You are on page 1of 49

Prakash 1

²
¿w§j nj½æ 4 July 1984 Wednesday
¿w§j neu©æ 06:30 AM
¿w§j ,l©æ Tindivanam (Tamilnadu), India
Latitude: 12.15N Longitude: 79.41E
madh©r©æ ¸U³z •«•½ 23:32:39
Rnjr fhy k¼æ 06:18:44
e¤r•½u Xiuæ 1:7:38
Rnjr k¼ ½U•j©æ -11:16
mad´‡l©æ 23.4

MífQjh rÎfu© bfLj¬ brªˆ© ¸uf¡f¯


yÎd© ÀJd© uhº kfu©
yÎdh½g½ ‡j± khj¡f¯ MÈ
uhº º©k© ½½ 3.8.13
uhº m½g½ NÂa± ¸Hik rÈ
e¤r•½u© ˜u© e¤r•½u© •y©
m½g½ Rθu± neu© 1
ghj© 4 yÎd© kfu©
½½ r³o (ts«) nahf© ¨Ù½
cnyhf© br¨‡ fuz© ghyt©
nahf© íaÔghj©
mDTykhd Ä\a¡f¯
fuz© bfsyt©
t«z© |•½Âa« m½«³l v¥f¯ 4
e¬y v¥f¯ 1.2.7.9
j•Jt© Õ«
tºa© fh¤Lthºf¯ bf¤l v¥f¯ 6.8
e¬y tUl¡f¯ 13,22,31,40,49
nahÈ và (bg)
fz© kD\ m½«³l ½d¡f¯ ‡j±. bt¯Æ. rÈ
e¬y ¸uf¡f¯ ‡j±. Rθu±. rÈ
eho k•½k eho
ehoghj© k•½k eho bf¤l ¸uf¡f¯ FU. rÈ
e¤‡ uhºf¯ º©k©. f±È. Jyh©
g¤º t¬Y}W
Kj¬ vG•JÎf¯ nkh. lh. o. L e¬y yÎd© f±È. jDR. F©g©. nk\©
m½«³l cnyhf© bt¥fy©
NÂa uhº f±È
½nuÎfhz© 2
m½«³lÎ f¬ kufj©
m½«³l neu© NÂaDœF¨ ¿± 2 k¼ neu©
m½«³l ½ir tlÎF
Cyril Gupta - 263, Sant Nagar, New Delhi-110065
Generated by Horoscope Explorer (c) Public Software Library India Pvt Ltd - www.itbix.com
Prakash
² 2

$dd fhy•½¬ ¸uf ¾iy


¸uf¡f¯ uhº ghif e¤r•½u© e¤r•/m½/ ghj tÅ ¾iy

yÎd© ÀJd© 26:43:04 ‡d« ˜r© FU 3 ~


NÂa± ÀJd© 18:41:42 ½Uth½iu uhF 4 ne«tÅ ~
‡j± flf© 01:12:31 ‡d« ˜r© FU 4 ne«tÅ ~
Rθu± ÀJd© 23:40:20 ‡d« ˜r© FU 2 ne«tÅ ~
bríthª Jyh© 19:28:48 Rth½ uhF 4 ne«tÅ ~
FU jDR 13:58:21 ˜uhl© Rθu± 1 tÎu© brh§j ÛL
rÈ Jyh© 16:13:33 Rth½ uhF 3 tÎu© c¢r©
r§½u± º©k© 24:13:33 ˜u© Rθu± 4 ne«tÅ ~
uhF Â\g© 12:28:51 nuh¸¼ r§½u± 1 tÎu© c¢r©
nfJ ÄU¢ºf© 12:28:51 mD\© rÈ 3 tÎu© c¢r©
ˆnud´ ÄU¢ºf© 16:47:17 nf¤il ‡j± 1 tÎu© ~
be¨o™± jDR 06:09:45 •y© nfJ 2 tÎu© ~
‡„¤nlh Jyh© 05:46:43 º•½iu bríthª 4 tÎu© ~

yÎd rÎfu©
12 1 2 3

uhF yÎd© NÂ RÎ

11 4

‡j±

10 5

9 8 7 6

FU be¨ nfJ ˆnu brí rÈ ‡„


Prakash
² 3

yœd© yœd© nQhiu br¬t©


12 1 2 3 12 1 2 3

uhF yÎd© NÂ

11 4 11 4

‡j± yÎd© NÂ
‡j± RÎ
brí rÈ r§
uhF nfJ

10 5 10 5

r§ FU ˆnu
be¨ ‡„

9 8 7 6 9 8 7 6

FU be¨ nfJ ˆnu brí rÈ


‡„

½nuÎfhz© cl± ¿w§njh« brsjh©r© m½«³l©


12 1 2 3 12 1 2 3

nfJ ˆnu FU r§ yÎd© RÎ brí rÈ r§ ˆnu


FU

11 4 11 4

yÎd© RÎ ‡j± nfJ ‡j±


brí rÈ

10 5 10 5

uhF

9 8 7 6 9 8 7 6

be¨ N ‡„ uhF N be¨ ‡„


Prakash
² 4

r¨jkh©r© FH§ijf¯ eth©r© kidÄ


12 1 2 3 12 1 2 3

FU NÂ brí uhF RÎ be¨ yÎd©

11 4 11 4

brí nfJ rÈ ‡j±

10 5 10 5

‡j± rÈ ˆnu FU
r§ uhF be¨

9 8 7 6 9 8 7 6

yÎd© RÎ ‡„ N ˆnu r§ ‡„ nfJ

jrh©r© bjhŬ Jthjrh©r© bg°nwh«


12 1 2 3 12 1 2 3

‡j± rÈ brí FU r§ uhF RÎ nfJ yÎd© rÈ brí FU r§


ˆnu

11 4 11 4

yÎd© be¨ be¨ ‡j±

10 5 10 5

RÎ NÂ

9 8 7 6 9 8 7 6

N ˆnu nfJ ‡„ ‡„ uhF


Prakash
² 5

n\hlrh©r© thfd© Ä©\h©r© kj¢rh«‡


12 1 2 3 12 1 2 3

be¨ ‡j± ˆnu ‡j± brí FU


11 4 11 4

yÎd© brí FU ‡„ rÈ ‡„
uhF nfJ

10 5 10 5

r§ yÎd© NÂ uhF
nfJ

9 8 7 6 9 8 7 6

RÎ rÈ NÂ be¨ RÎ ˆnu

rJ«Ä©rh©r© f¬Ä r¨jÄ©rh©r© gy©


12 1 2 3 12 1 2 3

r§ uhF nfJ yÎd© brí ‡„ FU ˆnu uhF

11 4 11 4

RÎ ‡j± FU NÂ ‡j± RÎ

10 5 10 5

rÈ ˆnu r§

9 8 7 6 9 8 7 6

be¨ ‡„ brí N rÈ nfJ yÎd© be¨


Prakash
² 6

½Â©rh©r© Ju½«³l© fntjh©r© e¬y gy±


12 1 2 3 12 1 2 3

uhF nfJ ‡j± NÂ RÎ brí yÎd© NÂ brí


ˆnu r§

11 4 11 4

be¨ ‡„ uhF nfJ

10 5 10 5

rÈ ˆnu

9 8 7 6 9 8 7 6

FU rÈ yÎd© r§ be¨ ‡j± RÎ FU


‡„

m|ntjh©r© bghJthf e¬y ¾iyik r³¤ah©r© bghJthf e¬y ¾iyik


12 1 2 3 12 1 2 3

yÎd© NÂ ‡j± FU RÎ uhF rÈ


11 4 11 4

uhF nfJ NÂ

10 5 10 5

FU r§ r§ ˆnu

9 8 7 6 9 8 7 6

‡„ RÎ brí ˆnu brí be¨ yÎd© nfJ ‡j± ‡„


be¨
Prakash
² 7

ght m¤ltiz

ght© ght Mu©g© ght k•½k©


1 ÀJd© 11:23:45 ÀJd© 26:43:04
2 flf© 11:23:45 flf© 26:04:26
3 º©k© 10:45:07 º©k© 25:25:49
4 f±È 10:06:30 f±È 24:47:11
5 Jyh© 10:06:30 Jyh© 25:25:49
6 ÄU¢ºf© 10:45:07 ÄU¢ºf© 26:04:26
7 jDR 11:23:45 jDR 26:43:04
8 kfu© 11:23:45 kfu© 26:04:26
9 F©g© 10:45:07 F©g© 25:25:49
10 ×d© 10:06:30 ×d© 24:47:11
11 nk\© 10:06:30 nk\© 25:25:49
12 Â\g© 10:45:07 Â\g© 26:04:26

ght¢ rÎfu© r§½u rÎfu©


12 1 2 3 12 1 2 3

uhF yÎd© NÂ uhF yÎd© NÂ


‡j± RÎ RÎ

11 4 11 4

‡j±

10 5 10 5

r§ r§

9 8 7 6 9 8 7 6

FU nfJ ˆnu brí rÈ ‡„ FU be¨ nfJ ˆnu brí rÈ


be¨ ‡„
Prakash
² 8

NÂa r©k§jkhd cg¸uf©


cg¸uf© m½g½ uhº ghif e¤r•½u© ghj©
J}© bríthª ÄU¢ºf© 02:01:42 Ärhf© 4
Äa½ghj© uhF º©k© 27:58:18 c•½u© 1
gÂnt\© r§½u± F©g© 27:58:18 ˜u¤lh½ 3
,§½u$h¨g Rθu± Â\g© 02:01:42 ¸U•½if 2
cgnfJ nfJ Â\g© 18:41:42 nuh¸¼ 3
˜f©g© f±È 08:41:42 c•½u© 4
c¬f Jyh© 18:41:42 Rth½ 4
¿u©kj¥l© jDR 25:21:42 ˜uhl© 4
Jth$h ×d© 15:21:42 c•½u¤lh½ 4

½d¡fƱ mo¨gil cg¸uf© (guhru«)

cg¸uf© uhº ghif m½g½ e¤r•½u© ghj©


fh¬ngyh f±È 19:46:09 ‡j± m´j© 3
g½ Jyh© 12:57:39 Rθu± Rth½ 2
ÀU•ˆ ÄU¢ºf© 05:12:24 bríthª mD\© 1
m«•j¨¿ufh« ÀJd© 18:32:51 ‡j± ½Uth½iu 4
vkf¥l© flf© 10:12:11 r§½u± ˜r© 3
nfhl¥l º©k© 02:33:18 NÂa± kf© 1
Fæif º©k© 25:50:22 NÂa± ˜u© 4
k§½ f±È 13:18:05 ‡j± m´j© 1

½d¡fƱ mo¨gil cg¸uf© (fhÆjh´)

cg¸uf© uhº ghif m½g½ e¤r•½u© ghj©


fh¬ngyh Jyh© 12:57:39 Rθu± Rth½ 2
g½ ÄU¢ºf© 05:12:24 bríthª mD\© 1
ÀU•ˆ ÀJd© 18:32:51 ‡j± ½Uth½iu 4
m«•j¨¿ufh« flf© 10:12:11 r§½u± ˜r© 3
vkf¥l© º©k© 02:33:18 NÂa± kf© 1
nfhl¥l º©k© 25:50:22 NÂa± ˜u© 4
Fæif f±È 19:46:09 ‡j± m´j© 3
k§½ f±È 13:18:05 ‡j± m´j© 1
Prakash
² 9

¿± m³lè t«è

rÈ FU
,uhºf¯ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ,uhºf¯ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

ÛL XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X ÛL XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X

rÈ - - - - o - - - o - o o rÈ - - - - - o - - o - o o
FU o o - - - - o o - - - - FU - - o o - o o - o o o o
brí - - - o o o - - o - o o brí o o - o o - o o - o - -
NÂ o - o o - o - - o o - o NÂ o - o o o o - - o o o o
RÎ o o - - - - - o - - - - RÎ o - - o - - o o - - o o
‡j± o o o - - - - - o - o o ‡j± o o - o o - o o o - - o
r§ - - o - - - o - - o - - r§ o - o - - o - - o - o -
yÎd© o - o - o o - o - - - o yÎd© o - o o - o o o o - o o

bkh•j© 5 3 4 2 3 3 2 3 4 2 3 5 bkh•j© 6 2 4 6 3 5 5 4 6 3 6 6

bríthª NÂa±
,uhºf¯ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ,uhºf¯ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

ÛL XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X ÛL XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X

rÈ o o o o o - o - - o - - rÈ o o o o o - o o - o - -
FU - o - - - o o o - - - - FU o o - - o - o - - - - -
brí o o - o o - o o - o - - brí o o o o o - o o - o - -
NÂ o - - - o - o o - - - o NÂ o - o o - o - - o o o o
RÎ o o - - - - - o - o - - RÎ - o - - - - - o o - - -
‡j± - o - - - o - o o - - - ‡j± o o o - - o - o o - - o
r§ - - o - - - o - - o - - r§ - o o - - - o - - o - -
yÎd© o - o - o - - o - - - o yÎd© o o - - o o - o - - - o

bkh•j© 5 5 3 2 4 2 5 6 1 4 0 2 bkh•j© 6 7 5 3 4 3 4 5 3 4 1 3
Prakash
² 10

¿± m³lè t«è

Rθu± ‡j±
,uhºf¯ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ,uhºf¯ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

ÛL XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X ÛL XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X

rÈ - o o o o - - - o o o - rÈ o o o o o - o o - o - -
FU o - - o o o o - - - - - FU - o - o - - o o - - - -
brí - - o - o o - - o - o o brí o o o o o - o o - o - -
NÂ o o - - - - - - - o - - NÂ o o - - - - o o - - o -
RÎ o - o o o o o - - o o o RÎ o - o o o o o - - o o -
‡j± - o - - - o - o o - - o ‡j± o o o o - o - o o - - o
r§ o - o o o o o o o - - o r§ - o o - - o - o - o - o
yÎd© o - o o o o o - - o o - yÎd© o - o o - o - o - o - o

bkh•j© 5 3 5 5 6 6 4 2 4 4 4 4 bkh•j© 6 6 6 6 3 4 5 7 1 5 2 3

r§½u± yÎd©
,uhºf¯ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ,uhºf¯ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

ÛL XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X ÛL XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X

rÈ - - - - o - - - o - o o rÈ - - - o o - o - o o - o
FU - - o o - o o o o - - o FU o o o - o o o - o o - o
brí - - o o o - - o o - o o brí - - - o o - o - o - - o
NÂ o - - - o - - o o o - o NÂ o o - - o o - o - - - o
RÎ o - - - o o o - o - o o RÎ - - o o o o o - - o o -
‡j± o o - o - o o o - o o - ‡j± o o - o o - o - o - o -
r§ - o o - o - o - - o o - r§ - o o o - - o - - o - -
yÎd© o - - - o - - o - - - o yÎd© o - - - o - - o - - - o

bkh•j© 4 2 3 3 6 3 4 5 5 3 5 6 bkh•j© 4 4 3 5 7 3 6 2 4 4 2 5
Prakash
² 11

m³l t«Îf© (fÅÎF© K±‡)


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 bkh•j©

NÂa± 6 7 5 3 4 3 4 5 3 4 1 3 48
r§½u± 4 2 3 3 6 3 4 5 5 3 5 6 49
bríthª 5 5 3 2 4 2 5 6 1 4 0 2 39
‡j± 6 6 6 6 3 4 5 7 1 5 2 3 54
FU 6 2 4 6 3 5 5 4 6 3 6 6 56
Rθu± 5 3 5 5 6 6 4 2 4 4 4 4 52
rÈ 5 3 4 2 3 3 2 3 4 2 3 5 39
bkh•j© 37 28 30 27 29 26 29 32 24 25 21 29 337
uhF 4 4 2 3 5 3 4 2 6 2 6 3 44
yÎd© 4 4 3 5 7 3 6 2 4 4 2 5 49

½Ânfhz nrhjidÎF¨ ¿wF


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

NÂa± 3 4 4 0 1 0 3 2 0 1 0 0
r§½u± 0 0 0 0 2 1 1 2 1 1 2 3
bríthª 4 3 3 0 3 0 5 4 0 2 0 0
‡j± 5 2 4 3 2 0 3 4 0 1 0 0
FU 3 0 0 2 0 3 1 0 3 1 2 2
Rθu± 1 0 1 3 2 3 0 0 0 1 0 2
rÈ 2 1 2 0 0 1 0 1 1 0 1 3
Vfh½g•½a nrhjidÎF¨ ¿wF
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

NÂa± 1 3 4 0 1 0 3 0 0 1 0 0
r§½u± 0 0 0 0 2 1 1 2 1 0 1 2
bríthª 0 0 3 0 3 0 5 0 0 2 0 0
‡j± 1 0 4 3 2 0 3 0 0 1 0 0
FU 3 0 0 2 0 3 1 0 3 0 1 0
Rθu± 1 0 1 3 2 2 0 0 0 1 0 2
rÈ 1 1 2 0 0 0 0 0 1 0 1 2

nrh•a ¿¥l©
¿¥l© NÂ r§ brí ‡j± FU RÎ rÈ
¸uf© 92 33 116 112 53 37 34

uhº 105 92 99 97 89 86 77

nrh•a 197 125 215 209 142 123 111


Prakash
² 12

¾iyahd
NÂ ‡j± RÎ brí FU rÈ r§ uhF nfJ
N ~~~ rk© gif e¤‡ e¤‡ gif e¤‡ gif gif
‡j± e¤‡ ~~~ e¤‡ rk© rk© rk© gif rk© rk©
RÎ gif e¤‡ ~~~ rk© rk© e¤‡ gif e¤‡ e¤‡
brí e¤‡ gif rk© ~~~ e¤‡ rk© e¤‡ gif e¤‡
FU e¤‡ gif gif e¤‡ ~~~ rk© e¤‡ e¤‡ rk©
rÈ gif e¤‡ e¤‡ gif rk© ~~~ gif e¤‡ gif
r§ e¤‡ e¤‡ rk© rk© rk© rk© ~~~ gif gif
uhF gif rk© e¤‡ gif e¤‡ e¤‡ gif ~~~ gif
nfJ gif rk© e¤‡ e¤‡ rk© gif gif gif ~~~

j°fhy
NÂ ‡j± RÎ brí FU rÈ r§ uhF nfJ

N ~~~ e¤‡ gif gif gif gif e¤‡ e¤‡ gif


‡j± e¤‡ ~~~ e¤‡ e¤‡ gif e¤‡ e¤‡ e¤‡ gif
RÎ gif e¤‡ ~~~ gif gif gif e¤‡ e¤‡ gif
brí gif e¤‡ gif ~~~ e¤‡ gif e¤‡ gif e¤‡
FU gif gif gif e¤‡ ~~~ e¤‡ gif gif e¤‡
rÈ gif e¤‡ gif gif e¤‡ ~~~ e¤‡ gif e¤‡
r§ e¤‡ e¤‡ e¤‡ e¤‡ gif e¤‡ ~~~ e¤‡ e¤‡
uhF e¤‡ e¤‡ e¤‡ gif gif gif e¤‡ ~~~ gif
nfJ gif gif gif e¤‡ e¤‡ e¤‡ e¤‡ gif ~~~

fy§j
NÂ ‡j± RÎ brí FU rÈ r§ uhF nfJ

N ~~~ e¤‡ Àf gif rk© rk© Àf gif Àf e¤‡ rk© Àf gif


‡j± Àf e¤‡ ~~~ Àf e¤‡ e¤‡ gif e¤‡ rk© e¤‡ gif
RÎ Àf gif Àf e¤‡ ~~~ gif gif rk© rk© Àf e¤‡ rk©
brí rk© rk© gif ~~~ Àf e¤‡ gif Àf e¤‡ Àf gif Àf e¤‡
FU rk© Àf gif Àf gif Àf e¤‡ ~~~ e¤‡ rk© rk© e¤‡
rÈ Àf gif Àf e¤‡ rk© Àf gif e¤‡ ~~~ rk© rk© rk©
r§ Àf e¤‡ Àf e¤‡ e¤‡ e¤‡ gif e¤‡ ~~~ rk© rk©
uhF rk© e¤‡ Àf e¤‡ Àf gif rk© rk© rk© ~~~ Àf gif
nfJ Àf gif gif rk© Àf e¤‡ e¤‡ rk© rk© Àf gif ~~~
Prakash
² 13

Rj«rd rÎfu©
02/14/26/38/50/62/74/86/98/110 01/13/25/37/49/61/73/85/97/109 12/24/36/48/60/72/84/96/108/120
4 ‡j± 3 2
yÎd© NÂ RÎ uhF
5 1


6 r§ 5 ‡j± 4

7 3

brí 4 yÎd©
rÈ ‡j± 3 uhF 2
NÂ RÎ
5 yÎd© NÂ
‡„ 1

6 12

8 6 12 2
nfJ
uhF
ˆnu

brí rÈ
FU
‡„ FU be¨
be¨
brí

‡„ nfJ ˆnu 11
7
8 9 10

1
9
11 12
10
7 nfJ ˆnu FU be¨ 11

8 10
9

06/18/30/42/54/66/78/90/102 07/19/31/43/55/67/79/91/103 08/20/32/44/56/68/92/104

yÎd•ij¨ nghynt r§½u±. NÂa ¸uf¡fS© jÈ• jÈahf fzθ¬ vLÎf¨g¤L¯sd/ Rj«rd
rÎfu©. xnu rka•½¬ yÎd©. r§½u±. NÂa± M¸at°Ç± Kθa ntWg¤l Ätu¡fis
btƨgL•J¸wJ/
Rg. mRg. ¾f®¢ºf¯ mitfƱ fhy ms‰f¯ Rj«rd rÎfu© •ykhf• bjÂatU©/
Prakash
² 14

fhuf ¸uf¡f¯

´½u fhuf± r¨jk fhuf± m³lk fhuf±

NÂ jf¨gdh« jhª jhª


‡j± ‡•½ T«ik kidÄ kidÄ
RÎ kidÄ mk•ah mk•ah
brí ijÂa© cl± ¿w§njh« cl± ¿w¨‡
FU br¬t© cwÄd« cwÄd«
rÈ Mˆ¯ FH§ij FH§ij
r§ jhah« M•kh M•kh
uhF ÄU¨g© ~~~ jf¨gdh«
nfJ ÄLjiy ~~~ ~~~

¸uf ¾iyf¯

¾iy 3 ¾iy 5 ¾iy 6 ¾iy 9 ¾iy 10 ¾iy 12


NÂ fd‰ tnah½f± r§njh\© mik½ Q«Êj nghj¬
‡j± fd‰ ,w•j¬ r§njh\© mik½ Q«Êj eh¤oa©
RÎ fd‰ tnah½f± gº ¿ufhrkhf mik½ nghj¬
brí fd‰ tnah½f± bt¤f¨gl V®ik mik½ ne•ughÈ
FU ÄÅ•j¬ ˆt± ~~~ MnuhÎakhd Rth´j nf¤l¬
rÈ ÄÅ•j¬ ˆt± f«t© btƨgLj¬ J±g© tUj¬
r§ fd‰ ,w•j¬ r§njh\© mik½ Q«Êj ne•ughÈ
uhF ÄÅ•j¬ ˆt± f«t© btƨgLj¬ J±g© J}œf©
nfJ ÄÅ•j¬ ˆt± f«t© btƨgLj¬ J±g© eh¤oa©

etjhu rÎfu©
$±k© r©g•J Äg•J n|k© ¿u•aÎ rhjf© tij x°Wi Àf x°Wik
11 12 13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26 27 01
02 03 04 05 06 07 08 09 10
Prakash
² 15

¸uf nr«ÎiffS© gh«itfS©


¸uf¡f N ‡j± RÎ brí FU rÈ r§ uhF nfJ ˆnu be¨ ‡„

yÎd© 8 4 3 113 167 110 58 44 136 140 159 99


CNJ SXT SSQ SQQ

NÂ 13 5 121 175 118 66 36 144 148 167 107


TRN TRN BQT QNC
8 108 163 105 53 49 131 136 155 95
‡j± SQQ

RÎ 116 170 113 61 41 139 143 162 102


SXT BQT
54 3 55 157 23 27 47 14
brí CNJ SSX SSQ

FU 58 110 211 31 27 8 68
SXT QNC SSX SSX

rÈ 52 154 26 31 50 10
SSX

r§ 102 78 83 102 42

180 184 204 143


uhF OPP BQT
4 24 37
nfJ

ˆnu 19 41

be¨ 60
SXT

Index of Words:
CNJ: Conjunction TRN: Trine SSQ: Semi Square QNT: Quintile
OPP: Opposition SXT: Sextile QNC: Quincunx BQT: Bi Quintile
SQU: Square SQQ: Sesquiquadrate SSX: Semi Sextile
¸uf¡fƱ gh«itiaÎ fzθl bghJthf v¬yh ¸uf¡fSÎF© 3o¸Â 20¾Àl© M½Îf©
fzθ¬ nr«Îf¨g¤L¯sJ/
guhru« tÅ
¸uf© gh«Îf¨gL¸wJ ¸uf© gh«Îf¨gL¸wJ
NÂ FU RÎ FU

r§ FU rÈ ~

brí ~ uhF brí nfJ


‡j± rÈ nfJ uhF

FU NÂ RÎ rÈ yÎd© FU
Prakash
² 16

VHiuah¥L¢ rÈ

VHiuah¥L¢ rÈ uhº ¿untr© btÆnaWj¬ •«•½

f¥l rÈ ÄU¢ºf© 21-12-1984 31-05-1985 ,U©‡


f¥l rÈ ÄU¢ºf© 17-09-1985 16-12-1987 ,U©‡
m³lk rÈ ×d© 02-06-1995 09-08-1995 bt¯Æ
m³lk rÈ ×d© 17-02-1996 16-04-1998 br¨‡
VHiuah¥L flf© 06-09-2004 13-01-2005 br¨‡
VHiuah¥L flf© 26-05-2005 31-10-2006 j¡f©
VHiuah¥L flf© 11-01-2007 15-07-2007 ,U©‡
$±k rÈ º©k© 01-11-2006 10-01-2007 br¨‡
$±k rÈ º©k© 16-07-2007 09-09-2009 br¨‡
VHiuah¥L f±È 10-09-2009 14-11-2011 br¨‡
VHiuah¥L f±È 17-05-2012 03-08-2012 j¡f©
f¥l rÈ ÄU¢ºf© 03-11-2014 26-01-2017 j¡f©
f¥l rÈ ÄU¢ºf© 21-06-2017 25-10-2017 j¡f©
m³lk rÈ ×d© 30-03-2025 02-06-2027 ,U©‡
m³lk rÈ ×d© 21-10-2027 23-02-2028 ,U©‡
VHiuah¥L flf© 13-07-2034 27-08-2036 br¨‡
$±k rÈ º©k© 28-08-2036 22-10-2038 ,U©‡
$±k rÈ º©k© 06-04-2039 12-07-2039 ,U©‡
VHiuah¥L f±È 23-10-2038 05-04-2039 ,U©‡
VHiuah¥L f±È 13-07-2039 26-01-2041 bt¯Æ
VHiuah¥L f±È 07-02-2041 25-09-2041 bt¯Æ
f¥l rÈ ÄU¢ºf© 12-12-2043 23-06-2044 ,U©‡
f¥l rÈ ÄU¢ºf© 30-08-2044 07-12-2046 bt¯Æ
m³lk rÈ ×d© 15-05-2054 01-09-2054 j¡f©
m³lk rÈ ×d© 06-02-2055 06-04-2057 j¡f©
VHiuah¥L flf© 24-08-2063 05-02-2064 j¡f©
VHiuah¥L flf© 09-05-2064 12-10-2065 br¨‡
VHiuah¥L flf© 04-02-2066 02-07-2066 bt¯Æ
$±k rÈ º©k© 13-10-2065 03-02-2066 ,U©‡
m³lk rÈ ×d© 20-03-2084 21-05-2086 j¡f©
Prakash
² 17

r« g¬

NÂa± ‡j± Rθu± bríthª FU rÈ r§½u±


c¢rh g¬ 37.10 35.40 31.11 27.16 7.01 58.74 22.92
rîjht«¸nah g¬ 65.62 75.00 97.50 67.50 129.38 121.88 135.00
½±~uh¦½Â g¬ 15 0 15 15 30 30 15
nf§ÔuÔ g¬ 60.00 30.00 60.00 30.00 60.00 30.00 15.00
½nuèfh± g¬ 0.00 0.00 15.00 0.00 0.00 15.00 15.00
´jhd g¬ 177.72 140.4 218.61 139.66 226.39 255.62 202.92

½è g¬ 32.03 58.50 29.63 8.23 4.25 36.50 49.81

ej±dh¤ g¬ 30.94 60.00 30.94 29.06 30.94 29.06 29.06


g¶a g¬ 38.16 21.84 21.84 38.16 21.84 38.16 21.84
½Âghè g¬ 0.00 60.00 0.00 0.00 60.00 0.00 0.00
t«\h g¬ 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 15.00 0.00
khrh g¬ 0.00 0.00 0.00 0.00 30.00 0.00 0.00
thuh g¬ 0.00 45.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
nQhuh g¬ 0.00 60.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
ma± g¬ 55.92 51.75 54.26 15.66 2.51 43.26 25.92
ˆ¦j g¬ 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
fhy g¬ 125.02 298.59 107.04 82.88 145.29 125.48 76.82

nr³l g¬ 55.92 12.73 26.79 47.71 59.55 38.74 21.84

ierh«¸è g¬ 60 25.71 42.86 17.14 34.29 8.57 51.43

½Â¸ g¬ -3.44 1.18 0.31 -5.09 -6.62 -6.00 9.60

bkh¦j r«g¬ 447.25 537.11 425.24 290.53 463.15 458.91 412.42


r« g¬ (‚¨nk) 7.45 8.95 7.09 4.84 7.72 7.65 6.87

Fiw§j g¤r gF½ 1.15 1.28 1.29 0.97 1.19 1.53 1.15

´jhd g¬ gF½ 1.08 0.85 1.64 1.45 1.37 2.66 1.53


½è g¬ gF½ 0.92 1.67 0.59 0.27 0.12 1.22 1
fhy g¬ gF½ 1.12 2.67 1.07 1.24 1.3 1.87 0.77
nr³lh gF½ 1.12 0.25 0.89 1.19 1.19 0.97 0.73
ma± g¬ gF½ 1.86 1.72 1.36 0.78 0.08 2.16 0.65

Âny¤oç nu¡ 4 1 5 7 2 3 6

,´j nghyh 45.55 21.23 28.87 36.00 20.43 47.70 22.37


f³l nghyh 9.67 34.10 30.97 20.09 4.88 5.18 37.61
Prakash
² 18

$dd fhy•½¬ ¸uf ¾iy


¸uf¡f¯ uhº ghif e¤r•½u© gh/e/J/ m½g½ tÅ ¾iy

yÎd© ÀJd© 26:43:04 ‡d« ˜r© ‡j±~FU~RÎ ~


NÂa± ÀJd© 18:41:42 ½Uth½iu ‡j±~uhF~r§ ne«tÅ ~
‡j± flf© 01:12:31 ‡d« ˜r© r§~FU~brí ne«tÅ ~
Rθu± ÀJd© 23:40:20 ‡d« ˜r© ‡j±~FU~rÈ ne«tÅ ~
bríthª Jyh© 19:28:48 Rth½ RÎ~uhF~brí ne«tÅ ~
FU jDR 13:58:21 ˜uhl© FU~RÎ~RÎ tÎu© brh§j ÛL
rÈ Jyh© 16:13:33 Rth½ RÎ~uhF~RÎ tÎu© c¢r©
r§½u± º©k© 24:13:33 ˜u© NÂ~RÎ~‡j± ne«tÅ ~
uhF Â\g© 12:28:51 nuh¸¼ RÎ~r§~uhF tÎu© c¢r©
nfJ ÄU¢ºf© 12:28:51 mD\© brí~rÈ~brí tÎu© c¢r©
ˆnud´ ÄU¢ºf© 16:47:17 nf¤il brí~‡j±~‡j± tÎu© ~
be¨o™± jDR 06:09:45 •y© FU~nfJ~uhF tÎu© ~
‡„¤nlh Jyh© 05:46:43 º•½iu RÎ~brí~‡j± tÎu© ~

m½«³l uhºæ f±È 02:14:54

¸U³z•«•½ ght r§½¨‡

ght© ght r§½ gh/e/J/ m½g½ ght Ä´j¨‡

I. ÀJd© 26:30:55 ‡j~FU~nf 86:30:55 ~ 113:02:


II. flf© 23:02:37 r§~‡j~r§ 113:02: ~ 142:25:
III. º©k© 22:25:27 u~R~rÈ 142:25: ~ 174:32:
IV. f±È 24:32:48 ‡j~k¡~uh 174:32: ~ 206:55:
V. Jyh© 26:55:04 R~FU~R 206:55: ~ 237:28:
VI. ÄU¢ºf© 27:28:53 k¡~‡j~FU 237:28: ~ 266:30:
VII. jDR 26:30:55 FU~R~nf 266:30: ~ 293:02:
VIII. kfu© 23:02:37 rÈ~r§~u 293:02: ~ 322:25:
IX. F©g© 22:25:27 rÈ~FU~rÈ 322:25: ~ 354:32:
X. ×d© 24:32:48 FU~‡j~uh 354:32: ~ 26:55:
XI. nk\© 26:55:04 k¡~u~u 26:55: ~ 57:28:
XII. Â\g© 27:28:53 R~k¡~FU 57:28: ~ 86 30:55
Prakash
² 19

ght ¸uf fhuf«f¯


ght fhuf«fƱ gy©

ght© ÀœftYthd tYthd ÀjkhdJ gyädkhd

I. ~ ‡j± ~ ~
II. ~ ~ r§ uhF
III. ~ ~ NÂ r§ uhF
IV. ~ ~ ‡j± brí rÈ nfJ
V. ~ ~ RÎ nfJ FU r§
VI. ~ ~ brí FU ‡j± RÎ
VII. ~ ~ FU ‡j± RÎ
VIII. ~ ~ rÈ nfJ
IX. ~ ~ rÈ nfJ
X. ~ ~ FU ‡j± RÎ
XI. ~ ~ brí uhF ~
XII. ~ RÎ NÂ FU r§ ~

ght fhuf«f¯

ght© m/ M/ ,/ </

I. ‡j± ‡j± ~ ~
~
II. r§ ~ uhF
III. NÂ r§ ~ uhF
IV. ‡j± brí rÈ ~ nfJ
V. RÎ nfJ FU r§ ~
VI. brí FU ~ ‡j± RÎ
VII. FU ~ ‡j± RÎ ~
VIII. rÈ ~ nfJ ~
IX. rÈ ~ nfJ ~
X. FU ~ ‡j± RÎ ~
XI. brí uhF ~ ~
XII. RÎ NÂ RÎ FU r§ FU r§

m¤ltiz m/ ght m½g½ M/ght•½¬ ,U¨gt«f¯ ,/ ght m½g½œFÂa e¤r•½u¡fƬ ¾±w


Prakash
² 20

¸uf¡f¯ FÇœF© ght¡f¯

¸uf¡f¯ ÀœftYthd tYthd ÀjkhdJ gyädkhd


NÂ - - 3 12 -
‡j± - 1 4 6 7 10
RÎ - 12 5 6 7 10
brí - - 4 6 11 -
FU - - 6 7 10 12 5
rÈ - - 489 -
r§ - - 2 3 12 5
uhF - - 11 23
nfJ - - 5 489

Jiza½g½ fhuf«f¯

ght© Jiza½g½ ÀœftYthd tYthd ÀjkhdJ gyädkhd

I. nfJ - - 5 489
II. r§ - - 2 3 12 5
III. rÈ - - 489 -
IV. uhF - - 11 23
V. RÎ - 12 5 489
VI. FU - - 6 7 10 12 5
6 7 10
VII. nfJ - - 5
VIII. NÂ - - 3 12 -
IX. rÈ - - 489 -
X. uhF - - 11 23
XI. NÂ - - 3 12 -
XII. FU - - 6 7 10 12 5
Prakash
² 21

nf/¿/ yœ¸d rœfu© nf/¿/ght©


4 2
uhF NÂ RÎ
3
5 1
uhF

yÎd© yÎd©
NÂa± ‡j±
Rθu±

‡j±

6 12

bríthª nfJ ˆnu



r§½u± ‡„¤nlh FU r§
be¨o™±

nfJ brí rÈ FU be¨


ˆnud´ ‡„
7 11
8 9 10

MS© ¸uf¡f¯ m½«³l uhº f±È 02:14:54

½d m½g½ ‡j± nf/¿/ madh©r© 23:32:39

yœ¸d ght m½g½ ‡j± ¿w§jnghJ Ä©nrh•j Rθu±æ 3 tUl¡f¯


jir ,U¨‡ 7 khj¡f¯ 28 eh¤f¯
yœ¸d e¤r•½u m½g½ FU
yœ¸d Jiz m½g½ Rθu±
r§½u uhº m½g½ NÂa±
r§½u e¤r•½u m½g½ Rθu±
r§½u Jiz m½g½ ‡j±
Prakash
² 22

b$ÀÈ yœfd© m¬yJ ´‡¤nlh


yÎd© uhº

b$±k yœfd© æ ÀJd©


bjuœf± yœfd© (I½f콬) æ F©g©
bjuœf± yœfd© (gÂÄÂì½ ½uhah) æ jDR
bjuœf± yœfd© (nrh©ehì) æ f±È
eth©´ yœfd© (I½f콬) æ ÀJd©
eth©´ yœfd© (¸U³zh À³uh) æ f±È
Mnuh« yœfd© (I½f콬) æ º©k©
Mnuh« yœfd© (¾g§jidÁ¬) æ º©k©
c¨gjh yœfd© (I½f콬) æ flf©
c¨gjh yœfd© (¾g§jidÁ¬) æ flf©
´th©\h yœfd© æ ÀJd©
fhuf©\h yœfd© æ ÄU¢ºf©
ghfh yœfd© æ flf©
nQhuh yœfd© (I½f콬) æ ÀJd©
nQhuh yœfd© (Ä«ìjfhÂœfh) æ f±È
nQhuh yœfd© (!tht¨) æ º©k©
ght yœfd© æ ÀJd©
f¤ofh yœfd© æ flf©
r¨gjh f¤ofh yœfd© æ jDR
Ma« yœfd© æ ÄU¢ºf©
t«zjh yœfd© æ f±È
_ yœfd© æ nk\©
,§J yœfd© æ F©g©
jhuh yœfd© æ ×d©
e¤rì½uh yœfd© æ ×d©
½ía yœfd© æ ×d©
½Â¨ut± yœfd© æ F©g©
´‡¤nlh nahf yœfd© æ f±È
Prakash
² 23

b$ÀÈ yœfdh F¥oÃ


b$±k yœfd© •uœf± I½f•½¬ b$ÀÈ yœfdh F¥oÃ
12 1 2 3 12 1 2 3 12 1 2 3
uh y¡ u nf FU r§ FU r§
R

11 4 11 4 11 4
‡j y¡ R ‡j nf

10 5 10 5 10 5
r§ ‡j uh

9 8 7 6 9 8 7 6 9 8 7 6
FU nf k¡ u uh y¡ R u k¡
rÈ rÈ

•uœf± nrhkeh• eth¡´ I½f•½¬ eth¡´ ¸U³zh À³uh


12 1 2 3 12 1 2 3 12 1 2 3
FU nf u k¡ uh R y¡ r§ u ‡j

11 4 11 4 11 4
k¡ rÈ ‡j
rÈ uh

10 5 10 5 10 5
u FU R FU

9 8 7 6 9 8 7 6 9 8 7 6
‡j r§ y¡ R r§ nf k¡ uh rÈ y¡ nf

Mnuh« yœfd© (I½f콬) ctgj yœfd© fhuœQ±´ yœfd©


12 1 2 3 12 1 2 3 12 1 2 3
uh u R uh u R u k¡ uh R

11 4 11 4 11 4
‡j y¡ ‡j rÈ ‡j

10 5 10 5 10 5
y¡ r§ r§ FU

9 8 7 6 9 8 7 6 9 8 7 6
FU nf k¡ FU nf k¡ y¡ r§ nf
rÈ rÈ
Prakash
² 24

b$ÀÈ ´‡¤nlh

´‡nlh bga« ´‡nlh


Ö$h ´‡¤nlh (¿uhj±) ÀJd© 21:10:31
Ö$h ´‡¤nlh Jizahd 1 Â\g© 26:20:23
Ö$h ´‡¤nlh Jizahd 2 jDR 07:42:52
nr•½u ´‡¤nlh ¿uhj± kfu© 27:18:34
nr•½u ´‡¤nlh Jizahd 1 ÄU¢ºf© 27:40:41
nr•½u ´‡¤nlh Jizahd 2 º©k© 17:15:36

b$ÀÈ fhbuœ

¸uf¡f¯ m³l rhuh r¨j rhuh r¨j ´Ô« r¨j ght

NÂa± kh•U kh•U M•kh gh•U


‡j± jhuh jhuh mk•½ah M•kh kh•U
Rθu± mk•½ah mk•½ah jhuh r§jh±
bríthª gh•U gh•U gh•U nQ±½
FU nQ±½ nQ±½ r§jh± jhuh
rÈ r§jh± r§jh± nQ±½
r§½u± M•kh M•kh kh•U mk•½ah
uhF ¿•U

b$ÀÈ gh«it

¸uf¡f¯ K±‡wkhf c¯s njh°w© gœf th¤lhd njh°w©


nk\© ÄU¢ºf© ~ nfJ º©k©~F©g©
Â\g© ~ uh Jyh© ~ brí ~ rÈ flf©~kfu©
ÀJd© ~ y¡ ~ u jDR ~ FU f±È~×d©
flf© ~ ‡j F©g© Â\g©~ÄU¢ºf©
º©k© ~ r§ kfu© nk\©~Jyh©
f±È ×d© ÀJd©~jDR
Jyh© ~ k¡ ~ rÈ Â\g© ~ uhF º©k©~F©g©
ÄU¢ºf© ~ nf nk\© flf©~kfu©
jDR ~ FU ÀJd© ~ yÎd© ~ N ~ f±È~×d©
kfu© º©k© ~ r§ Â\g©~ÄU¢ºf©
F©g© flf© ~ ‡j± nk\©~Jyh©
×d© f±È ÀJd©~jDR
Prakash
² 25

Ä©nrh•j jir (kfh jir)

Rθu± 20 tUl¡f¯ NÂa± 6 tUl¡f¯ r§½u± 10 tUl¡f¯


,U§J 01/03/1968 ,U§J 01/03/1988 ,U§J 01/03/1994
tiu 01/03/1988 tiu 01/03/1994 tiu 01/03/2004
Rθu± 01/03/1968 NÂa± 01/03/1988 r§½u± 01/03/1994
NÂa± 01/07/1971 r§½u± 19/06/1988 bríthª 31/12/1994
r§½u± 01/07/1972 bríthª 19/12/1988 uhF 01/08/1995
bríthª 02/03/1974 uhF 25/04/1989 FU 30/01/1997
uhF 01/05/1975 FU 20/03/1990 rÈ 01/06/1998
FU 01/05/1978 rÈ 06/01/1991 ‡j± 31/12/1999
rÈ 31/12/1980 ‡j± 19/12/1991 nfJ 01/06/2001
‡j± 01/03/1984 nfJ 25/10/1992 Rθu± 31/12/2001
nfJ 30/12/1986 Rθu± 02/03/1993 NÂa± 01/09/2003

bríthª 7 tUl¡f¯ uhF 18 tUl¡f¯ FU 16 tUl¡f¯


,U§J 01/03/2004 ,U§J 01/03/2011 ,U§J 01/03/2029
tiu 01/03/2011 tiu 01/03/2029 tiu 01/03/2045
bríthª 01/03/2004 uhF 01/03/2011 FU 01/03/2029
uhF 28/07/2004 FU 12/11/2013 rÈ 19/04/2031
FU 16/08/2005 rÈ 06/04/2016 ‡j± 31/10/2033
rÈ 23/07/2006 ‡j± 11/02/2019 nfJ 05/02/2036
‡j± 31/08/2007 nfJ 30/08/2021 Rθu± 11/01/2037
nfJ 27/08/2008 Rθu± 18/09/2022 NÂa± 12/09/2039
Rθu± 24/01/2009 NÂa± 18/09/2025 r§½u± 30/06/2040
NÂa± 25/03/2010 r§½u± 12/08/2026 bríthª 30/10/2041
r§½u± 31/07/2010 bríthª 11/02/2028 uhF 06/10/2042

rÈ 19 tUl¡f¯ ‡j± 17 tUl¡f¯ nfJ 7 tUl¡f¯


,U§J 01/03/2045 ,U§J 01/03/2064 ,U§J 01/03/2081
tiu 01/03/2064 tiu 01/03/2081 tiu 01/03/2088
rÈ 01/03/2045 ‡j± 01/03/2064 nfJ 01/03/2081
‡j± 04/03/2048 nfJ 28/07/2066 Rθu± 28/07/2081
nfJ 12/11/2050 Rθu± 26/07/2067 NÂa± 27/09/2082
Rθu± 22/12/2051 NÂa± 26/05/2070 r§½u± 02/02/2083
NÂa± 20/02/2055 r§½u± 02/04/2071 bríthª 03/09/2083
r§½u± 02/02/2056 bríthª 01/09/2072 uhF 30/01/2084
bríthª 04/09/2057 uhF 29/08/2073 FU 18/02/2085
uhF 13/10/2058 FU 17/03/2076 rÈ 25/01/2086
FU 20/08/2061 rÈ 22/06/2078 ‡j± 05/03/2087
Prakash
² 26

c¤¿Â‰

uhF FU rÈ
,U§J 01/03/2011 ,U§J 12/11/2013 ,U§J 06/04/2016
tiu 12/11/2013 tiu 06/04/2016 tiu 11/02/2019

uhF 01/03/2011 FU 12/11/2013 rÈ 06/04/2016


FU 27/07/2011 rÈ 09/03/2014 ‡j± 18/09/2016
rÈ 06/12/2011 ‡j± 26/07/2014 nfJ 12/02/2017
‡j± 10/05/2012 nfJ 27/11/2014 Rθu± 14/04/2017
nfJ 27/09/2012 Rθu± 17/01/2015 NÂa± 05/10/2017
Rθu± 23/11/2012 NÂa± 12/06/2015 r§½u± 26/11/2017
NÂa± 07/05/2013 r§½u± 26/07/2015 bríthª 20/02/2018
r§½u± 25/06/2013 bríthª 07/10/2015 uhF 22/04/2018
bríthª 15/09/2013 uhF 27/11/2015 FU 25/09/2018

‡j± nfJ Rθu±


,U§J 11/02/2019 ,U§J 30/08/2021 ,U§J 18/09/2022
tiu 30/08/2021 tiu 18/09/2022 tiu 18/09/2025

‡j± 11/02/2019 nfJ 30/08/2021 Rθu± 18/09/2022


nfJ 23/06/2019 Rθu± 22/09/2021 NÂa± 19/03/2023
Rθu± 16/08/2019 NÂa± 25/11/2021 r§½u± 13/05/2023
NÂa± 18/01/2020 r§½u± 14/12/2021 bríthª 12/08/2023
r§½u± 05/03/2020 bríthª 15/01/2022 uhF 15/10/2023
bríthª 21/05/2020 uhF 06/02/2022 FU 28/03/2024
uhF 15/07/2020 FU 05/04/2022 rÈ 21/08/2024
FU 01/12/2020 rÈ 26/05/2022 ‡j± 10/02/2025
rÈ 05/04/2021 ‡j± 26/07/2022 nfJ 16/07/2025

NÂa± r§½u± bríthª


,U§J 18/09/2025 ,U§J 12/08/2026 ,U§J 11/02/2028
tiu 12/08/2026 tiu 11/02/2028 tiu 01/03/2029

NÂa± 18/09/2025 r§½u± 12/08/2026 bríthª 11/02/2028


r§½u± 04/10/2025 bríthª 27/09/2026 uhF 04/03/2028
bríthª 01/11/2025 uhF 29/10/2026 FU 01/05/2028
uhF 20/11/2025 FU 19/01/2027 rÈ 21/06/2028
FU 08/01/2026 rÈ 02/04/2027 ‡j± 21/08/2028
rÈ 21/02/2026 ‡j± 28/06/2027 nfJ 14/10/2028
‡j± 14/04/2026 nfJ 14/09/2027 Rθu± 06/11/2028
nfJ 31/05/2026 Rθu± 16/10/2027 NÂa± 08/01/2029
Rθu± 19/06/2026 NÂa± 15/01/2028 r§½u± 28/01/2029
Prakash
² 27

½Âgh¸ jir
Rθu± NÂa± r§½u±
,U§J 04/07/1984 ,U§J 13/12/1986 ,U§J 13/12/1990
tiu 13/12/1986 tiu 13/12/1990 tiu 13/08/1997

Rθu± 02/11/1975 NÂa± 24/02/1987 r§½u± 03/07/1991


NÂa± 03/07/1976 r§½u± 26/06/1987 bríthª 22/11/1991
r§½u± 13/08/1977 bríthª 19/09/1987 uhF 21/11/1992
bríthª 24/05/1978 uhF 25/04/1988 FU 12/10/1993
uhF 24/05/1980 FU 06/11/1988 rÈ 02/11/1994
FU 04/03/1982 rÈ 25/06/1989 ‡j± 13/10/1995
rÈ 13/04/1984 ‡j± 18/01/1990 nfJ 03/03/1996
‡j± 04/03/1986 nfJ 13/04/1990 Rθu± 13/04/1997
nfJ 13/12/1986 Rθu± 13/12/1990 NÂa± 13/08/1997

bríthª uhF FU
,U§J 13/08/1997 ,U§J 13/04/2002 ,U§J 13/04/2014
tiu 13/04/2002 tiu 13/04/2014 tiu 12/12/2024

bríthª 21/11/1997 uhF 30/01/2004 FU 15/09/2015


uhF 04/08/1998 FU 05/09/2005 rÈ 24/05/2017
FU 19/03/1999 rÈ 31/07/2007 ‡j± 27/11/2018
rÈ 14/12/1999 ‡j± 12/04/2009 nfJ 12/07/2019
‡j± 11/08/2000 nfJ 24/12/2009 Rθu± 21/04/2021
nfJ 18/11/2000 Rθu± 25/12/2011 NÂa± 02/11/2021
Rθu± 29/08/2001 NÂa± 31/07/2012 r§½u± 23/09/2022
NÂa± 22/11/2001 r§½u± 31/07/2013 bríthª 08/05/2023
r§½u± 13/04/2002 bríthª 13/04/2014 uhF 12/12/2024

rÈ ‡j± nfJ
,U§J 12/12/2024 ,U§J 12/08/2037 ,U§J 11/12/2048
tiu 12/08/2037 tiu 11/12/2048 tiu 11/08/2053

rÈ 14/12/2026 ‡j± 22/03/2039 nfJ 21/03/2049


‡j± 29/09/2028 nfJ 18/11/2039 Rθu± 30/12/2049
nfJ 26/06/2029 Rθu± 08/10/2041 NÂa± 25/03/2050
Rθu± 06/08/2031 NÂa± 03/05/2042 r§½u± 14/08/2050
NÂa± 24/03/2032 r§½u± 13/04/2043 bríthª 21/11/2050
r§½u± 14/04/2033 bríthª 10/12/2043 uhF 04/08/2051
bríthª 09/01/2034 uhF 22/08/2045 FU 18/03/2052
uhF 04/12/2035 FU 25/02/2047 rÈ 13/12/2052
FU 12/08/2037 rÈ 11/12/2048 ‡j± 11/08/2053
Prakash
² 28

\¤ ½Â©r jir \¤ ½Â©r jir


jir m½g½ fhy© Ko‰ m½g½ fhy© Ko‰
c¬f rÈ 6 tUl© 09/08/1985 r§½u± 1 tUl© 09/09/1984

º•j Rθu± 7 tUl© 09/08/1992 NÂa± 2 tUl© 09/09/1986

r¡fl uhF 8 tUl© 09/08/2000 FU 3 tUl© 09/09/1989

k¡fs r§½u± 1 tUl© 09/08/2001 bríthª 4 tUl© 09/09/1993

¿¡fs NÂa± 2 tUl© 09/08/2003 ‡j± 5 tUl© 09/09/1998

j±a FU 3 tUl© 09/08/2006 rÈ 6 tUl© 09/09/2004

¿uk bríthª 4 tUl© 09/08/2010 Rθu± 7 tUl© 10/09/2011

g•½Âf ‡j± 5 tUl© 09/08/2015 uhF 8 tUl© 10/09/2019

c¬f rÈ 6 tUl© 09/08/2021 r§½u± 1 tUl© 09/09/2020

º•j Rθu± 7 tUl© 09/08/2028 NÂa± 2 tUl© 09/09/2022

r¡fl uhF 8 tUl© 09/08/2036 FU 3 tUl© 09/09/2025

k¡fs r§½u± 1 tUl© 09/08/2037 bríthª 4 tUl© 09/09/2029

¿¡fs NÂa± 2 tUl© 09/08/2039 ‡j± 5 tUl© 09/09/2034

j±a FU 3 tUl© 09/08/2042 rÈ 6 tUl© 09/09/2040

¿uk bríthª 4 tUl© 09/08/2046 Rθu± 7 tUl© 10/09/2047

g•½Âf ‡j± 5 tUl© 09/08/2051 uhF 8 tUl© 10/09/2055

jrh ehj ¸uf¡fƱ tÂirˆ© mitfƱ jrh fhy¡fS© bkh•jkhd fhy¢ rÎfuK© (36
tUl¡f¯) nah¸È k°W© \¤½Â©r jrh KiwÎF© bghJthdnj Mdh¬ ,§j ,u¥L jir
KiwfÆY© Mu©g jir ntWgL¸wJ/

guhru± T°W¨go $ddkhdJ gfì NÂa nQhiuÁyhtJ m¬yJ ,uĬ r§½u


XiuÁyhtJ V°gLkhdh¬ \¤ ½Â©r jir KiwiaÎ fil¿oÎf nt¥L©/

,§j bfh¯ifÎF¢ r°W Ätukhf nt¥LkhÁ± $dd© ,uĬ NÂa XiuÁyhtJ m¬yJ
gfì r§½u XiuÁyhtJ V°gLkhÁ± nah¸È jrhKiw ¾¢rakhf mDrÂÎf¨glnt¥L©/
Prakash
² 29

¸uf nahf¡f¯

Û¥z nahf©
,J xU mRg nahf©/ •±W ghf¡f¯ c¯s th®œifÁ¬ Kj¬ ghf© (24 taJ tiu) Àf
m°‡jkhf ,UœF©/ mj± ¿wF th®œifÁ± m½«³l© Fiwa• bjhl¡¸ th®œifÁ±
filº fhy f¤l•½¬ ÀF§j gzœ f³l¡fis r§½œf neÂL© (48 taJ Kj¬ 72 taJ
tiu) $hjf•½¬ ntW e¬y nahf¡f¯ fhz¨g¤lh¬ ,§j nahf•½± Äis‰f¯ khWgL©/

Q©r nahf©
,§j c±djkhd ¸uf nr«œif/ tÑfukhd njh°wK©. ngh°w•jœf g¥‡fS© mÆœF©
ne«ikahd. e¬y kdK© ¿wUœF cj‰© ºw§j kd¨gh±ikˆ©. milÛ«f¯/ k½œf•jœf
br¬thœF¯stuhf• ½f®Û«f¯/

fhy nahf©
,J xU ĺ•½ukhd nahfkhF©/ th®œifÁ¬ Àf ca«§j ¾iyˆ©. Àf• jh®§j ¾iyˆ©
r§½œf neÂL©/ th®œifÁ± ºy fhy f¤l•½¬ jd tu‰ mgÂÄjkhf‰©. k°bwhU f¤l•½¬
Àf Àf fodkhd jh®ikahd ¾iyˆ© V°gL©/ fhy•½°nf°g c¡f¯ kd ¾iyˆ©
khWgL©/

Rgntº nahf©
,J xU Rg nahf© ºw§j t©rhtƈ©. e¬y f¬Äˆ©. Ñuhd br¬tK© jut¬yJ/ e¬y
cl¬thF©. ºw§j g¥‡fS© th®œifÁ¬ caUtj°fhd tÅtFœF©.

m¼tF¨‡ nahf©
ºy ºw§j. ngh°w•jœf Fzh½ra¡f¯ jut¬yJ/ ,§j Rgnahf©/ Ra ciH¨¿dh¬
th®œifÁ¬ c±dj ¾iyia milÛ«f¯/ c¡f¯ JiwÁ¬ Àf‰© ngh°w•jœftuhf•
½f®Û«f¯/

y¶À nahf©
,J xU Àf m°‡jkhd Rg nahf©/ xU ºw§j FL©g•½¬. brh•Jœfis¨ bg°wt« Mt«/
f¬Ä. e¬y Fzh½ra¡fS© bg°W. e¬y k½¨igˆ© bgWÛ«/ c¡f¯ ¾«thf• ½wik
c¡fSœF e¬y ¾iyikia• j§J brGikahd th®œif th®Û«f¯/

bfs nahf©
e¬y kÂahijˆ¯s FL©g•ij¢ nr«§j Õ¡f¯ tr½ˆ¯stuhf‰© ,U¨Ö«f¯/ e¬y ‡f®
mil§j Õ¡f¯. ngh°w•jœftuhf‰© ,U¨Ö«f¯/ ¾iyahd ‡fiH¨ bg°W r§j½fsh¬
ºw§j bgaiu¨ bgWÛ«/

ru´t½ nahf©
,§j Rg nahf•½¬ ¿w§j Õ¡f¯ f¬Ä f°W g¥‡¯stuhf‰©. XÄa©. r¡Ïj© ngh±w
Mœf¨ ˜«t brªiffƬ <LgLÛ«f¯/ kœfsh¬ ngh°w¨g¤L ‡f® cilatuhf
,U¨Ö«f¯/ m±ghd kidĈ©. bgUik gl•jœf FH§ij¢ br¬t¡fS© FL©g•½°F¨
bgUik nr«œF©/

Kj¬ ju uh$ nahf© 1


Prakash
² 30

,§j uh$ nahf© th®œifÁ¬ Àf caÂa. c±djkhd ¾iyÁ¬ ¾W•J©/ k°w ¸uf¡f¯
rhjfkhf ,U§jh¬ k§½Âahfnth. m¬yJ Àf¨ bgÂa murh¡f ¾Wtd•½± jiyik
bghW¨¿nyh mkuyh©/

rhj r£rhu nahf©


,§j nahf© c¡fis Õ¥l bjhiyJ}u gaz¡fis nk°bfh¯s itœF©/
Prakash
² 30

¸uf¨ gh«itÁ± gy±f¯

NÂa± ½Ânfhz© bríthª


J¼¢r¬. ijÂa© c°rhf© k¤l°w rœ½ ,itfsh¬ bt°Çˆ©. kd©. cl¬
,u¥ilˆnk v§j neu•½Y© RWRW¨ghf it•½U¨Ö«f¯/ ºÇa ºÇa fhj¬ mDgt¡fƬ
<Lgl thª¨‡¥L/

NÂa± ½Ânfhz© rÈ
fod ciH¨ghÆahd Õ¡f¯. c¡f¯ r¸¨‡•j±ik •y© bt°Ç milÛ«f¯/ Raœ
f¤L¨ghL. xGœf© ngh±w ,itfis fil¨¿o•J th®œifÁ¬ Õ¡f¯ mila ÄU©‡©
,yœFfis vƽ¬ milÛ«f¯/ bgh±. bghU¯. Mguz¡f¯ ¸ilœf¨ bg°W. c¡f¯
ca« m½fhÂfÆlÀU§J Mjuit¨ bgWt«/

Rθu± 60 o¸Â gh«it r§½u±


,§j ¸uf¨ gh«itÁdh¬ th®œifÁ¬ bgÂa btFk½fS© m½«³lK©. bgaU© ‡fG©
Àf¨ bgÂa msĬ milÛ«f¯/ c¡fÆl© beUœfkhdt«fÆl© m±ghf‰©. ¿wUœF©
cj‰gt«f¯/ c¡f¯ RKf cwÄdh¬ e¬y e±ikf¯ V°gL©/

bríthª nr«Îif rÈ
ºw§j kndh tÃikˆ©. v¥¼a v¥z¡fƬ ¾iy•J ¾±W v¥¼a tÅÁ¬
K±ndWÛ«f¯/ c¡f¯ xGœfkhd. f¤L¨ghlhd nghœfhY©. fod ciH¨ghY© bt°Ç
¾¢ra© ¸¤L©/ jilœ f°fisœ fis§J vÇÛ«f¯/

bríthª 30 o¸Â gh«it ˆnud´


rÂahd¨ ghijÁ¬. mgÂjkhd rœ½ia bryĤlh¬ bgU© e±ikfis ÄisÄœF©/
Rj§½u•ij bghœ¸\khf fUJ© Õ¡f¯. m½¬ jl¡f¬fis ÄU©ghjt«f¯/

bríthª 45 o¸Â gh«it be¨o™±


bjÆthd. e¬y Ko‰fis vLœf t¬yt«. FǨghf nrhjidfisˆ© rth¬fisˆ©
r§½œF© bghGJ ºy rka¡fƬ nrhjidfSœF Rygkhd tÅia• njLÛ«f¯/

FU 60 o¸Â gh«it rÈ
f¤Lœnfh¨ghd giHa gh¼Á¬ ts«œf¨g¤ljh¬ kj r©k§j¨g¤l Ä\a¡fƬ <LghL
,UœF©/ ÄtrhaK©. ÄahghuK© nr«§J <LgLÛ«f¯/ FL©g•½¬ c¡f¯ brh•½± g¡F
¸il•jhY© mij kW KjÛL brªˆ© nghJ ftd© njit/ k•½a nghœif ÄU©‡©
Õ¡f¯ mjhtJ ÀF§j ¿± nghœfhfnth m¬yJ ca«§j º§jidfnsh ,¬yhk¬
th®œifia el•JÛ«f¯/

FU 30 o¸Â gh«it ˆnud´


c°rhfkhd kÈjuhd Õ¡f¯. bjhŬ JiwÁ¬ ºw§J Äs¡¸. th®œifÁ¬
FÇœnfh¯fSl± mij miltj°fhd tÅiaˆ© mÇÛ«f¯/ ne«kiwahd
v¥z¡fSl±. c¡f¯ FUit• ½U¨½gL•½ MÑ«thj•ij¨ bgWÛ«f¯ v½«ghuhj Äj•½dh¬
c¡f¯ ¾½ ¾iyik K±ndW©/

rÈ 30 o¸Â gh«it ˆnud´


Prakash
² 31

,§j ¸uf¾iy c¡fis bghWikrhÃahf‰©. ºw§j f¬Äf°W©. f°¿œf‰© brªÛ«f¯/


rthyhd thª¨‡f¯ bg°W mij bt¬Û«f¯/

be¨o™± 60 o¸Â gh«it ‡„¤nlh


ntjh§j. kndhj•Jt¡fƬ e¬y nj«¢º mil§J. ºy neu¡fƬ f³lkhd ¾iyia
r§½œfœ TL©/ mjdh¬ c¡f¯ kndhijÂa•ij ca«•j nt¥L©/
Prakash
² 31

v½«fhy gy±f¯

FǨ¿l•jÎf Fzh½ra¡f¯
tÃikahd. ftdkhd. c•ntfkhd. $hœ¸uijahd Fz¡f¯ c¯st«/ fod
ciH¨ghÆahd Õ¡f¯ f¤L¨gho¬yhjtuhf Äs¡FÛ«f¯/ FL©g th®œifÁ¬ Jnuhf•ij
brªJ k°wt«fÆl© e©¿œifia ,Hœf¢ brªˆ©/ ga¡fukhd Njh¤l¡fÆY©
g§ja¡fÆY© <LglœTL©/ tu¤L bfsut© c¯s Õ¡f¯. kndh ijÂa•jh¬
f¤L¨gLÛ«f¯/ cÂa neu•½¬ c¡f¯ Rj§½u•ij ¾iy eh¤o. e±ikia¨ bgWÛ«f¯/

m½«³lkhd. yhg nehœFilatU©. ½Ukz©. k°W© T¤L Ka°º •y© yhg¡fis¨


bg°W. fUiz c¯sK©. flikˆ¯s FL©gK©. fiyeaK©. j±d©¿œifˆ©. bg°W
c¡fƱ xU ¿¯is bgaU©. ‡fG© bg°W• jUth«/

tÃa. c•ntf•Jl±. jiyik¨ bghW¨¿¬ eh¤lK© cilatuht«/ ºw§j jhuhs FzK©.


btƨgilahf ngRgtU©. rhfr•j±ikˆ© mghafukhd bra¬fƬ <Lg¤L©.
th®œifÁ± filº fhy f¤l•½¬. FL©g¢ brh•Jœfis¨ bgWÛ«f¯/

‡•½ T«ikia¨ g°Ça Ätu¡f¯


ºw§j y¤ºa¡fS©. jhuhskhd FzK©. f«tkhf‰©. ehzakhf‰©. gaÀ¬yhkY©
fhz¨gLÛ«f¯/ ,ufºa©. •okiw•j¬. y£r©. ngh±w Ï®•jukhd brªiffis bgÂJ©
ÄU©ghjt«/ c¡f¯ caÂa Fz¡fsh¬. Ï®•ju v¥z© bfh¥l kœfÆl•½¬ Änuhj•ij
ts«¨Ö«f¯/

cl°TW g°Ça Ätu¡f¯


c¡f¯ $hjf•½±go. jo•j rÙuK©. gu§j njh¯fS©. ºÂ•j KfK©. Àu¤ºÁ¬yh kh¾wkhd
f¥fS©. miymiyahd jiyKoˆ©. bfh¥ltuht«/ ¾À«§j eilˆ©. neuhf
ngRgtU© Mt«/ bkh•j•½¬ xU uh$ y¤rz© MF©/

bghJthd cl¬ ey©


,§j uhº clñ. tÁW. ºw§j cUtœf¤L¨gh¤o¬ ,Uœf nt¥Lkhdh¬ njitahd
j°fh¨‡ tÅfis nk°bfh¯s nt¥L©/ cz«¢º tr¨glœ Toa c¡f¯ Rght©
m½fkhd v½«gh«¨‡ cz«‰fis• J}¥o. tU•j¨gL© kd ¾iyˆ©. màuz© k°W©
thª‰• bjh¬iyfS©. ftdœ Fiwthf ,U§jh¬ tÁ°W¨ ‡¥ tUtj°F thª¨‡f¯
c¥L/

Äyh vY©‡f¯. kh«gf¡f¯. cz‰œ FHhª. ,§j cl¬ cW¨‡f¯ ºy fhy f¤l•½¬
kU•Jt cjÄ njit¨gL©/

Õ¡f¯ tU•j¨gLtij ĤL thH tÅ njl nt¥L©/ j¥Ó« k°W© Õ« ghd¡fisœ


Fiwthf mU§j nt¥L©/ c¡f¯ uhº Õiu• jœf itœF© Ändhjkhd j±ik c¯sJ/
mjdh¬ cl¬ gUkid m½fÂœF©/ K¤ilnfh´. K¯s¡¸ gh¬ gjh«•j¡f¯ c¤bfh¯s
nt¥L©/Rœ¸u± $±k yœ¸d•ij¨ gh½¨gjh¬ gyädK©. nrh«‰© mil§J
fhz¨gLÛ«f¯/

r§½u± gh½œf¨glhjjh¬ R°W¨‡w¢ N®¾iyÁdh¬ V°gL© Äah½f¯ V°glhJ/NÂa±


c¡f¯ $hjf•½¬ e¬y ¾iyÁ¬ c¯sjh¬. v§j¨ gu©giu nehˆ© V°glhJ/ m•thW v§j
nehˆ© ,U§jh¬ mJ ºy fhy•½nyna kiw§J ÄL©/ f¥ gh«it Ñuhf ,UœF©/br•thˆ©
Prakash
² 32

rȈ© nr«§J nk\ uhºia¨ gh½¨gjh¬ jiy k°W© Kf© KjÃa gF½f¯
gh½œf¨gL©/br•thˆ© rȈ© nr«§J c¡f¯ uhº rœfu•½¬ Jyh•ij¨ gh½¨gjh¬ tÁ°Ç±
nk¬ gF½ gh½œf¨gL©/

go¨‡ k°W© bjhŬ


e¬y f¬Ä• ju•ij¨ bg°W Fiw§jJ ,s¾iy¨ g¤l•ijahtJ bgWÛ«f¯/ bghJthd
f¬Äˆl±. k°w JiwfƬ M«t© bfh¥L ºw¨Ö«f¯/ ºw§j mlj©. ‡•½ˆ©
c¯stuht«/

v¡F ºw§j ½wikf¯ btƨg¤L ga± jU¸wnjh m§j• JiwÁ¬ ºw§J Äs¡FÛ«f¯
,§j• JiwÁ¬ V¤Lœ f¬Ä k¤L© gy± juhk¬ nghfyh©/

m³lt«f•½¬ ‡j± e¬y ¾iyik¨ bg°wjh¬. f¬ÄÁ¬ ºw§j nj«¢º¨ bg°W. Õ¡f¯
ÄU©¿a ghl•½¤l•½¬ bt°Ç bgWÛ«f¯/

ºw§j eilKiwÁ¬ th®§J. j•Jth«•jkhf‰© ,U¨Ö«f¯/ Õ¡f¯ mlj-j•Jt¨˜«t©


njit¨gL© JiwÁ¬ <Lg¤L m±whl bjhŬ ¿u¢ºidfis¢ rkhƨ֫f¯/ bjhŬ
E¤g f¬ÄÁ¬ ºw§J Äs¡FÛ«f¯/

,§jœ ¸uf¾iy c¡fis ¿w¨¿nyna bjhÅy½guhf MœF©/ Àf‰© ntfkhf Äahghu


E&œf¡fisœ f°W. Äahghu©. m¬yJ c°g•½ brªJ yhg¡fis¨ bgWÛ«f¯/
Äahghu•½¬ ºy neu¡fƬ bjhª‰ V°gL© bghGJ ÀF§j f¤L¨ghlhf ,Uœf nt¥L©/
MdhY© bgU©ghyhd neu•½¬ e¬y Äahghu•ijna brªÛ«f¯/

br¬t© k°W© gu©giu¢ brh•J


njitœF m½fkhfnt FL©g¢ brh•Jœf¯ c¥lhF©/ k¸®¢ºahd KiwÁ¬ ¿uahz¡fis
nk°bfh¥L gy ,l¡fis¨ gh«¨Ö«f¯/ FL©g•½¬ c¯st«f¯ Àf‰© RKfkhf‰©. e¬y
ne«•½ahd Fz ey±fS© bg°W ,U¨g«/ k°w FL©g•½dUœF ,ilna RKfkhd cw‰©
V°gL©/

tUkhd© jU© ¸uf© I§jh© ,l•½ÃU¨gjh¬ e¬y jd nahfkhF© ¾iw§j gztu‰©.


brh•JœfS©. gy tÅfÆÃU§J© bg°W. ‡½a Ka°ºfÆY© bg°W. Ô«œf jÂrdœ
FiwÄdh¬ Õ¡f¯ g§ja©. ngh±w Njh¤l¡fƬ <LglœTlhJ/ mDTykhd bjhŬf¯
g¡Ff¯. yh¤lÂ. ºÈkh. ½iuau¡Ff¯. Äisah¤L¨ bghU¯f¯. kJ nfÆœif
,¬y¡f¯ M¸ait MF©/

t©rhtÆ brh•JœfSœF V°w ¸uf¾iy/ ‡½a Ka°ºfsh¬ e³lK© V°gL©/ brh§j¨ gz


ÄuaK©. T¤lhÆfSl± nr«§J r¥ilˆ©. r¢ru‰© V°gL©/

½Ukz© k°W© ½Ukz th®Îif


ºÇa ta½nyna ½Ukz©/ yœdh½g½. k°W©. !¨jkh½f¯ •y•½Ânfhz•½¬ ,U¨gjh¬
ghœ¸akhf‰©. ºw§j e¥g«fshf‰© Äs¡FÛ«f¯/ Àf‰© ne«•½ahd cw‰fS© ,UtU©
xnu kh½Âahd ÄU¨‡. btW¨‡fS© c¯st«f¯/ xUt« k°wtUœF cjÄahf‰©.
,U¨g«/ ,§j cw‰ Õo•J ¾iyœF©/

gaz¡f¯
c¡f¯ $hjf•½¬ g¬ntW ¸uf¡f¯ ru uhºÁ¬ c¯sjh¬. Õ¡f¯ ¿w¨¿nyna C«
½Âgtuhf ,U¨Ö«f¯. th®œifÁ¬ ¾iwa kh°w¡fS©. m½fkhd ¿uahz¡fS© bjhŬ
r©k§j¨g¤ljhf ,UœF©. ,J jÄu¢ R°Wyh k°W© nfÆœif¨ nghœfhd ¿uahzK©
Prakash
² 33

yhgkÆœF©/

m½«³lÎ f¬
g¢ir v©uh¬L vd¨gL© (g±dh) c¡fSœF e±ikia•jU© 5 u•½ g¢ir v©uh¬L f¬iy
vL•J j¡f nkh½u•½¬ g½•J. tyJif ºÇa Äuì ‡j±¸Hik m±W m¼a‰©/

Äiy kÃthd g¢ir v©uh¬L n$L m¬yJ $g«b$¤ v±gij bt¯ÆÁ¬ m¼a‰©/
,ij m¼ˆ© bghGJ ,§j k§½u•ij c¢rhld© brªa‰©/

¿ua¡F fÃfh ´ahk©


‚ngz ¿u½k© ‡j©
brs©a© brs©a Fnzhngj©
j© ‡j± ¿uzkh©aQ©

,½¬ FǨ¿l¨g¤L¯s m½«³lœ f°fƱ vilˆ© M¥fSœF k¤Lnk bg¥fSœF


3-4 m¬yJ 1-2 ghf© Fiw•J©. FH§ijf¯ - ºWt«fSœF 1-2 m¬yJ 1-3 ghf©
Fiwœf‰©/
Prakash
² 33

¸uQ¡fƱ mo¨gilÁ¬ ´jhdmik¨‡

yœd¨gy±
c¡fSila yœd© ÀJd©/ yœdh½g½ ‡j± jh± c¡fSœF Àf¢ºw§j nahf
fhufdhth±/ ÀJd콬 ¿w§j fhuzìjh¬ ,UÄj khWg¤l Fz¡fisˆila Õ¡f¯
bghJthf ,Èikahd RghtK©. g¥ghd ½iw‰© bfh¥lt«f¯/ Àf¢ ºw§j
‡ì½rhÃahd Õ¡f¯ btF ÄiuĬ e¬yJ bf¤lijœ f¥lǧj rÂahf¨ ‡Â§J
bfh¯Û«f¯/ c¡fSila K°nghœfhd º§jidfS© <l°w rh½œF© ½wikˆ©.
kœfÆilna Õ¡f¯ jiyºw§j mÇthÆ v±w bgaiu¨ bg°Wœ bfhLœF©/ Õ¡f¯
RWRW¨ghd ciH¨ghÆahf ,U¨gjh¬ VjhtJ xU braì <Lg¤L mij m½ÄiuĬ
Koœf¨ ghLgLÛ«f¯/ Õ¡f¯ cz«¢º tr¨g¤lt«f¯/ ºy neu¡fƬ MH© bjÂahk¬
fhiyĤL. KobtL¨g½¬ rydK©. cW½Á±ikˆ© fh¤LÛ«f¯/ kd¨ nghuh¤ljh¬
r£rykilÛ«f¯/ moœfo gyÄ\a¡fƬ ´½uìj±ik ,¬yhjjh¬. kœf¯ c¡fis
K±nfhgœfhu« v±W ¾idœf‰© thª¨‡¥L/ gy Ä\a¡fÆY© m½fkhd <LghL
,U¨gjh¬. kœfÆlK©. bghU¤fÆlK©. ,l¡fÆY© c¡f¯ M«t© Toœ Fiw§J
bfh¥nl ,UœF©/ xnu ,l콬 c¡f¯ Mir ¾iyìJ ¾°fhJ/ ,§jœ fhuzìjh¬ c¡f¯
½¤lÀ¤l bra¬fƬ K±nd°wì½± c¢ºia miltJ fod©/ mÇthÆfshf‰©.
mHF¯st«fshf‰©. br¬t§j«fshf‰© ,U¨Ö«f¯/ e¥g«f¯ m½f© c¥L/ btF J}u¨
gaz¡fS© c¥L/

,uhºÁ¬ ¸uQ¡fƱ gy±

NÂa±
c¡f¯ $hjf콬 ÀJd콬 NÂa± ,Uœ¸wh±/ Õ¡f¯ Àf¢ ºw§j ‡ì½rhÃ. f¬Ä
mlj¯st«. g¬ntW Ä\a¡fƬ M®§j "hd© c¯st« v¬yhÄj fiyfÆY¯s
c¡f¯ rhJ}«a© Àf ¿ugykilˆ©/ Àf mHfhf¨ ngRt½¬ Õ¡f¯ t¬yt«f¯
c¡fSila ,Èikahd. kÂahij ¾iw§j. rh§jkhd Rghtì½dh¬ c¡fSœF
g¢rakhdt«f¯ kd½¬ Õ¡fhj ,l© bgWÛ«f¯/ br¬t¢ brŨ¿Y© ºw§½U¨Ö«f¯/
rêf콬 m§j´J¯s ,l콬 ,U¨Ö«f¯/ c°wh« cwÄd«. e¥g«fSl± Õ¥l fhy©
r§njh\khf th®Û«f¯/

‡j±
$hjf콬 flf©. ‡j±/ Õ¡f¯ btL btL¨ghdt«/ ´½uìj±ik ,¬yhjt«/ nrh©ngÇ.
¿wÂl© ntiy th¡Ft½¬ rhk«ì½a«/ cwÄd«fnshL RKf cw‰ ¸ilahJ/ ,§j
Ä\a콬 r§njh\© Fiwˆ©/ mt«f¯ c¡fis e©¿œifœF¨ ghì½uÀ¬yhj g¢nrh§½
v±W ¾id¨gh«f¯/ Mdh¬ c¡f¯ e¥g«f¯ Àf‰© cjÄahf ,U¨gh«f¯/ btFJ}u©
br±W jÈahf Õ¥l fhy© thl neÂL©/ Ätrha© bghU¯êy©. ,yœ¸aìJiwÁY©/
bk±fiyf¯ êy© gz© r©gh½¨Ö«f¯/

Rθu±
c¡f¯ $hjf콬 Rœ¸u± ,UœF© ,l© ÀJd©/ ,J Àf¢ ºw§j mik¨ghF©/ Õ¡f¯
,yœ¸a©. fiy r©g§j¨ g¤l bra¬fƬ <Lg¤oU¨Ö«f¯/ k°iwa gy
mU§bjhŬfƬ Tl g¡nf°ÇU¨Ö«f¯/ M¢ºÂakhd fij. FH§ijfƱ fhÀœ´
Prakash
² 34

‡´jf¡fƬ g¡F bfh¥L br¬t© r©gh½¨Ö«f¯/ ¾¢rakhf Õ¡f¯ br¬t§juhf‰©.


bgU© ‡f® bg°wtuhf‰© jh± ,U¨Ö«f¯/ f¬Ä m¬yJ fiy ¾f®¢º r©g§j¨g¤l
ma¬eh¤L¨ gaz¡f¯ c¡fSœF V°gL©/ ‡jD©. ÀJd콬 ,l© bg°ÇU§jh¬ cyf¨
‡f® bgW© msÄ°F ca«§j mÇthÆahfì ½f®Û«f¯/

bríthª
c¡f¯ $hjf콬 bríthª JyhÀ¬ ,Uœ¸wh«/ Õ¡f¯ mHfhf cil m¼gt«/
j°bgUikœfhuh«. f©Öu¦ij ÄU©‡¸wt«/ Mdh¬ Vnjh xUÄj cl¬ ey gh½¨gh¬
c¡f¯ c°rhf© Fiw§J ÄL©/ c¡f¯ $hjf콬 Rœu± e¬ygoahf mikah Ĥlh¬.
Õ¡f¯ Ku¤L RghtìnjhL thjtHœFfƬ kh¤oœ bfh¥L brhìJ Ĭy¡fÆY©
mf¨g¤L f³l¨gLÛ«f¯/ NÂaD© JyhÀ¬ ,U§jh¬. bríthª Rg ¸uQ¡fƱ gh«it
bgwh Ĥlh¬ ca« m½fhÂfƱ m½U¨½œF Mshf neÂL© murh¡f ÄnuhjK© V°gL©/

FU
c¡f¯ $hjf콬 FU ,UœFÀl© jDR/ ,J Àf m½«³lkhd ,lkhF© caukhd.
f©Öukhd njh°w©. cz«¢ºfis ¿u½gÃœF© Kf©/ Ô¤r¥akhd f¥f¯ ,t°iwœ
bfh¥lt«f¯ c±djkhd kd¨gh±ikˆ©. kÈj neaK©. ¿wnuhL Àf kÂahij fy§j
m±nghL gHF© RghtK© cilat«/ ºw§j mÇthÆ. c¡fsJ ,Èa fÈthd ng¢R©
kÂahijahd gHœfK© c¡f¯ e¥g« FHìij m½fÂœF©/ btÆÄisah¤L¨
ngh¤ofÆY©. ÛuÔu guhœ¸uk Muhª¢ºfÆY© M«t© cilat«f¯/ gœ½kd¨
gh±iknahL Àf r§njh\khd FL©g th®œifia mEgĨ֫f¯/


c¡f¯ $hjf콬 rÈ JyhÀ¬ ,Uœ¸wh«/ ,J Àf ca«thd ´jhdkhF©/ ,¡F rÈ
c¢rì½ÃUœ¸wh«/ Rœ¸u± Rg´jhdì½ÃU§jhnyh. FUnthL nr«§njh. gh«itia
bg°ÇU§jhnyh. Õ¡f¯ Àf¨ bgÂa Äìthdhf ca« gjÄ t¸¨gtuhf ,U¨Ö«f¯/
,¬iyna¬ jh± ¿oìj KaYœF ê±nw fh¬ v±W ¿othjœfhuuhf‰©. mehtºa
brythÆahf‰©. nt¥lhj t©‡fƬ kh¤oœ bfh¯Sgtuhf‰© ,U¨Ö«f¯/ rÈ tœu©
bg°ÇU§jh¬ th®œifÁ¬ xU gF½ J±gì½Y©. Jauì½Y© fň©. njf eyD© e±whf
,UœfhJ/

r§½u±
º©k콬 r§½u± ,l© bg°wjh¬ c¡f¯ $±k uhº º©kkhF©/ c¡f¯ Fz¡fƱ ×J
M½œf© brYìJ© NÂa gfthȱ brh§j Ûnl º©kkhF©/ Nlhd. ´½u uhºa½g½ahd
M¥ ¸uQkhd NÂaȱ gh½¨‡ c¡f¯ kd¾iyÁY© ,UœF©/ º©k콬 r§½u± Àf¢
ºw§j ´jhd© v±W brh¬tj°¸¬iy/ Õ¡f¯ jiytz¡fhj f«Äf¯. ¿wiu
m¥o¨¿iH¨gij monahL btW¨gt«f¯/ g¼ahj Fz© cilat«f¯ e¬y ca«ju
FL©g콬 ¿w§jh¬ xÅa c¡fSila ÄntfÀ¬yhj nguhirˆ©. b$Áœf Koahj
x±iw v¨gonaD© b$ÁìJ Äl nt¥L© v±w c¡f¯ ,yœF©. y¤ºaK©. c¡f¯
fhyìij Ûzhœ¸ rWœfiy V°gLìJ©/ ,§j ¿othjkhd Fznk c¡f¯ v½«fhyìijˆ©.
bt°Çfisˆ© gh½œF©/ ,U¨¿D© Õ¡f¯ ‡ì½rhÃf¯/ c¡fSila c°rhfkhd
kndhghtK© k°wt«fis c¡f¯ gœf© ft«§½GœF©/ ,H§j bghUisì ½U¨g¨
bgWÛ«f¯/ mil¨g¤l br¬t© ½U©g‰© ¸ilœF©/
Prakash
² 35

uhF
Â\g©. uhFĬ mik§J¯s $hjf콬. Rœ¸undh. ‡jndh m¬yJ FUnth
nr«§½U§jhY©. gh«it ,U§jhY©. Õ¡f¯ bk±ikahd ng¢R¯s tuhf‰©. ¿wĨ
gzœfhuuhf‰© nkY© br¬t© ½u¤Lgtuhf‰©. bg¥ ºRœf¯ m½f© cilatuhf‰©
,U¨Ö«f¯/ r§½udJ nr«œifnah/ gh«itnah ´½uÀ¬yhj ¾½ ¾iyikia V°gLìJ©/
NÂa±. r§½u± ,UtuhY© gh«œf¨g¤lh¬ nehah¬ gh½œf¨gLÛ«f¯/ f¥gh«it
k¡fyhF©/ rÈ. bríthÁ± nr«œifnah. gh«itnah c¡f¯ ¾½ ¾iyik Ñ«Fiyˆ©.
Rœ¸uD© Rg´jhd콬 ,¬yhĤlh¬ c¡f¯ FL©gì½dU© c¡fÆl© bghWik
,H¨gh«f¯/ c¡f¯ th®œifÁÃU§J ºÂ¨‡©. mik½ˆ© kiw§J ÄL©/

nfJ
c¡f¯ $hjf콬 nfJ ÄU¢ºf콬 ,Uœ¸wh±/ Rœ¸u±. FU. ‡j± nr«œifnah.
gh«itnah c¡fis ,Èa ng¢rhsuhf‰©. gu©giu¨ gzìnjhL. Rakhf
r©gh½¨gtuhf‰©. mnef bg¥fisœ bfh¥l FL©g´juhf‰© Mœ¸ ÄL©/ r§½undhL
nr«§½U§jhnyh. gh«œf¨g¤lhnyh. br¬t© ¾u§jukhd½¬iy/ NÂaD© r§½uD©
nr«§½U§jhnyh. gh«ìjhnyh moœfo nehªœF MshtnjhL. f¥ gh«itˆ© gh½œf¨gL©/
rÈÁ± nr«œifˆ©. gh«itˆ© br¬tìij mÅìJ e³lìijœ bfhLœF©/ mik½a°Ç
,¬yw th®‰ c¥lhF©/ bríthª nfJit¨ gh«ìjh¬ c¡fSœF f¥o¨ghf
mWitº¸¢ir c¥L/

ˆnud´
c¡fsJ ˆnud´ ÄU¢ºf콬 ,Uœ¸wJ/ Õ¡f¯ xU kh½Â ‡u¤ºœ fhuh« v±nw
brh¬yyh©/ gHikahd tHœf¡fis¨ g°Ça "hdnkh m¬yJ k½¨ngh bfh£r© Tlœ
¸ilahJ/ c¡f¯ fhj¬ th®œifÁ± nehœnf K°ÇY© khÇÄL©/ m¡fhuf± Rg´jhd©
bg°ÇU§jh¬. Õ¡f¯ cz‰ Ä\a콬 ÀF§j f¤L¨ghL©. ehRœF© cilat« v¨nghJ©
,sikˆl± fh¤ºaƨgJ c¡fSœF Àf‰© ¿oœF©/ Mifah¬ mH¸a mik¨ghd
gÆ¢br±w cUt mik¨ig ÄU©‡Û«f¯/ Mdh¬ Rœ¸u± bf¤oahfÁU§jh¬ Vndhjhndh
v±W cil m¼§J. mRìjìij¨ g°Çœ Tl ftiy¨gl kh¤O«f¯/

be¨o™±
jD« uhºÁ¬ be¨¤™± ,l© bfh¥oUœ¸wh«/ bfh¯iff¯ cilat«f¯ Õ¡f¯ jhuhs
kd¨gh±ik c¥L/ ºw§j T¤lhÆ e©gìjœf e¥g«/ Vkh°W Äìijfis V°f
kh¤O«f¯/ c¡fÆl© fglkhfnth m¬yJ m½f¿ur¡¸ahfnth ahnuD© el§jh¬ clnd
f¥L¿oìJ Äy¸ ÄLÛ«f¯/ m½fkhf gaz© brªÛ«f¯/ FL©gœ fijf¯ brh¬t½¬
t¬yt«/

‡„¤nlh
c¡f¯ $hjf콬 ‡„¤nlh ,UœF© ,l© Jyh©/ ,J e¬y m½«³lkhd ,lkhF©/
c¡fSila ft«¢ºìj±ik m½fÂœF©/ e¬yJ bf¤lij ms§J bra¬gLìJ© ½w±
btƨgL©/ bfsut© X¡F©. ¿wnuhL x°wikahf¢ bra¬gLj¬ eL ¾iyahs«fshd
brítnd g¼‡ÂtJ v¬yhuhY© ftÈœf¨gL©/ rêf btÆ Ä\a¡fƬ g¡bfL¨Ö«f¯/
,½¬ c¡f¯ ,¬th®œifì JiztU© cjÄ brªtJ cW½/
Prakash
² 35

ghtì½± mo¨gilÁyhd gy±

yœdh½g½ 1
c¡f¯ $hjf콬 yœdh½g½ ,u¥lh© Û¤o¬ mk«§J¯sh±/ ,J jd´jhd©
v±wiHœf¨gL©/ jd© jÄu ,u¥lh© ÛL tyJf¥. Kf©. ng¢R. FL©g©. FL©g
brhìJ. cz‰. ghd©. mEgÄœF© nahf©/ f¬Ä ,íts‰œF© fhuzkhd ,lkhF©/
,§j v¬yh Ä\a¡fÆY©. Õ¡f¯ m½«³l rhÃjh±. FL©gì½dnuhL btF beUœfkhf
,U¨Ö«f¯/ xUtUœF xUt« Àf x°Wikahf ,U¨gh«f¯/ Õ¡f¯ gzÄ\a콬 Àf‰©
$hœ¸uijahdt«. brh§jì bjhŬ/ Äahghu© êykhf br¬t© ½u¤Lt½¬ <LgLÛ«f¯/
c¡f¯ thª $hyf© c¡f¯ ,§jì bjhÅYœF Àf cjÄahf ,UœF©/ mnef
Äiyˆa«§j bghU¤fis nrf¨֫f¯/ Rfì½Y© brsfÂaì½Y© ¾iwthd th®œif.
R°wìjh« e¥g« NH c¡fSœF mikˆ© Õ¡f¯ c¥ikahdt«. ehzakhdt«.
Mifah¬ c¡f¯ ng¢RœF e¬y k½¨‡ c¥L/ j±Dila flikia. brh±d thœif
v¨ghL g¤lhÁD© ¾iwnt°WÛ«f¯ v±w e°bga« c¡fSœF c¥L/ br¬t§j«fƱ
ºne¸j© ¸¤L©/ mjdh¬ yhgK© milÛ«f¯ ¾½ ¾Wtd¡f¯ êyK© e¬y gztu‰
¸ilœF©/ c¡fsJ fÈthd njh°wK©. ft«¢ºahd elìijˆ© rêf콬 xU ca«§j
m§j´ij c¡fSœFœ bfhLœF©/ gaz¡f¯ c¡fSœF¨ ¿oœfhJ/ Mdh¬ c¡f¯
brh§j C¬ elœF© bghJ $dœ T¤l¡fSœF jtwhk¬ g¡F bfh¯s¢ brªÛ«f¯/

2© Û¤o¬ ghth½g½
c¡f¯ yœdh½g½ ê±wh© Û¤o¬ ,l© bg°ÇUœ¸wh± ,J ijÂa ´jhdkhF©/ ijÂa©.
Ûu©. guhœ¸uk©. ,itfisì jÄu ê±wh© ÛL tyJ fhJ. ‡$¡f¯. njh¯. rnfhju«f¯.
jhah«. brh§jœfhu«. m¥il Û¤Lœfhu«. FW¸a gaz¡f¯. brª½f¯. vGìJœf¯. foj¨
nghœFtuìJ. ciuahl¬. ,itf¯ mid¦J© ,u¥lh© ÛLèFÂait/2tJ ´jhdh½g½
e¬y ,l¦½¬ ,U§jh¬ Õ¡f¯ e¬y f¬Ä k°W© FL©g¦½¬ e±ikˆ© V°gL©/2tJ
´jhdh½g½ Rgè¸uf¦njL nr«§½U¦jh¬ c¡f¯ FL©g¦½¬ k¸®¢ºˆ©. r§nj\K©
m¥ilÛ¤lnuL RKfkhd cw‰ ,UèF©/M±Àf¦½Y© <LghL cilat«f¯/2tJ
´jhd¦½¬ ght¸uf© ,U§jh¬ mJ e¬yj¬y/2tJ ´jhdh½g½ 9tJ 2tJ Û¤o¬
,U§jh¬ Õ¡f¯ FL©g¦½diuĤL J}ukhd ,l¡fSènfh m¬yJ ma¬eh¤o°ènfh
br¬y neÂL©/

3© Û¤o¬ ghth½g½
c¡f¯ $hjf콬 ê±wh© Û¤l½g½ yœd콬 ,Uœ¸wh±/ yœd© njf (jD) ´jhdkhF©/
ê±wh© ghfì½± v¬yh Ä\a¡fÆY© Õ¡f¯ m½«³l rhÃf¯jh±/ c¡fSila ,isa
rnfhju«fS©. jhah«fS© c¡fSœF cjÄ brªth«f¯/ e¥g«f¯. gœfìJ
Û¤Lœfhu«fSl±. c¡f¯ cw‰ RKfkhf ,UœF©/ c¡f¯ bjhÅyhdJ brª½ìjh¯.
m¢rf©. jgh¬ j§½. nuonah. xÃgu¨‡. nghœFtuìJ. ,itfnshL r©g§j¨ g¤ljhf
,UœF©/ c¡f¯ neu© vGìJœfÆY©/ ¿wnuhL jgh¬ êy© r©gh½¨g½Y© brytň©.
c¡fSila vGìJœf¯ thuh§½u¨ gì½ÂiffƬ ¿uRukhF©/ bkhÅ bga«¨¿Y© ÀF§j
nj«¢º milÛ«f¯/ gyfiyfÆY© Õ¡f¯ ¾‡zuhfœ fUj¨gLÛ«f¯/ c¡f¯ bjhŬ
Ä\akhf ºW ºW gaz¡f¯ nk°bfh¯s nt¥o ,UœF©/ bjhÅyhdJ nghœFtuìJ.
uÁ¬nt. V«iy±´. R°W¨gaz© r©g§j¨g¤ljhf ,UœF©/ v½« ghÃdì½dUila
e¤igˆ© cwitˆ© Àf‰© ÄU©‡Û«f¯/ c¡f¯ yœd© Â\g© m¬yJ f±Èahf
,U§J c¡f¯ yœdh½g½ gy© ,H§½U§jh¬. th®Ä¬ MgìJœfis¢ r§½œf neU©/
Mdh¬ ×d yœdkhdh¬. Õ¡f¯ Àf mHfhdt«f¯/ mnef fiyfƬ "hd© bg°wt«f¯/
Prakash
² 36

c¡fsJ bjhÅì ¿ugykhdt«f¯/

4© Û¤o¬ ghth½g½
c¡f¯ $hjf콬 eh±fh© Û¤l½g±. ,u¥lh© Û¤oÃUœ¸wh±/ ,J jd´jhd©
v±wiHœf¨gL©/ ,§j ,l© Klœf© bgwhĤlh¬ Àf‰© e¬y ´jhdkhF©/ Õ¡f¯
m½«³l rhÃf¯. c¡f¯ FL©g th®œif mik½ahf‰©. Ñuhf‰© ,UœF© mJ‰©
,u¥lhÀlìJ m½g± Rg© bg°wh¬ ,§j e±ikf¯ TL©/ eh±fh© ´jhd© v±gJ
8tJ ,lì½°F 9tJ ´jhdkhF©/ ,u¥lh© ,l© x±g½ÃU§J MwhtJ ,lkhF©/ ,J
ÄgÙj uh$nahfìijœ bfhL¨gjh¬. c¡f¯ j§ij v¬nyhU© ÄaœF©goahf ½Obu±W
gzœfhu« M¸ÄLth«/ Õ¡f¯ mnefkhf bgÂa Äahghuœ FL©g콬 ¿w§jt«fshf
,U¨Ö«f¯/ m¬yJ brhìJœf¯/ KjÚLf¯ ¾iw§J ¾u§ju tUkhdKila FL©g콬
¿w§½U¨Ö«f¯/ Ätrha¨ bghU¯f¯. Äis¢r¬f¯. cutiff¯. ¾y©. f¤ol©.
jhJ¨bghU¤f¯. f¬Y}Âf¯. thfd C«½f¯. ,j± ,a§½ughf¡f¯. ,itf¯ VjhtJ
bjhŬ êy© c¡fSœF tUkhd© ¸¤L©/ c¡fSila yœd© jDR Mf ,U§jhnyh.
eh±fh© ´jhdh½g½ahd FUnt yœdfhufD© Mtjh¬. mt± ,u¥o¬ Õ¢rkil¸wh±/
,jdh¬ ¾ahakhd. Rygkhd tÅfƬ Õ¡f¯ gz© r©gh½ìjhY©. c¡f¯ c¯ kd½¬
Vnjh xU Fiw ,UœF©/ c¡f¯ FL©gth®œif mik½ahf ,UœfhJ/ mnjhL 2©
Û¤Lœf½g½ 4tJ ´jhd콬 ,U§jh¬. Û¤Lthlif. brhìJ Ä°W th¡Fj¬. thfd
C«½f¯ nghœFtuìJ ,itf¯ êy© Àf¢ ºw§j br¬t§juhf MÛ«f¯/

5© Û¤o¬ ghth½g½
c¡f¯ $hjf콬 5© Û¤l½g½ yœd콬 ,Uœ¸wh±/ mJ (jD) cl¬ ´jhdkhF©/ 5©
ght© ˜«t‡¥a©. gh¤ldh«. ‡ì½rhJÂa©. Äìij. f¬Ä. ½wik. gjÄ. ca«‰. ‡ì½.
r§jhd© ,itfisœ FÇœF©/ ,ítifahd gy Ä\a¡fis Õ¡f¯ milÛ«f¯/ Õ¡f¯
ºw§j ‡ì½rhÃ. f¬ÄÁ¬ Àœfì ½wikrhÃ. gjÄÁ± ca« k¤lì½ny ,U¨gt«/ NÂaD©
e¬y ,l콬 ,U§jh¬ Àf¨ bgÂa cì½nahf콬 ,U¨Ö«f¯/ ‡j± gy© bg°wh¬
´bgFny\¥µ KjÚL brªt½¬ rhk«ì½a«f¯/ mJnt Rœugy© Todh¬ ºÈkh ngh±w
nfÆœifì bjhŬfƬ eh¤l© TL©/ FH§ij¨ gUt콬 gh¤ldh± f¥¼± k¼ahf
,U¨Ö«f¯/ FU e¬y gy© bg°ÇU§jh¬ rì‡ì½u ghœ¸a© ¸¤L©. nk\nkh m¬yJ
Jyhnkh c¡f¯ $±k yœdkhf ,U§jh¬. 5© ´jhdh½g½ yœd콬 c¢r© bgWtjh¬ Àf
ºw§j m½«³l rhÃfshÛ«f¯/ ‡jD© gy© bg°ÇU§jh¬ ca« f¬Ä bjhŬ
r©g§j¨g¤ljhf ,UœF©/ Mdh¬ flf© yœdkhdh¬. e© ght½g½ yœd콬 Õ¢r©
bgW¸wh±/ brhìJ Ä\a콬 ºy e±ikf¯ ¸ilìjhY©. njf ¾iy ½U¨½fukhf
,UœfhJ/ FH§ijfsh¬ ºy J±g¡f¯ V°gL©/ Û¤il Û¤L btFJ}u© Äy¸¢ br±W
àtndh ghaì½°fhf ciHœf neÂL©/ v½«ghuhk¬ ½Obu±W ntiy kh°w¡fS©
V°glœTL©/

6© Û¤o¬ ghth½g½
c¡f¯ $hjf콬 6© Û¤nlh± ˜«t ‡¥¼a ´jhdkh¸a 5© Û¤o¬ ,Uœ¸wh±/
c¡f¯ $±kyœd© f±Èahdh¬ 6 Û¤l½g½ 5tJ Û¤o°F© brh§jœfhudh¸wh±/ brh§j
Û¤o¬ M¤º bgWtjh¬ ´bgFny\± MjhaK©. ngh¤oì nj«‰fƬ bt°Çˆ©. 6tJ
Û¤o¬ Rgœ¸uQK© nr«§J Ĥlh¬ bjhÅì e¬y ca«‰© ¸il¨gJ cW½/
,¬iyna¬ ,J e¬y ¸uQ nr«œif MfhJ/ Äntf© ,H§J e¬yJ bf¤lJ mÇahk¬.
ngh¤oì nj«‰fƬ njh¬Ä f¥L. FH§ijfsh¬ JauK© J±gK© Tl mDgĨ֫f¯/
Â\g© b$±k yœdkhdh¬ 6© ´jhdh½g½ 5tJ Û¤o¬ Õ¢r© bgW¸wh±/ mjdh¬
ntiyÁ¬ ÄiuĬ gjÄ ca«‰ ¸ilœfhJ/ jÈah« Jiw f©bgÈÁ¬ ntiy
brªÛ«f¯/ moœfo ntiy kh°w¡f¯ ¾fG©. c¡f¯ 6© ´jhdh½g½ Rghtì½nyna
Prakash
² 37

ghtœ¸uQkhf ,U§J mJ 5tJ Û¤o¬ ,U§jh¬ fodkhd ¿urt© V°gL©/ FH§ijf¯


ey© gh½¨‡ m½fkhF©/ c¡f¯ yœd© ÄU¢ºfkhdh¬ 6tJ ´jhdh½g½ bríthÁ±
gh«it 12tJ Û¤o¬ gLtjh¬ c¡f¯ fh¬ ghj¡fis¨ gh½œF© nehah¬ f³l¨gl
neÂL©/ ºy rka¡fƬ fhì mog¤L mj°fhf kUìJtkidÁ¬ nru neÂL©/

7© Û¤o¬ ghth½g½
c¡f¯ $hjf콬 7© Û¤l½g½ fsì½u´jhdkh¸a 7M© Û¤onyna ,Uœ¸wh±/ ,J
7tJ ghth½g½œF Àf¢ ºw§j ,lkhF©/ br¬t© ¾iw§j Fz© ¾u©¿a fzt±-kidÄ
mikth«f¯/ RWRW¨ghd gHœf© c¯st«f¯ Õ¡f¯ e¬y f¬Äkh±. kd mik½
bfh¥lt«/ Rfkhd ,¬yw th®œifia Àf brhF!hd N®¾iyÁ¬ mEgĨgt«/ brh§j
CÂnyh m¬yJ ¿w§j CÂnyh e¬y gjÄia milÛ«f¯/ 7© ,l© t«ìjfìijœ
FǨgjh¬. Rœ¸undh ‡jndh e¬y ,l콬 mk«§J Ĥlh¬. RabjhŬ brªÛ«f¯/
tskhd bjhÅiy ÄWÄW¨ghf elì½¢ br¬Û«f¯/ J}ukhd ,l¡fÆÃU§J Mjha©
¸¤L©/ ma¬ eh¤L Äahghuìjh¬ br¬t© bfh¤nlh bfh¤L v±W bfh¤L©/ 7©
Û¤nlh± jhuhœ¸uQkhf (bríthª. ‡j±. FU. Rœ¸u± m¬yJ rÈ) ,U§jh¬ c¡fSœF
g£rkQh‡U\ nahfì½± gy±f¯ ¸¤L©/ rêf콬 m§j´J¯s bgÂa kÈjuhÛ«f¯/
NÂa± gy© bg°wh¬ j§ijœF Ô«œfhˆ¯ c¥L/ r§½u± Rggy© bg°wh¬ jhª ghrK©.
m±‡© ¾iw§jtuhf ,U¨gh«/ 7© ÛL Rgœ¸uQ nr«œif m¬yJ gh«it bg°ÇU§jh¬
c¡f¯ Rf r©gìJœf¯ v¨nghJ© ts« ¿iwngh¬ ts«§J bfh¥nl ,UœF©/ Mdh¬
mJnt ghÄfnshL r©g§j¨g¤L Ĥlhnyh ,¬th®œifÁny ºy ,il™Wf¯
c¥lhF©/ rœ½ thª§j ºy kÈj«fis v½«œf‰© neÂL©/

8© Û¤o¬ ghth½g½
c¡f¯ $hjf콬 v¤lh© Û¤l½g½ ˜«t ‡¥¼a ´jhdkhd 5tJ Û¤o¬ ,Uœ¸wh±/
,J xU VlhTlkhd ¸uQ¾iyahF©/ 8tJ ´jhd© J±g¡fisˆ©. MgìJœfisˆ©
FǨgjh¬ ºy Ä\a¡fƬ e±ikˆ© mnj rka콬 ºy Ä\a¡fƬ Ôikˆ© V°gL©/
f¬Ä. "hd©. Äntfì½°F© ,J Àf¢ ºw§j gydÆœF© ,lkhdhY©. FH§ijf¯
Ä\a콬 m½«³l k°wt«fshf Mœ¸ÄL©/ c¡fSœF xU CdK°w FH§ij
,Uœfyh©/ m¬yJ Àf‰© nehªthª¨g¤L mjdh¬ Ô«œfKoahj xU FiwnahL
(m¡fädìnjhL) ,Uœfyh©/ 5© Û¤l½g½ gy© bgwhĤlh¬ cì½nahfìijì jœf
itìJœ bfh¯tnj bgU©ghlhf ,UœF©/ ÄU¨g© ,¬yhĤlhY©. cì½nahf¡fƬ
khWj¬ V°gL©/ ,¬iyna¬ ¿oœfhj ,l¡fSœF¨ gy t§jkhd kh°w¬ V°gL©
´bgFny\± KjÚLfƬ $hœ¸uijahf ,UœfhĤlh¬ bgÂa e³lìij¢ r§½¨Ö«f¯/
c¡fSœF ufºa k§½u j§½u rh´½u¡fƬ M«t© m½f©. m½ny <Lg¤lh¬ Àf M®§j
mlj bgWÛ«f¯/ c¡fSila 10tJ ÛL e¬ygy© bg°ÇU§jh¬ c¡fSila mÂa
"hd© e¬y bgaiuˆ©. Ï«ì½iaˆ© bfhLœF©/ th®ifÁ¬ K±nd°w© bgWÛ«f¯/
11tJ ,lK© gy© bg°wh¬ bgÂa kÈj«f¯ eLĬ cyh‰Û«f¯/ Vuhskhd yhgK©
milÛ«f¯/

9© Û¤o¬ ghth½g½
9© Û¤o¬ 5tJ ´jhdh½g½ ,U¨gJ Àf¢ ºw§j ghœ¸akhF©/ Õ¡f¯ ºw§j
‡ì½rhÃahf‰© e¬y "hgf rœ½ c¯stuhf‰© ca«§j go¨ghsuhf‰©. g¬ntW
Ä\a¡fƬ mÔj "hÈahf‰© Äs¡FÛ«f¯/ Õ¡f¯ fiyì JiwÁ¬ ºw§J
Äs¡FÛ«f¯/ NÂa± gy© bg°wh¬ j§ijah¬ ºw§j ngW milÛ«f¯/ bríthÁ±
gy© ºw§j ,isa rnfhju«fisœ bfhLœF©/ FU gykhd ´jhd© bg°wh¬ e¬y
FH§ijfis milÛ«f¯/ 9© Û¤l½g½ 9© Û¤o¬ M¤º bg°whnyh m¬yJ 5© Û¤o¬
,U§jhnyh. e°gy±f¯ g±kl¡F m½fÂœF©/ th®œif KGtJ© bjªtgy© Àf
Prakash
² 38

Änr\khfì Jiz ,UœF©/ rÈ ,§j ,u¥L ÛLfƱ gh«itÁ¬ ,U¨gjhnyh


r©g§j¨ g¤lhnyh N®¾iyah¬ mGìjK©. beUœfofS© c¡f¯ ×J Rkìj¨gL©/ e¬yJ
bf¤lJ© fy§j gy±fns ¸ilœF©/ c¡f¯ yèd© º©k©. F©î© 9tJ m¬yJ 4tJ
´jhd¦½nyh ,U§jh¬ bjhŬ r©k§jkhd f¬ÄîgÁYÛ«f¯/ ÄU¢rf y豩 9tJ
´jhd¦½¬ ghtè¸uf¦njhL nr«§njh.k°nwhU ghtè¸uf© 5tJ Û¤o¬ ,U§jh¬
c¡fSœF fodkhd FH§ij ngW V°gL©/

10© Û¤o¬ ghth½g½


c¡f¯ $hjf콬 10tJ Û¤nlh± fsì½u´jhdkh¸a 7tJ Û¤o¬ ,Uœ¸wh±/ ,J
Õ¡f¯ RWRW¨ghdt« v±W© bjhŬ JiwÁ¬ ºw§jt« v±W© fh¤L© brh§j ¿Ëd´
brªgtuhfnth m¬yJ bgÂa bjhÅyf콬 ntiy brªgtuhfnth ,U¨Ö«f¯/ FU‰©.
Rœ¸uD© $hjf콬 gy© bg°wh¬ Õ¡f¯ bgÂa tœÏ¬ MÛ«f¯/ nk\yœdœfhu«fSœF
10tJ ´jhdh½g½ 7tJ Û¤o¬ c¢rkiltjh¬ Õ¡f¯ bga« bg°w bjhÅy½guhfnth
m¬yJ ºw§j t«ìjf ¾‡zuhfnth ,U¨Ö«f¯/ ÀJdnkh m¬yJ jD´ yœdkhdh¬
10tJ. 7tJ ÛLfSœF xnu m½g½ahtjh¬ nk°TÇa e°gy±fns ¸ilœF©/ mnjhL
brh§j Û¤o¬ M¤ºˆ© bgWtjh¬ g£r kQh ‡U³ nahfì½± gy±fis¨ bgWÛ«f¯/
th®œifÁ¬ e±whf ´½u¨gLÛ«f¯/ c¡f¯ fzt±-kidÄ c¡fSila bjhŬ
Jiwiana nr«§jtuhf ,U¨gh«/ c¡fSl± bjhÅì m½f M«tìnjhL Tl ciHìJ.
c¡f¯ y¤ºa¡fis ¾iwnt°Wt½¬ bgU©g¡F t¸¨gh«/ bríthnah. rÈnah 10tJ
Û¤o¬ ,U§jh¬ m¬yJ rÈnah uhFnth 7¬ ,U§jh¬. m§j ¸uQ© ½œgy© bgWtjh¬
¾¡f¯ m½fhu© ¾iw§j gjÄia¨ bgWÛ«f¯/ Rght콬 Rgkhd ¸uQ© 10tJ m¬yJ
7tJ Û¤o¬ ,U§jhnyh mij¨ gh«ìjhnyh Õ¡f¯ xU y¤ºath½ mnjhL ‡fHì jœft«/
kÈj Fz¡fis e±F mÇaœ Toat« Mifah¬ Ä°gid Äahghuì JiwÁ¬ e±F
¿ufhº¨Ö«f¯/ mnjhL ºw§j eL¾iyahsuhf‰©. kìa´j© brªgt«fshf‰© bga«
bgWÛ«f¯/

11© Û¤o¬ ghth½g½


11tJ Û¤l½g½ ˜«t ‡¥¼a´jhdkh¸a 5tJ Û¤o¬ ,Uœ¸wh±/ ,J Àf¢
ºw§jjhF©/ Vbd±wh¬ yhg´jhdh½g½ahd 11© Û¤LœFilat± j± brh§j Û¤ilna
gh«¨gjh¬. mtDila Änr\khd mEœ¸uQ¡f¯ c¡fSœF mgÂÀjkhfnt ¸¤L©/
,J ºw§j ‡ì½rhÃìjdìijˆ©. Äntfìijˆ©. Mjha© ¾iw§j bgÂa cì½nahfìijˆ©
bfhLœF©/ bgÂa kÈj«f¯ eLĬ ¿ufhº¨Ö«f¯/ ´bgFny\± KjÚLf¯. ºÈkh ngh±w
nfÆœifì bjhŬ Jiwf¯ M¸aitfƬ yhg© ¸ilœF©/ e¥g«f¯. bj§jt«fƱ xU
bgÂa T¤lnk c¡fis¢ R°Ç ,UœF©/ mt«f¯ c¡fSœF cjÄœFœ if bfhLœf
v¨nghJ© jahuhf ,U¨gh«f¯/ ,§j ¸uQ ¾iy Àf¢ ºw§j r§jhd ghœ¸aìijˆ©
c¡fSœF mÆœF©/ 5tJ ÛL© gy©bg°W g£rk ´jhd콬 Rgœ¸uQ¡f¯
nr«œifnah. gh«intha ,U§jh¬ cìjk ‡ì½u«f¯ ¿w¨gh«f¯/ c¡fSila kd©
cgnahfkhd º§jidfisœ bfh¥ljhfnt ,UœF©/ f°gidfis M®§J Rgkhf
gilœf nt¥L© v±w M«t© ÀF§½UœF©/ Rœ¸u± gy© bg°ÇU§jh¬ yÃjfiyfƬ
¾‡zìJt© bgWÛ«f¯/ ‡j± gy© bg°wh¬ Õ¡f¯ f°gid tiyfis¨ ¿±DÛ«f¯/
c¡fSila ngdhı rœ½ah¬ MÁuœfzœfhd. y¤nrhg y¤r© kœfisìj¤o vG¨¿.
º§½œf¢ brªÛ«f¯/

12© Û¤o¬ ghth½g½


c¡f¯ $hjf콬 cl¬ ´jhdkh¸a yœd콬 12tJ Û¤nlh± ,Uœ¸wh±/ Õ¡f¯
f°gidÁ¬ ꮸ. gf¬ fd‰y¸¬ r£r¨֫f¯/ FUnth. m¬yJ bríthnah 12tJ
,lìijnah mj± m½g½ia gh«ìjh¬ k§½u rh´½u¡fis ÄU©‡Û«f¯/ c¡f¯ yœd©
F©gkhdh¬. yœdh½g½na 12tJ Û¤nlhD© Mtjh¬. mt± yœdh½g½ngh¬ gy±
Prakash
² 39

bfhL¨gh± yœdh½g½ brh§j Û¤o¬ ,U¨gjh¬ R°ÇY© Rf brsœ¸a¡fis tH¡Fth±/


c¡f¯ yœd©. nk\© m¬yJ Jyh© Mdh¬ 12© Û¤l½g½ 9tJ Û¤o°F©
brh§jkhtjh¬ Õ¡f¯ M±×f콬 ‡ì½brYìJÛ«f¯/ bghJthd Ä\a¡fƬ m½«³l
rhÃfshf ,U¨Ö«f¯. J}unjr¡f¯ ma¬ ehLf¯ gaz¡fS© mjdh¬ yhgK© V°gL©/
j± Rggy© bg°wh¬ ca« f¬Ä ¸¤L©/ c¡f¯ yœd© ÀJdnkh m¬yJ jDR Mdh¬
12tJ Û¤nlhnd g£rkh½g½ˆ© M¸wh±/ mjdh¬ e¬y f¬Äˆ© ºw§j ´bgFny\±
KjÚLfƬ yhgK©. FH§ijf¯ Ä\a콬 Àf¢ ºw§j ghœ¸aK© bgWÛ«f¯/ º©k
yœdkhdh¬ eLth§½ukhf ,UœF©/ mjhtJ Àœf ca«nth. xnugoahd Û®¢ºnah
,UœfhJ/ 12tJ Û¤o¬ NÂa± ,U§jh¬ J}u njr¡fÆY©. ma¬ eh¤oY© Õ¥l fhy©
,U§J br¬t© r©gh½¨Ö«f¯/ kfuyœdì½°F 12tJ Û¤nlh± yœd콬 Õ¢r©
miltjh¬. rȈ© e¬y ´jhd© bgwhĤlh¬ m½f bry‰fisˆ©. e³lìijˆ©
bfhL¨gh±/ ntW VnjD© yœdkhdh¬. FH§ijf¯ Ä\a콬 VjhtJ xUÄj tUìj©
V°gL©/

Û¤o¬ ¸uQ¡fƱ gy±

NÂa±
c¡f¯ yœd콬 NÂa± mk«§½U¨gjh¬. Õ¡f¯ f«tkhd njh°w Kilat«f¯/ kd©
ĤL btƨgilahf¨ ngRtJ©. jhuhs kd¨gh±ikˆ© cilat« Õ¡f¯/ Õ¡f¯
cW½ahdt«. Rj§½ukhf¢ bra¬gLgt«. Äs©guìijˆ©. Ml©guìijˆ© ÄU©‡¸wt«/
Kf´J½iaˆ©. jiyah¤Lgt«fisˆ© btW¨Ö«f¯/ ca«§j fUìJœfisœ bfh¥lt«/
mitfSœfhf¨ ghuh¤L© bgWÛ«f¯/ c¡f¯ Ka°ºf¯ ½UÄidahF©/ kœf¯ c¡fÆl©
kÂahijahf el§J bfh¯th«f¯/ M±×fì JiwÁY©. ºW FH§ijfÆlK© m½f <LghL
c¥L/ jf¨gdhÂl© m½f© ghr© c¯st«/ nky½fhÂfƱ cjĈ©. murh¡fì½±
Mju‰© uh$¾½ahs«fsh¬ yhgK© V°gL©/ c¡f¯ yœd© nk\nkh m¬yJ º©knkh
,U§jh¬ NÂa± c¢rkhfnth m¬yJ brh§j Û¤o¬ M¤ºahfnth ,U¨gh±. Mifah¬
e¬y FH§ijf¯ ghœ¸a© ¸¤L©/ Kj¬ FH§ij M¥ tÂrhf ,UœF© mtdh¬
FL©gì½°F ngU© ‡fG© ¸¤L©/ c¡f¯ yœd© Jyh© Mdh¬. NÂa± m¡F
Õrkiltjh¬ Õ¡f¯ gu©giu Äah½ah¬ Öoœf¨gLÛ«f¯/ ca« m½fhÂfƱ m½U¨½œF©.
murh¡f nfhgì½°F© Msh¸ tHœF Ätfhu¡fÆY© kh¤oœ bfh¥L f³l¨gLÛ«f¯/
NÂa± uhFnthnlh. rÈnahnlh nr«§½U§jh¬ m¬yJ gh«it ,U§jh¬ c¡f¯ ehzank
,H§J ÄLÛ«f¯/

‡j±
‡j± ,u¥lh© ght콬 ,U¨gjh¬. f¬Äœ Tl¡f¯ êykhfnth. vGìJ vo¤o¡. foj©
nghœFtuìJ. brª½ì bjhF¨‡ goìj go¨‡ rhjhuz bjhÅ°rhiyf¯. ,itfƱ êy©
gztu‰ c¥L/ ,nj ¾iy ½U¤L nghFj¬. ¾ahak°w ntiyf¯ êykhf f³l¡f¯
V°glœ Toa gaK© c¥L/ c¡fSila b$±k yœd© Â\gnkh. º©kkhf ,U§jh¬
brh§jÛ¤onyh. c¢rì½ny ,UœF© ‡j± Õ¡f¯ gyju¨g¤l Ä\a¡fƬ m½«³lœfuuhf
,U¨Ö«f¯/ c¡f¯ go¨igˆ© mÇitˆ© cgnah¸ìJ¨ gz© r©gh½œf¨ ‡j± cjÄ
brªˆ©/ ‡j± Õ¢r© bg°ÇU§jhnyh tœukhf ,U§jhnyh m¬yJ ruuhº (nk\. flf©.
Jyh©. kfu©) ,itfƬ ,U§jhnyh Õ¡f¯ ºw§j ng¢rhsh«/ ‡nuhœf« m¬yJ Vb$¥¤
Mf¨ g¼ M°WÛ«f¯/ ‡jndhL. NÂa± m¬yJ FU. Rœ¸u± m¬yJ rÈna
,U§jhY©. Õ¡f¯ ¾jhÈìJ¢ bra¬gL© ½wikia ,Hœfkh¤O«f¯/ Mdh¬ bríthnah.
Prakash
² 40

r§½undh. uhFnth. ‡jndhL nr«§jhY© gh«it bg°whY© c¡fSœF Õ¡f¯


Änuh½ahÛ«f¯/ Ûzhf brh§j kÈj«fnshL cwitœ bfLìJœ bfh¯SÛ«f¯/ rÈnah.
nfJnth mU¸¬ ,U§jh¬ Àf‰© Fiwthf¨ ngR© mGìjœfhu« jdœF¨¿oìj
Ä\a¡fis¨ g°Ç e±F ngrÛ«f¯/ NÂaD©. ‡jD© nr«§jh¬ ‡jh½ìa nahf©
V°gL©/ ,u¥L ¸uQ¡fSnk Rg fhufìt© bg°ÇU§jh¬. ºw§j f¬Y}¨ g¤l¨go¨‡©.
¾‡z nahfì½± gy±fS© ¸ilœF©/ rhjhuz fiyfƬ rhJÂaK©. c¡f¯ bjhŬ
r©g§j Ä\a¡fƬ mghukhd mlj© c¡fSœFœ ¸ilœF©/

Rθu±
RgœuQkhd Rœ¸u± yœd콬 ,U¨gjh¬. Õ¡f¯ fÈthdt« rhJthdt« ¿wnuhL gHf
Mir¨gL¸wt«/ nj« ½UÄHhœf¯. c°rhfkhdt«fnshL To ,Uìj¬ M¸at°iw
ÄU©‡¸wt«/ fhÄa©. ehlf©. ghl¬. r¡Ïj©. M¸a yÃj fiyfƬ M«tK©. ºy
fiyfƬ nj«¢ºˆ© cilat«/ c¡fSœF gf¤L©. btÆ¢rK© Àf‰© ¿oœF© Rf
brsœa¡f¯ nghf ghœ¸a¡fis ÄU©‡¸wt«/ eÛd cilf¯. thrid ½uÄa¡f¯.
Mil Mguz¡f¯. ehfÙf¨ bghU¤f¯ mHF rhjd¡f¯ ,itfƬ gz©
brytŨ֫f¯/ ,¬yw th®œif ¾©k½ahf‰©. r§njh\khf‰© ,UœF©/ rêf콬 Àfì
bj§j xU eguhf‰© njo miHœf¨gL© msÄ°F ¿ugykhdtuhf‰© ,U¨Ö«f¯/ c¡f¯
yœd© Â\gnkh. Jyh© m¬yJ ×d© M¸¬. ´tn\M¤ºnah. c¢rnkh bgW© Rœ¸u±
Àf m½«³lkhf g£r kQh ‡U³ nahf gy±fis th tH¡Fth±/ c¡f¯ yœd©
f±È Mdh¬ Õ¢rkil§j Rœ¸u± njf mbrsœ¸aìij bjhÅì ¿±dilitˆ©
bfhL¨gh±/ mjdh¬ ‡j± e¬y ,l콬 ,U§jhnyh. r§½undh. FUnth nr«§njh m¬yJ
gh«itnah. Rœ¸uDœF ¸ilìjhnyh ¾iyik Ñ«gL©/ NÂaDœF© gœfì½Y¯s Rœ¸u±
f¥ nehiaœ bfhLìJ f¥zho m¼a it¨gh±/ rÈ mU¸¬ ,U§jh¬ Õ¡f¯
bksdkhf ,U¨Ö«f¯/ r§½u± gœf콬 ,U§jh¬ v¨nghJ© k¸®¢ºahf‰©. c°rhfkhf‰©
,U¨Ö«f¯/ uhF. nfJ‰œF¨ gœf콬 Rœ¸u±. Õ¡f¯ nguhir ¿oìjt«fshf‰© rgyì½°F
c¤g¤lt«fshf‰© ,U¨Ö«f¯/

bríthª
bríthª 5© Û¤o¬ ,Uœ¸wh± c¡f¯ yœd© flfnkh m¬yJ jDR Mdh¬ bríthª
brh§j Û¤o¬ M¤º bgWtjhY© Õ¡f¯ m½«³l rhÃf¯jh±/ Mdh¬ Õ¡f¯ ×d
yœd콬 ¿w§jt«fshdh¬ bríthª 5© Û¤o¬ Õ¢r© mil¸wh«/ 5© ´jhdh½g½
RgfhufìJt© bg°W FUnth. Rœ¸undh Tl ,U§jhnyh. gh«ìjhnyh. bríthÁ± Ôa
gy±f¯ Fiwˆ© FH§ijf¯ ¿w¨gJ gh½¨‡œF c¯shF©/ ghtœ¸uQ nr«œif ,U§jh¬
Õ¡f¯ bjhŬ Jiw r©g§jkhd f¬Äia¨ bgWÛ«f¯/ mnefkhf ,urhad¨ bghÇÁ¬
m¬yJ bjhÅ°rhiy bghÇÁ¬ f¬Äahf ,Uœfyh©/ 8© ´jhdh½g½ bríthia¨ gh«ìjh¬
bt¯s© êy© mgha© V°glyh©/ bríthÁ± gh«it 8© Û¤o°Fœ ¸ilìJ ‡jD©
e¬y ´jhd콬 ,U§jh¬ n$h½lœ fiyÁ¬ c¡fSœF <LghL V°gL©/ ghtœ¸uQ©
yœd콬 ,U§jhnyh. gh«ìjhnyh m¬yJ uhºia¨ gh«ìjhnyh. mnjhL bríthia 8©
Û¤L m½g½ gh«ìjhnyh c¡fSœF ºy ÄgìJœf¯ neÂlyh©/ bríthª tœu© bg°wh¬
,§j ÄgìJœf¯ m½fÂœF©/

FU
FU VHhtJ Û¤o¬ ,U¨gjh¬ Õ¡f¯ ÀF§j ghœ¸arhÃf¯/ ¸uQ¡fÆnyna Àf¢ ºw§j
Rgœ¸uQkh¸a FU yœdìijˆ©. 11tJ Û¤ilˆ©. 3tJ Û¤ilˆ© gh«œ¸wh«/
c¡fSila ,isa rnfhju« Àf¢ ºw§j ca«¾iyÁ¬ ,U¨gh«f¯/ c¡fÆl© cÁiuna
itì½UœF© M±×f콬 ºw§j fzt±-kidÄ ¸il¨gh«/ Õ¡fS© "hdthdhf‰©
ehza´juhf‰©. M±×f th½ahf‰© ,U¨Ö«f¯/ c¡f¯ $hjf콬 gtœ¸uQ gh½¨‡f¯
Prakash
² 41

,¬yhĤlh¬. Ô«œfhˆnshL. k¸®¢º ¾iw§j. cW½ahd ,¬th®œif mikˆ©/ FU


,a°ifÁnyna r§jhd ¿uh¨g½iaœ fh¤L© ¸uQkhjyh¬. e¬y FH§ij¨ ngW
bgWÛ«f¯/ FU br¬t r©gìijˆ© FǨgjh¬. 11tJ ,l콬 mj± gh«it ÄGtjh¬
,ilÄlhj tUkhd© bfhLœF© bjhŬ mikˆ©. mJ mnkhfkhd Äahghukhf
,Uœfyh©/ c¡f¯ yœd© ÀJdnkh m¬yJ f±Ènah Mdh¬ g£r kQh ‡U\
nahfìij milÛ«f¯/ Mdh¬ flf yœdœfhu«fSœF 7tJ ,l콬 FU Õ¢r© bgWtjh¬
bjhÅì e³lkilÛ«f¯. jÈah« f©bgÈÁ¬ ntiy gh«œf neÂL©. kzth®œif
Rfkhdjhf ,UœfhJ/ r¤l¨¿u¢ºidfis¢ r§½¨Ö«f¯/ c¡f¯ yœd© º©k© Mdh¬
c¡fSœF ca« ,uìj mGìj© V°gL©/ FUnthL ‡j± nr«§jh¬ m¬yJ gh«ìjh¬
,yœ¸a© go¨g½¬ M«t© m½fÂœF©/ FU ¾°F© e|ì½u콩 uhFÄDilajhdh¬
th®œifÁ¬ c¡f¯ gh«it ,a°ifœF¨ ‡w©ghdjhf ,UœF©/


rÈ 5© Û¤o¬ mk«§½Uœ¸wh±/ rÈ c¡f¯ $hjf콬 Rg gy± bg°ÇU§jh¬ jÄu
Õ¡f¯ gjÄÁnyh. rhjidfÆnyh. ´bgFny\± KjÚLfÆnyh. fhj¬ Ätfhu¡fÆnyh
kœf¯ ngW bgWt½nyh m½«³lkhf ,Uœf KoahJ/ c¡f¯ yœd© ÀJdkhdh¬ rÈ
c¢r© bgw¸wh±/ c¡f¯ $±k yœd© f±Ènah. Jyhnkh Mdh¬ rÈ M¤º bgW¸wh±/
m¨goahdh¬ bfstutkhd FL©g콬 ¿w§½U¨Ö«f¯/ ˜«t ‡¥¼a gy±fis
mEgĨ֫f¯/ Õ¥l MˆnshL r§njh\khd th®œifia mEgÛ¨Ö«f¯/ ca«gjÄ
t¸¨gnjhL c¡f¯ mÂa bra¬fƱ Kì½iuiaˆ© MHkhf¨ g½¨Ö«f¯/ jD«yœd콬
¿w§jt«fSœF 5© Û¤o¬ rÈ Õ¢r© bgW¸wh«/ ‡j± gy© bg°WĤlhnyh. e© Û¤o¬
ghtœ¸uw nr«œifnah. gh«itnah To ,U§jhnyh f¬ÄÁnyh. cì½nahfìjuì½nyh.
r§jhd ghœ¸aì½nyh m½«³lkhf ,Uœf KoahJ/ 5© Û¤o°F Rgœ¸uQì½± Mº
¸ilìjh¬ ¾iyik Ñ«½U§jœTL©/ Mdh¬ 5© ÛL ghtœ¸Qìjh¬ Öoœf¨g¤lh¬ ºy
Vkh°w¡fis¢ r§½¨Ö«f¯/

r§½u±
ê±wh© Û¤o¬ ,UœF© r§½u± c¡f¯ kdij moœfo kh°w it¨gh±/ Õ¡f¯ ¿w«
Ä\a¡fƬ xU Äj M«tK©. ¾idìJ ¾idìJ kh°Çœ bfh¯S© RghtK© V°gL©/
mnef gaz¡f¯ V°gL©/ bjhÅÃY© cìnahf nt¤ilÁY© mnef khWj¬f¯
c¥lhF©/ mrhjhuzkhd tÅia¨ ¿±g°WÛ«f¯/ mjdh¬ ¿ugy© milÛ«f¯/
c¡fSila gil¨‡f¯ gì½ÂiffƬ ¿uRukhtjh¬ c¡f¯ bgaU© ‡fG© gu‰©/
rÈnah. uhFnth ê±wh© Û¤o¬ ,U§jh¬ jhah± Ä\akhf ftiy¨gl neÂL©/
c¡f¯ jhª cl¬ eynkh m¬yJ kdeynkh rÂÁ¬yhk¬ ,U¨gh«f¯/ tœu f½Á¬ xU
ght¸uQ© Tl ,U§jh¬ ,s© ta½¬ xU bgÂa Jœfukhd r©gt© ¾f®§½Uœfœ TL©/
ºy ÄgìJœfisˆ© r§½œf neÂL©/ NÂadJ nr«œif ,U§jh¬ fÈthd c¯s©
c¯st«fshf ,U¨Ö«f¯/ NÂa± gh«it ,U§jh¬ ÄiuĬ cz«¢º tr¨gLÛ«f¯/
bríthnahL nr«§jh¬ RÝ« v±W nfhg© tU©/ Ku¤Lìjdkhd bra¬êy© brhìJ
r©gh½¨Ö«f¯/ Rœ¸u± nr«§jhnyh. gh«ìjhnyh Õ¡f¯ Rfbrsœ¸a¡fisˆ©. brhF!hd
th®œifˆ© bgWÛ«f¯/ FUnthL nr«œifnah. FUı gh«itnah ,U§jh¬ Õ¡f¯
Ô«œfjºahf ,U¨Ö«f¯/ rkìJtìij ÄU©‡¸wt«fshf ,U¨Ö«f¯/ c¡f¯ yœd© Â\g©
m¬yJ ×d© Mf ,U¨¿±. r§½u± brh§j Û¤o¬ M¤ºˆ© m¬yJ c¢rK© bgWtjh¬
,isa rnfhju«f¯ Ä\a콬 m½f Md§j© milÛ«f¯/

uhF
c¡f¯ $hjf콬 uhF 12tJ ,l콬 ,Uœ¸wh±/ 12tJ Û¤nlh± Rg´jhd© bg°W.
Prakash
² 42

12tJ Û¤o¬ Rgœ¸uQ© nr«§jhnyh. gh«ìjhnyh. e±ikfis v½«gh«œfyh©/ uhF


tœu콬 ,UœF© ¸uQì½± e¤rì½u콬 ,U§jh¬. m§j e¤rì½u ehaf± uhFitœ flœF©
nghJ Õ¡f¯ v½«ghuhj r©gt¡fisnah. ÄgìJœfisnah r§½œf neÂL©/ m§j
kh½Âahd neu콬 Õ¡f¯ gLìj gLœifahfyh© m¬yJ v§jÄj K±nd°ghL© ,¬yhk¬.
ghJfh¨‡œ fhuz¡fSœfhf btFJ}ukhd ,lì½°F¨ nghf neÂL©/ uhF. nfJı
e¤rì½uœ fhì ¾±wh¬. c¡fSila bjhÅyhs«fS©. rf CÅa«fS© c¡fSœF
Änuh½fshth«f¯/ Õ¡f¯ mt«fÆl© ga¨gl nt¥o ,UœF©/ e¬y Rgœ¸uQ©
uhFnthL nr«§jhnyh. gh«ìjhnyh Õ¡f¯ moœfo gaz© brªÛ«f¯/ J}u njr¡f¯.
ma¬ehLf¯ gaz¡fS© V°gL©/ Mdh¬ uhF 2 m¬yJ nk°g¤l ghtœ ¸uQ¡fƱ
¿oÁ¬ ºœ¸ ,U§jh¬. Õ¡f¯ ÄU¨gì½°F khwhf ,lkh°w© moœfo bgWÛ«f¯/
bríthnah. rÈnah gh«itahnyh. nr«œifahnyh uhF‰l± cw‰ bfh¥lhnyh Õ¡f¯
bgÂa ÄgìJ x±iw r§½¨Ö«f¯/ NÂa± uhF‰œF mU¸¬ ,U§J. ntW v§j Rg¸uQ
nr«œifnah. gh«itnah ,¬yhĤlh¬ tj§½fSœF© mtkhdì½°F© MshÛ«f¯/ mnj
kh½Â r§½u± ,U§jh¬. Õ¡f¯ fhuz© f¥L¿oœf Koahj nehah¬ Öoœf¨gLÛ«f¯/

nfJ
nfJ 6© Û¤o¬ ,U¨gjh¬ gift«fis bt¬YÛ«f¯/ mJ‰© 6M© ÛL ÄU¢ºfnkh.
×dnkh Mdh¬ Änuh½f¯ ‡wKJF fh¤o Xo ÄLth«f¯/ Mwh© Û¤l½g½ e¬y ,l콬
,U§jh¬ ngh¤oì nj«‰fƬ bt°Ç. nj«j¬fƬ b$a© v±gJ njo t§jilˆ©/ Mdh¬
6M© Û¤nlh± gy© ,H§J Ĥlh¬ Fzkhœf Koahj xU nehah¬ gh½¨‡ V°gL©/
ĤL ĤL m§jnehª m½fÂìJœ bfh¥nl ,UœF©/ NÂa± nfJnthL nr«§jh¬.
Rfhjhu©. kUìJt© M¸a Ä\a¡fƬ <LghL m½fÂœF©/ Rgœ¸uQ© nfJnthL
Todhnyh mij¨ gh«ìjhnyh. cì½nahf콬 e¬y jF½ahf ,lK© cwÄdnuhL Rêfkhf
cw‰© ¸ilœF©/ ,Jnt nfJ ghtœ¸uQì½± ¿oÁ¬ ,U§jh¬ ÄgÙj gy±f¯jh±
V°gL©/ brh§j e¤rì½u콬 nfJ ¾±wh¬ Àœf e¬y gy± jUth«/ bríthª m¬yJ
uhFı e|ì½u콬 nfJ ,U¨¿±. fha¡f¯. CWghLf¯ nrj¡f¯ njh±W©/

ˆnud´
6tJ Û¤o¬ ˆnud´ ºy ÄU©gì jfhj gy±fisì jU©/ tHœfì½°F Änuhjkhd
tÅfsh¬ Õ¡f¯ gift«fis bt°Çf¥lhY©. c¡fSila ºy cwÄd«fƱ
btW¨ghd eltoœiffsh¬. c¡fSœF m½f kd tUìjK©. ntjidˆ© V°gL©/
c¡f¯ rf CÅa«fS©. c¡fÆl© ntiy gh«¨gt«fS© ¿othjkhf m½f©
v½«gh«¨gjh¬. c¡f¯ ftiyˆ© º§jidfS© m½fÂœF©/ mt«f¯ xìJiH¨‡
¸ilœfhJ/ Ûzhd bjh§ju‰fS©. kdœFHîgK©. gze³lK© V°gL© e¬y ¸uQ
nr«œifnah gh«itnah ,U§jh¬ rkhjhdkhd cl±goœif V°gL©/ Mdh¬ ghtœ¸uQ
nr«œifnah. gh«itnah ,U§J Ĥlh¬ ¾iyik nkhrkh¸ c¡fSœF bl±\± eu©‡
js«¢º V°g¤L cl¬ ey© bfL©/ ˆnud´ F©g© m¬yJ ÀJd© m¬yJ JyhÀ¬
,U§jh¬ e¬y gy±fisì jUth«/

be¨o™±
VHhtJ Û¤o¬ be¨¤™± ,U¨gjh¬ c¡f¯ VHh© Û¤nlh± e¬y ´jhd콬
,¬yhĤlh¬ gyJ±g¡fis¢ r§½¨Ö«f¯/ c¡f¯ flikfis¢ rÂtu ¾iwnt°whj
fhuzìjh¬ kz th®œifÁ¬ r§njh\© ,UœfhJ/ Rœ¸uD©. bf¤oU§jh¬. mnjhL
ghtœ¸uQ nr«œif ,U§jh¬ ufºa cw‰f¯ V°gL©/ rêfì½± nfh¤ghLfis ×WÛ«f¯/
mjdh¬ bghwhikœF MshÛ«f¯/ 10tJ Û¤nlhD© bf¤oU§jh¬. ghtœ¸uQ
Mœ¸uÀ¨¿¬ ,U§jh¬ c¡f¯ ehza© bfL©/ ºy Ï®ìju ‡ì½ˆ¯st«f¯ j§½u¢
Prakash
² 43

bra¬fsh¬ Û¥tj§½f¯ guÄ. c¡f¯ bgaUœFœ fs¡f© V°gL©/ bf¤l


gHœf¡fÆÃU§J fhk ,¢irfÆÃU§J Äy¸ ,Uœf nt¥L©/ ,¬iyna¬ cliy
cUœFiyœF© eu©‡js«¢º nehah¬ Öoœf¨gLÛ«f¯/ c¡f¯ fzt±-kidÄ ,jdh¬
gh½œf¨gLth«f¯/ FU yœd콬 ,U§jhnyh gh«ìjhnyh 4tJ Û¤nlh± Rgfhufìt©
bg°whnyh ,ìjifa Ôikf¯ ÄyF©/ be¨¤™± tœukhdh¬. Rghtì½nyna ghÄahd
¸uQì½± gh«it bg°whnyh c¡f¯ Jau¡f¯ g±kl¡fhF©/

‡„¤nlh
c¡fSila 5© Û¤o¬ ‡S¤nlh ,U¨gjh¬. ºy neu¡fƬ ÄU©¿a e±ikfS©. ºy
neu¡fƬ ÄU©gìjfhj ÔikfS© neÂL©/ ,§j ¾iy ´bgFny\± KjÚLfSœF¢
ºw§½¬iy/ Jœffukhd ¾f®¢ºfsh¬ gz© ÄuakhF©/ 5© Û¤l½g½ˆ© gy© bg°W 5©
Û¤oY© Rgœ¸uQ nr«œifnah. gh«itnah ,U¨¿± ºy JiwfƬ c¡f¯ ½wikiaˆ©
M°wiyˆ© btƨgLìJÛ«f¯/ Kœ¸akhd ºÈkh. ehlf© ngh±w nfÆœifì JiwfƬ
c¡f¯ ‡½a rhjidf¯ btƨgL©/ Mdh¬ 5© ´jhdh½g½ˆ© bf¤L. 5© Û¤oY©
ghtœ¸uQ¨ gh«itnah. nr«œifnah ,U§jh¬ bghU§jhj th®œifì Jiz mikˆ©/
btFntfkhf rWœ¸ ÄGÛ«f¯/ ¿°fhy콬 ½Ukz cwĬ mog¤L m¬y¬ gL©
¿wÄahfœ f³l¨gLÛ«f¯/ ºy neu¡f¯ fUitœfiyœf‰© jahuh¸ÛLÛ«f¯/
Prakash
² 43

¿w§j e¤rì½u gy±

bghJthd Äsœf©
Õ¡f¯ KG Rj§½uìij ÄU©‡Û«f¯/ VjhtJ xU JiwÁ¬ bga« bgWÛ«f¯/ Mdh¬
kd½¬ v¨nghJ© FH¨g¡f¯ ¾iw§nj ,UœF©/ ¿w« f³l¡fis mLj© Ô«œf jÂrd
‡ì½ cilat«f¯/ mjdh¬ ¿w« c¡fis cjÄ nf¤L m&Ftj°F K±ng.
njitahdt«fSœF cjÄœ fu© Õ¤lì ja¡f kh¤O«f¯/ ,Èikahf¨ ngRÛ«f¯.
gaz© brªtJ c¡fSœF Àf¨ ¿oìjkhd Ä\a©/

Ä£"hd ˜«t cl¬ mik¨‡


mHfhd cUt©. gUkdhd njfthF kh¾w©. m½fkhd Äa«it V°gL© cl¬ TW
cilat«/

f€
Õ¡f¯ ahUœF© moik ,¬iy ,§j Rght콬 ¿wUœFœ Ï®goaœToa ntiyfis
vLìJœ bfh¯snt kh¤O«f¯/ cì½nahf콬 ,U§jhY© nky½fhÂfSœF F¬yh ngh¤L
r r v±W jiyah¤l c¡fsh¬ KoahJ/ ,Jnt c¡f¯ gy ädkhF©/ mjdh¬
nky½fhÂfƱ Mju‰ ¸ilœfhJ/

brªˆ© ntiyÁ¬ c¥ikahf ,U¨Ö«f¯/ r¤l¨‡w©ghd ntiyfƬ <Lgl‰©


kh¤O«f¯/ mij¨ bghWìJœ bfh¯s‰© kh¤O«f¯/ ,§j kh½Â kndhght© th®œifÁ¬
gy ºœf¬fis V°gLìjœTL©/ Mdh¬ mj°fhfì ja¡¸¨ ¿± th¡f kh¤O«f¯/ ¿wiu
Vkh°Ç e±ik bgw ÄU©gkh¤O«f¯/ mnef ufºa Änuh½f¯ ,U¨gh«f¯/ mt«f¯
c¡f¯ K±nd°wì½°F K¤Lœf¤il nghLth«f¯/ Mdh¬ mt«fis mÅìJ. brªˆ©
bjhÅì e¬y K±nd°wK©. bt°Çˆ© fh¥Ö«f¯/ m½fhuìij ÄU©‡Û«f¯. gzìij
Äl gjÄiaˆ©. br¬thœifˆ© ca«thf k½¨Ö«f¯/

e¬y tÅiaì nj«§bjLìJ K±ndWÛ«f¯/ e¬y Ä\a¡fƬ neuìij¢ brytŨ֫f¯/


Õ¡f¯ ºw§j ‡ì½rhÃahf‰©. ciH¨ghÆahf‰© ,U§jhY©. ÄU©¿a gjÄ ¸ilœfhJ/
Mdh¬ th®œifÁ¬ ¾¢rakhf ca«‰ c¥L v±g½¬ r§njfÀ¬iy/

bjhŬ JiwÁ¬. moœfo ntiy kh°WÛ«f¯/ 22. 27. 30. 32. 37. 44 ta½¬ ,§j
kh°w¡f¯ V°gL©/ 45 taJœF¨ ¿wFjh± njitahd gjÄ ¸¤L©/ ¿w« gzì½°F
Mir¨glhĤlhY©. ¿wUila ¾½ ¾«thf콬 mnef f³l¡f¯ V°gL©/
brh¬y¨nghdh¬ fl± th¡¸at«f¯/ c¡f¯ gzìijì ½U¨¿œ bfhLœf kh¤lh«f¯/

nkny FǨ¿¤l v½« kiwahd gy±f¯ ,U¨¿D© 45taJœF ¿wF m½fhuK©.


bfsutK© ¾iw§j gjÄÁ¬ mk«Û«f¯/ bjhŬ JiwÁY© ¿ufhº¨Ö«f¯/

FL©g th®œif
,¬yw th®œif ,±gkhdjhf ,UœF©/ e¬y kidÄ. FH§ijfsh¬ r§njh\ìij
mEgĨ֫f¯/ ºyng«. ÄU©¿a bg¥iz Äthf© brªJ bfh¯s ,ayhJ/ ntW ºy«
Ä\a¡fƬ kidÄ-fzt± ¿Â§J ÄlœTL©/ rÈ 180 o¸Â nfhz콬 bríthia¨
gh«ìjh¬ FL©gì½diu¨ ¿Â§J. brh§j CiuĤL Äy¸ ntW ,l콬
àtndhghaì½°fhf ,Uœf neÂL©/

cl¬ Mnuhœ¸a©
Prakash
² 44

bghJthf e¬y Mnuhœ¸a© bg°wt«jh±/ ºy neu¡fƬ g¬tÃ. tÁ°WtÃ. Õuʼn


ngh±wit jhœfœTL©/ ,U¨¿D© Ôuhj bgÂa nehª x±W© c¡fis m&fhJ/

NÂa± ~ ½Uth½iu ~ eh±¸¬ xU gF½ ~ 4


e¬y elìijˆ©. bgU§j±ikˆ© cilat« Õ¡f¯/ gyrh´½u¡fÆÃU§J ‡ì½ "hdìij
milÛ«/ n$h½l콬 eh¤l© tuyh©/ c¡fsJ 39tJ ta½°F¨ ¿± ‡f® c¡fis
t§jilˆ©/ e¬y tÑfuK© Vida br¬tK© c¡fSœF c¥L/ 25 ta½¬ kzkhF©/
bg¥zhf ,U§jh¬. 23 ta½¬ kzkhF©/

‡j± ~ ‡d«˜r© ~ eh±¸¬ xU gF½ ~ 4


‡fG©. gzK© bg°W. m½fhu t«œfì½± br¬y¨¿¯isahf ,U¨Ö«f¯/

Rθu± ~ ‡d«˜r© ~ eh±¸¬ xU gF½ ~ 2


ciH¨‡jh± bt°Ç jU© v±gij e©g kh¤O«f¯/ m±whl th®œifÁ± nghuh¤l¡fS©.
‡½«fS© c¡fis gh½œfnt gh½œfhJ/ m§j ¾À\© th®Û«f¯/ vJ t§jhY© V°W
bfh¯SÛ«f¯/ fdÀ¬yhjt«f¯ v±W brh¬y KoahĤlhY© J¼¢r¬fhu« v±W
brh¬yyh©/ ,jdh¬ c¡f¯ th®œif M«t© ¾iw§jjhf‰©. v±d elœF© v±W brh¬y
Koahjjhf‰© ,UœF©/

bríthª ~ Rth½ ~ eh±¸¬ xU gF½ ~ 4


murh¡f콬 ntiy brªÛ«f¯/ ÀF§j v¢rÂœifnahL©. ehzaìnjhL©
g¼brªant¥L©/ brh§jì bjhŬ v±wh¬ ,U©‡. v`F. ¾y©. ÛL th¡¸ Ä°gJ
ngh±witfnshL r©g§j¨g¤ljhf ,UœF©/

FU ~ ˜uhl© ~ eh±¸¬ xU gF½ ~ 1


rȈ©. NÂaD© bríthˆ© gh«¨gjh¬/ jf¨gdh« ¿Âakhdt«fis ĤL¨¿Âa neÂL©/
mnef rnfhju«fS©/ 2 rnfhjÂfS© c¥L/

rÈ ~ Rth½ ~ eh±¸¬ xU gF½ ~ 3


yœd© nut½Á¬ ,U§J rÈ. NÂa±. r§½uD© m¡¸U§jh¬. 20 taJœF nk¬ 30œF¯
ºy Äah½fis r§½¨Ö«f¯/ rÈ c¡fis Xus‰œF ca«ìj cjÄ brªˆ©/

r§½u± ~ ˜u© ~ eh±¸¬ xU gF½ ~ 4


gyÄj kh«œf¡f¯. cgha¡fsh¬ ntiyia Ko¨Ö«f¯/ bghJ $d eltoœiffsh¬
bga« bgWÛ«f¯/ gy ´jhgd¡f¯ c¡f¯ Ka°ºfsh¬ e±whf elìj¨gL©/ ,U¨¿D©
kd½U¨½jh± m½f© ¸ilœF©/ gzyhgnk m½fkhf ,UœfhJ/

uhF ~ nuh¸¼ ~ eh±¸¬ xU gF½ ~ 1


x¬Ãahd cUt© ,U§jhY©. ijÂakhdt«. guhœ¸uk rhà m½fkhd rh¨gh¤L¨ ¿Âa«.
mjdh¬ thˆ bjh§ju‰. màuz©. f¥ nehªf¯ V°glœ TL©/

nfJ ~ mD\© ~ eh±¸¬ xU gF½ ~ 3


rÈ Todh¬ ,±ÉÈa« MÛ«f¯/ 24taJ tiu ´½ukhd cì½nahf© ,UœfhJ. 30
taJœF nk¬ e¬y gjÄ ¸ilœF©. th®œifia Xus‰ Rf¡fnshL mEgĨ֫f¯/

You might also like