‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت‬

‫ﮔﺮدآوري ‪:‬‬

‫اﻣﻮر ﭘﮋوﻫﺶ و ﻓﻨﺎوري‬

‫ﺷﺮﻛﺖ ﮔﺎز ﺧﺮاﺳﺎن رﺿﻮي‬

‫‪١٣٩٠‬‬
 ‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎزﻳﺎب اﻧﺮژي ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺮژي اﺗﻼﻓﻲ از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﺼﺐ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻛﻠـﻲ ﺳﻴﺴـﺘﻢﻫـﺎي‬

‫ﺑﺎزﻳﺎب اﻧﺮژي از اﻧﺮژي ﻣﻮﺟﻮد در ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ ﮔﺮم ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﺗﺮك ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺮاي ﮔـﺮم و ﻳـﺎ ﭘـﻴﺶ ﮔـﺮم ﻛـﺮدن‬

‫ﻣﺤﻴﻂ دﻳﮕﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ اﻧﺮژي در ﺣﺎل ﺗﻠﻒ ﺷﺪن را ﺑﻪ اﻧﺮژي ﻣﻔﻴﺪ ﺑـﺮاي ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﺗﺒـﺪﻳﻞ‬

‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻟﺬا اوﻟﻴﻦ ﻛﺎر در آﻧﺎﻟﻴﺰ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت‪ ،‬ﺑﺮآورد ﻛﺮدن واﺣﺪ ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﻲ از دﻳـﺪﮔﺎه اﻧـﺮژي و ﺷـﻨﺎﺧﺘﻦ‬

‫اﻧﺮژيﻫﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﻮﻧﺪه ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ در ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮاردي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻬﻮﻳﻪ‪ ،‬ﮔﺎزﻫـﺎي ﮔـﺮم ﺧﺮوﺟـﻲ از ﻓﺮآﻳﻨـﺪﻫﺎ و‬

‫ﮔﺎزﻫﺎي داغ ﺣﺎﺻﻞ از اﺣﺘـﺮاق ﺧﺮوﺟـﻲ از ﺳﻴﺴـﺘﻢﻫـﺎي اﺣﺘﺮاﻗـﻲ ﻣﻬﻤﺘـﺮﻳﻦ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖ ﺣـﺮارت ﻣﺤﺴـﻮب‬

‫ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﻛﺎراﻳﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ‬

‫ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﭘﺎﻳﻪاي ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ اﻧﺮژي ﺣﺮارﺗﻲ ﺗﻠﻒﺷﺪه را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻴﺎن ﻛﺮد‪:‬‬

‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪيﻫﺎي اوﻟﻴﻪ‪ :‬ﻗﺒﻞ از اﻗﺪام ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد راﻧﺪﻣﺎن اﻧﺮژي در ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬ﻫﻤـﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫـﺎي ﻳﻜـﻲ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‬

‫ﺑﺎﻳﺪ دﻗﻴﻘﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪ ‬‬
‫ﻣﺎﻧﻴﺘﻮرﻳﻨﮓ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ :‬اﻳـﻦ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺷـﺎﻣﻞ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮرﻳﻨـﮓ ﺟﺮﻳـﺎنﻫـﺎي اﻧـﺮژي از ﺟﻤﻠـﻪ‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي در آن ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺧﺎص و ﻣﺼﺎرف اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷﺪه و ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞﻫﺎي ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ ﺗﺸﺨﻴﺺ‬

‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮرﻳﻨﮓ ﻣﻮﺛﺮ ﻧﺘﺎﻳﺞ زﻳﺮ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪:‬‬

‫• ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻫﺪاف واﻗﻌﻲ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ اﻧﺮژي ‪ ‬‬

‫• ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺟﻬﺖ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ اﻧﺮژي ‪ ‬‬

‫• ﺗﺸﺨﻴﺺ و ردﻳﺎﺑﻲ اﻧﺤﺮاﻓﺎت در راه رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ اﻧﺮژي ‪ ‬‬

‫در ﻳﻚ روش ﻣﺎﻧﻴﺘﻮرﻳﻨﮓ ﻣﻮﺛﺮ ‪ ،‬ﺗﺠﻬﻴﺰات اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺛﺒﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬

‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﻳﺪ در دﺳﺘﺮس ﻣﺴﺌﻮﻻن واﺣﺪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮان ارﺷﺪي ﻛﻪ در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﻣﻴﺰان ﻣﺼـﺮف اﻧـﺮژي و‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮرﻳﻨﮓ و ﻫﺪفﮔﺬاري ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﻣﺼﺮف اﻧـﺮژي ﭘﺎﺳـﺨﮕﻮ و ﻣﺴـﺌﻮل ﻫﺴـﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﺎﻳـﺪ از ﺑـﻪ ﺣـﺪاﻗﻞ‬

‫رﺳﻴﺪن اﺗﻼﻓﺎت ﺣﺮارت ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ در ﺧﺼﻮص ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺻﺤﻴﺢ اﺗﺨﺎذ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ارﺗﻘﺎء راﻧﺪﻣﺎن در ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪه اﻧﺮژي ﺣﺮارﺗﻲ‪ :‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ﻫﻤﻪ ﻓﺮﺻﺖﻫـﺎي اﻗﺘﺼـﺎدي ﺻـﺮﻓﻪﺟـﻮﻳﻲ‬

‫اﻧﺮژي ‪ ،‬ﻗﺎﻋﺪﺗﺎ اﺗﻼف ﺣﺮارت را ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ Stock  Recuperation .‬و ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻫﻮا ﻣﺜﺎلﻫـﺎﻳﻲ‬

‫از اﻳﻦ روشﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺧﻮد ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺪه اﺳـﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻛـﺎر‬

‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮيﻫﺎي ﺻﺤﻴﺢ ﺣﻴﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ اوﻟﻴﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲﻫـﺎي اﺳﺎﺳـﻲ‬

‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬روشﻫﺎي ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي اﻧﺮژي ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻌﺪ از اﻧﺪازهﮔﻴـﺮيﻫـﺎ و روشﻫـﺎي ﻛـﻢ ﻫﺰﻳﻨـﻪ و ﺑـﺪون‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‪ ،‬ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻮاره ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و ﺳﻮد ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ اﻧﺮژي در ﻛﻨﺎر ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاريﻫﺎي‬

‫ﺳﻨﮕﻴﻦ در روشﻫﺎي ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ اﻧﺮژي ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ دﻳﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺪار اﻧﺮژي ﺣﺮارﺗﻲ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ‬

‫در اﻛﺜﺮ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ ‪ ،‬اﺗﻼف اﻧﺮژي ﺣﺮارﺗﻲ ﻧﺎﺷﻲ از ﺧﺮوج ﮔﺎزﻫﺎي داغ‪ ،‬اﻣﺮي اﺟﺘﻨـﺎبﻧﺎﭘـﺬﻳﺮ اﺳـﺖ‪ ،‬راﻧـﺪﻣﺎن اﻧـﺮژي‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ را ﻣﻲﺗﻮان از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت از ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ از دودﻛﺶ ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ داد‪.‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪ ‬‬
 ‫در اﺑﺘﺪا ﭼﻨﺪ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺨﻤﻴﻦ زده ﺷﻮد‪:‬‬

‫• دﺑﻲ ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ ‪ ‬‬

‫• درﺟﻪ ﺣﺮارت ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ ‪ ‬‬

‫• ﺗﺮﻛﻴﺐ ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ ‪ ‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﻮق ﻣﻲﺗﻮان ﺣﺮارت ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖﺷﺪه را ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف ﺑﻌﺪي ﺗﻄﺒﻴﻖ داد‪ ،‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي درﺟـﻪ ﺣـﺮارت و‬

‫دﺑﻲ ﮔﺎز‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﻬﻴﺰات ) ارزان ﻗﻴﻤﺖ ( اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد و اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺧﻴﻠﻲ دﻗﻴﻖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻳﻦ دو ﻋﺎﻣﻞ ‪ ،‬ﺗﺨﻤﻴﻦ اوﻟﻴﻪاي از ﺳﻄﺢ اﻧﺮژي ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس از ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎزﻫـﺎي داغ ﺧﺮوﺟـﻲ ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬

‫ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎ ﻣﻲﺗﻮان اﻧﺪازهﮔﻴﺮيﻫﺎي دﻗﻴﻖﺗﺮي ﺟﻬـﺖ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺗﺮﻛﻴـﺐ ﮔﺎزﻫـﺎي ﺧﺮوﺟـﻲ و ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﮔﺎزﻫـﺎي‬

‫آﻻﻳﻨﺪه ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻊ ﺣﺮارت ﻗﺮار اﺳﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم داد‪.‬‬

‫در ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ‪ ،‬اﻧﺮژي ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ از ﻃﺮﻳﻖ راﺑﻄﻪ ذﻳﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬

‫‪H = F × A × D × C × ∆T‬‬

‫ﻛﻪ در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ‪:‬‬

‫‪ : H‬اﻧﺮژي ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ‬

‫‪ : F‬ﺳﺮﻋﺖ ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ‬

‫‪ : A‬ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻄﻊ ﻛﺎﻧﺎل دودﻛﺶ در ﻧﻘﻄﻪ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي‬

‫‪ : D‬داﻧﺴﻴﻨﻪ ﮔﺎز ) ﻳﺎ ﻣﺨﻠﻮط ﮔﺎز (‬

‫‪ : C‬ﮔﺮﻣﺎي وﻳﮋه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﮔﺎز ﻳﺎ ﻣﺨﻠﻮط ﮔﺎزﻫﺎ‬

‫‪ : ∆T‬اﺧﺘﻼف درﺟﻪ ﺣﺮارت ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ در ﻣﺤﺪوده ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪.‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪ ‬‬
‫ﺑﺮاي ﮔﺎزﻫﺎي ﺑﺪون آﻻﻳﻨﺪﮔﻲ ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ‪ H‬را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺮژي ﻗﺎﺑـﻞ دﺳـﺘﺮس ﺑـﺮاي ﻃﺮاﺣـﻲ ﻳـﻚ ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬

‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﻗﺘﺼﺎدي اوﻟﻴﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎي ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه‬

‫ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از دﻣﺎ و ﻣﻴﺰان اﻧﺮژي ﻗﺎب ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ‪ ،‬ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲ ﺣﺮارت ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎده از آن وﺟـﻮد‬

‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان از ﺣﺮارت ﺑﺎزﻳﺎﻓﺘﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫• ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻫﻮاي اﺣﺘﺮاق‬

‫• ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻛﻮره ) اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه ﻳﻚ ﻛﻮره ﺑﺮاي ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻛﻮره دﻳﮕﺮ (‬

‫• ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﮔﺎز و ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن‬

‫• ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺨﺎر ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻴﺮو‬

‫• ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺨﺎر ﻓﺸﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺧﺎص‬

‫• ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﺳﻮﺧﺖ‬

‫• ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻣﺤﻴﻂ‬

‫• ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻫﻮاي ﺟﺒﺮاﻧﻲ‬

‫• ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن آب ﺗﻐﺬﻳﻪ دﻳﮓ ﺑﺨﺎر‬

‫• روان ﺳﺎزي روﻏﻦﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ‬

‫• ﺗﻬﻴﻪ ﺣﺮارت ﻻزم در ﺑﺨﺶ ژﻧﺮاﺗﻮر ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﺒﺮﻳﺪ ﺟﺬﺑﻲ‬

‫ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻫﻮاي اﺣﺘﺮاق‬

‫‪4‬‬ ‫‪ ‬‬
‫ﻳﻜﻲ از ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻫﻮاي اﺣﺘﺮاق ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺰاﻳـﺎي ﺑﺴـﻴﺎري در اﻳـﻦ‬

‫ﻛﺎر وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻧﻴﺰ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺴﻴﺎر ﭼﺸﻢﮔﻴﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺰاﻳﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺮﻣﺎي اﺿﺎﻓﻲ‬

‫در ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻫﻮاي اﺣﺘﺮاق‪:‬‬

‫• ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ‬

‫• ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه‬

‫• اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻏﻠﻴﻆ ﻛﺮدن‬

‫• ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﻧﻄﺒﺎق ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﻴﺰان ﮔﺮﻣﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬

‫ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻫﻮاي اﺣﺘﺮاق ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫• رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮ‬

‫• رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮر‬

‫اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ دو ﻧﻮع ﺗﺠﻬﻴﺰات واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ راﻧﺪﻣﺎن دﺳﺘﮕﺎه و ﻣﻜﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ آﻧﻬﺎ در ﻛﻮره ﻧﺼﺐ‬

‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﻮرهﻫﺎي ﮔﺎزﺳﻮز ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻫﻮاي ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﺷﺪه ﺑﺎﻻي ‪ 300‬درﺟﻪ ﻓﺎرﻧﻬﺎﻳﺖ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪﮔـﺬاري‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ روي ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻫﻮا ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑـﺎﻻ ﺑـﺮدن ﺑـﺎزدﻫﻲ اﺣﺘـﺮاق ﻣـﻲﺗـﻮان در ﻫﺰﻳﻨـﻪﻫـﺎي ﻛـﺎرﻛﺮد ﻧﻴـﺰ‬

‫ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻛﻮرهﻫﺎي ﺑﺎ دﻣﺎي ﺑﺎﻻ ﺑﺎ ﺑﺎزﻳﺎب و رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮر ﺳﺎزﮔﺎري دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭘﻴﺶﮔﺮم ﻛﺮدن ﻫﻮاي اﺣﺘﺮاق زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺟﺬاﺑﻴﺖ دارﻧﺪ ﻛﻪ ‪:‬‬

‫• ﻛﻮره در دﻣﺎي ﺑﺎﻻي ‪ 500‬درﺟﻪ ﻓﺎرﻧﻬﺎﻳﺖ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫• در ﻃﻮل اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺘﻨﺎوب ‪ ،‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ از اﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن و ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﮔﺎز‬

‫‪5‬‬ ‫‪ ‬‬
‫ﺑﺮاي ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﮔﺎزﻫﺎي ورودي) ﺑﻌﻀﻲ اوﻗﺎت ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﮔﺎز ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ از آن ﻧﺎم ﺑﺮده ﻣﻲﺷﻮد ( ﮔﺎزﻫﺎ از‬

‫ﻛﻮره ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺨﺶ ورودي ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﻳﺎ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﺠﺎري ﻫﺪاﻳﺖﻛﻨﻨﺪه ﺻﻮرت ﻣـﻲﮔﻴـﺮد و ﻳـﺎ ﺑـﺎ‬

‫اﻣﺘﺪاد دادن ﻛﻮره اﻧﺠﺎم ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪ .‬ﺑﺤﺚ اﻗﺘﺼﺎدي در ﻣﻮرد ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﮔﺎز‪ ،‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷـﻜﻞ ﻫﻨﺪﺳـﻲ ﻛـﻮره‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري اوﻟﻴﻪ ﺑﺮاي ﻧﺼﺐ ﻣﺠﺎري ﻫﺪاﻳﺖﻛﻨﻨﺪه و ﻳﺎ ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ ﻛﺮدن ﻛﻮره ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ زﻳـﺎد‬

‫ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ در ﻋﻮض ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ﺑﻌﺪي آن ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﺑﺎزدﻫﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﮔﺎز ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﺷﺪه‬

‫ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻫﻮاي اﺣﺘﺮاق ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﺷﺪه ﺑﺮاﺑﺮي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺰﻳﺖ ﮔﺎز ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﺷﺪه در ﻫﺰﻳﻨﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﮕﻬـﺪاري‬

‫و ﺗﻌﻤﻴﺮات آن اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﻫﻮاي اﺣﺘﺮاق ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﺷﺪه ﻣﺰﻳﺖ ﻣﻬﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻓﻀﺎ‬

‫اﮔﺮ ﭼﻪ اﻧﺮژي ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺮاي ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻓﻀﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد اﻣﺎ اﻳـﻦ ﻛـﺎر اﻏﻠـﺐ ﺑـﺎزدﻫﻲ‬

‫ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﺪارد و ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺷﺪه ﺑﻴﻦ ﺳﻪ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻓﻀﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺮد داراي اﺷﻜﺎﻻﺗﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان‬

‫ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﺮﻣﺎ و ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ اﻳﻦ ﺣﺮارت ﮔﺮم ﺷﻮد از ﻫﻢ دور ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬آن ﮔـﺎه ﻧﻴـﺎز ﺑـﻪ‬

‫ﻣﺠﺎري و ﻛﺎﻧﺎلﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ اﺳﺖ ﺗﺎ اﻳﻦ ﮔﺮﻣﺎ را از ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ آن ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻣﺼـﺮف ﻣﻨﺘﻘـﻞ ﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﺿـﻤﻨﺎ ﺑـﺮاي‬

‫اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺮﻣﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺧﺎص واﺳﻄﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺎﻻي ﻧﺼﺐ ﻛﺎﻧﺎلﻫﺎ و ﺗﺠﻬﻴـﺰات‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎ ﺗﻤـﺎم‬

‫ﻣﺰاﻳﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه را ﺧﻨﺜﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬اﮔﺮ از ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﮔـﺮم ﻛـﺮدن ﻓﻀـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده‬

‫ﺷﻮد ﺗﻤﺎم ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﻓﻘﻂ در ﻣﺎﻫﻬﺎي ﺳﺮد ﺳﺎل ﻛﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ و در ﻣﺎﻫﻬـﺎي ﮔـﺮم ﺳـﺎل ﻋﻤـﻼ ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖ‬

‫ﺣﺮارت ﺻﻮرت ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻓﻀﺎ ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﻜﺎن ﺑـﻪ ﻛـﺎرﮔﻴـﺮي ﺳـﺎﻳﺮ‬

‫روشﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻓﻀﺎ در ﺷﺮاﻳﻂ زﻳﺮ ﻣﻔﻴﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫• ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﺮﻣﺎ و ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﮔﺮم ﺷﻮد ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪ ‬‬
 ‫• ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺎﻛﺎرا ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫• از اﻳﻦ ﺣﺮارت ﻫﻴﭻ اﺳﺘﻔﺎده دﻳﮕﺮي ﻧﺘﻮان ﻛﺮد‪.‬‬

‫• ﻧﺼﺐ ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﺧﻴﻠﻲ آﺳﺎن ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺧﺮﻳﺪ و ﻧﮕﻬﺪاري آن ارزان ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫• ﻣﻴﺰان ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه ﻣﻮﺟﻮد دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻴﺰان ﮔﺮﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻓﻀﺎ ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺨﺎر‬

‫ﺑﺮاي ﺳﺎلﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎدي در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن از ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺨـﺎر اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬در ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﺮﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر داﺋﻢ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻻزم ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻬﻴﺎ ﺑﺎﺷﺪ اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻲ ﻛـﺎﻣﻼ‬

‫اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫در ﺻﻮرت ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻛﺮدن آب‪ ،‬ﻧﮕﻬﺪاري درﺳﺖ و ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺠﻬﻴﺰات ‪ ،‬زﻣﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﻳﻦ روش ﻛﻤﺘﺮ‬

‫از دو ﺳﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد اﻧﺮژي زﻳﺎد ﺟﺬب ﺷﺪه در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﻓـﺎز و وﺟـﻮد اﻳـﻦ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ در روﻧـﺪ‬

‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎي ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه ‪ ،‬اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺎﻻي ) ﺑﻴﺶ از ‪ 80‬درﺻـﺪ ( دارﻧـﺪ‪ .‬در اﺳـﺘﻔﺎده از )‬

‫ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒ ﺷﺪه ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎ ( ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻧﺼﺐ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﮕﻬﺪاري ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪7‬‬ ‫‪ ‬‬
 ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻟﻜﺘﺮﻳﺴﻴﺘﻪ‬

‫در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و ﭘﺘﺮوﺷﻴﻤﻲ از ﮔﺮﻣﺎي ﺗﻠﻒﺷﺪه ﻣﻲﺗـﻮان ﺑـﺮاي ﺗﻮﻟﻴـﺪ اﻟﻜﺘﺮﻳﺴـﻴﺘﻪ اﺳـﺘﻔﺎده ﻧﻤـﻮد‪ .‬ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖ‬

‫ﺣﺮارت ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻲ از اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ را در ﺑﺮﻣﻲﮔﻴـﺮد‪ .‬در اﻳـﻦ ﺻـﻨﺎﻳﻊ ﻏﺎﻟﺒـﺎ ﻓﺮآﻳﻨـﺪﻫﺎي ﺑـﺪون ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖ ﺣﺮارﺗـﻲ‬

‫ﻏﻴﺮاﻗﺘﺼﺎدي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺷﻜﺴﺖ اﺗﻴﻠﻦ و ﺗﻮﻟﻴﺪ آﻣﻮﻧﻴﺎك ﻫﻢ ﺑﻪ اﻟﻜﺘﺮﻳﺴﻴﺘﻪ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ و ﻫـﻢ‬

‫ﺑﻪ ﺑﺨﺎر ﻓﺸﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارﺗﻲ ﻫﺮ دوي آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪.‬‬

‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت از ﮔﺎزﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از اﺣﺘﺮاق‬

‫در ‪ 30‬ﺳﺎل اﺧﻴﺮ از روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارﺗﻲ ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪهاﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از‬

‫اﻳﻦ روشﻫﺎ در اﻛﺜﺮ ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤـﻮﻻ اﻳـﻦ ﺳﻴﺴـﺘﻢﻫـﺎ در ﺻـﻨﺎﻳﻊ ﻣـﺪرن اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬در‬

‫ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ از ﺑﺴﻴﺎري از روشﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارﺗﻲ در ﺻﻨﺎﻳﻊ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪهاﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ آن ارﺗﻘـﺎء‬

‫راﻧﺪﻣﺎن ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﻮدهاﺳﺖ‪ .‬ﺿﻤﻨﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ روشﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ و ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻮﺟـﻪ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺮ‬

‫اﻳﻦ اﺳﺎس ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﺗﺠﻬﻴﺰات اﺣﺘﺮاق ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را ﺑﺮ روي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﻣﻌﻄﻮف ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬اﻣـﺮوز ﺗﺠﻬﻴـﺰات‬

‫ﺣﺮارﺗﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ دﻣﺎي ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارﺗﻲ را ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﻮرهﻫـﺎي‬

‫ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻣﺮوزه ﻋﻤﺮ ﺑﺎﻻي ‪ 20‬ﺳﺎل دارﻧﺪ و راﻧﺪﻣﺎن ﺣﺮارﺗﻲ آﻧﻬﺎ ‪80‬ـ‪75‬درﺻﺪ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺻﻨﻌﺖ اﻣﺮوزه راﻧﺪﻣﺎنﻫﺎي‬

‫ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺣﺮارﺗﻲ )‪92‬ـ‪ (%90‬را ﻃﻠﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ و راﻧﺪﻣﺎنﻫﺎي ﺣﺪود ‪ %94‬ﻧﻴﺰ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪهاﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﺶﮔﺮمﻛـﻦﻫـﺎي ﻫـﻮا‬

‫)اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ( ﺑﻪ ازاء ﻫﺮ ‪20‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد اﻓـﺖ دﻣـﺎي ﮔـﺎز دودﻛـﺶ‪ %1 ،‬راﻧـﺪﻣﺎن ﻛـﻞ ﺣﺮارﺗـﻲ را اﻓـﺰاﻳﺶ‬

‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه ﺣﺮارت ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺜـﺎل اﮔـﺮ ﻧﻘﻄـﻪ‬

‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ و ﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮ ﻫﻢ ﻣﻨﺘﻄﺒﻖ ﺑﻮده و ﻳﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻫﻮا ﺑﻪ ﻫﻮا ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ و‬

‫اﮔﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دو ﻧﻘﻄﻪ زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻫﻮا ﺑﻪ آب ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭘﻨﺞ ﻧﻮع از ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارﺗﻲ در زﻳﺮ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‬

‫• ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ‬

‫• رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮر‬

‫‪8‬‬ ‫‪ ‬‬
 ‫• رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮر‬

‫• ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﮔﺮم‬

‫• اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺮز‬

‫ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ‬

‫ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت از ﻳﻚ ﺳﻴﺎل ﺑﻪ ﺳﻴﺎل دﻳﮕﺮ را ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬از آﻧﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ‬

‫ﻣﺤﺼﻮل ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﺮدﺷﺪن دارد ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ ورودي ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﮔﺮمﺷﺪن دارﻧﺪ‪ .‬از ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت از ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪي دﻳﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺻﻔﺤﻪاي‬

‫در ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺻﻔﺤﻪاي‪ ،‬ﻫﻮاي ﺳﺮد و ﮔﺎزﻫﺎي ﮔﺮم از ﻣﻴﺎن ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﺻﻔﺤﺎت ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و در اﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ‬

‫اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﺑﻴﻦ دو ﺟﺮﻳﺎن رخ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﮔﺮ از آﻟﻴﺎژﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص اﺳـﺘﻔﺎده ﻧﺸـﻮد در دﻣـﺎي ﺑـﺎﻻي ‪800‬درﺟـﻪ‬

‫ﻓﺎرﻧﻬﺎﻳﺖ ﻓﻠﺰ ﺷﺮوع ﺑﻪ اﻛﺴﻴﺪﺷﺪن ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺳﺮاﻣﻴﻜﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﺎر در دﻣﺎي ﺑﺎﻻ )ﺑﻴﻦ ‪1100‬ــ‪900‬درﺟـﻪ ﻓﺎرﻧﻬﺎﻳـﺖ( را‬

‫دارﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ دﻻﻳﻠﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﭘﺮوﺳﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﺘﻔﺎوت اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺒﺪلﻫـﺎ ﻣﻌﻤـﻮﻻ ﻫﻤـﻪ ﺟـﺎ ﻣـﻮرد‬

‫ﻗﺒﻮل ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪ ‬‬
 ‫ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻟﻮﻟﻪ‬

‫ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻟﻮﻟﻪ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ از ﻧﺎﻣﺸﺎن ﭘﻴﺪاﺳﺖ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻟﻮﻟﻪﻫـﺎ ﻛـﻪ داﺧـﻞ ﻳـﻚ ﭘﻮﺳـﺘﻪ‬

‫ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪهاﺳﺖ‪ .‬ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻟﻮﻟﻪ اﺳﺘﻔﺎده وﺳﻴﻌﻲ در ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارﺗـﻲ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬

‫ﻣﺎﻳﻊ ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻊ دارﻧﺪ وﻟﻲ ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارﺗﻲ ﮔﺎز ﺑﻪ ﮔﺎز از اﻳﻦ ﻣﺒﺪلﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬در ﺷـﺮاﻳﻄﻲ‬

‫ﻛﻪ ﻓﺸﺎر ﻳﻜﻲ از ﮔﺎزﻫﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺒﺪلﻫﺎ ﻛﺎراﻳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي دارﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺒﺪلﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ‬

‫ﻛﻪ ﮔﺎزﻫﺎي آﻟﻮده ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺒﺪلﻫﺎ ﻣﻌﻤـﻮﻻ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت اﺧﺘﺼﺎﺻـﻲ و ﺳﻔﺎرﺷـﻲ‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻓﻨﺎوري از ﺳﺎﻳﺮ روشﻫﺎي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺸﻌﻞ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘﻪ‬

‫ﻫﺮ دو ﻧﻮع ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ ﺻﻔﺤﻪاي و ﻟﻮﻟﻪاي ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺸﻌﻞ ﺑﺎ دﻣـﺎي ﺑـﺎﻻ ﻣﻠﺤـﻖ ﺷـﺪه و ﻳـﻚ ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬

‫ﻣﺸﻌﻞ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘﻪ را ﺑﻪ وﺟﻮد آورﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻨﺠﺎ ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ از ﻣﻴﺎن ﻳﻚ ﺑﻬﺒﻮددﻫﻨﺪه ﻣﺠﺰا ﻛﻪ ﻣﻌﻤـﻮﻻ ﺑـﺮ روي‬

‫دودﻛﺶ ﻧﺼﺐ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و از ﻣﺤﺼﻮل اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺟﻬﺖ ﭘـﻴﺶﮔـﺮم ﻛـﺮدن ﻫـﻮاي اﺣﺘـﺮاق اﺳـﺘﻔﺎده‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﻓﻮق‪ ،‬ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﻌﺪي در زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﺸﻌﻞ ﺑﻬﺒﻮدﻳﺎﻓﺘـﻪ ﺧﻮدﻛـﺎر ﺣﺎﺻـﻞ‬

‫ﺷﺪهاﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪهاﺳﺖ از ﻳﻚ ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ ﻟﻮﻟﻪ دوراﻧﻲ ﻛﻪ در داﺧـﻞ ﺑﺪﻧـﻪ ﻣﺸـﻌﻞ‬

‫ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪاﺳﺖ‪ .‬ﮔﺎزﻫﺎي ﮔﺮم از ﻣﻴﺎن ﻣﺸﻌﻞ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و اﻳﻦ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻮاي ﺳﺮد اﺣﺘﺮاق ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ‬

‫ﻋﺒﻮر ﮔﺎز از ﻣﻴﺎن ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻫﻢﻣﺮﻛﺰي ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﺑﺮﻋﻜﺲ دارﻧﺪ ﭘـﻴﺶﮔـﺮم ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬از ﻣﺰاﻳـﺎي اﻳـﻦ ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬

‫ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻓﺸﺮدﮔﻲ‪ ،‬راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺎﻻي ﺣﺮارﺗﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺗﻠﻔﺎت ﺣﺮارﺗﻲ و ﻧﺼﺐ راﺣﺖ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑـﺮ روي‬

‫ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﻣﻮﺟﻮد اﺷﺎره ﻛﺮد‪ .‬ﺿﻤﻦ آﻧﻜﻪ ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮاي ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﺰرگ ﺑﺎ ﺳـﻄﺢ آﻟـﻮدﮔﻲ ﭘـﺎﻳﻴﻦ و‬

‫دﻣﺎي ﺑﺎﻻ ) ﺑﻴﺶ از ‪ 800‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ( ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪ ‬‬
 ‫رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎ‬

‫رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘـﺎل ﺣـﺮارت از ﮔﺎزﻫـﺎي ﮔـﺮم ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺷـﺪه در‬

‫ﻣﺤﻔﻈﻪ اﺣﺘﺮاق ﺑﻪ ﻫﻮاي ﺳﺮد ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺣﺘﺮاق ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮﻣﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛـﻮره ﺑﺮﻣـﻲﮔـﺮدد‬

‫ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ راﻧﺪﻣﺎن آن ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬دﻣﺎي ﺷﻌﻠﻪ ﻧﻴﺰ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ دو ﻧﻮع ﺳﻴﺴﺘﻢ رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮر وﺟﻮد دارد‪:‬‬

‫• ﻫﻮا ﺑﻪ ﻫﻮا‬

‫• ﻫﻮا ـ ﻣﺎﻳﻊ ـ ﻫﻮا‬

‫ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن ﻳﻚ ﻛﻴﺴﻪ ﺻﺎﻓﻲ ) ﻓﻴﻠﺘﺮ ( ﻗﺒﻞ از رﻛﺎﭘﻮراﺗﻮر ‪ ،‬ﺑﺎزدﻫﻲ آن را ﺑﺎﻻ ﺑـﺮد‪ .‬اﻳـﻦ ﺻـﺎﻓﻲ ﻣـﺎﻧﻊ از‬

‫ﻋﺒﻮر ذرات آﻻﻳﻨﺪه ﺷﺪه و در ﻧﺘﻴﺠﻪ از رﺳﻮب آﻧﻬﺎ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ اﻣﻜـﺎن‬

‫وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻳﻚ رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮر ﭼﻨﺪ روز ﺑﺪون ﺗﻤﻴﺰﻛﺎري ﻛـﺎر ﻛﻨـﺪ اﻣـﺎ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﺮاي ﺗﻤﻴـﺰ ﻛـﺮدن آن ﺣﺘﻤـﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ‬

‫ﻣﺸﺨﺼﻲ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎي ﻫﻮا ﺑﻪ ﻫﻮا‬

‫در اﻳﻦ ﻧﻮع رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎ ﻫﻮاي ﺧﺸﻚ ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻫﻮاي ورودي از روي ﺳﻄﺢ داغ رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮر‬

‫ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻄﺢ از ﺗﻌﺪادي ﻟﻮﻟﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﻛﻪ ﮔﺎزﻫﺎي داغ از داﺧﻞ آن ﻋﺒﻮر ﻛﺮده و ﻫﻮاي ﺳﺮد ﺑﺮ روي‬

‫اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺟﺮﻳﺎن دارد‪ .‬ﻗﺒﻼ ﺗﻬﻴﻪ اﻳﻦ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺧﺎص ﻛﺎر دﺷﻮار و ﭘﺮﻫﺰﻳﻨـﻪاي ﺑـﻮد‪.‬‬

‫در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻣﺠﺎري ﺑﺰرگ ﻫﻮا ﻧﻴﺎز ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺿﻤﻨﺎ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻋﺎﻳﻖﻛﺎري ﻧﺸـﺪه ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﺗﻠﻔـﺎت‬

‫‪11‬‬ ‫‪ ‬‬
‫اﻧﺮژي زﻳﺎدي از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺎﺑﺶ رخ ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ .‬در ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن اﻳـﻦ ﺗﺠﻬﻴـﺰات ﺑـﻪ ﺳﻴﺴـﺘﻢﻫـﺎي‬

‫ﻣﻮﺟﻮد آﺳﺎنﺗﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ و دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺠﺎري ﺑﺰرگ ﻫﻮا ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺳﻴﺴـﺘﻢ دﻣـﺎي ﻫـﻮاﻳﻲ‬

‫ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﺷﻮد واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دﻣﺎي ﻫﻮاي ﺧﺮوﺟﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎي ﻫﻮا ـ ﻣﺎﻳﻊ ـ ﻫﻮا‬

‫رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮر ﻫﻮا ـ ﻣﺎﻳﻊ ـ ﻫﻮا ﺳﻴﺴﺘﻢ دﻳﮕﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﻧﺼﺐ داراي اﻧﻌﻄﺎفﭘـﺬﻳﺮي ﺑﻴﺸـﺘﺮي ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ در ﺣﻘﻴﻘﺖ از دو ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دو ﻣﺒﺪل ﻳﻚ ﻣﺎﻳﻊ ) ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل آب (‬

‫وﻇﻴﻔﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد‪ .‬اﻳﻦ اﻣﻜﺎن وﺟﻮد دارد ﻛﻪ در ﻓﺼﻞ زﻣﺴﺘﺎن ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻣﺪن دﻣـﺎ ‪ ،‬اﻳـﻦ‬

‫ﺳﻴﺎل ﻳﺦ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻳﻦ اﺗﻔﺎق ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ آب ﺿﺪ ﻳﺦ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪ ‬‬
‫از ﻧﻈﺮ اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﻮا ـ ﻣﺎﻳﻊ ـ ﻫﻮا ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﻮا ﺑﻪ ﻫﻮا ﻛﺎرآﻣﺪ ﺗـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬ﻫـﺮ ﭼﻨـﺪ در اﻳـﻦ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ دو ﺳﻄﺢ اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت وﺟﻮد دارد وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎزدﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ‬

‫ﻫﻮا ﺑﻪ ﻫﻮا دارد‪.‬‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﮔﺮﻣﺎي ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ از ﻳﻚ ﻛﻮره ﻳﺎ ﻫﺮ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺣﺮارت دﻳﮕﺮ ‪ ،‬ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮد و اﻳـﻦ ﺣـﺮارت ﺑـﻪ‬

‫ﻫﻮاي ورودي ﺑﺮاي اﺣﺘﺮاق ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫رﻛﻮﭘﻮراﺗﻮرﻫﺎ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﻬﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎزﻫﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي ﻛﺮد‪:‬‬

‫• در ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻮازي ﻫﺮ دو ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎز در ﻳﻚ ﺟﻬﺖ اﺻﻠﻲ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬

‫• در ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻌﻜﻮس‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎ در ﺟﻬﺎت ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫• در ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت راﺳﺘﮕﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬

‫• ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎزدﻫﻲ و ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗـﻲ ﺑـﺎ ﺟﺮﻳـﺎن ﻣـﻮازي ﻛﻤﺘـﺮﻳﻦ‬

‫ﺑﺎزدﻫﻲ را دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪13‬‬ ‫‪ ‬‬
 ‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺗﺎﺑﺸﻲ ﺑﺎ رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎ‬

‫در اﻳﻦ ﻓﻦآوري ﻫﻮاي ﺳﺮد و ﮔﺎزﻫﺎي ﮔﺮم از ﻣﻴﺎن ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻫﻢ ﻣﺮﻛﺰي ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻧﺘﻘﺎل ﺣـﺮارت ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ‬

‫ﺗﺎﺑﺶ از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﻄﺢ ﻟﻮﻟﻪ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد و رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮر در ﺑﺎﻻي دودﻛﺶ ﻧﺼﺐ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻟﻮﻟﻪﻫـﺎي ﺗﺎﺑﺸـﻲ ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ‬
‫‪3‬‬
‫‪S‬‬
‫‪ ( 5-10 m‬و وﻳﮋﮔـﻲﻫـﺎي ﮔـﺎز ‪،‬‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮاي ﻛﻮرهﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎز ﻋﺒﻮري آﻧﻬـﺎ ﺑﺎﻻﺳـﺖ)‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﻳﺮ اﻧﻮاع ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ را ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲﺳﺎزد‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻧﻮع رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮر در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﻚ ﻧﻮع ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ در دﻣﺎي ﺑﺎﻻﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻜـﺎﻧﻴﺰم اﺻـﻠﻲ اﻧﺘﻘـﺎل ﺣـﺮارت در آن‬

‫ﺗﺎﺑﺸﻲ)ﺗﺸﻌﺸﻌﻲ( اﺳﺖ‪ .‬از اﻳﻦ ﺣﺮارت ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻫﻮاي اﺣﺘﺮاق اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ ﻛـﺎر ﺟﻬـﺖ‬

‫‪14‬‬ ‫‪ ‬‬
‫ذﺧﻴﺮه ﻛﺮدن اﻧﺮژي ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارﺗﻲ ﻫﻮاي ﮔﺮم ﺧﺮوﺟﻲ از ﻛﻮرهﻫـﺎ و اﻧﺘﻘـﺎل آن ﺟﻬـﺖ ﭘـﻴﺶ‬

‫ﮔﺮم ﻛﺮدن ﻫﻮاي اﺣﺘﺮاق ﻣﻲﺗﻮان در ﺣﺪود ‪ %35‬در ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫دﻣﺎي ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ وارد ﺷﺪه ﺑﻪ رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮر ﺗﺸﻌﺸﻌﻲ در ﺣﺪود ‪2000‬ـ‪ 2500‬درﺟﻪ ﻓﺎرﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و دﻣـﺎي‬

‫ﻫﻮاي اﺣﺘﺮاق ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﺷﺪه در ﺣﺪود ‪800‬ـ ‪ 1400‬درﺟﻪ ﻓﺎرﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﻛﻮرهﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺎ دﻣﺎي ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻻ ﻣﺜﻼ ذوب ﺷﻴﺸﻪ‪ ،‬رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎ ﻧﻘـﺶ ﺑـﺎ ارزﺷـﻲ را در اﻓـﺰاﻳﺶ ﺑـﺎزدﻫﻲ‬

‫ﻛﻮره اﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺶ از ‪ %60‬اﻧﺮژي ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﻮﺧﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ ﺗﻠﻒ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‬

‫‪15‬‬ ‫‪ ‬‬
‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارﺗﻲ ﻛﻮرهﻫﺎ اﻣﺮي ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ روﻧﺪ رو ﺑﻪ رﺷﺪ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻮﺧﺖ رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﺣﻴـﺎﺗﻲ در آﻳﻨـﺪه‬

‫ﺑﺎزي ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﺑﺎ رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮر‬

‫اﻳﻦ ﻧﻮع رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮر در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﻚ ﻧﻮع ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ ﻟﻮﻟﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎز و ﻛﺎر اﺻﻠﻲ اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت در آن از ﻧﻮع‬

‫ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪ .‬از اﻳﻦ ﺣﺮارت ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺶﮔﺮم ﻛﺮدن ﻫـﻮاي اﺣﺘـﺮاق اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲﺷـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ ﻋﻤـﻞ در ﺟﻬـﺖ‬

‫ذﺧﻴﺮهﺳﺎزي اﻧﺮژي ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑـﺎ ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖ ﺣﺮارﺗـﻲ ﮔﺎزﻫـﺎي داغ ﺧﺮوﺟـﻲ از ﻛـﻮرهﻫـﺎ و اﻧﺘﻘـﺎل آن ﺟﻬـﺖ‬

‫ﭘﻴﺶﮔﺮم ﻛﺮدن ﻫﻮاي اﺣﺘﺮاق ﻣﻲﺗﻮان ﺣﺪود ‪ %25‬در ﻣﺼﺮف ﺳﻮﺧﺖ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ ﻧﻤﻮد‪ .‬دﻣﺎي ﮔﺎزﻫـﺎي ﺣﺎﺻـﻞ از‬

‫ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟـﺎﻳﻲ در ﺣـﺪود ‪2000‬ــ‪1500‬درﺟـﻪ ﻓﺎرﻧﻬﺎﻳـﺖ و دﻣـﺎي ﻫـﻮاي‬ ‫اﺣﺘﺮاق در ﻫﻨﮕﺎم ورود ﺑﻪ رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮر‬

‫اﺣﺘﺮاق ﭘﻴﺶﮔﺮم ﺷﺪه در ﺣﺪود ‪1200‬ـ‪800‬درﺟﻪ ﻓﺎرﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻮاي ﺳﺮد اﺣﺘﺮاق از روي ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﮔﺎزﻫﺎي ﮔﺮم ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣﻲﮔﺬرد‪ .‬اﻳﻦ اﻣـﺮ ﺑﺎﻋـﺚ‬

‫اﻓﺰاﻳﺶ آﺷﻔﺘﮕﻲ در ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎزﻫﺎي اﺗﻼﻓﻲ ﮔﺸﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ از ﺟﻨﺲ ﻓﻠﺰ‬

‫ﻳﺎ ﺳﺮاﻣﻴﻚ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ زﻳﺮا ﻛﻪ ﺳﺮاﻣﻴﻚ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻛﺎر در دﻣﺎي ﺑﺎﻻ را دارد‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﻧﺸـﺖ ﻫـﻢ در ﻓﻠـﺰات و‬

‫ﻫﻢ در ﺳﺮاﻣﻴﻚ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺳﺮاﻣﻴﻜﻲ در ﺑﺎزار ﻣﺼﺮف ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻛﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻋﻠﺖ اﻳﻦ‬

‫اﻣﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺎﻻ و ﻣﺸﻜﻞ ﻧﺸﺖ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪16‬‬ ‫‪ ‬‬
 ‫ﻟﻮﻟﻪ ﻋﻤﻮدي‬

‫ﻧﻮع دﻳﮕﺮي از رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮر ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﻫﻮاي ﺳﺮد ورودي ﺑﺮاي اﺣﺘﺮاق در درون ﻣﺨﺰﻧﻲ ﻛـﻪ داﺧـﻞ‬

‫آن ﺗﻌﺪادي ﻟﻮﻟﻪ ﻋﻤﻮدي ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺮم ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺗﺎ ﺑﺨﺎر ﮔﺮم ﻛﻮره اﻣﺘﺪاد ﭘﻴﺪا ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬از ﻣﺰاﻳﺎي اﻳﻦ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ راﺣﺘﻲ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ اﺳﺖ در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎزدﻫﻲ ﺑﺎﻻ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻢ و‬

‫ﻣﺸﻜﻼت اﻧﺪك از دﻳﮕﺮ ﻣﺰاﻳﺎي اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮر ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺗﺸﻌﺸﻌﻲ ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ‬

‫ﺑﺮاي ﺑﻪدﺳﺖ آوردن ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎزدﻫﻲ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت از ﺗﺮﻛﻴﺐ دو ﻧﻮع ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺸﻌﺸﻌﻲ و ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﻚ ﺑﻬﺒﻮددﻫﻨﺪه ﺗﺸﻌﺸﻌﻲ دﻣﺎي ﺑﺎﻻ در اﺑﺘﺪا ﻗﺮارﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ از ﻧﻈـﺮ ﻫﺰﻳﻨـﻪ از دو‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﺒﻠﻲ ﮔﺮانﺗﺮ اﺳﺖ اﻣﺎ اﻧﺪازه آن ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪17‬‬ ‫‪ ‬‬
 ‫رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮر‬

‫رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻮاﻋﺪ ﺳﻴﻜﻞﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ذﺧﻴﺮهﺳﺎزي ﺣﺮارت ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ از ﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﻫﺴـﺘﻪ‬

‫ﺳﺮاﻣﻴﻜﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﻔﺖ و ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﺸﻌﻞ ﺗﻜﻲ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎزﻫﺎي ﮔـﺮم ﺗﻠـﻒﺷـﺪه ﻧﺎﺷـﻲ از‬

‫ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺳﻮﺧﺖ در ﻣﺸﻌﻞ از ﻣﻴﺎن ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻫﺴﺘﻪﻫﺎ ﻋﺒﻮر ﻛﺮده و ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮمﺷﺪن آن ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﻜﻞ‬

‫ﺑﺮﻋﻜﺲ ﺷﺪ ﻫﻮاي ﺳﺮدي ﻛﻪ وارد ﻣﻲﺷﻮد از روي اﻳﻦ ﻫﺴﺘﻪ داغ ﻋﺒﻮرﻛﺮده و در ﻧﺘﻴﺠﻪ دﻣـﺎي آن ﺑـﺎﻻ ﻣـﻲرود و‬

‫ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم ﻛﺎر ﺧﻮد در ﺳﻴﺴﺘﻢ از آن ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬زﻣﺎن ﻫﺮ ﺳﻴﻜﻞ ﺑﻴﻦ ‪ 30‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺗﺎ ‪ 30‬دﻗﻴﻘﻪ ﻣﺘﻐﻴـﺮ اﺳـﺖ و‬

‫ﺑﻪ ﻧﻮع رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮر و ﻛﺎرﺑﺮد آن ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪.‬‬

‫رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ‬

‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﭘﻴﺶﮔﺮم ﻛﻦﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ )ﻏﻴﺮﻣﺘﺤﺮك( ﮔﻔﺘﻪﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻃﺮاﺣﻲ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻨـﻮع‬

‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ از ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻮع ﻗﺎب ـ ﺻﻔﺤﻪاي ﺗﺎ اﻧﻮاع ﻟﻮﻟﻪاي ﺑﺎ ﻗﺎب ﭼﺪﻧﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫• ﻧﻮع ﻟﻮﻟﻪاي ﺑﺎ ﻗﺎب آﻫﻨﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺰرگﺗﺮ و ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮ اﺳـﺖ ﺑﻄﻮرﻳﻜـﻪ ﻓﻮﻧﺪاﺳـﻴﻮن و ﺳـﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌـﺎت آن‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪﺑﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮع ﺟﺪﻳﺪ ﻗﺎب ـ ﺻﻔﺤﻪاي )ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﭘﻴﺶﮔﺮم ﻛﻦ ﻫﻮا ﺑﺎ ﻛﺎﻧـﺎل ﺑـﺎز ﻳـﺎ ‪ OCAP‬ﻧﻴـﺰ‬

‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد( ﺳﺒﻜﺘﺮ اﺳﺖ و اﻏﻠﺐ در ﻳـﻚ ﻓﻀـﺎي ﻛﻮﭼـﻚ )ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖﻛﻨﻨـﺪهﻫـﺎي دوار( ﻗـﺮار‬

‫ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ اﻣﻜﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﻳﺎ ﺗﻌﻮﻳﺾ آن ﺑﺎ ﻧﻮع ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه دوار را ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻲﺳﺎزد‪.‬‬

‫‪18‬‬ ‫‪ ‬‬
‫• ﻧﻮع ﻗﺎب آﻫﻨﻲ داراي اﻟﻤﺎنﻫﺎي رﻳﺰ در اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺮد اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره در ﻣﻌﺮض ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎز دودﻛـﺶ ﻗـﺮار‬

‫ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻟﺬا دﻣﺎي ﻓﻠﺰ از ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دﻣﺎي ﮔﺎز دودﻛﺶ و ﻫﻮا ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻤﻞ از اﻳﺠـﺎد ﺧـﻮردﮔﻲ‬

‫در اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺮد ﺑﻪ وﻳﮋه ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﮔﻮﮔﺮدي در ﮔﺎز دودﻛﺶ وﺟـﻮد دارد‪ ،‬ﭘﻴﺸـﮕﻴﺮي ﻣـﻲﻧﻤﺎﻳـﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ آن در ﭘﻴﺶﮔﺮم ﻛﻦﻫﺎي ﻗﺎب آﻫﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎء راﻧﺪﻣﺎن‪ ،‬در ﺑﺨﺶ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺮوﺟﻲ ﻫﻮا از دﺳـﺘﻪ‬

‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺷﻴﺸﻪاي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪهاﺳﺖ‪.‬‬

‫• درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻓﻠﺰ ﭘﻴﺶﮔﺮم ﻛﻦ ﻫﻮا )‪ (APH‬در ﻧﻮع ﻗﺎب ﺻﻔﺤﻪاي‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﻮع ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖﻛﻨﻨـﺪه ﭼﺮﺧـﺎن‪،‬‬

‫ﻣﺘﻮﺳﻂ دﻣﺎي ﻫﺮ دو ﺟﺮﻳﺎن )ﺳﺮد و ﮔﺮم( ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫• در ﭘﻴﺶﮔﺮم ﻛﻦﻫﺎي ﻫﻮاي ﻧﻮع ﻗﺎب آﻫﻨﻲ‪ ،‬ﻋﺎﻳﻖﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺘﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎ ﺻـﻔﺮ اﺳـﺖ‪ .‬در‬

‫ﻧﻮع ﻗﺎب ـ ﺻﻔﺤﻪاي ﻣﻴﺰان ﻧﺸﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﺤﻮه ﺳﺎﺧﺖ آن ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪ .‬در ﺑﺮﺧﻲ از آﻧﻬﺎ از ﻋـﺎﻳﻖﻫـﺎي ﻓﻨـﺮي‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻧﺸﺘﻲ ﺻﺪدرﺻﺪ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬از ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﻋﺎﻳﻘﻜـﺎري‬

‫ﺟﻮﺷﻜﺎريﺷﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ اﻣﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ آن ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫• ﺳﻄﻮح اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ‪ OCAP‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻌـﻮﻳﺾ ﻧﻴﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬در‬

‫ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﻛﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﻴﺶﮔﺮم ﻛﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺷﻮد‪.‬‬

‫• از رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي اﻳﺴﺘﺎ ﺑﺮاي ﺳﺎلﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎدي در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺷﻴﺸﻪ‪ ،‬آﻫﻦ و ﻓﻮﻻد اﺳﺘﻔﺎده ﻣـﻲﺷـﺪهاﺳـﺖ‪ .‬در‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه از ﻣﻮاد دﻳﺮﮔﺪاز اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد و اﻧﺪازه آن ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺰرگ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻧﺪازه‬

‫ﺑﺰرگ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻮع از رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﻲ ﻣﻘﺎوم ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺎ ﮔﺎزﻫﺎي آﻟـﻮده را ﻧﻴـﺰ‬

‫دارﻧﺪ‪.‬‬

‫از ﺑﻴﻦ رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي اﻳﺴﺘﺎي ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻣﻮاردي ﻣﺘﺪاولﺗﺮ ﺑﻮده و ﺑﺪﻳﻦ دﻟﻴـﻞ ﺑـﻪ ﺗﻮﺿـﻴﺢ ﻛﻠـﻲﺗـﺮ و ﺑﺴـﻴﻂﺗـﺮ آﻧﻬـﺎ‬

‫ﻣﻲﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬

‫‪19‬‬ ‫‪ ‬‬
 ‫رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮر ﻓﺸﺮده ﺳﺮاﻣﻴﻜﻲ‬

‫اﻣﺮوزه اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻌﻨﻮان ﻳﻚ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل و ﺟﺎاﻓﺘﺎده ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در ﺑﺴـﻴﺎري‬

‫از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ذوبﻛﺮدن ﺷﻴﺸﻪ‪ ،‬ﻓﺮﺟﻴﻨﮓ‪ ،‬ﺳﺨﺖﻛﺎري و ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﺮ روي ﻓﻮﻻد اﺳﺘﻔﺎده‬

‫ﺷﺪهاﺳﺖ و اﺗﻔﺎﻗﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﻓﻖ ﻧﻴﺰ ﺑﻮدهاﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ از ﻳﻚ درام ﻛﻪ اﻧﺪازه آن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﻪ اﻧـﺪازه ﻳـﻚ ﺳـﻄﻞ‬

‫زﺑﺎﻟﻪ ﺧﺎﻧﮕﻲ اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬اﻳﻦ درام ﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻳﺎ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺸﻌﻞ ﺑﺎ دﻣﺎي ﺑﺎﻻ در ﺗﻤﺎس‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﺳﺎﻳﺖ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ دارد‪ .‬در اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﻳـﻚ ﺟﻔـﺖ ﻣﺸـﻌﻞ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬زﻣﺎن ﺳﻴﻜﻞ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻴﻦ ‪ 60‬اﻟﻲ ‪ 120‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺑﻮده و ﺑﺎزده ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣـﺪه از اﻳـﻦ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻴﺶ از ‪ %90‬ﮔﺰارش ﺷﺪهاﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧـﻮع رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮرﻫـﺎ ﺑﺴـﻴﺎر در ﻣﻌـﺮض رﺳـﻮبﮔﻴـﺮي ﻗـﺮار دارﻧـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ‬

‫ﺗﻤﻴﺰﻛﺮدن آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎر آﺳﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺰان اﻳﻦ رﺳﻮب و ﻧﻮع و زﻣﺎن رﺳﻮبزداﻳﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻛﺎرﺑﺮد دﺳـﺘﮕﺎه‬

‫دارد‪ .‬ﻣﺜﻼ در ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﻤﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﻓﻮﻻد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ رﺳﻮبزداﻳﻲ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ در ﻳـﻚ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‬

‫ﻛﺜﻴﻒ ﻣﺎﻧﻨﺪ ذوب آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ ﻳﻚ ﺑﺎر رﺳﻮبزداﻳﻲ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪ ‬‬

‫رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮر ﻟﻮﻟﻪ و ﭘﻮﺳﺘﻪ‬

‫ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺒﻴﻪ رﻛﻮﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻮع ﻣﺒـﺪل ﺣﺮارﺗـﻲ ﻣـﺎﻳﻊ ﺑـﻪ ﮔـﺎز در راﺳـﺘﺎي‬

‫ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲﺗﻮان راﻧﺪﻣﺎن واﺣﺪ ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﻟﻮﻟﻪ را اﻓﺰاﻳﺶ داد‪ .‬اﻣﺎ در ﻋـﻮض ﺑـﺎزدﻫﻲ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﻧﻴﺰ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬از ﻣﺰاﻳﺎي اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ داﻣﻨﻪ وﺳﻴﻊ ﻃﺮاﺣﻲ و ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪيﻫﺎي ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن‬

‫اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ و ﺑﺎزدﻫﻲ ﺑﺎﻻي آن اﺷﺎره ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي ﻟﻮﻟﻪ ﭘﺮهدار‬

‫‪20‬‬ ‫‪ ‬‬
‫اﻳﻦ رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎ در واﻗﻊ ﻳﻚ ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ ﮔﺎز ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻊ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣـﺎﻳﻊ ﺳـﺮد ﻛـﻪ ﻣﻌﻤـﻮﻻ آب ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ از ﻣﻴـﺎن‬

‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﺮهﻫﺎﻳﻲ ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ درون ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺑﺰرﮔﻲ ﻗﺮار دارﻧـﺪ ﻛـﻪ داﺧـﻞ آن‬

‫ﮔﺎزﻫﺎي داغ ﺣﺎﺻﻞ از اﺣﺘﺮاق وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ ،‬وﺟﻮد ﭘﺮهﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﻳﻦ ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬

‫از ﻧﻈﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﮔﺮان اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺑﺎ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻳﺎ ﺑﺎﻻ راﻧـﺪﻣﺎن ﺧـﻮب و ﻛـﺎرﺑﺮد وﺳـﻴﻌﻲ‬

‫دارد‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ اﻳﻦ ﻧﻮع رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎ در اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂﻫﺎ و ﮔﺎزﻫﺎي آﻟﻮده و ﻛﺜﻴﻒ ﺳـﺎزﮔﺎري ﻧﺪارﻧـﺪ‪.‬‬

‫زﻳﺮا ﺳﻄﺢ ﭘﺮهﻫﺎ ﺑﺮاياﻳﻨﻜﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎزدﻫﻲ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻫﻤﻮاره ﺗﻤﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬‬

‫ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬اﻳﻦ رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎ را ﻣﻲﺗﻮان در دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺮزﻫﺎ ﻧﻴﺰ وارد و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻬﺘﺮ آﻧﻬـﺎ را اﻛﻮﻧﻮﻣـﺎﻳﺮز ﺧﻄـﺎب‬

‫ﻛﺮد‪.‬‬

‫رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي ﭘﺴﻴﻮ‬

‫اﻳﻦ رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮر از دو ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻛﺎﻧﺎل ﻣﺘﻨﺎوب ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪهاﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪه ﻓﻠﺰي ﻧﺎزك از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺟـﺪا‬

‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬از ﻣﻴﺎن ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻛﺎﻧﺎلﻫﺎ ﮔﺎزﻫﺎي ﺳﺮد و از ﻣﻴﺎن دﻳﮕﺮي ﮔﺎزﻫﺎي ﮔﺮم ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻧﺘﻘـﺎل ﺣـﺮارت از‬

‫ﻣﺮز ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪه ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻋﻴﺐ ﺑﺰرگ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻧﺪازه ﺑﺰرگ و ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﺴﺒﺘﺎ زﻳﺎد آن اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬

‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ دﻣﺎ ﻛﻢ ﻳﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺰﻳﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ اﻳـﻦ ﺳﻴﺴـﺘﻢ در‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﮔﺎزﻫﺎ ﺳﻤﻲ و آﻻﻳﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﮔﺎز دﻳﮕﺮ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪21‬‬ ‫‪ ‬‬
 ‫رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي دوار‬

‫ﺟﺰء اﺻﻠﻲ در ﭘﻴﺶﮔﺮم ﻛﻦ ﻫﻮاي ﻳﺎﻧﮕﺴﺘﺮم )رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮر ﭼﺮﺧﺸـﻲ( ﻳـﻚ اﺳـﺘﻮاﻧﻪ ﭼﺮﺧـﺎن اﺳـﺖ ﻛـﻪ آن را روﺗـﻮر‬

‫ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ﺑﺎ ﻫﺰاران ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ از ﺻﻔﺤﺎت ﺑﺎ ﺷﻜﻞ ﺳﻄﺢ ﺧﺎص ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻄﻮح ﺗﺒﺎدل ﺣﺮارت‪ ،‬اﻧﺒﺎﺷـﺘﻪ‬

‫ﺷﺪهاﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﻴﺶﮔﺮم ﻛﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺶﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺳﺮد و ﮔﺮم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ دو ﻣﺤﻮر اﺻﻠﻲ از دو اﻧﺘﻬﺎي‬

‫آن ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬روﺗﻮر ﻣﻌﻤﻮﻻ روي ﻣﺮﻛﺰ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺑﺨﺶ ﺳﺮد ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن ﻧﮕﻪداﺷﺘﻪﺷـﺪه‬

‫و ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻳﺎﺗﺎﻗﺎن دﻳﮕﺮ ﻛﻪ در ﻣﺮﻛﺰ اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺑﺨﺶ ﮔﺮم ﻗﺮار دارد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺎﺋﻢ ﺣﻔﻆ ﻣﻲﺷﻮد‬

‫ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد راهﻫﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﻋﺒﻮر ﮔﺎز و ﻫﻮا از درون ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ‪ ،‬ﺻﻔﺤﺎت ﻋﺎﻳﻖ ﻗﻄـﺎﻋﻲ و ﺻـﻔﺤﺎت ﻋـﺎﻳﻖ‬

‫ﻣﺤﻮري ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺮﻛﺰي و ﭘﺎﻳﻪ اﺻﻠﻲ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬روﺗﻮر ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎﻧﻞﻫـﺎﻳﻲ روي ﭘﺎﻳـﻪ اﺻـﻠﻲ‪ ،‬ﺑـﻪ‬

‫ﻋﻨﻮان ﺟﻌﺒﻪ ﭘﻴﺶﮔﺮم ﻛﻦ‪ ،‬اﺣﺎﻃﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﺎﻣﻞ واﺣﺪ ﻣﺤـﺮك )‪ ،(Driver‬ﻣﻜﺎﻧﻴﺴـﻢ ﺗﻤﻴـﺰﻛﻨﻨـﺪه‬

‫ﻗﺴﻤﺖﻫﺎ و ﺗﻨﻈﻴﻢﻛﻨﻨﺪه ﺳﻄﻮح ﻋﺎﻳﻖﻫﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﺎرﺟﻲ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻧﺼﺐ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﺣﻴﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﻌﻤﻴﺮ‬

‫و ﻧﮕﻬﺪاري ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪22‬‬ ‫‪ ‬‬
‫ﺻﻔﺤﺎت اﺗﺼﺎﻟﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ و ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﺟﻌﺒﻪ ﭘﻴﺶ ﮔﺮمﻛﻦﻫﺎ وﺻﻞ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻳﻜﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨـﺪه ﺑـﻴﻦ روﺗـﻮر و‬

‫ﺟﻌﺒﻪ ﺑﺎ اﺗﺼﺎﻻت داﻛﺖ دودﻛﺶ ﻛﻮره اﻳﺠﺎد ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ روﺗﻮر در ﺣﺎل ﭼﺮﺧﺶ اﺳﺖ ‪ ،‬ﮔﺮﻣـﺎي ﺗﻠـﻒ ﺷـﺪه ‪،‬‬

‫ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺎز ﮔﺮم دودﻛﺶ از ﻳﻚ ﻧﻴﻤﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﻴﺶ ﮔﺮمﻛﻦ ‪ ،‬ﺟﺬب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺣـﺮارت ﺟﻤـﻊ ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ ﻫـﻮاي‬

‫ورودي از ﻧﻴﻤﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﻴﺶ ﮔﺮمﻛﻦ آزاد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺎداﻣﻲ ﻛﻪ ﺳﻄﻮح ﭘﻴﺶ ﮔﺮمﻛﻦ ﻫﻮا‪ ،‬در ﻣﻌـﺮض ﺟﺮﻳـﺎن‬

‫ﮔﺮم ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﺑﻴﻦ ﻫﻮاي ورودي و ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ از دودﻛﺶ‪ ،‬ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﻛﺎراﻳﻲ ﭘﻴﺶ ﮔﺮمﻛﻦﻫﺎي ﻧﻮع ﻳﺎﻧﮕﺴﺘﺮوم ﺑﺮ اﺛﺮ ﻛﻲ ﺗﺤﻮل در ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﺠﻬﻴﺰات و ﺷﻴﻮه ﺳﻴﺴـﺘﻢ ﻋـﺎﻳﻖﺑﻨـﺪي ﻛـﻪ‬

‫ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل و ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﻧﺸﺘﻲ ﻫﻮا ﺑﻪ ﮔﺎز ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﻃﺮاﺣـﻲ ﺑﺎﻋـﺚ ﺷـﺪه‬

‫اﺳﺖ ﺗﺎ در ﻛﻨﺎر راﻧﺪﻣﺎن ﺧﻮب ﺣﺮارﺗﻲ ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري ﻧﻴﺎز داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در ﻳـﻚ ﺳﻴﺴـﺘﻢ‬

‫ﻋﺎﻳﻖﺑﻨﺪي ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬ﻓﺸﺮدﮔﻲ و ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻋﺎﻳﻖﻫﺎ و ﺛﺒﺎت ﺳﻄﺢ ﻋﺎﻳﻖﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺗﺎ از ﻧﺸﺖ ﻫﻮاي ﭘﻴﺶ ﮔﺮم و‬

‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻋﺎﻳﻖﻫﺎ و ﺛﺒﺎت ﺳﻄﺢ ﻋﺎﻳﻖﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺗﺎ از ﻧﺸﺖ ﻫﻮاي ﭘﻴﺶ ﮔﺮم ﺷﺪه ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ ﮔـﺎز ﺧﺮوﺟـﻲ‬

‫دودﻛﺶ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺣﺮارﺗﻲ رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎي دوار‬

‫اﻳﻦ رﻳﮋﻧﺮاﺗﻮرﻫﺎ از ﻳﻚ درام ﺷﺒﻜﻪاي از ﺟﻨﺲ ﻣﻮاد ﻧﺴﻮز ﺑﺎ ﻗﻄﺮ ﺑﻴﺶ از ‪ 10‬ﻣﺘﺮ و ﻋﻤـﻖ ﺑـﻴﺶ از ‪ 2‬ﻣﺘـﺮ ﺗﺸـﻜﻴﻞ‬

‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ در ﺣﻴﻦ ﭼﺮﺧﺶ ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از ﻣﻴـﺎن ﮔﺎزﻫـﺎي داغ ﮔﺮﻣـﺎ را ﺟـﺬب ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ و ﺳـﭙﺲ ﻫﻨﮕـﺎم‬

‫ﭼﺮﺧﺶ در ﻣﻴﺎن ﮔﺎزﻫﺎي ﺳﺮد اﻳﻦ ﮔﺮﻣﺎ را ﺑﻪ ﮔﺎز ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﭼﺮﺧﺎن ‪ ،‬ﻳﻚ روﺗﻮر ﻛﻪ ﺑـﺎ‬

‫‪23‬‬ ‫‪ ‬‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﻛﻢ در ﺣﺎل ﭼﺮﺧﺶ اﺳﺖ و از ﺳﻄﻮح ﻓﺸﺮده ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺴـﻴﺎر ﻣﺸـﺎﺑﻪ‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر رادﻳﺎﺗﻮر اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﭼﺮﺧﺶ روﺗﻮر درون ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎز‪ ،‬ﺣﺮارت از ﮔﺎز دودﻛﺶ ﺑﻪ ﻫﻮاي اﺣﺘﺮاق ﻣﻨﺘﻘـﻞ‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺰاﻳﺎي ﭘﻴﺶ ﮔﺮمﻛﻦﻫﺎي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه ﭼﺮﺧﺎن ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫• ﻓﻀﺎي ﻛﻤﻲ اﺷﻐﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺳﺒﻚﺗﺮ اﺳﺖ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﻧﺼﺐ و راهاﻧﺪازي آن ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫• ﺳﻄﻮح اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت آن ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻮﻳﺾ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﻤﺎنﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت در ﺳﺒﺪﻫﺎي ‪ Pie‬ﺷﻜﻞ ﻗﺮار دارﻧـﺪ‬

‫ﻛﻪ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻳﺎ ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري آﻧﻬﺎ ﺑﺴﻴﺎر آﺳﺎن و ﻛﻢﻫﺰﻳﻨﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻌﺎﻳﺐ ﭘﻴﺶ ﮔﺮمﻛﻦﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي دوار ‪:‬‬

‫• ﻋﺎﻳﻖﻛﺎري اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ داراي ﻧﺸﺘﻲ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﻣﺮور زﻣﺎن اﻳﻦ ﻧﺸﺘﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻧﺸﺘﻲ ﻣـﻮرد اﻧﺘﻈـﺎر‬

‫در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻌﻤﻮﻻ ‪ %15‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺤﺪودﻳﺖ در دﻣﺎي اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺮد ﭘﻴﺶ ﮔﺮمﻛﻦ ﻣﻲﮔـﺮدد‪ .‬ﺑـﻪ‬

‫وﻳﮋه در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺧﻮردﮔﻲ اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺮد آن در اﺛﺮ ﺳﻮﻟﻔﻮر ﺣﺎﺻﻞ اﻧـﺮژي از اﺣﺘـﺮاق ﺳـﻮﺧﺖ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ‬

‫ﻟﻌﺎبﻛﺎري ﺳﻄﺢ ﻓﻠﺰي در اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺮد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﻋﻤﺮ آن را اﻓﺰاﻳﺶ داد‪.‬‬

‫• ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد ﻧﺸﺘﻲ ﻫﻮا‪ ،‬اﻣﻜﺎن آﺗﺶﺳﻮزي ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ اﺣﺘﺮاق در ﻛﻮره ﻧﺎﻗﺺ اﻧﺠﺎم ﺷـﻮد‪ ،‬ﻣﺨﻠـﻮط‬

‫ﻫﻮا و ﺳﻮﺧﺖ اﺣﺘﺮاق ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﭘﻴﺶﮔﺮمﻛﻦ ﺗﺠﻤﻊ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ و اﮔﺮ ﻳﻚ ﭘﻴﺶﮔـﺮمﻛـﻦ ﺑـﺮاي‬

‫ﭼﻨﺪ ﻛﻮره در ﻳﻚ زﻣﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﻜﺎن اﻧﻔﺠﺎر و آﺗﺶﺳﻮزي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ ﻟﻮﻟﻪ ﮔﺮم‬

‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺒﺪلﻫﺎ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ درون ﮔﺎزﻫﺎي ﮔﺮم اﺣﺘﺮاق اﻣﺘﺪاد ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ در ﻣﺴﻴﺮﻫﺎ و ﻛﺎﻧﺎلﻫﺎي ﻣﺸﺨﺼﻲ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺪام از اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫـﺎ داراي اﺟﺰاﻳـﻲ ﺑـﺮاي ﻋـﺎﻳﻖﺑﻨـﺪي‬

‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻳﻚ ﻓﺘﻴﻠﻪ ﺣﻠﻘﻮي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺿﻤﻦ آﻧﻜﻪ در داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺳﻴﺎل ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﺟﺮﻳﺎن دارد‪ .‬ﮔﺮﻣـﺎي‬

‫ﺟﺬب ﺷﺪه از ﮔﺎزﻫﺎي ﮔﺮم ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺒﺨﻴﺮ ﺳﻴﺎل داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺷﺪه و ﺑﺨﺎر در ﻣﺮﻛﺰ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺟﻤـﻊ ﻣـﻲﺷـﻮد‪.‬‬

‫‪24‬‬ ‫‪ ‬‬
‫ﺳﭙﺲ اﻳﻦ ﺑﺨﺎر ‪ ،‬ﮔﺮﻣﺎي ﻧﻬﺎن ﺗﺒﺨﻴﺮ را ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺮد ﻟﻮﻟﻪ ﮔﺮم‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺨﺎر در آﻧﺠﺎ ﻛﻨﺪاﻧﺲ ﺷـﺪه و ﮔﺮﻣـﺎي‬

‫ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺎﻳﻊ ﻛﻨﺪاﻧﺲ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺛﺮ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻣﻮﻳﻴﻨﮕﻲ ﻳﺎ ﺟﺎذﺑﻪ ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎي ﮔﺮم‬

‫ﻟﻮﻟﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻧﺠﺎ ﻣﺠﺪدا وارد ﺳﻴﻜﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭼﻬﺎر ﻣﻮرد از ﻣﺰاﻳﺎي اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺒﺪل ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫• اﻧﺪازه ﻛﻮﭼﻚ آن‬

‫• ﻣﺸﻜﻼت آﻟﻮدﮔﻲ ﻧﺪارد‬

‫• ﺑﺮاي ﻛﺎر ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﻧﺮژي ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫• ﻫﻴﭻ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﺘﺤﺮﻛﻲ ﻧﻴﺰ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺒﺪلﻫﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎﻻي آن اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ وﻳﮋه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت از ﮔﺎزﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ‬

‫ﭘﻴﺶﮔﺮمﻛﻦﻫﺎي ﻟﻮﻟﻪاي ﭼﺪن از ﻳﻚ ﺳﺮي ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﭼﺪﻧﻲ ﺑﺎ ﭘﺮهﻫﺎي ﻛﺎﻣﻞ روي ﺳﻄﻮح داﺧﻞ و ﺧﺎرج آن‪،‬‬

‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ در داﺧﻞ ﻳﻚ ﻗﺎب ﻗﺮارﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻋﺪم ﻧﺸﺘﻲ در ﻫﻤﻪ اﺗﺼﺎﻻت از واﺷﺮ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺮاي ﺣﺼﻮل اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻋﺪم ﻧﺸﺘﻲ اﺗﺼﺎﻻت و واﺷﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺳﻄﻮح ﻋﺎﻳﻖ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺎﺷﻴﻦﻛﺎري‬

‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﻧﺼﺐ در واﺣﺪ ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬از ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺎژوﻻر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭘﻴﺶﮔﺮمﻛﻦﻫﺎي ﻧﻮع ﺷﻴﺸﻪ ـ ﻫﻮا از ﻳﻚ ﺳﺮي ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺷﻴﺸﻪاي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎﺗﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ داﺧﻞ ﺻﻔﺤﺎت‬

‫ﻟﻮﻟﻪاي از ﺟﻨﺲ ﻛﺮﺑﻦ اﺳﺘﻴﻞ ﺑﺎ روﻛﺶ ﺗﻔﻠﻮن ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺳﻤﺖ دﻳﮕﺮ آن ﺻﻔﺤﺎت )‪ (SS904L‬ﻗﺮارﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺸﺘﻲ در اﺗﺼﺎﻻت ﻟﻮﻟﻪ ﺑﻪ ﻟﻮﻟﻪ در ﺻﻔﺤﺎت‪ ،‬از ﻳﻚ ﺳﺮي اﺗﺼﺎﻻت ﺑﻮﺗﻪاي )ﺷﺎﺧﻪاي ﻣﺎﻧﻨﺪ( اﺳﺘﻔﺎده‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﻴﺶﮔﺮمﻛﻦﻫﺎي ﻧﻮع ﺷﻴﺸﻪ ـ ﻫﻮا‪ ،‬ﻣﻴﺰان اﺿﺎﻓﻪﺗﺮي ﮔﺮﻣﺎ را در دﻣﺎﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺨﺶ ﺳﺮد‪ ،‬ﺧﻮردﮔﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ از ﻗﺒﻞ در ﻣﺎژولﻫﺎﻳﻲ ﺳﺮﻫﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و‬

‫در ﻣﺤﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﺒﻞ از اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻧﺼﺐ از ﻧﻈﺮ ﻧﺸﺘﻲ‪ ،‬ﺗﺴﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪25‬‬ ‫‪ ‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ از دودﻛﺶ ﻛﻮرهﻫﺎ ﺑﺎ دﻣﺎي ‪ 4000C‬از ﻛﻮره ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻳﻚ ﭘﻴﺶﮔﺮمﻛﻦ ﻧﻮع ‪ cast‬اﻳﻦ‬

‫دﻣﺎ را ﺑﻪ ‪ 2000C‬ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ و ‪ %10‬راﻧﺪﻣﺎن ﺣﺮارﺗﻲ را اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﻴﺶﮔﺮمﻛﻦﻫﺎي ﻧﻮع ﺷﻴﺸـﻪ‬

‫ـ ﻫﻮا درﺟﻪ ﺣﺮارت ﮔﺎز ﺧﺮوﺟﻲ ﺗﺎ زﻳـﺮ ‪ 1600C‬ﻧﻴـﺰ ﭘـﺎﻳﻴﻦ آورده ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ ‪ %2‬ﺑﻬﺒـﻮد راﻧـﺪﻣﺎن‬

‫ﺧﻮاﻫﺪﺷﺪ‪ .‬دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﺮاي ﮔﺎزﻫﺎي ﺑﺎ دﻣﺎي ‪ 400‬درﺟﻪ از ﺑﺴﻴﺎري از ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗـﻲ‬

‫ﭘﻴﺮوي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺮزﻫﺎ‬

‫اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺮزﻫﺎ در ﺑﻮﻳﻠﺮ وﺳﻴﻠﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﺳﻮﺧﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﻮﻳﻠﺮ ﺑـﺮاي ﺧﺮوﺟـﻲ ﺛﺎﺑـﺖ آن را ﻛـﺎﻫﺶ داده و‬

‫ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺳﻮﺧﺖ ﻣﺼﺮﻓﻲ و ﻣﻴﺰان آﻻﻳﻨﺪهﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي را ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ‪) .‬زﻳﺮا ﺑـﻮﻳﻠﺮ در اﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﺑـﺎ‬

‫راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺎﻻﺗﺮي ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ(‪.‬‬

‫ﮔﺎزﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از اﺣﺘﺮاق ﺧﺮوﺟﻲ از دودﻛﺶ ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎ‪ ،‬اﻛﺜﺮا داراي دﻣﺎﻳﻲ در ﻣﺤﺪوده ‪ 450‬ﺗﺎ ‪ 650‬درﺟﻪ ﻓﺎرﻧﻬﺎﻳﺖ‬

‫ﺑﻮده و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﺑﻲ ﺑﺎﻻي ﺧﻮد ﻣﻴﺰان اﻧﺮژي زﻳﺎدي را ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻔﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﺧـﺎرج ﻫـﺪاﻳﺖ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‪.‬‬

‫وﻇﻴﻔﻪ اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺮزﻫﺎي ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺪاري از اﻳﻦ ﺣﺮارت ﺗﻠﻒﺷﺪه ﺟﻬﺖ ﭘﻴﺶﮔﺮمﻛﺮدن آب اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ آب‬

‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ آب ﺟﺒﺮاﻧﻲ ورودي ﺑﻪ ﺑﻮﻳﻠﺮ و ﻳﺎ ﻫﺮ آب ﻣﺎﻳﻊ داﻧﺴﺖ ﻛـﻪ ﺣـﺮارت در ﺣـﺎل ﺗﻠـﻒﺷـﺪن را از ﮔﺎزﻫـﺎي داغ‬

‫درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺮارت ﺟﻬﺖ ﮔﺮمﻛﺮدن ﺳﻴﺎﻻت ﻣـﺎﻳﻊ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده در ﻓﺮآﻳﻨـﺪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴـﺪي‪ ،‬ﮔـﺮمﻛـﺮدن‬

‫ﺗﻐﺬﻳﻪ و‪ ...‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮدهﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﭘﻴﺶﮔﺮمﺷﺪن آب‪ ،‬ﺣﺮارت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺟﻬﺖ ﺗﺒـﺪﻳﻞ‬ ‫ﻣﺤﻴﻂ‪ ،‬ﭘﻴﺶﮔﺮمﻛﺮدن آب‬

‫آن ﺑﻪ ﺑﺨﺎر در دﻳﮓ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧﻮد را در ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴـﺰان ﻣﺼـﺮف ﺳـﻮﺧﺖ ﺑـﻪ ﻣﻴـﺰان‬

‫ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ‪ %1‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬درﺻﻮرت وﺟﻮد ﺳﻮﭘﺮﻫﻴﺘﺮ و ﻳـﺎ ريﻫﻴﺘـﺮ در ﺳﻴﺴـﺘﻢ‪ ،‬اﻛﻮﻧﻮﻣـﺎﻳﺮز در ﻣﺴـﻴﺮ ﮔﺎزﻫـﺎي‬

‫ﺣﺎﺻﻞ از اﺣﺘﺮاق‪ ،‬ﭘﺲاز ﻣﺮﺣﻠﻪ آﺧﺮ ﺳﻮﭘﺮﻫﻴﺘﺮ و ريﻫﻴﺘﺮ ﻗﺮارﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬در ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻣﻘـﺪار آب ﺟﺒﺮاﻧـﻲ ورودي‬
‫‪26‬‬ ‫‪ ‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﻮﻳﻠﺮ زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ )اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺪار زﻳﺎدي از ﻛﻨﺪاﻧﺴﻪ ﺑﻪ ﺑﻮﻳﻠﺮ ﺑﺎزﮔﺸـﺖ دادهﻧﺸـﻮد و ﻳـﺎ‬

‫اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻤﺎم و ﻳﺎ اﻛﺜﺮ ﺑﺨﺎر ﺗﻮﻟﻴﺪي در ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ( و ﻳﺎ ﻣﻴﺰان آب ﮔﺮم ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز در ﺳـﺎﻳﺮ‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺮز ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي در اﻓﺰاﻳﺶ راﻧﺪﻣﺎن ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ‬

‫ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ اﻧﺮژي ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺮز ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻧﻈﻴﺮ دﻣﺎي ﮔﺎزﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از اﺣﺘـﺮاق‪ ،‬ﺣﺠـﻢ آب ﺟﺒﺮاﻧـﻲ و‬

‫ﺳﺎﻋﺎت ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد‪ ،‬اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺮزﻫﺎ در ﮔﺴﺘﺮه وﺳﻴﻌﻲ ﺳـﺎﺧﺘﻪ ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ و‬

‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺰرﻫﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟‬

‫اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺰرﻫﺎ ﻣﺒﺪلﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ ﺳﺎدهاي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻃﺮﻳﻘﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮدﺷﺎن ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫‪1‬ـ ﺗﻤﺎس ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ‪ :‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ در ﻳﻚ ﺳﻤﺖ ﮔﺎزﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از اﺣﺘﺮاق و در ﺳﻤﺖ دﻳﮕﺮ آب ﺟﺮﻳـﺎن دارد‪.‬‬

‫اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺰر در ﻧﻮع ﺗﻤﺎس ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي اﻓﻘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻟﻮﻟﻪﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ ﻛـﺎﻣﻼ‬

‫ﻟﺨﺖ و ﻳﺎ ﺳﻄﻮح ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻧﺼﺐ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻔﺎوت دو ﺣﺎﻟـﺖ در اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ در ﺣﺎﻟـﺖ دوم روي دﻳـﻮاره‬

‫ﺧﺎرﺟﻲ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﻣﺒﺪل و در ﺳﻤﺖ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﮔﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮهﻫﺎﻳﻲ ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﻳﺶ اﻧﺘﻘﺎل ﺣـﺮارت ﻧﺼـﺐ ﻣـﻲﮔـﺮدد‪ .‬اﻳـﻦ‬

‫ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﻪ دو ﺷﻜﻞ ﺳﻮزﻧﻲ و ﻳﺎ ﺣﻠﻘﻪاي در ﻛﻨﺎر ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و در ﻣﺴﻴﺮ ﻋﺒﻮر ﮔﺎزﻫﺎي داغ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑـﻪ ذﻛـﺮ‬

‫اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻛﺜﺮ ﻣﻮارد از اﻳﻦ ﻧﻮع اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺰر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪27‬‬ ‫‪ ‬‬
‫‪2‬ـ ﺗﻤﺎس ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ) اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺰر ﻛﻨﺪاﻧﺴﻲ ( ‪:‬در اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺰرﻫﺎي ﺑﺎ ﺗﻤﺎس ﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ آب ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ در ﻣﺴـﻴﺮ‬

‫ﮔﺎزﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از اﺣﺘﺮاق ﭘﺎﺷﻴﺪه ﺷﺪه ‪ ،‬ﺣﺮارت را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ از آﻧﻬـﺎ درﻳﺎﻓـﺖ ﻛـﺮده و ﺳـﭙﺲ ﺟﻤـﻊآوري‬

‫ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ اﻳﻦ آب ﺑﺮاي از ﺑﻴﻦ رﻓـﺘﻦ ﺧﺎﺻـﻴﺖ اﺳـﻴﺪي ﺧﻨﺜـﻲ ﺷـﻮد‪ .‬از ﺑـﺰرگﺗـﺮﻳﻦ ﻣﺰاﻳـﺎي اﻳـﻦ‬

‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ اﻳﻦ و ﻫﻮاي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻬﻮﻳﻪ ﻣﻄﺒﻮع‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ آب ﮔﺮم ﻣﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده در رﺧﺘﺸـﻮيﺧﺎﻧـﻪ و آب‬

‫ﮔﺮم ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ‪ %11‬از ﻣﺼﺮف ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻞ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪ و‬

‫ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ‪ CO2‬را ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 12000‬ﺗﻦ ﻛﺎﻫﺶ داد‪.‬‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺰرﻫﺎي ﺗﻤﺎس ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ راﻧﺪﻣﺎن ﺑﻮﻳﻠﺮ را ﻣﻲﺗﻮان ﺣﺘﻲ ﺗﺎ ‪ %90‬اﻓﺰاﻳﺶ داد‪ .‬ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣﺜـﺎل در‬

‫ﻣﺮﻛـﺰ ‪ Hopital Du Sacre – Coeur De Montreal‬در ﻛﺎﻧـﺎدا از ﺣـﺮارت ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖ ﺷـﺪه ﺗﻮﺳـﻂ ﻳـﻚ‬

‫اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺰر ﺗﻤﺎس ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي ﮔﺮم ﻛﺮدن آب و ﻫﻮاي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻬﻮﻳﻪ ﻣﻄﺒﻮع ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ آب ﮔﺮم ﻣـﻮرد‬

‫اﺳﺘﻔﺎده در رﺧﺘﺸﻮيﺧﺎﻧﻪ و آب ﮔﺮم ﻣﺼﺮﻓﻲ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﻤـﻞ ‪ %11‬از ﻣﺼـﺮف ﮔـﺎز‬

‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻞ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪ و ﻣﻴﺰان ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ‪ CO2‬را ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ‪ 12000‬ﺗﻦ ﻛﺎﻫﺶ داد‪.‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻓﺰاﻳﺶ راﻧﺪﻣﺎن ﺣﺮارﺗﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﻣﻴﺰان ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده در ﺟﻬـﺖ اﻓـﺰاﻳﺶ دﻣـﺎي آب‬

‫ﺗﻐﺬﻳﻪ در ﺷﻜﻞ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ درﺟﻪ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎي آب ﺗﻐﺬﻳﻪ ﭼﻬﺎر درﺟـﻪ ﻛـﺎﻫﺶ‬

‫دﻣﺎي ﮔﺎزﻫﺎ را در ﭘﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪28‬‬ ‫‪ ‬‬
‫در ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از ﺳﻮﺧﺖﻫﺎي ﭘﺎك ﺑﺎ درﺻﺪ ﮔﻮﮔﺮد ﭘﺎﻳﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ آﻣﺪن دﻣﺎي ﮔﺎزﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از‬

‫اﺣﺘﺮاق از دﻣﺎي ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ آب ﻣﺸﻜﻼت زﻳﺎدي ﺑﻪ ﺑﺎر ﻧﻤﻲآورد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺘﻮان ﮔﺎزﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از اﺣﺘﺮاق را ﺗـﺎ دﻣـﺎﻳﻲ‬

‫ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از دﻣﺎي ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ آب ﺧﻨﻚ ﻛﺮد‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻣﻜﺎن ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲ ﺣﺮارت ﻣﺤﺴـﻮس ﻣﻮﺟـﻮد در آﻧﻬـﺎ وﺟـﻮد دارد‬

‫ﺑﻠﻜﻪ اﻣﻜﺎن ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲ ﮔﺮﻣﺎي ﻧﻬﺎن ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﺨﺎر ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺨﻠﻮط ﮔﺎزﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﻣﻴـﺰان‬

‫ﺣﺮارت ﺑﺎزﻳﺎﻓﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬رﻃﻮﺑـﺖ ﻣﻮﺟـﻮد در ﺳـﻮﺧﺖ و رﻃﻮﺑـﺖ اﻳﺠـﺎد ﺷـﺪه ﻧﺎﺷـﻲ از واﻛـﻨﺶ‬

‫ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ اﻛﺴﻴﮋن ﺑﺎ ﻫﻴﺪروژن ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﻮﺧﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ ).‬ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ درﺻﺪ آن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﻮع آﺧﺮ‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ (.‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻴﻌﺎن آب ﻣﺸﻜﻞ ﺧﻮردﮔﻲ را در ﭘﻲ ﺧﻮد دارد ‪ ،‬اﻳﻦ اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺰرﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ از ﺟـﻨﺲﻫـﺎي ﻣﻘـﺎوم‬

‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮردﮔﻲ اﺳﻴﺪي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده از اﻛﻮﻧﻮﻣﺎﻳﺰرﻫﺎي ﻛﻨﺪاﻧﺴﻲ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻧﺘﺨﺎب ﻓﻦآوري ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارﺗﻲ‬

‫در ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﻗﺒﻞ ﺑﺎ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺮارت اﺗﻼف ﺷﺪه ﺷﺮح داده ﺷـﺪ‪ .‬ﺗﺼـﻤﻴﻢﮔﻴـﺮي در‬

‫اﻧﺘﺨﺎب روش ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارﺗﻲ ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬ﻛﻤﻴﺖ و دﻣـﺎي ﮔﺎزﻫـﺎي ﺧﺮوﺟـﻲ دارد‪.‬‬

‫ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ از ﮔﺮﻣﺎي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﭼﻪ ﻛـﺎري اﺳـﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺑـﺖ ﺑـﻪ اﻧﺘﺨـﺎب‬

‫ﻓﻦآوري ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﺪف ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫‪29‬‬ ‫‪ ‬‬
 ‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت آب زﻳﺮﻛﺶ‬

‫در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎي ﻣﻮﻟﺪ ﺑﺨﺎر ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل و ﻛﺎﻫﺶ ‪ ، TDS‬ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻤﻠﻴﺎت زﻳﺮﻛﺸﻲ آب اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺧﺮوج‬

‫ﻣﻮاد ﺟﺎﻣﺪ‪ ،‬ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﺑﻮﻳﻠﺮ و اﻧﺮژي ﺣﺮارﺗﻲ ﻧﻴﺰ ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣـﺮارت‬

‫از آب زﻳﺮﻛﺶ ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﺗـﺎ ‪ %90‬اﻧـﺮژي ﮔﺮﻣـﺎﻳﻲ را ﺑﺎزﻳـﺎﺑﻲ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬اﻧـﺮژي‬

‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﮔﺮم ﻛﺮدن آب ورودي ﺑﻪ ﺑﻮﻳﻠﺮ ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ورد آن ﺑﻪ ﻫﻮازدا ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ‬

‫ﮔﺮﻣﺎي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه از ﺑﺨﺎر ﻛﻢ ﻓﺸﺎر ﺑﺮاي ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ آب درون ﻫﻮازدا ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺼﺮف اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻫﺰﻳﻨﻪﻫـﺎي‬

‫ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻫﻮازدا ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ و راﻧﺪﻣﺎن ﻛﻠﻲ ﺑﻮﻳﻠﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻗﻮاﻧﻴﻦ زﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄـﻲ ﻛـﺎﻫﺶ‬

‫دﻣﺎي آب زﻳﺮﻛﺶ ﻗﺒﻞ از ﺗﺨﻠﻴﻪ آن ﺑﻪ زﻫﻜﺶ ﻓﺎﺿﻼب ‪ ،‬اﻟﺰاﻣﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺬا اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت در واﻗﻊ ﻧﻴﺎز‬

‫ﺑﻪ اﻓﺰودن آب ﺳﺮد ﺑﻪ آب ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻓﺎﺿﻼب را ﻧﻴﺰ ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻣﻲﺳﺎزد‪.‬‬

‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت از آب زﻳﺮﻛﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ زﻳﺮﻛﺸﻲ آب ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻄﻠﻮب اﺳـﺖ‬

‫ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﻮﻳﻠﺮ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﻳﻚ واﺣﺪ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت ﻣﺘﺼﻞ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻧﻤﻮﻧـﻪ‬

‫در اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ‪ 12‬ﻣﺎه اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت از آب زﻳﺮﻛﺶ ﻣﻮارد ذﻳﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪:‬‬

‫• ﺣﺪود ‪ 5‬درﺻﺪ از آب ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺑﻮﻳﻠﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺒﺮان ﺷـﻮد) اﻟﺒﺘـﻪ اﻳـﻦ ﻣﻘـﺪار ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﺑﻮﻳﻠﺮﻫـﺎي‬

‫ﻛﻮﭼﻚ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎي ﺑﺰرگﺗﺮ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ(‪.‬‬

‫• ﻣﻴﺰان زﻳﺮﻛﺸﻲ آب ﺣﺪود ‪ 5000Ib/hr‬ﺑﺨﺎر اﺳﺖ‪.‬‬

‫• در ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎ زﻳﺮﻛﺸﻲ آب ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ‪ ،‬دﺑﻲ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 1gpm‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪30‬‬ ‫‪ ‬‬
‫در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﻨﺘﺮل زﻳﺮﻛﺸﻲ آب ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ در ﻛﻨﺘﺮل ﺣﺠﻢ زﻳﺮﻛﺸـﻲ آب و‬

‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت و راﻧﺪﻣﺎن ﻛﻠﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‬

‫در زﻳﺮﻛﺸﻲ آب ﺑﻮﻳﻠﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺎرغ از اﻳﻨﻜﻪ از ﺳﻄﺢ ﺑﻮﻳﻠﺮ و ﻳـﺎ از ﻛـﻒ آن اﻧﺠـﺎم ﺷـﻮد‪ ،‬ﻣـﻮاد ﺟﺎﻣـﺪ و ﺣـﺮارت ﺧـﺎرج‬

‫ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺎر ﺧﺮوﺟﻲ ﺣﺮارت ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ دارد‪ .‬اﻣﺎ در ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت از ﻛﻨﺪاﻧﺲ‬

‫‪ ،‬ﮔﺮﻣﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ آب ورودي ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺳﺮدﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ) ﻣﺜﻞ آب ﺟﺒﺮاﻧﻲ ﻳﺎ ﺣـﺪاﻗﻞ‬

‫ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﻛﻨﺪاﻧﺲ ( راﻧﺪﻣﺎن ﻛﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫دﻳﺎﮔﺮامﻫﺎي ذﻳﻞ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه روشﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﺣﺮارت از آب زﻳﺮﻛﺶ اﺳﺖ‪ .‬در اﻧﺘﺨـﺎب اﻗﺘﺼـﺎديﺗـﺮﻳﻦ‬

‫روش‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﻮﻳﻠﺮ ) ﻫﺮ ﭼﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﺑﺨﺎر ﻓﻠﺶ ﺷﺪه ﺑﻴﺸﺘﺮي در آب زﻳﺮﻛﺶ در دﺳﺘﺮس‬

‫اﺳﺖ( ‪ ،‬ﺣﺠﻢ ﻛﻠﻲ زﻳﺮﻛﺸﻲ آب‪ ،‬درﺟﻪ ﺣﺮارت آب ﺟﺒﺮاﻧﻲ ورودي ﺑﻪ ﺑﻮﻳﻠﺮ و ﺣﺠﻢ ﺟﺮﻳﺎن آب ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﺑـﻪ ﺑـﻮﻳﻠﺮ‬

‫ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫در ﺷﻜﻞ ﻓﻮق ﺑﺨﺎر ﻓﻠﺶ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﺨﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه و آب زﻳﺮﻛﺶ داغ ﻛﻨـﺪاﻧﺲ ﺷـﺪه ﺑـﻪ ﻳـﻚ ﻣﺒـﺪل‬

‫ﺣﺮارﺗﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ آب ورودي ﺑﻮﻳﻠﺮ ) ﺟﺒﺮاﻧﻲ ( را ﭘﻴﺶﮔﺮم ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪31‬‬ ‫‪ ‬‬
32