Professional Documents
Culture Documents
Θεωρητικά πλαίσια:
1. Η προσέγγιση της βιολογίας-ωρίμανσης
2. Συμπεριφορισμός-μάθηση
Κ. Παπαδοπούλου
ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ
Θεωρητικά πλαίσια:
1. Η προσέγγιση της βιολογίας-ωρίμανσης
2. Συμπεριφορισμός-μάθηση
Η παρουσίαση που ακολουθεί βασίζεται στην παρακάτω
βιβλιογραφία:
1. Craig,J. & Baucum, D. (2007) Η Ανάπτυξη του
Ανθρώπου. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση (Τόμος Α).
2. Feldman, R.S. (2009) Εξελικτική Ψυχολογία. Δια Βίου
Μάθηση. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg (Τόμος Α)
3. Cole, M. & Cole, S. (2001) Η Ανάπτυξη των Παιδιών.
Αθήνα: Gutenberg
4. Kουγιουμουτζάκης, Γ. (Eπιμέλεια Έκδοσης), (1995).
Aναπτυξιακή ψυχολογία : παρελθόν, παρόν και μέλλον.
Hράκλειο, Kρήτη: Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Kρήτης
Θεωρητικά πλαίσια:
1. Η προσέγγιση της βιολογίας-ωρίμανσης
2. Συμπεριφορισμός-μάθηση
Arnold Gesell …
• «το περιβάλλον ... Καθορίζει την
περίσταση, την ένταση και τη συσχέτιση
πολλών πλευρών της συμπεριφοράς αλλά
δεν δημιουργεί τις βασικές διαδοχές της
ανάπτυξης της συμπεριφοράς. Αυτές
καθορίζονται από εγγενείς μηχανισμούς
ωρίμανσης»
Προσέγγιση βιολογίας-ωρίμανσης
(Ομαλό περιβάλλον)
Προσέγγιση βιολογίας-ωρίμανσης
• Ύπαρξη «κρίσιμων» ή «ευαίσθητων» περιόδων
στην ανάπτυξη με την έννοια της αυξημένης
δεκτικότητας
(Ομαλό περιβάλλον)
Προσέγγιση βιολογίας-ωρίμανσης
(Ομαλό περιβάλλον)
Προσέγγιση βιολογίας-ωρίμανσης
• Σύγχρονες προσεγγίσεις σ’ αυτό το πλαίσιο:
ηθολογία, κοινωνιοβιολογία
• Ηθολογία: η μελέτη των διαστάσεων της
συμπεριφοράς που οι ρίζες τους βρίσκονται στο
εξελικτικό και βιολογικό μας υπόβαθρο. Όπως η
δομή του σώματος μεταβιβάζεται μέσω του
γενετικού κώδικα, έτσι και συγκεκριμένες
συμπεριφορές είναι γενετικά προγραμματισμένες
να εκδηλώνονται κατά συγκεκριμένο τρόπο
Προσέγγιση βιολογίας-ωρίμανσης
Συντελεστική μάθηση
Η μάθηση πραγματοποιείται ως αποτέλεσμα της
σύνδεσης ανάμεσα στη συμπεριφορά και τις συνέπειές
της.
Συντελεστική μάθηση
Θετική ενίσχυση: κάτι ευχάριστο που ακολουθεί μια
επιθυμητή συμπεριφορά. Αυξάνει την πιθανότητα της
επιθυμητής συμπεριφοράς.
Αρνητική ενίσχυση: απομάκρυνση κάτι δυσάρεστου
μετά την εμφάνιση της επιθυμητής συμπεριφοράς.
Αυξάνει την πιθανότητα της επιθυμητής συμπεριφοράς.
Τιμωρία: παρουσίαση δυσάρεστου ερεθίσματος ή
απομάκρυνση ευχάριστου μετά την εμφάνιση
ανεπιθύμητης συμπεριφοράς. Μειώνει την πιθανότητα
ανεπιθύμητης συμπεριφοράς.
ΜΑΘΗΣΗ (συμπεριφορισμός)
Συντελεστική μάθηση
Γενίκευση
Διάκριση
Διαμόρφωση συμπεριφοράς
Μερική ενίσχυση: όταν εδραιωθεί μια συμπεριφορά
μπορεί να διατηρηθεί και όταν ενισχύεται μόνο μερικές
φορές και όχι πάντα.
Κριτική στη συμπεριφοριστική
θεωρία
• Έμφαση μόνο στο μετρήσιμο περιβάλλον
• Ερμηνεία της συμπεριφοράς με ένα
περιορισμένο φάσμα εννοιών
• Αποφυγή εννοιών όπως «σκέψη»,
«συναίσθημα», «επιθυμία»
ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΗΝ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
• Α) Προσοχή
• Β) Μνήμη (χρειάζεται επαναλήψεις)
• Γ) Ικανότητα αναπαραγωγής (μικρά παιδιά;)
• Δ) Κίνητρο (σημασία να έχει ενισχυθεί το
πρότυπο, αλλά και εσωτερικά κίνητρα, πχ.
υπερηφάνεια, ικανοποίηση επίτευξης στόχου)
Μεγαλύτερη επιτυχία κοινωνικής
μάθησης
44
Η ενεργητική μάθηση
•Προσεγγίζεται ως κοινωνική διαδικασία
•Βασίζεται στην ενεργό συμμετοχή και
εμπλοκή των παιδιών στη μαθησιακή
διαδικασία
•Υπογραμμίζει τη σημασία σύνδεσης της
μάθησης με δραστηριότητες με πολιτισμικό
νόημα που ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντα
και τις ανάγκες των παιδιών
45
Η ενεργητική μάθηση
… και βασίζεται
• στην ανάπτυξη εσωτερικών κινήτρων
• στη σύνδεση νέων πληροφοριών με προϋπάρχουσα γνώση
• στην εφαρμογή και εξάσκηση γνώσεων που έχουν
κατακτηθεί
• στην ανάληψη από το ίδιο το παιδί της ευθύνης για τη
μάθηση (αυτο-ρύθμιση): παρακολουθούν τη δική τους
μάθηση, ελέγχουν την κατανόησή τους, ξέρουν πότε κάνουν
λάθη και πώς να τα διορθώνουν
(Βοσνιάδου, 2001, Gee, 2003, Whitebread, 2007)
46
Η ενεργητική μάθηση
48