشهای بهینهسازی کوره‬

‫(پیشنهادهایی جهت کاهش اتالف‬

‫گرما و افزایش کیفیت احتراق)‬

‫‪28/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫روشهای ارتقاء کیفیت احتراق‬

‫‪ o‬کاهش هوای اضافی‬

‫‪ o‬پیشگرمایش هوا‬

‫‪ o‬تبدیل مشعلها به اکسیژن‪-‬سوخت‬

‫‪ o‬کنترل قابل برنامهریزی سیستم سوخترسانی و هوادهی‬

‫‪29/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫روشهای ارتقاء کیفیت احتراق‪:‬‬
‫کاهش هوای اضافی‬
‫احتراق ناقص‬ ‫کاهش بازده‬

‫هوا‪ ۱ :‬سهم ‪ 4 + O2‬سهم ‪N2‬‬

‫‪ N2‬در واکنش اکسید سوخت‬

‫نقشی ندارد و به شکل یک گاز‬
‫خنثی به کوره وارد شده‪ ،‬گرم‬
‫میشود و خارج میشود‪.‬‬

‫در نتیجه افزایش هوا‪ ،‬با افزایش‬

‫دبی گاز دودکش سبب افزایش‬
‫اتالف از دودکش میشود‪.‬‬

‫‪30/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫روشهای ارتقاء کیفیت احتراق‪:‬‬
‫پیشگرمایش هوا‬
‫اختالف دمای هوای ورودی‬
‫و خروجی کم شده‪ ،‬اتالف از‬
‫دودکش کم میشود‪.‬‬
‫گاز دودکش‬

‫مبدل حرارتی‬
‫(رکورپراتور)‬

‫هوای‬
‫پیشگرم شده‬

‫‪31/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫روشهای ارتقاء کیفیت احتراق‪:‬‬
‫پیشگرمایش هوا‬
‫‪ ‬افت فشار در مبدل باید ناچیز باشد‪.‬‬

‫‪ ‬افزایش دمای هوای ورودی نباید در حدی باشد که به مشعل‬

‫آسیب بزند‪.‬‬

‫‪ ‬دمای گازهای خروجی باید باالتر از دمای نقطه شبنم باقی بماند‪.‬‬

‫‪ ‬مبدل در برابر دمای باال و خوردگی محصوالت احتراق مقاوم باشد‪.‬‬

‫‪32/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫روشهای ارتقاء کیفیت احتراق‪:‬‬
‫تبدیل مشعلها به اکسیژن‪-‬سوخت‬

‫‪ N2‬به شکل یک گاز‬

‫خنثی به کوره وارد‬
‫شده‪ ،‬گرم میشود و‬
‫خارج میشود‪.‬‬

‫استفاده از اکسیژن به‬

‫سبب‬ ‫هوا‬ ‫جای‬
‫افزایش بازده احتراق‬
‫میشود‪.‬‬

‫‪33/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫روشهای ارتقاء کیفیت احتراق‪:‬‬
‫کنترل قابل برنامهریزی نرخ هوا و سوخت‬

‫‪34/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫روشهای ارتقاء کیفیت احتراق‬

‫‪ ‬قبل از انجام هر کدام از روشهای ارتقاء کیفیت احتراق‪ ،‬باید تغییر‬

‫مشخصههای شعله بررسی شوند‪ .‬مثال کاهش یا افزایش طول شعله‬
‫ممکن است به کوره آسیب بزند‪ .‬همچنین ممکن است در اثر تغییرات‬
‫انجام شده بازه پایداری شعله تغییر یابد و احتمال خاموشی ناخواسته‬
‫کوره افزایش یابد‪.‬‬

‫‪ ‬بنابراین‪ ،‬بررسی جامع کیفیت احتراق قبل از هرگونه تغییر ضرورت‬

‫دارد‪.‬‬

‫‪35/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫روشهای بهبود انتقال گرما‬
‫‪ ‬عایقکاری سطوح داغ جهت کاهش اتالف گرما از دیوارهها‬

‫‪ ‬استفاده از حائل در دریچهها جهت کاهش تابش به بیرون‬

‫‪ ‬تغییر موقعیت دریچهها جهت کاهش ورود و خروج هوا از آنها‬

‫‪ ‬استفاده از گازهای داغ خروجی در یک فرایند دما پایین دیگر‬

‫‪36/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 :‫روشهای بهبود انتقال گرما‬
‫عایق کاری سطوح داغ‬

Thermal
Insulation Type Cost
Resistance
3.5-inch fiberglass batt 11 ft2-hr-F/Btu $0.30 / ft2
¾-inch rigid blue Styrofoam board 5.2 ft2-hr-F/Btu $0.32 /ft2
½-inch rigid polyisocyanurate with foil
3.5 ft2-hr-F/Btu $0.23 /ft2
facing
1-inch spray-on cellulose (meets fire-
5 ft2-hr-F/Btu $0.75 /ft2 *
code)
2-inch spray-on polyurethane 9 ft2-hr-F/Btu $4 /ft2 *
2-inch steam pipe and tank insulation 5 ft2-hr-F/Btu $10 /ft2 *

37/45 www.inces.ir ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫روشهای بهبود انتقال گرما‪:‬‬
‫تغییر موقعیت دریچهها‬
‫به دلیل حرکت‬
‫گازهای داغ به‬
‫سمت باال‪ ،‬خروج‬
‫مخصوالت داغ در‬
‫دریچه سمت راست‬
‫کمتر است‪.‬‬

‫‪38/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫روشهای بهبود انتقال گرما‪:‬‬
‫استفاده از گازهای خروجی در یک فرآیند دیگر‬
‫از گرمای گازهای داغ‪،‬‬
‫عالوه بر پیشگرمایش‬
‫هوا و محصول میتوان‬
‫در یک فرایند دیگر‬
‫نیز استفاده کرد‪ :‬یک‬
‫فرایند دما‪-‬پایین‪.‬‬

‫‪39/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫بنابراین؛ تنظیم کوره در حالت بهینه‬

‫تنظیم کوره در حالت بهینه نیازمند ‪:‬‬

‫‪ ‬کنترل‌کیفیت‌محصول‌در‌حد‌مطلوب؛‬

‫‪ ‬کمینه‌سازی اتالف در فرايندهای احتراق و انتقال حرارت و‬

‫‪ ‬بررسی عدم کاهش سطح ايمنی تجهیزات کوره طی‬

‫بهینه‌سازی است‪.‬‬

‫‪40/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫کنترل کیفیت محصول‬
‫‪ ‬مهم‌ترين‌هدفِ‌کوره‪‌،‬تولید‌محصول‌با‌کیفیت‌است‪‌.‬‬

‫‪ ‬از‌ديدگاه‌تنظیم‌کوره‪‌،‬کیفیت‌محصول‌عبارت‌است‌از‌رعايت‌‬
‫الزامات‌تعیین‌شده‌توسط‌تیم‌مهندسی‌فرايند‪.‬‬

‫‪ ‬اين‌الزامات‪‌،‬معموال‌عبارتند‌از‪‌:‬‬

‫‪ ‬کنترل‌توزيع‌دما‌در‌بخش‌های‌مختلف‌کوره‬
‫‪ ‬کنترل‌اتمسفر‌کوره‌(ترکیب‌محصوالت‌احتراق)‌و‬
‫‪ ‬کنترل‌فشار‌کوره‌(‪‌.)Draft‬‬

‫‪41/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫کنترل کیفیت محصول‬
‫مثال‪ :‬کوره عملیات حرارتی (کربنیزه کردن)‬

‫‪Ref: Heat Treating, ASM Handbook -Volume 4, 1991‬‬

‫‪42/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬
 ‫کنترل کیفیت محصول‬
‫مثال‪ :‬کوره بلند‬
‫‪ ‬وظیفه کوره بلند (‪،)Blast furnace‬‬
‫احیا سنگ آهن و تولید چدن مذاب است‪.‬‬

‫‪ ‬احیا‌سنگ‌آهن‌به‌معنی‌حذف‌اکسیژن‬
‫موجود‌در‌اکسیدهای‌آهن است‪.‬‬

‫‪ ‬عامل حذف کننده اکسیژن از سنگ آهن‬

‫گاز مونواکسیدکربن (‪ )CO‬است که در اثر‬
‫احتراق ناقص تولید می‌شود‪.‬‬

‫‪ ‬بنابراين‌اتمسفر‌کوره‌بلند‌بايد‌احیايی‌‬
‫باشد‪.‬‬

‫‪43/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫جمعبندی‬
‫اولین گام در کاهش مصرف سوخت یک کوره‪ ،‬ممیزی (ارزیابی کمّی)‬ ‫‪‬‬
‫تبدیل و انتقال انرژی آن است‪.‬‬

‫ضمن ممیزی‪ ،‬درصد گرمای تلف شده به روشهای مختلف باید جداگانه‬ ‫‪‬‬
‫محاسبه شوند‪ .‬اندازهگیری کمیتها یک بخش ضروری از ممیزی است‪.‬‬

‫بهترین (سادهترین‪ ،‬اقتصادیترین و کاراترین ممکن) روش کاهش اتالف‬ ‫‪‬‬

‫انتخاب میشود‪.‬‬

‫اگر روش انتخاب شده روی مشخصههای احتراقی تاثیر دارند‪ ،‬الگوی‬ ‫‪‬‬
‫شعله باید با دقت و همه جانبه بررسی شوند تا الزامات فرایند و سطح‬
‫ایمنی کوره حفظ شوند‪.‬‬

‫‪44/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬

 ‫یک مثال از ممیزی کوره قبل و بعد از بهینهسازی‬

‫‪Ref: http://www.industrialheating.com‬‬
‫‪45/45‬‬ ‫‪www.inces.ir‬‬ ‫دانش و مهندسی احتراق صنعتی‬