EPISTOLA V.

69
stram, vel alienam conjecturam in contextum admisisse , sed
yeterum librorum secutos auctoritatem. Similiter , ubi vulgatam
ante nos scripturam tacite tenuimus , quamvis aliud quidpiam ,
quod et ipsum probabile , aut etiam probabilius poterat videri,
dederint aut vetustiores editiones , aut codices nonnuUi mssti ;
etiam hujusmodi in locis, sciat Lector , non tam Editoris ejus ,
a quo primum recepta illa lectio est , auctoritatem nos esse se-
cutos , quam rationum momenta aut msstorum codicum fidem ,
samdem lectionem firmantium.

EPISTOLA V.

DE PHI LOSOPHI.S OSTENTATIONE ET DE VERA. PHILOSOPH14.

Gratulatur amico, quod Philosophiae operam navat indefessam , sed mo-
net simul , ut ab ostentatione libcrum se praestet : Philosophiae enim studium
ad emendationem animi , ac vitae adhibendum esse : qua una , si dissimili-
tudo a vulgo esse debeat , admiratio sit : reliqua , quse ad externam dissi-
militudinem perlineant, tanquam ridicula et odiosa, sint rcjicienda. Emblema
egregium ez Hecatone Stoico affert : Desines timere , si sperare desieris.

SEKECA LUCILIO SDO SALUTEM.

QcoDpertinaciterstudes, etomnibus omissisbocunum
agis , ut te meliorem quotidie facias , et probo et gaudeo :
nec tantum hortor, ut perseveres , sed etiam rogo. Illud
autem te admoneo ', ne eorum more , qui non proficere ,
sed conspici cupiunt2, facias aliqua, quae in habitu tuo,
aut genere vitse notabilia sint. Asperum cultum , et in-

I. Admoneo. Egregie haec dicta
sunt ad reprimendam ostentationem,
quaminterphilosophos cujuscumque
fere sectae regnasse, vel ex Luciano,'
permultis locjs; Horat. I , Epp. 19,
vs. 12, etc. notissimum est. Ruhp.
3. Conspici cupiun/. Contra hoc
gcnus multa Epictetus in Dissert.
Lib. IV, cap. 8, multa inquam islis
gemella. Just. Lips.
7o L. ANNiEI SENECiE
tonsum caput1, et negligentiorem barbam, et indictum
argento odium , et cubile bumi positum , et quidquid aliud
ambitionem perversa via sequitur, evita. Satis ipsum
nomen Philosopbise , etiam si modeste tractetur, invidio-
stim est2 : quid , si nos hominum consuetudini coeperimus
excerpere ? Intus omnia dissimilia sint : frons nostra po-
pulo conveniat 3. Non splendeat toga : ne sordeat quidem.
Non habeamus argentum4, in quod 5 solidi auri caelatura
descenderit : sed non putemus frugalitatis indicium , auro
argentoque caruisse. Id agamus, ut meliorem vitam se-
quamur, quam vulgus, non ut contrariam : alioquin ,
quos emendari volumus, fugamus a nobis, et avertimus.
Illud quoque efficimus, ut nihil imitari velint nostri,

t. Caput. Irridet et Horatius in Sic ms. c. cum edd. Jrons populo

Arte poet. quosdam qui eodem prope
modo poetarum nomen aucupaban-
tur : « Nanciscetur enim nomen pre-
tiumque poetae , Si tribus Anticyris
caput insanabile, nunquam Tonsori
Licino commiserit. »
3. Jnvidiosum est. Quia contra
vitia omnis generis , quae utique in
metropoli , aut quavis magna urbe ,
inprimis vero Romx dominahantur,
invehebatur pbilosophia quaelibet :
sive Stoicorum dogmata , naturam
esse sequendam , etc. prsecipientia ,
sive Epicuri decreta atque senten-
tias , in quibus animi emendatio et
inde manans voluptas (vide locum
praesiantissimum Luciani Tom. V,
p. ioS, Bip.) severissime postulaba-
tur, spectavcris. Quid (Jieret) si hac
modesta tractatione omissa , nos a
moribus receptis hominum separare-
mus , alia eaque diversissima vivendi
instituta sequentes ? Itaque medium
teneamus inter cultum exquisitum et
asperum. Iiuhk.
3. Frons nostra populo conveniat.
conveniat nostra ms. b. Utrobique
forsan vox nostra e scholio adscita.
Schtv.
4. Nqn habeamus argentum
descenderit. Recte Lipsius : « Em-
blema , s. Latinis inserta. » Spectant
autem bsec ad luxum , qui utique in-
tcr Romanos viguit , ut vasis mensa-
libus argenteis sigilla ex auro prae-
sertim , anaglypha intelligenter facla
(solidi auri caelaturam ) illigarent,
quae pro lubitu demi atque variari
poterant : quandoquidem recentia
vasa eaque recenter ornata in convi-
viis , quse luxus satis frequenlia- ap-
paravit, semper apponere non licuit.
Cicero emblemata appetlat. Cf. Er-
nesli Clav. Cic. Calatura id q. to-
ptvpi. Cf. Ileyniiantiquar. Auffaetzc II,
p. i45, sqq. et Schneider in Lexico
graec. ad voc. topevca. Hic luxus Her-
culanensibus antiquitatibus detectis
et publici juris iactis, in clariorede-
mum luce positus est. Ruhk.
5. In quod. Vide ne verum sit in
quo, quod cum editt. vett. agnoscunt
 EPISTOLA V. 7,
dum timent ne imitanda sint omnia. Hoc primum philo- 4
sophia promittit, sensum communem', humanitatem, et
congregationem : a qua professione 2 dissimilitudo nos
separabit. Videamus , ne ista per quae admirationem pa-
rare volumus , ridicula et odiosa sint. Nempe propositum
nostrum est , secundum naturam 3 vivere. Hoc contra na-
turam est, torquere corpus suum , et faciles odisse mun-
ditias, et squalorem appetere, et cibis non tantum vili-
busuti, sed tetris et horridis. Quemadmodum desiderare
delicatas res , luxuriae est : ita usitatas et non magno
parabiles fugere, dementiae*. Frugalitatem exigit philo-
sophia, non pcenam : potest autem esse non incompta fru-
galitas. Hic mihi modus placet. Temperetur vita inter
bonos mores etpublicos : suspiciant omnesvitam nostram,
sed et agnoscant5. — Quid ergo ? eadem faciemus, quae 5
caeteri ? nihil inter nos et itlos intererit ? — Plurimum !
Dissimiles esse nos vulgo sciat qui inspexerit propius.

ms. Arg. b. c. et Par. a. b. d. Simi- philosophorum axioma : vid. deVita

liter sane dicimus calare in auro. S.
i. Sensum communem. Quo tem-
pus, locum , personas observare et
distinguere possumus,ne quidinepte
faciamus. Sic explicat Noster de Be-
nefic. 1,12, hanc pbrasin , quae varie
apud varios accipitur, quos erudite
significavit magnus Bentleius ad Ho-
rat. Sermon. 1 , 3, 65, nostri loci
non immemor. Rulik.
a. A qua professione dissimili-
tudo nos separabit. Antiquior lectio,
cf. Gruter. h. ne professione ab aliis
divcrsi simus , sed vita ; vid. Ep. xiv.
Erasmus conjectura io nos ejecerat :
i. e. ait : a qua congregatione dissi-
militudo professionis separabit; vult
enim nos intus hahere philosophiam,
non profiteri. Ruhtt.
3. Secundum naturam , communc
beata cap. 3 et 8 , Ep. xn fin. Lipsius.
4- Dementiai. -Eitadjiciebant edd.
cum ms. c. Ac ssepe quidem alias ita
repelitum hoc verbum apud Senecam
reperitur : sed h. 1. commode illud
ignorat ms. Arg. b. cum Par. a. b. d.
Schw.
5. Suspiciant omnes vitam no—
stram, sed et agnoscant. Praestat haec
lectio antiqua conjecturae Gruteri :
Non suspiciant homines vitam no-
stram , sed agnoscant. Sensus postu-
lat : vita nostra ita sit comparata, ut
non solum admiratio homines in vi-
tam nostram convertat, sed etiam prse-
stantiam ejus imitandam ducant. R.
— Sed et agnoscanf. Ex scholio ir -
repsisse videtur et particula; qnae ,
pro Senecae more loquendi, non ad-
modum desiderabatur , el abest a mss.
 72 L. ANNyEI SENECjE
Qui domum intraverit, nos potius rairetur, quam supel^
lectilem nostram. Magnus ille est, qui fictilibus sic utitur,
quemadmodum argento : nec ille minor est, qui sic ar-
gento utitur', quemadmodum fictilibus. Infirmi animi
est , pati non posse divitias.
s Sed, ut hujus quoque diei lucellum tecum communi-^
cem , apud Hecatonem 3 nostrum inveni , cupiditatum
finem etiam ad timoris remedia proficere. « Desines, in-:
quit, timere, si sperare desieris. » Dices, quomodo ista tam
diversa pariter sunt ? Ita est , mi Lucili : quum videantur
dissidere , conjuncta sunt. Quemadmodum eadem catena
et custodiam3 et militem copulat4 : sic ista, quae tam
7 dissimilia sunt , pariter incedunt. Spem metus sequitur.
Nec miror ista sic ire ; utrumque pendentis animi est,
utrumque futuri exspectatione sollicitum 5. Maxima autem
b. et Par. b. d. Jamque olim ejecta thiam Stoicorum. Vide nostrum dc
erat ab Erasmo, sed revocala a Mu- Constant. Sap. XIX , 1. F.legantcr de
reto.*£.—Suspiciant , i. e. tacili vene- hoc loro disscrit Murctus Var. Lectt.
rentur, ut bonam ; agnoscarit : ut non XII, 6. Ruhk.
aliam prorsusctsupra homincm. 3. Custodinm. Ap. Scriptt. argen-
— Vertit Lagrange : II faut gu'on teae Latinitatis signilicat eum , qui
V-admire et <ju'vn*s'y reconnaisse. custoditur. Male Gruteriani codd.
I. Sic argenio utitur. Aristippi ca custodem. Cf. ad de Tranq. An. 10,
mcns , qui increpanti quod pcrdicem 3. H. — Cusiodiam rccte tenet idcm
quinquaginta drachmis emisset : et , nostcr Arg. b. Qui custodern dede—
tu, inquit , istam oholo non emeres? runt, nh his scholion in contextum
Annuente : Mihi autem , ait, quin- illatum est. Schw.
quaginta drarhmaesunt obolus. Just. 4- Copulat. Manilius tales custo-
Lips. des facit qui sub Andromeda nati lib.
i. Hecatonem. Recte edd. inde a 5 : « Vinctorum dominus , sochisque
Mureto , cum ms. b. et aliis. OHm in parte catcnse, Interdum poenis in-
Catonem. Hecatonem Stoicum pas- noxia corpora servat. » IJps.
sim et alibi laudat Seneca, et mox 5. Solliciturn dedit idcm ms. b.
rursus tp. vi, p. i5, i^.S. —Heca- cum Par. b. et editt. vett. Et hoc
tonem. Fuil is Stoicus satis ccleber ipsum , a Gron. etiam cx alio ms.
in antiquitate, Rhodius , Panaetii di- commendatum, nuper restiluit Ruhk.
scipulus, cujus opera omnin periere. pro soliciti, quod indc ab Erasm.
Cf. Fabricii Bibl. Gr. Vol. I II , p. 563. cd. 2 , vulgatum erat. Sollicitatur
Uarlcs. Hoc dictum pertinet ad Apa prsefert noster ms. f. etcum ed. A. S\
 EPISTOLA VI. 73
utriusque causa est, quod non ad praesentia aptamur, sed
cogitationes in longinqua praemittimus. Itaque providen-
tia , maximum bonum conditionis humanae , in malum
versa est. Ferae pericula , quae vident , fugiunt ; quum
effugere , securae sunt : nos et venturo torquemur, et prae-
terito. Multa bona nostra nobis nocent ; timoris enim tor-
mentum memoria reducit , providentia anticipat. Nemo
tantum praesentibus miser est. Vale.

■ EPISTOLA VI.

DE VERA AMICITIA.
Quum se emendari , quin transfigurari intelligat ope Philosophiae , cupit
cum amico hanc animi mutationem communicare , quandoquidcm amicis
omnia communja ess,e defaent. Hoc ipso efficitur, ut amico prosit , et sibi
utilitatem ereet , atque verum sapientiae fructum capiat : nam nullius honi
sine socio jucunda possessio est. Proinde libros se missurum ei promittit, in
quibus loca praestantiora a se jam insignita sint. Sed enim quum viva vox
efficacior sit, optat ut sc convenial, quia exempla securius et efficacius do-
cent , quam praecepta , uti expericntia docet.
Egregium Hecatonis dictum huc spectans finem epistolse imponit. Est au-r
tem dogma Stoicum , illum qui se amet , i. e. bonum sapientemque faciat ,
hunc et alios sic amare , ut non sibi soli , sed toti genitum se credat mundo.
Cf. de Clement. II , 5,3. Cic. de Fin. III , 20. Eodem sensu jam Socrates se
mundanum appellavit apud Ciceron. Tusc. disputat. V , 37 , et Plutarch. de
ezilio Tom. X , cap. 5 , p. 3?o Huttcn.

SENECA lUCtLIO SUO SALUTEM.

Imtelligo, Lucili, non emendari me tantum , sed trans-
figurari 3. Nec hoc3 promitto , jam aut spero , nihil in me

1. Transf.gurari. In alium habi- didicit, animus ejns (ransfiguratus

tum homincmque irc. Epist. XCiV, 46. esl.Itaque mutatio haec, sive juTaer^io-
Nam qui jllam (Phtlosophiam) didi- fjtattVfAg animorum est hominisque
cit et facienda ac vitanda percepit, interni. Lipsius.
ppndum sapiens est, nisi in ea, quse 1. Nec huc sc. dicto. — Sic Ruhk.