Alin and Higit na Mahalaga,
Wikang Filipino o Wikang English?
Isang Balagtasan ni Gng. Resy A. Felipe
(New Era Elementary School)
Lakandiwa:
Minamahal naming mga kamag-aral
Mga magulang, mga guro at prinsipal
Mga panauhing pinagpipitaganan
Naririto ngayon sa’ting paaralan.
Magandang umaga po, ang bating
marangal
Ang Buwan ng Wika ating ipagdiwang
Ikalimang baitang ang amin pong alay
Ipagmamalaki, isang balagtasan.
Wikang Filipino ay sariling wika
At ang wikang English ay wikang banyaga
Kapwa ginagamit ng may pang-unawa
Higit na mahalaga, alin na nga kaya?
Sa umaga pong ito, aking ipinakikilala
Dalawang mahusay, maganda at batikang
makata
Sa pangangatuwiran, hahanga ka sa
kanila
Masigabong palakpakan pasalubungan
natin sila.
Sa wikang Filipino ang mangangatuwiran
Si Bb. Irish ng Grade V- Emerald
At sa wikang English ang makakalaban
Bb. Lariza ng Grade V- Section one.
Wikang Filipino:
Sa puso at diwa, ako’y Pilipino
Mgandang Pilipinas ito ang bayan ko
May sariling wika, wikang Filipino
Na s’yang nagbubuklod sa sambayanan
ko.
Wikang Filipino ay wikang panlahat
Ang ilaw at lakas ng tuwid na landas
Sa pagkakaisa naipahahayag
Mabisang kalasag tungo sa pag-unlad.
Wikang English:
Alam nating itong English, isang wikang
pandaigdig
Sa lahat ng pag-aaral pangunahing
ginagamit
Ang mga asignaturang Science, English
at Mathematics
Paano mo ililiwat, di malirip, di maisip.
Ang bagong alpabeto hindi mo ba
napapansin
Ang dating A B K D ngayon ay A B C D na
May computer, may internet, Facebook at
may Google plus pa
Ito’y mga pagbabagong Wikang English
ang simula.
Wikang Filipino:
Alam nating sa’ting mundo marami ng
pagbabago
Makabagong teknolohiya patuloy sa pag-
asenso
Mentalidad na kolonyal dayuhan ang
pasimuno
Ngunit naghihirap pa rin ang maraming
Pilipino.
Sariling wika ay salamin nitong ating
pagkatao
Matibay na pundasyon ng ating pagka-
Pilipno
Isang wikang kinagisnan minana pa sa
ninuno
Nararapat alagaan, itaguyod nang lumago.
Wikang English:
Sapagkat itong English isang wikang
unibersal
Wikang ating ginagamit sa
pakikipagtalastasan
Sa pakikipag-ugnayan sa mga dayuhan
Upang itong mga bansa ay
magkaunawaan.
Kahit hindi ka nakatapos sa iyong pag-
aaral
Kung mahusay kang mag-English sa call
center ka mag-apply
Siguradong matatanggap at kikita rin
kaagad
Kaya nga lang, mga dayuhang makukulit,
kausap mo sa magdamag.
Wikang Filipino:
Sa mahal kong katunggali na kapwa ko
Pilipino
Huwag nating kalimutan, dapat nating
isapuso
Itong wikang kinagisnan, ang
Wikang Filipino
Gamitin nating sandigan sa pag-unlad,
pag-asenso.
Wikang English:
Hindi ko nalilimot na ako ay Pilipino
Mahalaga rin ang English at ‘yan ay
nababatid mo
Lalo na kung may balak kang sa ibang
bansa ay magtungo
Ang pandaigdig na wika, dapat pag-aralan
mo.
Lakandiwa:
Tama na, sukat na, mahuhusay na
makata
Ang pagtatalo n’yo ay h’wag nang
palawigin pa
Sa madlang nanonood kayo na po ang
magpasiya
Alin ang mas mahalaga, sariling wika o
wikang banyaga?
Kaming tatlo ay narito, sa inyo’y
nagpapasalamat
Mahal naming kamag-aral, mga guro at
magulang
Taos pusong bumabati, maligayang
pagdiriwang
Ang hiling po namin, masigabong
palakpakan.
DAPAT BA O HINDI DAPAT ISABAY ANG
PANLILIGAW SA PAG-AARAL?
LAKANDIWA
Isang mapagpalang araw ang malugod na handog
ko
Sa lahat ng Pilipinong nagkalat sa buong mundo
Mayrong isang email message na natanggap ang
lingkod nyo
Apurahang naghahanap ng sagot sa tanong na 'to:
DAPAT BA O HINDI DAPAT PAGSABAYIN ANG
DALAWA:
ANG MAG-ARAL AT MANLIGAW? Dapat o Hindi
Dapat ba?
Sa nais na makisali, ang tanghalan ay bukas na
Ipahayag ang katwiran nang marinig ng balana.
DAPAT
Ako'y isang mag-aaral na nasa hustong gulang na
May isip na tumutuklas at may pusong sumisinta
Pag-aaral, panliligaw, magsabay man di problema
Kaya dapat ang syang panig na handa kong
ibandera.
HINDI DAPAT
Bilang ama ng tahanan, kung ako ang tatanungin
Pag-aaral ang sya munang nararapat atupagin
Saka na ang panliligaw, hindi dapat pagsabayin
Ang panig na igigiit sakali at palahukin.
LAKANDIWA
Tuloy, kayo'y magsituloy upang ating umpisahan
Ang tagisan ng talino sa larangan ng katwiran
Ang panig ng DAPAT muna una nating
pakikinggan
Salubungin nating lahat ng masiglang palakpakan!
DAPAT (Unang Tindig)
Nang ang tao sa daigdig ay nilikha ng Maykapal
Magkasamang nilangkapan ng damdamin at isipan
Kung di dapat pagsabayin ang mag-aral at
manligaw
Sana'y isip na lang muna ang sa tao'y ibinigay.
Sa tahanan una munang namumulat sa pag-ibig
Ang sanggol na laging kupkop ng ina sa kanyang
dibdib
Bago pa man makagapang, magsalita, magkaisip
Dama na ang pagmamahal ng magulang at
kapatid.
Sa eskwela hinuhubog, pinapanday ang isipan
May subject na Health at P.E. para naman sa
katawan
Mayroon ding Social Studies at iba pang
pagsasanay
Upang maging mamamayang responsable sa
lipunan.
Kumpleto ang kurikulum upang tayo'y
makumpleto
Sa paglago ng isipan, katawan at pagkatao
Kapag ang crush, o puppy love, o ang pana ni
kupido
Ay dumating, bahagi yan ng dapat na ikatuto.
Kaya kung ang estudyante ay pumorma at
manligaw
Walang dapat ipagtaka pagkat ito ay normal lang
Ang binatang umiibig, ang dalagang minamahal
Ganado at inspirado sa kanilang pag-aaral.
LAKANDIWA
Napakinggan nating lahat ang katwirang
pumapanig
Na DAPAT daw pagsabayin, pag-aaral at pag-ibig
Sunod nating tatawagin upang dito'y humagupit
HINDI DAPAT, salubungin ng palakpak na mainit!
HINDI DAPAT (Unang Tindig)
Sinasabing mas madali sa tao ang maging henyo
Matapos na magkamali at magbunga ng di gusto
Sa pangaral ng magulang na noon ay sinuway ko
Mapait na kapalaran ang inaning pagkabigo.
Pagtuntong sa kolehiyo, sa kaklase'y nahalina
Mas maraming oras kaming ginugol na
magkasama
Sa halip na makatapos ay maagang nag-asawa
Kaya high school diploma lang ang pwede kong
iparanya.
Ngayon hirap na maghanap ng trabahong
papasukan
Hirap akong matutustusan ang gastusin sa
tahanan
Kung sana ay inuna ko sa halip na panliligaw
Ay nag-aral nang mabuti, mas malapit ang
tagumpay.
Kabataang mag-aaral, isipin ang kasabihan
Hindi pwedeng magkasabay na sambahi't
paglingkuran
Ang dalawang panginoon: ang puso at ang isipan
Mabuti pang pag-aaral na muna ang katutukan.
Ganito ang natutuhan sa minsang pagkakamali
Ngunit kayong di pa huli, wag sayangin ang
sandali
Pag-aaral ay tapusin, panliligaw ay madali
Lalo't ikaw'y tagumpay na't limpak-limpak ang
salapi.
LAKANDIWA
Nakatapos ang unang round nitong ating
balagtasan
Na kapuwa nakatindig ang dalawang naglalaban
Hahayaan ko na silang magpambuno't magkagatan
Kababayan, isa pa ngang masigabong palakpakan!
DAPAT (Ikalawang Tindig)
Sa katalong nagkamali ng landas sa murang edad
Nanligaw at nag-asawa at maagang nagkaanak
At ngayon ay nangangaral upang kami'y di
matulad
Ang tangi kong masasabi ay marami pong salamat.
Mag-aral at mag-asawa, mabigat ngang pagsabayin
Ngunit tila lumilihis yata kami sa usapin
Kaya upang di malito, akin munang lilinawin
Panliligaw at di kasal ang paksa ng away namin.
Pag-aaral, panliligaw, kahit ito'y magkasabay
Di masama hangga't kaming kabataang
nagmamahal
Ay marunong na magdala, responsable, may
paggalang
May ambisyong makatapos, at may basbas ng
magulang.
Pag-aaral, panliligaw, kapag sabay na nagtagpo
Maski harangan ng tabak ay tiyak na mabibigo
Higpitan man ng magulang at bantaan ng paghinto
Tatakas at magtatanan, magkikita nang patago.
HINDI DAPAT (Ikalawang Tindig)
Salamat din sa katalong niliwanag itong paksa
Panliligaw nga't di kasal ang usapin mula't mula
Ako lang ay nag-apura, prusisyong kayhaba-haba
Sa simbahan din ang tuloy, inunahan ko nang
kusa.
Alalaon baga, kapag sinabay sa pag-aaral
Iyang gawang panliligaw, ang tuloy din ay sa altar
Kaya upang makaiwas sa di-planong kalagayan,
Pag-aaral muna sana ang unahin, bago ligaw.
Totoo ngang inspirasyon ang katipang iniibig
Ngunit ito'y totoo rin: pag sya'y laging nasa isip
At sa kampus ng eskwela hanggang labas ay
kadikit
Mga leksyon at assignments ang tuluyang
nawawaglit.
Ang magulang na kawawa at subsob sa
hanapbuhay
Nangungutang ng pang-tuition, pambaon sa araw-
araw
Umaasang anak nila ay gagradweyt balang araw
Iyun pala'y winawaldas ang oras sa panliligaw.
DAPAT (Ikatlong Tindig)
Ang hirap sa gumagawa ng mali at nagsisisi
Ginagawang pamantayan ang nangyari sa sarili
Gayong noong kabataan siya mismo ay rebelde
At hindi nya alintana ang magulang na nagsabi.
Mangyari nga'y noon, ngayon, at hanggang sa
hinaharap,
Hindi pwedeng magkabula ang sinulat ni Balagtas
Pag pumasok daw sa puso ng sinuman ang
pagliyag
Masunod lang ay sukdulang hahamakin lahat-
lahat.
Sa halip na kabataang mag-aaral ay pigilin
Sa pagligaw na lalo lang sasadlak sa panggigigil
Bakit hindi na lang sila pabayaang balansehin
Ang kaway ng karunungan at ang tibok ng
damdamin?
HINDI DAPAT (Ikatlong Tindig)
Ang sariling karanasan ay akin at akin lamang
At di layong ipanggiit na sukatan ng sinuman
Binabanggit ko lang rito sa pag-asang kapulutan
Ng aral at halimbawa ng musmos pang kabataan.
Pagmasdan mo ang paligid, talamak ang kahirapan
Karaniwang ugat nito'y kawalan ng hanapbuhay
Ang totoo ay marami ang trabahong naghihintay
Ngunit ito'y nakalaan sa may college diploma lang.
Di hadlang ang kahirapan kung hangad ay
edukasyon
Di sagabal ang itsura o ang utak na mapurol
Subalit ang panliligaw na kapatid ng bulakbol
Maternity sa halip na college degree ang katugon!
DAPAT
Panliligaw samantalang nag-aaral ay maganda
Kapwa namin natitimbang ugali ng isa't isa
Kung kami ay maka-gradweyt, magtrabaho, mag-
asawa
Sa pagharap sa dambana, walang puwang ang
pangamba.
Ang manligaw samantalang nag-aaral ay tama lang
Pagkat minsan lamang kami dadaan sa kabataan
Aanhin ang kayamanan sa oras ng katandaan
Kung kulubot na ang mukha't walang gustong
magpaligaw?
HINDI DAPAT
Maganda nga kung gagradweyt muna bago mag-
asawa
Ngunit ating nababatid na di ganyan ang resulta
Maraming di makahintay sa pagmartsa nang may
toga
Dahil labis na nabuyo, sa damdamin nagpadala.
Ang ganito'y maaaring iwasan kung panliligaw
Ay di muna isasabay samantalang nag-aaral
Prayoridad ang syang susi sa pangarap na
tagumpay
Tagumpay na ihahandog sa katipang naghihintay.
DAPAT
Katipan ay nakahandang maghintay sa pagtatapos
Ngunit iyang panliligaw ay di dapat ginagapos
Walang taong nag-aaral na ang puso'y di tumibok
Hindi pwedeng paghintayin ang pag-ibig pag
kumatok.
HINDI DAPAT
Ang mag-aral at manligaw kung parehong
pagsabayin
Mahahati ang atensyon dahil kapwa agaw-pansin
Kung mabigo sa pag-ibig, baka ikaw pa'y
maglasing
Mauuwi lang sa wala ang pangarap at mithiin.
DAPAT
Mas mabuti ang umibig at mabigo kahit minsan
Kaysa hindi nakaranas na umibig kahit kaylan!
HINDI DAPAT
Ang lahat ay may panahong kanya-kanyang
nakalaan
Panahon sa pag-aaral, panahon sa panliligaw!
DAPAT
Ang mahuli sa pantalan, ang daratna'y baling
sagwan!
HINDI DAPAT
Ang lumakad nang matulin, malalim kung
masugatan!

DAPAT
Dapat silang magkasabay!

HINDI DAPAT
Dapat silang ipagbawal!

LAKANDIWA
Tumigil na kayong dal'wang umuusok na ang
tuktok
Sumapit na ang sandali upang tayo'y magkatapos
Igagawad ko ang hatol, ngunit bayang nanonood,
Palakpakan muna natin ang makatang
nagpanuntok!

Sino'ng dapat na tanghaling kampeon nitong

balagtasan?
Walang dudang kapwa sila magagaling
mangatwiran
Kaya itong aking pasya: Sila'y patas, tabla lamang
Muli nating paulanan, malutong na palakpakan!
MATALINO VS. MAYAMAN
TANONG: Sino ang mas sikat at higit na dapat hangaan: MATALINO
o MAYAMAN?
LAKANDIWA (Pagbubukas)
Muli ang Balagtasan ay sumasahimpapawid
Kababayang minamahal, ilakas ang radyo't makinig
Dalawang magaling na makata, Balagtasa'y ihahatid
Magandang gabi po muna sa lahat ang bati naming matamis.
Kami po'y muling maghahandog sa inyo ng kasiyahan
Upang ang pagod ninyo sa trabaho ay maibsan
Ginaganap natin ito bawat unang Lunes ng buwan
Ang tagisan ng katuwiran na kung tawagi'y balagtasan.
Para kay Ginoong Robert Generao ng FT Construction
Tugon sa katanungan niya'y igagawad namin ngayon
Marami pong salamat sa panawagang kanyang tinugon
Ang paksang iminungkahi niya'y idadako sa kuwestyon.
Si Ka Domeng po ito, ang inatasang maging Lakandiwa
Na siyang papagitna at hahatol sa dalawang maghihidwa
Para naman inspirado, ang kaba ko ay mawala
Maaari bang makahiling ng palakpakang masagana!
Sa matunog nyong palakpak, ang sukli ko ay salamat
Dalawang angkan ni Balagtas ang siya ngayong maghaharap
Ang tagisan ng talino ngayong gabi'y magaganap
Pakinggan nating mabuti nang maunawaan nyong tiyak.
Akin na pong ihahayag ang paksa ng balagtasan
Na ang tema'y sino nga ba ang mas sikat at higit na
hahangaan?
Ang may angking likas na talino o ang isang mayaman?
Ating sasagutin ngayon nang malutas ang katanungan.
Matapos na maihayag ang katanungang tutugunin
Ang dalawang maghihidwaan ay atin nang palitawin
Si Juliet Asenita ang siyang unang tatawagin
Sa matunog na palakpak siya'y ating suubin!
MATALINO (Pagpupugay)
Ang likas na kakayahang taglay ay walang katumbas
Kaya sa matalino ang mariin kong sagot na ihahayag
Pero bago muna, hayaan nyo bati ko'y maigawad
Maligayang pakikinig, magandang gabi po sa lahat.
LAKANDIWA
Taga-Dupax, Nueva Vizcaya po ang black byuting paraluman
Likas sa dugo't lahi niya ang walang takot kung lumaban
Pakinggan naman natin ang makatang makakapingkian
Iniwan niya ang mag-iina upang tayo'y matugunan.
Taga-Binan, Laguna po ang haharap na makata
Nakilalang magaling din sa larangan ng pagtula
Si Ralph Pulmano po, guwapo na may itsura pa
Salubungin natin siya ng palakpakang masagana!
MAYAMAN (Pagpupugay)
Salamat po, Lakandiwa at sa bayang nakikinig
Ako po ay bumabating buong galak, kinikilig!
Sa kalaban ko po namang madilim din yaong kutis
Kung sya po'y sa matalino, sa mayaman ako'y bilib.
LAKANDIWA
Sa pagpapakilala pa lang sa dalawang magpipingkian
Ay tila ba mainit na ang kanilang labanan
Para naman ang pananabik nyo ay hindi mabitin
Sila pong dalawa ay atin nang pagitnain.
MATALINO (Unang tindig)
Musmos pa man tayong bata'y pangaral na ng magulang
Ang talino'y kabahagi sa magandang pamumuhay
Ito'y isang katangiang tataglayin habang buhay
Karunungan ay hagdanan sa pag-abot ng tagumpay.
Ang bansa ay umuunlad kung dito'y nanunungkulan
Malawak ang nababatid, di kapos ang kaalaman
Ngunit kung ang namumuno'y masalapi ngunit mangmang
Magagapi ang pag-asa ng kanyang sinasakupan.
Sa karandamang mapanganib, lalapitan ba ay sino?
Di ba dalubhasang duktor sa lunas ay sigurado?
At sa mga paaralan, nagsisilbi'y mga guro
Dunong nila ang sandata nang tayo ay mapanuto.
Sariwain naman natin sa gunita ang lumipas
Sa dayuhang mananakop lumaya ang Pilipinas
Ito'y dahil sa utak ng isang henyo at pantas
Kay Gatpuno Jose Rizal na dunong ang itinumbas.
Maliwanag ang sagot ko sa tanong na tinutugon
Ang marapat na hangaan ay yung mga marurunong
Kahit ikaw ay mayaman, kung ulo mo ay mapurol
Kasikatan ay mailap, salapi man ay igugol.
LAKANDIWA
Ang panig po ni Juliet ay narinig ninyo
Higit na sisikat at hahangaan ay itong matalino
Pakinggan naman po natin ang makatang si Ralph Pulmano
Ihatid po natin siya ng palakpakang masigabo!
MAYAMAN (Unang tindig)
Kalaban kong paraluman ay masyado pong seryoso
Baka labis pong magdamdam kapag dito ay natalo
Yamang paksa nami'y tungkol sa mayama't matalino
Hayaan nyong sa inyo po ako muna ay magkwento.
Ang pulubing matalino at mayamang di marunong
Isang araw ay nagtagpo sa labas ng Mandaluyong
Mayaman ay walang kaya sa diskurso at diskusyon
Pagsapit ng tanghalian, matalino ang syang gutom.
Sa byahe ng Continental Airlines, minsan, nagkatabi
Matalinong contract worker at mayamang negosyante
Ang bitbit ng matalino'y diploma at pasaporte,
Ang mayaman, pasalubong na pinakyaw sa Duty Free.

Matalino'y nag-aabroad, tinitiis yaong hirap
Mayaman din, nag-aabroad, para naman magpasarap
Sino nga ba sa dalawa ang mas lamang at mas sikat?
Kahit sa tulad kong mangmang, ang sagot po'y maliwanag.
May oras pa, katalo ko, upang ikaw'y makaatras
Balutin na ang dila mo habang di pa nagkakalat
Balagtasa'y hindi laging labanan ng mauutak
Kung minsan din, nagwawagi'y ang makatang may pambayad!
LAKANDIWA
Iyan po ang katuwiran ng makatang taga-Binan
Lalo daw sikat at dapat hangaan ay yung mga mayayaman
At para naman lalo nating ito'y maunawaan
Magpapatuloy po sila at atin namang palakpakan!
MATALINO (Ikalawang tindig)
Malabo po ang pananaw sa tunay na nagaganap
Nitong aking katunggaling panalo ang siyang hangad
Magagawa bang gutumin ang may utak at ng lakas?
O baka po nagbibiro dahil siya ang babagsak!
Marunong ang naglilingkod sa negosyo ng mayaman
Upang lalo pang lumago sa panahon mang daratal
Ano kayang mangyayari kung wala yaong may aral?
Baka itong masalapi'y hahantong sa basurahan.
Ang dalawa'y naisipang mag-aplay patungong langit
Ang marunong ay pumasa sa ginawang pagsusulit
Nang mayaman ay lumagpak, kay San Pedro iginiit
Limpak-limpak niyang salapi, sa impyerno siya'y napiit.
Yaman ba ang magdadala sa tugagog ng pangarap?
Ang kinang ba ng salapi sa paghanga ay pambihag?
Dahil yata puro pera sa katalo'y nasa utak
Pati yaong baluktot na'y tuwid pa ring sinusulyap.
MAYAMAN (Ikalawang tindig)
Katalo ko'y kay-aga pong kasalana'y 'kinumpisal
Inamin pong ang may aral, lingkod lamang ng may yaman
Pag nagsara ng negosyo ang mapera't may puhunan
Ang kawawa'y ang marunong na kawaning swelduhan lang!
Bilib ka sa matalino, ganyan din si Eba't Adan
Paraiso'y nakamtan na, wala pa ring kasiyahan
Sa hangad na magmarunong, nilabag ang kautusan
Pati dunong ng Maylikha ay nais na mapantayan!
Kahit ubod ka ng galing at nuno ng karunungan
Yagit ka ring ituturing hangga't di ka yumayaman
Ang taginting ng salapi ay musika sa lipunan
Pag tama mo sa swipistik, daig mo pa ang superstar!
Kayamanan, pag labis na, marami ang natutuwa,
Matatag ang ekonomiya, masagana itong bansa
Ang dunong ng isang tao, pag sumobra ay masama,
Sa mental po humahantong, nagbibilang na ng tala!
LAKANDIWA
Sandali muna akong sa labanan ay papagitna
Ang sagutan ng dalawa'y nagiging pabigla-bigla
Para bang mga teksas, sa kulunga'y nagwawala
Sa pagnanais na makasipa at makatuka!
Ang nais ko't hiling sa dalawang naghihidwa
Sana ang hinahon sa inyo'y hindi mawala
Muli ay tumindig at sa labanan ay pumagitna
Ihatid naman natin sila ng palakpakang pampasigla!
MATALINO (Ikatlong tindig)
Mahirap pong umunawa ang makatang mukhang pera
Ang sabi ko, ang may aral, sa mayaman ang nagdadala
Kung sa mental humahantong ang may dunong na sumobra
Sa walang alam pagkat tanga, may ospital nga ba kaya?
Sobrang silaw sa salapi ay malaking kapintasan
Pagkat walang itatangi kundi yaong kumikinang
Dahil dito'y nalilimot sa puso ang kabutihan
Nang dahil din po sa pera, nandyan ang kapalaluan.
Ang buhay natin sa mundo, kung inabot ng finished contract
Kaluluwa ng may dunong sa langit ay natitiyak
Dahil sinamba ng mayaman, ginto, salapi at pilak,
Na-cancel ang entry permit, inabot ay hanggang ulap.
MAYAMAN (Ikatlong tindig)
Wala nga pong pagamutan sa mapurol ang isipan
Dahil hindi pa po sira, pwede pa ring pagtyagaan
Ang malungkot ay sila pang ignoranteng kababayan
Ang madaling naloloko ng rekruter na maalam!
Hindi lahat ng may pera'y sumasamba sa salapi,
Tulad ni Job, mas maraming sa D'yos Ama'y nagpupuri
Kalulwa ng may talinong sa kapwa ay nanduhangi
Made-deport sa impyerno pagkat passport pala'y peke!
Tigilan na ang pagsabing matalino'y syang may dala
Sa mayaman, pagkat baka makulitan ang balana
Pasalamat ka na lamang, kaydami ng may diploma
Kinakalawang ang utak, walang trabahong makita!
MATALINO
Katunggali ang nagsabing ang tanga ay naloloko
Matuwid ang kahulugang dapat magpakatalino
Si Abraham at Isaac maging si Job ay may ulo
Kaya sila nagsiyaman, dahil hindi mga bobo.
Hindi ka ba nagtataka? Sikat ka't hinahangaan,
Kahit ikaw ay mahirap, talino mo'y sa bigkasan
Talo mo pa si Ayala, Sarmiento at Lardizabal,
Marami sa 'yong nakikinig dahil sa iyong kaalaman!
MAYAMAN
Bakit ko ba hahangaring ako'y maging marunong pa
Gayong halos lahat naman, nabibili na ng pera
Talino ng abugado, duktor, hilot, kumadrona
Ay may presyong kagaya rin ng kakaning tinitinda!

Sa labanang pasikatan, sino'ng unang papansinin?
Sino nga ba'ng hahangaan kung dalawa'y pagtabihin?
Matalinong mukhang engot dahil pobre at gusgusin?
O mayamang mukhang "genius", pagkat porma'y mamahalin?
MATALINO
Di katumbas ng halaga ang magandang kalooban
Iyan namang salapi mo'y palamuti lang ng katawan
Di sa panlabas na anyo nakikita ang katinuan
Kundi sa gawa ng taong may inaangking kaalaman.
MAYAMAN
Ako yata ay naligaw sa labanang napasukan
Akala ko, paksa dito'y sino'ng sikat, hahangaan?
Kayamana'y panlabas nga, sapagkat ang kalooban
Ay di tayo ang hahatol, yan ay D'yos lang ang may alam!
MATALINO
Sa landas mang pagkalinis, ang mangmang ay naliligaw
Ang paghanga sa marunong, maingat sa daraanan!
MAYAMAN
Ngayo'y di na mayaman ang binubugbog ng kalaban
Sa marunong versus mangmang napalihis ang usapan!
MATALINO
Kamangmangan ng mayaman ang siya kong tinutukoy
Mahirap makaintindi, kalaban ko'y nagmamaktol!
Sa panig ng matalino na si Juliet Asenita
Dahil daw sa talino, nakilala ang ating bansa
Talino raw ang puhunan sa buhay ay pakikibaka
Matalino raw ang siyang sikat at hahangaang talaga.
At si Ralph Pulmano po sa panig ng mayaman
Dahil daw sa yaman, sisikat ka at hahangaan
At kung mayaman ka, magpakahirap ay di na kaylangan
Tila may katwiran din ang makata ng Binan.
Kung ang talino'y ginamit sa mabuting paraan
Walang pagsalang ito'y dapat nating hangaan
Ngunit kung ginamit ito sa kapwa ay panlalamang
Bagkus ay dapat pang ito ay pintasan.
Hahangaan mo rin ba ang isang mayaman
Kung wala namang malasakit sa kapwang nahihirapan?
Datapwa't kung ang yaman ay ginamit sa katuwiran
Walang pag-aatubili, sisikat siya at hahangaan.
Kung sa tugatog ng tagumpay ay marunong ang kailangan
Datapuwat kakailanganin din ang puhunan ng mayaman
Yaman ang magpapakilos sa matalinong tauhan
Ngunit matalinong tauhan din, magpapatakbo ng negosyo ng
mayaman.
Ang paksa ay sino nga ba ang higit na hahangaan
Ang may angking talino ba o ang isang mayaman?
Narito ang hatol ko sa dalawang naghidwaan:
Patas po ang naging laban, sila'y ating palakpakan!

MAYAMAN
Ako pa raw ngayon itong pang-unawa'y kinukulang
Magkano ka? Sabihin mo, matahimik ka na lamang!

MATALINO
Katalo ko'y di lang bobo, abusado pa rin pala!

MAYAMAN
Sagot ko na ang ticket mo, may pam-pocket money ka pa!

MATALINO
Marunong ang hahangaan, di mayamang walang alam!

MAYAMAN
Sa gobyerno ay kaydaming matalinong magnanakaw!

LAKANDIWA
Akin na pong pipigilin ang talaktakan ng dalawa
Ako namang Lakandiwa ang papasok sa eksena
Ang hiling ko sa dalawang makata ay magkamay na
At sa inyo, mga kababayan, palakpakan muli sila!

Mahirap man ang humatol ay akin nang gagawin

Sa katwiran ng dalawa na mahirap arukin
At sapagkat ang dalawang ito'y kapuwa magagaling
Marahil ay mahihirapan akong matuwid nila'y limiin.