Jurjani Texts PDF

Five Unedited Texts
on the Sufi Doctrine of Wah.dat al-Wujūd

by
al-Sayyid al-Sharı̄f al-Jurjānı̄
Presented here are five texts by al-Sayyid al-Sharı̄f ‘Alı̄ ibn Muh.ammad al-
Jurjānı̄ dealing with the Sufi doctrine of wah.dat al-wujūd or the unity of existence.
The first three texts are from al-Jurjānı̄’s H . āshiyat Sharh. al-Tajrı̄d , a gloss on
Shams al-Dı̄n Mah.mūd al-Is.fahānı̄’s Tasdı̄d al-Qawā‘id fı̄ Sharh. Tajrı̄d al-‘Aqā’id ,
a commentary on Nas.ı̄r al-Dı̄n al-T.ūsı̄’s Tajrı̄d al-‘Aqā’id . The first two of these
three texts are from the section of al-Jurjānı̄’s H. āshiyah in which he discusses the
question of whether or not existence (al-wujūd ) is superadded (zā’id ) to quiddites
(al-māhı̄yāt).1 The third is from the section in which he discusses the question of
whether the existence of the Necessary Existent (Wājib al-Wujūd ) is superadded to
His quiddity (māhı̄yah) or whether it is identical with it.2 The fourth text is a short
work in Persian entitled Bayān-i Marātib-i Mawjūdāt dar Mawjūdı̄yat and the fifth
text is an Arabic translation of it. According to a marginal notation in Yahuda 5373
the translation was made by Kamāl ibn Shihāb al-Dı̄n al-Nı̄sābūrı̄. The colophon
of Yahuda 4218, however, attributes the translation to al-Jurjānı̄’s son.
Al-Jurjānı̄’s position in each of these texts is that the Sufi doctrine of wah.dat
al-wujūd , although based on mystical vision (mushāhadah) and revelation (mukā-
shafah) can nevertheless be interpreted and explained in such a way as to make it
acceptable to reason. There is therefore no basis for rejecting the doctrine of wah.dat
al-wujūd as was done by Sa‘d al-Dı̄n al-Taftāzānī3 and many other theologians.
It should be noted that these texts are based solely on the manuscript and
printed sources currently available to me. These sources are included in the bib-
liography which follows the presentation of the texts. No attempt has been made
to establish definitive texts based on all the extant manuscripts, nor have any of
the many, but minor, variant readings to be found in the manuscripts been cited.
A few significant differences in the sources have, however, been pointed out in the
notes.
1
For the corresponding section in al-Is.fahānı̄’s Tasdı̄d see pp. 199-206 of al-
‘Adwānı̄’s edition.
2
Again, for the corresponding section in al-Is.fahānı̄’s Tasdı̄d see pp. 310-314 of
al-‘Adwānı̄’s edition.
3
See his Sharh. al-Maqās.id , Vol. I, pp. 54-56, Vol. II, p. 52.
1
I. From H. āshiyat Sharh. al-Tajrı̄d . Sources: Garrett 865, fols. 16a-16b and Yahuda
5373, fols. 87b-88a.

AêË ÉK. , C @ AîD
¯ I.»QK B èYg@ð H@ X B@ ©¯@ ñË@ ú¯
Ë à@ úÍ@ éJ
¯ñË@

áÓ g Ië X, éJÊ« ÉJ¯
é«AÔ . .

® K HAÖ Þð ÐYªË@ I.K@ ñ á« AîE@ X Yg ú¯ éë Q Ö Ï @ Xñk ñË@ é®J ®k ùëð , AîDJ « ùë èX Yª
àA
.

JÓ HA®

X YªK ½Ë X áÓ ÑëñJJ
¯ èQK
AÒJÓ H@Xñk . ñÓ øZ@QK ½Ë X I.m'. éK
PAJ.J«@ XñJ
®K . H@Y J
® K AêËð , àA¾ÓB

@

¼@Q@ A
@ ÕæK
Bð HAJ

ëAÖÏ @ XAm' @ ÐY« áÓ èðQ»X AÓ ÕæK
ÕË ½Ë X àC¢ . úÎ« àAëQK . Õ® K
ÕË AÒÊ¯ , ù®J
®k

XYªJK. èYëA éJë@YK. àA ¯ , É®ªË@Pñ£
h. ðQk @ Yë
á« Èñ¯@ .C@ áºÒÓ Xñk. ð IJ . K
B ÉK. Xñk. ñË@
½ÊK úÍ@ àñJ . ë@ YË@ ð , ¡® ¯ PAJJ«B@ àðX é®J
®m Ì 'AK. é®Ê Jm × KA ®kð
H@ ð X AîE@ ð AJ
®J
®k
@XYªK H@Xñk . ñÖÏ @
.
Bð É®ªË@ IkAJ . Öß. AîD
Ë@ ÈññË@ áºÖ ß
B éK@ ð ÑîE@YëA Óð ÑîEA ® A¾Ó úÍ@ AëXAJ @ àñ«YK
éËA ®Ö Ï @
. àñÊ
àAK ð É®ªË@
KA ®Ë@ HAg . PYK. àðYJ
® JÖÏ @ AÓ@ð . HBñ ®ªÖ Ï @ ¼@P X@ ú¯ mÌ 'A¿ ¼AJë Èð QªÓ ñë ÉK. , éJËBX

HA ® A¾Ö
Ï @ ½ÊK à@ àñÔ «Q
¯ èZ@P ð Pñ£ B éK@ ð XðXQÔ¯ éJ
Ê« YîD
AÓð ÈñJ.®Ô ¯ É®ªË@ éË YîD AÓ

éÓA¯@ á«
àñ J ª JÓ ÑëYJ« éJë@YK. èXAîD. Ñê¯ , É®ªË@ ¯@ ñK AÖß. éËð AÓ AîDm QK Y® K úÎ« H@YëA
ÖÏ @ð

.AîD
Ë@ I ® JÊ
K B èQK. A¾Ó AëQK
ñm.' àðYªK

ð ½Ë X ÈAJÓ@ àC¢ . úÎ« àAëQK .
II. From H
. āshiyat Sharh. al-Tajrı̄d . Source: Garrett 865, fol. 22a.
, èñk. ñË@ áÓ ékñK. AîD
¯ XYªK B AîE@ X Yg ú¯ é j Ó é®J
®k
ùë Xñk ñË@ [ é®J ®k]
.
à@ AJÊ ¯ @ X@ AÓ@ð
èQ
« àñ»ú
æªÓð, úÍAªK Ik. @ñË@ é®J
®k ù
ëð, Aª¢¯ àA¾Ó@
Bð C@ ÐY« AîDË@ Q¢ JK B AîE@ YK éÖ ß A¯ ùëð

.

.
éËñêm× éJ Ë@ ½ÊK I KA¿

à@ ð Q
ªË@ ½Ë
X úÍ@ éñ m
×
éJ
AëQ
ªK ÐAJ
®Ë@
éª
J
JÒÖ Ï @
é
®J
®mÌ '@ ½Ê
JË
à@ñë @Xñk
. .
.
.

. ñÓ
@ñKð@ð éJ
ËA« éJ . ¯A K éJ¢
®K . úÍAªK èYJ« áÓ @ñk áK
YË@Q KAJ Ë@ñËð@ B@ é» @P X@ á« Qj . ªK
ÐC¿½Ë Y ¯, éJ
®J
ºË@
.
Ï @ è Yë ÉJA® K ½JÊ« XQð . éªËAK
.úÍAªK éÊË@ ZA à@ ú
GAªÖ éKYË
. éÒºk áÓ

III. From H . āshiyat Sharh. al-Tajrı̄d . Sources: Garrett 865, fols. 62b-63b; Yahuda
5373, fols. 88a-89a.4

HAÒÊ¾Ë@ ù
ë éJ
Ê« @YK@ Pð@
I.k. @ñË@ á
« Xñk. ñË@ àñ»ú ¯ hPAË@ AëXPð @ úæË@ IkAJ à@ ÕÎ« @ð
. ÖÏ @ è Yë

ú¯ Ðñ®Ë@ áË @ úÎ« èXP@ñË@

ñËð @ B@ Aê»PYK
B AÒÓ AîE@ J. AÒJ
¯ AKQå @ Y¯ øQk@ éËA®Ó AJêëð .ÐA®ÖÏ @ @ Yë
QK
Q® JË@ èñ¯ éK. ù
®K
AÓ PY®K . AJêë
AêÊ® JÊ ¯ , H A¢m Ì '@ É¯ð éªËAK ' @ñ
k áK YË@
éÒºm
. . .
H. AJ.ËB@ð QKAJ.Ë@
éKA ¯ CJÓ àA
BA¿Xñk . ñÊËQK
AªÓ Ðñê®Ó É¿ : J
¯QË@
ÑªJ ¯ J ¯ñ

JË@ éÊËAK ð Èñ® J ¯,QK

.
QjJË@ èQK@X

éK ¡Jm
' ð
.
¡kCK
ÕË AÓð Aª¢¯ AîD¯ @Xñk. ñÓ áºK K ú¯ èñk ñË@ áÓ
É®ªË@

ÕËQÓB@ ®
.
ék. . .
JK
ÕË AÓ
ñK Xñk ñË@ éJ Ë@ Õæ
4
Parts of this text are quoted by a number of later authors. See, for example,
al-Maybudı̄, Sharh. Hidāyat al-H . ikmah, qism 3, fann 2, fas.l 2 and 6; al-Qūshjı̄,
Sharh. al-Tajrı̄d , p. 61; Rāghib Bāshā, al-Lum‘ah, pp. 11-12; and al-Ah.madnagarı̄,
Dustūr al-‘Ulamā’ , Vol. 3, pp. 443-444 (under al-wujūd ).
2
ú
¯ @Xñk. ñÓ éKñ» ú¯ñê

¯ Xñk ñÊËQK AªÓ Ðñê®Ó É¾¯ , @Xñk ñÓ éKñºK

.
. . ÕºmÌ '@ éË áºÖ ß
ÕË éJ
Ë@ Xñk. ñË@ ÐAÒ @
X@ áºÒÓñê
¯ èQ
« úÍ@ @Xñk. ñÓ éKñ»ù ¯ h AJm× ñë AÓ É¿ð , Xñk. ñË@ñë ø YË@ èQJ« úÍ@ h AJm' QÓB@ ® K

.

.
Zú
æ Bð áºÒÓñê
¯ Xñk. ñÊËQK
AªÓ Ðñê®Ó É¾¯ , èQ
« úÍ@ @Xñk. ñÓ éKñ»
ú¯ h AJm
' AÓ B@ áºÒÒÊË úæªÓ B

.
.I.k. @ñK. Xñk. ñÊË èQK
AªÖ Ï @ HAÓñê ®Ö Ï @ áÓ Zúæ C¯ I.k. @ñK. áºÒÖ

Ï @ áÓ

QÓ AK. B éK@ YK . Xñk. ñÓñë ø
YË@ Xñk ñË@ á « B@ àñºK
.

Bñê¯ , Xñk. ñÓ I.k. @ñË@ à@ àAë
Q.ËAK. I . K Y¯ð
úÎ« YK@ PQÓAK . B éK@ YK . éJJ
ªK àñºK
ð éK@ YK . AÖß A¯ AJ
®J
®k AJK Qk

. I.k. @ñË@ àñºK
à@ Ik. ð AÖÏð . éK@ YË QK
AªÓ
.

X@Q¯@ éË àñºK
à@ áºÖ
ß
AJ
Ê¿AÓñê®Ó Xñk. ñË@ àñºK
C¯ éJJ
«ñë X@ ½Ë Y»A
@ Xñk. ñË@ àñºK
à@ Ik. ð éK@ X
.
Q
APA« éKñ» á« è Ó éK@ YK. Õç'A¯ð ÐA®K@ Bð XYªK àA¾Ó@ éJ
¯
Ë ù
®J
®k ú
G Qk. éK@ X Yk ù
¯ ñë ÉK.
«ð . éJË@ ÐAÒ B@ ð èQªK YJ® JË@ á«
¯ , èQ
ªË
B @ Yë úÎ

.
øQªÖÏ @ ø
@ Ê¢ÖÏ @ Xñk. ñË@ ñë I.k. @ñË@ àñºJ
úÍ@ éñ m × éJ AêË à@ B@ èXñk ñÓ AîEñ» úæªÓ
Ê¯ , éJºÒÖ Ï @ HAJ
ëAÒÊË Xñk. ñË@ ðQ« PñJK
. .
, AîEAJ
ëAÓ úÎ« ¨C£B@ P Yª JK úæ ZAm' @ð é®Ê Jm × èñk ð « éJ Ë@ ½ÊKð , éK@ YK Õç'A ®Ë@ Xñk ñË@ èQåk

. úÎ . . .
Bð ÈA¯ , AJ m
' AÓ á
® ®jÖ
Ï @ ªK . èQ»X AÓ jÊÓ @ Yë .AJ®J ®k Xñk ñË@ àA¿
áÓ

AJ
KQk . . à@ ð ú
Î¿ Xñk. ñÖÏ A¯
.ÕÎªË @ ú
¯ àñ m @QË@ B@ éÒÊªK
AJ
K Qk . àñºK
J
º¯ , é»Qå Ë@ ©JÖ ß
B Ðñê®Ó Xñk ñË@ ¡ ®Ë áÓ áë YË@ úÍ@ PXAJK ø YË@ : IÊ ¯ àA ¯
. .
B úæªÖ ß.Qå®K
J
º¯ , ÑêÓC¿ ú¯Qî D@ AÒ» Xñk ñË@ éK ÐA¯ AÓ Xñk ñÖÏ @ ¡ ®Ë áÓ
. . . Ðñê®Ö Ï @ A
@ð ?AJ
®J
®k
XB@ éJË@PXAJK AÒJ
¯ B Xñk ñË@ é®J ®k ¯ ?Yg@ éÒê®K
ÈñËYÓ áÓ àAë
.

.
ú
¯ ÐC¾Ë@ à@ ÈðB@ á« H. @ñm.Ì '@ : IÊ
éK@ X Yg ú
¯ ¼@QB@ á« éª J JÒÖÏ @ é®J ®m Ì '@ ½ÊJË AK PAJJ«@ APA«ð

. AJ
Ê¿ AÓñê®Ó àñºK
à@ Pñm

.'
éKA ¯ . ¡ ®ÊË@

@ ú¯PAî
éJË DB@ B éJ
Ë@ ø XñK
AÓð àAë Q.Ë@ñë Q.JªÖÏ @ à@ úGA JË@ á«ð . éJ®J
®k úÍ@ AJ®ËAK

Ik @ñË@ Ðñê®Ò»
. .

.
ñê¯ èQ
« úÍ@ @Xñk. ñÓ éKñ» ú¯ h AJm× ñë AÓ É¿ àAK . éÊ KA ®Ë@
éÓY
®Ö Ï @ úÎ« éjJK , ÑªK , ÐAëðB@ éKñªÖ ß. Ð@ñ¯B@

. .
¯ h AJjÖÏ @ B, Aª¢¯ áºÒÓ

éKñ»ú èYg. ñÓñë èQ
« úÍ@ @Xñk. ñÓ éKñ»ú ¯ h AJjÖÏ @ à@ñëð, J
¢Ë ©JÓ, áºÒÓ

.
.
XA® J@ Y® ¯ èQ
« úÍ@ éJK
Xñk. ñÓ ú
¯ h. AJk@ AÖÏ éK@ñëð J
¯X
Q¢ JK ©¯Y
. JK
ð . èXñk. ðñë èQ
« úÍ@ @Xñk. ñÓ

¯ñÖ Ï @ QªË@ AÓ É¿ð éJÊ« ½Ë X ú¯ A¯ñ ¯ñÓ éË BñÊªÓPAð èQ« áÓ ½Ë X
¬ñ
½Ë X ù
ÖÞ Z@ñ áºÒÓñë ½Ë Y»ñë

ñëð ÐYªË@ ú
¯A JK
éK@ X Yg ú
¯ Xñk. ñË@ à@ I.k. @ñË@ á
« Xñk. ñË@ àñ»
YK
ñK
AÒÓð . èYg. ñÓ ð@ èXñk. ð éJ
Ê«
à@ ½ Bð Xñk. ñË@ é¢@ ñK ÉK éK@ YË ÐYªË@ ÈñJ¯ á«
. . . ©J JÖß
B è@Y« AÓ àB ÐYªË@ ÈñJ.¯ á« HAÓñê ®Ö Ï @ YªK. @
. èQ
« é¢@ ñK éJ¯A JK AÓ B éK@ YË ÐYªË@ ú¯A JK ø YË@ñë Ik @ñË@
.

. .
úÎ« ¡.K@ Y¯ ÐA® KB@ ð ð Qj . JÊË ÉK. A¯ Q
«ð Ik @ñË@ á « éKñ»©Ó
. .
Xñk. ñË@ à@ øQK
áÒJ
¯ Èñ® K @ X AÓ
Kð H PA JÓ@ AÖß @ð AîDJ
«ð AîD®J
®k
HXYª ñë ÉK , ZAJB@
.
áÓ Zúæ éJ«ñÊ m '
C¯ AîD¯Qê

£ð H@Xñk . ñÖÏ @ É¿AJ

ë

B@ ¼AJë
Ë éK@ ©Ó èQºJÖÏ @ h. @ñÓB@ Pñ ú
¯ èPñê£ð QjJ.ËAK. ½Ë X ÉJÖ ß
ð , éK
PAJ.J«@ HA JJ
ªKð H@YJ
® JK.
Ö Ï AK. B@ éJ
Ë@ ÉñJK
B É®ªË@
H@YëA Pñ£ Z@P ðPñ£ @ Yë à@ AJÓC¿ áÓ Ê Y¯ IÊ ¯ ?¡® ¯QjJ Ë@ é®J ®k
.

JË@ éJ
Ê«ð àAª
. àC¾ JÖÏ @ éÊË@ð éË Ê g AÖÏ QåJ
Ó É¿ð . éJ
Ê®ªË@ H@ Q£A JÖ Ï @ àðX éJ
® ºË@
3
IV. The Persian Text of Bayān-i Marātib-i Mawjūdāt dar Mawjūdı̄yat. Sources:
Yahuda 5373, fols. 76b-81a; Tehran 890 [707], fols. 94a-96b; Tehran 1033 [708],
fols. 27a-30a; Tehran 1035 [709], pp. 346-348; Nas.r Allāh Taqawı̄.5

K. ø@QK. P@ Q¢ ð Im
àAJ '. H. Am @ é» AKAK
@ ð úÍAªK éÊË@ ½® ¯ð à@YK . , ÕækQË@ áÔ gQË@ éÊË@ Õæ. [1]

PX @P ú
G@ P ñK ZAJ
@ é» I
K èYJ
ñK é»YK@ éJ®Ã á Jk
ð YK@ èXQ» úÎJ
JÖ
ß IK
Xñk. ñÓPX H@Xñk . ñÓ I.K@QÓ
éÊK A®Ó

. PX á
ÓP øðP éºKA Jk Q
« P@ YAK . XA® JÓ øð PñK é» I @ Èð@ : I@ éJ.KQÓ é I
K@ P ñK
èXAJ¯@ øðQK. é» Äª ÐðX , á
ÓP øðP ú¾K
: YAK . Q
g é éJ.KQÓ áK
@PXð Äª éK. XXQÃ á ðP H. AJ¯ @
é øAëQ
g áK
@ éºK @PX I
AK. éKAÇ
K éîD iJ
ëð . I@ Äª à @ YJ
®Ó é» H. AJ¯ @ éÊK. A®Ó Ðñ , I@
.
©¯@ ð éºÊK. I@
. I@ Q KAg á ÓP øðPP@ Äª àY
.
ÉK@ P éºK @PXð YKQK
Aª JÓ QÂK
YºK
øð H@ X é»QK
Y® K à @QK. H. AJ¯ @ éºKA Jk YAK . øð H@ X øA J®Ó øðPñK é» I @ ÐðX éJ.KQÓ [2]

ÐQk. à @P X é» øðPñK ÐðX , H. AJ¯ @ ÐQk. ú¾K
, YAK . Q
g ðX éJ.KQÓ áK
PXð .XñK. øð PñK úæ J®Óð Ð QÊ JÓ
Pñ»YÓ éºKA Jk , YAK . øðPñK Ð QÊ JÓ H. AJ¯ @ ÐQk. é» èAÇQëð , YKQK
Aª JÓ QÂK
YºK
AK. ðX Që áK
@ð . I@
ÐQk à @P@Pñ
. K Q KAg
.YAJ . . K àY @Yg. , Y
, YAK . øð H@ X QK. YK@ P é» øPñJK . éK YAK . QëA£ð á ðP Xñk H@ YK . é» I @ Ðñ éJ.KQÓ [3]
H@ YK . PñK à @ éºÊK. I
K ½K
PAK H. AJ¯ @PñK é»YAJ . K èYJ
ñK É¯A« iJë QK é» @QK P , H AJ¯ @ PñK éºKA Jk

.
.
QK. Xñm '. é» I@ Q
g ½K
éJ.KQÓ áK
@ PXð .YAK . Õç'A ¯ øð H@ YK . é»QÂK
XPñJK . éK I@ QëA£ð á ðP Xñk
Pñê£ IJ
ÊK. A¯ é» P@Y®Ó à AK YKñ
.
Ó QëA£ øð é¢@ñ K. AëQ
g QÂK
Xð , I@ QëA£ ÐXQÓ øAë'èYK
X
. I
KPñ JÓ Ðñ éJ.KQÓ áK
P@Q KBAK. I
K@ P ñKPX
éJ.KQÓ iJ
ëð , YKP@X
I
PñK Xñk. ð é» à@YK . I Ã PñJÓ HAñm áK @ àñk
ZAJ
@ ð øñJªÓ

× PX éÓY®Ó
ð [4]
Q
« P@ YAK . XA® JÓ øð Xñk. ð éºK @ Èð@ . I@ éJ.KQÓ é á
Òë úÎ®« Õæ® JK IK

.
Xñk. ñÓ PX @P èXñk. ñÓ
ÐðX , éJºÒÓ IJ
ëAÓ H@ X ú¾K
: YAK . Q
g é Aj.JK
@ PX , HA HAJ
JºÒÓ
ëAÓPX I@ PñîDÓ éºKA Jk
é» I
K ½ð . IJ
ëAÓ à @QK. I@ èXñK. Xñk. ð J
®Ó é»Q
« à @ Ðñ ,Q
« P@ I@ XA® JÓ é»øXñk. ð
©¯@ ð éºÊK. I@
. I@ Q KAg øð H@
. X AK.Q¢ JK . Xñk. ñÓ á
Jk P@ Xñk. ð ¼A¾® K@
Xñk. ð àY @Yg. XñK. ÈAm× é»ùêk. ð QK. YAK . øð Xñk. ð úæ J®Ó øð H@ X é» I @ ÐðX éJ.KQÓ [5]
H@ X ú¾K
: YAK . Q
gðX éJ.KQÓ áK
PXð . àAÒÊ¾ JÓPñêÔg Ië YÓQK Xñk ñË@ Ik @ð ÈAg áK @ð , øð P@
. . . I@ . . .
á
Xñk. ñÓ
Jk P@ Xñk. ð ¼A¾®K@ é» I@ ÐñÊªÓð . H@ X à @ P@ I@ XA®JÓ é» øð Xñk. ð ÐðX , I.k. @ð
áºÒÓ
. I@ ¼A¾® K@ Pñ Xñk. ðð H@ X QK
Aª KQK. AJK . áºË,
YAK . ÈAm× øð H@ X AK.Q¢ JK .
H@ XQK AªÓ é» øXñk ñK éK Ið@ H@ á « é» øXñk ñK YAK
X Xñk ñÓ é» I @ Ðñ éJKQÓ [6]

. .
. . . . .
I
PðX IK
A« PX Xñk. ð I ®J
®k éºK @PX I
K èAJ.@ iJ
ë é» @QK
P, Xñk. ð I ®J
®k éºKA Jk I@
øð
5
I am indebted to my colleague Firoozeh Papan-Matin for help in reading the
Persian manuscripts.
4
IK
A«PX I
PðX IÒÊ £ P@ @P PñK é»AJ
¯ à @QK. I
K øPðXP@Y®Ó áK @ ÐY« P@ @P Q g iJëð, ÐY« P@

PñK é» IËAm × ð I

K@P ñK Xñk H@
YK. PñK éºKAJjÒë . I

K øPðX áK
@ IÒÊ £ P@ @P Q
g iJ
ëð
.YAK . I
Kð ÐðYªÓ é» IËAm × ð I@ Xñk. ñÓ Xñk H@ YK . Q
K Xñk. ð I ®J
®k, YAK . ½K
PAKð ÕÎ¢Ó
I.m'. YJ AK . Xñk. ñÓðAK. ZAJ

@QÂK
Xð I@ Xñk. ñÓ Xñm '. ð@ é» YAK . Q
g ½K
éJ.KQÓ áK
@ PXð [7]
XAm' @QK. AJK . Aj.JK
@ PXð .XñK. á ðP ðAK. AëQ
g QÂK
Xð I@ á ðP Xñm '. PñK é»Y éJ@X éºKA Jk
ÊK. A¯
IJ
à@ ñJKPñ Ðñ éJ.KQÓ áK
@ P@Q KBAK. IK
Xñk. ñÓPX éJ.KQÓ iJ
ëð, YAJ ¼A¾® K@ Pñ Xñk. ðð H@
. K áºÒÓ X
.YJ K@ ñk èYgñÓ @QKA
@ é» éJ
¯ñ Ië YÓð ÉK@ ð @ Ië YÓQK I@
. . . Xñk. ñË@ I.k. @ð ÈAg áK
@ð .XQ»
ðX Xñk. ñË@ I.k. @ð PX úæªK
I@ Im '. Xñk. ð Xñk. ñË@ I.k. @ð é»YK@ éJ®ÃÉ K@ ð @ Iêk . áK
@ P@ ð [8]
Õç'A ¯ I@ Xñk. ð m × Xñk. ñË@ I.k. @ð éºÊK. , YAK . H@ X à @ PA« é»øXñk. ð ÐðXð H@ X ú¾K
I
K Q
g
I.k. @ð é»P@Y®Ó áK @ð I@

PñîDÓ Xñk. ð AK. I.k. @ð H@ X XAm' @PX èYgñÓ àAJ Ië YÓð

¯ñ
.
.Xñk H@ YK .
É®« éîE YK éºK @QK AJK I@ éJ
Ê« ® JÓ èYgñÓ é® KA£ àAJ
Óð ÉK@ ð @ é® KA£ àAJ
Ó I@ Xñk. ð á
« Xñk. ñË@

. . .
à @P@ IK
Xñk. ñÓPX éJ.KQÓ iJ
ë éºKA Jk YAK . IK
Xñk. ñÓ I.K@QÓ úÎ«@PX Xñk. ñË@ I.k. @ð éºK AK. I@ Ð PAg .
é»Y éJ@Xð .XñK úÍð@ øXñk ñË@ Ik @ñK éJKQÓ à @ YAK . à @ P@Q KBAK. éJ.KQÓQÃ @ é», YAJ . K øñ¯@ ð úÎ«@
. . . . . .
.YAK . Xñk. ð á
« Xñk. ñÓ é» I@ Ðñ éJ.KQÓ IK
Xñk. ñÓ PX øñ¯@ ð úÎ«@ éJ.KQÓ
Q.ëPð YK@ Q¢ ð Im '. H. Am @ é» ÉK@ ð @ é® KA£ àA ® ®m × Pñ»YÓ P@Y®Ó à @QK A ® K@ P@ YªK ð [9]
. .
I.k. @ð H@ X é» IÃ ÐñÊªÓ É®« IËBYK. é» YK@ éJ®Ã á
Jk I@ É®« úGAK. P I¯QªÓ H. AK. PX àA

@
YK
A úæªK
YAK . úÎ¿QÓ@ é»YK
A Xñk. ñË@ I.k. @ð é»XQ» IËBX É®« Ñëð I@ Xñk. ð I ®J
®k Xñk ñË@
.
éK HPñ
á
ªK úG h. PAgPX úÎ¿ QÓ@ Xñk ð é» @QK P XñK YK@ ñK PA« «
ÐñÔ ð IJ
Ê¿ @P ð@ é» XñK. øQÓ@ é»
. .
.
éºKA Jk I@ ÈAm× I.k. @ð I.»QKð á
ªKð úÎ¿QÓ@ à @ P@ YAK . I.»QÓ Xñk. ñË@ I.k. @ð é»YK
@ Ð PB , XYJK .
YAK . øð H@ X á
« øð á
ªK úæªK
YAK . á
ªJÓ éK@ X Yg ú¯ é» YK
AK. Xñk. ñË@ I.k. @ð ÉK. . I@ PñîDÓ
é» YK
AK. ð .XYJK . éK HPñ XYªKð I.»QK øð PX ék. ð iJ
îE. AK I@ øð H@ X á
« øð Xñk. ð éºKA Jk
×Q YK . Xñk. ñË@ I.k. @ð
Xñk. ñË@ I.k. @ð QK. h. AJ
Jk@ð Q
« à AK. YAK . h. AJm
ªK. Õç'A¯ é» @Q
K P YAK . Õç'A ¯ Xñk H@
Xñk H@ YK . Q
K Xñk. ð I ®J
®k I@
I.k. @ð á
« Xñk. ð I ®J
®k é» Y PQ®Ó àñk ð . IËAm ×

ðQ«ð X@Q¯@ I.m'. Xñk. ð I ®J
®k XYªK YJ J kð YAK . Xñk H@
YK. Õç'A ¯ð YAK úG Qk
. ù®J
®k . ð á
ªJÓ

.XñK. HBAm × ÉJ
J.¯ P@ @P HA HAJ
JºÒÓ
ëAÓ QÓ Xñk. ð I ®J
®k
Aj.JK
@PX Ê¢Ó P@ X@QÓð , I@ Ê¢Ó Xñk ð Xñk ñË@ Ik @ð é»Xñ ®m × HAÓY ®Ó áK @ P@ ð [10]
. . . .
Xñk H@
YK. éºÊK. I

K á
ªJK. YJ
®Óð , I@ Xñk H@
YK. Õç'A¯ éºÊK. I
K IJ
ëAÓ PA« é» I @
YAK . PAm .× Xñk. ñË@ I.k. @ð Q
«QK Xñk ñÓ ¡ ®Ë C£@ é» XXQÃ Ðñê®Ó HAÓY ®Ó áK @ P@ Ñëð . I@ á
ªJÓ
. .
AK. @QKA
@ é» I @ ZAJ
@ IK
Xñk. ñÓ úæªÓ éºÊK. , á
« éKð ZQk . éKð I
ð PA« éK Xñk. ð é» @Q
K P
@QKA
@ QÓ Xñk. ð éºK @ éK I@ øñKQK àA
@ QK. HQå k à @ P@ ð I@ ù®Êª K Xñk ð I ®J ®k
.
HQå k

P Am.' AK. É®«
.YK@'èYJ PA¾¯AK Im
. '. H. AK. P@ ém' @ I
K @ . I@

ÉAg àA
@ PX AK
I@ PA«
5
Pñ£ ø@P ð é» YJK ñÂJÓ èYgñÓ éJ¯ñ é® KA£ð
K
Q¢. Pñ£ à @ PX é» I
Pñ£ É®«

[11]

. A« à @ ¼@P X@ P@ É®« é»ð XXQÂJ
Ó YëAÓð ºJÓ YJk ø Q
g èYëAÓð é® A¾Ó

éºKAJjÒë I@ Qk
I ®J
®k é» I@ èY ®m × Pñ£ à @ PXð YK@ Qk . A« I@ É®« HA¿PYÓ é» HBñ ®ªÓ ¼@P X@ P@ @ñk
P@ Ê¢Ó éºÊK Ag éKð I@
. ÐA« éKð úG Qk . éKð I@ úÎ¿ éK I@ Xñk. ñË@ I.k. @ð H@ X á
« é» Xñk. ð
éJ®Ã ùªJJ£ úÎ¿PX éJÊ®« I@

.
ÐñÊ« H. AK. P@ é» AJ
¯ à@QK . øQªÓ Q
K C£@ YJ
¯ P@ é» øYg AK XñJ
¯ éÒë
.YK@
é» úæªÓ áK
AK. I@ èXQ» Pñê£ð úÎm.' Xñk. ñK. YK@ ¬ññÓ é» ZAJ
@ éÒëPX I ®J
®k à @ð [12]
¬ññÓ Xñk. ñK. C@ øXñK. úÍAg úÎ¾K. Xñk. ð I ®J
®k P@QÃ @ é», I
K úÍAg I ®J
®k à@ P@ Q g iJë

@QK @ YPñ»
YÓ é»ú¯C£@PAJ.J«AK. Xñ é¢kCÓ
éªÓAg. IK
Yg@ HQå k I ®J
®k à @ é» èAÇQëð .úæÂ K

K øð H@ X éJ.KQÓ PX HA JJ
ªKð XñJ
¯ P@ Q
g iJ
ë é» PAJ.J«@ à AK. Xñ ñjÊÓ
I é» èAÇQëð , YJ K@ ñk
éJKQÖß. Èð@ úÎjJK H@ ð , YJ K@ ñk ¬Qå IK
Yg@ @QK @ YKP@X øð AK. ù® K áK
AK. @P YJ
J
® Kð
. . . X à @ àñk é¢kCÓ
ZAÖÞ @ ¡ñJK. àñk ð , YJ K@ ñk HA ZAÖÞ @ HQå
®ð kð IK
Yg@ð HQå k @QK @ YJ» È Q K HA ®ð ZAÖÞ @
HA ¯ñÊ jÖ Ï @ ©KA @QK @ YJ»È Q Kð úÎm.' YK@ øð H@ X úG@ QÓð HA ®ð ZAÖÞ @QëA¢Ó é»ZAJ
@Q KA PX HA ®ð
.YJK
ñÃ
HA ® P@ úæªK . Qê¢Ó IJ
ÊK. A¯ PY®K . ú¾K
Qëð YK@ HðA ® JÓðPñm× AK úG@ QÓð QëA¢Ó IK@QÓð [13]
.
Q × @ ¨ñKð .YK@
é» ÐCË@ð èñÊË@ éJ
Ê« .ÒªJ
K HQåk IK
Ygð . I@ ¨ñÒm. à @ IK
Qê¢Ó IJ
ÊK. A¯ @QKA
©JÒmÌ @Qê ¢Ó g ø@ , I@
úÍAÒ»ð úækQëð . éKA®
. é ®Ê ú
æªÓ áK
.AK
HPA @ é
KPñ úÎ « ÐX @ éÊË@ Êg
Xð HA ÈAÒ»ð ák m ×PX é»
6
:[ú«AK. P] YK
ñÃQ«A éºKA Jk I@ ð@ H@ ® à @ I@ HA ¯ñÊ
ú×A ª
J K èY ËX Q îE ñ K P@ øð ú×A K ú×A ® Ó Q îE. @QK á k ø@
.
ú×A g. A K
é «Q m.'. Xñ k Pñ k PY K@ úÍð ñK P@ YJÓQîE . I
K é» I
K »
H@ X à @ é» YK@ éJ®Ã èYgñÓ é® KA£ð àA
. I@
@ IJ
ÊK. A®K . ©k. @P à @ YAK . QëA¢Ó PX é» úGA ® K Qëð
. I@ èXQ»Pñê£ H Q» AJ.ËPX éK
PAJ.J«@ HA JJ
ªKð XñJ
®K . , I@ Ê¢Ó Xñk ð I ®J ®k
.

é» , úG@Ygð

K è@P ÐA® K@ ð H Q» éJKA iJë øð ù®J ®k
X@Y«@ @YJ.Ó é»úGYgð éºKA Jj Òë I ¯AJ
.

HYgðPX I.. áK
AK. ð
éÒë PX éºKA Jj
Òëð . I ¯AJ K è@P HYgð

à @ I ®J
®m '. ú×A® K@ iJ
ëð XQ»Pñê£ X@Y«@ I.K@QÓ éÒëPX I@

Ë , I
áºJ
K úG@Ygð X à @Qm .'. H@Xñk
H@ . ñÓ éÒë H Q»PX I
K HYgð Q
« X@Y«@ IK
AîE úG H Q»
.
ù®J
®k H Q»ð XYªK ÑëñK I Ã Õæ JÓ øð AK. éK
PAJ.J«@ HA JJ
ªKð XñJ
¯ H@ X à @ HB Q Kð HAJ
Êm.' P@ àñk
.Y @YJ
K
6
This rubā‘ı̄ is attributed to al-Jurjānı̄ himself. See Rid.ā Qulı̄ Khān, Riyād.
al-‘Ārifı̄n, Tehran, 1305, p. 212. I am indebted to my colleague Shahrzad Shams
for bringing this attribution to my attention.
6
Am' @PXð I
Qm .'. ù®J
®kQÓ@
PAJ.J«@ H Q» à @ é» YJ J¯AK PXPA B@ð øYK B@ úÍð@QKA AÓ@ [14]
.
.
.

PX é»ø Q
« Qëð YAK. ÈAm× PAJ
«@ Xñk. ð I
K@Ygð HQ
« AK. é»YJ@X J
®jJK. ð I
K úG@Ygð
H@ X à @
7
:[ú
«AK. P] I@ èXñÓQ¯ ù® ®m × éºKA Jk XñK. ÈAJ
k YK
@ ÑëñK
Y AK . ÉjºÓ k Pñ JK éº K @ AK YAK . Èñk@ HQ¢ ¯ QK. é» èYK
X Që
.
K X ÐðX ® K .
Y A K. Èñ k@ èY
ÕËA« PYK@ YJ
K. ék Që ñK P àð Q
K.
é» Õæ®Ã øð AK .XAJ¯@ úæJ m øXP YJkñK P@ ÐX Õç'@X é» ú¯ñ AK @P ú«@X áK @ : IK
. .
.

A¾k [15]
éºK @ AK. YK
X à@ ñJJ
Öß @P èPAJ iJ
ë éºKA Jk YJºJ
Ó éJ.Ê« Qå ø AëYK
X QK. øðPñK Xñ
Ó ©ËA£ H. AJ¯ @ àñk
P@ iJ
ë éºKA Jk YJ» éJ.Ê« ÈX èYK XQK ùêË@P@ñK@ é» YK A @Qk , YKXñk

.
. ñÓ ¯@ø BAK. PAJ
. àAÇPA J
é» I ®Ã H @ñk PX ?ÈAJkð ÑëñK K Q¢ éK I ®J ®k K Q¢ YJ AK . Xñk. ñÓ éºK @ AK. YK
X à@ ñJK HA ¯ñÊ m ×
. .

.

. éJKQÓPX ÈAÒJk@ áK @
H@ X Q
« é» I@ èY ®m × ð ÐñÊªÓ èYëAÓð é® A¾Ö ß. @P AÓ áºJ
Ë I@ ék. ñÓ É®« .

à @ AÓ XQ K J
®m' ð XP@YKPAJ.J«@ AÓ

K ÈAÒJk@ à @ , PAm .× ð ÉJ
m' K
Q¢. B@ I

K Xñk. ñÓ k
I@
:[ú«AK. P] éJ®Ãð èXQ» HPA @ à AK.Q«A é»
øQ ¢ HY gð è@P P @Q Ó XA J ¯@ øP Y Ã ÐXQ » ñ k I ¯Q ª Ó ÕËA « QK.

øQåð I.J
k. Yð á
J @ Yð IYºK
ø Q. g PXA Kð úæ K
A¾ k é ¯Q £
. K à @ ¼@P X@ ÈAm.× @P É®«ð
QÃ @ð YK
A à @ ZA ¯@ ð YAJ YjJÂ
. . « PX ùªJ . K
AÒ» YJ
kñKP@Qå@ é» XñÓQ¯ð
K HPAJ
YJ Jº K@ à @QK. QëA£ H Am @ AK YAK
KPA¾ . øñ¢JÓ IªK
Qå AJ.ËPX é» YK
AK. Xñ éJ®ÃP@ Qå@ à @ P@ ø QÓP
.
XXQÃ HXAK
P ¼ñÊð Q
XAîDk . @ð Yg. PX àA
@ IJ . «Pð YKXQÃ ñ ®m× à @ P@ á
®K
H C£ð YKñ Q®J JÓð
.
. I@ é®K
Q£ áK
@ úæJ®Ó ÑêËñ®«PY¯ úÎ« AJË@ ÕÎ¿ é»øñJ.K IK
8
Ygð
AÓð ú¯A¿ I
ÊJ
ËX YJ
kñKQå àAÒ J»H ñk. ðPXQ®» éJK ñK QË@P@Qå@ ZA ¯@ é»PAJ»t'
AÓ ÐC¿ð [16]
.
. . .
9
:[¡J
.] ÉJ
¯ AÓ ák@

A J J J ®J
¯ Éêk. ð X m Ì '@ øQK
CJ
» èQ ë@ñ k. ù
Ò Ê « á Ó Õæ » B ú
G@
Ì '@ éÊJ. ¯ úæðð á
mÌ '@ úÍ@
A Jm á k ñ K. @ @ Y ë ú
¯ ÐY ® K Y ¯ð
A J KñË@ YJ. ªK
áÒÓ I K@ úÍ ÉJ
®Ë éK. hñK. @ ñË ÕÎ « Qëñk. H. P AK
7
I have been unable to identify the author of this rubā‘ı̄ or of the one which
follows it.
8
A well-known h.adı̄th but one with a questionable isnād . See al-Maqās.id al-
H. asanah fı̄ Bayān Kathı̄r min al-Ah.ādı̄th al-Mushtahirah ‘alā al-Alsinah by Muh.am-
mad ibn ‘Abd al-Rah.mān al-Sakhāwı̄, Beirut 1979, pp. 93-94.
K XAJªË@ áK
èQJ
k
9
Nas.r Allāh Taqawı̄ adds at this point: HQå
. .
P ÐñªÖÏ @ ÐAÓCË Qª
ÐCË@ éJ
Ê« úæ QÖÏ @ úæñË@ ùÊ« áK
JÓ ñÖ Ï @ QJ
Ó@ IK

YË@ H. ñªK
ð áJ
YmÌ AÒ JÓ éÊË@ ÐC éJ
Ê« IËAP

The verses which follow will be found in the section on ‘Alı̄ Zayn al-‘Ābidı̄n in Nūr
Allāh al-H
. usaynı̄ al-Mar‘ashı̄ al-Tustarı̄’s Ih.qāq al-H
. aqq wa-Izhāq al-Bāt.il, Qum,
1403–, Vol. 12, pp. 84-85, 128.
7

A J k é Kñ K A K
A Ó iJ. ¯@ àðQK
ú
×X àñ Ò Ê Ó ÈA g. P É jJ Bð
PX é» I@Pñ» YÓ éJ« úÍAªK éÊË@ úæPð éêk. ð úÍAªK éÊË@ ÐQ» IËA£ úG @ áK . úÎ« á
JÓ ñÖ Ï @ Q
Ó@ ÐC¿PXð
. .
10
.H. @ èAg PX P@P X àAÒ
P éºKAJjÒë YK
PQÊK. XñkQK. Õæ»PAê£@ AÖ QK. @QK @QÃ @ é» I@ Þ ùÒÊ« áÓ éJ

P@ ZA«ð ðX ÐCË@ð èCË@ éJ
Ê« Q.ÒªJ
K P@ áÓ é» I@ Èñ® JÓ éJ« úÍAªK éÊË@ úæP éK. Am úæªK . P@ ð
.YK
QK. YJ
ëAm '. @QÓ ÐñªÊK. ð Ðñ®Êg áK @ Õç' ñÂK AÖÞ AK @QK QÂK XQÃ @ð Õæ®ÃAÖ Þ AK @P ú¾K ð Õæ¯QÃXAK
Yg
11

. .

.

IK
l'
Qå é»Që é» I@ Iêk . áK
P@ ð YAJ . K @ð P ZA ¯AK l'
Qå é» I
. PA@ ÐC¿ðX áK
PX é» YK@X É¯A«ð
. I ÃXðXQÓ
XQ»
è@ñ¯@PX
¨ñk. P ÐAÆJë áK
@ð I YÃ ú«@X áK @ð YgñÓ ú¯ñ à @ àAJ
Ó é» IK
A¾k à @ ú×AÖß I@ áK
@ [17]

é»YK@ èXQ» @ Q«@ èYgñÓ éJ

¯ñ àA J m QK .YJ J» Q É®«
.
K Q¢ àA

.
@ é»úæ«AÔ g á m ÉAK. Õç' XQ»
.
g
¡.JÓð úÎj.JÓ ZAJ
@ ©J
Ô . QK. AÖÞ Èñ®K. Xñk. ð I®J
®kð I@ Xñk. ð I®J
®k
« Xñk. ñË@ I.k. @ð àñk á

é» YK
@ Ð PB Aj.JK
@ P@ .XñK. YK@ ñJK úÍAg Xñk. ð I ®J
®k P@ Xñk ñÓ Q g iJë éºKA Jk
.

I@ èY
ZAJ
@ . CÓð ¡ËAm × Xñk. ñË@ I.k. @ð I ®J
®k é» YK@ Ð PBð . QºJÓð Õæ® JÓ Xñk. ñË@ I.k. @ð I ®J
®k

YAK
.XP@YK @ð P úæªÓ áK
@ É¯A« iJëð YAK P ð XA ¯ð
ék

. H@
H @ñk PX èYgñÓ é® KA£ð

QK. é» H. AJ¯ @ Äª é» @Q
K P I
K Ð PB QºKð ÐA® K@ é» YK@ éJ®Ã . .
[18]
á
ÓP à @ I ®J
®m '. QºKð ÐA® K@ éºÊK. I
K QºJÓð Õæ® JÓ Xñk H@ X I.m'. Äª à @ XAJ¯@ á
ÓP øðP

iJ
ë YJ J» PAJ.J«@ Ém× P@ Q¢ ©¢¯ AK. Äª H@ Xð YJ Jº K é¢kCÓ @P á
ÓP øðP QÃ @ éºK @ ÉJ
ËYK. I@ P
PñK é» I
K èYJ
ñK ð .Xñ ÐñÊªÓ ÈAJÓ áK
P@ é. CÓð é¢ËAm × H. @ñk. ð .XXQÂK PñJÓ QºKð ÐA® K@

iJ
ë Ém× I k é¢@ñK. ð Y m.' XAJ¯@ IAm .' QK. é»PñK à @ð 12 Xñ
Ó ©¯@ ð H@ P ð XA ¯ð ÉªËQK H AJ¯ @
. .
® K
ÈAg QK. Ém×ðXQëPX PñK éºÊK. , Xð Q ®J
K øð ¬Qå iJ
ë XAJ¯@ ÉªËQK. é»PñK à @ð . I¯AJ
K è@P PñK à AK. àA
é
kPñÓAK . H AJ¯ @QÃ @ð . I@ Ém × ðX AK. ©k. @P XXQÂJ
Ó ÑëñJÓ é» ¬Qå
à ð àA ® Kð I@ Xñk ¬Qå ð
.
13
.øXñK. ¯A K éºÊK. øXñJ.K ÐA« úæm '.PñKPXð@ J
¯ úæ¯A JK
úæ¯P èYgñÓ éJ
¯ñ é®K Q£QK é»øQÂK X AK XñK ÐC¿Éë@ é®K Q£QK é»øYJÒ @X

.
. .
.
: IK
A¾k [19]
ÐP@Q
K. é» I ®Ã á Jk @ àAJ

Èð@ YJÒ @X .Y ©¯@ð àA

Ó YJ
kñK H. AK. PX èQ£A JÓð YK@ èY ©Ôg Êm.× PX
.

éK. QÃð ÁPX é» úG@Yg à @ P@ ÐP@Q
K. é» I®Ã á
Jk QÂK
X à @ð YJ» Pñê£ éK. QÃð ÁPX é» úG@Yg à @ P@

10
See footnote 20 below.
11
See footnote 21 below.
12
Nas.r Allāh Taqawı̄ inserts here the following verses:
IJ
. k XQK
YJK I@Pñ
K àAÒëð@

* HYg QK. YJ®J
K.P@ YJ
Pñ
kPñ K
13
Nas.r Allāh Taqawı̄ adds at this point the following:
: èXñÓQ¯ èQå Y¯ øñËñÓ HQå éºKA Jk
k
H. AJ YÓ @PAK .
ñk É@ øñ * H. AJ¯ @ PñK YJ

. ùªk. P@
ß. úÆKPðQK
YKAÖ . AîD ÊÇ P úG * YKAÖ
ß. úÆJ KðQK P úG
. AîD jÊÇ

8
á m àA¿QK

P P@ úæªK . ð .YQ YJÒ @XðX
¯A¿ áK @ P@ ú¾K é» YKXQ»

Ð Qk . Êm.× à@ QåAg .YJº K Pñê£
J«@ Èð@ YJÒ @X
é» YK@ èXQ» éJk ñK á Jk
YK@ I k IK
A « PX éK
. QÃð Á é» XñK . èXQ» XA ®
.
@P àA
@
é»úG@Y g à @ P@ ÐP@Q K é» I@ à @ á m à @ P@ øð Xñ®Ó YAK . ÐAÖß àA
® K àA
@ AK. é¢ËAm × ð é. CÓð

.

H. AJ¯ @PX é» K
Q£ à @QK. I

K àA®K iJ
ë é. CÓPX é» XñK. èXQ» XA®J«@ ÐðX YJÒ @Xð .XñK. ¯AK

, XñK. ¯A K éºÊK. YAJ . K ÐA« éËCg. Ég. k Xñk ð J ¯ YJº
.
K Pñê£ éK. QÃð Á PXQÃ @ð Y
éJ®Ã
g ¯A K é» I
@P úG@Y
K ú¾ð .YAK . ¯A K é» úG@Y g P@ ÐP@Q K é» I@ á

.
@ P@ øð Xñ®Ó
Òë à
.ÐCË@ð .YK
AJ
K Ð PB ½K
iJ
ëQ®»ð YAJ . K ø@Yg P@ àA
@ øP@Q
K. , YK
A
V. The Arabic Text of Bayān Marātib al-Mawjūdāt fı̄ al-Mawjūdı̄yah. Sources:

Yahuda 4218, fols. 44a-47b; Yahuda 4451, fols. 325b-329a; Yahuda 5373, fols. 82b-
86b.

YgñJÖÏ @ éÊË YÒmÌ '@ , ÕÎð éJ.m ð éË @ úÎ«ð YÒm× AKYJ
úÎ« éÊË@ úÎð , ÕækQË@ áÔ gQË@ éÊË@ Õæ.

èCË@ð , ðð éK@ X hYÓ AîE. ú

æË@ ÈAÒºË@ Hñª Kð , ¬Q£ àA¾ÓB@
úÍ@ éË
Ë ø
YË@ Xñk ñË@ H ñk ñK
. . . .

éK. Am @ð éË @ úÎ«ð , ¢ÊË@ ¬AJ@ð ¬A¢ËB@ ¨@ñKAK. èA®¢@ ø
YË@ YÒm× AJJ
.Kð AKYJ
úÎ« ÐCË@ð
. Ë QË@ KA¢Ëð
HAK A
. Q®Ë@ m ' @ñk áK YË@
.
YJ
ÊË éJ
ËñB@ YA®Ö Ï @ð éK
Xñk. ñË@ IkAJ . ÖÏ @ J
®m ' ú¯ éJ
Òj.ªË@ èPAJ.ªËAK. é®Ë ñÖ Ï @ éËAQË@
àA ¯ , YªK. ð

½ÊÖÏ @ I.ë@ñÖß. ñjÖ Ï @ , áK

Qk AJÖÏ @ ÉA ¯@ èðY¯ , á
ËðB@ ÐñÊ« ÉÒºÓ , ¯YÖ Ï @ QK QjJË@ ð ®jÖ

Ï@
, éKAJk . ¬Q « úÎ«@ éJº@ ð éK@ Q® ªK . úÍAªK éÊË@ èYÒª K , K
QåË@ YJ
ËAK. ñ«YÖÏ @ úÎ« ÉKA ®Ë@ úG @ , J ¢ÊË@

.
Qå
@ AîE. AêÊë@ Ä®JK@ð i¯@ éªÊË@ è Yë àB AîDK. Qª¯ ,PY®Ë@ èQ
J» Ñj.mÌ '@ èQ
ª é®J
¢Ë èPXð é®K
Qå éËAP
14
.QK
Y¯ Zú
æ É¿ úÎ«ð QK
Yg. éK . Ag. BAK. éK@ ,Q

JË@ðñ®ªË@ úÍAªK éÊË@ áÓ CKA , im' @ð
.
éK Xñk ñÖÏ @ ú¯ H@Xñk

.
. ñÖÏ @ I.K@QÓ àAJ
J.Ë @ñÊJÓQ¢ JË@ H Am @ à@ , AKAK
.

@ð úÍAªK éÊË@ ½®¯ð , ÕÎ« @ [1]
PB@ ék. ñ»Q
ªË@ áÓ @XA® JÓ ZúæË@ PñK àñºK
à@ úÍðB@ éJ . KQÖÏ @ .IK@QÓ HC
. K úÎ« éJ
K@ P ñJË@ ZAJ
BAK .

ú
GA JË@ð , PB@ ék. ð ÈðB@ : ZAJ
@ éKCK éJ . KQÖÏ @ è Yë ú¯ð , éÊK A®Ö Ï @ YJ« ÒË@
. Äª . P ñ J K
éKA ¯
à@ Yg@ « éJ
éKCJË@ ZAJ
B@
è Yë úÎ .
Bð .ÄªÊË èYJ
®Ö Ï @ ÒË@ éÊK A®Ó JË@ð , éJÊ« ©¯@ ñË@ ÄªË@
. IËA

.©¯@ ð ÉK. áºÒÓ PB@ ék. ð á« ÄªË@ È@ð P à@ ð èQK
Aª JÓ
, AëPñJË éJ
J®Ó AîE@ X àñºK
à@QK
Y® K úÎ« ÒËA¿ éK@ YË úæ J®Ó èPñK àñºK
à@ éJ
KA JË@ éJ . KQÖÏ @ [2]
ÒË@ ÐQk. àA¿ @ X@ ð , à@ QK
Aª JÓ AÒëð , èZñ úGA JË@ð , ÒË@ ÐQk. AÒëYg@ , àA J
éJ . KQÖÏ @ è Yë ú¯ð

. éJÓ ZñË@ ¼A¾® K@ Pñm .'

C¯ AKQ»
X AÓ úÎ« ZñÊË AÓQÊ JÓ

Qk @PñJK . B éK@ YK . Zú
æÓ éKA ¯ ZñËA¿,
éK@ X úÎ« YK@ PPñ JK . B éK@ YK . èPñK àñºK
à@ éJËAJË@ éJ . KQÖÏ @ [3]

Õç'A ¯ Qk @ Zñ . B éK@ YK . Zú
æÓ ñë ÉK. ÕÎ¢Ö ß.
Ë ÒË@ Zñ à@ É¯A« úÎ« ù® m ' B X@ , éK@ X úÎ« YK@ P

14
The preceding two paragraphs are found only in Yahuda 5373.
9
I
Ëð , éË éJJ
ÊK. A¯P@Y ®Ö ß. ZúæÓ á ð Zúæ éJ . KQÖÏ @ è Yë ú¯ð . éK

è@Y« AÓð , AJË@
«@ úÎ« é®JK. QëA £ Yg@

.
. éJËAJË@ éJ.KQÖÏ @ áÓ úÎ«@ éJ
K@P ñJË@ ú¯ éJ.KQÓ

ú
¯ èXñk. ñÖÏ @ ZAJ
B@ð ø
ñJªÓPñK Xñk. ñË@ à@ ÕÎ« A¯ HAñjÖÏ @ ú
¯ éÓY®ÖÏ @ è Yë HPñ @ X@ð [4]
áÓ @XA® JÓ AëXñk. ð àñºK
à@ úÍðB@ éJ . KQÖÏ @ : IK@QÓ éKCK úÍ@ úÎ®ªË@
.
Õæ® JËAK Õæ® J K èXñk ñÓ AîEñ»

. .

AëXñk. ð ú
GA JË@ð éJºÒÖ Ï @ éJ
ëAÖÏ @ H@ X ÈðB@ : ZAJ
@ éKCK AîD
® ¯ , éJºÒÖ Ï @ HAJ
ëAÖÏ @ ú¯PñîD

ÖÏ @ñë AÒ»QªË@

áÓ Xñk. ñË@ ¼A¾® K@ à@ ú¯ ½ Bð , AîD
Ê« Xñk. ñË@ A ¯@ ø YË@ QªË@ ½Ë X IËA JË@ð Q
ªË@ áÓ XA® JÓñë ø YË@

.©¯@ð ÉK.Q KAg éK@ X úÍ@Q¢ JËAK Xñk ñÖ Ï @ @

ÉJÓ
Yë
. . .
, BAm× éK@ X áÓ Xñk. ñË@ ¼A¾®K@ àñºK
ék. ð úÎ« èXñk. ñË AJ
J®Ó éK@ X àñºK
à@ éJ
KA JË@ éJ . KQÖÏ @ [5]

I.k. @ñË@ H@ X ÈðB@ : àA J
éJ . KQÖÏ @ è Yë ú¯ð . á ÒÊ¾JÖÏ @PñêÔg Ië YÓ « Xñk ñË@ Ik @ð ÈAg @ Yëð

. . úÎ . . .
, ÈAm× éK@ X úÍ@Q¢ JËAK
áºË . Xñk. ñÖÏ @ @ Yë áÓ Xñk. ñË@ ¼A¾® K@ à@ ù® m
' Bð , éK@ X áÓ XA® JÖÏ @ èXñk. ð úGA JË@ð
Aª K « ZAJK áºÒÓ

.Xñk. ñË@ð H@ YË@QK
úÎ . ¼A¾ ® KB@Pñ
é®J
®k
à@ ú¯ éîD

B X@ , Xñk ñË@ é®J ®m » éK@ X á « ñë Xñk ñK @Xñk ñÓ àñºK

. .

. . .
à@ éJËAJË@ éJ . KQÖÏ @ [6]
éK@ YK . PñJË@ à@ AÒ»ð . éÒÊ ¢Ë@ áÓ PñJË@ YªK. AJ
¯ úÎ« éJÓ èYªK. AJ
¯ð , ÐYªË@ áÓ YªJ.Ë@ éK
A« ú¯ Xñk. ñË@

.AÓðYªÓ àñºK
à@ ÈAm× ð Xñk. ñÓ éK@ YK . A
@ Xñk. ñË@ ½Ë Y»AÒÊ ¢Ó àñºK
à@ ÈAm × ð Q
JÓ
ÕÎ« AÒ» Xñk. ñÊË éJJ
ÊK. A¯ I.m'. éK. Xñk. ñÓ è@Y« AÓð éK@ YK . Xñk. ñÓ Yg@ð Zú
æ éJ . KQÖÏ @ è Yë ú¯ð

[7]
á
K. ¼A¾® KB@ Pñ áºÖ ß
B éJ . KQÖÏ @ è Yë ú¯ð . éK ZúæÓ ZAJ
B@ áÓ è@Y« AÓð é® JK . ZúæÓ ZñË@ à@
.
I.k. @ð ÈAg @ Yëð , éJ KQÖÏ @ è Yë áÓ «@
Xñk ñÖÏ @ ú¯
éJ KQÓ I
éK Ëð , AÒëXAm ' @ « ZAJK Xñk
YË@
. úÎ
.
.
úÎ . . ñË@ð H@
. áK
YgñÖÏ @ éJ
¯ñË@ Ië YÓ
. úÎ«ð á
ÓY®JÖÏ @ I.ë YÓ úÎ« Xñk. ñË@
ÈðB@ : àA J éJ¯ Ë ø @ , Im ® JÖÏ @ ÈA¯ @ YËð [8]
H@ YË@

'. Xñk. ð Xñk. ñË@ I.k. @ð à@ àñÓY
éJ
¯ñË@
I.ë YÓð . éK@ YK Õç'A ¯ ñë ø YË@ Xñk ñË@ á « Ik @ñË@ ÉK , AêË PA« ñë ø YË@ Xñk ñË@ úGA JË@ð
.
.
. . .
.
á
éJ
Ê« ®JÖÏ @ áÓ , Xñk. ñË@
« I.k. @ñË@ àñ» ø
@ , @ Yëð .PñîDÓ Xñk. ñË@ð H@ YË@ XAm @ ú
¯ áK
YgñÖÏ @

'
éK
Xñk. ñË@ I.K@QÖÏ @ áÓ AJ
ÊªË@ éJ . KQÖÏ @ ú¯ àñºK

à@ YK. B Xñk. ñË@ Ik. @ð àAK
.
. éÓ PAg . É®ªË@ éë@YK àA ¯ AÒîDJ K
.
.

ú
¯ I.k. @ñË@ éJK. QÓ áÓ úÎ«@ I.K@QÖÏ @ áÓ
éJ.KQÓ I KA¿ñË X@ éJ.KQÓ áÓ
øñ¯@ð úÎ«@ AîD
¯ éJ.KQÓ àñºK
B IJ
m'.
à@ ù
ëð éJËAJË@ éJ . KQÖÏ @ éK
Xñk. ñÖÏ @ ú
¯ AJ
ÊªË@ éJ . KQÖÏ @ à@ ÕÎ« Y¯ð .Ik @ñËAK úÍð@ éJ KQÖÏ @ ½ÊK I KA¾Ë
. . . . éK
Xñk. ñÖÏ @
.A® ® K@ AÒ» éJJ
« B@ àñºK
B Ik. @ñË@ Xñk. ñ¯ . éJJ
« ZúæË@ Xñk. ð àñºK
.
ú
¯ ÑëYQÓð ,Q¢ JË@ H. Am @ Ñë áK
YË@ á ÓY® JÖÏ @ áÓ àñ ® ®jÖ Ï @ ÈA¯ ½Ë X úÎ« A ® KB@ YªK ð [9]

.
à@ É®ªË@ éËBYK A @ ÕÎ« Y¯ð Xñk ñË@ é®J ®k Ik @ñË@ à@ àAë Q.ËAK. I.K Y¯ : É®ªË@ éJ
KAK. QË@ é¯QªÖ
Ï @ K Q£
.
.
. .

ñË éJJ
«ñë ø
YË@ Xñk. ñË@ àB ÐñÒªË@ð éJ
Ê¾Ë@ éË QªK
@QÓ@ ø
@ AJ
Ê¿ @QÓ@ àñºK
à@ Pñm.
B Xñk. ñË@ I.k. @ð '
á
ªJË@ð úÎ¾Ë@QÓB@ áÓ AJ.»QÓ I.k. @ñË@ àñºK
à@ Ð QÊJ
¯ á
ªJË@ àðYK . h PAm Ì '@ ú¯ é® ®m ' PñJK
ÕË AJ
Ê¿@QÓ@ àA¿

.
ð@ éK@ YK . AJJ
ªJÓð AJ
®J
®k AJK Qk

. I.k. @ñË@ àñºK
à@ Im.'
ÉK. HBñ¢Ö
. Ï @ ú
¯ á
K. AÒ» ÈAm× I.k. @ñË@ I.»QKð
10
. èñk. ñË@ áÓ ék. ñK. éJ
¯ I.»QË@ð XYªJË@ PñJK
B úæk éK@ X á
« èXñk. ð à@ AÒ» éK@ X á
« éJJ
ªK àñºK
à@ PQ® K @ X@ ð .ÈAm× ék. AJ

Jk@ð Q
ªË@ úÍ@ Ag. AJm× àñºK
éK@ YK . AÖß A¯ áºK
ÕËñË éKB éK@ YK . AÖß A¯ àñºK
à@ Im.'
ð
.
é®J ®k XYªK àB
éK@ YK. AÖß A¯ð AJ
®J
®k AJ
KQk
. ð éK@ X Yg ú¯ AJJ
ªJÓ A
@ Xñk. ñË@ àñºJ
¯ éJJ
« I.k. @ñË@ Xñk. ð

. HBAjÖÏ @ ÉJ
J.¯ áÓ éJºÒÖ Ï @ HAJ
ëAÒÊË AîDðQ«ð X@Q¯B@ Im' Xñk ñË@
. . .
Ê¢Ö
AJêë Ï @ áÓ X@QÖÏ @ð , Ê¢Ö Ï @ Xñk ñË@ñë Xñk ñË@ Ik @ð à@ HAÓY
. . . . ®Ö Ï @ è Yë áÓ ®m ' Y¯ð [10]
à@ A @ AîDÓ ÕÎ«ð . èQªK YJ® JË@ á« ÉK éJ ëAÒÊË APA«
C£@

.
AK
PA«ð éK@ YK. AJJ
ªJÓð AÖß A¯ àñºK
.
àñºK
B à@
ZAJ
B@ àñ» úæªÔ ¯ èQ
ªË APA« Bð AJJ
« Bð @ZQk .
Ë Xñk. ñË@ àB PAm .× Ik. @ñË@ Q
« úÎ« Xñk. ñÖÏ @ ¡ ®Ë
.

PA« Xñk. ñË@ à@ B , Xñk. ñË@ èQåk àAJ
¯ AîD
Ê«ð éK@ YK. Õç'A®Ë@ Xñk. ñË@ èQåk úÍ@ éJ . AêË à@ èXñk. ñÓ
éJË@ @ñªÊK
.É®ªË@PA¾ .
. ðQ¢ JË@ H. AK. P@ éJ
Ê« AÓ @ Yë .AîD
¯ Ég@Xð@ AêË
¯AK
B@ éJ
Ë@ ÉñJK
B Qk@ Pñ£ É®ªË@ Pñ£ Z@P ð à@ àñËñ ®J
¯ àðYgñÖ Ï @ éJ
¯ñË@ AÓ@ð [11]
¼@P X@ á« @ñmÌ '@ Qj . ª» é» @P X@ á« Qk
. A« É®ªË@ð , éJ
Ê®ªË@ H@Q£AJÖÏ @ àðX éJ
®ºË@ H@YëA Ö Ï AK.
I.k. @ñË@ á
«ñë ø
YË@ Xñk ñË@ é®J ®k
.

à@Pñ¢Ë@ ½Ë X ú
¯ ®m ' Y¯ð .É®ªË@ HA¿PYÓ ù
ë ú
æË@ HBñ ®ªÖ Ï@
AJ
¯ úÎ« A
@ C£B@ YJ
¯ á« øQªÓ éK@ úæk XñJ
®Ë@ ©JÔg áÓ

. Ê¢Ó ñë ÉK. , AAg Bð AÓA« Bð AJ
Ê¿
Ë

.ù
ªJ
J.¢Ë@ úÎ¾Ë@ ú
¯ éJ
Ê®ªË@ ÐñÊªË@ H AK P@ ÈA¯ AÓ
. .

IJ
m'. Xñk. ñËAK. é¯ññÖ Ï @ éJ KñºË@QëA

¢Ö Ï @ð éJºÒÖ
Ï @ HAJ
ëAÖÏ @ ú¯ HQê £ð IÊm .' é®J
®k ½ÊKð [12]

H Q.J«@ @ X@ ð .Xñk. ñËAK. A® JÓ àA¿ AÖÏ AîD« AJ

ËAg ZAJ
B@ áÓ Zúæ àA¿ñË X@ , ZAJ
B@ áÓ Zúæ AîD«ñÊ m
' B
JJ
ªJË@ð XñJ
®Ë@ áÓ . J«AK. H Q.J«@ @ X@ ð éªÓAm Ì
'@ éK YgBAK ùÒPñ»YÖ Ï @ C£B@PAJ

HA AêªÓ Zúæ B à@PAJ

.
. . J«AK.
úÍ@ ÈðB@ úÎj.JËAK. IË Q K @ X@ð . é¯QåË@ éK
YgBAK. ùÒ ù® JË@ @ YîE AëYJ® K é¢kCÓ ©Ó H@ YË@ éJ KQÓ ú¯

.
.
HA
®Ë@ð ZAÖÞ B@ QëA¢Ó ú¯ IÊm
.' ð èQk@ èQÓ IË
Q K @ X@ð éK
Yg@ñË@ èQåm Ì 'AK. ùÒ HA ®Ë@ð ZAÖÞ B@ éJ . KQÓ

jÖ Ï @ ©KA AK @QÓð
. HA ¯ñÊ . ùÒ H@ YË@
, AîDÓ Yg@ð É¿ð á

ªÓ ¨ñKð XY« ú
¯ èPñm× I
Ëð éKðA® JÓ AK
@QÖÏ @ð QëA¢Ö Ï @ I.K@QÓð [13]
ZAÖÞ B@ ©J
Òm.Ì éJ
ÊK. A®Ë@ éÊ¯ àA B@ ¨ñK AÓ@ð . HA ®Ë@ ð ZAÖÞ B@ áÓ é®ð ÕæB Qê¢Ó , éJJ
ÊK. A¯ P@Y®Ö ß.
é®Ê g ø
@ úæªÖ Ï @ @ Yë úÍ@ èPA@ éKPñ « ÐX@ éÊË@ Ê g ÕÎð éJÊ« úÍAªK éÊË@ éËñ¯ð . HA ð
®Ë@
úÎ
úÎ
ák é®J
®m Ì 'AK. ñê¯ HA jÖ Ï @ IK@QÓ ú¯ ÈAÔg ð ák ©JÒmÌ @Qê¢Ó
ÈAÔg. ð HA ®Ë@ áÓ ¯ñÊ .
.
É¿ð . HA ®Ë@
.
15
:[ÉK
ñ£] á
® ®jÖ Ï @ ªK . ÈA¯ AÒ» H@ YË@
£A K h Qåð
é J
K P ¬ Q k Q Ë C
J Ó èY
J
J ® J K. É ® K Bð ÈA Ò m.Ì '@ C .
é jJ
Ê Ó É¿ á k É K. é Ë PA ª Ó AêËAÔg. áÓ é Jk ÉJ
Ôg. É¾ ¯
15
The following two verses are from the Tā’ı̄yah of Ibn al-Fārid..
11
áK
YgñÖÏ @ áÓ é® KA¢Ë@
è Yëð J@ð ÑîEAJ
.ÑîE@X@Yª
ÊK. A¯ úÍ@ ©k. @P ñê¯ QëA¢Ö Ï @ ú¯ éJ ® Kð ® K É¿ð

@ YêËð , éK PAJJ«@ HA £ Ê¢ÖÏ @ Xñk. ñË@ ùë èYg@ð éJ®J

®k
: àñËñ
®K

. JJ
ªKð XñJ
®K. èQºË@ .ÊÓ ú
¯ HQê

ú
¯ Pñê¢Ë@ éËð AêÊ@ð X@Y«B@ @YJJ.Ó éKA¯ Yg@ñËA¿ ÐA®K@ Bð XYªK AîEYgð é®J
®k
úÍ@ Q¢ JK B IË@

..

X@Y«B@ I.K@QÓ ©J
Ôg. ú
¯ à@ AÒ»ð .C@ ÐA®K@ éKYgð é®J
®k úÍ@ Q¢JK
Bð X@Y«B@ I.K@QÓ ©J
Ôg.

B@ Ë éJ KñºË@ èQ
JºË@
.ú
G@YgñË@ H@ YË@

QëA¢Ö Ï @ ©J
Ôg. ú
¯ ½Ë Y» Yg@ñË@ Q
« Zú
æ
Ë éJ
ëAJ JÖÏ @ Q
ªË@
JÓ éK PAJJ«B@ HA
éÒ JJ
ªJË@ð XñJ
®Ë@ HPA AîE. X@ HB Q JË@ð HAJ
Êj.JË@PAJ.J«AK. B@
ËQºJË@ð XYªË@ ÑëñJ¯

.
.AîD
Ë@
à@ @ñ»PX@ð @ð YëA Y® ¯ H. A¢m Ì '@ É¯ð éªËAK ' @ñk áK YË@
. éÒºm H AJËB@ðQKAJ Ë@ ñËð@ AÓ@ð [14]
.
. . .
. éJËAªJÖÏ @ èYg@ñË@ H@
YË@ B@ é®J
®k '@Xñk. ñÓ Zúæ
ËðQÓB@ ®K ú¯ é®®jJÓ Q
« éK
PAJ.J«@ èQºË@ ½ÊK

:[ÉK
ñ£] ÉJ
¯ AÒ»ÈAJ
kð É£AK. éK
Q
ªË@ ÑëñKð, ÈAm×PAê®Ë@ Yg@ñË@ á
« ©Ó PAJ«B@
16

Xñk. ð à@ @ñ®®k Y¯ð

é
K ñË@ Õºm'. BY« øñ Ë@ A. øñ¢ @ ð ø
Y J« ¬@Q £B@ I ® KAª K

é K
Y g @ A ® K. ú
¯ @Xñ îD Xñ k. ñ Ë@ é K
ñ J K A J ¯ ú
¯ ø
Xñ k. ð XA «ð
IÊ ® ¯ 'AÖß @X YJ
kñJË@ K
Q£ ½Ê
ú¯ñ ©Ó IªÒ Jk. @ Y¯ úÍAªK éÊË@ éÔgP Ë ñÖ Ï @ ÈA¯: éK
A¾k [15]
èXñk ñÓ ¯B@ ñ ¯ I» @ñºË@ à@ ©Ó
. . 'AJ.»ñ»øQK
B IJ
m'. QåJ.Ë@ úÎ« AëZñ I.Êª ¯ ÒË@ IªÊ£ @ X@ éË
ÑîEñ» ©Ó HA jÖ Ï @ áÓ
¯ñÊ 'AJ
øQK
B IJ
m'. Yg@ èQ
. úÎ« ùêËB@ PñJË@ I.ÊªK
à@ Pñm .'
B AÒÊ¯
éJ KQÓ ú¯ ék ñÓ ÈAÒJkB@ @ Yë
ÈA® ¯ ?ÈAJm Ì '@ð ÑëñJË@ K Q¢ B é®J ®m Ì '@ K Q¢ áK Xñk ñÓ
áºË É®ªË@ .
.

.

.
.
PAJ.J«@ C¯ PAj.ÖÏ @ð ÈAJ
mÌ '@ K
Q¢. B@ úÍAªK mÌ '@ Q
ªË Xñk. ð
Ë éK@ èYëAÖÏ @ð é®A¾ÖÏ @ K
Q¢. AJË ®m '

17
:[ÉK
ñ£] éJ« úÍAªK éÊË@ ú
æP ÈA¯ AÓ ½Ë X ú¯ m Ì '@ð .AKY J« ÈAÒJkB@ @ YêË

é J » B@ I j m' á º Ë èXQ ® Öß. Y g@ð É ª ¯ é KY ëA ø

Y Ë@ É¿ð

. . .

é J. K
P ÈA¾ @ ÈA¾ BA K. J . K
ÕËð èQ
« QK ÕË Q Ë@ È@P @ A Ó @ X@

à@ Ij.J
¯ AëQÓPQ»
àñºK X àA ¯ .Aê» @P X@ á« Qk . A« É®ªË@ ð , èPAJªË@ ú¯ © B ùë AÒ» YJkñJË@ P@Qå@ð
.

Q
Ë@ ú¯ éJJ.«P X@XQ Kð á
®J
Ë@ I.ËA£ éJÓ é¢k
Y g AJ
ËðQëA¢Ë@ Éë@ éJ
Ê«QºJK
CJË ¨QåË@ àAË ú¯ 'AK
ñ¢JÓ

. K
Q¢Ë@ @ Yë ú
æJ®K
ÑêËñ®«PY¯ úÎ« AJË@ ÕÎ¿ ÕÎð éJ
Ê« éÊË@ úÎ éËñ¯ð .¼ñÊË@ð
18
AÓð .YJ
kñJË@ Qå àAÒ J» H ñk. ð úÎ« l @ð ÉJ
ËX Q®» éJ K ñK QË@ Qå ZA ¯@ t'
AÖ Ï @ Èñ¯ð

. .
[16]
.
19
:[¡J
.] ÉJ
¯ AÓ ák@
16
Also from the Tā’ı̄yah of Ibn al-Fārid..
17
Also from the Tā’ı̄yah of Ibn al-Fārid..
18
See footnote 8 above.
19
These verses are attributed to ‘Alı̄ Zayn al-‘Ābidı̄n. See footnote 9 above.
12

A J J ® J
¯ Éêk. ð X m Ì '@ øQK
CJ
» èQ ë@ñ k. ù
Ò Ê « á Ó Õæ » B ú
G@
A J mÌ '@ é Ê J. ¯ úæðð á
mÌ '@ úÍ@ á k ñ K. @ @ Y ë ú
¯ ÐY ® K Y ¯ð
A J Kñ Ë@ Y J. ª K
á Ò Ó I K@ ú
Í É J
® Ë é K. hñ K. @ ñ Ë ÕÎ « Q ëñ k. H. P A K

A J k é Kñ K A K
A Ó iJ. ¯@ àðQK
ú
×X àñ Ò Ê Ó ÈA g. P É jJ Bð
á éêk. ð úÍAªK éÊË@ ÐQ»IËA£ úG @ áK . úÎ« á
JÓ ñÖ Ï @ Q
Ó@ ÐC¿ú¯ð
ñË AÒÊ« ú
æ.Jk .
K. à@ éJ« úÍAªK éÊË@ ú
æPð .
.

: éJ« úÍAªK éÊË@ ú

æP èQK
Që úG @ á« É® Kð 20 . èYJ
ªJ.Ë@ ø ñ¢Ë@ ú¯ éJ
PB@ H. @Q@ ÕæK . QB éK. ÕºË Im '.
ð 21 .ÐñªÊJË@ @ Yë
.
©¢®Ë éJJK ñÊ¯ QkB@

à@ ¬QªK
. . AÓ@ð éJJJ . ¯ AÒëYg@ AÓ@ , IK
YmÌ '@ áÓ I ¢ ®k
á
KA«ð
.'@XðXQÓ PA è@ñ¯BAK AîE hQå áÓ QåBAK ZA ¯B@
@ YêËðP@ P@ ñk ÐY« úÍ@ èPA@ á ÓC¾Ë@ C¿ú¯
. . . .

YJ J kð , YgñÖÏ @ ú¯ñË@ á Ì

K. ð ú
æJ
K. HQk. ú
æË@ éK
A¾m '@ Qk@ @ Yë : èQå Y¯ ËñÖÏ @ ÈA¯ð [17]

. áK
YgñÖÏ @ éJ
¯ñË@
àAK Èñ¯ úÎ« @ñ Q«@ ÑîEA ¯ . á ÓY® JÖÏ @ áÓQ

¢ JË@ K
Q£ ½Ê áÓ ÐC¿É@ úÍ@ ©k. QK
ÐA® K@ ½Ë X áÓ Ð QÊK
ð , ZAJ
B@ ©J
Ôg. ú¯ HQê £ð IÊm .' ÕæÊ ¯ AÓ úÎ« ùëð Xñk. ñË@ é®J
®k Xñk ñË@ Ik @ð
. . .

QÓB@ @ Yë É¯A« P ñm.'

J
»ð H@ P ð XA®Ë@ð é
mÌ '@ ZAJ
CË AîD . CÓð AîD¢ËA m× ð AëQºKð Xñk. ñË@ é®J
®k

?½Ë X á« èQ Ö Ï @ I.k. @ñË@ é®J
®k úÍ@ éJ ËAK
. .

©¯ð @ X@ ÒË@ Äª àA ¯ , ¨ñJÒÓ é¢ËA jÖ Ï @ð QºJË@ð ÐA® KB@ Ðð QË àAK . @ñK. Ag. @ éJ
¯ñË@
ð [18]
QºJË@ð ÐA® KB@ ÉK. , QºJÓ Q
«ð Õæ® JÓ Q« éK@ X Im' ÄªË@
ék. ñË Ð PB
. . ½Ë Y¯ PB@ ék. ð úÎ«
B PB@ ék. ð é¢kCÓð ÉjÖÏ @ á«Q ¢ JË@ ©¢¯ ©Ó èYgð ÄªË@ H Q.J«@ à@ éK@ ÉJ
ËYK. , ÄªÊË B PB@
PñK à@ É¯A« úÎ« ù® m ' Bð .ÈAJÖÏ @ @ Yë áÓ 'A
@ ÕÎªK
é¢ËA jÖ Ï @ H @ñk ð , ÐA® K@ Bð XYªK éJ¯Pñ JK

. .

@ Y»ð, ÉjÖÏ @ é k é¢@ ñK ® K éJË@ Q¢ JK BðPñJË@ ½Ë X jJ K Bð é m Ì '@ ZAJB@
.

.

úÎ« ©®K
ÒË@
ð éËAg úÎ« á ËAmÌ '@ C¿ ú¯ PñJË@ ÉK , ÉjÖÏ @ ¬Qå é¢@
ñK é¯Qå úÎ« ©®K
, é¯Qå

. . YK
QK
Bð é®K
QåË@ ZAJ
B@
'CÓA¿ 'AÓA« éJ
¯ àA¿ AÖÏ é m Ì '@ ZAJB@

úÎ« AëPñK ©®K
ÕËñËð , ÉjÖÏ @ úÍ@ ©k. @P ¬QåË@ð ®JË@ ÑëñJ¯
.'A¯A K àA¿ÉK .
¬ñ JË@ Éë@ K Q£ ½Ê ¬PA« ©Ó ÐC¾Ë@ð Q¢ JË@ Éë@ K Q£ ½Ê ÉA ¯ ©ÒJk @ : éK A¾k [19]

.

ø
YË@ éËB@ áÓ Zø QK. AK@ : ÉA®Ë@ ÈA®¯ .YJ
kñJË@ H. AK. ú¯ èQ£AJÓ AÒîDJ
K. Êj.ÖÏ @ ½Ë X ú¯ ©¯ðð
, YJkñJË@ð

Q®ºK. @ñÓQk
. Êj.ÖÏ @ ÉëA¯ .AÒîD
¯Qê¢
B ø YË@ éËB@ áÓ
Zø QK. AK@ : ¬PAªË@ ÈA¯ð .¡®Ë@ð I.Ê¾Ë@ ú¯Qê ¢

ém Ì '@ éK
A« ú
¯ ¡®Ë@ ð IÊ¾Ë@ à@ Y® J«@ ÉA ®Ë@
.
à@ AÒêÓC¿ éJk ñK ú¯ ZAJ»XB@

.

ªK . ÈA® ¯ .AÒëYg@
20
A Google search shows this to be a well-known saying often quoted in works
on ‘ilm al-h.urūf . A slightly different version will be found in Nahj al-Balāghah.
See al-Mu‘jam al-Mufahras li-Alfāz. Nahj al-Balāghah by Kāz.im Muh.ammadı̄ and
Muh.ammad Dashtı̄, Beirut, 1986, p. 18.
21
This tradition is reported by al-Bukhārı̄ in his S.ah.ı̄h. See kitāb al-‘ilm, bāb h.ifz
al-‘ilm.
13
ð , A¯A K àñºK
¬PAªË@ éËB@ áÓ

ø YË@ Zø QK. éK@ ÐC¾Ë@ @ Yë áÓ èXñ®Ô ¯ '@Yg. ® K AÒîE. é
CÖÏ @ð
.

ZAJ
B@ úÎ« úÍAªK èXñk. ð PñK ©®K
ÕË ñËð ÒË@ PñK ú
¯ AJÊ¯ AÒ» ®K
Ë é¢ËAjÖÏ @ ú
¯ à@ Y® J«@

, A¯A K àñºK

ø YË@ Zø QK. AK@ : A
@ èXñ®Ô ¯ , A¯A K àA¿ÉK
éËB@ áÓ . 'AÓAKð 'AÓA« éJ
¯ àA¿AÖ
Ï é m Ì '@

Q®»Ð QÊK
Bð , ÈAÒºË@ HA®. JÖÏ @ éÊË@ áÓ AÒîEZ@QK. àñºK
C¯ éJ
êËCË iÊ
B ¯AJË@ à@ ú
¯ ½ C¯

.ÐCË@ð .AÒëYg@
BIBLIOGRAPHY
al-Ah.madnagarı̄, ‘Abd al-Nabı̄ ibn ‘Abd al-Rasūl, Jāmi‘ al-‘Ulūm al-Mulaqqab bi-
Dustūr al-‘Ulamā’ , four volumes, Hyderabad, 1329-1331.
Brockelmann, Carl, Geschichte der arabischen Litteratur , second edition, two vol-
umes, Leiden, 1943-1949. Three supplementary volumes, Leiden, 1937-1942.
al-Bukhārı̄, Muh.ammad ibn Ismā‘ı̄l, al-Jāmi‘ al-S.ah.ı̄h.. Various editions.
Dānish-Pazhūh, Muh.ammad-Taqı̄, Fihrist-i Kitāb-khānah-i Ihdā’ı̄-i Āqā-yi Sayyid
Muh.ammad Mishkāt bih Kitābkhānah-i Dānishgāh-i Tihrān, Vol. III, No. 1,
Tehran, 1332/1953, pp. 514-515. (Descriptions of Tehran 890, 1033 and 1035)
Duran, Recep, “Seyyid Şerif Cürcânı̂’nin Var-olanlarun Dereceleri Risalesi,” in An-
kara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coǧrafya Fakültesi Dergisi , Vol. 35, No. 2, pp. 61-
67 [68?]. (An edition and translation into Turkish of a work in Arabic by al-
Jurjānı̄ on marātib al-mawjūdāt which is quite different from the work presented
here)
Garrett 865, a manuscript copy of al-Jurjani’s H . āshiyat Sharh. al-Tajrı̄d . See Hitti,
Descriptive Catalogue, p. 280, No. 865.
Hitti, Philip K., Faris, Nabih Amin, and ‘Abd al-Malik, But.rus, Descriptive Catalog
of the Garrett Collection of Arabic Manuscripts in the Princeton University
Library, Princeton, 1938, p. 280, No. 865. (A description of Garret 865)
Ibn al-Fārid., Abū H . afs. ‘Umar ibn Abı̄ al-H
. asan, Dı̄wān Ibn al-Fārid.. Various
editions.
al-Is.fahānı̄, Shams al-Dı̄n Mah.mūd ibn ‘Abd al-Rah.mān, Tasdı̄d (Tashyı̄d) al-
Qawā‘id fı̄ Sharh. Tajrı̄d al-‘Aqā’id , edited by Khālid H . ammād H . ammūd al-
‘Adwānı̄, two volumes, Kuwait, 2012. (A commentary on Tajrı̄d al-‘Aqā’id of
Nas.ı̄r al-Dı̄n al-T.ūsı̄)
al-Jurjānı̄, al-Sayyid al-Sharı̄f ‘Alı̄ ibn Muh.ammad, Bayān-i Marātib-i Mawjūdāt
dar Mawjūdı̄yat, MSS, Yahuda 5373, Tehran 890, Tehran 1033, Tehran 1035,
printed edition of Nas.r Allāh Taqawı̄, Tehran, 1321.
al-Jurjānı̄, al-Sayyid al-Sharı̄f ‘Alı̄ ibn Muh.ammad, Bayān Marātib al-Mawjūdāt fı̄
al-Mawjūdı̄yah, MSS, Yahuda 4218, Yahuda 4451, Yahuda, 5373. See Mach,
Catalogue p. 266, No. 3116. Other manuscripts of this work under various titles
are listed in Brockelmann, Geschichte, Vol. II, p. 280, No. 5, p. 281, No. 11 and
Supplement II, p. 306, No. 41. (Arabic translation of Persian original mentioned
above)
14
al-Jurjānı̄, al-Sayyid al-Sharı̄f ‘Alı̄ ibn Muh.ammad, H . āshiyat Sharh. al-Tajrı̄d , MS
865 [988H], Robert Garrett Collection, Princeton University Library. Other
manuscripts of this work are listed in Brockelmann, Geschichte, Vol. I, pp. 670-
671 (509) and Supplement I, p. 926. (A gloss on the commentary of Mah.mūd
al-Is.fahānı̄ on Tajrı̄d al-‘Aqā’id of Nas.ı̄r al-Dı̄n al-T.ūsı̄)
Mach, Rudolf, Catalogue of Arabic Manuscripts (Yahuda Section) in the Garrett
Collection Princeton University Library, Princeton, 1977, p. 266, No. 3116. (De-
scriptions of Yahuda 4218, 4451 and 5373)
Matsumoto, Akiro, “Jurjani’s Tract on Existence,” in Bulletin of the Institute of
Middle Eastern Studies, International University of Japan, (3), pp. 359-376,
1988-2004. (A translation into Japanese of Nas.r Allāh Taqawı̄’s edition of
Bayān-i Marātib-i Mawjūdāt dar Mawjūdı̄yat)
al-Maybudı̄, H . usayn ibn Mu‘ı̄n al-Dı̄n, Qād.ı̄ Mı̄r, Sharh. Hidāyat al-H. ikmah. Various
editions. (A commentary on Athı̄r al-Dı̄n al-Abharı̄’s Hidāyat al-H . ikmah)
Muh.ammadı̄, Kāz.im and Dashtı̄, Muh.ammad, al-Mu‘jam al-Mufahras li-Alfāz. Nahj
al-Balāghah, Beirut, 1986.
al-Qūshjı̄, ‘Alā’ al-Dı̄n ‘Alı̄ ibn Muh.ammad, Sharh. al-Tajrı̄d , Tabriz (?), 1307. (A
commentary on Tajrı̄d al-‘Aqā’id of Nas.ı̄r al-Dı̄n al-T.ūsı̄)
Rāghib Bāsha, Ibrāhı̄m ibn Mus.t.afā, al-Lum‘ah fı̄ Tah.qı̄q Mabāh.ith al-Wujūd wa-
al-H. udūth wa-al-Qadar wa-Af‘āl al-‘Ibād , edited by Muh.ammad Zāhid al-Kaw-
tharı̄, Cairo, 1358/1939.
Rid.ā Qulı̄ Khān, Riyād. al-‘Ārifı̄n, Tehran, 1305.
al-Sakhāwı̄, Muh.ammad ibn ‘Abd al-Rah.mān, al-Maqās.id al-H . asanah fı̄ Bayān
Kathı̄r min al-Ah.ādı̄th al-Mushtahirah ‘alā al-Alsinah, Beirut, 1979.
al-Taftāzānı̄, Sa‘d al-Dı̄n Mas‘ūd ibn ‘Umar, Sharh. al-Maqās.id , two volumes, Istan-
bul, 1277. (al-Taftāzānı̄’s commentary on his own al-Maqās.id fı̄ ‘Ilm al-Kalām)
Taqawı̄, Nas.r Allāh, Risālat al-Wujūd , az āthār-i muh.aqqiq-i rabbānı̄ Mı̄r Sayyid
Sharı̄f Jurjānı̄, Tehran, 1321. (Printed edition of Bayān-i Marātib-i Mawjūdāt
dar Mawjūdı̄yat)
Tehran 890, 1033 and 1035. Manuscript copies of the Persian text of Bayān-i
Marātib-i Mawjūdāt dar Mawjūdı̄yat. See Dānish-Pazhūh, Fihrist, Vol. III,
No. 1, pp. 514-515.
al-Tustarı̄, Nūr Allāh al-H . usaynı̄ al-Mar‘ashı̄, Ih.qāq al-H
. aqq wa-Izhāq al-Bāt.il, Qum,
1403–.
Yahuda 4218 and 4451. Manuscript copies of the Arabic translation of Bayān-i
Marātib-i Mawjūdāt dar Mawjūdı̄yat. See Mach, Catalogue, p. 266, No. 3116.
Yahuda 5373. A manuscript copy of the Persian text of Bayān-i Marātib-i Mawjūdāt
dar Mawjūdı̄yat as well as a copy of the Arabic translation. For the copy of the
Arabic translation see Mach, Catalogue, p. 266, No. 3116.
Nicholas Heer
University of Washington
15

Jurjani Texts PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Jurjani Texts PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Five Unedited Texts

on the Sufi Doctrine of Wah.dat al-Wujūd

Bð C@ ÐY« AîDË@ Q¢  JK B AîE@ YK éÖ ß A¯ ùëð

éËñêm× éJ Ë@ ½ÊK I KA¿

ú¯ Ðñ®Ë@ áË @ úÎ« èXP@ñË@

JË@ éÊËAK ð Èñ® J ¯,QK

¯ Xñk ñÊËQK AªÓ Ðñê®Ó É¾¯ , @Xñk ñÓ éKñºK

¯ h AJjÖÏ @ B, Aª¢¯ áºÒÓ

£ð H@Xñk . ñÖÏ @ É¿AJ

I.m'. YJ AK  . Xñk. ñÓðAK. ZAJ

é»YK@ èXQ» @ Q«@ èYgñÓ éJ

 H @ñk PX èYgñÓ é® KA£ð

V. The Arabic Text of Bayān Marātib al-Mawjūdāt fı̄ al-Mawjūdı̄yah. Sources:

èCË@ð , ­ðð éK@ X hYÓ AîE. ú

½ÊÖÏ @ I.ë@ñÖß. ñjÖ Ï @ , áK

. éJÓ ZñË@ ¼A¾® K@ Pñm .'

ÖÏ @ñë AÒ»QªË@

.©¯@ð ÉK.Q KAg éK@ X úÍ@Q¢ JËAK Xñk ñÖ Ï @ @

  B X@ , Xñk ñË@ é®J ®m » éK@ X á « ñë Xñk ñK @Xñk ñÓ àñºK

à@ PQ® K @ X@ ð .ÈAm× ék. AJ

H Q.J«@ @ X@ ð .Xñk. ñËAK. A® JÓ àA¿ AÖÏ AîD« AJ

, AîDÓ Yg@ð É¿ð á 

@ YêËð , éK PAJJ«@ HA     £ Ê¢ÖÏ @ Xñk. ñË@ ùë èYg@ð éJ®J

é J » B@ I j m ' á º Ë èXQ ® Öß. Y g@ð É ª ¯ é KY ëA  ø

: éJ« úÍAªK éÊË@ ú

QÓB@ @ Yë É¯A« P ñm.'

ªK . ÈA® ¯ .AÒëYg@

You might also like

Bð C@ ÐY« AîDË@ Q¢ JK B AîE@ YK éÖ ß A¯ ùëð

éËñêm× éJ Ë@ ½ÊK I KA¿

ú¯ Ðñ®Ë@ áË @ úÎ« èXP@ñË@

JË@ éÊËAK ð Èñ® J ¯,QK

¯ h AJjÖÏ @ B, Aª¢¯ áºÒÓ

£ð H@Xñk . ñÖÏ @ É¿AJ

I.m'. YJ AK . Xñk. ñÓðAK. ZAJ

é»YK@ èXQ» @ Q«@ èYgñÓ éJ

H @ñk PX èYgñÓ é® KA£ð

èCË@ð , ðð éK@ X hYÓ AîE. ú

½ÊÖÏ @ I.ë@ñÖß. ñjÖ Ï @ , áK

. éJÓ ZñË@ ¼A¾® K@ Pñm .'

ÖÏ @ñë AÒ»QªË@

.©¯@ð ÉK.Q KAg éK@ X úÍ@Q¢ JËAK Xñk ñÖ Ï @ @

B X@ , Xñk ñË@ é®J ®m » éK@ X á « ñë Xñk ñK @Xñk ñÓ àñºK

à@ PQ® K @ X@ ð .ÈAm× ék. AJ

H Q.J«@ @ X@ ð .Xñk. ñËAK. A® JÓ àA¿ AÖÏ AîD« AJ

, AîDÓ Yg@ð É¿ð á

@ YêËð , éK PAJJ«@ HA £ Ê¢ÖÏ @ Xñk. ñË@ ùë èYg@ð éJ®J

é J » B@ I j m' á º Ë èXQ ® Öß. Y g@ð É ª ¯ é KY ëA ø

: éJ« úÍAªK éÊË@ ú

QÓB@ @ Yë É¯A« P ñm.'

ªK . ÈA® ¯ .AÒëYg@