You are on page 1of 22

Alüminyum alaşımları (aluminium alloys)

Fransız İmparotoru Napolyon III döneminde bu malzemeden yapılmış


çatal-bıçak takımları kullanırdı ve o zamanlarda alüminyum nadir -
kıymetli ve gümüşten daha pahalı bir malzemeydi. Bundan yaklaşık
200 yıl sonra günümüzde ise durum çok farkıldır. Alüminyum ilk hafif
alaşım ve oksijen ve silisyumdan sonra yer kabuğunda çok bulunan 3.
elementtir. En çok kullanılan 2. önemli metaldir (1. çelik) ve uçak
endüstrisinde oldukça yaygındır.

Şekil 3.2. Cevherden ve hurdadan metal üretiminde gerekli enerjiler.


Hafif mavimsi beyaz bir metaldir,
genellikle boksitten elde edilir. Boksitten
alüminyum üretimi oldukça maliyetli bir
işlemdir. Hurda ergitme için enerji
kullanımında en önemli metal Al’dir.
Benzer sonuç aynı oranda olmasa da Zn Tablo 2.3. Alüminyum alaşım standartları
için de geçerlidir. Buna karşılık Cu’da
hurdadan üretim için gerekli olan enerji
cevherden Cu eldesi için gerekli
enerjiden daha fazladır. Çünkü hurdadan
Cu eldesinde çok kademeli rafinasyon
nedeniyle enerji kullanımı oldukça
fazladır (Şekil 3.2). Alüminyum;1,30–
5,70 $/kg. fiyata, -270 – 180 oC servis
sıcaklığına, 30 – 510 MPa akma
mukavemetine, 2,50 – 2,95 yoğunluğa
sahiptir.

Alüminyum alaşımlarının çoğu kolayca


ekstrüzyon yöntemiyle şekillendirilebilir.
Bu malzemelerin mukavemet/ağırlık
oranı yüksektir. Elektrik ve ısı iletkenliği
iyi, atmosferik korozyona karşı direnci
yüksektir ve alaşımlama ile çok yüksek
değerlere çıkabilir. Yüzeyde Al2O3 filmi
oluşur, su ve asit ortamda bu film
korozyona direnç sağlar, fakat alkalilere
karşı zayıftır. IADS’e (International Alloy
Designation System) göre 4 rakamla
ifade edilirler.
Tablo 2.2. Alüminyum alaşımlarının sınıflandırılması[5, 24]
Döküm alaşımlarının sınıflandırılmasında da 4 rakam kullanılır. Ancak 3.
rakamdan sonra bir nokta konulur. İlk rakam ana alaşım elementini, 2. ve 3.
rakam alüminyumun saflığını belirtir. Son rakam ise döküm parçasını
karakterize eder;

0: Döküm
1: İngot
2: Modifiye edilmiş ingot

Tablo 2.4. Alüminyum döküm alaşımları


Magnezyum alaşımları (magnesium alloys)

Magnezyum hafif metal üçlemesinin ikincisidir (Al – Mg – Ti). Magnezyum


düşük yoğunluklu bir metaldir (1,73–1,95) ve iyi mekanik sönümlemeye
sahiptir. Termal iletkenliği çelikten daha iyi, elektrik iletkenliği ise
alüminyum ve bakırdan kötüdür. Tuzlu su ve asite karşı oldukça
dayanıksızdır. Magnezyum alaşımları sınıflandırılmasında ilk iki harf ana
alaşım elementlerini rakamlar ise miktarını gösterir. Örneğin;
AZ91: %90 Mg – 9Al – 1Zn

Magnezyum alaşımları belirli şekillendirme tipleri için dizayn edilirler.


Örneğin AZ31B ekstrüzyon için elverişlidir; AZ63, AZ92, AM100 ise hassas
döküm için tasarlanmıştır; AZ91 metal kalıba döküm için kullanılır. Birçok
magnezyum alaşımına TIG (Tungsten Inert Gas) ve MIG (Metal Inert Gas)
yöntemiyle kaynak yapılabilir.

Magnezyum alaşımları 2,60–11,40 $/kg. fiyata, 65–435 Mpa akma


mukavemetine, -40–300 servis sıcaklığına, 35–135 HV sertliğe sahiptir.
Genel olarak kullanım alanları; elektronik ev aletleri, ofis ekipmanları,
otomotiv tekerlekleri, nükleer yakıt kapları, uçak sanayi olarak
gösterilebilir. Titanyum, alüminyum ve CFRP bu malzemenin yarıştığı
malzeme türleridir.
Titanyum alaşımları (titanium alloys)

Titanyum yer kabuğunda en çok bulunan 7. elementtir. 21,00–28,00 $/kg.’lık


fiyatıyla hafif alaşım üçlüsünün en pahalı üyesidir (Alüminyumdan 10 kat pahalı).
Buna karşın pazardaki payı son derece hızlı artmaktadır. Titanyum yüksek ergime
sıcaklığına sahiptir (1660 oC). Çoğu kimyasal içerisinde korozyona karşı
dirençlidir. Ağırlığına karşı oldukça dirençlidir. 500 oC’ye kadar servis ömrü vardır.
Uçak türbinlerinin yapımında bu malzeme kullanılır. 172 – 1245 MPa akma
mukavemetine ve 60–380 HV sertliğe sahiptir. Bu malzemelerin kaynak kabiliyeti
oldukça düşüktür. Bu alaşımlar düşük sünekliğe sahiptir, plakalar et kalınlığının
1,5 katından fazla bükülemezler.

4 grupta toplanabilirler;
1)  alaşımlar
2)  -yakın alaşımlar
3)  – β alaşımlar
4) β alaşımlar

 alaşımlar HCP, β alaşımlar BCC yapıya sahiptirler.  alaşımlar sürünme


dirençlerinden dolayı yüksek sıcaklık uygulamalarında tercih edilirler. Saf Ti kırık
kemiklerin tedavisinde implant malzeme olarak kullanılır. Ti alaşımlarının
sınıflandırılması;

Ti–8–1–1: %8 Al–1 Mo–1 V

Genel kullanım alanları; uçak türbinleri, biomalzeme, kimya endüstrisi, füze yakıt
tankları, vana gövdeleri, cerrahi implantlar olarak gösterilebilir.
Nikel alaşımları (nickel alloys)

Saf nikel iyi elektrik ve termal iletkenliğe, mukavemet ve korozyon direncine


sahiptir. 4,30 – 28,60 $/kg. fiyata, -200 – 1200 oC servis aralığına, 70 –
2100 MPa akma mukavemetine sahip yoğunluğu yüksek (7,65 – 9,3) bir
malzemedir. Nikel – demir esaslı alaşımlar çok iyi manyetik kararlılığa
sahiptir ve çok düşük termal genleşme gösterirler. Ni – Cr – Fe alaşımları
çok iyi elektrik direncine sahiptirler ve ısıtma elemanı olarak endüstri
fırınlarında tercih edilirler. Ni – Ti – Al kombinasyonundan oluşan süper
alaşımlar yüksek sıcaklık mukavemetine ve direncine sahiptir. Bu süper
alaşımlar Nimonic, Inconel ve Hastelloy olarak isimlendirilirler, türbinlerde,
kimya endüstrisinde ve yüksek sıcaklık uygulamalarında tercih edilirler.

Dünya nüfusunun %10 u nikele karşı duyarlıdır. Nikel bileşimleri toxic


(zehirleyici) olabilir. Çeliğe eklenen %8 Ni ostenit (γ) fazını stabilize eder.
Bu malzeme jet motorları ve türbinleri, roket motorları, bıçaklarda, Ni – Cd
pillerde, elektro kaplama olarak korozyondan korunmada kullanılır.
Bakır alaşımları (copper alloys - brass, bronze)

Bakır çağlara ismini vermiş bir malzemedir (Bakır Çağı 3000BC – 1000BC).
Bakır yüksek elektrik ve termal iletkenlik, iyi korozyon direnci, iyi
işlenebilirlik, yüksek mukavemet ve kolay üretilebilirlik gibi üstün
özelliklere sahip olması nedeniyle çok önemli bir metaldir. Bunun yanı sıra
non-manyetiktir.

Tablo 2.5. Bakır ve alaşımları

Birçok formda kullanılır; saf bakır, Cu – Zn alaşımları (pirinçler), Cu – Sn


alaşımları (bronzlar), Cu – Ni ve Cu – Be alaşımları.

Pirinçler;
1)  pirinçleri
Sarı pirinçler, kızıl pirinçler
2)  + β pirinçleri
3) Yüksek mukavemetli pirinçler ve bronzlar
Bronzlar;

1) Kalay bronzları
2) Alüminyum bronzları
3) Kurşun bronzları
4) Silisyum bronzları
5) Nikel bronzları
6) Berilyum bronzları

Bakır ve alaşımları 1 harf ve 5 rakam ile ifade edilirler. C1*** burada


C: Bakır (copper)’ı ifade eder. C1 serisi saf bakır, C2, C3 ve C4 serisi
pirinçleri, C5 serisi bronzları, C6 serisi Al katkılı bronzları, C7 Cu – Ni
alaşımlarını gösterir.

Kullanım alanları: Cu alaşımları elektrik iletkenliği gereken, mimari


uygulamalarda, ısı borularında, müzik aletlerinde kullanılırlar.
Çinko alaşımları (zinc alloys )

Çinko mavimsi beyaz kristalin bir metaldir. Düşük ergime sıcaklığına, 50 –


450 MPa akma mukavemetine, 30 – 160 HV sertliğe, -45 – 120 oC servis
sıcaklığına sahiptir. Küçük miktarda alaşım elementlerinin ilavesi metale
sertlik kazandırır. Hegzagonal sıkı paket yapıya sahiptir. Havayla bir
karbonat filmi oluşturarak korozyona karşı dirençli hale gelir.

Kullanımı: Çinko alaşımları, dekoratif parçalarda, düşük yük taşıma ve şok


dirençlerinin bulunduğu yerlerde kullanılır. Zn alaşımları yüksek hızlı
motorlarda kolaylıkla dökülüp, fazla bir talaş kaldırma ve bitirme
işlemlerine ihtiyaç duyulmaksızın parçaların imalatına olanak
sağlamaktadır. Parçalar düzgün yüzeyli, yüksek hassasiyette ve pirince
göre çok daha hafif olması sebebiyle, kapı kolları, dişliler ve diğer küçük
parçaların üretiminde kullanılır.
3.2.SERAMİKLER (CERAMICS)

İnorganik maddelerin herhangi bir şekillendirme usulü ile şekillendirilerek


pişirilmesiyle elde edilen nihai ürüne seramik denir. SiO2 seramiklerin
hammaddesidir.

1) Geleneksel seramikler
2) İleri teknoloji seramikler

Geleneksel Seramikler; önemli parametre FeO’tir. Piştiğinde kırmızıdan


kahverengine dönüşür. İleri Teknoloji Seramikler; Hammaddesi mümkün
olduğu kadar saf olmalıdır. Al2O3 çok önemli bir seramik hammaddesidir.
Türkiye’de geleneksel seramik üretimi oldukça yaygındır. Türkiye geleneksel
seramik üretiminde Avrupa’da ilk 3, Dünya’da ilk 5 içerisindedir.
İleri teknoloji seramikler; Dünya’da yaygınlaşıyor. Seramik kesiciler, elektronik
seramikler, yarı ve süper iletkenler, fiber optikler, seramik oksit kaplamalar vb.
Seramik malzemeler 4 – 12 $/kg. fiyata, 3,7 – 3,8 yoğunluğa, 1400 – 1600 HV,
175 -200 çekme mukavemetine, -270 – 1700oC servis sıcaklığına sahiptirler.
Bilinmesi gereken en önemli özellik seramik malzemelerin basma mukavemeti
çekme mukavemetinin yaklaşık 15 katı olmasıdır.
İleri Teknoloji Seramikler

Elektriksel özelliklerinden yararlanılabilen:


İzolasyon seramikler; Entegre devre altlığı,sargı bobin altlığı (Al2O, BeO, MgO…)
Ferroelektrik seramikler; (BaTiO3, SrTiO3)
Piezoelektrik seramikler; (BaTiO3) sonar ve ultrasanografi
İyonik iletken seramikler; (β – Al2O3, ZrO3) oksijen sensörleri, pH metre sensörü
Yarı iletken seramikler; (SiC, ZnO) ısıtıcı elemanlar, parotonel koruyucu chipler
Süper iletken seramikler; (BaO, CuO, Y2O5, LaO3)

Manyetik özelliklerinden yararlanılabilen:


Yumuşak manyetik malzemeler; (ZnO, Fe2O3, MnO)
Sert manyetik malzemeler; (Fe2O3, BaO, SrO) elektrik motoru,hoparlör

Mekanik özelliklerinden yararlanılabilen:


Kesici uçlar, aşınmaya dayanıklı malzemeler, aluminyum oksit, SiC, ZrO, yüksek
sıcaklık yüksek mukavemet gösteren seramikler.

Biyolojik özelliklerinden yararlanılabilen:


Biomedikal malzemeler

Nükleer özelliklerinden yararlanılabilen:


Nükleer yakıtlar; UO2,PuO2
Nötron kontrolörleri; SiC
Nötronlara karşı koruyucu kalkan malzeme; Al2O3
CAM (GLASS)

Cam, sabit bir ergime sıcaklığı olmayan amorf bünyeli bir silikat bileşiği
olarak tanımlanmaktadır. Başka bir deyişle cam aşırı soğutulmuş bir sıvıya
benzetilebilir. Gerçektende cam ısıtılmaya başladığında sıcaklık artmasıyla
birlikte önce yumuşar daha sonra akıcı hale gelir. Bu şekilde adeta bir
sıvıya benzer. Diğer bir tanımlamada ise termodinamik olarak kararlılık
göstermeyen stabil bir şekli olan ve kristal hale gelmeye çalışan ancak
yüksek viskozitesi nedeniyle düşük sıcaklıkta buna imkan bulamayan amorf
bir malzemedir.
Kristal sıvı ve cam arsındaki ilişkinin daha iyi anlaşılabilmesi için hacim ve sıcaklık
arasındaki ilişkinin incelenmesi gerekmektedir. Sıvı faz soğutulurken hacim sürekli
ve düzenli olarak küçülür.

Sıvının başlangıçtaki A konumundan itibaren soğuma sırasında hacimde A – B


boyunca sürekli bir küçülme görülür. Eğer ortamda çekirdekleştirici mevcut ise ve
soğuma hızı yavaş ise Tf ile temsil edilen katılaşma noktasında kristallenme başlar.
Kristallenmeye B – C aralığındaki hacimsel
küçülme eşlik eder ve C – D boyunca
düşerken hacmi de küçülecektir. Eğer soğuma
yeterince hızlı ise Tf sıcaklığında kristallenme
meydana gelmez ve B – E aralığında aşırı
soğumuş sıvı oluşur. Tg ile gösterilen kritik
sıcaklıkta hacim – sıcaklık eğrisinin eğiminde
önemli bir değişim meydana gelir ve hacimsel
değişim metalik malzemelerle benzerlik
gösterir.
Tg sıcaklığı cam geçiş sıcaklığı ve dönüşüm
sıcaklığı olarak adlandırılabilir. Tg sıcaklığına
karşılık gelen E noktasının konumu soğuma
hızına bağlı olarak değişir. Bu nedenle E
noktası veya Tg sıcaklığı sabit bir nokta veya
sıcaklık değildir ve dönüşüm aralığı olarak
tanımlama daha doğru olacaktır.
Malzeme yalnızca Tg sıcaklığının altında cam
olarak tanımlanır. Tg sıcaklığında viskozite
1013 Poise dir.
3.3. POLİMERLER

Doğa polimerlerden oluşmuştur; ağaçlar, yün, deri bilinen en eski


polimerlerdir. İhtiyaç polimerleri (günümüzde) doğal değildir, malzeme
dünyasına kimyacıların desteği ile girmiştir. Hemen hepsi petrolden
sentezlenirler ve basit atomlardan C, H, O, Cl, N, F oluşurlar.

Termoplastikler

Temoplastikler ısıtıldığında yumuşar, soğutulduğunda sertleşir. Bu onların


kompleks şekillerde üretimini mümkün kılar. Renklendirilebilir ve dolgu
maddesi ilave edilebilir. UV süzgeçleri ile güneş ışığı etkisi azaltılır. Yanma
geciktirici ilave edilir. Bilinen termoplastikler; PE, PP, PVC, PS, akrilik,
polyesterler (PET ve PBT). Termoplastik malzemelerin bazıları kristalli,
bazıları amorf ve hem amorf hem kristallidir. Termoplastik malzemelerde
molekül ağırlığı artarsa rezin direngen, tok, kimyasallara dirençli olur. Bu
malzemeler ince cidarlı üretilemez. Ancak ince cidar için düşük molekül
ağırlıklı olan seçilir. Yüksek performans için yoğun olan termoplastik seçilir.
Kristalli olan termoplastikler, yüksek mukavemet ve sürünme direnci
sergiler. PE çabuk kristalleşir, polyester yavaş kristalleşir. Birçok
termoplastikler geri dönüşümlüdür.
Termosetler

Bakalit – fenolik reçine, epoksi, lastik vulkanizasyonu çapraz bağ oluşur.


Bu tür malzeme sınıfında şekil verildikten sonra geri dönüş yoktur.
Malzeme geri dönüşümü yoktur ve doğayı kirletir.

Elastomerler

Lastik, neoprene, silikon gibi elastomerler çekmede en az 5 kat fazla


uzama gösterirler. Birçok katıda E = 1 – 1000 GPa arasında iken,
elastomerlerde E = 0,0001 – 1 GPa aralığındadır. Günümüzde binlerce
elastomer vardır. Karbon siyahı dolgusu UV ışınların etkisini azaltır. Kloro,
floro karbon kararlılık verir. Karbon yerine silis elastomeri daha kararlı
yapar, fakat pahalıdır. Termoplastikler tekrar kalıplanabilir ve geri
kazanılabilir. Bu malzeme türünün tipik kullanım alanına ayakkabı
endüstrisi örnek verilebilir.
Genel Bakış-Tasarım Notları

Geçtiğimiz 70 yılda polimerlerin, -plastiklerin değerlendirilmesi- değişmiştir.


1930’lu yıllarda bakalit ve naylon zayıflığın işaretiydi. 1970’den bugüne
polimerler, yüksek kalite giyim, ayakkabı, ev eşyaları, ulaşım sistemlerine
girdiler.

Polimerler fiber (naylon, PP ip), film (poşet PE), döküm (plastik mobilya,
bilgisayar kabı), köpük (PS paket, bisiklet selesi) gibi çeşitli şekillerde
üretilebilirler.

el PVC – elastomer PVC


tp PVC – termoplastik PVC
tp polyester, ts polyester, el polyester, polyester fiber, polyester film.

PS

PS malzeme kırılgandır ve en ucuz köpük olarak bilinir. Yiyecek kapları ve


paketleri, CD kutuları, kasetler, buzdolabı ve soğutucu iç malzemeler, oyuncaklar,
kalemler, TV kabinleri çeşitli kullanım alanlarına örnektir. Ayrıca PS yalıtkanlarda
kullanılır. Bu malzemenin rakibi olarak HDPE gösterilebilir.

ABS

ABS kolay şekil alan, sert bir malzemedir. Bu malzeme yüksek çarpma direncine
sahip ve UV ışınlarına dirençlidir. ABS’ye cam fiber katkı rijitliği arttırır. Kullanım
alanlarına örnek olarak jilet parçası, oyuncak, sandalye vb. gösterilebilir.
PE (CH2)n

PE, 1933 yılında bulunmuştur. İnert, dirençli olan bu malzeme film, saç, çubuk,
köpük, fiber şeklinde üretilir. Petrol kapları, cadde bilbordları, süt kapları,
oyuncaklar, yiyecek paketi, kağıt kabı, kablo yalıtkanı gibi kullanım alanlarına
sahiptir. Ayrıca PE implant malzeme olarak kalp kapakçığına yerleştirilir ve suni
eklemlerde kullanılır. Rakipleri olan malzemeler: elPVC, ABS ve PP’dir. PP, PE,
PVC en az enerji tüketen malzemelerdir. PE geri kazanabilir bir malzeme
türüdür.

PP
1958 yılında bulunan bu malzeme PE’nin en genç kardeşidir. Bu iki malzemenin
fiyatları, moleküler yapıları, işlem metotları ve uygulamaları benzerdir. 2000
yılında dünya üretimi 30 milyon ton olarak kaydedilmiştir. Bu bilgiler ışığında
yıllık büyüme %10’dur. İyi katalizlerle PP’nin çarpma mukavemeti
iyileştirilebilir. Bu malzemenin dezavantajı güneş ışığından etkilenmesi ve yanıcı
olması gösterilebilir. PP yüksek sıcaklık kullanımı sağlar ve HDPE’den daha
yüksek sıcaklığa dayanır (165 – 170 oC).

PMMA

Sert ve kenarlı bir polimer olan PMMA kokpit camlarında kullanılır. Gözlük
camları, uçak pencereleri, paketleme kapları olarak da kullanım alanına sahiptir.

PC

PC’nin başlıca özellikleri geçirgen olması, iyi mukavemete sahip olması ve


yumuşamaya karşı dirençli olması sayılabilir. Genel olarak saç kurutma
makinelerinde, buzdolaplarında ve tost makinelerinde kullanılır.
POM

Dupont tarafından 1959 yılında bulunmuştur. Naylondan daha güçlüdür. Kapı


kollarında, video kaset parçalarında, elbise fermuarlarında ve musluk
parçalarında kullanılır.

PTFE (Teflon)

PTFE yapışmazlık özelliğine sahip (teflon kaplanmış alüminyum) ve suyu


sevmeyen bir malzemedir. Genellikle pahalı uygulamalarda ve suni kalp
damarlarında kullanılır. Birim fiyatı yaklaşık 15 dolardır. PTFE, PE’den 2,7
kere ağır, 12 kere pahalıdır. -270 – +250 oC sıcaklık aralığında kullanılabilir.
Bu malzemenin sürtünme katsayısı düşük, elektrik direnci yüksektir. Ayrıca
PTFE yanmazdır ve geri dönüşümü vardır.

PVC

PVC, çok ucuz ve çok bulunan vinil polimerdir. Saf hali termoplastik tpPVC’yi
verir. Bu malzeme katıdır ve tok değildir. Değişken çevre şartlarına
dayanıklılık sergileyemez. Bazı plastikleştiriciler ilave edilerek fleksible
(esnek) PVC üretilir ve buna da elPVC denir. Esnek PVC deri veya lastik
gibidir, arabalarda koltuk kumaşı olarak kullanılır. Saf PVC kırılgandır ve
ağırdır. Borularda, yol işaretlerinde, profillerde, kozmetik ürünlerinde, bahçe
hortumlarında, kalebodurlarda, pencerelerde ve tıpta kullanılır. PVC’nin
tasfiyesi problemdir. Isı altında tasfiye işlemi hidroklorik asit oluşturur, bu
ozon tabakasını inceltir ve sağlığa zarar verir.
PU

PVC gibi PU termoplastik, elastomerik ve termosetting özellikleri bir arada


taşır. PU köpük, ucuz, kolay satılabilir, iyi yapısal özelliğe sahip ve
hidrokarbonlara dirençlidir. elPU köpük battaniye – yatak, oturma mobilyası
ve paketlemede kullanılır. %95’i köpük olan PU düşük yoğunluktadır. Bu tür
yalıtma, çarpma sönümü (araçlarda) amacıyla kullanılır. PU elastomer 48 MPa
mukavemet verir ve -55 – 90oC sıcaklık aralığında kullanılır. Kullanım alanları
ayakkabı, lastik, yakıt borusu, yataklama ve araba pompaları olarak
gösterilebilir. CFC kullanılan türleri, ozon tüketicidir. CO2 ve HFC kullanılan
türleri (ki bunlar ateş almayı geciktirir) ozona zarar vermez. Termoplastik(tp)
PU geri kazanabilir. Termoset (ts) PU geri kazanılamaz.

Silikon

-100 – 300 oC sıcaklık aralığında kullanılabilen bu malzeme elastomer olup 5


MPa gibi düşük bir mukavemete sahiptir. Tabii lastik gibi özellik sergiler. Tel,
kablo yalıtma, sızdırmaz conta ve göğüs implantı olarak kullanılır. Bu
malzemede C – C – C – C yerine O – Si – O – Si bağları vardır.

Polyesterler (PET, PBT)

Polyesterlerin doymuş olanları termoplastiktir (PET, PBT, PETG). 160oC’ye


kadar iyi mekanik özellik sergiler. PET, karbondioksitli içeceklerde kullanılır.
PET’te O2 permabilitesi olmaz. Polyesterler, UV ışınlarına karşı dirençli ve ısıl
dirençli hale getirilebilir. Kalın cidarlı polyesterler tekrar kullanılır, ince
cidarlılar ise çevrime sokulur. ts polyester, tp polyester.
Epoxy

Epoxy termoset polimerdir. Mükemmel mekanik, elektrik ve yapışma


özelliğine sahiptir. İki farklı metali yapıştırabilme özelliğine sahiptir. Bu
sayede dişliler yapılır.

Bakalit

Phenolic olarak da adlandırılır. Kimyasal olarak kararlıdır. Conta, fren,


bıçak kolu, bilardo topu, ticari priz ve golf topu yapımında kullanılır.

Elastomer

Elastomer doğal lastiktir. Malezya’nın ana ihraç ürünü olarak bilinir.


Latex, lastik ağacının adıdır. Kükürtle işlenmesi sonucu vulkanizasyon
gerçekleşir ve kroslink (çapraz bağ) oluşur. Araba lastiği, hortum ve
yalıtıcı olarak kullanılır. Şok absorbe edici olarak da kullanılır.

Floro karbon elastomer; Isı ve kimyasallara yüksek direnç gösterir. 250


oC’ye kadar dayanır. O-ring, boru ve yalıtkan olarak kullanılır.

Nefrene; Chlorinajel hidrokarbondur. 175 oC’ye kadar direngendir. Tank iç


kaplama, ayakkabı altı, diyaframlar ve conta olarak kullanım alanı bulur.
Polimer köpük

Yüksek stiffness/ağırlık oranı sergiler. Ayrıca iyi ses yutumu, yüksek


çarpma direnci gibi özelliklere sahiptir. Ucuz botlar (kayıklar), TV
kabinleri, yalıtıcı ve oturaklar kullanım alanlarıdır.

Polimer kompozitler

GFRP; 2. Dünya Savaşı’ndan sonra, hafif, yüksek mukavemetli ve


direngenli malzeme olarak geliştirilmiştir. Polyester veya epoksi, matrise
uzun fiberler şeklinde katılır. Karbon ve kevlardan daha ucuzdur. Fakat
mukavemet düşüktür. 120 oC altı sıcaklığa dayanır. Rutubet özelliği
bozar. Kısa süreksiz fiberli kompozit, yönlü fiber kompozitten %50 düşük
çekme dayanımı gösterir. Hasarı ve ayrılma – kırılmayı önlemek için katkı
verilir. E – cam standart kuvvetlendiricidir. C – cam iyi korozyon direnci,
R-S cam iyi mekanik özellik gösterir. AR cam alkali dirençlidir. Çimento
da katkı olarak kullanılır. Kayık, basınç kapları, otomobil parçaları başlıca
uygulama alanıdır.

CFRP; 1972’den bu yana uçaklarda alüminyumun yerini almıştır. Çok


yüksek mukavemet ve direngenliğe sahiptir.

You might also like