PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀ

¸ÀªÀiÁd «eÁÕ£À

d
he
¨sÁUÀ - 1

is
re S PÀ£ÀßqÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄ
B
bl (¥ÀjµÀÌøvÀ)
be T
pu
K
©

6
DgÀ£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀw
to
t
No

PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ (j.)

100 Cr ªÀvÀÄð® gÀ¸ÉÛ, §£À±ÀAPÀj 3£Éà ºÀAvÀ,
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ - 560 085.

i
 ªÀÄÄ£ÀÄßr
2005£Éà gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É gÀavÀªÁzÀ PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ¥ÀoÀåªÀ¸ÀÄÛ«£À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ
¸ÀAWÀªÀÅ 2010£Éà ¸Á°¤AzÀ MAzÀ£Éà vÀgÀUÀw¬ÄAzÀ ºÀvÀÛ£Éà vÀgÀUÀwªÀgÉV£À ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À gÀZÀ£Á PÁAiÀÄðzÀ°è vÉÆqÀVzÉ.
MlÄÖ 12 ¨sÁµÉUÀ¼À°è ¨sÁµÁ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ PÉÆÃgï «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß 7 ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À°è gÀZÀ£É ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ. 1jAzÀ
4£Éà vÀgÀUÀwAiÀĪÀgÉUÉ ¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£À, UÀtÂvÀ ªÀÄvÀÄÛ 5jAzÀ 10£Éà vÀgÀUÀwAiÀĪÀgÉUÉ PÉÆÃgï «µÀAiÀÄUÀ¼ÁzÀ UÀtÂvÀ, «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀªÀiÁd «eÁÕ£ÀUÀ½gÀÄvÀÛªÉ.
2005gÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀĪÀÅ F PɼÀV£À ªÉʲµÀÖöåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
 PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß fêÀ£ÀzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ eÉÆÃr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
 PÀAoÀ¥ÁoÀ «zsÁ£À¢AzÀ PÀ°PÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄPÀÛUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.
 ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À ºÉÆgÀvÁV ¥ÀoÀåPÀæªÀĪÀ£ÀÄß ²æêÀÄAvÀUÉƽ¸ÀĪÀÅzÀÄ.

d
 eÁÕ£ÀzÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ PÀ°PÁ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀÄ.
 ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæeÁ¸ÀvÁÛvÀäPÀ ¤ÃwAiÀÄ£ÀéAiÀÄ ªÀÄPÀ̼À CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ½UÉ vÀPÀÌAvÉ ¸ÀàA¢¸ÀĪÀÅzÀÄ.

he
 ²PÀëtªÀ£ÀÄß EA¢£À ºÁUÀÆ ¨sÀ«µÀåzÀ fêÀ£ÁªÀ±ÀåPÀvÉUÀ½UÉ ºÉÆAzÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.
 «µÀAiÀÄUÀ¼À ªÉÄÃgÉUÀ¼À£ÀÄß «ÄÃj CªÀÅUÀ½UÉ ¸ÀªÀÄUÀæzÀȶÖAiÀÄ ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß C¼ÀªÀr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
 ±Á¯ÉAiÀÄ ºÉÆgÀV£À §zÀÄQUÉ eÁÕ£À ¸ÀAAiÉÆÃd£É.
 ªÀÄPÀ̽AzÀ¯Éà eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ.

is
re S
£ÀÆvÀ£À ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À°è £ÀÆvÀ£À «zsÁ£ÀUÀ¼ÁzÀ CAvÀUÀðvÀ «zsÁ£À (Integrated Approach), gÀZÀ£ÁvÀäPÀ «zsÁ£À
(Constructive Approach) ºÁUÀÆ ¸ÀÄgÀĽAiÀiÁPÁgÀzÀ «zsÁ£À (Spiral Approach) UÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉ.
B
bl
¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À «µÀAiÀÄ ºÁUÀÆ C¨sÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß AiÉÆÃZÀ£É ªÀiÁqÀĪÀAvÉ ªÀiÁr, ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ eÁÕ£À
ºÁUÀÆ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀAvÉ ªÀiÁqÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. ¥ÀoÀåªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÉÆA¢UÉ CvÀåAvÀ CªÀ±ÀåPÀ fêÀ£À ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß
CAvÀUÀðvÀªÁV §¼À¸À¯ÁVzÉ. F £ÀÆvÀ£À ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀjÃPÁë zÀȶ֬ÄAzÀ gÀavÀªÁV®è. §zÀ¯ÁV CªÀÅUÀ¼ÀÄ «zÁåyðUÀ¼À
be T
pu
¸ÀªÁðAVÃt ªÀåQÛvÀé «PÀ¸À£ÀPÉÌ ¥ÀÇgÀPÀªÁVªÉ. vÀ£ÀÆä®PÀ CªÀgÀ£ÀÄß ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸Àé¸ÀܸÀªÀiÁdzÀ GvÀÛªÀÄ ¥ÀæeÉUÀ¼À£ÁßV ªÀiÁqÀĪÀ
¥ÀæAiÀÄvÀß £ÀqÉ¢zÉ.
K

¤vÀå fêÀ£ÀzÀ°è UÀtÂvÀªÀÅ J¯Áè ºÀAvÀUÀ¼À®Æè AiÀıÀ¹ìUÉ CvÁåªÀ±ÀåPÀªÁVzÉ. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ-2005gÀAvÉ UÀtÂvÀªÀÅ
PÉ®ªÀÅ ¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉÆAqÀÄ ¹zÁÞAvÀUÀ¼À£ÀÄß ¤gÀƦ¹, ¥ÀæªÉÄÃAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¹, ¯ÉPÀÌUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁr ¥ÀjÃPÉëAiÀÄ°è GvÀÛªÀÄ
CAPÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß ©lÄÖ UÀtÂvÀªÀ£ÀÄß fêÀ£ÀzÀ ¸ÀPÀ® PÉëÃvÀæUÀ¼À®Æè §¼À¸ÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ¨É¼É¹PÉÆAqÀÄ fêÀ£ÀzÀ°è AiÀıÀ¸Àì£ÀÄß
©

UÀ½¸ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. DzÀÄ ¸ÀºÀPÁjà PÀ°PÉUÀÆ ¥ÀÇgÀPÀªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. §ºÀÄvÉÃPÀ ªÀÄA¢ «zÁåyð-«zÁåyð¤AiÀÄjUÉ UÀtÂvÀªÉAzÀgÉ ¨sÀAiÀÄ.
F ¨sÀAiÀĪÀ£ÀÄß ºÉÆÃUÀ¯Ár¸À®Ä «£ÉÆÃzÀUÀtÂvÀ, PÀxÉUÀ¼ÀÄ, MUÀlÄUÀ¼ÀÄ, UÀÆqsÀ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¸À¯ÁVzÉ. ¥Áæx-
À«ÄPÀ ºÀAvÀzÀ°è ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ CxÀªÁ PÀÄvÀƺÀ® PÉgÀ½¸ÀĪÀ PÀxÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.
¥ÁæaãÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ±ÉæõÀ× UÀtÂvÀ ±Á¸ÀÛçdÕgÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
£Á«AzÀÄ «eÁУÀ vÀAvÀæeÁÕ£À AiÀÄÄUÀzÀ°è fë¸ÀÄwzÉÝêÉ. PÀ¼ÉzÀ CzsÀð±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è ªÀiÁ£ÀªÀ£À CzÀÄãvÀ PÀ£À¸ÀÄUÀ¼ÀÄ £À£À¸ÁV
ªÀiÁ£ÀªÀ vÀ£Àß ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ ¥ÀgÁPÁµÉ×AiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄnÖzÁÝ£É. fêÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÄUÀªÀĪÀ£ÁßV¸À®Ä CvÁåªÀ±ÀåPÀªÁzÀ ¸ÀPÀ® ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁ-
j¹zÁÝ£É. ºÁUÉAiÉÄà ¨sÉÆÃUÀ «¯Á¸À fêÀ£ÀPÉÌ ªÀiÁgÀĺÉÆÃV EAzÀÄ ªÀÄÆ®«eÁÕ£ÀªÀ£Éßà ªÀÄgÉAiÀÄĪÀ ºÀAvÀPÉÌ ªÀiÁ£ÀªÀ vÀ®Ä¦gÀĪÀÅzÀÄ
MAzÀÄ zÀÄgÀAvÀªÉà DVzÉ. ¨sÉÆÃUÀ fêÀ£ÀPÉÌ ¥ÀŶÖAiÀÄ£ÀÄß PÉÆqÀĪÀ vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀvÀÛ EAzÀÄ £ÀªÀÄä M®«zÀÄÝ ªÀÄÆ®«eÁÕ£ÀzÀvÀÛ £ÀªÀÄä zÀȶÖ
ºÀjAiÀÄÄwÛ®è. FUÀ¯ÁzÀgÀÆ £ÀªÀÄä AiÀÄĪÀPÀ AiÀÄĪÀwAiÀÄgÀÄ «eÁÕ£À PÉëÃvÀæzÀ°è D¼ÀªÁzÀ CzsÀåAiÀÄ£À £Àqɹ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀĪÀ£ÀÄß
to

ªÀÄÄAzÀĪÀj¸ÀĪÀgÉAzÀÄ D²¹ ªÀÄÄAzÉ §gÀĪÀ £ÀÆvÀ£À «eÁÕ£À ¥ÀŸÀÛPÀUÀ¼À°è CªÀjUÉ AiÉÆÃa¸ÀĪÀÅzÀÄ, D¼ÀªÁzÀ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ,
¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ CªÀgÀ°è ¸ÀÈd£À ²Ã®vÉAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼É¸ÀĪÀvÀÛ M®ªÀ£ÀÄßAlĪÀiÁqÀ®Ä CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ°à¹PÉÆqÀ¯ÁVzÉ.
PÀ°PÉ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À ¸ÀÄvÀÛ®Æ ºÉuÉAiÀÄĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ £ÀqÉ¢ªÉ. F «ZÁgÀzÀ°è UÀÄgÀĪÀÈAzÀzÀªÀgÀ ¸ÀºÀPÁgÀªÀÅ CvÁåªÀ±ÀåPÀ.
6£Éà vÀgÀUÀwAiÀÄ ¸ÀªÀiÁd «eÁÕ£À ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀªÀÅ ¥ÀoÀåªÀ¸ÀÄÛ«UÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV gÀZÀ£ÉAiÀiÁVzÀÄÝ, J£ï¹J¥sï 2005 ºÁUÀÆ PɹJ¥sï
t

2007 EªÀÅUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀĪÀ J¯Áè ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. «zÁåyð, «zÁåyð¤AiÀÄjUÉ ¸ÀéAvÀªÁV eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß gÀa¹PÉƼÀÄîªÀ
¤nÖ£À°è C£ÉÃPÀ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢¸À¯ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼ÉÆA¢UÉ C£ÉÃPÀ ¥ÁæeÉPïÖUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À¯ÁVzÉ. DzÀgÉ PÀAoÀ¥ÁoÀ ªÀiÁqÀĪÀ
No

CA±ÀUÀ¼ÁzÀ E¸À«UÀ¼ÀÄ, C£ÁªÀ±ÀåPÀ «µÀAiÀÄUÀ¼ÀÄ ¥ÀĸÀÛPÀzÀ°è ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢®è.

PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ¸ÀAWÀªÀÅ F ¥ÀŸÀÛPÀzÀ vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ°è ¸ÀºÀPÀj¹zÀ ¸À«ÄwAiÀÄ CzsÀåPÀëjUÉ, ¸ÀzÀ¸ÀåjUÉ, PÀ¯ÁPÁgÀjUÉ,
¥Àj²Ã®PÀjUÉ, ¸ÀAAiÉÆÃdPÀ C¢üPÁjUÀ½UÉ, ²PÀët ªÀĺÁ«zÁå®AiÀÄUÀ¼À ¹§âA¢ªÀUÀðzÀªÀjUÉ, f¯Áè vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, gÁdåªÀÄlÖzÀ
¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ¸ÀA¥ÁzÀPÀ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀåjUÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀŸÀÛPÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÄAzÀgÀªÁV ªÀÄÄ¢æ¹zÀ ªÀÄÄzÀæPÀjUÉ vÀ£Àß ºÀÈvÀÆàªÀðPÀ PÀÈvÀdÕvÉUÀ¼À£ÀÄß
¸À°è¸ÀÄvÀÛzÉ.

¥ÉÇæ. f.J¸ï. ªÀÄÄqÀA§rvÁÛAiÀÄ £ÁUÉÃAzÀæPÀĪÀiÁgï

ªÀÄÄRå ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ
¥ÀoÀåªÀ¸ÀÄÛ ¥ÀjµÀÌgÀuÉ ºÁUÀÆ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ gÀZÀ£É PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ,
PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.

ii
 ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ
DgÀ£ÉAiÀÄ vÀgÀUÀw ¸ÀªÀiÁd «eÁÕ£À ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀPÉÌ MAzÀÄ »£Éß¯É EzÉ. PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ MAzÀÄ
¥ÀæªÀÄÄR CAUÀ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVgÀĪÀ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ¸ÀAWÀªÀÅ ¥ÀæPÀn¹gÀĪÀ F ¥ÀŸÀÛPÀªÀÅ 2005gÀ°è eÁ-
jUÉƽ¸À®àlÖ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀĪÀ£ÀÄß DzsÀj¹ PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ gÁdå ²PÀët ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃw
E¯ÁSÉ (rJ¸ïEDgïn) £ÀqɹzÀ ««zsÀ PÁAiÀiÁðUÁgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀ¨ÉÃwUÀ½AzÀ ºÉÆgÀºÉÆ«ÄäzÀ £ÀÆvÀ£À
¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ DzsÁgÀªÁVzÉ.
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥ÁoÀzÀ ¥ÁægÀA¨sÀzÀ°è D ¥ÁoÀzÀ §UÉUÉ ¥ÀjZÀAiÀĪÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. ¥ÁoÀzÀ ªÉüÉAiÀÄ°è
²PÀëPÀgÀÄ «zÁåyðUÀ¼À°è ªÀÄÆr¸À¨ÉÃPÁzÀ ¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼À£ÀÆß PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. ZÀjvÉæAiÀÄ ¥ÁoÀUÀ¼À°è ¸ÀtÚ ¥Àæ±Éß

d
CxÀªÁ ¸À¤ßªÉñÀ CxÀªÁ PÀÄvÀƺÀ® ªÀÄÆr¸ÀĪÀ ¥ÀjZÀAiÀiÁvÀäPÀ zÀȶ֬ÄAzÀ ¥ÁoÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁVzÉ.
ZÀjvÉæAiÀÄ ¥ÁoÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÀÄÝ, EªÀÅUÀ¼ÀÄ ¥ÁoÀPÉÌ ¥ÀÇgÀPÀªÁVgÀĪÀAvÉ £ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ

he
²PÀëPÀgÀ dªÁ¨ÁÝj DVzÉ. ¨sÀÆ¥ÀlUÀ¼ÀÄ «zÁåyðUÀ¼À PÀÄvÀƺÀ®ªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀĪÀAvÉ ²PÀëPÀgÀÄ ¥ÀæAiÀÄw߸À¨ÉÃPÁVzÉ.
EwºÁ¸ÀzÀ «¨sÁUÀzÀ°è£À ¥ÁoÀUÀ¼À ¥ÁægÀA¨sÀzÀ°è ¤ÃrgÀĪÀ gÁdªÀA±ÀUÀ¼À aºÉßUÀ¼À£ÀÄß ²PÀëPÀgÀÄ ¥ÁoÀPÉÌ ¥ÀÇgÀPÀ
¸ÁªÀiÁVæAiÀiÁV §¼À¹PÉƼÀî®Ä «¥ÀÅ® CªÀPÁ±ÀUÀ½ªÉ. ¥ÁoÀUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ¥ÁoÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ PÁ®UÀt£É

is
re S
¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. ²PÀëPÀgÀÄ EzÀgÀ §UÉÎ ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß PÉüÀ¨ÁgÀzÉA§ÄzÀÄ £ÀªÀÄä D±ÀAiÀÄ.
¥ÁoÀUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. ²PÀëPÀgÀÄ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è
B
bl
vÉÆqÀV¹PÉƼÀÄîªÀAvÉ ¥ÉæÃgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ CUÀvÀåªÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁoÀUÀ½UÉ
¥ÀÇgÀPÀªÁVgÀĪÀAvÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. «zÁåyðUÀ¼À eÁÕ£Á©üªÀÈ¢ÞUÉ ªÀÄvÀÄÛ ºÉaÑ£À w¼ÀĪÀ½PÉUÁV ZËPÀUÀ¼À°è
be T
pu
D ¥ÁoÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ªÀiÁ»wUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. EªÀÅUÀ¼À°èAiÀÄÆ «µÀAiÀÄUÀ¼À PÀÄjvÁV °TvÀ CxÀªÁ
K

ªÀiËTPÀ ¥ÀjÃPÉëUÀ¼À°è ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß PÉüÀ®Ä CªÀPÁ±ÀUÀ½gÀĪÀÅ¢®è. ¥ÁoÀUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ¤ÃrgÀĪÀ `ZÀað¹'

JA§ «µÀAiÀÄzÀrAiÀÄ°è ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «zÁåyðUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ DgÉÆÃUÀåPÀgÀ ¸ÀAªÁzÀ £ÀqɸÀ§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
EzÀ£ÀÄß «zÁåyðUÀ¼À°è CqÀVgÀĪÀ ¸ÀÄ¥ÀÛ¥Àæw¨sÉUÉ ªÉâPÉAiÀiÁUÀĪÀAvÉ ¥ÀjªÀwð¸ÀĪÀÅzÀÄ ²PÀëPÀgÀ PÀvÀðªÀåªÁVzÉ.
©

¥ËgÀ¤ÃwAiÀÄ ¥ÁoÀUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀÄ ¸É«Ä¸ÀÖgïUÀ½UÉ ºÀAaPÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. F ¥ÁoÀUÀ¼À°è£À avÀæUÀ¼À£ÀÄß

¥ÁoÀUÀ½UÉ ¥ÀÇgÀPÀªÁV §¼À¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ ²PÀëPÀgÀ PÀvÀðªÀåªÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀÄ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ gÀZÀ£Á ¸À«ÄwAiÀÄ
D±ÀAiÀĪÀÅ ºËzÀÄ. ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç «¨sÁUÀzÀ°è£À ¥ÁoÀUÀ¼À°è ºÉaÑ£À ªÀiÁ»wUÀ¼À£ÀÄß ZËPÀzÀ°è ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ
¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛçzÀ°è «±ÉõÀ D¸ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀĪÀ ¸À®ÄªÁV CªÀ±Àå«zÉÝqÉ ¨sÀÆ¥ÀlUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ avÀæUÀ¼À£ÀÄß
¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. £ÉÊd PÀ°PÁA±ÀzÀ DgÀA¨sÀ ºÁUÀÆ CAvÀåªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä LPÁ£ïUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¯ÁVzÉ.
¥ËgÀ¤Ãw ¥ÁoÀUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ CªÀ±Àå«zÉÝqÉ ¸ÀÆPÀÛ avÀæUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉ. ªÀÄPÀ̼À°è
ªÀiË®åªÀÈ¢ÞAiÀÄ ¤nÖ£À°è `gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÁªÉÊPÀå' ªÀÄvÀÄÛ '£ÀªÀÄä gÀPÀëuÁ ¥ÀqÉUÀ¼ÀÄ' ¥ÁoÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À¯ÁVzÉ.
to

MAzÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀµÀðzÀ°è ²PÀëPÀjUÉ ®¨sÀå«gÀĪÀ CªÀ¢üAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃgÉ ¥ÁoÀUÀ¼À£ÀÄß ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¸É«Ä¸ÀÖgïUÀ½UÉ ºÀAaPÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. ¥ÀŸÀÛPÀzÀ°è vÀ¥ÀÅàUÀ¼ÀÄ EgÀzÀ jÃwAiÀÄ°è ¥Àj²Ã°¸À¯ÁVzÉ.
»ÃVzÀÝgÀÆ vÀ¥ÀÅàUÀ¼ÀÄ, ªÀiÁ»w PÉÆgÀvÉ, CxÀªÁ ¸ÁªÀiÁ£Àå PÉÆgÀvÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀŸÀÛPÀzÀ°è PÀAqÀÄ §AzÀ°è, «zÁåyðUÀ¼ÀÄ,
t

CªÀgÀ ¥ÉÇõÀPÀgÀÄ ²PÀëPÀjUÉ w½¹zÀ°è ¥ÀŸÀÛPÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÛµÀÄÖ GvÀÛªÀÄUÉƽ¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ vÀ£ÀÆä®PÀ CzÀgÀ
No

UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀ®Ä £ÉgÀªÁzÀ°è £ÀªÀÄä ¥ÀæAiÀÄvÀß ¸ÁxÀðPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀzÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è vÉÆqÀV¹PÉƼÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀºÀPÀj¹zÀ ¸À«ÄwAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ, ¥Àj²Ã®PÀgÀÄ,
¸ÀA¥ÁzÀPÀ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ¸ÀAWÀzÀ C¢üPÁj ªÀÄvÀÄÛ ¹§âA¢ ªÀUÀðzÀªÀjUÉ
£ÁªÀÅ ªÀA¢¸ÀÄvÉÛêÉ.
qÁ. J¸ï. £ÀgÉÃAzÀæ ¥Àæ¸Ázï
CzsÀåPÀëgÀÄ
¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ gÀZÀ£Á ¸À«Äw

iii
 ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ gÀZÀ£Á ¸À«Äw

CzsÀåPÀëgÀÄ : qÁ. J¸ï. £ÀgÉÃAzÀæ ¥Àæ¸Ázï, ¸ÀºÀ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, EwºÁ¸À «¨sÁUÀ, eÉ.J¸ï.

J¸ï. ªÀÄ»¼Á PÁ¯ÉÃdÄ (¸ÁéAiÀÄvÀÛ), ¸ÀgÀ¸Àéw¥ÀÅgÀA, ªÉÄʸÀÆgÀÄ.
¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ : qÁ. ¦. ¸ÀwñïPÀĪÀiÁgï ±ÉnÖ, EwºÁ¸À «¨sÁUÀ, ¸ÀºÀ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, ¨É¸ÉAmï
¸ÀAeÉ PÁ¯ÉÃdÄ, ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ.
qÁ. ¨Á¼Á¸ÁºÉç ¯ÉÆÃPÁ¥ÀÅgÀ, ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç G¥À£Áå¸ÀPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj

d
¥ÀzÀ«¥ÀǪÀð PÁ¯ÉÃdÄ, ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ.
²æà ±ÀAPÀgÀ §¸ÀªÀuÉÚ¥Àà PÁå¹Û, ¸ÀºÀ²PÀëPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj »jAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á¯É,

he
ªÀÄtÂÚPÉÃjvÉÆÃl, »qÀPÀ¯ï, gÁAiÀĨsÁUÀ, ¨É¼ÀUÁ« f¯Éè.
²æà ºÀĸÉãÀ µÀjÃ¥sÀ, ¸ÀºÀ²PÀëPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj ªÀiÁzÀj »jAiÀÄ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á¯É,

is
ªÀÄĸÀÆÖgÀÄ, dUÀ¼ÀÆgÀÄ, zÁªÀtUÉgÉ f¯Éè.
re S
avÀæ PÀ¯Á«zÀgÀÄ : ²æ à vÁgÁ£ÁxÀ PÉÊgÀAUÀ¼À, avÀæ P À¯Á ²PÀë P ÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj ¥Ëæ q s À ±Á¯É,
B
bl
ªÀÄAa PÉƼÁßqÀÄ, §AmÁé¼À, zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯Éè.
¥Àj²Ã®PÀgÀÄ : ²æà JA. gÁWÀªÉÃAzÀæ ¥Àæ¨sÀÄ, EwºÁ¸À ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ (¤ªÀÈvÀÛ), C£ÀAvÀ ¥Àæ¸ÁzÀ,
be T
pu zÀA¨É¯ï, C±ÉÆÃPÀ£ÀUÀgÀ CAZÉ, ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ.
K

²æà ¦. ªÀÄ®è¥Àà, ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ (¤ªÀÈvÀÛ), eÉ.J¸ï.J¸ï. §qÁªÀuÉ,

ªÉÄʸÀÆgÀÄ.
©

¸ÀA¥ÁzÀPÀ ªÀÄAqÀ½ : qÁ. JA.«. ²æäªÁ¸ï, EwºÁ¸À ¥ÉÆæ¥É¸Àgï (¤ªÀÈvÀÛ), ºÉZï. gÀ¸ÉÛ, gÁdgÁeÉñÀéj
£ÀUÀgÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.
qÁ. Dgï.J¯ï.JA. ¥Ánïï, gÁdå±Á¸ÀÛ ç ¥ÉÆæ ¥ ɸÀgï (¤ªÀÈvÀÛ ) , 1105,
¥ÀÇuÁð¥ÀæeÁÕ£ÀUÀgÀ, GvÀÛgÀ ºÀ½î, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.
qÁ. F±Àé g À¥Àà ¨s À ÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛ ç «¨s Á UÀzÀ ªÀÄÄRå¸ÀÜ g ÀÄ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
«±Àé«zÁ央AiÀÄ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.
to

ªÀÄÄRå ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ : ¥ÉÇæ. f.J¸ï, ªÀÄÄqÀA§rvÁÛAiÀÄ, ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ, ¥ÀoÀåªÀ¸ÀÄÛ ¥ÀjµÀÌgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ

¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ gÀZÀ£É, PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.
t

¸À®ºÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À

No

: ²æà £ÁUÉÃAzÀæPÀĪÀiÁgï, ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ, PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ

¸ÀAWÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.
²æêÀÄw ¹. £ÁUÀªÀÄtÂ, G¥À ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ (¥Àæ¨sÁj), PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ
¸ÀAWÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ
: ²æêÀÄw J¸ï.J£ï. °Ã¯ÁªÀw, »jAiÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ, PÀ£ÁðlPÀ
¥ÀoÀå¥ÀŸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.

iv
 ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¥ÀjµÀÌgÀt ¸À«ÄwUÀ¼À «ªÀgÀ

¸ÀªÁðzsÀåPÀëgÀÄ :
¥ÉÆæ. §gÀUÀÆgÀÄ gÁªÀÄZÀAzÀæ¥Àà
gÁdå ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¥ÀjµÀÌgÀt ¸À«Äw, PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ(j), ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.

¥ÀjµÀÌgÀt ¸À«Äw
CzsÀåPÀëgÀÄ :
qÁ. n. Dgï. ZÀAzÀæ±ÉÃRgï, ¸ÀªÀiÁ¯ÉÆÃZÀPÀgÀÄ, 4£Éà ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀ, 3£Éà ªÀĺÀr, R¤d ¨sÀªÀ£À,

d
gÉøï PÉÆøïð gÀ¸ÉÛ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-01.

he
¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ :
qÁ. §¸ÀªÀgÁeï, ¸ÀºÀ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, gÁdå±Á¸ÀÛç, vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå®AiÀÄ, vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ.
qÁ. J£ï.Dgï. ºÀqÀ¥ÀzÀ, ¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç G¥À£Áå¸ÀPÀgÀÄ, ²æà ZÀ£Àߧ¸ÀªÉñÀégÀ ¥ÀzÀ« ¥ÀƪÀð

is
re S PÁ¯ÉÃdÄ, ©.CgÀ½ÃPÀnÖ, ºÀħâ½î vÁ, zsÁgÀªÁqÀ f¯Éè.
²æÃ. ºÀA. UÀÄ. gÁeÉñï, G¥À£Áå¸ÀPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj ¥ÀzÀ«¥ÀƪÀð PÁ¯ÉÃdÄ, zÉÆqÉØÃj, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ zÀQët
B
bl
vÁ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-562130.
²æÃ. ¦. JA. PÁVãÀPÀgï, ¸ÀºÀ ²PÀëPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj ¥ËæqsÀ±Á¯É, ZÀAUÀªÁgÀ, ²gÁ vÁ®ÆèPÀÄ, vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ f¯Éè.
be T
²æêÀÄw. gÁd®Qëöä. J¸ï, ¸ÀºÀ ²PÀëPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj ¥ÀzÀ« ¥ÀƪÀð PÁ¯ÉÃdÄ (¥ËæqsÀ «¨sÁUÀ) ²æÃgÁA¥ÀÄgÀA,
pu
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, GvÀÛgÀ ªÀ®AiÀÄ-2, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ GvÀÛgÀ f¯Éè.
K

²æêÀÄw. ±Á»£Á ¨ÉÃUÀA, ¸ÀºÀ ²PÀëPÀgÀÄ, ¹ÛçøÀªÀiÁd, ±ÉõÁ¢æ¥ÀÄgÀA ¥ËæqsÀ±Á¯É, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ G.ªÀ®AiÀÄ-2.
²æÃ. r.J£ï ªÉAPÀmÉñï, avÀæPÀ¯Á ²PÀëPÀgÀÄ, ¸ÀPÁðj ¥ËæqsÀ±Á¯É, GgÀªÀiÁgÀ PÀ¸À®UÉgÉ, ªÀÄAqÀå f¯Éè.
©

G£ÀßvÀ ¥Àj²Ã®£À ¸À«Äw

qÁ. JA. J¸ï. vÀ¼ÀªÁgï qÁ. CªÀÄgÉñÀ AiÀÄvÀUÀ¯ï, ¸À.¥Áæ.
#777, ‘eÉãÀÄUÀÆqÀÄ’, EwºÁ¸À ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæZÀå±Á¸ÀÛç «¨sÁUÀ,
5£Éà ¨ÁèPï, §£À±ÀAPÀj 6£Éà WÀlÖ, gÁt ZÀ£ÀߪÀÄä «±Àé«zÁ央AiÀÄ,
ªÉÄmïPÀ¯ï ¥Á¼Àå, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-60. ¸ÁßvÀPÆ
É ÃvÀg
Û À PÉÃAzÀ,æ vÉÆgÀ«, «dAiÀÄ¥ÀÄgÀ -586105.
²æÃ. ªÀÄAdÄ£ÁxÀ L° qÁ. £ÀA¢Ã±ÀégÀ
to

EwºÁ¸À G¥À£Áå¸ÀPÀgÀÄ, ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀÄ,

¸ÀgÀPÁj ¥ÀzÀ« ¥ÀƪÀð PÁ¯ÉÃdÄ, J¸ï.JA.Dgï. ¦.AiÀÄÄ. PÁ¯ÉÃdÄ,
¥ÉÆð¸ï PÁ¯ÉÆä, gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ - 584101. PÀ¼AîÀ ¨É¼,îÀ ¹gÁ vÁ®ÆèPÄÀ , vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ f¯Éè - 572125.
t

¸À®ºÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À :

No

²æÃ. £ÀgÀ¹AºÀAiÀÄå ²æêÀÄw. ¹. £ÁUÀªÀÄtÂ

ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ, G¥À ¤zÉÃð±ÀPÀgÀÄ,
PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ(j), PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ(j),
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.
PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ :
²æêÀÄw. J¸ï.J£ï. °Ã¯ÁªÀw, ».¸À.¤., PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ(j), ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.

v
 ¥ÀjµÀÌgÀuÉ PÀÄjvÀÄ.
MAzÀjAzÀ ºÀvÀÛ£Éà vÀgÀUÀwAiÀÄ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À §UÉÎ ¥ÀæPÀlUÉÆAqÀ ¸ÁªÀðd¤PÀ C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀªÀĤ¹ ªÀiÁ£Àå
ªÀÄÄRåªÀÄAwæAiÀĪÀgÀÆ CxÀð¸ÀaªÀgÀÆ DVgÀĪÀ ²æà ¹zÀÝgÁªÀÄAiÀÄå£ÀªÀgÀÄ vÀªÀÄä 2014-15 gÀ §eÉmï£À°è vÀdÕgÀ ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß
gÀa¸ÀĪÀ WÉÆõÀuÉ ªÀiÁrzÀgÀÄ. vÀdÕgÀÄ C£ÀĸÀj¸À¨ÉÃPÁzÀ ªÀÄÆ® D±ÀAiÀĪÀ£ÀÄß »ÃUÉ ºÉýzÀgÀÄ: “¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁªÀiÁfPÀ
¸ÁªÀÄgÀ¸Àå, £ÉÊwPÀªÀiË®åUÀ¼ÀÄ, ªÀåQÛvÀé«PÀ¸À£À, ªÉÊeÁÕ¤PÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊZÁjPÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ, eÁvÀåwÃvÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ §zÀÞvÉUÀ½UÉ
C£ÀĪÁUÀĪÀAvÉ vÀdÕgÀ ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÄ£Àgï gÀa¸À¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ” EzÀÄ §eÉmï ¨sÁµÀtzÀ°è ¸ÁzÀgÀ¥Àr¹zÀ D±ÀAiÀÄ.
D£ÀAvÀgÀ ²PÀët E¯ÁSÉAiÀÄÄ MAzÀjAzÀ ºÀvÀÛ£Éà vÀgÀUÀwAiÀĪÀgÉV£À ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À ¥ÀjµÀÌgÀuÉUÁV 27 ¸À«ÄwUÀ¼À£ÀÄß
gÀa¹ ¢£ÁAPÀ: 24.11.2014 gÀAzÀÄ DzÉñÀºÉÆgÀr¹vÀÄ. F ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ «µÀAiÀĪÁgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÀgÀUÀwªÁgÀÄ
ªÀiÁ£ÀzÀAqÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV gÀavÀªÁzÀªÀÅ. ««zsÀ ¥ÀoÀ嫵ÀAiÀÄUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ vÀdÕgÀÄ, CzsÁå¥ÀPÀgÀÄ F ¸À«ÄwUÀ¼À°èzÁÝgÉ.
FUÁUÀ¯Éà °TvÀªÁV §A¢gÀĪÀ C£ÉÃPÀ DPÉëÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «±ÉÉèõÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹, vÀ¥ÀÄà M¥ÀÄàUÀ¼À §UÉÎ ¤tð¬Ä¹

d
¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjµÀÌj¸ÀĪÀ ºÉÆuɺÉÆvÀÛ F ¸À«ÄwUÀ½UÉ ‘CUÀvÀå«zÀÝ°è ¥ÀoÀåªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ¥ÀjµÀÌj¹ £ÀAvÀgÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀjµÀÌj¸ÀĪÀ’ ¸ÁévÀAvÀæöåªÀ£ÀÄß 24.11.2014gÀ DzÉñÀzÀ¯Éèà ¤ÃqÀ¯ÁVvÀÄÛ. D£ÀAvÀgÀ 19.09.2015 gÀAzÀÄ ºÉƸÀ DzÉñÀ

he
ºÉÆgÀr¹ ‘CUÀvÀå«zÀÝ°è ¥ÀÄ£Àgï gÀa¸ÀĪÀ’ ¸ÁévÀAvÀæöåªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. »ÃUÉ ¸ÀªÀÄUÀæ ¥ÀjµÀÌgÀuÉUÉÆAqÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß
2016-17 gÀ §zÀ®Ä 2017-18£Éà ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀµÀðzÀ°è eÁjUÉƽ¸À¯ÁUÀĪÀÅzÉAzÀÄ EzÉà DzÉñÀzÀ°è w½¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
C£ÉÃPÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÆ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÆ ¸ÀéAiÀÄA¥ÉæÃjvÀgÁV ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À ªÀiÁ»wzÉÆõÀ, D±ÀAiÀÄzÉÆõÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr

is
²PÀët ¸ÀaªÀjUÉ, ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀPÉÌ PÀ¼ÀÄ»¹zÀÝgÀÄ. CªÀÅUÀ¼À ¥Àj²Ã®£ÉªÀiÁrzÀÝ®èzÉ, ¸À«ÄwUÀ¼ÁZÉUÉ C£ÉÃPÀ ¸ÀAªÁzÀUÀ¼À£ÀÄß
re S
K¥Àðr¹ «ZÁgÀ «¤ªÀÄAiÀÄ ªÀiÁrPÉÆArzÉÝêÉÉ. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ËæqsÀ±Á¯Á CzsÁå¥ÀPÀgÀ ¸ÀAWÀUÀ¼À eÉÆvÉ ZÀað¹zÀÝ®èzÉ
B
bl
¥Àæ±ÁߪÀ½ ¹zÀÞ¥Àr¹ CzsÁå¥ÀPÀjUÉ PÀ½¹ C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滸À¯ÁVzÉ. CzsÁå¥ÀPÀgÀÄ, «µÀAiÀÄ¥Àj«ÃPÀëPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ qÀAiÀÄmï
¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀ ¥ÀævÉåÃPÀ ¸À¨sÉUÀ¼À£ÀÄß £Àqɹ «±ÉèõÀuÁvÀäPÀ C©üªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀįÁVzÉ. «eÁÕ£À, ¸ÀªÀiÁd«eÁÕ£À, UÀtÂvÀ,
¨sÁµÉ ¸Á»vÀÀåUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ vÀdÕjUÉ ªÉÆzÀ¯Éà ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß PÀ¼ÀÄ»¹ D£ÀAvÀgÀ ¸À¨sÉ £Àqɹ ZÀað¸À¯ÁVzÉ. ªÀÄ»¼Á
be T
pu
¸ÀAWÀl£É ºÁUÀÆ «eÁÕ£À ¸ÀA§A¢ü ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß DºÁ餹 aAvÀ£É £ÀqɸÀ¯ÁVzÉ. »ÃUÉÀ J¯Áè ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ¥ÀqÉzÀ Cj«£À
DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß CUÀvÀå«zÀÝPÀqÉ ¥ÀjµÀÌj¸À¯ÁVzÉ.
K

§ºÀĪÀÄÄRåªÁzÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀAUÀwAiÀÄ£ÀÄß E°è ºÉüÀ¨ÉÃPÀÄ. PÉÃA¢æÃAiÀÄ ±Á¯Á (J£ï.¹.E.Dgï.n) ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À

eÉÆvÉ gÁdåzÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß vË®¤PÀªÁV CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁr ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä «eÁÕ£À, UÀtÂvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁd«eÁÕ£ÀPÉÌ
©

¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ vÀdÕgÀ ªÀÄÆgÀÄ ¸À«ÄwUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ ¤ÃrzÀ vË®¤PÀ «±ÉèõÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß
DzsÀj¹ gÁdå ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß ºÉaѸÀ¯ÁVzÉ. PÉÃA¢æÃAiÀÄ ±Á¯Á ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ½VAvÀ £ÀªÀÄä gÁdåzÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À
UÀÄtªÀÄlÖ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀzÀAvÉ PÁAiÀÄÄÝPÉƼÀî¯ÁVzÉ. eÉÆvÉUÉ DAzsÀæ, vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ, ªÀĺÁgÁµÀÖç gÁdåUÀ¼À ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À eÉÆvÉ
£ÀªÀÄä ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À¯ÁVzÉ.
E£ÉÆßAzÀÄ ¸ÀàµÀÖ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ®Ä §AiÀĸÀÄvÉÛãÉ. £ÀªÀÄä ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ ªÀiÁrgÀĪÀÅzÀÄ ¥ÀjµÀÌgÀuÉAiÉÄà ºÉÆgÀvÀÄ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À
¸ÀªÀÄUÀæ gÀZÀ£ÉAiÀÄ®è. DzÀÝjAzÀ FUÁUÀ¯Éà gÀavÀªÁVgÀĪÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥ÀPÉÌ J°èAiÀÄÆ zsÀPÉÌAiÀÄÄAlĪÀiÁr®è. °AUÀvÀé
¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ, ¥ÁæzÉòPÀ ¥Áæw¤zsÀå, gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀªÀÄUÀævÉ, ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ, ¸ÁªÀiÁfPÀ ¸ÁªÀÄgÀ¸ÀåUÀ¼À »£É߯ÉAiÀÄ°è PÉ®ªÀÅ ¥ÀjµÀÌgÀuÉUÀ¼ÀÄ
£ÀqÉ¢ªÉ. »ÃUÉ ¥ÀjµÀÌj¸ÀĪÁUÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ZËPÀlÄÖ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¥ÀoÀåPÀæªÀÄ ZËPÀlÄÖUÀ¼À£ÀÄß «ÄÃj®èªÉAzÀÄ w½¸À§AiÀĸÀÄvÉÛêÉ.
to

eÉÆvÉUÉ £ÀªÀÄä ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ D±ÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĸÀj¸À¯ÁVzÉ. ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ ªÀiÁrzÀ ¥ÀjµÀÌgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ¥Àj²Ã°¸À®Ä
«µÀAiÀĪÁgÀÄ G£ÀßvÀ ¥Àj²Ã®£À ¸À«ÄwUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹ C©ü¥ÁæAiÀÄ¥ÀqÉzÀÄ C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉ.
»ÃUÉ PÀæªÀħzÀÞªÁV £ÀqÉzÀ PÉ®¸ÀPÉÌ vÀªÀÄä£ÀÄß vÁªÀÅ ¸ÀA¥ÀÆtð vÉÆqÀV¹PÉÆAqÀ 27 ¸À«ÄwUÀ¼À CzsÀåPÀëgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
t

¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß ºÁUÀÆ G£ÀßvÀ ¥Àj²Ã®£Á ¸À«ÄwAiÀÄ ¸ÀªÀĸÀÛgÀ£ÀÄß PÀÈvÀdÕvɬÄAzÀ £É£ÉAiÀÄÄvÉÛêÉÉ. CAvÉAiÉÄà ¸À«ÄwUÀ¼À PÉ®¸À
No

¸ÀÄUÀªÀĪÁV £ÀqÉAiÀÄĪÀAvÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁqÀ®Ä PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ C¢üPÁjUÀ¼ÁV ¤µÉ׬ÄAzÀ zÀÄrzÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀzÀ J¯Áè
C¢üPÁjUÀ¼À£ÀÆß £É£ÉAiÀÄÄvÉÛÉêÉ. ¸ÀºÀPÀj¹zÀ ¹§âA¢UÀÆ £ÀªÀÄä ªÀAzÀ£ÉUÀ¼ÀÄ. C©ü¥ÁæAiÀÄ ¤Ãr ¸ÀºÀPÀj¹zÀ ¸ÀªÀð ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ vÀdÕjUÉ zsÀ£ÀåªÁzÀUÀ¼ÀÄ.

£ÀgÀ¹AºÀAiÀÄå ¥ÉÇæ. §gÀUÀÆgÀÄ gÁªÀÄZÀAzÀæ¥Àà

ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ ¤zÉðñÀPÀgÀÄ ¸ÀªÁðzsÀåPÀëgÀÄ
PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ (j) gÁdå ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¥ÀjµÀÌgÀt ¸À«Äw
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85. PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀ ¸ÀAWÀ (j)
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ-85.

vi
 ¥Àj«r

PÀæ. ¸ÀA. EwºÁ¸À ¥ÀÅl ¸ÀASÉå

1 EwºÁ¸À ¥ÀjZÀAiÀÄ 1

d
2 £ÀªÀÄä PÀ£ÁðlPÀ 8

he
3 DgÀA©üPÀ ¸ÀªÀiÁd 46

is
4 ¥ÁæaãÀ £ÁUÀjPÀvÉUÀ¼ÀÄ
re S 54
B
bl
5 ªÉÃzÀ PÁ®zÀ ¸ÀA¸ÀÌøw 73
be T
6
pu
PÉæöʸÀÛzsÀªÀÄð ªÀÄvÀÄÛ E¸ÁèAzsÀªÀÄð 77
K

7 ºÉƸÀ zsÀªÀÄðUÀ¼À GzÀAiÀÄ 82

©

8 GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR gÁdªÀÄ£ÉvÀ£ÀUÀ¼ÀÄ 89

¥ËgÀ¤Ãw

9 ¥ËgÀvÀé 110
to

10 gÁ¶ÖçÃAiÀÄ aºÉßUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÁªÉÊPÀåvÉ 114

t
No

¨sÀÆUÉÆüÀ «eÁÕ£À

11 UÉÆèÃ¨ï ªÀÄvÀÄÛ £ÀPÁ±ÉUÀ¼ÀÄ 121

12 KµÁå - ªÉÊ¥ÀjÃvÀåUÀ¼À RAqÀ 132

vii
 ¥ÁoÀ EwºÁ¸À ¥ÀjZÀAiÀÄ
1

¥ÁoÀzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
F ¥ÁoÀz° À è EwºÁ¸ÀzÀ CxÀðªÀ£ÄÀ ß ¥ÀjZÀ¬Ä¸À¯ÁVzÉ. EwºÁ¸ÀzÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀU¼
À £
À ÄÀ ß
«ªÀj¸À¯ÁVzÉ. EwºÁ¸ÀªÀ£ÀÄß gÀa¸À®Ä §¼À¹PÉƼÀî¯ÁUÀĪÀ ««zsÀ DzsÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ

d
ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ EwºÁ¸À gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è ««zsÀ AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ÀßgÀÄ ¤ÃrzÀ
PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ.

he
¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ

is
1] EwºÁ¸ÀzÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀĪÀÅzÀÄ.
re S B
2] EwºÁ¸ÀzÀ ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß CjvÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.

bl
3] EwºÁ¸ÀzÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è DzsÁgÀUÀ¼À ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
be T
pu
4] ¨sÁgÀvÀzÀ EwºÁ¸ÀPÉÌ PÉÆqÀÄUÉ ¤ÃrzÀ PÉ®ªÀÅ AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ÀßgÀ£ÀÄß ¸Àäj¸ÀĪÀÅzÀÄ.
K
©

EwºÁ¸À JAzÀgÉãÀÄ? F »AzÉ £ÀqÉzÀÄ ºÉÆÃzÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß PÀæªÀħzÀÞªÁV

ºÉüÀĪÀÅzÉà EwºÁ¸À. EzÀÄ ªÀÄ£ÀĵÀågÀÄ £ÀqÉzÀÄ §AzÀ zÁjAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. D
zÁjAiÀÄ°è ªÀiÁ£ÀªÀgÀ ¸À¥À®
s vÉ ªÀÄvÀÄÛ «¥sÀ®vÉUÀ¼À£ÀÆß «ªÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. EwºÁ¸ÀªÀÅ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß
«ªÀj¸ÀĪÁUÀ PÁ®, ¸ÀܼÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåQA
Û iÀÄ PÀÄjvÀÄ ¤¢ðµÀv
Ö É ªÀÄvÀÄÛ RavÀvA
É iÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀz
Û .É
CAzÀgÉ, D WÀl£ÉAiÀÄÄ AiÀiÁªÁUÀ? J°è? ªÀÄvÀÄÛ AiÀiÁjAzÀ £ÀqɬÄvÀÄ? JA§ÄzÀgÀ ¸ÀàµÀÖvÉ
to

EgÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀàµÀÖvÉ E®èªÁzÀgÉ EwºÁ¸ÀªÀÅ PÀxÉAiÀiÁV ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ.

t

PÀxÉ ªÀÄvÀÄÛ EwºÁ¸ÀPÉÌ EgÀĪÀ ªÀåvÁå¸À UÀªÀĤ¹:

No

• “MAzÁ£ÉÆAzÀÄ PÁ®zÀ°è, MAzÁ£ÉÆAzÀÄ Hj£À°è M§â gÁd¤zÀÝ. CªÀ£ÉÆAzÀÄ

AiÀÄÄzÀÞ ªÀiÁrzÀ.”
• “¸Á.±À.¥ÀÆ.261gÀ°è ¥Ál°¥ÀÅvÀæzÀ°è D¼ÀÄwÛzÀÝ C±ÉÆÃPÀ£ÉA§ gÁd£ÀÄ PÀ½AUÀ
AiÀÄÄzÀÞ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.”

1
 EwºÁ¸À KPÉ ¨ÉÃPÀÄ? ªÀÄPÀ̼ÉÃ, ¤ÃªÀÅ MªÉÄä ¨ÉAQAiÀÄ eÁé¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄlÄÖwÛÃj
JA¢lÄÖPÉƽî. K£ÁUÀÄvÀÛzÉ? ¨ÉAQ ¸ÀÄqÀÄvÀÛzÉ C®èªÉ? EzÀĪÉà C£ÀĨsÀªÀ. ªÀÄvÉÆÛªÉÄä
¤ÃªÀÅ ¨ÉAQAiÀÄ eÁé¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄlÄÖwÛÃgÁ? E®è. KPÉAzÀgÉ F ªÉÆzÀ®Ä ¨ÉAQAiÀÄÄ
¸ÀÄlÖ C£ÀĨsÀªÀ ¤ªÀÄVzÉ C®èªÉ? ºËzÀÄ. EzÀ£Éßà ‘£É£À¥ÀÄ’ CxÀªÁ ‘eÁÕ¥À£À±ÀQÛ’ E®èªÉÃ
‘¸ÀägÀt±ÀQÛ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. MAzÀÄ ªÉÃ¼É ªÀÄ£ÀĵÀåjUÉ ¸ÀägÀt±ÀQÛ E®èzÉ ºÉÆÃzÀgÉ
K£ÀÄ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ? ªÀiÁrzÀ vÀ¥ÀÄàUÀ¼À£Éßà ªÀÄvÉÛ ªÀÄvÉÛ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ C®èªÉ? EzÀjAzÀ

d
ªÀiÁ£ÀªÀgÀ ¥ÀæUÀw ¸ÁzsÀå«®è.

he
ºÁUÁzÀgÉ ªÀÄ£ÀĵÀågÀ ¥ÀæUÀwUÉ ¸ÀägÀt±ÀQÛ
EzÀÝAvÉ MAzÀÄ ¸ÀªÀiÁd CxÀªÁ MAzÀÄ

is
re S B zÉñÀzÀ ¥ÀæUÀwUÉ ¸ÀägÀt±ÀQÛ EgÀ¨ÉÃPÀ®èªÉ?

bl
ºËzÀÄ EgÀ¨ÉÃPÀÄ. ºÁUÁzÀgÉ AiÀiÁªÀÅzÀÄ
be T
¸ÀªÀiÁdPÉÌ CxÀªÁ zÉñÀPÉÌ EgÀ§ºÀÄzÁzÀ
pu
¸ÀägÀt±ÀQÛ?
K

CzÉà EwºÁ¸À! ºËzÀÄ, ªÀÄ£ÀĵÀå¤UÉ

©

¸À ä g À t ±À Q Û EzÀ Ý AvÉ MAzÀ Ä ¸À ª À i ÁdPÉ Ì ,

gÁdåPÉÌ, zÉñÀPÉÌ CµÉÖà KPÉ F dUÀwÛUÉ
EwºÁ¸ÀªÉà ¸ÀägÀt±ÀQÛAiÀiÁVzÉ. EwºÁ¸ÀªÀÅ
£ÀªÀÄä ¥ÀÆ«ðPÀgÀÄ PÉÊUÉÆAqÀ M¼ÉîAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
to

‘EwºÁ¸ÀzÀ ¦vÁªÀĺÀ’ - ºÉgÉÆqÉÆÃl¸ï vÀ ¥ À Ä à wêÀ i Áð£À U À ½ AzÀ C£À Ä ¨s À « ¹zÀ

¸ÀÄRzÀÄBRUÀ¼£
À ÄÀ ß vÉÆAzÀgU
É ¼
À £
À ÄÀ ß w½¸ÀÄvÀz
Û .É
t

C®èzÉ, ªÀÄÄA¢£À wêÀiÁð£ÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉƼÀÄîªÁUÀ JZÀÑj¸ÀÄvÀÛzÉ. EwºÁ¸ÀzÀ°è£À £ÀªÀÄä

No

¥ÀÆ«ðPÀgÀ vÀvÁézÀ±ÀðUÀ¼ÀÄ, «ZÁgÀzsÁgÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄA¢£À vÀ¯ÉªÀiÁgÀÄUÀ½UÉ ªÀiÁzÀjAiÀÄÆ,

zÁj¢Ã¥ÀªÀÇ DUÀÄvÀÛªÉ. CªÀgÀ ±ËAiÀÄð, ¥ÀgÁPÀæªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÁåUÀ-§°zÁ£ÀUÀ¼ÀÄ £ÀAvÀgÀzÀ
¦Ã½UÉUÀ½UÉ ¸ÀÆáwðAiÀÄÆ DUÀÄvÀÛªÉ. EµÉÖà C®èzÉ £ÀªÀÄä ¸ÀA¸ÀÌøw, ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÆß
¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ C©üªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ UËgÀªÀªÀ£ÀÄß EwºÁ¸ÀªÀÅ ªÀÄÆr¸ÀÄvÀÛzÉ.

2
 EµÀÄÖ CªÀÄÆ®åªÁzÀ EwºÁ¸Àª£
À ÄÀ ß ºÉÃUÉ gÀa¸À¨ÃÉ PÀÄ JA§ÄzÀ£ßÀ dUÀwU
Û É ªÉÆlÖªÆ
É zÀ®Ä
vÉÆÃj¹PÉÆlÖªg
À ÄÀ VæÃPï zÉñÀzÀ ºÉgÆ
É qÉÆÃl¸ï. DzÀÝjAzÀ CªÀg£
À ÄÀ ß ‘EwºÁ¸ÀzÀ ¦vÁªÀĺÀ’
JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.
DzsÁgÀU¼
À ÄÀ : EwºÁ¸À gÀa¸ÀĪÀªg
À £
À ÄÀ ß EwºÁ¸ÀPÁgÀgÄÀ J£ÀÄßvÁÛg.É EªÀgÄÀ EwºÁ¸Àª£
À ÄÀ ß
¤¢ðµÀÖªÁV ªÀÄvÀÄÛ RavÀªÁV ºÉüÀ®Ä ¸ÁPÁëöåzsÁgÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉƼÀÄîvÁÛgÉ. DzÀÝjAzÀ
‘DzsÁgÀ«®èzÉ EwºÁ¸À«®è’ JAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ. ºÁUÁzÀgÉ EwºÁ¸ÀzÀ DzsÁgÀUÀ¼ÀÄ

d
AiÀiÁªÀŪÀÅ? JA§ ¥Àæ±Éß ¤ªÀÄä°è ªÀÄÆqÀ§ºÀÄzÀÄ. EwºÁ¸ÀzÀ DzsÁgÀUÀ¼À°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV

he
JgÀqÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ.
1. ¸Á»vÀå DzsÁgÀUÀ¼ÀÄ 2. ¥ÀÅgÁvÀvÀé DzsÁgÀUÀ¼ÀÄ

is
re S
¸Á»vÀå DzsÁgÀUÀ¼ÀÄ: EwºÁ¸ÀzÀ »£À߯ÉAiÀÄ°è ¸Á»vÀå JAzÀgÉ §gÀªÀtÂUÉ CxÀªÁ
B
bl
¨Á¬ÄAzÀ ¨Á¬ÄUÉ ºÀjzÀÄ §A¢gÀĪÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼ÀÄ. EªÀÅUÀ¼À°è JgÀqÀÄ «zsÀ. MAzÀÄ- °TvÀ
be T
pu
¸Á»vÀå. JgÀqÀÄ- ªÀiËTPÀ ¸Á»vÀå. °TvÀ ¸Á»vÀåªÀ£ÀÄß zÉòÃAiÀÄ ¸Á»vÀå ªÀÄvÀÄÛ «zÉòAiÀÄ
K

¸Á»vÀåUÀ¼ÉAzÀÄ «AUÀr¸À¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ. ªÀiËTPÀ ¸Á»vÀåªÀÅ d£À¥ÀzÀ VÃvÉ, PÀxÉ, ¯ÁªÀtÂ,

©

LwºÀå ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. °TvÀ ¸Á»vÀå gÀa¸ÀĪÀªÀgÀÄ CPÀëgÀ¸ÀÜgÁzÀgÉ,

ªÀiËTPÀ ¸Á»vÀå gÀa¸ÀĪÀªÀgÀÄ C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜgÁVgÀÄvÁÛgÉ.
¥ÀÅgÁvÀvÀé DzsÁgÀUÀ¼ÀÄ: »A¢£À ªÀiÁ£ÀªÀgÀÄ ¤«Äð¹zÀ ªÀÄvÀÄÛ §¼À¹zÀ ¨sËwPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À
CªÀ±ÉõÀUÀ¼Éà ¥ÀÄgÁvÀvÀé DzsÁgÀUÀ¼ÀÄ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ M¼ÀUÉ ºÀÄzÀÄV ºÉÆÃVgÀĪÀ CªÀ±ÉõÀUÀ¼À£ÀÄß
GvÀÍ£À£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÉÆgÀvÉUÉAiÀįÁUÀĪÀÅzÀÄ. ¥ÀÄgÁvÀvÀé DzsÁgÀUÀ¼À ªÁå¦ÛUÉ ªÀÄqÀPÉ
to

ZÀÆgÀÄUÀ¼ÀÄ, £ÁtåUÀ¼ÀÄ, ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÁägÀPÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄwÛvÀgÀ CªÀ±ÉõÀUÀ¼ÀÄ M¼À¥ÀqÀÄvÀÛªÉ.

t

GvÀÍ£À£À JAzÀgÉ ªÀiÁ£ÀªÀ£À ¥ÁæaãÀ CªÀ±ÉõÀ CxÀªÁ ¥À¼ÉAiÀÄĽPÉUÀ¼À£ÀÄß

No

ºÉÆgÀvÉUÉAiÀÄ®Ä £ÀqɸÀĪÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀªÁzÀ ¨sÀÆ CUÉvÀ. ¨Éæµï, PÀgÀuÉ, ZÁPÀÄ, ªÀÄgÀzÀ

zÀ§â¼ÀzÀAvÀºÀ ªÉÆ£ÀZÁzÀ ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹ ¤zsÁ£ÀªÁV ªÀÄtÂÚ£À ¥ÀzÀgÀ, ¥ÀzÀgÀUÀ¼À£ÀÄß
¸Àj¸ÀÄvÁÛgÉ. D ªÀÄt£
Ú À°è ¹UÀĪÀ ªÀÄqÀPÉ ZÀÆgÀÄ, £Átå, ªÀÄtÂ, ºÀgÀ¼ÀÄ, J®Ä§Ä ªÀÄÄAvÁzÀ
CªÀ±ÉõÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀ vÉUÉzÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀPÉÌ M¼À¥Àr¸ÀÄvÁÛgÉ.

3
 No EwºÁ¸ÀzÀ DzsÁgÀUÀ¼ÀÄ

t ©
¸Á»vÀå DzsÁgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀÅgÁvÀvÀé DzsÁgÀUÀ¼ÀÄ
to K
be T
B

4
°TvÀ ¸Á»vÀå ªÀiËTPÀ ¸Á»vÀå
re S
pu
zÉò ¸Á»vÀå «zÉò ¯ÁªÀtÂUÀ¼ÀÄ eÁ£À¥ÀzÀ LwºÀåUÀ¼ÀÄ ¸ÁägÀPÀUÀ¼ÀÄ £ÁtåUÀ¼ÀÄ ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ EvÀgÀ
¸Á»vÀå PÀxÉUÀ¼ÀÄ CªÀ±ÉõÀUÀ¼ÀÄ
bl
is he
d
 AiÀÄÆgÉÆæAiÀÄ£ÀßgÀÄ ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÀ ¨sÁgÀvÀ: ¨sÁgÀwÃAiÀÄjUÉ EwºÁ¸ÀªÀÅ ¥ÀÄgÁt ªÀÄvÀÄÛ
LwºÀåUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è ¥ÁæaãÀ PÁ®¢AzÀ®Æ ¥ÀjZÀAiÀÄ«vÀÄÛ. DzÀgÉ EzÀÄ AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ÀßgÀÄ
gÀa¸ÀĪÀ EwºÁ¸ÀzÀ ªÀiÁzÀjVAvÀ ©ü£ÀߪÁzÀÄzÁVvÀÄÛ. 16£Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ ¨sÁgÀvÀPÉÌ
§AzÀ AiÀÄÆgÉÆæAiÀÄ£ÀßgÀ°è PÉ®ªÀÅ eɸÀÆmï ¥Á¢æUÀ¼ÀÆ EzÀÝgÀÄ. EªÀgÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ
fêÀ£À PÀæªÀÄ CxÀð ªÀiÁrPÉƼÀî®Ä ªÀåªÀ¹ÜvÀ CzsÀåAiÀÄ£À PÉÊPÉÆAqÀgÀÄ. CªÀgÀ°è DUÁæzÀ°è
£É¯É¹zÀÝ ºÉ¤æZï gÉÆÃxï (Heinrich Roth) JA¨ÁvÀ£ÀÄ EA¢UÉ 350 ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ
¸ÀA¸ÀÌøvÀ ªÁåPÀgÀtªÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ¯Áån£ï ¨sÁµÉAiÀÄ°è §gÉzÀ£ÀÄ. MAzÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£À
PÀ¼ÉzÀ £ÀAvÀgÀ ¥sÁzÀgï PÁgïqÁPïì (Couerdoux) JA¨ÁvÀ£ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÆgÉÆæ£À

d
¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA§AzsÀ«zÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ UÀÄgÀÄw¹zÀ£ÀÄ. EzÉà ºÉÆwÛUÉ
©ænµÀjUÉ §AUÁ¼ÀzÀ ¢ªÁ¤ ºÀPÀÄÌ (PÀAzÁAiÀÄ ¸ÀAUÀæºÀzÀ C¢üPÁgÀ) zÉÆgÀQvÀÄ. DzÀÝjAzÀ

he
©ænµï C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÉÆA¢UÉ ªÀåªÀºÀj¸ÀĪÀ ¸À®ÄªÁV ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ EwºÁ¸À,
¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄ, DZÁgÀ, «ZÁgÀ, £ÀA©PÉ ªÀÄvÀÄÛ PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä

is
ªÀÄÄAzÁzÀgÀÄ. ºÀ®ªÀÅ DqÀ½vÀUÁgÀgÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ ¸Á»vÀå ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ PÀqÉUÉ
re S
DPÀ¶ðvÀgÁzÀgÀÄ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV ªÀÄ£ÀĸÀäøw, ¨sÀUÀªÀ¢ÎÃvÉ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ C©üeÁvÀ ¸Á»vÀå
B
bl
PÀÈwUÀ¼ÀÄ EAVèµïUÉ C£ÀĪÁzÀUÉÆAqÀªÀÅ.
be T
pu
K
©
to

«°AiÀÄA eÉÆãïì ªÀiÁåPïì ªÀÄÄ®ègï

¨sÁgÀwÃAiÀıÁ¸ÀÛçzÀ (EAqÁ®f) CzsÀåAiÀÄ£ÀPÉÌ ªÀĺÀvÀézÀ ºÉeÉÓ¬ÄlÖ EAVèµï C¢üPÁj
t

JAzÀgÉ ¸Àgï. «°AiÀÄA eÉÆãïì. §AUÁ¼ÀzÀ ¸ÀªÉÇÃðZÀÒ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ £ÁåAiÀiÁ¢üñÀgÁV

No

§AzÀ EªÀgÀÄ ¸Á.±À 1784gÀ°è ‘¢ KµÁånPï ¸ÉƸÉÊn’ JA§ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß PÀ®ÌvÁÛzÀ°è

¸Áܦ¹zÀ g À Ä . §ºÀ Ä ¨s Á µÁ ¥À A rvÀ g ÁVzÀ Ý «°AiÀ Ä A eÉ Æ Ã£ïì ‘VÃvÀ U É Æ Ã«AzÀ ’ ,
‘ªÀiÁ£ÀªÀzsÀªÀÄð±Á¸ÀÛç’ UÀæAxÀUÀ¼À®èzÉ PÁ½zÁ¸À£À ‘±ÁPÀÄAvÀ®’ PÀÈwAiÀÄ£ÀÆß ¸ÀA¸ÀÌøvÀ¢AzÀ
EAVèµï ¨sÁµÉUÉ C£ÀĪÁ¢¹zÀgÀÄ. ªÀÄvÉÆÛêÀð ¥ÀæªÀÄÄR ¥ËgÁvÀåªÁ¢ ºÁUÀÆ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ
±Á¸ÀÛçdÕ JAzÀgÉ ªÀiÁåPïì ªÀÄÄ®ègï. dªÀÄð£ï zÉñÀzÀªÀgÁzÀ EªÀgÀÄ ‘¸ÉÃPÉæqï §ÄPï D¥sï ¢
F¸ïÖ’ ºÉ¸j À £À°è 50 ¸ÀA¥ÀÄlUÀ¼£ À ÄÀ ß EAVèµïUÉ vÀAzÀgÄÀ . G¥ÀAiÀÄÄPÀª
Û Á¢UÀ¼À UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃgÀĪÀ
eÉêÀiïì «Ä¯ï JA§ ¸ÁÌmÁèAr£À EwºÁ¸ÀPÁgÀgÀÄ ‘»¸ÀÖj D¥sï EArAiÀiÁ’ ºÉ¸Àj£À°è DgÀÄ

5
¸ÀA¥ÀÅlUÀ¼À ¨sÁgÀvÀzÀ EwºÁ¸ÀªÀ£ÀÄß gÀa¹zÀgÀÄ. DzÀgÉ ªÀiÁåPïì ªÀÄÄ®ègï DUÀ°, eÉêÀiïì
«Ä¯ï DUÀ° JAzÀÆ ¨sÁgÀvÀPÉÌ §AzÀªÀgÀ®è.
C¨É qÀĨÁAiÀiïì (Abbe Dubois) JA§ ¥sA æÉ Zï «ÄµÀ£j À
²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖt §½AiÀÄ UÀAeÁAUÉ §AzÀÄ £É¯É¹zÀgÀÄ.
¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆAqÀÄ ¸À£Áå¹AiÀÄAvÉ
§zÀÄQzÀ EªÀg£ À ÄÀ ß d£ÀgÄÀ ‘zÉÆqÀØ ¸Áé«ÄAiÀĪÀgÄÀ ’ JAzÀÄ
PÀgAÉ iÀÄÄwÛzÝÀ gÄÀ . EªÀgÄÀ ‘»AzÀÆ ªÀiÁå£g É ïì, PÀ¸Öª
À iÀ ïì CAqï
¸ÉgɪÀĤ¸ï’ JA§ PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß §gÉzÀgÀÄ. EzÀgÀ°è

d
¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ DZÁgÀ, «ZÁgÀ, ºÀ§â ºÀj¢£À,À ªÀuÁð±Àª æ ÄÀ
ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ §gÉ¢zÁÝgÉ. 24

he
ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® E°èAiÉÄà £É¯É¹zÀÝ C¨É qÀĨÁAiÀiïì
D£ÀAvÀgÀ ¥sÁæ¤ìUÉ »AwgÀÄVzÀgÀÄ.

is
re S EªÀ g À ® è z É J°á£ï¸À Ö £ ï, PÉ Æ Ã¯ï §Ææ P ï,
PÀ¤ßAUïºÁåªiÀ ï, E°AiÉÄmï ªÀÄvÀÄÛ qÁ¸À£ï ªÀÄÄAvÁzÀªg À ÄÀ
B
bl
C¨É qÀĨÁAiÀiïì ¨sÁgÀvÀzÀ ZÀjvÉæAiÀÄ ««zsÀ WÀlÖUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÁÝgÉ.
¥sÁæ¤ì¸ï §ÄPÀ£Á£ï, PÀ£Àð¯ï «¯ïÌ÷ì, ªÉÄPÉAf, ©.J¯ï.
be T
gÉʸï, ¦üèÃmï ªÀÄÄAvÁzÀ AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ÀßgÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ ZÀjvÉæAiÀÄ gÀZÀ£ÉUÉ CªÀÄÆ®å
pu
DzsÁgÀUÀ¼ÁzÀ ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ, PÉʦüAiÀÄvÀÄÛUÀ¼ÀÄ, ºÀ¸ÀÛ¥ÀæwUÀ¼ÀÄ, §PÉÊgÀÄUÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
K

¸ÀAUÀ滸ÀĪÀ°è ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄPÁ°Ã£À ¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸ÀĪÀ°è AiÀıÀ¹éAiÀiÁVzÁÝgÉ.

»ÃUÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄjUÉ ºÉƸÀ ªÀiÁzÀjAiÀÄ ZÀjvÉæ £ÉÆÃqÀĪÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀlÄÖªÀ PÀæªÀĪÀ£ÀÄß
©

AiÀÄÄgÉÆæAiÀÄ£ÀßgÀÄ PÀ°¸ÀĪÀ°è ¸À¥sÀ®gÁzÀgÀÄ. D ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ D¯ÉÆÃZÀ£Á

PÀæªÀĪÀ£Éß §zÀ°¹zÀgÀÄ.
UÀªÀĤ¹: ¸Á.±À. JAzÀgÉ ‘¸ÁªÀiÁ£Àå ±ÀPÀ’ ¸Á.±À.¥ÀÆ. JAzÀgÉ ‘¸ÁªÀiÁ£Àå ±ÀPÀ ¥ÀƪÀð’.Qæ.±À. ªÀÄvÀÄÛ
Qæ.¥ÀÆ. ¥ÀæAiÉÆÃUÀUÀ½UÉ §zÀ¯ÁV ¸Á.±À. ªÀÄvÀÄÛ ¸Á.±À.¥ÀÆ JAzÀÄ ¸ÀªÀiÁd «eÁÕ£À ¥ÀoÀå¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼À°è
§¼À¸À¯ÁVzÉ.
to

ºÉƸÀ ±À§ÝUÀ¼À ¥ÀjZÀAiÀÄ:

eɸÀÆmï (Jesut): EUÉßòAiÀÄ¸ï ®AiÉÆ® JA¨ÁvÀ£ÀÄ ¸Á.±À 1534gÀ°è ¥Áåj¸ï£À°è
‘føÀ¸ï ¸ÀAWÀ’ªÀ£ÀÄß PÀnÖzÀ£ÀÄ. EzÀÄ ¥ÀÄgÀĵÀ PÁåxÉÆðPï ¥ÀAyAiÀÄ zsÀªÀiÁð¸ÀPÀÛgÀ ¸À¨sÉ
t

(Congregation of religious) AiÀiÁVvÀÄÛ. F føÀ¸ï ¸ÀAWÀzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÉà eɸÀÆmïUÀ¼ÀÄ.

No

«ÄµÀ£Àj (Missionary): «zÉñÀUÀ¼À°è PÉæöʸÀÛ zsÀªÀÄðzÀ ¥ÀæZÁgÀPÁÌV PÀ¼ÀÄ»¸À®àqÀĪÀ

zsÀªÀÄð ¥ÀæZÁgÀPÀgÀÄ.
¨sÁgÀwÃAiÀıÁ¸ÀÛç (Indology): ¨sÁgÀvÀzÀ EwºÁ¸À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ
CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqɸÀĪÀ ±Á¸ÀÛç.
¥ËgÁvÀåªÁ¢ (Orientalist): ¥ÀƪÀð zÉñÀUÀ¼À EwºÁ¸À, ¸ÀA¸ÀÌøw, DzsÁåvÀä
ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À §UÉUÉ M®ªÀżÀî AiÀÄÄgÉÆæ£À «zÁéA¸ÀgÀÄ.

6
I. SÁ° ©lÖ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀ¢AzÀ ¨sÀwð ªÀiÁr.
1. EwºÁ¸ÀzÀ ¦vÁªÀĺÀ__________
2. ¢ KµÁånPï ¸ÉƸÉÊnAiÀÄ£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀªÀgÀÄ__________
II. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹.
1. EwºÁ¸À JAzÀgÉãÀÄ?
2. EwºÁ¸À ¦vÁªÀĺÀ AiÀiÁgÀÄ? CªÀgÀÄ AiÀiÁªÀ zÉñÀzÀªÀgÀÄ?

d
3. ‘DzsÁgÀ«®èzÉ EwºÁ¸À«®è’ KPÉ?

he
4. EwºÁ¸ÀzÀ DzsÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr.
5. ¥ÀÄgÁvÀvÀé DzsÁgÀ JAzÀgÉãÀÄ?

is
re S
6. ¨sÁgÀwÃAiÀıÁ¸ÀÛçªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqɹzÀ EwºÁ¸ÀPÁgÀgÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
B
bl
III. UÀÄA¦£À°è ZÀað¹ GvÀÛj¹.
be T
pu
1. C¨É qÀĨÁAiÀiïì PÀÄjvÀÄ n¥Ààt §gɬÄj.
K

IV. PɼÀV£À ‘J’ ¥ÀnÖ ªÀÄvÀÄÛ ‘©’ ¥ÀnÖAiÀÄ°è£À «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢¹ §gɬÄj.
©

J ©
PÁ½zÁ¸À »¸ÀÖj D¥sï EArAiÀiÁ
ªÀiÁåPïì ªÀÄÄ®ègï ¢ KµÁånPï ¸ÉƸÉÊn
eÉêÀiïì «Ä¯ï ¸ÉÃPÉæqï §ÄPï D¥sï ¢ F¸ïÖ
to

«°AiÀÄA eÉÆãïì ±ÁPÀÄAvÀ®.

ZÀað¹j.
t

EwºÁ¸À £ÀªÀÄUÉ KPÉ ¨ÉÃPÀÄ? ZÀað¹.

No

ZÀlĪÀnPÉ:
»jAiÀÄgÀÄ ºÉüÀĪÀ PÀvÉUÀ¼À£ÀÄß D°¹, CzÀ£ÀÄß ¤ªÀÄä ªÁPÀåUÀ¼À°è §gɬÄj.
*****

7
 ¥ÁoÀ £ÀªÀÄä PÀ£ÁðlPÀ
2
¥ÁoÀzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
£ÀªÄÀ ä £ÀÄr PÀ£ßÀ qÀ. £ÀªÄÀ ä £ÁqÀÄ PÀ£ÁðlPÀ. £ÀªÄÀ ä £Ár£À ZÀjvÉA
æ iÀÄ §UÉÎ, £ÀªÄÀ ä £Ár£À
¥ÁæPÀÈwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À §UÉÎ, £ÀªÀÄä PÀȶ, G¢ÝªÉÄ, ªÁå¥ÁgÀ ªÀÄÄAvÁzÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼À §UÉÎ
w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ CUÀvÀå. CzÀPÁÌV F CzsÁåAiÀÄzÀ°è £ÀªÀÄä £ÁqÁzÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ £Á®ÄÌ

d
PÀAzÁAiÀÄ «¨sÁUÀU¼ À À §UÉÎ ¥ÀjZÀAiÀÄ ªÀiÁrPÉÆqÀ¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ. PÀ£ÁðlPÀ KQÃPÀgt À zÀ §UÉÎ,
PÀ£ÁðlPÀz° À è £Àqz É À ¸ÁévAÀ vÀöæ å ºÉÆÃgÁlzÀ §UÉÎ ¤ÃªÀÅ FUÁUÀ¯ÃÉ »A¢£À CzsÁåAiÀÄUÀ¼° À è

he
C£ÉÃPÀ «ZÁgÀU¼ À £
À ÄÀ ß w½zÀÄPÉÆAr¢ÝÃj. £ÀªÄÀ ä £Ár£À £À¢UÀ¼ÄÀ , £ÁªÀÅ ¨É¼AÉ iÀÄĪÀ ¨É¼U É ¼
À ÄÀ ,
£ÁªÀÅ GvÁࢸÀĪÀ ¸ÀgÀPÀÄUÀ¼ÀÄ, £ÀªÀÄä ¨ÁåAPÀÄUÀ¼ÀÄ, £ÀªÀÄä ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ, £ÀªÀÄä

is
re S
CgÀtåUÀ¼ÀÄ, £ÀªÀÄä ªÀ£Àå¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼À §UÉÎ E°è «ªÀj¸À¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ.
B
bl
DqÀ½vÀzÀ C£ÀÄPÀÆ®PÉÌ £ÀªÀÄä gÁdåªÀ£ÀÄß £Á®ÄÌ PÀAzÁAiÀÄ «¨sÁUÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
F £Á®ÄÌ «¨sÁUÀUÀ¼À §UÉÎ E°è «ªÀj¸À¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ.
be T
pu
¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ
K

F CzsÁåAiÀĪÀ£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁrzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄPÀ̼ÀÄ PɼÀPÀAqÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß

©

CjvÀÄPÉƼÀÄîvÁÛgÉ
1] £ÀªÀÄä PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ DqÀ½vÀ «¨sÁUÀUÀ¼À ZÀjvÉæ, «¨sÁUÀUÀ¼À°è£À f¯ÉèUÀ¼ÀÄ,
f¯ÉèUÀ¼À°è£À «²µÀÖvÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß CjAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
2] £ÀªÀÄä gÁdåzÀ ««zsÀ «¨sÁUÀUÀ¼À°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ, d£À¸ÀASÉå, G¢ÝªÉÄUÀ¼ÀÄ,
£À¢UÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼À §UÉÎ w¼ÀĪÀ½PÉ ªÀÄÆqÀĪÀÅzÀÄ.
to

3] £ÀªÀÄä «¨sÁUÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ? CzÀgÀ «±ÉõÀvÉ K£ÀÄ? C°è£À ¥ÁæPÀÈwPÀ

¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼ÀÄ, CgÀtå, ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀUÀ¼ÀÄ, ¥ÀQëzsÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À §UÉÎ
t

£ÀªÀÄUÉ CjªÀÅ ªÀÄÆr¸ÀĪÀÅzÀÄ.

No

4] £ÀªÀÄä £Ár£À PÀ¯É, ¸Á»vÀå, QæÃqÉ, gÁdPÁgÀt ªÀÄÄAvÁzÀ PÉëÃvÀæzÀ°è

¥Àæ¹zÀÞgÁzÀªÀgÀ ¥ÀjZÀAiÀĪÀ£ÀÄß ªÀÄPÀ̼ÀÄ w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
5] MmÁÖgÉ, F CzsÁåAiÀÄzÀ CzsÀåAiÀÄ£À¢AzÀ ªÀÄPÀ̽UÉÉ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥ÁæzÉòPÀ
«©ü£ÀßvÉAiÀÄ §UÉÎ RavÀªÁV ªÀiÁvÀ£ÁqÀĪÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ªÀÄÆqÀÄvÀÛzÉ.

8
1. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è DqÀ½vÀ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ
£ÀªÀÄä £ÁqÀÄ PÀ£ÁðlPÀ. £ÀªÀÄä gÁdåPÉÌ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ JgÀqÀÄ ¸Á«gÀ ªÀµÀðUÀ¼À ZÀjvÉæ¬ÄzÉ
JAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁVzÉ. £ÀªÀÄä gÁdåzÀ C£ÉÃPÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è ¥ÁæaãÀ ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ PÉÃAzÀæUÀ½ªÉ.
ZÀjvÉPæ ÁgÀgÄÀ CAvÀºÀ ¸ÀܼU À ¼À £
À ÄÀ ß gÁdåzÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¨sÁUÀU¼ À °À è UÀÄgÀÄw¹zÁÝg.É £ÀªÄÀ ä gÁdåzÀ
¨sÀªÀå ZÀjvÉæAiÀÄ §UÉÎ ªÀÄÄA¢£À vÀgÀUÀwUÀ¼À°è £ÁªÀÅ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀÄvÉÛêÉ. F CzsÁåAiÀÄzÀ°è
£ÀªÄÀ ä gÁdåzÀ £Á®ÄÌ «¨sÁUÀU¼ À À §UÉÎ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À «±ÉõÀvU É ¼À À §UÉÎ w½zÀÄPÉƼÉÆîÃt. ¥Àw
æ

d
«¨sÁUÀzÀ°è£À f¯ÉèUÀ¼ÀÄ, «¨sÁUÀUÀ¼À°è£À ¥ÁæPÀÈwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®, PÀȶ, G¢ÝªÉÄ, ²PÀët, ¸Á»vÀå,

he
PÀ¯É, ¥ÀæªÁ¹ vÁtUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À §UÉÎ ZÀZÉð ªÀiÁqÉÆÃt. ©ænµÀgÀ DqÀ½vÀ
PÁ®zÀ°è ««zsÀ f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸À¯Á¬ÄvÀÄ. C£ÉÃPÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è f¯Áè PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ

is
§zÀ¯ÁVªÉ. PÉ®ªÀÅ f¯ÉU
re S è ¼
À ÄÀ aPÀÌzÁVªÉ ªÀÄvÀÄÛ PÉ®ªÀÅ «¸Àg Û u
À UÉ Æ É ArªÉ. GzÁºÀgu À U
É É EAzÀÄ
AiÀiÁªÀÅzÀ£ÄÀ ß «dAiÀÄ¥ÀÄgÀ JAzÀÄ PÀgA É iÀÄÄwÛzÝÉ ÃªÉAiÉÆà CzÀgÀ f¯Áè PÉÃAzÀæ PÀ®¢VAiÀiÁVvÀÄÛ.
B
bl
ªÀÄvÉÛ CzÀ£ÀÄß «dAiÀÄ¥ÀÄgÀPÉÌ §zÀ¯Á¬Ä¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ¸ÁévÀAvÁæöå £ÀAvÀgÀ ºÉƸÀ f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß
be T
pu
gÀa¸À¯ÁVzÉ. zÉÆqÀØ f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß «¨sÀf¹ JgÀqÀÄ f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. £ÀªÀÄä gÁdåzÀ°è
K

DqÀ½vÀzÀ C£ÀÄPÀÆ®PÉÌ £Á®ÄÌ PÀAzÁAiÀÄ «¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸À¯ÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼ÀÄ »ÃVªÉ:

©

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀ (MA§vÀÄÛ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ), ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀ (JAlÄ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ), ¨É¼ÀUÁ«

«¨sÁUÀ (K¼ÀÄ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ) ªÀÄvÀÄÛ PÀ®§ÄgÀV «¨sÁUÀ (DgÀÄ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ). MlÄÖ ªÀÄƪÀvÀÄÛ
f¯ÉUè ¼À ÄÀ . ¥Àw
æ f¯ÉU
è É M§âgÄÀ f¯Áè¢Pü ÁjUÀ½gÀÄvÁÛgÉ (qÉ¥Æ
À ån PÀ«ÄõÀ£g
À ï). CzÉÃ jÃwAiÀÄ°è
«¨sÁUÀPÉÌ «¨sÁVÃAiÀÄ C¢üPÁj¬ÄgÀÄvÁÛgÉ (r«d£À¯ï PÀ«ÄõÀ£Àgï). F ¨sÁUÀzÀ°è £Á®ÄÌ
«¨sÁUÀUÀ¼À°ègÀĪÀ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ, CªÀÅUÀ¼À «²µÀÖvÉUÀ¼ÀÄ, ¥ÁæPÀÈwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®, PÀȶ, G¢ÝªÉÄ,
to

£À¢UÀ¼ÀÄ, ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ, CgÀtåUÀ¼ÀÄ, ªÁAiÀÄÄUÀÄt, PÀ¯É, ¸Á»vÀå, eÁ£À¥ÀzÀ, QæÃqÉ, GvÀìªÀUÀ¼ÀÄ

ªÀÄÄAvÁzÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼À §UÉÎ w½zÀÄPÉƼÉÆîÃt.
t

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀ
No

£ÀªÀÄä gÁdåzÀ gÁdzsÁ¤ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ. EzÀÄ MAzÀÄ DqÀ½vÀ PÀAzÁAiÀÄ «¨sÁUÀªÁVzÉ.

F «¨sÁUÀzÀ°è 9 f¯ÉèUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ »ÃVªÉ: ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
UÁæ«ÄÃt, PÉÆïÁgÀ, aPÀ̧¼Áî¥ÀÄgÀ, gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ, vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ, avÀz
æ ÀÄUÀð, zÁªÀtUÉgÉ ªÀÄvÀÄÛ
²ªÀªÉÆUÀÎ (¨sÀÆ¥Àl £ÉÆÃr). £ÀªÀÄä gÁdåzÀ zÀQët ¨sÁUÀzÀ°è EªÀÅ £É¯ÉUÉÆArzÉ.

9
 d
«dAiÀÄ¥ÀÄgÀ

is he
re S B
bl
be T
zsÁ
pu
DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀ
K
to©

UÁæªÀiÁAvÀgÀ

£ÀUÀgÀ
t
No

«¨sÁUÀªÁgÀÄ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ ¨sÀÆ¥Àl

10
ZÁjwæPÀ »£É߯É
PÀ£ÁðlPÀzÀµÉÖà ¥ÁæaãÀ ZÁjwæPÀ »£Éß¯É ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀQÌzÉ. F ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß
ªÉÆzÀ®Ä D½zÀ CgÀ¸ÀgÉAzÀgÉ PÀĪÀ¯Á®¥ÀÄgÀªÀ£ÀÄß (FV£À PÉÆïÁgÀ) gÁdzsÁ¤AiÀÄ£ÁßV
ªÀiÁrPÉÆArzÀÝ UÀAUÀgÀ ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ CgÀ¸ÀgÀÄ. CªÀgÀ D½éPÉ C½zÀ ªÉÄÃ¯É F ¥ÀæzÉñÀªÀÅ
ZÉÆüÀgÀ, ºÉÆAiÀÄì¼ÀgÀ, «dAiÀÄ£ÀUÀgÀ, ªÀÄgÁoÀgÀ, ªÉÄʸÀÆgÀÄ MqÉAiÀÄgÀ ªÀÄvÀÄÛ «dAiÀÄ¥ÀÄgÀzÀ
D¢¯ï±Á» ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ CgÀ¸ÀgÀ D½éPÉUÉ M¼ÀUÁ¬ÄvÀÄ. «dAiÀÄ£ÀUÀgÀ CgÀ¸ÀgÀ D½éPÉAiÀÄ°è
C£ÉÃPÀ ¥Á¼ÉUÁgÀgÀÄ ««zsÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è D½éPÉ £ÀqɸÀÄwÛzÀÝgÀÄ. CªÀgÀÄ D¼ÀÄwÛzÀÝ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß
¥Á¼É¥l À ÄÖ JAzÀÄ PÀgAÉ iÀįÁUÀÄwÛvÄÀ .Û F ¥Á¼ÉUÁgÀjUÉ £ÁAiÀÄPÀgA
É § ºÉ¸j
À vÀÄ.Û F ¥Á¼ÉUÁgÀgÄÀ

d
«dAiÀÄ£ÀUÀgÀ CgÀ¸ÀjUÉ «zsÉÃAiÀÄgÁVzÀÝgÀÄ. CªÀjUÉ ¥Á¼ÉUÁgÀgÀÄ PÀ¥Àà ªÀÄvÀÄÛ PÁtÂPÉ

he
¤ÃqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ¥ÀæªÀÄÄR ¥Á¼É¥ÀlÄÖUÀ¼ÉAzÀgÉ PɼÀ¢, avÀæzÀÄUÀð, AiÀÄ®ºÀAPÀ, aPÀ̧¼Áî¥ÀÄgÀ
ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.

is
re S B
bl
be T
pu
K
©

UÁ
æªÀi
ÁA
vÀg
£ÀUÀg À
À
to

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÁèªÁgÀÄ ¨sÀÆ¥Àl

PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
t
No

1. ¥ÁæaãÀ PÁ®zÀ°è PÀ£ÁðlPÀªÀ£ÀÄß D½zÀ ªÀÄÆgÀÄ gÁd ªÀÄ£ÉvÀ£ÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?

2. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°è JµÀÄÖ f¯ÉèUÀ½ªÉ?
3. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀªÀ£ÀÄß D½zÀ JgÀqÀÄ ¥Á¼É¥ÀlÄÖUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gɬÄj.
¥ÁæPÀÈwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®
¥ÀæPÀÈw¬ÄAzÀ zÀvÀÛªÁzÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁæPÀÈwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÉÛêÉ. £À¢,
PÁqÀÄ, PÀtª  ,É d®¥ÁvÀU¼
À ÄÀ , R¤d UÀtU
 ¼
À ÄÀ , ªÀ£åÀ ªÄÀ ÈUÀU¼
À ÄÀ , ªÀÄtÄÚ ªÀÄÄAvÁzÀª®
É è ¥ÀPæ ÈÀ wAiÀÄÄ

11
£ÀªÀÄUÉ ¤ÃrgÀĪÀ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ. F «¨sÁUÀªÀÅ GµÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÁAiÀÄÄUÀÄtªÀ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÉ. DzÀgÉ «¨sÁUÀzÀ J®è f¯ÉèUÀ¼À°è KPÀgÀÆ¥ÀzÀ ºÀªÁªÀiÁ£À«®è. PÉÆïÁgÀ f¯Éè
Cw GµÀÚªÀ®AiÀÄPÉÌ ¸ÉÃjzÀÝgÉ ²ªÀªÉÆUÀÎ CwAiÀiÁzÀ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ. DzÀgÉ
avÀæzÀÄUÀð Cw PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ f¯ÉèAiÀiÁVzÉ. G½zÀ f¯ÉèUÀ¼ÁzÀ vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ,
zÁªÀtUÉgÉ, gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ, aPÀ̧¼Áî¥ÀÄgÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ ¸ÁzsÁgÀt ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ f¯ÉèUÀ¼ÁVªÉ.
F ªÀ®AiÀÄzÀ C£ÉÃPÀ ªÀÄÄRå £À¢UÀ¼ÀÄ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖzÀ°è ºÀÄlÄÖvÀÛªÉ. F «¨sÁUÀzÀ
¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÉAzÀgÉ GvÀÛgÀ ¦£ÁQ¤, zÀQët ¦£ÁQ¤, ªÉÃzÁªÀw, ²AµÁ, vÀÄAUÀ¨sÀzÁæ,
±ÀgÁªÀw, ªÀgÀzÁ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ. ±ÀgÁªÀwAiÀÄÄ ¥À²ÑªÀÄ ¢QÌUÉ ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢. EzÀjAzÀ
¤ªÀiÁðtªÁzÀ «±Àé«SÁåvÀ eÉÆÃUÀd®¥ÁvÀ ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ. ªÀÄÄvÁ宪ÀÄqÀÄ JA§

d
d¯Á±ÀAiÀÄ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ. UÁd£ÀÆgÀÄ CuÉPÀmÉÖ ªÀÄvÀÄÛ vÀÄAUÁ CuÉPÀmÉÖ

he
²ªÀªÆ É UÀÎ f¯ÉA è iÀÄ°èª.É F «¨sÁUÀz°
À è £ÀÆgÁgÀÄ ¥À¹ æ zÀÞ PÉgU
É ½À ªÉ. ªÉÄʸÀÆgÀÄ CgÀ¸g À ÄÀ C£ÉÃPÀ
CuÉPm À ÖU
É ¼
À £
À ÄÀ ß PÀnÖ¹zÀÝgÄÀ . ªÁt«¯Á¸À CuÉPm À ÖÉ CAvÀºÀ MAzÀÄ ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ.
EzÀÄ avÀæzÀÄUÀð f¯ÉèAiÀÄ »jAiÀÄÆgÀÄ vÁ®ÆèQ£À°èzÉ. CzÉà jÃwAiÀÄ°è ªÀiÁPÉÆÃð£ÀºÀ½î

is
re S
d¯Á±ÀAiÀÄ vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ.
B
bl
¥Àj¸ÀgÀ ªÀiÁ°£Àå, CgÀtå £Á±À, CwAiÀiÁzÀ £ÀUÀjÃPÀgÀt ªÀÄÄAvÁzÀ PÁgÀtUÀ½AzÀ £ÀªÀÄä
C£ÉÃPÀ £À¢UÀ¼ÀÄ §wÛ ºÉÆÃUÀÄwÛªÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ C£ÉÃPÀ £À¢UÀ¼ÀÄ £Á±ÀzÀ
be T
CAZÀ£ÀÄß vÀ®Ä¦ªÉ. C£ÉÃPÀ PÉgÉUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆ DPÀæªÀÄt¢AzÀ £Á±ÀªÁUÀÄwÛªÉ. EzÀjAzÁV
pu
¤Ãj£À wêÀæ C¨sÁªÀ GAmÁUÀÄwÛzÉ. PÉgÉUÀ¼À, d®ªÀÄÆ®UÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ CAvÀdð®zÀ gÀPÀëuÉUÉ
K

£ÁªÉ®ègÀÆ UÀªÀÄ£À ¤ÃqÀĪÀ CUÀvÀå«zÉ.

©

F «¨sÁUÀz° À è C£ÉÃPÀ R¤d ¤PÉÃë ¥ÀU½

À ªÉ. Erà zÉñÀz° À è ¸ÀªÄÀ ÈzÀÞªÁzÀ a£ÀßzÀ UÀtU ¼
À ÄÀ
PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ°èzÀÄÝ, PÉÆïÁgÀ a£ÀßzÀ UÀt ¥Àæ¹zÀÞªÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ C°è£À a£ÀßzÀ C¢gÀÄ
ªÀÄÄVzÀÄ ºÉÆÃVzÉ. avÀæzÀÄUÀð ªÀÄvÀÄÛ vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèUÀ¼À°è PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ ¤PÉëÃ¥ÀUÀ½ªÉ
ªÀÄvÀÄÛ avÀæzÀÄUÀðzÀÀ°è vÁªÀÄæzÀ UÀtÂUÀ½ªÉ. ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ±ÀQÛ GvÁàzÀ£ÉUÉ CUÀvÀåªÁzÀ R¤dªÀÅ
avÀæzÀÄUÀðzÀ°è zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ JAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁVzÉ.
PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
to

1. ¥ÁæPÀÈwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® JAzÀgÉãÀÄ? GzÁºÀgÀuÉ ¤Ãr.

2. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ f¯Éè AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
t

3. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°è PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃjUÉ C¨sÁªÀ GAmÁUÀ®Ä PÁgÀtUÀ¼ÉãÀÄ?

No

4. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ JgÀqÀÄ d®¥ÁvÀUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gɬÄj.

CgÀtåUÀ¼ÀÄ, ªÀ£Àå¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ, gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀUÀ¼ÀÄ
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ°è zÀlÖ CgÀtå«zÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ
f¯ÉèAiÀÄ°è CgÀtå ¥ÀæzÉñÀzÀ «¹ÛÃtð PÀrªÉÄ. F «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼À°è ¤vÀå ºÀjzÀétð
CgÀtå¢AzÀ J¯É GzÀÄgÀĪÀ CgÀtåzÀªÀgÉUÉ ««zsÀ §UÉAiÀÄ CgÀtåUÀ½ªÉ. ¸ÀºÁå¢æ ¥ÀªÀðvÀ
±ÉæÃtÂAiÀÄÄ ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ UÀr ¨sÁUÀzÀ°è ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. ©¢gÀÄ, D®zÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ,

12
ºÀÄtÂ¸É ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ, ²æÃUÀAzsÀ, ¢ArUÀ, vÉÃUÀ, eÁ°, ªÀiÁ«£ÀªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ, ¨Éë£ÀªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄÄAvÁzÀªÅÀ E°è£À CgÀtåU¼ À °À è ¨É¼AÉ iÀÄÄvÀª Û .É QgÀÄ CgÀtå GvÀà£ßÀ UÀ¼ÄÀ C£ÉÃPÀjUÉ ªÀgª À iÀ Á£ÀzÀ
ªÀÄÆ®UÀ¼ÁVªÉ. F «¨sÁUÀzÀ°ègÀĪÀ Cw JvÀÛgÀzÀ ¨ÉlÖªÉAzÀgÉ avÀæzÀÄUÀð f¯ÉèAiÀÄ°ègÀĪÀ
ºÁ®ÄgÁªÉÄñÀégÀ UÀÄqÀØ. EvÀgÉ ¥Àæ¹zÀÞ UÀÄqÀØUÀ¼ÉAzÀgÉ PÀªÀ¯ÉzÀÄUÀð, ZÀAzÀæUÀÄwÛ, PÉÆqÀZÁ¢æ,
£ÀA¢zÀÄUÀð EvÁå¢.
F «¨sÁUÀzÀ°è C£ÉÃPÀ «zsÀzÀ ªÀ£Àå¥ÁætÂUÀ½ªÉ. PÁqÀĨÉPÀÄÌ, ºÀÄ°, agÀvÉ, PÁqɪÉÄä.
PÁqÀºÀA¢, fAPÉUÀ¼ÀÄ, PÀgÀr, vÉÆüÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ. CgÀtå gÀPÀëuÉUÁV ªÀÄvÀÄÛ ªÀ£Àå¥ÁætÂUÀ¼À
¥ÉÆõÀuU É ÁV C£ÉÃPÀ CgÀtåzÁs ªÀÄUÀ¼£ À ÄÀ ß, ªÀ£åÀ ¥Áæt zsÁªÀÄUÀ¼£
À ÄÀ ß, gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£U À ¼ À £
À ÄÀ ß
¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR zsÁªÀÄUÀ¼ÀÄ »ÃVªÉ:

d
eÉÆÃVªÀÄnÖ CgÀtåzÁs ªÀÄ, avÀz æ ÄÀ UÀð, §£ÉßÃgÀÄWÀlÖ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁ壪 À £ À ,À ¨ÉAUÀ¼Æ À gÀÄ,

he
¨sÀzÁæ ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀ zsÁªÀÄ- ²ªÀªÉÆUÀÎ, ±ÀgÁªÀw ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀ zsÁªÀÄ- ²ªÀªÉÆUÀÎ, ±ÉnÖºÀ½î
ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀzsÁªÀÄ- ²ªÀªÉÆUÀÎ, UÀÄqÀ« ¥ÀQëzsÁªÀÄ- ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯Éè, ªÀÄAqÀUÀzÉÝ ¥ÀQëzsÁªÀÄ-

is
²ªÀªÉÆUÀÎ f¯Éè, PÀUÀήqÀÄ ¥ÀQë zsÁªÀÄ- vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ f¯Éè, gÁªÀÄzÉêÀgÀ¨ÉlÖ gÀtºÀzÀÄÝ
re S
¥ÀQëzsÁªÀÄ- gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ, dAiÀĪÀÄAUÀ° PÀȵÀÚªÀÄÈUÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ, vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ.
B
bl
ªÀÄPÀ̼,É ¤ÃªÀÅ ªÀ£åÀ ªÄÀ ÈUÀU¼À ÁzÀ ºÀÄ°, PÀgr À , agÀv,É D£É, fAPÉ ªÀÄÄAvÁzÀªÅÀ UÀ¼£ À ÄÀ ß CgÀtå
¥Àz
æ ÃÉ ±Àz°À è £ÉÆÃqÀ®Ä §AiÀĸÀÄ«gÁ? ºÁUÁzÀgÉ ¤ªÀÄä «¨sÁUÀz° À g è ÄÀ ªÀ ªÀ£åÀ ªÄÀ ÈUÀzÁs ªÀÄUÀ½UÉ,
be T
pu
¥ÀQëzsÁªÀÄUÀ½UÉ ¨sÉÃn ¤Ãr. CgÀtåzÀ°ègÀĪÀ ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃr ¸ÀAvÉÆõÀ¥Àr.
K
t ©
to
No

ºÀÄ° - §£ÉßÃgÀÄWÀlÖ ªÀ£Àå ªÀÄÈUÀzsÁªÀÄ

PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
1. §£ÉßÃgÀÄWÀlÖ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À AiÀiÁªÀ f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ?
2. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°ègÀĪÀ Cw JvÀÛgÀzÀ UÀÄqÀØzÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gɬÄj.
3. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°ègÀĪÀ JgÀqÀÄ ¥ÀQëzsÁªÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß w½¹.
4. gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ°ègÀĪÀ ¥ÀQëzsÁªÀÄzÀ°è AiÀiÁªÀ ¥ÀQëAiÀÄ£ÀÄß gÀQë¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ?

13
PÀȶ ªÀÄvÀÄÛ G¢ÝªÉÄUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉ
PÀȶAiÀÄÄ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ d£ÀgÀ ¥ÀæzsÁ£À PÀ¸ÀĨÁVzÉ. F «¨sÁUÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ Mt
¨sÀÆ«Ä ¨ÉøÁAiÀÄ«zÉ. ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀA©PÉÆAqÉà E°è ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ. ²ªÀªÉÆUÀÎ
f¯ÉèAiÀÄ°è ¤ÃgÁªÀj¬ÄzÉ. F «¨sÁUÀzÀ°è ªÀÄgÀ¼ÀÄ «Ä²ævÀ PÉA¥ÀÄ ªÀÄtÄÚ ºÉZÁÑVzÉ. JgÉ
ªÀÄtÄÚ PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀzÀ°èzÉ. F «¨sÁUÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨É¼ÉUÀ¼ÉAzÀgÉ gÁV, ªÉÄPÉÌ eÉÆüÀ, ¨sÀvÀÛ,
PÀqÀ¯ÉPÁ¬Ä, ¨ÉüÉPÁ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ. ¥ÀæªÀÄÄR ªÁtÂdå ¨É¼ÉUÀ¼ÉAzÀgÉ vÉAV£ÀPÁ¬Ä, CqÀPÉ,
ºÀwÛ, PÀ§Äâ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ. gÉõÉä GzÀåªÀÄPÉÌ ªÀÄÆ®ªÁzÀ »¥ÀÄà£ÉÃgÀ¼ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
f¯Éè, gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ f¯ÉèUÀ¼À°è ¨É¼ÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ¸À¥ÉÆÃl, ¥À¥ÁàAiÀÄ, ºÀ®¹£ÀºÀtÄÚ, QvÀۯɺÀtÄÚ,

d
¨Á¼ÉºÀtÄÚ ªÀÄÄAvÁzÀ ºÀtÄÚUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.

he
F «¨sÁUÀzÀ°è£À d£ÀgÀÄ ºÉZÁÑV gÁV ªÀÄÄzÉÝ, ªÀÄvÀÄÛ CQÌ §¼À¸ÀÄvÁÛgÉ. gÁV ªÀÄvÀÄÛ CQÌ
gÉÆnÖAiÀÄ£ÀÄß w£ÀÄßvÁÛgÉ. EwÛÃaUÉ UÉÆâü ZÀ¥ÁwAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß gÀÆrü¹PÉÆArzÁÝgÉ.
ºÀ§âU¼
À °
À è ¥ÁAiÀĸÀ, ºÉÆýUÉ, ¹»QZÀr Ñ , ±Á«UÉ ªÀÄÄAvÁzÀ ¹» w£ÀĸÀÄUÀ¼£ À ÄÀ ß ¸Éë¸ÀÄvÁÛg.É

is
re S
¥Àæw f¯Éè ªÀÄvÀÄÛ vÁ®ÆèPÀÄUÀ¼À°è PÀȶ GvÀà£ÀßUÀ¼À ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀ ¸Áܦ¹zÉ.
C°è gÉÊvÀgÀÄ vÀªÀÄä ¸ÀgÀPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁgÁl ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. ¸ÀPÁðgÀªÀÅ f¯Áè ªÀÄvÀÄÛ vÁ®ÆèPÀÄ
B
bl
PÉÃAzÀæUÀ¼À°è GUÁætUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹zÉ. C°è gÉÊvÀgÀÄ vÀªÀÄä GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß zÁ¸ÁÛ¤qÀ§ºÀÄzÀÄ.
be T
G¢ÝªÉÄUÀ¼ÀÄ
pu
K

£À ª À Ä ä gÁdåzÀ PÉ Ê UÁjPÁ ªÀ ® AiÀ Ä zÀ ¤ªÀ i ÁðvÀ È ¸À g ï.

JA. «±É é à ±À é g À A iÀ Ä å. EªÀ g À Ä £Á®é r PÀ È µÀ Ú g Ád MqÉ A iÀ Ä gÀ
©

ªÀÄÄAzÁ¯ÉÆÃZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß PÁAiÀÄðgÀÆ¥ÀPÉÌ E½¹zÀgÀÄ. EAzÀÄ

PÉÊUÁjPÉUÀ¼À£ÀÄß ¸Áܦ¸ÀzÉ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ
¸ÁzsåÀ «®è. ¨ÉAUÀ¼Æ À gÀÄ, ¨sz À Áæªw
À , vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ, ²ªÀªÆ É UÀÎ ªÀÄÄAvÁzÀ
¸ÀܼÀUÀ¼À°è zÉÆqÀØ PÁSÁð£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
gÁµÀÖçzÀ°èAiÉÄà ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÁ PÉÃAzÀæªÁVzÉ. ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ
¨sÀzÁæªÀwAiÀÄ°è GPÀÄÌ ªÀÄvÀÄÛ PÀ©â t PÁSÁð£É¬ÄzÉ. EzÀ£ÀÄß
1923gÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ. CzÀ£ÀÄß EAzÀÄ «±ÉéñÀé gÀAiÀÄå PÀ©ât
to

¸Àgï. JA. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå ªÀÄvÀÄÛ GPÀÄÌ ¤AiÀÄ«ÄvÀ PÁSÁð£É JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄwÛzÉ. C°è
PÁUÀzÀzÀ PÁSÁð£ÉAiÀÄÆ EzÉ. EzÀ£ÀÄß 1936gÀ°è ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ. gÁdåzÀ ªÉÆzÀ® ¹ªÉÄAmï
PÁSÁð£ÉAiÀÄÄ ¨sÀzÁæªÀwAiÀÄ°è ¸ÁÜ¥À£ÉUÉÆArvÀÄ. vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ CªÀÄä¸ÀAzÀæzÀ°è
t
No

©¯Áð PÀA¥À¤AiÀÄ ¹ªÉÄAmï PÁSÁð£É¬ÄzÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ eÉÊ«PÀ

vÀAvÀæeÁÕ£À G¢ÝªÉÄUÀ½UÉ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ. PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ GzÉÆåÃUÀzÀ ªÀÄÆ®UÀ¼ÁVªÉ.
§mÉÖ gÀ¥sÀÄÛ ªÁå¥ÁgÀzÀ°è zÉñÀzÀ°è PÀ£ÁðlPÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ. £ÀªÀÄä «¨sÁUÀzÀ
zÉÆqÀا¼Áî¥ÀÄgÀ, D£ÉÃPÀ¯ï ªÀÄÄAvÁzÀ £ÀUÀgÀUÀ¼À°è ¸ÀPÁðgÀ ¹zÀÞ GqÀĦ£À ¥ÁPÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
¸Áܦ¹zÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è «ªÀiÁ£À PÁSÁð£É, J¯ÉPÁÖç¤Pïì, ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£À, eÉÊ«PÀ
vÀAvÀæeÁÕ£À G¢ÝªÉÄUÀ¼ÀÄ PÁAiÀÄð ¤gÀvÀªÁVªÉ. PÉ®ªÀÅ G¢ÞªÉÄUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀðd¤PÀ
ªÀ®AiÀÄzÀ°èzÀÝgÉ G½zÀªÀÅ SÁ¸ÀV ªÀiÁ°ÃPÀvÀézÀ°èªÉ.

14
PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀ §gɬÄj.
1. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°è£À ¥ÀæªÀÄÄR DºÁgÀ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
2. »¥ÀÄà£ÉÃgÀ¼É J¯ÉAiÀÄÄ AiÀiÁªÀ G¢ÝªÉÄUÉ PÀZÁÑ ¸ÁªÀÄVæAiÀiÁVzÉ?
3. ¨sÀzÁæªÀwAiÀÄ°ègÀĪÀ GPÀÄÌ ªÀÄvÀÄÛ PÀ©ât PÁSÁð£ÉAiÀÄ£ÀÄß AiÀiÁªÀ ªÀµÀð
DgÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ?
4. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°è AiÀiÁªÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À°è ¹zÀÞ GqÀÄ¥ÀÄ ¥ÁPÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ?
PÀ¯É, ¸Á»vÀå, eÁ£À¥ÀzÀ, £ÁlPÀ, £ÀÈvÀå

d
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ ªÀÄƪÀgÀÄ ¸Á»wUÀ½UÉ zÉñÀzÀ ¸Á»vÀå PÉëÃvÀæzÀ CvÀÄå£ÀßvÀ
¥Àæ±À¹ÛUÀ¼À¯ÉÆèAzÁzÀ eÁÕ£À¦ÃoÀ ¥Àæ±À¹Û zÉÆgÉwzÉ. CªÀgÀÄ AiÀiÁgÉAzÀgÉ gÁµÀÖçPÀ« PÀĪÉA¥ÀÄ

he
(PÉ.«. ¥ÀÄlÖ¥Àà), ªÀiÁ¹Û ªÉAPÀmÉñÀ CAiÀÄåAUÁgï ªÀÄvÀÄÛ qÁ. AiÀÄÄ.Dgï. C£ÀAvÀªÀÄÆwð.
EzÀjAzÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀªÀÅ ¸Á»vÀåPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¸Á¢ü¹gÀĪÀ ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ

is
ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß CjvÀÄPÉƼÀÀÄzÀÄ. ¥ÁæaãÀ PÁ®¢AzÀ®Æ F «¨sÁUÀªÀÅ PÀ¯É, ¸Á»vÀåPÉÌ
re S
ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ. ºÀ£ÉßgÀqÀ£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ ªÀZÀ£À ¸Á»vÀåPÉÌ C¥ÁgÀ PÉÆqÀÄUÉ ¤ÃrgÀĪÀ
CPÀ̪ÀĺÁzÉë ªÀÄvÀÄÛ C®èªÀÄ¥Àæ¨sÀÄUÀ¼ÀÄ ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ §½îUÁªÉUÉ ¸ÉÃjzÀªÀgÀÄ. CzÉÃ
B
bl
jÃwAiÀÄ°è zÁ¸À ¥ÀgÀA¥ÀgÉUÉ ¸ÉÃjzÀ ²æÃ¥ÁzÀgÁAiÀÄgÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀPÉÌ
be T
¸ÉÃjzÀªÀgÀÄ.
pu
DzsÀĤPÀ PÁ®PÉÌ §AzÀgÉ PÀĪÉA¥ÀÄ, r.«.UÀÄAqÀ¥Àà, ªÀiÁ¹Û ªÉAPÀmÉñÀ CAiÀÄåAUÁgï, ¦.
K

®APÉñï, ¤¸Ágï CºÀªÀÄzï, n. ¦. PÉʯÁ¸ÀA, JA.PÉ. EA¢gÁ, vÀgÁ¸ÀÄ, qÁ. C£ÀÄ¥ÀªÀiÁ

¤gÀAd£À, ºÁ.ªÀiÁ. £ÁAiÀÄPÀ, «. ¹ÃvÁgÁªÀÄAiÀÄå, ©.f.J¯ï. ¸Áé«Ä, JA.«. ¹ÃvÁ gÁªÀÄAiÀÄå,
©

PÉ.«. ¸ÀħâtÚ, AiÀÄÄ.Dgï. C£ÀAvÀªÀÄÆwð, §gÀUÀÆgÀÄ gÁªÀÄZÀAzÀæ¥Àà, ±ÀvÁAiÀÄĶ

ªÉAPÀl¸ÀħâAiÀÄå, f.J¸ï.²ªÀgÀÄzÀ¥æ Àà, zÀ°vÀPÀ« qÁ. ¹zÀÝ°AUÀAiÀÄå, qÁ. r.Dgï. £ÁUÀgÁeï,
Q. gÀA. £ÁUÀgÁeï, £Á. r¸ÉÆÃd, PÉÆÃlUÁ£ÀºÀ½î gÁªÀÄAiÀÄå, PÉ.©. ¹zÀÝAiÀÄå, zÉÆqÀØ
gÀAUÉÃUËqÀ, ¥Àæw¨sÁ £ÀAzÀPÀĪÀiÁgï ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀåªÀ£ÀÄß ²æêÀÄAvÀUÉƽ¹zÀ
¸Á»wUÀ¼ÀÄ.
t to
No

ªÀiÁ¹Û ªÉAPÀmÉñÀ PÀĪÉA¥ÀÄ AiÀÄÄ.Dgï. f.J¸ï.

CAiÀÄåUÁAgï C£ÀAvÀªÀÄÆw𠲪ÀgÀÄzÀæ¥Àà ¤¸Ágï CºÀªÀÄzï

¦. ®APÉñï r.«. UÀÄAqÀ¥Àà C£ÀÄ¥ÀªÀÄ ¤gÀAd£À JA. PÉ. EA¢gÁ £Á. r¸ÉÆÃd

15
 ¸Á»vÀåzÀµÉÖà £ÁlPÀ PÉëÃvÀæzÀ°èAiÀÄÆ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ ¸ÁzsÀ£É ªÀĺÀvÀézÁÝVzÉ.
UÀÄ©â«ÃgÀtÚ CªÀgÀ ºÉ¸g À ÄÀ PÀ£ßÀ qÀ £ÁlPÀ EwºÁ¸Àz°À è agÀ¸ÁܬÄAiÀiÁVzÉ. £ÁlPÀgv
À ßÀ , £ÁlPÀ
¸ÁªÀð¨s˪ÀÄ JA§ ©gÀÄzÀÄUÀ¼ÀÄ CªÀjVzÀݪÀÅ. CªÀgÀÄ ¸Áܦ¹zÀ UÀÄ©â £ÁlPÀ PÀA¥À¤AiÀÄÄ
±ÀvÀªÀiÁ£ÉÆÃvÀìªÀªÀ£ÀÄß PÀArzÉ. PÀ£ÀßqÀ gÀAUÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ EwºÁ¸ÀzÀ°è UÀªÀĤ¸À¨ÉÃPÁzÀ
E£ÉÆßAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ - ¸ÀħâAiÀÄå £ÁAiÀÄÄØ CªÀgÀzÀÄ. EªÀgÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÆzÀ®£Éà ªÁQÑvÀæ ‘¸Àw
¸ÀįÉÆÃZÀ£À’zÀ £ÁAiÀÄPÀ £ÀlgÀÄ. PÀ®ÑgïØ PÀªÉÄrAiÀÄ£ï JAzÀÄ ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ PÉ. »gÀtÚAiÀÄå
ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ¥ÀÄvÀæ ªÀiÁ¸ÀÖgï »gÀtÚAiÀÄå CªÀgÀ gÀAUÀ¨sÀÆ«Ä PÉÆqÀÄUÉ ¥Àæ±ÀA¸À¤ÃAiÀÄ. £ÀÈvÀå
¯ÉÆÃPÀPÉÌ C¥ÁgÀ PÁtÂPÉ ¤ÃrgÀĪÀ ²æêÀÄw ªÀiÁAiÀiÁgÁªï ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£ÀªÀgÀÄ. EªÀgÀÄ
¥Àæ¹zÀÞ £ÀÈvÀå PÀ¯Á«zÀgÀÄ. £ÀÈvÀå ²PÀëtPÁÌV £Álå ¸ÀgÀ¸Àéw JA§ ±Á¯ÉAiÀÄ£ÀÄß vÉgÉzÀÄ C£ÉÃPÀ

d
PÀ¯Á«zÀjUÉ £ÀÈvÀåªÀ£ÀÄß ºÉýPÉÆnÖzÁÝgÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ FUÀ ZÀ®£ÀavÉÆæÃzÀåªÀÄzÀ ¥ÀæªÀÄÄR

he
PÉÃAzÀæªÁVzÉ. ZÀ®£ÀavÀæzÀ PÉÃAzÀæ±ÀQÛAiÀiÁV qÁ. gÁdPÀĪÀiÁgï CªÀgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ
C£ÉÃPÀgÀ PÉÆqÀÄUɬÄAzÀ ZÀ®£ÀavÉÆæÃzÀåªÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÉ. qÁ. «µÀÄÚªÀzsÀð£ï, ±ÀAPÀgÀ£ÁUï
ªÀÄÄAvÁzÀ £ÀlgÀ£ÀÆß E°è £É£ÉAiÀħºÀÄzÀÄ. ºÉƸÀ C¯ÉAiÀÄ avÀæUÀ¼À PÉÆqÀÄUÉAiÀÄÆ

is
C¥ÁgÀªÁVzÉ.
re S B
bl
be T
pu
K
©

qÁ. gÁdPÀĪÀiÁgï qÁ. «µÀÄÚªÀzsÀð£ï ±ÀAPÀgÀ£ÁUï ªÀiÁAiÀiÁgÁªï

t to
No

¸ÀħâAiÀÄå £ÁAiÀÄÄØ UÀÄ©â «ÃgÀtÚ eÁ£À¥ÀzÀ ¯ÉÆÃPÀ

d£À¥ÀzÀ ¸Á»vÀå ªÀÄvÀÄÛ PÀ¯ÉUÉ F «¨sÁUÀ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ. ¥Àæ¹zÀÞ d£À¥ÀzÀ vÀdÕgÁzÀ
¸Á»w JZï.J¯ï. £ÁUÉÃUËqÀ CªÀgÀÄ ¸Áܦ¹gÀĪÀ ‘eÁ£À¥ÀzÀ ¯ÉÆÃPÀ’ gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ
f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ. CzÉÆAzÀÄ CzÀÄãvÀ eÁ£À¥ÀzÀ ªÀ¸ÀÄÛ ¸ÀAUÀæºÁ®AiÀĪÁVzÉ. E°è £ÀªÀÄä £ÁrUÉ
¸ÉÃjzÀ ««zsÀ d£À¥zÀ À PÀ¯,É ¸Á»vÀå, £ÁlPÀU½
À UÉ ¸ÉÃjzÀ PÀ¯ÁPÀÈwUÀ¼£
À ÄÀ ß ¥Àz
æ ±
À ð
À £ÀQÌq¯
À ÁVzÉ.

16
 ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ d£À¥ÀzÀ PÀ¯ÉUÀ¼À «ªÀgÀ »ÃVzÉ:
¨ÉAUÀ¼ÆÀ j£À°è ¥Àw
æ ªÀµð À £ÀqA
É iÀÄĪÀ PÀgU
À À GvÀª
ì À MAzÀÄ d£À¥z
À À ¥ÀPæ ÁgÀªÁVzÉ. zÀQt
ë
PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¥Àæ¹zÀÞªÁzÀ ¸ÉÆêÀÄ£À PÀÄtÂvÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ eÁ£À¥ÀzÀ ¥ÀæzÀ±Àð£À PÀ¯ÉAiÀiÁVzÉ.
F «¨sÁUÀÀPÉÌ «±ÉõÀªÁzÀ eÁ£À¥ÀzÀ £ÁlPÀªÉAzÀgÉ ªÀÄÆqÀ®¥ÁAiÀÄ AiÀÄPÀëUÁ£À. UÁgÀÄr
PÀÄtÂvÀ, qÉƼÀÄî PÀÄtÂvÀ, PÀA¸Á¯É PÀÄtÂvÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ eÁ£À¥ÀzÀ PÀ¯ÉUÀ¼ÁVªÉ. avÀæPÀ¯ÉUÉ
Dgï.J¸ï. £ÁAiÀÄÄØ, gÀĪÀiÁ¯É ZÀ£Àߧ¸ÀªÀAiÀÄå, ªÉAPÀl¥Àà ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀ PÉÆqÀÄUÉ C£À£Àå.

d
is he
re S B
bl
be T
pu PÀgÀUÀ GvÀìªÀ ªÉAPÀl¥Àà Dmïð UÁå®j
K

PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.

©

1. eÁÕ£À¦ÃoÀ ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀ ªÀÄƪÀgÀÄ ¸Á»wUÀ¼À

ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß §gɬÄj.
2. ¥Àæ¹zÀÞ eÁ£À¥ÀzÀ ªÀÄÆå¹AiÀÄA ‘eÁ£À¥ÀzÀ ¯ÉÆÃPÀ’ªÀ£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀªÀgÁgÀÄ?
3. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ°è ¥Àæw ªÀµÀð £ÀqÉAiÀÄĪÀ ¥Àæ¹zÀÞ GvÀìªÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
²PÀët ªÀÄvÀÄÛ DgÉÆÃUÀå
to

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀ ²PÀëtPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ G£ÀßvÀ ¸ÁzsÀ£É

ªÀiÁrzÉ. ¨sÁgÀvÀ gÀvÀß ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ E§âgÀÄ F «¨sÁUÀzÀ
t

PÉÆïÁgÀ f¯ÉèUÉ ¸ÉÃjzÁÝgÉ. CªÀgÀ°è M§âgÀÄ ¸Àgï. JA.

No

«±ÉéñÀégÀAiÀÄå ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄvÉÆÛ§âgÀÄ «eÁÕ¤ ¹.J£ï.Dgï.gÁªï.

£ÉÆç¯ï ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ ¸Àgï. ¹. «. gÁªÀÄ£ï CªÀgÀÄ
¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É £ÀqɹzÀÝgÀÄ.
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¥Àæ¹zÀÞ ²PÀët PÉÃAzÀæªÁVzÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
«¨s Á UÀ z À ° è C£É à PÀ ¥À æ ¹ zÀ Þ ¸ÁªÀ ð d¤PÀ ªÀ Ä vÀ Ä Û SÁ¸À V
²æà ¨Á®UÀAUÁzsÀgÀ£ÁxÀ ¸Áé«ÄÃf

17
«±Àé«zÁå®AiÀÄUÀ½ªÉ. EzÀ®èzÉ E°è PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
ªÉÊeÁÕ¤PÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄUÀ½ªÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ, vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ, ²ªÀªÉÆUÀÎ, zÁªÀtUÉgÉUÀ¼À°è
«±Àé«zÁå®AiÀÄUÀ½ªÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è PÀȶ «±Àé«zÁå®AiÀÄ«zÉ. ¸ÁévÀAvÀæöå¥ÀƪÀð¢AzÀ®Æ
¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtPÉÌ ¥ÉÆæÃvÁìºÀ ¤ÃqÀÄvÁÛ §A¢zÉ. C£ÉÃPÀ zsÁ«ÄðPÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ
²PÀët PÉëÃvÀæzÀ°è PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛªÉ. ¹zÀÞUÀAUÁ ªÀÄoÀªÀÅ ²æòªÀPÀĪÀiÁgÀ¸Áé«ÄUÀ¼À £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è
¸Á«gÁgÀÄ §qÀ «zÁåyðUÀ½UÉ CPÀëgÀ ªÀÄvÀÄÛ C£Àß zÁ¸ÉÆúÀzÀ PÁAiÀÄð £ÀqɸÀÄwÛzÉ.
gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è d¤¹zÀ ²æà ¨Á®UÀAUÁzsÀgÀ ¸Áé«ÄÃfAiÀĪÀgÀ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ¨É¼ÉzÀ

d
D¢ZÀÄAZÀ£ÀVj ªÀÄoÀzÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸ÉêÉAiÀÄÄ C¥ÀƪÀðªÁVzÀÄÝ ªÀÄÆ®²PÀët, ªÀÈwÛ ²PÀëtzÀ

he
PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀÄwÛzÉ. avÀæzÀÄUÀðzÀ ªÀÄÄgÀÄWÀgÁeÉÃAzÀæ ªÀÄoÀ ªÀÄvÀÄÛ ¹jUÉgÉ vÀgÀ¼À¨Á¼ÀÄ
ªÀÄoÀU¼
À À ±ÉÊPÀt
ë P À ¸ÉêÉAiÀÄÆ UÀªÄÀ £ÁºÀð. F «¨sÁUÀzÀ J¯Áè f¯ÉU
è ¼
À °
À A
è iÀÄÆ EAf¤AiÀÄjAUï

is
re S
PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉ®ªÀÅ f¯ÉèUÀ¼À°è ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼ÀÄ PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸ÀÄwÛªÉ.
B
bl
be T
pu
K
©

²æà ²ªÀPÀĪÀiÁgÀ¸Áé«ÄÃf
to

¹zÀÞUÀAUÁ ªÀÄoÀ

DgÉÆÃUÀåPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉAiÀÄÆ F «¨sÁUÀªÀÅ ªÀĺÀvÀézÀ ¸ÁzsÀ£É ªÀiÁrzÉ. ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ

gÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉUÀlÖ¯ÁVzÉ. ²±ÀĪÀÄgÀt ¥ÀæªÀiÁt PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ. ¥ÉÆðAiÉÆÃ, ¹qÀħÄ
t
No

ªÀÄÄAvÁzÀ gÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV vÉÆqÉzÀÄ ºÁPÀ¯ÁVzÉ. ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ CgÀtå

¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÁå¥ÀPÀªÁVzÀÝ ªÀÄAUÀ£À SÁ¬Ä¯ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀqÉUÀlÖ¯ÁVzÉ. DzÀgÀÆ UÁæ«ÄÃt
¥ÀæzÉñÀzÀ°è ªÀÄ»¼ÉÉAiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀ̼ÀÄ C¥Ë¶×PÀvÉAiÀÄ£ÀÄß JzÀÄj¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. UÁæ«ÄÃt
¥ÀæzÉñÀzÀ°è ¥ÁæxÀ«ÄPÀ DgÉÆÃUÀå PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DgÉÆÃUÀå G¥ÀPÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ d£ÀjUÉ
ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¸Ë®¨sÀå MzÀV¸ÀÄwÛªÉ. ¥Àæw f¯Áè PÉÃAzÀæUÀ¼À°è ¸ÀĸÀfÓvÀªÁzÀÀ f¯Áè D¸ÀàvÉæUÀ½ªÉ.
zÉÆqÀØ zÉÆqÀØ UÁæªÄÀ UÀ¼°
À è ¸ÀªÄÀ ÄzÁAiÀÄ DgÉÆÃUÀå PÉÃAzÀU
æ ½
À ªÉ. vÁ®ÆèPÄÀ D¸ÀàvU
æÉ ¼
À ÄÀ vÁ®ÆèPÄÀ

18
PÉÃAzÀæUÀ¼À°èªÉ. ¸ÀAvÁ£ÉÆÃvÀàwÛ DgÉÆÃUÀåªÀ£ÀÄß GvÀÛªÀÄ ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ¸ÀPÁðgÀªÀÅ C£ÉÃPÀ
¥Áæx«À ÄPÀ DgÉÆÃUÀå PÉÃAzÀU
æ ¼
À £
À ÄÀ ß 24x7 PÉÃAzÀU
æ ¼
À A
É zÀÄ WÉÆö¹zÉ. UÁæ«ÄÃt ¥Àz
æ ÃÉ ±Àz°
À è£À
UÀ©üðtÂAiÀÄjUÉ ¸ÉÃªÉ MzÀV¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV ¸ÀAZÁj ªÁºÀ£À ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
1. ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀzÀ°èzÀÝ gÉÆÃUÀzÀ ºÉ¸ÀgÉãÀÄ?
2. ¨sÁgÀvÀgÀvÀß ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ E§âgÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gɬÄj.

d
3. UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ¸ÀPÁðgÀ ¸Áܦ¸ÀĪÀ D¸ÀàvÉæ PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß K£ÉAzÀÄ
PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ?

he
¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀªÀÅ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀªÁV ²æêÀÄAvÀªÁVzÉ. E°è CgÀtå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂ

is
re S
¸ÀA¥ÀwÛzÉ. £À¢UÀ¼ÀÄ, PÀtªÉUÀ¼ÀÄ, VjzsÁªÀÄUÀ¼ÀÄ, zsÁ«ÄðPÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ, ¥ÀæªÁ¹ PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ,
B
bl
¸ÁA¸ÀÌøwPÀ GvÀìªÀUÀ¼ÀÄ, eÁvÉæ, ºÀ§âUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ ¸ÀAUÀwUÀ½AzÀ PÀÆr EzÀÄ ¸ÀªÀÄÈzÀÞªÁzÀ
«¨sÁUÀªÁVzÉ. gÁdQÃAiÀÄ ªÀÄÄvÀì¢ÝUÀ¼ÀÄ gÁdå ¤ªÀiÁðtPÉÌ C¥ÁgÀ PÁtÂPÉ ¤ÃrzÁÝgÉ.
be T
pu
PÀ£ÁðlPÀ KQÃPÀgÀt gÀƪÁj PÉAUÀ¯ï ºÀ£ÀĪÀÄAvÀAiÀÄå CªÀgÀÄ F «¨sÁUÀPÉÌ ¸ÉÃjzÁÝgÉ.
K

CªÀgÀÄ ªÀÄÄRåªÀÄAwæUÀ¼ÁVzÁÝUÀ £ÀªÀÄä «zsÁ£À¸ËzsÀ PÀlÖqÀ ¤ªÀiÁðtªÁ¬ÄvÀÄ. ªÀÄvÉÆÛ§â

KQÃPÀgÀt ºÉÆÃgÁlUÁgÀ J¸ï. ¤d°AUÀ¥Àà CªÀgÀÄ ªÀÄÄRåªÀÄAwæAiÀiÁV gÁdå ¤ªÀiÁðt
©

PÁAiÀÄðUÀ¼£ À ÄÀ ß PÉÊUÉÆAqÀgÄÀ . £ÀªÄÀ ä gÁdåzÀ°è ¸ÀªiÀ ÁdªÁ¢ ZÀ¼ª

À ½
À UÉ Cr¥ÁAiÀÄ ºÁQzÀªg
À ÄÀ
±ÁAvÀªÉÃj UÉÆÃ¥Á®UËqÀgÀÄ ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀĪÀgÀÄ. ¥Àj¸ÀgÀ ¥ÉÆõÀuÉUÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ
ºÉ¸ÀgÀÄ ¸Á®ÄªÀÄgÀzÀ wªÀÄäPÀÌ. £ÀªÀÄä zÉñÀzÀ QæPÉmïUÉ £ÀªÀÄä PÉÆqÀÄUÉ C¤¯ï PÀÄA¨Éî. AiÉÆÃUÀ
PÉëÃvÀæzÀ°è C¸ÁzsÁgÀt ¸ÁzsÀ£É ªÀiÁrgÀĪÀ ©.PÉ.J¸ï. CAiÀÄåAUÁgï ªÀÄvÀÄÛ ªÀįÁèrºÀ½î
²æÃgÁWÀªÉÃAzÀæ ¸Áé«ÄÃf F «¨sÁUÀzÀªÀgÀÄ. F «¨sÁUÀzÀ°è C£ÉÃPÀ ¥ÉæÃPÀëtÂAiÀÄ ¸ÀܼÀUÀ½ªÉ.
t to
No

¯Á¯ï¨ÁUï

19
¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀÄ
¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlzÀ°è
F «¨s Á UÀ z À C£É à PÀ ªÀ Ä ÄvÀ ì ¢ ÝUÀ ¼ À Ä
¨s Á UÀ ª À » ¹zÀ Ý gÀ Ä . ªÉ Ä Ê¸À Æ gÀ Ä gÁdåzÀ
¥ÀæxÀªÀÄ ªÀÄÄRåªÀÄAwæAiÀiÁVzÀÝ PÉ. ¹. gÉrØ
CªÀgÀÄ, JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄÄRåªÀÄAwæ PÉAUÀ¯ï
ºÀ£ÄÀ ªÀÄAvÀAiÀÄå ¸ÉÃjzÀAvÉ «±Á® ªÉÄʸÀÆgÀÄ

d
gÁdåzÀ ªÀÄÄRåªÀÄAwæ J¸ï. ¤d°AUÀ¥Àà,

he
¸À ª À i ÁdªÁ¢ zÀ Ä jÃt ±ÁAvÀ ª É Ã j PÉAUÀ¯ï ºÀ£ÀĪÀÄAvÀAiÀÄå J¸ï. ¤d°AUÀ¥Àà
UÉÆÃ¥Á®UËqÀ, PÀrzÁ¼ï ªÀÄAd¥Àà, w.vÁ.
±ÀªÀÄð, ¨sÁVÃgÀxÀªÀÄä ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlzÀ°è ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝgÀÄ. PÉAUÀ¯ï

is
re S
ºÀ£ÀĪÀÄAvÀAiÀÄå ªÀÄvÀÄÛ J¸ï. ¤d°AUÀ¥Àà CªÀgÀÄ PÀ£ÁðlPÀ KQÃPÀgÀtzÀ gÀƪÁjUÀ¼ÀÆ
B
bl
ºËzÀÄ. F §UÉÎ ºÉaÑ£À «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À CzsÁåAiÀÄUÀ¼À°è ¤ÃªÀÅ w½zÀÄPÉƼÀÄîwÛÃj.
PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀ §gɬÄj.
be T
pu
1. ªÉÄʸÀÆgÀÄ gÁdåzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ªÀÄÄRåªÀÄAwæAiÀÄ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gɬÄj.
K

2. E§âgÀÄ PÀ£ÁðlPÀ KQÃPÀgÀtzÀ gÀƪÁjUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gɬÄj.

©

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼À «²µÀÖvÉUÀ¼ÀÄ

FUÁUÀ¯Éà w½¹gÀĪÀAvÉÉ F «¨sÁUÀzÀ°è 9 f¯ÉèUÀ½ªÉ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ f¯ÉèAiÀÄÄ vÀ£ÀßzÉÃ
DzÀ «²µÀÖvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉÄgÉ¢zÉ. F «¨sÁUÀzÀ zÁªÀtUÉgÉ (1997) gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ (2007) ªÀÄvÀÄÛ
aPÀ̧¼Áî¥ÀÄgÀ (2007) ºÉƸÀzÁV gÀavÀªÁzÀ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ.
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ f¯Éè
to

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀªÀÅ PÀ£ÁðlPÀzÀ gÁdzsÁ¤. ¸ÀPÁðgÀzÀ DqÀ½vÀ PÉÃAzÀæªÁzÀ

«zsÁ£À¸ËzÀ E°èzÉ. gÁdåzÀ GZÀÒ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄ E°èzÉ. ©ænµÀgÀ DqÀ½vÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è
t

¸Áܦ¸À¯ÁzÀ ¯Á¯ï¨ÁUï, PÀ§â£ï GzÁå£ÀªÀ£À ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°èzÉ. F £ÀUÀgÀ¢AzÀ 50 Q.«ÄÃ.

No

zÀÆgÀzÀ°è £ÀA¢ ¨ÉlÖ ¨ÉùUÉ «ºÁgÀzsÁªÀÄ«zÉ. JZï.JªÀiï.n, ©.E.J¯ï ªÀÄÄAvÁzÀ

§ÈºÀvï ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÀ®AiÀÄzÀ G¢ÝªÄÉ UÀ½ªÉ. E£ÉÆáù¸ï, §AiÉÆÃPÁ£ï ªÀÄÄAvÁzÀ SÁ¸ÀV
G¢ÝªÄÉ UÀ½ªÉ. F f¯ÉèAiÀÄ°è £Á®ÄÌ vÁ®ÆèPÄÀ UÀ½ªÉ. ¨ÉAUÀ¼Æ
À gÀÄ GvÀÛg,À ¨ÉAUÀ¼Æ
À gÀÄ zÀQët,
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¥ÀƪÀð ªÀÄvÀÄÛ D£ÉÃPÀ¯ï. F £ÀUÀgÀzÀ DqÀ½vÀ ¤ªÀðºÀuÉUÁV §ÈºÀvï
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀĺÁ£ÀUÀgÀ ¥Á°PɬÄzÉ. F f¯ÉèAiÀÄ°è C£ÉÃPÀ ¥ÉæÃPÀëtÂÃAiÀÄ ¸ÀܼÀUÀ½ªÉ.

20
§£ÉßÃgÀÄWÀlÖ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À ªÀÄPÀ̼ÀÄ £ÉÆÃqÀ¯ÉèÉÃPÁzÀ ¸ÀܼÀ. E°è £ÁªÀÅ ¸À¥sÁj
ºÉÆÃUÀ§ºÀÄzÀÄ. ªÀÄÄPÀÛªÁV «ºÀj¸ÀÄwÛgÀĪÀ ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. CzÀgÉƼÀUÉ
ºÁªÀÅUÀ¼À GzÁå£ÀªÀ£À«zÉ.
¥À¹
æ zÀÞ zÉêÁ®AiÀÄUÀ¼ÄÀ : ºÀ®¸ÀÆj£À°g è ÄÀ ªÀ ¸ÉÆêÉÄñÀégÀ zÉêÁ®AiÀÄ, £ÁqÀ¥¨ æÀ ÄÀs PÉA¥ÉÃUËqÀgÀ
PÁ®zÀ UÀ«UÀAUÁzsÀgÉñÀégÀ zÉêÁ®AiÀÄ, zÉÆqÀا¸ÀªÀtÚ£À zÉêÁ®AiÀÄ, zsÀªÀÄðgÁAiÀĸÁé«Ä
zÉêÁ®AiÀÄ, PÉÆÃmÉ ªÉAPÀlgÀªÀÄt zÉêÁ®AiÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ. F £ÀUÀgÀzÀ°è £ÀÆgÁgÀÄ
ªÀµðÀ ºÀ¼A É iÀÄzÁzÀ ZÀZÄÀ ðUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼°À è ºÉ¸g
À ÄÀ ªÁ¹AiÀiÁzÀªÅÀ : ¸ÉAmï DAqÀƸ æ ï ZÀZïð,
¸ÉAmï eÉÆøɥsï ZÀZïð. CzÉà jÃwAiÀÄ°è ªÀÄĹèªÀÄjUÉ

d
¥À«vÀæªÁzÀ ¥Àæ¹zÀÞ ªÀĹâUÀ½ªÉ. ¸ÀAVãï eÁ«ÄAiÀiÁ
ªÀĹâ, dĪÀiÁä ªÀĹâ, eÁ«ÄAiÀiÁ ªÀĹâ. EwÛÃaUÉ

he
¤«Äð¹gÀĪÀ ªÀĹâAiÉÄAzÀgÉ 1981 gÀ°è ¤«Äð¹gÀĪÀ
SÁ¢æAiÀiÁ ªÀĹâ ªÀÄvÀÄÛ §£ÉßÃgÀÄWÀlÖ gÀ¸ÉÛAiÀÄ°è 2015gÀ°è
¤«Äð¹gÀĪÀ ©¯Á¯ï ªÀĹâ.

is
re S
n¥ÀÄà CgÀªÀÄ£É
B ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ¥Àæ¹zÀÞ ZÀZÀÄðUÀ¼ÀÄ : ¸ÉAmï ªÉÄÃjøï
¨Áå¹PÀ¯ï, ¸ÉAmï ªÀiÁPïð PÉÉxÀqÀæ¯ï, E£ï¥sÁåAmï føÀ¸ï

bl
ZÀZïð, ¸ÉAmï ¥sÁæ¤ì¸ï eÉëAiÀÄgï PÉxÉqÀæ¯ï ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ
be T
pu
K
©

«zsÁ£À¸ËzsÀ ¸ÉAmï ªÉÄÃjøï ZÀZïð eÁ«ÄÃAiÀÄ ªÀĹâ

¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ UÁæ«ÄÃt f¯Éè : F f¯ÉèAiÀÄÄ 1986gÀ°è C¹ÛvÀéPÉÌ §A¢vÀÄ. F f¯ÉèAiÀÄ°è

to

£Á®ÄÌ vÁ®ÆèPÀÄUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼ÀÄ: £É®ªÀÄAUÀ®, zÉÆqÀا¼Áî¥ÀÄgÀ, zÉêÀ£ÀºÀ½î ªÀÄvÀÄÛ

ºÉƸÀPÉÆÃmÉ. £É®ªÀÄAUÀ® vÁ®ÆèQ£À°ègÀĪÀ ²ªÀUÀAUÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁzÀ AiÀiÁvÁæPÉëÃvÀæªÁVzÉ.
zÉêÀ£ÀºÀ½îAiÀÄ°è PÉA¥ÉÃUËqÀ CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt«zÉ.
t
No

gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ f¯Éè
F f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß DUÀ¸ïÖ 23, 2007gÀ°è gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F f¯ÉèAiÀÄ°è £Á®ÄÌ
vÁ®ÆèPÀÄUÀ½ªÉ. ZÀ£ÀߥÀlÖt, PÀ£ÀPÀ¥ÀÄgÀ, gÁªÀÄ£ÀUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁUÀr. F f¯ÉèAiÀÄÄ gÁdåzÀ
¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÁ PÉÃAzÀæªÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÉ. ©qÀ¢ PÉÊUÁjPÁ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ gÁdåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR
PÉÃAzÀªæ ÁVzÉ. C°è ¸Á«gÁgÀÄ ¸ÀtÚ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzsåÀ ªÀÄUÁvÀz
æ À G¢ÝªÄÉ UÀ¼ÄÀ PÁAiÀÄð¤gÀvª
À ÁVªÉ.
F f¯ÉèAiÀÄÄ JgÀqÀÄ ªÀÄÄRå GvÀà£ÀßUÀ½UÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ ZÀ£ÀߥÀlÖtzÀ DlzÀ
UÉÆA¨ÉUÀ¼ÀÄ. JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ gÉõÉä GvÁàzÀ£É.

21
 ZÀ£ÀߥÀlÖt UÉÆA¨ÉUÀ¼ÀÄ
aPÀ̧¼Áî¥ÀÄgÀ f¯Éè

d
he
PÉÆïÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß «¨sÀf¹ £ÀªÉA§gï 10, 2007gÀ°è aPÀ̧¼Áî¥ÀÄgÀ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß
ºÉƸÀzÁV gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ. aPÀ̧¼Áî¥ÄÀ gÀ, UËj©zÀ£Æ À gÀÄ, ¨ÁUÉÃ¥À°è, ²qÀèWl
À Ö, UÀÄr§AqÉ,
aAvÁªÀÄt - F f¯ÉèAiÀÄ vÁ®ÆèPÀÄUÀ¼ÀÄ. £ÀA¢zÀÄUÀð E°è ¥Àæ¹zÀÞ VjzsÁªÀÄ. E°è

is
re S
AiÉÆÃUÀ£ÀA¢Ã±ÀégÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÉÆÃUÀ£ÀA¢Ã±ÀégÀ zÉêÁ®AiÀÄUÀ½ªÉ. aAvÁªÀÄt vÁ®ÆèQ£À
B
bl
PÉʪÁgÀªÀÅ vÁvÀAiÀÄå C£ÀÄߪÀ C£ÀĨsÁ«UÀ¼À PÉÃAzÀæªÁVzÉ. UËj©zÀ£ÀÆgÀÄ vÁ®ÆèQ£À°è
«zsÀÄgÁ±ÀévÀÜ JA§ ZÁjwæPÀ ¸ÀܼÀ«zÉ. E°è 1938gÀ°è ©æænµÀgÀ «gÀÄzÀÞ zsÀéd ¸ÀvÁåUÀæºÀ
be T
pu
K
©

PÉʪÁgÀ vÁvÀAiÀÄå PÉʪÁgÀ zÉêÁ®AiÀÄ «zsÀÄgÁ±ÀévÀÜ («ÃgÀ¸ËzsÀ) £ÀA¢zÀÄUÀð

£ÀqÉ¢vÀÄÛ. CzÀgÀ ¸ÁägÀPÀªÁV C°è «ÃgÀ¸ËzsÀªÀ£ÀÄß ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ. ¨ÁUÉÃ¥À°è vÁ®ÆèQ£À

to

¤qÀĪÀiÁ«Är ªÀÄoÀ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ. F f¯ÉèAiÀÄ ²qÀèWÀlÖ vÁ®ÆèPÀÄ ªÁå¥ÁgÀ PÉÃAzÀæªÁVzÉ.

EzÀÄ gÉõÉä ªÁå¥ÁgÀPÉÌ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ.
PÉÆïÁgÀ f¯Éè
t
No

CAvÀgÀUÀAUÉ ºÉÊzÀgÁ° zÀUÁð

22
 PÉÆïÁgÀ CAzÀ vÀPÀët £É£À¦UÉ §gÀĪÀ ¸ÀAUÀwAiÉÄAzÀgÉ C°è£À a£ÀßzÀ UÀtÂUÀ¼ÀÄ.
zÀÄgÀzÀȵÀÖzÀ ¸ÀAUÀwAiÉÄAzÀgÉ 2003gÀ°è a£ÀßzÀ UÀtÂAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄZÀѯÁ¬ÄvÀÄ. §AUÁgÀ¥ÉÃmÉ,
PÉÆïÁgÀ, ªÀiÁ®ÆgÀÄ, ªÀÄļÀ¨ÁUÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ²æäªÁ¸À¥ÀÄgÀ E°è£À vÁ®ÆèPÀÄUÀ¼ÀÄ. F
f¯ÉèAiÀÄ°è d£ÀgÀ ªÀÄÄRå PÀ¸ÀÄ§Ä ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ, ºÉÊ£ÀÄUÁjPÉ, ¥ÀĵÉÆàÃzÀåªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÉõÉä
GvÁàzÀ£É. EzÀÄ Mt¨sÀƫĬÄAzÀ PÀÆrzÀ §gÀ ¦ÃrvÀ f¯Éè. F f¯ÉèAiÀÄ aPÀÌwgÀÄ¥ÀwAiÀÄÄ
¥Àæ¹zÀÞ AiÀiÁvÁæ¸ÀܼÀªÁVzÉ. F f¯ÉèAiÀÄ°è C£ÉÃPÀ PÉgÉUÀ½ªÉ. CAvÀgÀUÀAUÉ JA§ ¸ÀܼÀªÀÅ
ªÀĺÀvÀézÀ ZÁjwæPÀ ¸ÀܼÀªÁVzÉ. ºÀdgÀvï ¨Á¨Á, ºÉÊzÀgÁ° zÀUÁð, ²æÃ¥ÁzÀgÁAiÀÄgÀ
§ÈAzÁªÀ£À ¸ÀºÀ PÉÆïÁgÀ f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ.

d
he
vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ f¯Éè

is
re S B
bl
be T
pu
K

KPÀ²¯Á ¨ÉlÖ, ªÀÄzsÀÄVj zÉêÀgÁAiÀÄ£À zÀÄUÀð

©

F f¯ÉèAiÀÄÄ 1832gÀ°è C¹ÛvÀéPÉÌ §AvÀÄ. EzÀÄ vÉAV£ÀPÁ¬Ä ¨É¼ÉUÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ. £ÀªÀÄä

gÁdåzÀ MAzÀÄ zÉÆqÀØ f¯Éè. F f¯ÉèAiÀÄÄ ºÀvÀÄÛ vÁ®ÆèPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. CªÀÅUÀ¼ÀÄ:
PÉÆgÀlUÉgÉ, UÀÄ©â, aPÀÌ£ÁAiÀÄPÀ£ÀºÀ½î, ¥ÁªÀUÀqÀ, PÀÄtÂUÀ¯ï, vÀÄgÀĪÉÃPÉgÉ, w¥ÀlÆgÀÄ,
ªÀÄzsÀÄVj, vÀĪÀÄPÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¹gÁ. C£ÉÃPÀ ¥Á¼ÉUÁgÀgÀÄ PÀnÖ¹gÀĪÀ C£ÉÃPÀ PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ
E°èª.É ªÀÄzsÄÀ Vj, «ÄrUÉò, ¥ÁªÀUq À ,À ¤qÀÄUÀ¯ï, zÉêÀgÁAiÀÄ£ÀzÄÀ UÀð, ºÀÄ°AiÀÄÆgÀÄzÀÄUÀð
ªÀÄvÀÄÛ ¹gÁUÀ¼À°è CAvÀºÀ PÉÆÃmÉUÀ½ªÉ. F f¯ÉèAiÀÄÄ ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ.
to

²æà ²ªÀPÀĪÀiÁgÀ¸Áé«ÄUÀ¼À £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ¹zÀÞUÀAUÉAiÀÄ°è ¸Á«gÁgÀÄ §qÀ «zÁåyðUÀ½UÉ

C£Àß ªÀÄvÀÄÛ CPÀëgÀ zÁ¸ÉÆúÀ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¥Àæ¹zÀÞ ¹zÁÝxÀð ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß E°è
t

£É£ÉAiÀħºÀÄzÀÄ. Erà zÉñÀzÀ°è «²µÀÖªÁzÀ PÀÄzÀÄgÉ vÀ½ C©üªÀÈ¢Þ PÉÃAzÀæ PÀÄtÂUÀ°è£À°èzÉ.

No

EAzÀÄ EzÀÄ gÁdåzÀ PÉÊUÁjPÁ PÉÃAzÀæªÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÉ. ªÀÄzsÀÄVjAiÀÄ°è K¶AiÀiÁ

RAqÀzÀ°èAiÉÄà CvÀåAvÀ JvÀÛgÀªÁzÀ KPÀ²¯Á ¨ÉlÖ«zÉ. zÉêÀgÁAiÀÄ£ÀzÀÄUÀðªÀÅ ¥ÀÄgÁt
¥Àæ¹zÀÞ ¥ÀqÉ¢zÉ. PÀÄtÂUÀ¯ï PÉgÉAiÀÄ §UÉÎ ¥Àæ¹zÀÞ d£À¥ÀzÀ VÃvɬÄzÉ. PÉÆgÀlUÉgÉ vÁ®ÆèQ£À
UÉÆgÀªÀ£ÀºÀ½îAiÀÄ ®Qëöäà zÉêÁ®AiÀÄ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ.

23
avÀæzÀÄUÀð f¯Éè

d
avÀæzÀÄUÀð ¨ÉlÖ ªÀÄzÀPÀj £ÁAiÀÄPÀ

he
avÀæzÀÄUÀð f¯ÉèAiÀÄÄ K¼ÀĸÀÄwÛ£À C¨sÉÃzÀå PÉÆÃmÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ. F
PÉÆÃmÉAiÉƼÀUÉ ¤Ãj£À PÉƼÀUÀ½ªÉ ªÀÄvÀÄÛ zÉêÁ®AiÀÄUÀ½ªÉ. F f¯ÉèAiÀÄ°è£À vÁ®ÆèPÀÄUÀ¼ÀÄ

is
re S
»ÃVªÉ: avÀæzÀÄUÀð, »jAiÀÄÆgÀÄ, ZÀ¼ÀîPÉgÉ, ºÉƸÀzÀÄUÀð, ºÉƼÀ¯ÉÌgÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÉƼÀPÁ®ÆägÀÄ.
F f¯ÉèAiÀÄÄ ¥Á¼ÉUÁgÀjUÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ. ªÀÄzÀPÀj £ÁAiÀÄPÀ JA§ ¥Á¼ÉUÁgÀgÀÄ
B
bl
ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÁÝgÉ. M£ÀPÉ N§ªÀé ¸ÁºÀ¸ÀPÉÌ ºÉ¸ÀgÁVzÁݼÉ. J¸ï. ¤d°AUÀ¥Àà,
be T
ªÀįÁèrºÀ½î gÁWÀªÉÃAzÀæ¸Áé«Ä, vÀ¼ÀÄQ£À ªÉAPÀtÚAiÀÄå, vÀgÁ¸ÀÄ, ²æà ²ªÀªÀÄÆwð ªÀÄÄgÀÄWÁ
pu
K

±ÀgÀtgÀÄ, vÀgÀ¼À¨Á¼ÀÄ ¸Áé«ÄÃfUÀ¼ÀÄ, PÀ©ÃgÁ£ÀAzÁ±ÀæªÀÄzÀ ²ªÀ°AUÁ£ÀAzÀ¸Áé«Ä, dUÀ¼ÀÆgÀ

EªÀiÁA¸Á¨ï ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ¥Àæ¹zÀÞ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ.
©

zÁªÀtUÉgÉ f¯Éè

avÀæzÀÄUÀð f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß «¨sÀf¹

1997gÀ ° è zÁªÀ t UÉ g É f¯É è A iÀ Ä £À Ä ß
gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ºÉƸÀzÁV gÀZÀ£ÉAiÀiÁzÀ
to

f¯ÉèUÉ §¼Áîj f¯ÉèAiÀÄ ºÀgÀ¥À£ÀºÀ½î ªÀÄvÀÄÛ

²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß
¸É à j¸À ¯ Á¬ÄvÀ Ä . F f¯É è A iÀ Ä Ä DgÀ Ä
t

vÁ®ÆèPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. CªÀÅUÀ¼ÀÄ

No

AiÀiÁªÀŪÉAzÀgÉ: ºÀjºÀgÀ, ºÀgÀ¥À£ÀºÀ½î,

±ÁAw ¸ÁUÀgÀ PÉgÉ
ZÀ£ÀßVj, ºÉÆ£Áß½, dUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
zÁªÀtUÉgÉ. zÁªÀtUÉgÉ £ÀUÀgÀªÀÅ PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÀiÁåAZɸÀÖgï JA§ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢vÀÄÛ. EzÀÄ
1960gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è dªÀ½ GvÀà£ÀßPÉÌ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ PÀZÁÑ ºÀwÛAiÀÄ PÉÆgÀvɬÄAzÀ
dªÀ½ «Ä®ÄèUÀ¼É®è FUÀ ªÀÄÄaÑ ºÉÆÃVªÉ. EAzÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°è C£ÉÃPÀ ¸ÀPÀÌgÉ PÁSÁð£ÉUÀ¼ÀÄ

24
PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛªÉ. £ÀÆgÁgÀÄ DºÁgÀ ¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ WÀlPÀUÀ¼ÀÄ PÁAiÀÄ𠤪Àð»¸ÀÄwÛªÉ.
PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ ²PÀët PÉÃAzÀæ JA§ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß CzÀÄ UÀ½¹zÉ. ¥Àæ¹zÀÞ ¨Á¥ÀÆf ²PÀët
¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ E°èzÉ.
Erà zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw zÉÆqÀØ PÉgÉ ‘±ÁAw ¸ÁUÀgÀ’ ZÀ£ÀßVjAiÀÄ°èzÉ. EzÀgÀ
¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 64 Q.«ÄÃlgïUÀ¼ÀÄ. ºÀjºÀgÀ £ÀUÀgÀzÀ°è ºÉÆAiÀÄì¼À PÁ®zÀ ºÀjºÀgÉñÀégÀ
zÉêÁ®AiÀÄ«zÉ.
²ªÀªÉÆUÀÎ f¯Éè

d
PÀ £ ÁðlPÀ z À MAzÀ Ä ¥À æ ¹ zÀ Þ f¯É è EzÁVzÉ . ¥Áæ P À È wPÀ ¸ËAzÀ A iÀ Ä ðPÉ Ì EzÀ Ä
ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ. F f¯ÉèAiÀÄ°è K¼ÀÄ vÁ®ÆèPÀÄUÀ½ªÉ. CªÀÅ: wÃxÀðºÀ½î, ¸ÁUÀgÀ,

he
¸ÉÆgÀ§, ¨sÀzÁæªÀw, ²ªÀªÉÆUÀÎ, ²PÁj¥ÀÄgÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÉƸÀ£ÀUÀgÀ. EzÀ£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀzÀ ¨sÀvÀÛzÀ
PÀtd JAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. vÀÄAUÀ¨sÀzÀæ, ±ÀgÁªÀw, ªÀgÀzÁ ªÀÄvÀÄÛ PÀĪÀÄzÀéw £À¢UÀ¼ÀÄ

is
f¯ÉèAiÀÄ°èªÉ. E°è£À eÉÆÃUï d®¥ÁvÀªÀÅ «±Àé ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ. f¯ÉèAiÀÄ ±ÀAPÀgÀWÀlÖzÀ°è
re S
PÀĪÉA¥ÀÄ «±Àé«zÁå®AiÀÄ«zÉ. F f¯ÉèAiÀÄ wÃxÀðºÀ½î vÁ®ÆèQ£À PÀÄ¥Àà½îAiÀÄ°è PÀĪÉA¥ÀÄ
B
bl
CªÀgÀ ªÀģɬÄzÉ. CzÉÆAzÀÄ ¥ÀæªÁ¹ PÉÃAzÀæªÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÉ. ¨sÀzÁæªÀwAiÀÄÄ PÉÊUÁjPÁ
£ÀUÀgÀªÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÉ. £ÁrUÉ CUÀvÀåªÁzÀ «zÀÄåvÀÛ£ÀÄß E°è£À ±ÀgÁªÀw d® «zÀÄåvï ªÀÄvÀÄÛ
be T
pu
ªÀgÁ» d® «zÀÄåvï PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ MzÀV¸ÀÄvÀÛªÉ.
K
©
to

eÉÆÃUï d®¥ÁvÀ PÀĪÉA¥ÀÄgÀªÀgÀ ªÀÄ£É, PÀÄ¥Àà½î

t

²ªÀªÉÆUÀÎ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß PɼÀ¢ CgÀ¸ÀgÀÄ ¸Áܦ¹zÀgÀÄ JAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. PɼÀ¢AiÀÄ°è

No

MAzÀÄ ¥ÁæZÀå ªÀ¸ÀÄÛ ¸ÀAUÀæºÁ®AiÀÄ«zÉ. ²ªÀ£À ªÀÄÄRzÀAwgÀĪÀ £ÀUÀgÀ ²ªÀªÉÆUÀÎ JAzÀÄ

¥ÀæwÃw¬ÄzÉ. KµÁå RAqÀzÀ°èAiÉÄà Cw GzÀÝ ±ÀgÁªÀw d®¥ÁvÀ ²ªÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ
UÉÃgÀĸÉÆ¥ÉàAiÀÄ°èzÉ. ¸ÉÆgÀ§ vÁ®ÆèQ£À UÀÄqÀ« JA§°è ¥Àæ¹zÀÞ ¥ÀQë zsÁªÀÄ«zÉ. ¨sÀzÀæ ªÀ£Àå
ªÀÄÈUÀ zsÁªÀĪÀÅ ¥Àæ¹zÀÞ ¥ÀæªÁ¹ vÁtªÁVzÉ. wÃxÀðºÀ½î vÁ®ÆèQ£À DUÀÄA¨ÉAiÀÄ°è Cw
ºÉZÀÄÑ ªÀļÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. §½îUÁ«AiÀÄ wæ¥ÀÄgÁAvÀPÉñÀégÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉÃzÁgÉñÀégÀ zÉêÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ
¥Àæ¹zÀÞªÁVªÉ. PɼÀ¢ CgÀ¸À ²ªÀ¥Àà £ÁAiÀÄPÀ£ÀÄ PɼÀ¢AiÀÄ°è ¸ÀÄAzÀgÀªÁzÀ CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß

25
PÀnÖ¹zÀÝ. eÁÕ£À¦ÃoÀ ¥Àæ±À¹Û ¥ÀqÉzÀ E§âgÀÄ ¸Á»wUÀ¼ÁzÀ gÁµÀÖçPÀ« PÀĪÉA¥ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ qÁ. AiÀÄÄ.
Dgï. C£ÀAvÀªÀÄÆw𠲪ÀªÉÆUÀÎ f¯ÉèAiÀÄ wÃxÀðºÀ½î vÁ®ÆèQUÉ ¸ÉÃjzÀªÀgÀÄ. gÁµÀÖç¥Àæ±À¹Û
¥ÀÄgÀ¸ÀÌøvÀ ºÁqÀÄUÁgÀ ²ªÀªÉÆUÀÎ ¸ÀħâtÚ F f¯ÉèAiÀĪÀgÀÄ.
PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ¼À£ÀÄß GvÀÛj¹.
1. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°è JµÀÄÖ f¯ÉèUÀ½ªÉ?
2. zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ Cw zÉÆqÀØ PÉgÉ ±ÁAw¸ÁUÀgÀ AiÀiÁªÀ f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ?
3. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÁqÀÄ EgÀĪÀ f¯Éè AiÀiÁªÀÅzÀÄ?

d
4. gÁµÀÖçPÀ« PÀĪÉA¥ÀÄ ºÉ¸Àj£À «±Àé«zÁå®AiÀÄ gÁdåzÀ°è AiÀiÁªÀ f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ?

he
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ
• §£ÉßÃgÀÄWÀlÖ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÁQðUÉ ¨sÉÃn ¤Ãr C°ègÀĪÀ ¥ÁætÂUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß
¹zÀÞ¥Àr¹. CªÀÅUÀ¼À avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹. EzÀgÀ MAzÀÄ ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹.

is
re S
• ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÁSÁð£ÉUÀ¼À ¥ÀnÖ ªÀiÁr. CªÀÅUÀ¼À
avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 MAzÀÄ ªÀgÀ¢ ¹zÀÞ¥Àr¹.
B
bl
ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀ
be T
pu
£ÀªÀÄä £Ár£À ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ DqÀ½vÀ «¨sÁUÀªÉAzÀgÉ ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀ. ªÉÄʸÀÆgÀÄ
K

DgÀA¨sÀzÀ°è MqÉAiÀÄgï gÁdåzÀ gÁdzsÁ¤AiÀiÁVvÀÄÛ. F «¨sÁUÀzÀ°è JAlÄ f¯ÉèUÀ½ªÉ.

CªÀÅ ªÉÄʸÀÆgÀÄ, ªÀÄAqÀå, ºÁ¸À£À, aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ, GqÀĦ, zÀQëtPÀ£ÀßqÀ, ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ
©

ªÀÄvÀÄÛ PÉÆqÀUÀÄ. F «¨sÁUÀzÀ DqÀ½vÀ PÉÃAzÀæ ªÉÄʸÀÆgÀÄ. PÀ£ÁðlPÀzÀ C£ÉÃPÀ ²æêÀÄAvÀ

f¯ÉèUÀ¼ÀÄ ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°èªÉ. F «¨sÁUÀªÀÅ £À¢UÀ½UÉ, ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ½UÉ, CgÀtåUÀ½UÉ,
ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀUÀ½UÉ, PÁ¦ü vÉÆÃlUÀ½UÉ, PÀgÁªÀ½UÉ, §AzÀgÀÄUÀ½UÉÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ.
t to
No

ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÁèªÁgÀÄ ¨sÀÆ¥Àl

26
ZÁjwæPÀ »£É߯É
ªÉÄʸÀÆj£À gÁeÉÃwºÁ¸À, ¸ÀàµÀÖªÁV DgÀA¨sÀªÁUÀĪÀÅzÀÄ UÀAUÀgÀ PÁ®¢AzÀ JAzÀÄ
ºÉüÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. vÀ®PÁqÀÄ UÀAUÀgÀ gÁdzsÁ¤AiÀiÁVvÀÄÛ. D£ÀAvÀgÀ ZÉÆüÀgÀÄ, ºÉÆAiÀÄì¼ÀgÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ «dAiÀÄ£ÀUÀgÀzÀ CgÀ¸ÀgÀÄ ªÉÄʸÀÆgÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è D½éPÉ £ÀqɹzÀgÀÄ.
ªÉÄʸÀÆgÀÄ C£ÉÃPÀ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀUÀ¼À PÁ® MqÉAiÀÄgï CªÀgÀ ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ D½éPÉAiÀÄ°èvÀÄÛ.
PÉ®ªÀÅ ªÀµð À UÀ¼À PÁ® CzÀÄ ºÉÊzÀgÁ° ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ªÀÄUÀ n¥ÀÄà¸ÄÀ ¯ÁÛ£ Û ï CªÀgÄÀ UÀ¼À DqÀ½vÀzÀ
ªÀ±ÀzÀ°èvÀÄÛ. ZÁjwæPÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¥ËgÁtÂPÀªÁV ªÉÄʸÀÆgÀ£ÀÄß ªÀÄ»µÀ£ÁqÀÄ JAzÀÄ
PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀÄgÁt PÀxÉAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ zÉë ¥ÁªÀðwAiÀÄÄ ZÁªÀÄÄAqÉñÀéj gÀÆ¥À zsÀj¹

d
ªÀÄ»µÁ¸ÀÄgÀ£À£ÀÄß PÉÆAzÀ¼ÀÄ. ªÀÄ»µÁ¸ÀÄgÀ£À£ÀÄß PÉÆAzÀÀ ¸ÀܼÀªÉà ªÉÄʸÀÆgÁ¬ÄvÀÄ.

he
AiÀÄzÀÄgÁAiÀÄ C£ÀÄߪÀªg À ÄÀ MqÉAiÀÄgï ªÀÄ£Év£ À z
À À ªÉÆzÀ® CgÀ¸ÄÀ . aPÀÌzÃÉ ªÀgÁAiÀÄ MqÉAiÀÄgï
CªÀgÄÀ ¥À¹ æ zÀÞ zÉÆgÉAiÀiÁVzÀÝgÄÀ . CªÀgÀ £ÀAvÀgÀ ¹AºÁ¸À£PÀ ÌÉ §AzÀ CgÀ¸g À ÄÀ zÀħð®gÁVzÀÝgÄÀ .
D ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¸ÉãÁ¢ü¥ÀwAiÀiÁVzÀÝ ºÉÊzÀgÁ°AiÀÄÄ D½éPÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀ. CªÀ£ÀÄ

is
re S
ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£À ªÀÄUÀ n¥ÀÄà¸ÀįÁÛÛ£ï 1761 jAzÀ 1799 gÀªÀgÉUÉ DqÀ½vÀ £ÀqɹzÀgÀÄ. ©ænµÀgÀ
«gÀÄzÀÞ C£ÉÃPÀ ºÉÆÃgÁlUÀ¼À£ÀÄß n¥ÀÄà £ÀqɹzÀ£ÀÄ. ¥sÉæAZïgÀ eÉÆvÉAiÀÄ°è ¸ÀºÁAiÀÄPÉÌ ¸ÀAzsÁ£À
B
bl
£Àqɹ ©æænµÀgÀ£ÀÄß zÉñÀ¢AzÀ ºÉÆgÀºÁPÀ®Ä n¥ÀÄà¸ÀįÁÛÛ£ï ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀ. n¥ÀÄà¸ÀįÁÛ£À£ÀÄ
be T
C£ÉÃPÀ d£À¥ÀgÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆAqÀ£ÀÄ.
pu
n¥ÀÄà¸ÀįÁÛ£À£ÀÄ 1799gÀ°è ©ænµÀgÀ eÉÆvÉV£À AiÀÄÄzÀÝzÀ°è
K

¥Áæt vÉvÀÛ£ÀÄ. £ÀAvÀgÀ ©æænµÀgÀÄ DqÀ½vÀªÀ£ÀÄß ªÀÄvÉÛ MqÉAiÀÄgÀ ªÀ±ÀPÉÌ

©

¤ÃrzÀgÀÄ. DqÀ½vÀzÀ°è z˧ð®åªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ ©ænµÀgÀÄ 1831gÀ°è

DqÀ½vÀªÀ£ÀÄß vÀªÀÄä ªÀ±ÀPÉÌ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀgÀÄ. DzÀgÉ 1881gÀ°è ªÀÄvÉÛ
D½éPAÉ iÀÄ£ÀÄß MqÉAiÀÄgÀÀ ªÀ±PÀ ÌÉ ¤ÃrzÀgÄÀ . PÀ¼zÉ À 20£ÉAiÀÄ ±Àvª
À iÀ Á£ÀzÀ
D¢ ¨sÁUÀzÀ°è £Á®ér PÀȵÀÚgÁd MqÉAiÀÄgï DqÀ½vÀzÀ°è C£ÉÃPÀ
d£À¥ÀgÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÁzÀªÀÅ «±ÉõÀªÁV ²PÀët, ¸ÀA¸ÀÌøw, ¤ÃgÁªÀjUÉ
n¥ÀÄà¸ÀįÁÛ£À EªÀgÀÄ DzÀåvÉ ¤ÃrzÀgÀÄ. ¸Àgï. JªÀiï. «±ÉéñÀégÀAiÀÄå ªÀÄvÀÄÛ ¸Àgï.
«ÄeÁð E¸Áä¬Ä¯ï CªÀgÀ ¢ªÁ£ÀVjAiÀÄ°è ªÉÄʸÀÆgÀÄ C¥ÀƪÀð
to

AiÀıÀ¸Àì£ÀÄß ¥ÀqɬÄvÀÄ. 1947gÀ°è zÉñÀPÉÌ ¸ÁévÀAvÀæöå §AzÁUÀ ªÉÄʸÀÆgÀÄ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀ

UÀtgÁdåzÀ°è «°Ã£ÀUÉÆArvÀÄ.
t
No

£Á®ér PÀȵÀÚgÁd MqÉAiÀÄgï ¸Àgï. «ÄeÁð E¸Áä¬Ä¯ï

27
 F «¨sÁUÀzÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ f¯ÉU è ¼
À °
À è ««zsÀ gÁd ªÀÄ£Év£ À U
À ¼À ÄÀ D½éPÉ £Àq¹ É zÀ ZÀjvɬ æ ÄzÉ.
PÉÆqÀUÀÄ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß C£ÉÃPÀ gÁd ªÀÄ£ÉvÀ£ÀUÀ¼ÀÄ DqÀ½vÀ £ÀqɹzÀªÀÅ. ºÁ¯ÉÃj ªÀÄ£ÉvÀ£ÀªÀÅ
17£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è vÀ£Àß D½éPÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Áܦ¹vÀÄ. ©zÀ£ÀÆgÀÄ EªÀgÀ gÁdzsÁ¤AiÀiÁVvÀÄÛ.
ºÁ¯ÉÃj CgÀ¸ÀgÀ°è zÉÆqÀØ«ÃgÀ¥Àà ¥Àæ¹zÀÞ zÉÆgÉ. aPÀÌ«ÃgÀgÁd PÉÆ£ÉAiÀÄ CgÀ¸À. EªÀ£ÀÄ
zÀħð®£ÁVzÀÝ. EzÀ£ÄÀ ß §¼À¹PÉÆAqÀÄ ©ænµÀgÄÀ DqÀ½vÀª£ À ÄÀ ß vÀªÄÀ ä ªÀ±PÀ ÌÉ vÉUz É ÄÀ PÉÆAqÀgÄÀ .
¸ÁévÀAvÁæöå£ÀAvÀgÀ PÉÆqÀUÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀ gÁdåªÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ 1956gÀ°è CzÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è
«°Ã£ÀUÉÆArvÀÄ. PɼÀ¢ ¸ÀA¸ÁÜ£À ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ gÁdªÀÄ£ÉvÀ£ÀªÁVzÉ.
PÀ£ÁðlPÀzÀ PÀgÁªÀ½ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß vÀļÀÄ£ÁqÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ. zÀQët PÀ£ÀßqÀ
ªÀÄvÀÄÛ GqÀĦ f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ vÀļÀÄ£ÁqÀÀ£ÀÄß 7£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£À¢AzÀ 14£ÉAiÀÄ

d
±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀªÀgÉUÉ C¼ÀÄ¥À ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ CgÀ¸ÀgÀÄ D½éPÉ £ÀqɹzÀgÀÄ. ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ PÁ®WÀlÖUÀ¼À°è

he
GzÁåªÀgÀ, ªÀÄAUÀ®¥ÀÄgÀ, ºÀÄAZÀ ªÀÄvÀÄÛ §£ÀªÁ¹UÀ¼ÀÄ C¼ÀÄ¥ÀgÀ gÁdzsÁ¤UÀ¼ÁVzÀݪÀÅ.
vÀļÀÄ£Ár£À°è C£ÉÃPÀ ¥Á¼ÉUÁgÀgÀÄ DqÀ½vÀ £ÀqɹzÀgÀÄ. CªÀgÀ°è ¥Àæ¹zÀÞgÁzÀªÀgÉAzÀgÉ
¥ÀÄwÛUAÉ iÀÄ ZËlgÀÄ, §AUÀªÁrAiÀÄ §AUÀgÄÀ , PÁPÀð¼ÀzÀ ¨ÉÊgÀªg À ¸À gÀ ÄÀ , PÁ¸ÀgU À ÆÉ Ãr£À PÀÄA§¼É

is
re S
CgÀ¸ÀgÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ.
PÀgÁªÀ½ ¥Àz
B
æ ÃÉ ±Àª£
À ÄÀ ß ©ænµÀgÄÀ PÉ£g À À JAzÀÄ PÀgz
É g
À ÄÀ . F ¥Àz æ ÃÉ ±Àª£
À ÄÀ ß CªÀgÄÀ 1801gÀ°è

bl
ªÀ±À¥Àr¹PÉÆAqÀgÀÄ. ©ænµÀgÀÄ PÀgÁªÀ½AiÀÄ£ÀÄß 1860gÀ°è GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët PÀ£ÀßqÀ
be T
JAzÀÄ «¨sÀf¹zÀgÀÄ. zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß «¨sÀf¹ 1997gÀ°è GqÀĦ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß
pu
gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
K

I. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.

©

1. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°è EAzÀÄ JµÀÄÖ f¯ÉèUÀ½ªÉ?

2. ªÉÄʸÀÆgÀÄ JA§ ºÉ¸ÀgÀÄ §gÀ®Ä PÁgÀtªÀ£ÀÄß w½¹.
3. ªÉÄʸÀÆgÀÄ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ 20£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ D¢ ¨sÁUÀzÀ°è
PÁgÀtgÁzÀ MqÉAiÀÄgï ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gɬÄj.
4. PÀgÁªÀ½ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ©ænµÀgÀÄ ªÉÆzÀ®Ä K£ÉAzÀÄ PÀgÉzÀgÀÄ?
II. SÁ° eÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀwð ªÀiÁr.
to

1. zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß «¨sÀf¹ --------- ªÀµÀð GqÀĦ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß

gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
t

2. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ ----------- ªÀÄvÀÄÛ -------------- PÀgÁªÀ½

No

f¯ÉèUÀ¼ÀÄ
¥ÁæPÀÈwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®
F «¨sÁUÀªÀÅ ««zsÀ ºÀªÁªÀiÁ£ÀUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ ¥ÀæzÉñÀªÁVzÉ. F «¨sÁUÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀ
GqÀĦ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ «±Á®ªÁzÀ PÀgÁªÀ½ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂ, zÀlÖ PÁqÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀgÁªÀ½ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ MnÖUÉ E°ègÀĪÀÅzÀjAzÀ E°è£À
ªÁAiÀÄÄUÀÄtªÀ£ÀÄß GµÀÚ ªÀ®AiÀÄzÀ ªÀļɪÀiÁgÀÄvÀ ªÁvÁªÀgÀt JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.

28
F «¨sÁUÀzÀ°è£À ºÀªÁªÀiÁ£ÀªÀÅ wêÀæ ZÀ½ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀgÁ¸Àj GµÀÚ ªÀ®AiÀÄ¢AzÀ PÀÆrzÉ.
ªÀÄAqÀå ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄʸÀÆgÀÄ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ Mt ºÀªÁªÀiÁ£À¢AzÀ PÀÆrªÉ. F «¨sÁUÀzÀ°è
GqÀĦAiÀÄÄ Cw ºÉZÀÄÑ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀgÉ ªÀÄAqÀå f¯ÉèAiÀÄÄ Cw PÀrªÉÄ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß
¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ««zsÀ ºÀªÁªÀiÁ£À, ««zsÀ ¥ÀæªÀiÁt ªÀļÉ, ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ, CgÀtå ªÀÄÄAvÁzÀ
«©ü£ÀßvɬÄAzÁV E°è ««zsÀ jÃwAiÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ. E°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ
ªÀÄÄRå PÀȶ ¨É¼ÉUÀ¼ÉAzÀgÉ gÁV, ¨sÀvÀÛ, GzÀÄÝ, ºÉ¸ÀgÀÄ, ºÀÄgÀĽPÁ¼ÀÄ, eÉÆüÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
E°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ªÁtÂdå ¨É¼ÉUÀ¼ÉAzÀgÉ PÁ¦ü, PÀ§Äâ, vÀA¨ÁPÀÄ, CqÀPÉ, K®QÌ, QvÀۼɺÀtÄÚ,
¥ÉÊ£Á¥sÀ¯ï, UÉÆÃqÀA© ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÁ¦üAiÀÄ£ÀÄß ªÉÆzÀ®Ä aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆj£À°è
¨É¼ÉAiÀįÁ¬ÄvÀÄ. F «¨sÁUÀzÀ C£ÉÃPÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è «Ã¼ÉåzɯÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.

d
¥ÁæPÀÈwPÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ zÀȶ֬ÄAzÀ EzÀÄ ¸ÀªÀÄÈzÀÞ «¨sÁUÀªÁVzÉ. PÉÆqÀUÀÄ, zÀQët

he
PÀ£ÀßqÀ, ªÉÄʸÀÆgÀÄ, aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ f¯ÉèUÀ¼À°è ««zsÀ §UÉAiÀÄ CgÀtåUÀ½ªÉ. vÉÃUÀ,
²æÃUÀAzsÀ, ºÉÆAUÉ, £ÀA¢, ªÀÄwÛ, ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ E°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ. F CgÀtåUÀ¼ÀÄ
C£ÉÃPÀ §UÉAiÀÄ GvÀà£ÀßUÀ½UÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVªÉ. UÉÆÃAzÀÄ, eÉãÀÄvÀÄ¥Àà ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄÃt,

is
re S
PÁqÀĺÀtÄÚ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ QgÀÄ CgÀtå GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ.
F «¨sÁUÀªÀÅ C£ÉÃPÀ zÉÆqÀØ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀtÚ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è
B
bl
ªÀÄÄRåªÁzÀªÀÅ ¸ÀħæºÀätå ¨ÉlÖ, UÉÆÃ¥Á®¸Áé«Ä ¨ÉlÖ, ªÀįÉʪÀĺÀzÉñÀégÀ ¨ÉlÖ, ©½VjgÀAUÀ£À
be T
¨ÉlÖ, ªÀÄļÀîAiÀÄå£V
À j, PɪÄÀ ätÄÚUÄÀ Ar, ZÁªÀÄÄAr ¨ÉlÖ, ±Àª
æ t
À ¨É¼U
À Æ
É ¼ÀzÀ ZÀAzÀVæ j, EAzÀV æ j
pu
ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ ¥Àæ¹zÀÞ ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ.
K

zÀlÖªÁzÀ CgÀtåUÀ½UÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁzÀ ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀªÀÅ fêÀªÉÊ«zsÀåPÀÆÌ

ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ. ºÀÄ°, agÀvÉ, PÁqÀÄ£Á¬Ä, fAPÉ, £Àj, PÁqɪÉÄä ««zsÀ §UÉAiÀÄ
©

ºÁªÀÅUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀUÀ¼ÀÄ E°è£À CgÀtåUÀ¼À°è ªÁ¸ÀªÁVªÉ. ªÀÄAqÀå f¯ÉèAiÀÄ

§£ÀÆßgÀÄ GvÀÛªÀÄ vÀ½AiÀÄ lUÀgÀÄUÀ½UÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ.
F «¨sÁUÀzÀ ¥À¹ æ zÀÞ £À¢UÀ¼ÄÀ : PÁªÉÃj, ºÉêÀiÁªÀw, ºÁgÀAV, £ÉÃvÁæªw À , PÀĪÀiÁgÀzÁs gÀ,
ªÉÃzÁªÀw, PÀ¦®, AiÀÄUÀa, UÀAUÉÆ½î ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ. E°è C£ÉÃPÀ ¥Àæ¹zÀÞ d®¥ÁvÀUÀ½ªÉ.
t to
No

UÀUÀ£ÀZÀÄQÌ - ¨sÀgÀZÀÄQÌ d®¥ÁvÀ

29
 CªÀÅ: UÀU£
À Z
À ÄÀ QÌ §gÀZÄÀ QÌ, C¨Éâ d®¥ÁvÀ, E¥ÀÄð d®¥ÁvÀ, ºÉ¨âÉ d®¥ÁvÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÅÀ .
ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼À°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀ ªÀÄÄRå R¤dUÀ¼ÉAzÀgÉ ¨ÁPÉìöÊmï,
¥sɯï¸ÉÊmï, PÉÆæêÉÄÊmï, ¸ÀÄtÚPÀ®Äè, UÁæ£ÉÊmï, ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ. £ÀªÀÄä zÉñÀzÀ°è
¥sɯï¸ÉÊmï C¢gÀÄ ªÉÄʸÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°è ªÀiÁvÀæ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. F «¨sÁUÀzÀ zÀQët PÀ£ÀßqÀ
ªÀÄvÀÄÛ GqÀĦ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ PÀgÁªÀ½ f¯ÉèUÀ¼ÁVªÉ. E°è §AzÀgÀÄUÀ½ªÉ. F f¯ÉèUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæ
«ÄãÀÄUÁjPÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVªÉ. E°è ¸ÀA¸ÀÌj¹zÀ «ÄãÀ£ÀÄß gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸Á«gÁgÀÄ «ÄãÀÄUÁgÀjUÉ EzÀÄ ªÀgÀªÀiÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®ªÁVzÉ. PÉÆqÀUÀÄ, aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ,
ªÉÄʸÀÆgÀÄ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼À ¢«ÄäUÀ¼À ªÀiÁgÁlzÀ PÉÃAzÀæUÀ¼ÁVªÉ.

d
is he
re S B
bl
be T
pu
K
©

PÀgÁªÀ½AiÀÄ°è «ÄãÀÄUÁjPÉ
PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
1. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ JgÀqÀÄ ¥Àæ¹zÀÞ £À¢UÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄ §gɬÄj.
2. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼À°è Cw ºÉZÀÄÑ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ f¯Éè ºÁUÀÆ Cw
PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ f¯Éè AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
to

3. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼À°è zÉÆgÉAiÀÄĪÀ JgÀqÀÄ R¤dUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß

§gɬÄj.
4. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ PÀgÁªÀ½ f¯ÉèUÀ¼À°è d£ÀgÀ ªÀÄÄRå GzÉÆåÃUÀªÉãÀÄ?
t

CgÀtåUÀ¼ÀÄ, ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀUÀ¼ÀÄ, gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀUÀ¼ÀÄ

No

ªÉÄʸÀÆgÀÄ CgÀtåUÀ¼À £ÁqÀÄ. ªÉÄʸÀÆgÀÄ, PÉÆqÀUÀÄ,

aPÀ̪ÄÀ UÀ¼Æ
À gÀÄ, ºÁ¸À£À ªÀÄÄAvÁzÀ f¯ÉU è ¼
À ÄÀ ªÉÊ«zsåÀ ªÄÀ AiÀĪÁzÀ
zÀlÖ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ PÀÆrªÉ. §ArÃ¥ÀÄgÀ, £ÁUÀgÀºÉƼÉ,
ªÀįÉʪÀĺÀzÉñÀégÀ ¨ÉlÖ, ¥ÀĵÀàVj, ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ ¥Àæ¹zÀÞ CgÀtå
§ÄqÀPÀlÄÖ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÁVªÉ. E°è ºÀvÁÛgÀÄ §UÉAiÀÄ QgÀÄ CgÀtå GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ

30
zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. ¸Á«gÁgÀÄ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÀjUÉ QgÀÄ CgÀtå GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ ªÀgÀªÀiÁ£ÀzÀ,
DºÁgÀzÀ ªÀÄÆ®UÀ¼ÁVªÉ. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèU¼ À ÄÀ C£ÉÃPÀ §ÄqÀPl À ÄÖ ¸ÀªÄÀ ÄzÁAiÀÄUÀ½UÉ
£É¯ÉAiÀiÁVªÉ. eÉãÀÄPÀÄgÀħgÀÄ Cw ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ §ÄqÀPÀlÄÖ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀĪÁVzÉ.
ªÉÄʸÀÆgÀÄ, ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ f¯ÉèUÀ¼À°è EªÀgÀÄ ºÉZÁÑV £É¯É¹zÁÝgÉ. zÀQët PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ
GqÀĦ f¯ÉèAiÀÄ°è PÉÆgÀUÀ §ÄqÀPÀlÄÖ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ«zÉ. CvÀåAvÀ »AzÀĽzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ
EzÁVzÉ. PÉÆqÀUÄÀ f¯ÉèAiÀÄ°è PÀAqÀÄ §gÀĪÀ §ÄqÀPl À ÄÖ ¸ÀªÄÀ ÄzÁAiÀĪÉAzÀgÉ ªÀįÉPÄÀ rAiÀÄgÀÄ.
EªÀgÀÄ zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ®Æè PÀAqÀÄ §gÀÄvÁÛgÉ. ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è ªÁ¹¸ÀĪÀ

d
¸ÉÆðUÀgÄÀ ªÀÄvÉÆAÛ zÀÄ §ÄqÀPlÀ ÄÖ ¸ÀªÄÀ ÄzÁAiÀÄ. EªÀg®À zè É AiÀÄgÀªg
À ÄÀ , ºÀQ̦QÌU¼ À ÄÀ , ºÀ®¸ÀgÄÀ ,

he
ªÉÄÃzÁgÀgÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ §ÄqÀPÀlÄÖ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ½ªÉ.

is
re S B
bl
be T
pu
K

ºÀÄ° D£É PÁqɪÉÄä

©

ºÀÄ° £ÀªÀÄä gÁµÀÖç ¥ÁætÂ. ºÀÄ°¸ÀAgÀPÀëuÁ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ gÁdåzÀ°è eÁjAiÀÄ°èzÉ.

gÁdåz° À g
è ÄÀ ªÀ LzÀÄ ºÀÄ° ¸ÀAgÀPu ëÀ Á ªÀ£åÀ ªÄÀ ÈUÀ zsÁªÀÄUÀ¼°
À è ªÀÄÆgÀÄ ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀz° À ª
è .É
§ArÃ¥ÀÄgÀ, £ÁUÀgÀºÉƼÉ, ¨sÀzÁæ ºÀÄ° ¸ÀAgÀPÀëuÁ «ÄøÀ®Ä ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÁVªÉ. EzÉÃ
jÃwAiÀÄ°è D£ÉU¼ À À ¸ÀAgÀPëÀuÁ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ E°è C£ÀĵÁ×£z À °
À èz.É D£ÉU¼
À À zÀAvÀPÁÌV, ºÀÄ°
ZÀªÀÄðPÁÌV CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß CPÀæªÀĪÁV PÉÆ®è¯ÁUÀÄwÛzÉ. CzÀ£ÀÄß vÀqÉzÀÄ CªÀÅUÀ¼À ¸ÀAvÀwAiÀÄ£ÀÄß
gÀQë¸ÀĪÀ GzÉÝñÀ¢AzÀ ºÀÄ° ¸ÀAgÀPÀëuÁ AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ D£É ¸ÀAgÀPÀëuÁ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß
to

C£ÀĵÁ×£ÀUÉƽ¸À¯ÁVzÉ. zÉñÀzÀ°è ºÀÄ°UÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÄ Cw ºÉaÑgÀĪÀ gÁdå PÀ£ÁðlPÀ.

£À ª À Ä ä gÁdåzÀ ° è Cw ºÉ Z À Ä Ñ ªÀ £ À å ªÀ Ä ÈUÀ
t
No

zs Á ªÀ Ä UÀ ¼ À Ä , ¥À Q ë ¸À A gÀ P À ë u Á zs Á ªÀ Ä UÀ ¼ À Ä
ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°èªÉ. gÀAUÀ£ÀwlÄÖ ¥ÀQëzsÁªÀÄ,
UÀÄqÀ« ¥ÀQëzsÁªÀÄ, PÉÆPÀÌgÉ ¨É¼ÀÆîgÀÄ ªÀÄÄRå
gÀAUÀ£ÀwlÄÖ ¥ÀQëzsÁªÀÄ
¥ÀQëzsÁªÀÄUÀ¼ÁzÀgÉ ªÉÄîÄPÉÆÃmÉ ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀzsÁªÀÄ,
PÁªÉÃj ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀzsÁªÀÄ, ªÀįÉʪÀĺÀzÉñÀégÀ
ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀzsÁªÀÄ, ¥ÀĵÀàVj ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀzsÁªÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°ègÀĪÀ

31
¥Àæ¹zÀÝ ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀzsÁªÀÄUÀ¼ÀÄ. ªÉÄʸÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°è gÁfêÀUÁA¢ü £ÁUÀgÀºÉÆ¼É gÁ¶ÖçÃAiÀÄ
GzÁå£À«zÀÝgÉ ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è §ArÃ¥ÀÄgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£À«zÉ. SÉqÀØ JA§
PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ ªÀÄÆ®PÀ PÁqÁ£ÉUÀ¼À£ÀÄß C°è ¥À¼ÀV¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
I. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
1. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°ègÀĪÀ JgÀqÀÄ ¥Àæ¹zÀÞ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?
2. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼À°è £É¯É¹gÀĪÀ JgÀqÀÄ §ÄqÀPÀlÄÖ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À
ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gɬÄj

d
3. JgÀqÀÄ ¥ÀQëzsÁªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀÄ ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀzsÁªÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gɬÄj.

he
II. SÁ° eÁUÀªÀ£ÀÄß ¨sÀwð ªÀiÁr.
1. £ÀªÀÄä gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥Áæt ------.

is
re S
2. PÁqÁ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥À¼ÀV¸ÀĪÀ «zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ------- JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
B
bl
PÀȶ ªÀÄvÀÄÛ G¢ÝªÉÄUÀ¼ÀÄ
PÀȶAiÀÄÄ £ÀªÀÄä d£ÀgÀ fêÀzÀæªÀå. EzÀPÉÌ ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ C¥ÀªÁzÀªÀ®è.
be T
pu
ªÉÄʸÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄÄ gÉõÉä ¨É¼ÉUÉ, PÉÆqÀÀUÀÄ, ºÁ¸À£À ªÀÄvÀÄÛ aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ PÁ¦ü
K

vÉÆÃlUÀ½UÉ, ªÀÄAqÀå f¯ÉèAiÀÄÄ PÀ§Ä⠨ɼÉUÉ, zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯Éè, GqÀĦ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ UÉÆÃqÀA©,
ªÉÄt¸ÀÄ, K®QÌ, gÀ§âgï ¨É¼ÉUÀ½UÉ ¥Àæ¹¢ÝAiÀiÁVªÉ. zÉñÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÁ¦üAiÀÄ£ÀÄß
©

aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆj£À°è ¨É¼ÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. PÀȶ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ PÉêÀ® DºÁgÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼À£ÀÄß

¨É¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀPÉÌ «ÄøÀ¯ÁV®è. F «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼À°è PÀȶ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀgÀ
eÉÆvÉUÉ ºÉÊ£ÀÄUÁjPÉ, PÉÆý ¸ÁPÁtÂPÉ, PÀÄj ¸ÁPÁtÂPÉ ªÀÄvÀÄÛ vÉÆÃlUÁjPÉUÀ¼À ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ
ZÀlĪÀnPÉUÀ½ªÉ. F «¨sÁUÀzÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ªÀÄÄRå ¨É¼ÉUÀ¼ÉAzÀgÉ ¨sÀvÀÛ, gÁV, eÉÆüÀ,
CªÀgÉ, ºÉ¸ÀgÀÄ, GzÀÄÝ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ. E°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ªÁtÂdå ¨É¼ÉUÀ¼ÉAzÀgÉ vÀA¨ÁPÀÄ, PÁ¦ü,
UÉÆÃqÀA©, CqÀPÉ, D®ÆUÀqÉØ, PÀ§Äâ, ºÀwÛ, QvÀÛ¼É, vÉAUÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ.
t to
No

ºÉÊ£ÀÄUÁjPÉ

32
 F «¨s Á UÀ z À ° è £ À PÀ È ¶UÉ £Á®ÄÌ AiÉ Æ Ãd£É U À ½ AzÀ ¤ÃgÁªÀ j zÉ Æ gÉ A iÀ Ä ÄwÛ z É .
CªÀÅUÀ¼ÁªÀŪÉAzÀgÉ PÀȵÀÚgÁd¸ÁUÀgÀ, ºÁgÀAV, ºÉêÀiÁªÀw ªÀÄvÀÄÛ PÀ©¤ ¤ÃgÁªÀj
AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ. F «¨sÁUÀzÀ°è PÀȶAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀ®Ä C£ÉÃPÀ PÀȶ
¥sÁgÀAUÀ¼À£ÀÄß, PÀȶ PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼À£ÀÄß ¸Áܦ¸À¯ÁVzÉ.
F «¨sÁUÀzÀ ªÉÄʸÀÆgÀÄ, ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ, ºÁ¸À£À, aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ, ªÀÄAqÀå, ªÀÄrPÉÃj
ªÀÄÄAvÁzÀªÅÀ PÉÊUÁjPÁ PÉÃAzÀU
æ ¼
À ÁVªÉ. OµÀ¢ü PÁSÁð£ÉU¼ À ÄÀ , PÁ¦ü PÀÆåjAUï G¢ÝªÄÉ UÀ¼ÄÀ ,
DºÁgÀ ¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ WÀlPÀUÀ¼ÀÄ, ¥sÀnð¯ÉʸÀgï PÁSÁð£ÉUÀ¼ÀÄ, ¥ÉmÉÆæðAiÀĪÀiï ¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ
PÁSÁð£É, PÁåA¥ÀPÉÆà ZÁPÀ¯ÉÃmï PÁSÁð£É, ¸ÀPÀÌgÉ PÁSÁð£É, ¹ªÉÄAmï GzÀåªÀÄ

d
ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼À°ègÀĪÀ G¢ÝªÉÄUÀ¼ÀÄ. F «¨sÁUÀzÀ°ègÀĪÀ §ÈºÀvï
G¢ÝªÄÉ UÀ¼À ¸ÀASÉå PÀrªÉÄ. DzÀgÉ ¸Á«gÁgÀÄ ¸ÀtÚ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzsåÀ ªÀÄ UÁvÀæ G¢ÝªÄÉ UÀ¼ÄÀ E°èª.É

he
I. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
1. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°ègÀĪÀ JgÀqÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.

is
re S
2. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ DAiÀÄÝ DgÀÄ ªÀÄÄRå ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß w½¹.
B
bl
3. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°è PÀȶUÉ ¤ÃgÁªÀj MzÀV¸ÀĪÀ JgÀqÀÄ ¤ÃgÁªÀj
AiÉÆÃd£ÉÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?
be T
pu
4. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ°ègÀĪÀ ªÀÄÆgÀÄ ªÀÄÄRå G¢ÝªÉÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
K

II. SÁ° eÁUÀªÀ£ÀÄß ¨sÀwð ªÀiÁr.

©

1. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ --------------- f¯ÉèAiÀÄ°è Cw ºÉZÁÑV PÁ¦ü

¨É¼ÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
PÀ¯É, ¸Á»vÀå, ¸ÀAVÃvÀ, eÁ£À¥ÀzÀ, £ÁlPÀ, £ÀÈvÀå
F «¨sÁUÀªÀÅ PÀ¯É, ¸Á»vÀå, £ÁlPÀ, £ÀÈvÀå ªÀÄÄAvÁzÀ PÀ¯ÉUÀ½AzÀ ²æêÀÄAvÀªÁVzÉ.
ªÉÄʸÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß PÀ¯ÉAiÀÄ vÀªÀgÀÆgÀÄ JAzÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÉ. PÀgÁªÀ½ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ AiÀÄPÀëUÁ£À
§AiÀįÁlPÉÌ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVªÉ. AiÀÄPÀëUÁ£ÀªÀÅ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄ£ÀßuÉ
to

UÀ½¹PÉÆArzÉ. PÀA¸Á¼É PÀÄtÂvÀ, ZËrPÉ PÀ¯É, «ÃgÀUÁ¸É PÀÄtÂvÀ, ¥Àl PÀÄtÂvÀ, £ÀA¢PÉÆîÄ
ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ d£À¦æAiÀÄ d£À¥ÀzÀ PÀ¯ÉUÀ¼ÁVªÉ. PÉÆqÀªÀgÀ GvÀÛj ºÀ§â, PÀgÁªÀ½ f¯ÉèUÀ¼À°è£À
¨sÀÆvÁgÁzsÀ£É, PÀA§¼À ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ «²µÀÖªÁzÀ d£À¦æAiÀÄ DZÀgÀuÉUÀ¼ÁVªÉ.
t
No

ªÉÄʸÀÆgÀÄ CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄÄ PÀ¯É, £ÀÈvÀå, ¸ÀAVÃvÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ½UÉ ¥ÉÆæÃvÁìºÀ ¤ÃqÀÄwÛvÀÄÛ.

EzÀjAzÀ ªÉÄʸÀÆgÀÄ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄzÀ «²µÀÖvÉAiÀÄ £ÀÈvÀå, ¸ÀAVÃvÀ, ªÀtðPÀ¯É ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ
gÀÆ¥ÀÄUÉÆAqÀªÀÅ. ¨sÀgÀvÀ£Álå, PÀ£ÁðlPÀ £ÁlPÀ, ¸ÀAVÃvÀ, £ÁlPÀUÀ½UÉ CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄÄ
¥ÉÆæÃvÁìºÀ ¤ÃqÀÄwÛvÀÄÛ. ªÉÄʸÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ°è ¸ÀPÁðj C£ÀÄzÁ¤vÀ £ÁlPÀ vÀAqÀ (gÉ¥Àlðj)
gÀAUÁAiÀÄt ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁVzÉ. CzÀÄ ªÀµÀð¥ÀÆwð £ÁlPÀUÀ¼À£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¹ ¥ÀæzÀ²ð¸ÀÄvÀÛzÉ.
FUÀ gÁdåzÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¨sÁUÀU¼ À °
À è gÀAUÁAiÀÄt PÉÃAzÀU æ ¼
À ÄÀ CgÀA¨sU
À Æ
É ArªÉ. ªÉÄʸÀÆj£À°è
§ÈºÀvï PÀ¯ÁªÀÄA¢gÀªÀ£ÀÄß PÀlÖ¯ÁVzÉ.

33
 ªÉÄʸÀÆgÀÄ CgÀªÀÄ£É

d
ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ C£ÉÃPÀ ¥Àæ¹zÀÞ ¸Á»wUÀ¼À vÁtUÀ¼ÁVªÉ. ºÁ¸À£ÀzÀ

he
gÁeÁgÁªï EAVèö£À°è ¥Àæ¹zÀÞ PÁzÀA§jUÁgÀgÀÄ. Dgï. PÉ. £ÁgÁAiÀÄuï CªÀgÀÄ ªÀÄvÉÆÛ§â
¥Àæ¹zÀÞ EAVèõï PÁzÀA§jPÁgÀgÀÄ. eÁÕ£À¦ÃoÀ ¥Àæ±À¹Û ¥ÀÄgÀ¸ÀÌøvÀ «eÉÃvÀ ²ªÀgÁªÀÄ PÁgÀAvÀ
zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèUÉ ¸ÉÃjzÀªÀgÀÄ. PÀ£ÀßqÀzÀ ¨sÁªÀVÃvÉUÀ½UÉ fêÀ vÀÄA©zÀ PÉ. J¸ï.

is
re S
£ÀgÀ¹AºÀÀ¸Áé«Ä ªÉÄʸÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀªÀgÀÄ. UÉÆgÀÆgÀÄ gÁªÀĸÁé«Ä CAiÀÄåAUÁgï, qÁ.
J¸ï.J¯ï. ¨sÊÉ gÀ¥,àÀ JA. UÉÆÃ¥Á®PÀȵÀÚ CrUÀ, ©.JA.²æÃ, J.J£ï. ªÀÄÆwðgÁªï, zÉêÀ£Æ
B
À gÀ

bl
ªÀĺÁzÉêÀ, CPÀ§gï D°, ¸ÁgÁ C§Æ§PÀgï, D®£ÀºÀ½î PÀȵÀÚ, ¥ÀÆtðZÀAzÀævÉÃd¹é,
PÉÆqÀV£À UËgÀªÀÄä, wgÀĪÀįÁA§, wæªÉÃtÂ, ¤gÀAd£À ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀåªÀ£ÀÄß
be T
pu
²æêÀÄAvÀUÉƽ¹zÀ F «¨sÁUÀªÀÄÆ®zÀ ªÀĺÀ¤ÃAiÀÄgÀÄ. Dgï. PÉ. ²æÃPÀAoÀ£ï, «ÃuÉ ±ÉõÀtÚ,
K

¦nïï ZËqÀAiÀÄå, «ÃuÉ zÉÆgɸÁé«Ä CAiÀÄåAUÁgï, PÀ¢æ UÉÆÃ¥Á®£Áxï ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ

¸ÀAVÃvÀ PÉëÃvÀæzÀ ¢UÀÎdgÀÄ. ªÀåAUÀå avÀæPÁgÀ Dgï.PÉ. ®PÀëöäuï, gÀAUÀ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÀĺÀªÀÄzï
©

¦Ãgï, avÀæPÀ¯ÉAiÀÄ PÉ.PÉ. ºÉ¨Áâgï, gÀAUÀ¨sÀÆ«Ä ªÀÄvÀÄÛ ZÀ®£ÀavÀæ PÉëÃvÀæzÀ ©.«. PÁgÀAvÀÀ,
DzsÀĤPÀ ¥ÀƪÀð ¸Á»vÀåzÀ ¸ÀAaºÉÆ£ÀߪÀÄä, gÀvÁßPÀgÀªÀtÂð, ¹AUÁgÁAiÀÄð ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ
ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¸ÁzsÀPÀgÀÄ. ¦üïïØ ªÀiÁµÀð¯ï d£ÀgÀ¯ï PÁAiÀÄð¥Àà,
d£Àg¯ À ï PÉ.J¸ï. wªÀÄäAiÀÄå CªÀgÄÀ gÁµÀÖçPÌÉ QÃwðvÀAzÀ ¸ÉʤPÀ zÀAqÁ¢ü¥w
À UÀ¼ÄÀ . «eÁÕ¤UÀ¼ÁzÀ
gÁeÁgÁªÀÄtÚ, AiÀÄÄ.Dgï. gÁªï CªÀgÀ ¸ÁzsÀ£É G¯ÉèÃR¤ÃAiÀÄ. ¸ÁªÀiÁfPÀ £ÁåAiÀÄzÀ
ºÀjPÁgÀgÁzÀ zÉêÀgÁd CgÀ¸ÀÄ ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀ¢AzÀ §AzÀªÀgÀÄ.
t to
No

©.JA.²æà zÉêÀ£ÀÆgÀÄ ªÀĺÀzÉêÀ ¦nÃ®Ä ZËqÀAiÀÄå PÉ.J¸ï. £ÀgÀ¹AºÀ¸Áé«Ä

34
 d
PÉ.PÉ. ºÉ¨Áâgï Dgï.PÉ. £ÁgÁAiÀÄuï d£ÀgÀ¯ï PÁAiÀÄð¥Àà zÉêÀgÁd CgÀ¸ÀÄ

he
PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
1. PÉÆqÀªÀgÀÄ DZÀj¸ÀĪÀ ¸ÀÄVÎ ºÀ§âzÀ ºÉ¸ÀgÉãÀÄ?

is
re S
2. PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ £ÁlPÀ ¸ÀA¸ÉÜ gÀAUÁAiÀÄtzÀ PÉÃAzÀæ ¸ÁÜ£À AiÀiÁªÀ
£ÀUÀgÀzÀ°èzÉ?
B
bl
3. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ E§âgÀÄ EAVèõï PÁzÀA§jPÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gɬÄj.
be T
4. PÀ£ÀßqÀzÀ E§âgÀÄ ¥Àæ¹zÀÞ PÁzÀA§jPÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gɬÄj.
pu
²PÀët ªÀÄvÀÄÛ DgÉÆÃUÀå
K

ªÉÄʸÀÆgÀÄ MAzÀÄ ²PÀt ë zÀ PÉÃAzÀª

æ ÁVzÉ. F «¨sÁUÀz°À è ¸ÁPÀg
ë vÀ A
É iÀÄ ªÀÄlÖ GvÀª
Û ÄÀ ªÁVzÉ.
©

ªÉÄʸÀÆgÀÄ MqÉAiÀÄgÀ D½éPÉAiÀÄ°è ²PÀëtPÉÌ ¥ÉÆæÃvÁìºÀ zÉÆgÀQvÀÄ. ±ÀvÀªÀiÁ£ÉÆÃvÀìªÀªÀ£ÀÄß

DZÀj¹PÉƼÀÄîwÛgÀĪÀ ªÉÄʸÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå®AiÀĪÀÅ 1915gÀ°è DgÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. F «¨sÁUÀzÀ
C£ÉÃPÀ f¯ÉèUÀ¼À°è ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JAf¤AiÀÄjAUï PÁ¯ÉÃdÄUÀ½ªÉ. F «¨sÁUÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR
f¯ÉèAiÀiÁzÀ zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ°è ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå®AiÀÄ«zÉ. F «¨sÁUÀzÀ°è
C£ÉÃPÀ SÁ¸ÀV «±Àé«zÁå®AiÀÄUÀ½ªÉ. ªÉÄʸÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀzÀ°è DºÁgÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ
¹J¥sïnDgïL (¸ÉAlæ¯ï ¥sÀÄqï mÉPÁß®f jøÀZïð E¤ìlÆåmï) EzÉ. ²PÀët PÉëÃvÀæPÉÌ
¸ÀÄvÀÆÛgÄÀ ªÀÄoÀzÀ PÉÆqÀÄUÉ C¥ÁgÀ. ¥Àz« À PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼À ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ºÁUÀÆ EAf¤AiÀÄjAUï
to

PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼À£ÀÄß ¸Áé«ÄÃfAiÀĪÀgÀÄ £ÀqɸÀÄwÛzÁÝgÉ. F «¨sÁUÀzÀ°è ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ DgÉÆÃUÀå

PÉëÃvÀæPÉÌ zsÀªÀÄð¸ÀܼÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄtÂ¥Á® ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À PÉÆqÀÄUÉ UÀªÀÄ£ÁºÀðªÁzÀÄzÀÄ.
t
No

ºÀÄvÀÛj ºÀ§â, PÉÆqÀUÀÄ ¸ÀÄvÀÆÛgÀÄ ªÀÄoÀ

35
 F «¨sÁUÀzÀ J®è f¯ÉèUÀ¼À°èAiÀÄÆ f¯Áè D¸ÀàvÉæUÀ½ªÉ. UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉñÀzÀ°è d£ÀjUÉ
DgÉÆÃUÀå ¸ÉÃªÉ MzÀV¸ÀĪÀ DgÉÆÃUÀå G¥ÀPÉÃAzÀæUÀ½ªÉ. E°è ªÀÄPÀ̽UÉ gÉÆÃUÀ¤gÉÆÃzsÀPÀ
ZÀÄZÀÄÑ ªÀÄzÀÄÝ ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. UÀ©üðt ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁtAwAiÀÄ DgÉÆÃUÀå ¤ªÀð»¸À®Ä DgÉÆÃUÀå
¸ÀºÁAiÀÄPÀgÀÄ, D±Á PÁAiÀÄðPÀvÀðgÀÄ EzÁÝgÉ. F «¨sÁUÀzÀ°è ²±ÀÄ ªÀÄgÀt ¥ÀæªÀiÁt
PɼÀªÀÄlÖzÀ°èzÉ. d£ÀgÀ fêÀ£ÁAiÀÄĵÀå GvÀÛªÀĪÁVzÉ. vÁAiÀÄA¢gÀ ªÀÄgÀt ¥ÀæªÀiÁtªÀÇ
PɼÀªÀÄlÖzÀ°èzÉ. EªÉ®è d£ÀgÀ DgÉÆÃUÀå ¸ÀÆaUÀ¼ÁVªÉ.

d
is he
re S B
bl
be T
pu gÉÆÃUÀ ¤gÉÆÃzsÀPÀ ZÀÄZÀÄѪÀÄzÀÄÝ ¤ÃqÀÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ
K

PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀ §gɬÄj.

1. ªÉÄʸÀÆj£À°è ±ÀvÀªÀiÁ£ÉÆÃvÀìªÀ DZÀj¹PÉƼÀÄîwÛgÀĪÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄzÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß
©

§gɬÄj.
2. UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉñÀzÀ°è d£ÀjUÉ DgÉÆÃUÀå ¸ÉÃªÉ MzÀV¸ÀĪÀ PÉÃAzÀæUÀ¼À ºÉ¸ÀgÉãÀÄ?
3. JgÀqÀÄ DgÉÆÃUÀå ¸ÀÆaUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ
to

¸ÁA¸ÀÌøwPÀªÁV ²æêÀÄAvÀ «¨sÁUÀ ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀ. F f¯ÉèUÀ¼À°è ¥ÀæPÀÈw ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ

vÀÄA© vÀļÀÄPÀÄwÛzÉ. ¸ÀªÀÄÈzÀÞ £À¢UÀ¼ÀÄ, zÀlÖªÁzÀ CgÀtåUÀ¼ÀÄ, ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀĪÁzÀ
ªÀ£Àå¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ, ªÉÄÊ£À«gÉý¸ÀĪÀ d®¥ÁvÀUÀ¼ÀÄ, PÀ¯É-ªÁ¸ÀÄÛ ªÉʨsÀªÀ, ¸Á»vÀå, PÀ¯ÉUÀ¼À
t

vÀªÀgÀÆgÀÄ ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ. ªÀÄAqÀå f¯ÉèAiÀÄÄ ¸ÀPÀÌgÉUÉ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÀÝgÉ

No

ºÁ¸À£À, aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ PÁ¦üUÉ ¥Àæ¹zÀÞªÁVªÉ. AiÀÄPÀëUÁ£À PÀ¯ÉUÉ PÀgÁªÀ½ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ

¥Àæ¹zÀÞªÁVzÀÝgÉ PÀA¸Á¼É PÀÄtÂvÀPÉÌ ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ. ¸ÉÆêÀÄ£ÁxÀ¥ÀÄgÀ,
¨ÉîÆgÀÄ ZÀ£ÀßPÉñÀªÀ zÉêÁ®AiÀÄzÀ ªÀÄzÀ¤PÉ «UÀæºÀUÀ¼ÀÄ, ±ÀæªÀt¨É¼ÀUÉƼÀzÀ UÉƪÀÄämÉñÀégÀ£À
KPÀ²¯Á «UÀæºÀ, ºÀ¼ÉéqÀÄ, ªÀÄÆqÀÄ©zÉæ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ «±ÀéÀ«SÁåvÀ PÀ¯ÁPÀĸÀj ªÉÄgÉ¢gÀĪÀ
zÉêÁ®AiÀÄUÀ½UÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVªÉ. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼É®èªÀÇ ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄPÉÌ
¥s®
À ªÀvÁÛzÀ PÉëÃvÀU
æ ¼
À ÁVªÉ. PÁªÉÃj £À¢AiÀÄÄ £ÀªÄÀ ä gÁdåzÀ fêÀzÁs gÉAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ PÉÆqÀUÄÀ
f¯ÉèAiÀÄ vÀ®PÁªÉÃjAiÀÄ°è ºÀÄlÄÖvÀÛzÉ. £ÀÆgÁgÀÄ Q¯ÉÆëÄÃlgï GzÀÝzÀ PÀgÁªÀ½ wÃgÀ

36
E°èzÉ. «ÄãÀÄUÁjPÉ, §AzÀgÀÄ, ¸ÀªÀÄÄzÀæÀzÀ ªÉÄð£À ¸ÁºÀ¸À QæÃqÉUÀ¼ÀÄ, ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ
ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ E°èªÉ. ¸ÁA¸ÀÌøwPÀªÁV ¸ÀªÀÄÈzÀÞªÁzÀ «¨sÁUÀ ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀ.

d
he
UÉƪÀÄämÉñÀégÀ «UÀæºÀ - ±ÀæªÀt¨É¼ÀUÉƼÀ
ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀÄ

is
re S
F «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlzÀ°è ªÀÄÄAZÀÆtÂAiÀÄ°èzÀݪÀÅ. UÁA¢üÃfUÉ
B
bl
¦æAiÀĪÁVzÀÝ SÁ¢ PÉÃAzÀU æ ¼
À ÄÀ , UÀȺÀ PÉÊUÁjPÉU¼
À ÄÀ PÀÆqÀ E°è ªÁå¥PÀ ª
À ÁV ZÁ®£ÉAiÀÄ°èzÝÀ ªÅÀ .
ªÀÄAUÀ¼ÀÆj£À PÀÄzÀä¯ï gÀAUÀgÁªï CªÀgÀÄ C¸Ààø±ÀåvÉ ¤ªÁgÀuÉUÉ vÀªÀÄä fêÀ£ÀªÀ£ÉßÃ
be T
ªÀÄÄqÀÄ¥ÁVnÖzÀÝgÀÄ. vÀUÀqÀÆgÀÄ gÁªÀÄZÀAzÀægÁªï CªÀgÀÄ UÁA¢üÃf C£ÀÄAiÀiÁ¬ÄUÀ¼ÀÄ.
pu
EªÀ g À Æ C¸À à ø ±À å vÉ A iÀ Ä ¤ªÁgÀ u É U ÁV ºÉ Æ ÃgÁl ªÀ i ÁrzÀ g À Ä . JZï. ¹. zÁ¸À ¥ À à ,
K

AiÀıÉÆÃzsÀgÀªÀÄä zÁ¸À¥Àà, PÁ£Áðqï ¸ÀzÁ²ªÀgÁªï, JZï. PÉ. «ÃgÀtÚUËqÀ, PÉ. n. ¨sÁµÀåA,

©

PÀªÀįÁzÉë ZÀmÉÆÖÃ¥ÁzsÁåAiÀÄ, PÉ. «. ±ÀAPÀgÉÃUËqÀ, PÉ. gÁªÀÄPÀȵÀÚ PÁgÀAvÀ, ¹. JªÀiï.

¥ÀÆtZÀÑ ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlzÀ°è ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝgÀÄ. C£ÉÃPÀgÀÄ PÀ£ÁðlPÀ
KQÃPÀgÀtzÀ°èAiÀÄÆ ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝgÀÄ. »ÃUÉ ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è ªÀÄ£ÀßuÉUÀ½¹zÀݪÀÅ. ªÉÄʸÀÆj£À zÀ¸ÀgÁ GvÀìªÀªÀÅ CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ
ªÀÄlÖzÀ°è d£À¦æAiÀĪÁzÀ GvÀìªÀªÁVzÉ.
I. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛj¹.
to

1. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀ E§âgÀÄ ¥Àæ¹zÀÞ EAVèõï PÁzÀA§jPÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß

§gɬÄj.
2. ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlzÀ eÉÆvÉAiÀÄ°è C¸Ààø±ÀåvÁ ¤ªÁgÀuÉ ZÀ¼ÀĪÀ½AiÀÄ°è vÉÆqÀVzÀÝ
t

E§âgÀÄ ¸ÀªÀiÁd ¸ÀÄzsÁgÀPÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄ §gɬÄj.

No

3. ±ÀæªÀt¨É¼ÀUÉƼÀªÀÅ AiÀiÁªÀÅzÀPÉÌ ¥Àæ¹¢ÞAiÀiÁVzÉ?

4. ªÉÄʸÀÆgÀÄ f¯ÉèUÉ ¸ÉÃjzÀ £Á®égÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß §gɬÄj.
II. SÁ° eÁUÀ ¨sÀwð ªÀiÁr.
1. PÉÆqÀUÀÄ f¯ÉèAiÀÄ -------- £À°è PÁªÉÃj £À¢ ºÀÄlÄÖvÀÛzÉ.
2. PÀÄzÀä¯ï gÀAUÀgÁªï CªÀgÀÄ --------- ¤ªÁgÀuÉUÁV ºÉÆÃgÁl ªÀiÁrzÀgÀÄ.

37
 3. ªÉÄʸÀÆj£À°è £ÀqÉAiÀÄĪÀ «±Àé«SÁåvÀ GvÀìªÀzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ -------.
4. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ -------- ªÀÄvÀÄÛ -------- f¯ÉèUÀ¼À°è §AzÀgÀÄUÀ½ªÉ.
ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼À «²µÀÖvÉUÀ¼ÀÄ
F ¨sÁUÀzÀ°è ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼À ¸ÀAQë¥ÀÛ ¥ÀjZÀAiÀÄ ªÀiÁrPÉƼÉÆîÃt. F
f¯ÉA è iÀÄ «²µÀÖv,É ¥ÉÃæ PÀt
ë àAiÀÄ ¸ÀܼU
À ¼
À ÄÀ , PÀȶ, G¢ÝªÄÉ , UÀtåªåÀ QU Û ¼
À ÄÀ ªÀÄÄAvÁzÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼£
À ÄÀ ß
E°è ZÀað¸À¯ÁVzÉ.
ªÉÄʸÀÆgÀÄ f¯Éè

d
ªÉ Ä Ê¸À Æ gÀ Ä ¸À A ¸ÁÜ£À z À gÁdzs Á ¤AiÀ i ÁVzÀ Ý

he
ªÉÄʸÀÆgÀÄ ¸ÀÄAzÀÀgÀ £ÀUÀgÀ. EAzÀÄ CzÀÄ gÁdzsÁ¤
¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉÆArzÉ. DzÀgÉ CzÀÄ £ÀªÀÄä gÁdåzÀ
¸ÁA¸ÀÌøwPÀ PÉÃAzÀæªÁVzÉ. £ÀªÀÄä gÁdåzÀ CvÀåAvÀ

is
re S B ºÀ¼ÉAiÀÄ «±Àé«zÁå®AiÀÄ JA§ QÃwð ªÉÄʸÀÆgÀÄ
«±Àé«zÁå®AiÀÄQÌzÉ. E°è ªÁ¶ðPÀªÁV £ÀqÉAiÀÄĪÀ

bl
zÀ¸ÀgÁ GvÀìªÀªÀÅ CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ SÁåwAiÀÄ£ÀÄß
¸ÀAvÀ ¦ü¯ÉÆ«Ä£À ZÀZïð - ªÉÄʸÀÆgÀÄ UÀ½¹zÉ. £ÀªÀÄä ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀĪÀ CgÀªÀÄ£É,
be T
pu zÉêÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ, ZÀZÀÄðUÀ¼ÀÄ, ¥ÀÄgÁvÀvÀé ªÀÄvÀÄÛ ªÁ¸ÀÄÛ
K

¸ÁägÀPÀUÀ¼ÀÄ E°èªÉ. E°è£À ¥ÀæªÀÄÄR DPÀµÀðuÉ ZÁªÀÄÄAr¨ÉlÖ ªÀÄvÀÄÛ C°è£À £ÀA¢ ªÀÄÆwð.
F f¯ÉèAiÀÄ ¸ÉÆêÀÄ£ÁxÀ¥ÀÄgÀ, £ÀAd£ÀUÀÆqÀÄ, vÀ®PÁqÀÄ, ¨ÉlÖzÀÆj£À UÉƪÀÄälVj, SÁ¢
©

ªÀÄvÀÄÛ UÀÄr PÉÊUÁjPÉUÉ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÀÝ §zÀ£ÀªÁ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ ¥ÀæªÁ¹UÀgÀ£ÀÄß zÉñÀ-

«zÉñÀUÀ½AzÀ DPÀ¶ð¸ÀÄvÀÛªÉ. E°è£À ¥Àæ¹zÀÞ ªÀÄÈUÁ®AiÀÄzÀ°è C£ÉÃPÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ, ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ,
d®ZÀgÀ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ ªÀÄPÀ̼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ »jAiÀÄgÀ£ÀÄß DPÀ¶ð¸ÀÄvÀÛªÉ. E°è gÉÊ®Ä
ªÀ¸ÀÄÛ ¸ÀAUÀæºÁ®AiÀÄ«zÉ. KµÁåRAqÀzÀ°è zÉÆqÀØzÀÄ J£À߯ÁzÀ eÁ£À¥ÀzÀ ªÀ¸ÀÄÛ¸ÀAUÀæºÁ®AiÀÄ
E°èzÉ. PÉ.Dgï. ¸ÁUÀgÀ CuÉPÀmÉÖAiÀÄ ªÀÄÄA¨sÁUÀzÀ°è §ÈAzÁªÀ£À GzÁå£ÀªÀ£À«zÉ. F
f¯ÉèAiÀÄ ¦jAiÀiÁ¥ÀlÖt vÁ®ÆèQ£À ¨ÉÊ®ÄPÀÄ¥Éà JA§°è n¨ÉnÖAiÀÄ£ÀßgÀ ¥ÀÄ£ÀªÀð¸Àw
to

PÉÃAzÀæ«zÉ. E°è CvÀåAvÀ DPÀµÀðtÂÃAiÀĪÁzÀ §ÄzÀÞ zÉêÁ®AiÀÄUÀ½ªÉ. ¨ÉÊ®ÄPÀÄ¥ÉàAiÀÄ°è

§ÄzÀÞ«ºÁgÀ«zÀÄÝ vÀÄA¨Á ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ. £ÀªÀÄä gÁdåªÀ£ÀÄß 1973gÀªÀgÉUÉ ªÉÄʸÀÆgÀÄ gÁdå
JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄwÛvÀÄÛ.
t
No

dUÀ£ï ªÉÆúÀ£À ¥Áå¯Éøï ZÁªÀÄÄAr¨ÉlÖ §ÄzÀÞ«ºÁgÀ, ¨ÉÊ®ÄPÀÄ¥Éà

38
ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ f¯Éè
EzÀPÉÌ ¥ÁæaãÀPÁ®zÀ°è CjPÀÄoÁgÀ JA§ ºÉ¸ÀjvÀÄÛ. ªÀÄĪÀÄär PÀȵÀÚgÁd MqÉAiÀÄgï
CªÀgÀÄ vÀªÀÄä vÀAzÉ ZÁªÀÄgÁd MqÉAiÀÄgï CªÀgÀ £É£À¦UÉ EzÀ£ÀÄß ZÁªÀÄgÁd£ÀUÀgÀ JAzÀÄ
£ÁªÀÄPÀgÀt ªÀiÁrzÀgÀÄ. E°è ZÁªÀÄgÁeÉñÀégÀ JA§ ºÉ¸Àj£À ¥Àæ¹zÀÞ zÉêÁ®AiÀĪÀ£ÀÄß
PÀnÖ¹zÀgÀÄ. F f¯ÉèAiÀÄÄ »¥ÀÄà£ÉÃgÀ¼É ¸ÉƦà£À PÀȶUÉ ªÀÄvÀÄÛ gÉõÉä UÀÆqÀÄ GvÁàzÀ£ÉUÉ
ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVvÀÄÛ. FUÀ CzÀgÀ G¼ÀĪÉÄAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀ PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ.
F f¯ÉèAiÀÄ UÀÄAqÀÄè¥ÉÃmÉ vÁ®ÆèQ£À°è §ArÃ¥ÀÄgÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£À«zÉ. D£É,
ºÀÄ°, agÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæªÁ¹UÀgÀÄ E°è £ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. EzÀ®èzÉ

d
©½VjgÀAUÀ£À¨ÉlÖªÉA§ ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀUÀ¼À zsÁªÀÄ E°è EzÉ. EzÀÄ D£ÉUÀ¼À ªÁ¸À¸ÀܼÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR

he
PÉëÃvÀæªÁVzÉ. ©½VjgÀAUÀ£À¨ÉlÖzÀ ªÉÄÃ¯É ©½VjgÀAUÀ£À zÉêÁ®AiÀÄ«zÉ. ªÀįÉʪÀĺÀzÉñÀégÀ
ªÀÄvÀÄÛ »ªÀĪÀzï ªÉÃtÄUÉÆÃ¥Á®¸Áé«Ä zÉêÀ¸ÁÜ£U À ¼
À ÄÀ F ¨sÁUÀzÀ ¥À¹
æ zÀÞ zÉêÁ®AiÀÄUÀ½ªÉ.

is
re S B
bl
be T
pu
K
©

ªÀįÉʪÀĺÀzÉñÀégÀ zÉêÁ®AiÀÄ §ArÃ¥ÀÄgÀ

F f¯É è A iÀ Ä °è C£É à PÀ zs Á «ÄðPÀ ¸À Ü ¼À U À ½ ªÉ . ºÀ g À z À £ À º À ½ î A iÀ Ä °è °AUÁAiÀ Ä vÀ
¸ÁzsÀPÀgÀ UÀzÀÄÝUÉUÀ½ªÉ. F f¯ÉèAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR vÁ®ÆèPÁzÀ PÉƼÉîUÁ®ªÀÅ gÉõÉä £ÉÃAiÉÄÎUÉ
ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ. F vÁ®ÆèQ£À aPÀÌ®Æj£À°è ¹zÀÝ¥Áàf CªÀgÀ UÀzÀÄÝUɬÄzÉ. ¸ÀvÉÛÃUÁ®
JA§°è ¥Àæ¹zÀÞ §AqÀ½î zÀUÀð«zÉ. E°è ¥Àæ¹zÀÞ ºÉÆUÉãÀPÀ®Äè d®¥ÁvÀ«zÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ
PÀ« µÀqÀPÀëgÀzÉêÀ£À UÀzÀÄÝUÉ AiÀļÀAzÀÆj£À°èzÉ.
to

ºÁ¸À£À f¯Éè
t
No

ZÀ£ÀßPÉñÀªÀ zÉêÁ®AiÀÄ, ¨ÉîÆgÀÄ ºÉÆAiÀÄì¼ÉñÀégÀ zÉêÁ®AiÀÄ, ºÀ¼ÉéÃqÀÄ

39
 ºÁ¸À£ÁA§ zÉêÁ®AiÀÄ¢AzÀ EzÀPÉÌ ºÁ¸À£À JA§ ºÉ¸ÀgÀÄ §A¢zÉ. F zÉêÁ®AiÀÄzÀ
UÀ¨ðÀs UÀÄr ¨ÁV®£ÀÄß ªÀµð À zÀ°è MªÉÄä ªÀiÁvÀæ vÉgA
É iÀįÁUÀÄvÀz
Û .É F f¯ÉA
è iÀÄ°è zÉêÁ®AiÀÄUÀ¼ÄÀ
ºÉÆAiÀÄì¼À ªÁ¸ÀÄÛ²®àPÉÌ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVªÉ. UÉÆgÀÆgÀÄ, ªÉƸÀ¼É, ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ ¥Àæ¹zÀÞ
UÁæªÀÄUÀ¼ÀÄ. AiÀÄUÀa £À¢ zÀAqÉAiÀÄ°ègÀĪÀ ¨ÉîÆj£À°è ¥Àæ¹zÀÞ ZÀ£ÀßPÉñÀªÀ zÉêÁ®AiÀÄ«zÉ.
PÀĸÀÄj PÉvÀÛ£ÉUÉ EzÀÄ ºÉ¸ÀgÀĪÁ¹AiÀiÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß ªÉïÁ¥ÀÄj JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄwÛvÀÄÛ.
ºÀ¼É©Ãr£À°è PÉÃzÁgÉñÀégÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆAiÀÄì¼ÉñÀégÀ zÉêÁ®AiÀÄUÀ½ªÉ. F zÉêÁ®AiÀÄUÀ½UÉ
MAzÀÄ ¸Á«gÀ ªÀµÀðUÀ¼À ZÀjvÉæ¬ÄzÉ. F ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß zÁégÀ¸ÀªÀÄÄzÀæ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ.
F f¯ÉèAiÀÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CzÀÄãvÀ ¸ÀܼÀ ±ÀæªÀt¨É¼ÀUÉƼÀ. E°è MAzÀÄ ¸Á«gÀ ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ

d
¤«Äð¹gÀĪÀ ¥Àæ¹zÀÞ KPÀ²¯Á ¨ÁºÀħ° ªÀÄÆwð¬ÄzÉ. EzÀgÀ
JvÀÛgÀ 58 CrUÀ¼ÀÄ. ºÀ£ÉßgÀqÀÄ ªÀµÀðUÀ½UÉƪÉÄä E°è ¨ÁºÀħ°

he
«UÀæºÀPÉÌ ªÀĺÁªÀĸÀÛPÁ©üµÉÃPÀ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. zÉñÀÀ-«zÉñÀUÀ½AzÀ
¥ÀæªÁ¹UÀgÀÄ C¥ÁgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è EzÀPÉÌ £ÉgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ºÁ¸À£À-

is
ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀqÀÄ«£À gÉ樀 ªÀiÁUÀðzÀ°è 58 ¸ÀÄgÀAUÀUÀ½ªÉ.
re S
F gÉ樀 ªÀiÁUÀðzÀ°è AiÀiÁvÉæ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ MAzÀÄ ¸ÁºÀ¸À
B
bl
AiÀiÁvÉæAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. PÀ£ÁðlPÀ¢AzÀ ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæAiÀiÁVzÀÝ ²æÃ
ºÉZï.r. zÉêÉÃUËqÀgÀªÀgÀÄ F f¯ÉèAiÀĪÀgÀÄ.
be T
pu
ºÉZï.r. zÉêÉÃUËqÀ
K

aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ f¯Éè
©

D¢±ÀÀAPÀgÁZÁAiÀÄðjAzÀ ¸Áܦ¸À®àlÖ ±ÁgÀÀzÁzÉë zÉêÁ®AiÀÄ ±ÀÈAUÉÃjAiÀÄ°èzÉ.

EzÀÄ vÀÄAUÁ £À¢AiÀÄ zÀAqÉAiÀÄ°èzÉ. aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀÄlÖ¢AzÀ 1034
«ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ°èzÉ. E°è£À ºÀªÁªÀiÁ£À ¸ÀzÁ vÀA¥ÁVgÀÄvÀÛzÉ. f¯ÉèAiÀÄÄ ªÀįɣÁr£À
PÉÃAzÀæzÀ°èzÉ. F f¯ÉèAiÀÄÄ zÀlÖ CgÀtå ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ PÀÆrzÉ. f¯ÉèAiÀÄ°è ¨sÀzÁæ ªÀ£ÀåªÀÄÈUÀ
zsÁªÀÄ«zÉ. EzÀ£ÀÄß ªÀÄÄvÉÆÛÃr ¥ÁætÂzsÁªÀÄ JAzÀÆ PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀ®èzÉ G½«
¥ÀQëzsÁªÀÄ«zÉ. E°è 19£ÉAiÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è ¤«Äð¸À¯ÁzÀ ¸ÉÃAmï DAqÀÆæ¸ï ZÀZïð
EzÉ. ¥Àæ¹zÀÞ eÁ«ÄAiÀiÁ ªÀĹâ E°èzÉ. PɪÀÄätÄÚUÀÄArAiÀÄ ¤vÀåºÀjzÀétð PÁr¤AzÀ
to

PÀÆrzÀ ¥ÀæzÉñÀ EzÁVzÉ. ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀÄlÖ¢AzÀ 1400 «ÄÃlgï JvÀÛgÀzÀ°ègÀĪÀ EzÀÄ C£ÉÃPÀ

d®¥ÁvÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. £Á®ér PÀȵÀgÁd MqÉAiÀÄgï CªÀgÀÄ E°è ¨ÉùUÉAiÀÄ°è vÀAUÀ®Ä
t

§AUÀ¯É PÀnÖ¹zÁÝgÉ. C¨Éâ d®¥ÁvÀ, ªÀÄļÀîAiÀÄå£ÀVj, PÀ®ívÀÛVj ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀæPÀÈw gÀªÀÄå

No

vÁtUÀ¼ÄÀ E°èª.É EzÉÆAzÀÄ ¥À¹ æ zÀÞ ¥Àª

æ Á¹vÁtªÁVzÉ. E°è 1500PÀÆÌ «ÄQÌzÀ ªÉÊ«zÀåªÄÀ AiÀÄ
UÀįÁ© ºÀÆ«£À vÉÆÃl«zÉ. EzÉÆAzÀÄ ¸ÁºÀ¸À QæÃqÉUÀ¼À PÉÃAzÀæªÁVzÉ. ¥À²ÑªÀÄWÀlÖ
¥ÀæzÉñÀzÀ°ègÀĪÀ ¨Á¨Á§ÄqÀ£ïVjAiÀÄ£ÀÄß ZÀAzÀæzÉÆæÃt ¥ÀªÀðvÀ JAzÀÆ PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.
¸ÀƦü¸ÀAvÀ ¨Á¨Á§ÄqÀ£ï zÀUÁð E°èèzÉ. CªÀ£ÀÄ ¨sÁgÀvÀPÉÌ PÁ¦ü ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÀ JAzÀÄ
ºÉüÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¨Á¨Á§ÄqÀ£ïVj zÀUÁð ªÀÄĹèªÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ »AzÀÆUÀ¼À AiÀiÁvÁæ¸ÀܼÀªÁVzÉ.
E°ègÀĪÀ MAzÀÄ UÀ«AiÀÄ°è zÀvÁÛvÉæÃAiÀÄ ¦ÃoÀ«zÉ.

40
 ±ÀÈAUÉÃj ±ÁgÀzÁA¨Á zÉêÁ®AiÀÄ ¨Á¨Á§ÄqÀ£ïVj zÀUÁð ¸ÉÃAmï DAqÀÆæ¸ï ZÀZïð

d
he
PÀ£ÀßqÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ PÀ« ®QëöäñÀ ºÀÄnÖzÀ zÉêÀ£ÀÆgÀÄ F f¯ÉèAiÀÄ°èzÉ. EªÀ£ÀÄ §gÉzÀ
eÉʫĤ ¨sÁgÀvÀ PÀ£ÀßqÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ PÀÈwAiÀiÁVzÉ.
F f¯ÉèAiÀÄ ¥ÀªÀðvÀUÀ½AzÀ vÀÄAUÀ¨sÀzÀæ, ºÉêÀiÁªÀw, £ÉÃvÁæªÀw ªÀÄvÀÄÛ ªÉÃzÁªÀw

is
re S
£À¢UÀ¼ÀÄ ºÀÄlÄÖvÀÛªÉ.
B
bl
ªÀÄAqÀå f¯Éè
be T
ªÉÄʸÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß «¨sf
À ¹ 1938gÀ°è ªÀÄAqÀå f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ªÀiÁAqÀªåÀ
pu
IĶAiÀÄÄ E°è vÀ¥À¸ÀÄì ªÀiÁrzÀÝ JAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. CzÀjAzÀ EzÀPÉÌ ªÀÄAqÀå C£ÀÄߪÀ
K

ºÉ¸ÀgÀÄ §A¢zÉ. F f¯ÉèAiÀÄ ªÀÄÄRå ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ PÀ§Äâ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀvÀÛ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è Cw zÉÆqÀØ
¸ÀPÀÌgÉ PÁSÁð£É E°è 1933gÀ°è DgÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. F f¯ÉèAiÀÄ°è ºÀvÁÛgÀÄ CQÌ VgÀtÂUÀ½ªÉ.
©

PÀȶAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÆæÃvÁ컸À®Ä ¸ÀPÁðgÀªÀÅ UÀÄAqÀ®Ä JA§°è 1951gÀ°è PÀȶ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á

PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß ¸Áܦ¹zÉ. ²ªÀ½î JA§°è ©ÃeÉÆÃvÁàzÀ£É PÉÃAzÀæ«zÉ.
F f¯ÉA è iÀÄ ²æÃgÀAUÀ¥lÀ ÖtªÀÅ EzÉÆAzÀÄ ZÁjwæPÀ ªÀÄvÀÄÛ zsÁ«ÄðPÀ PÉÃë vÀª æ ÁVzÉ. ©ænµÀgÄÀ
EzÀ£ÄÀ ß 1799gÀ°è vÀªÄÀ ä ªÀ±¥
À rÀ ¹PÉƼÀÄ À gÀ U
É É EzÀÄ MqÉAiÀÄgï CgÀ¸g À À gÁdzsÁ¤AiÀiÁVvÀÄÛ.
n¥ÀÄà¸ÀįÁÛ£ï PÀnÖ¹zÀ C£ÉÃPÀ ªÀĹâ, PÉÆÃmÉUÀ¼ÀÄ, ªÀÄzÀÄÝUÀÄAqÀÄUÀ¼À PÉÆÃp ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ
to

E°èª.É ºÉÊzÀgÁ° ªÀÄvÀÄÛ n¥Àĸ à ÄÀ ¯ÁÛ£g

À À ¸ÀªiÀ Á¢üU¼À ÄÀ UÀÄA§eï£À°ª
è .É n¥Àĸà ÄÀ ¯ÁÛ£ï PÀnÖ¹gÀĪÀ
¨ÉùUÉ CgÀªÀÄ£É zÀjAiÀiÁ zË®vï DPÀµÀðtÂÃAiÀĪÁVzÉ.
t
No

PÀȵÀÚgÁd¸ÁUÀgÀ CuÉPÀlÄÖ ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖt zÉêÁ®AiÀÄ zÀjAiÀiÁ zË®vï ¨ÁUï

41
 F ¥ÀlÖtªÀÅ PÁªÉÃj £À¢AiÀÄ zÀAqÉAiÀÄ°èzÉ. F ¥ÀlÖtzÀ DgÁzsÀå zÉʪÀªÉAzÀgÉ
²æÃgÀAUÀ£ÁxÀ¸Áé«Ä. ²æÃgÀAUÀ£ÁxÀ¸Áé«Ä zÉêÁ®AiÀĪÀÅ «±Á® ¥ÀæzÉñÀzÀ°è £É¯ÉUÉÆArzÉ.
PÁªÉÃj £À¢AiÀÄÄ GAlÄ ªÀiÁrgÀĪÀ ªÀÄÆgÀÄ ¢éÃ¥ÀUÀ¼À°è ªÀÄÆgÀÄ ²æÃgÀAUÀ£ÁxÀ¸Áé«Ä
zÉêÁ®AiÀÄUÀ½ªÉ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ ²æÃgÀAUÀ¥ÀlÖt, JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÀÄ ²ªÀ£À¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è£À
²æÃgÀAUÀ£ÁxÀ¸Áé«Ä zÉêÁ®AiÀÄ. ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄzÀÄ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À°ègÀĪÀ ²æÃgÀAUÀAzÀÀ°è£À
²æÃgÀAUÀ£ÁxÀ¸Áé«Ä zÉêÁ®AiÀÄ. ¥À²ª
Ñ ÄÀ ªÁ»¤AiÀÄÄ »AzÀÆUÀ½UÉ ¥À«vÀæ PÉÃë vÀª
æ ÁVzÉ. EªÀ®z
è É
E°è D¢£ÁxÀ wÃxÀðAPÀgÀ£À §¸À¢¬ÄzÉ. dĪÀiÁä ªÀĹâ¬ÄzÉ. UÀAeÁªÀiï JA§°è ¥sÉæsÀAZï
¥ÀæªÁ¹ C¨Éâ zÀĨÁ¬Ä PÀnÖ¹zÀ ZÀZïð EzÉ. F HgÀÄ JwÛ£À §ArUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ

d
PÉÃAzÀæªÁVzÉ.

he
F f¯É è A iÀ Ä EvÀ g É ¥À æ ª À Ä ÄR PÉ Ã AzÀ æ U À ¼ É A zÀ g É ªÀ Ä AmÉ ¸ Áé « Ä UÀ ¢ ÝUÉ ¬ ÄgÀ Ä ªÀ
¨ÉÆ¥ÀàUËqÀ£¥ À ÄÀ gÀ, gÀAUÀ£w
À lÄÖ ¥ÀQëzÁs ªÀÄ, ¥ÁAqÀª¥ À ÄÀ gÀ, ªÉÄîÄPÉÆÃmÉ, UÀU£ À Z
À ÄÀ QÌ-¨sg
À Z
À ÄÀ QÌ
d®¥ÁvÀUÀ½gÀĪÀ ²ªÀ£À¸ÀªÀÄÄzÀæ, ZÀÄAZÀ£ÀVj ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ. D¢ZÀÄAZÀ£ÀVj ªÀÄoÀªÀÅ

is
re S
C£ÉÃPÀ ±Á¯É, PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼À£ÀÄß vÁAwæPÀ ²PÀët PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀÄwÛzÉ. ªÉÄîÄPÉÆÃmÉAiÀÄ°è
1854gÀ°è ¸Áܦ¹gÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¥ÁoÀ±Á¯É¬ÄzÉ. E°è ¥ÀgÀPÁ® ªÀÄoÀ, CºÉÆç® ªÀÄoÀ
B
bl
ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄwgÁdªÀÄoÀUÀ½ªÉ.
be T
pu
ªÀÄAqÀå f¯ÉèAiÀÄ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ fêÀzÀæªÀå PÀȵÀÚgÁd¸ÁUÀgÀ CuÉPÀlÄÖ. PÁªÉÃj £À¢UÉ
K

CqÀتÁV ¤«Äð¹gÀĪÀ F CuÉPÀmÉÖAiÀÄÄ ªÀÄAqÀå ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄʸÀÆgÀÄ f¯ÉèUÀ¼À PÀȶUÉ ¤ÃgÀ£ÀÄß

MzÀV¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß ¸Àgï.JA.«±ÉéñÀégÀAiÀÄå CªÀgÀ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£ÀzÀ°è ¤«Äð¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
©

EzÀgÀ ¤ªÀiÁðtPÉÌ PÁgÀtPÀvÀðgÁzÀ £Á®ér PÀȵÀÚgÁd MqÉAiÀÄgï CªÀgÀ ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß EzÀPÉÌ

EqÀ¯ÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß 1932gÀ°è ¤«Äð¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀÄ PÉêÀ® ¤ÃgÁªÀj AiÉÆÃd£É
ªÀiÁvÀª
æ ®
À .è ªÉÄʸÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉAUÀ¼Æ
À gÀÄ £ÀUg
À U
À ½
À UÉ PÀÄrAiÀÄĪÀ ¤ÃgÀ£ÄÀ ß E°èAzÀ ¸Àg§
À gÁdÄ
ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. E°èAzÀ ªÀÄÄAzÉ ºÀjzÀÄ ºÉÆÃUÀĪÀ PÁªÉÃj £À¢UÉ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À°è
¸ÉîªÀiï §½ ªÉÄlÆÖgÀÄ CuÉPÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.
PÉÆqÀUÀÄ f¯Éè
to

PÀ£ÁðlPÀzÀ PÁ²äÃgÀ JAzÀÄ EzÀPÉÌ ¥Àæ¹¢Þ¬ÄzÉ. PɼÀ¢ £ÁAiÀÄPÀgÀ C½éPÉAiÀÄÄ

¥ÀvÀ£ÀªÁzÀ £ÀAvÀgÀ E°è ºÁ¯ÉÃj CgÀ¸ÀgÀÄ 1600 jAzÀ 1834gÀªÀgÉUÉ DqÀ½vÀ £ÀqɸÀÄvÁÛgÉ.
©ænµÀgÀÄ 1834gÀ°è PÉÆqÀUÀ£ÀÄß vÀªÀÄä ªÀ±ÀPÉÌ ¥ÀqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EzÀÄ 1956gÀ°è PÀ£ÁðlPÀzÀ°è
t

«°Ã£ÀUÉÆArvÀÄ. EzÉÆAzÀÄ ¨ÉlÖ-UÀÄqÀØUÀ½AzÀ, PÀtªÉ-¥ÀªÀðvÀ ¸Á®ÄUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ f¯Éè.

No

EªÀgÀ ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ GqÀÄ¥ÀÄ «²µÀÖªÁzÀÄzÀÄ. ¸ÀÄVÎAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ºÀÄvÀÛj ºÀ§âªÀ£ÀÄß

CvÀåAvÀ CzÀÆÝjAiÀiÁV DZÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
PÉÆqÀUÀÄ ¥Àæ¹zÀÞ ¥ÀæªÁ¹ PÉÃAzÀæªÁVzÉ. E°è£À PÁªÉÃj £À¢AiÀÄ GUÀªÀÄ ¸ÁÜ£ÀªÁzÀ
vÀ®PÁªÉÃj, C¨Éâ d®¥ÁvÀ, E¥ÀÄð d®¥ÁvÀ, zÀĨÁgÉ D£É ¥À¼ÀV¸ÀĪÀ PÉÃAzÀ,æ £ÁUÀgÀºÉƼÉ
ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÀæªÁ¹ PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ.

42
 zÉñÀzÀ°è aPÀ̪ÀÄUÀ¼ÀÆgÀ£ÀÄß ©lÖgÉ Cw ºÉZÀÄÑ PÁ¦ü ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ
f¯Éè PÉÆqÀUÀÄ. PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ°è£À Cw aPÀÌ f¯Éè PÉÆqÀUÀÄ. E°è
ªÀÄÆgÀÄ vÁ®ÆèPÄÀ UÀ½ªÉ. F f¯ÉA è iÀÄ°è C¥ÁgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ PÉÆqÀªg À ÄÀ ,
PÀÄrAiÀÄ, ªÀįÉPÀÄrAiÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÀgÀÄ ªÀÄĹèªÀÄgÀÄ
ªÀ Ä vÀ Ä Û Qæ ² Ñ A iÀ Ä £À ß jzÁÝgÉ . «gÁd¥É à mÉ A iÀ Ä °è g À Ä ªÀ ZÀ Z ïð
DPÀµÀðtÂÃAiÀĪÁVzÉ.
zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯Éè
EzÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥À¹ æ zÀÞ PÀgÁªÀ½ f¯Éè. E°è ¥À¹
æ zÀÞ §AzÀjzÉ.

d
gÀ¥ÄÀs Û ªÀÄvÀÄÛ DªÀÄzÀÄ ªÁå¥ÁgÀPÌÉ EzÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁVzÉ. «ÄãÀÄUÁjPÉ,

he
ZÀZïð, «gÁd¥ÉÃmÉ ©Ãr PÀlÄÖªÀÅzÀÄ, UÉÆÃqÀA© ¸ÀA¸ÀÌgÀt, PÀȶ E°è£À d£ÀgÀ ªÀÄÄRå
GzÉÆåÃUÀ. PÀgÁªÀ½ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ CRAqÀªÁV ªÀÄzÀgÁ¸ÀÄ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀ
¨sÁUÀªÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ ©ænµÀgÀÄ 1860gÀ°è PÉ£ÀgÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß «¨sÀf¹ zÀQët PÀ£ÀßqÀ ªÀÄvÀÄÛ

is
re S
GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ JA§ f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹zÀgÀÄ. zÀQëtPÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄÄ ªÀÄzÀgÁ¸ÀÄ ¥ÁæAvÀzÀ°è
B
bl
G½¬ÄvÀÄ. GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ DqÀ½vÀªÀ£ÀÄß ¨ÁA¨É ¥ÁæAvÀPÉÌ ªÀUÁð¬Ä¸À¯Á¬ÄvÀÄ.
F f¯ÉèUÀ¼ÀÄ 1956gÀ°è PÀ£ÁðlPÀzÀ°è «°Ã£ÀUÉÆAqÀªÀÅ.
be T
pu
K
©

¸Á«gÀ PÀA§UÀ¼À §¸À¢, ªÀÄÆqÀ©zÀgÉ ªÀÄAdÄ£ÁxÀ zÉêÁ®AiÀÄ, zsÀªÀÄð¸ÀܼÀ

t to
No

G¼Áî® dªÀiÁä ªÀĹâ ¸ÀAvÀ C¯ÉÆùAiÀĸï ZÀZïð

43
 zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß ¥ÁæPÀÈwPÀªÁV JgÀqÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÁßV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀAmÁé¼À vÁ®ÆèPÀÄUÀ¼ÀÄ PÀgÁªÀ½ ¥ÀæzÉñÀªÁzÀgÉ ¥ÀÄvÀÆÛgÀÄ, ¨É¼ÀÛAUÀr
ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀļÀå ªÀįɣÁqÀÄ ¥ÀæzÉñÀ.
EzÀÄ ¥Àæ¹zÀÞªÁzÀ ªÁå¥ÁgÀ PÉÃAzÀæªÁVzÉ. ¥ÀtA§ÆgÀÄ §AzÀgÀÄ ¥Àæ¹zÀÞ gÀ¥sÀÄÛ
PÉÃAzÀæªÁVzÉ. E°è £ÀªÀ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ §AzÀgÀ£ÀÄß gÀa¸À¯ÁVzÉ. ªÀÄAUÀ¼ÀÆj£À §eÉàAiÀÄ°è
CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝt«zÉ.
£ÉÃvÁæªÀw, ¥ÀAiÀĹé¤, PÀĪÀiÁgÀzsÁgÁ- f¯ÉèAiÀÄ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ.
f¯ÉèAiÀÄ°è C£ÉÃPÀ zsÁ«ÄðPÀ PÉÃAzÀæUÀ½ªÉ. ªÉÃtÆj£À°è KPÀ²¯Á UÉƪÀÄämÉñÀégÀ£À

d
«UÀæºÀ«zÉ. PÀ¢æAiÀÄ°è ²æà ªÀÄAdÄ£ÁxÀ zÉêÁ®AiÀÄ«zÉ. ªÀÄÆqÀ©¢gÉAiÀÄÄ eÉÊ£ÀgÀ

he
¥À«vÀæ PÉëÃvÀæªÁVzÉ. E°è C£ÉÃPÀ §¸À¢UÀ½ªÉ. zsÀªÀÄð¸ÀܼÀªÀÅ ¥Àæ¹zÀÞ wÃxÀð¸ÀܼÀªÁVzÉ.
PÀnð£À zÀÄUÁð¥ÀgÀªÉÄñÀéj zÉêÁ®AiÀĪÀÅ C¥ÁgÀ SÁåwAiÀÄ£ÀÄß UÀ½¹zÉ. PÀÄzÉÆæýAiÀÄ

is
UÉÆÃPÀtð£ÁxÉñÀégÀ zÉêÁ®AiÀĪÀÅ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¥Àæ¹zÀÞ AiÀiÁvÁæ¸ÀܼÀªÁVzÉ. EªÀ®èzÉ ¸ÉÃAmï
re S
C¯ÉÆòAiÀĸï ZÀZïð, «Ä¯ÁVæ¸ï ZÀZïð ¥Àæ¹zÀÞªÁVªÉ. G¼Áî®zÀ dĪÀiÁä ªÀĹâAiÀÄÄ
B
bl
ªÀÄĹèªÀÄgÀ ±ÀæzÁÞPÉÃAzÀæªÁVzÉ.
be T
¦°PÀļÀ ¤¸ÀUð À zsÁªÀĪÀÅ EzÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 350QÌAvÀ®Æ C¢üPÀ ¥Àz æ ÃÉ ±Àz°
À è £É¯U
É Æ
É ArzÉ.
pu
E°è qÁ. ²ªÀgÁªÀÄPÁgÀAvÀ eÉÊ«PÀ GzÁå£À«zÉ. «eÁÕ£À PÉÃAzÀ,æ ªÁ¸ÀÄÛ²®à PÉÃAzÀ,æ eÁ£À¥z À À
K

ªÀ¸ÄÀ Û ¸ÀAUÀº
æ Á®AiÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÅÀ E°èª.É ªÀÄPÀ̼£À ÄÀ ß ªÀÄvÀÄÛ »jAiÀÄgÀ£ÄÀ ß EzÀÄ DPÀ¶ð¸ÀÄwÛz.É
©

F f¯ÉA è iÀÄÄ ¸ÁA¥Àz

æ Á¬ÄPÀ £ÁUÁgÁzs£ À ,É PÀA§¼À, ¨sÆ
À vÀPÆ
É Ã® ªÀÄÄAvÁzÀ DZÀgu À U
É ½
À UÉ
¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ. EAzÀÄ zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄÄ gÁdåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÉÃAzÀæªÁV
¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÉ. ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ, ¸ÀÄgÀvÀ̯ï, ¸ÀļÀå ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄR ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÉÃAzÀæUÀ¼ÁVªÉ.
E°è C£ÉÃPÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæUÀ½ªÉ. F f¯ÉèAiÀÄ°è ¸ÀÄAzÀgÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ Q£ÁgÉUÀ½ªÉ. EªÀÅ
C¥ÁgÀ ¸ÀASÉåAiÀÄ°è ¥ÀæªÁ¹UÀgÀ£ÀÄß DPÀ¶ð¸ÀÄwÛªÉ.
GqÀĦ f¯Éè
t to
No

GqÀĦ ²æÃPÀȵÀÚ zÉêÁ®AiÀÄ PÁPÀð¼ÀzÀ UÉƪÀÄäl ¸ÉÃAmï ¯ÁgÉ£ïì ZÀZïð

44
 zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß «¨sÀf¹ 1997gÀ°è GqÀĦ f¯ÉèAiÀÄ£ÀÄß gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F
f¯ÉèAiÀÄ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ CgÀ©â ¸ÀªÀÄzÀæ«zÀÝgÉ ¥ÀƪÀðPÉÌ ¥À²ÑªÀÄWÀlÖ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃt¬ÄzÉ. C£ÉÃPÀ
£À¢UÀ¼ÀÄ, vÉAV£À vÉÆÃlUÀ¼ÀÄ, CqÀPÉ vÉÆÃlUÀ¼ÀÄ, ¨sÀvÀÛzÀ UÀzÉÝUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ f¯Éè GqÀĦ.
gÁµÀÖçªÀÄlÖzÀ°è d£ÀgÀ£ÀÄß DPÀ¶ð¸ÀÄwÛgÀĪÀ ²æà PÀȵÀÚ zÉêÁ®AiÀÄ E°èzÉ. zÉéöÊvÀ ¹zÁÞAvÀzÀ
¥Àw
æ ¥ÁzÀPÀ ªÀÄzsÁéZÁAiÀÄð CªÀjAzÀ E°è ²æà PÀȵÀ£ Ú À «UÀº
æ ª
À £
À ÄÀ ß ¥Àw
æ µÁצ¸À¯Á¬ÄvÀÄ JAzÀÄ
ºÉüÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥Àæ¹zÀÞ ¸ÀAvÀ PÀ£ÀPÀzÁ¸À¤UÉ ¥ÀƪÀð¢AzÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ wgÀÄV ²æÃPÀȵÀÚ zÀ±Àð£À
¤ÃrzÀÝ JAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ zÀ±Àð£À ¤ÃrzÀ ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß PÀ£ÀPÀ£À QAr JAzÀÄ
PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ. PÉÆqÀZÁ¢æ ¨ÉlÖzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄÆPÁA©PÀ zÉêÁ®AiÀÄ«zÉ. PÁPÀð¼ÀzÀ°è£À

d
42 Cr JvÀÛgÀzÀ UÉƪÀÄämÉñÀégÀ «UÀæºÀªÀÅ ¯ÉÆÃPÀ ¥Àæ¹zÀÞ ¥ÀqÉ¢zÉ.

he
GqÀĦAiÀÄ°è gÁµÀÖçPÀ« UÉÆëAzÀ ¥ÉÊUÀ¼À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£À PÉÃAzÀæ«zÉ. ªÀįÉà, ªÀÄtÂ¥Á®,
PÀÄAzÁ¥ÀÄgÀ, ªÀÄAzÀwð, PÉÆÃl, PÁ¥ÀÄ, ¨ÁgÀPÀÆgÀÄ, ªÀÄgÀªÀAvÉ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ E°è£À ¥Àæ¹zÀÞ
¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ. ªÀÄtÂ¥Á® ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÉÃAzÀæªÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÉ. §¸ÀgÀÆgÀÄ JA§ÄzÀÄ ¥Àæ¹zÀÞ gÉêÀÅ

is
re S
¥ÀlÖtªÁVvÀÄÛ. qÀZï ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆÃZÀÄðVøÀgÀÄ E°è ªÁå¥ÁgÀ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ¨sÀvÀÛ, vÉAUÀÄ,
CqÀPÉ, UÉÆÃqÀA© E°è£À ªÀÄÄRå ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ.
B
bl
ªÀįÉàAiÀÄÄ ¸ÀªÀðIÄvÀÄ «ÄãÀÄUÁjPÉ §AzÀgÁVzÉ. E°ègÀĪÀ ¥Àæ¹zÀÞ ¢éÃ¥ÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃAmï
be T
ªÉÄÃj ¢éÃ¥À JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.
pu
K
©

ªÉÄʸÀÆgÀÄ «±Àé«zÁå®AiÀÄ vÀ®PÁªÉÃj ªÀÄAUÀ¼ÀÆgÀÄ §AzÀgÀÄ

PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀ §gɬÄj.

to

1. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼À°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ªÁtÂdå ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr.

2. zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯Éè ªÀÄvÀÄÛ GqÀĦ f¯ÉèUÀ¼À°ègÀĪÀ JgÀqÀÄ §AzÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
t

3. ªÉÄʸÀÆgÀÄ «¨sÁUÀzÀ AiÀiÁªÀ AiÀiÁªÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À°è UÉƪÀÄämÉñÀégÀ «UÀæºÀUÀ½ªÉ?

No

4. PÁªÉÃj £À¢AiÀÄÄ AiÀiÁªÀ f¯ÉèAiÀÄ AiÀiÁªÀ ¸ÀܼÀzÀ°è ºÀÄlÄÖvÀÛzÉ?

ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ
• F «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼À°ègÀĪÀ ¥ÁæaãÀ zÉêÁ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
PÀnÖ¹zÀ CgÀ¸ÀÄ ªÀÄ£ÉvÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr. CªÀÅUÀ¼À avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹.
• F «¨sÁUÀzÀ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ f¯ÉèUÀ¼À°ègÀĪÀ UÉƪÀÄämÉñÀégÀ£À «UÀæºÀUÀ¼À ¥ÀnÖ ªÀiÁr.
¥Àæw «UÀæºÀzÀ GzÀݪÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹. F ªÀgÀ¢AiÀÄ°è «UÀæºÀUÀ¼À avÀæUÀ¼À£ÀÄß ºÁQ.

45
 ¥ÁoÀ DgÀA©üPÀ ¸ÀªÀiÁd
3
¥ÁoÀzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
F ¥ÁoÀzÀ°è EwºÁ¸ÀPÁ® ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæUÉÊwºÁ¸À PÁ®UÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ªÀåvÁå¸ÀªÀ£ÀÄß
w½¸À¯ÁVzÉ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ GUÀªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ fëUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉ PÀÄjvÀÄ «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.
ºÀ¼AÉ iÀÄ ²¯ÁAiÀÄÄUÀ, ªÀÄzsåÀ ²¯ÁAiÀÄÄUÀ ªÀÄvÀÄÛ £Àª²
À ¯ÁAiÀÄÄUÀ ºÁUÀÆ ¯ÉÆúÀU¼
À À AiÀÄÄUÀU¼
À °
À è

d
ªÀiÁ£ÀªÀ£À §zÀÄQ£À°è GAmÁzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ.

he
¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ
1] EwºÁ¸ÀzÀ ªÀVÃðPÀgÀtzÀ°è CPÀëgÀUÀ¼À ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß CjvÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.

is
re S
2] ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É fêÀ«PÁ¸ÀzÀ ºÀAvÀUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ.
B
bl
3] ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ ºÀAvÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæªÀÄÄR £É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ.
be T
pu
4] £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è ¯ÉÆúÀUÀ¼À ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß «±Éèö¸ÀĪÀÅzÀÄ.
K
©

¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV EwºÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæzsÁ£ÀPÁ®UÀ¼ÁV ªÀVÃðPÀj¹PÉƼÀÀÄzÀÄ.

CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ: 1. ¥ÁæUÉÊwºÁ¸À PÁ® (Pre historic Period) 2. ¥ÀƪÀð¨sÁ«
EwºÁ¸ÀPÁ® (Proto historic Period) ªÀÄvÀÄÛ 3. EwºÁ¸ÀPÁ® (Historic Period).
ªÀiÁ£ÀªÀgÀ EwºÁ¸ÀzÀ°è ¥ÁæUÉÊwºÁ¸À PÁ®ªÉà ±ÉÃPÀqÀ 99.9 gÀµÀÄÖ PÁ¯ÁªÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß
M¼ÀUÉÆArzÉ. DzÀgÉ D PÁ®zÀ PÀÄjvÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀ®Ä EgÀĪÀ DzsÁgÀUÀ¼ÀÄ §ºÀ¼À
to

PÀrªÉÄ. DzÀÝjAzÀ EwºÁ¸ÀzÀ°è ¥ÁæUÉÊwºÁ¸ÀPÉÌ PÉÆnÖgÀĪÀ ¸ÀܼÁªÀPÁ±ÀªÀÇ PÀrªÉÄAiÉÄÃ

DVzÉ. ªÉÄð£À ªÀÄÆgÀÄ PÁ®UÀ¼À£ÀÄß ªÀVÃðPÀj¸À®Ä §¼À¸ÀĪÀ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀªÉà CPÀëgÀ
t

eÁÕ£ÀªÁVzÉ. CPÀëgÀ ¥ÀjZÀAiÀĪÉà E®èzÀ PÁ®WÀlÖªÀ£ÀÄß ¥ÁæUÉÊwºÁ¹PÀ PÁ® JAzÀÄ

No

PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀÅzÀÄ (GzÁºÀgÀuÉUÉ: ²¯ÁAiÀÄÄUÀUÀ¼ÀÄ). AiÀiÁªÉÇAzÀÄ PÁ®zÀ°è CPÀëgÀUÀ¼À

w¼ÀĪÀ½PÉ EzÀÄÝ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß EAzÀÄ NzÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁV®è¢zÀÝgÉ D PÁ®WÀlÖªÀ£ÀÄß
¥ÀƪÀð¨sÁ« EwºÁ¸ÀPÁ® JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀÅzÀÄ (GzÁºÀgÀuÉUÉ: ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ
PÁ®). AiÀiÁªÀ PÁ®WÀlÖzÀ°è CPÀëgÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ«gÀĪÀÅzÉÆ ªÀÄvÀÄÛ D CPÀëgÀUÀ¼À£ÀÄß
EAzÀÄ NzÀ¯ÁUÀĪÀÅzÉÆ D PÁ®ªÀ£ÀÄß EwºÁ¸ÀPÁ® JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀÅzÀÄ.

46
 ªÀiÁ£Àªg
À À GUÀªÄÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨É¼ª
À t
À U
 :É ¨sÆ
À «ÄAiÀÄÄ 4600 zÀ±®
À PÀë ªÀµð
À UÀ¼À »AzÉ ºÀÄnÖvÄÀ
JAzÀÄ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ºÉüÀÄvÁÛgÉ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É PÁt¹PÉÆAqÀ ªÉÆzÀ® fëUÀ¼ÉAzÀgÉ
KPÀPÉÆñÀ ¨ÁåQÖÃjAiÀiÁUÀ¼ÁzÀ ¥ÉÆæPÁåjAiÉÆÃmï (Prokaryote) UÀ¼ÀÄ. EªÀÅ DªÀÄèd£ÀPÀ
E®èzÀ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è §zÀÄPÀ§®èªÁVzÀݪÀÅ. vÀªÀÄUÉ ¨ÉÃPÁzÀ ±ÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ ¥Ë¶ÖPÁA±ÀUÀ¼À£ÀÄß
¥Àj¸ÀgÀ¢AzÀ ¥ÀqÉzÀÄPÉƼÀÄîwÛzÀݪÀÅ. £ÀAvÀgÀ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 4000 jAzÀ 2500 zÀ±À®PÀë ªÀµÀðUÀ¼À
»AzÉ ±ÉʪÀ® CxÀªÁ D¯ÉÎU¼ À ÄÀ PÁt¹PÉÆAqÀªÅÀ . EªÀÅ ªÀÄÄAzÉ ¸À¸åÀ ªÀÄvÀÄÛ fêÀU¼
À À «PÁ¸ÀPÌÉ
PÁgÀtªÁzÀªÀÅ.

d
fëUÀ¼À ¥Àæ¥ÀAZÀPÉÌ §AzÁUÀ 3500 zÀ±À®PÀë ªÀµÀðUÀ¼À »A¢£À ¸ÀÆPÀëöä fêÀPÀtUÀ¼ÀÄ

he
¥À¼ÉAiÀÄĽPÉUÀ¼ÀÄ D¸ÉÖçðAiÀiÁzÀ°è ¥ÀvÉÛAiÀiÁVªÉ. £ÀªÀÄä PÀ£ÁðlPÀzÀ ¸ÀAqÀÆgÀÄ vÁ®ÆèQ£À°è
‘zsÁgÀªÁqÀ d®d ²¯É’UÀ¼À°è 2000 zÀ±À®PÀë ªÀµÀðUÀ½UÀÆ »A¢£À ¸ÀÆPÁëöätÄUÀ¼À
¥À¼ÉAiÀÄĽPÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħA¢ªÉ. »ÃUÉ DgÀA¨sÀªÁzÀ fêÀ«PÁ¸ÀzÀ ºÁ¢AiÀÄ°è 570 zÀ±À®PÀë

is
re S
ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ «ÄãÀÄ ªÀÄwÛvÀgÀ d®ZÀgÀUÀ¼ÀÄ, 438 jAzÀ 408 zÀ±À®PÀë ªÀµÀðUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
B
bl
QÃlUÀ¼ÀÄ, 408jAzÀ 360 zÀ±À®PÀë ªÀµÀðUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ G¨sÀAiÀĪÁ¹UÀ¼ÀÄ, ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 320
zÀ±À®PÀëªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ ¸Àj¸ÀÈ¥ÀUÀ¼ÀÄ, 248 zÀ±À®PÀë ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ qÉÊ£ÉÆøÀgÀ¸ï, 213
be T
pu
zÀ±À®PÀë ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸À¸ÀÛ¤UÀ¼ÀÄ, 65 zÀ±À®PÀë ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ §ÈºÀvï
K

¸À¸ÀÛ¤UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 25 zÀ±À®PÀë ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ ªÁ£ÀgÀUÀ¼À «PÁ¸ÀªÁ¬ÄvÀÄ. 5 zÀ±À®PÀë

ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ ¢é¥Á¢UÀ¼ÀÄ, 18 ®PÀë ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ ªÀiÁ£ÀªÀ£À «PÁ¸ÀªÁ¬ÄvÀÄ.
©

»ÃUÉ DgÀA¨sÀªÁzÀ fêÀ «PÁ¸ÀzÀ ºÁ¢AiÀÄ°è ªÉÆzÀ®Ä KPÀPÉÆñÀ fëUÀ¼ÀÄ £ÀAvÀgÀ

ªÀÄÈzÀéAVUÀ¼ÀÄ, «ÄãÀÄ, ¸À¸Àå, QÃl, G¨sÀAiÀĪÁ¹, gÉPÉÌAiÀÄļÀî QÃl, ¸Àj¸ÀÈ¥À, ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ,
¸À¸ÀÛ¤UÀ¼ÀÄ, ºÀÆ©qÀĪÀ ¸À¸Àå, ºÀÄ®Äè, ªÁ£ÀgÀ, ¢é¥Á¢UÀ¼ÀÄ «PÁ¸À ºÉÆA¢zÀªÀÅ. ¸ÀĪÀiÁgÀÄ
18 ®PÀë ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ ªÀiÁ£ÀªÀgÀ «PÁ¸ÀªÁ¬ÄvÀÄ. DzsÀĤPÀ ªÀiÁ£ÀªÀgÀ zÉÊ»PÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢zÀÝ ªÀiÁ£ÀªÀgÀÄ ªÉÆzÀ®Ä zÀQët D¦üæPÁzÀ°è PÁt¹PÉÆAqÀgÀÄ. EªÀgÀÄ D¦üæPÁ¢AzÀ
to

¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ««zsÀ ¨sÀƨsÁUÀUÀ½UÉ ªÀ®¸É ºÉÆÃV £É¯É¹zÀgÉAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. F ªÁzÀªÀÅ

EAzÀÄ ¸ÁPÀµÀÄÖ «ªÀıÉðUÀÆ M¼ÀUÁVzÉ.
t

fëUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ¸À¸ÀåUÀ¼À «PÁ¸ÀzÀ ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ

No

ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ (zÀ±À®PÀëUÀ¼À°è) fëUÀ¼ÀÄ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ

4000 -2500 ¸ÀÆPÀëöä fêÀPÀtUÀ¼ÀÄ ±ÉʪÁ®
2500-570 ªÀÄÈzÀéAVUÀ¼ÀÄ D¯ÉÎ
570-505 «ÄãÀÄUÀ¼ÀÄ
438-408 QÃlUÀ¼ÀÄ ¨sÀƸÀ¸ÀåUÀ¼ÀÄ

47
 408-360 G¨sÀAiÀĪÁ¹UÀ¼ÀÄ ¥sÉãïð, ¥Áa
320-248 ¸Àj¸ÀÈ¥ÀUÀ¼ÀÄ
248-213 qÉÊ£Á¸ÀgïUÀ¼ÀÄ
213-144 ¥ÀQëUÀ¼ÀÄ, ¸À¸ÀÛ¤UÀ¼ÀÄ
144-65 ºÀÆ©qÀĪÀ ¸À¸ÀåUÀ¼ÀÄ
65-38 §ÈºÀvï ¸À¸ÀÛ¤UÀ¼ÀÄ ºÀÄ®ÄèUÀ¼ÀÄ
25-5 ªÁ£ÀgÀUÀ¼ÀÄ

d
5 ¢é¥Á¢UÀ¼ÀÄ
1.8 ªÀiÁ£ÀªÀ

he
¥ÁæUÊÉ wºÁ¹PÀ PÁ®zÀ°è ªÀÄÆgÀÄ ºÀAvÀU½
À ªÉ. 1. ºÀ¼A
É iÀÄ ²¯ÁAiÀÄÄUÀ 2. ªÀÄzsåÀ ²¯ÁAiÀÄÄUÀ

is
3. £ÀªÀ²¯ÁAiÀÄÄUÀ.
re S
ºÀ¼ÉAiÀÄ ²¯ÁAiÀÄÄUÀ :
B
bl
F PÁ®ªÀÅ ªÀiÁ£ÀªÀgÀ EwºÁ¸ÀzÀ
be T
pu
DgÀA©üPÀ ¥ÀÄgÁvÀwéPÀ (Archaeological)
K

ºÀ A vÀ ª ÁVzÉ . F PÁ®zÀ ªÀ i Á£À ª À g À Ä

ºÀ t ÄÚ , ºÀ A ¥À ® Ä, UÉ q É Ø UÉ t ¸À Ä UÀ ¼ À £ À Ä ß
©

wAzÀÄ §zÀÄPÀÄwÛzÀÝgÀÄ. C¯ÉªÀiÁjUÀ¼ÁVzÀÝ

EªÀgÀÄ DºÁgÀªÀ£ÀÄß CgÀ¸ÀÄvÁÛ UÀ«UÀ¼À°è,
PÀ¯Áè¸ÀgÉUÀ¼À°è ªÁ¹¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ºÉgÉZÀPÉÌ,
ZÁPÀ Ä , PÀ ® Äè ½ , ªÉ Æ £É ªÀ Ä ÄAvÁzÀ
zÉÆqÀØ zÉÆqÀØ ²¯Á G¥ÀPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß
to

¨ÉtZÀÄPÀ®ÄèU½ À AzÀ vÀAiÀiÁj¹PÉƼÀÄîwz Û ÝÀ gÄÀ .

J¯É ªÀÄvÀÄÛ vÉÆUÀmÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆ¢PÉUÀ¼ÁV §¼À¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. J¯Áè PÁ®UÀ¼À°èAiÀÄÆ ºÀtÄÚ,
t

ºÀA¥À®Ä, UÉqÉØ UÉt¸ÀÄUÀ¼ÀÄ zÉÆgÀPÀÄwÛgÀ°®è. ºÀ¼ÉAiÀÄ ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ WÀlÖzÀ°è

No

DºÁgÀPÁÌV ¨ÉÃmÉAiÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «ÄãÀÄ »rAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀ°vÀgÀÄ. ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ

¨ÉAQAiÀÄ ¥ÀjZÀAiÀĪÁ¬ÄvÀÄ. ºÀ¼ÉAiÀÄ ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £É¯ÉUÀ¼ÉAzÀgÉ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ
¨ÉïÁ£ï PÀtª  ,É PÀ£ÁðlPÀzÀ ºÀÄt¸ÀV ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÊZï¨Á¼ï ¥Àz
æ ÃÉ ±À, DAzs¥
æÀ z
æÀ ÃÉ ±ÀzÀ PÀ£Æ
À ð¯ï,
CªÀÄgÁªÀw, vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À CwÛgÁªÀiï¥ÀPÀÌA ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ºÀ¼ÉAiÀÄ
²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß 5 ®PÀë ªÀµÀðUÀ½AzÀ 12 ¸Á«gÀ ªÀµÀðUÀ¼ÀªÀgÉUÉ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

48
ªÀÄzsÀå ²¯ÁAiÀÄÄUÀ (Mesolithic age):
EzÀ Ä ºÀ ¼ É A iÀ Ä ²¯ÁAiÀ Ä ÄUÀ
ªÀÄvÀÄÛ £ÀªÀ²¯ÁAiÀÄÄzÀ £ÀqÀÄ«£À
¹ÜvÀåAvÀgÀ PÁ®ªÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ
EzÀ£ÀÄß ªÀÄzsÀ岯ÁAiÀÄÄUÀ JAzÀÄ
PÀ g É A iÀ Ä ¯ÁUÀ Ä ªÀ Å zÀ Ä . F PÁ®zÀ
ªÀiÁ£ÀªÀgÀÄ zÉÆqÀØ zÉÆqÀØ ²¯Á

d
G¥ÀPÀgÀtUÀ¼À §zÀ®Ä P˱À®å¨sÀjvÀ

he
QgÀÄ ²¯ÁAiÀÄÄzsÀUÀ¼À£ÀÄß
§¼À ¸ À ¯ ÁgÀ A ©ü ¹ zÀ g À Ä . DzÀ Ý jAzÀ

is
re S
F PÁ®ªÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀëöä ²¯ÁAiÀÄÄUÀ
B
¥ÁæUÉÊwºÁ¹PÀ ªÀiÁ£ÀªÀgÀ d£ÀfêÀ£ÀzÀ PÁ®à¤PÀ zÀȱÀå

bl
(Microlithic age) JAzÀ Æ
be T
PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀÅzÀÄ. F QgÀÄ DAiÀÄÄzsÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÁtzÀ vÀÄ¢UÉ CxÀªÁ PÀnÖUÉAiÀÄ vÀÄ¢UÉ ¹Q̹
pu
¨sÀfðAiÀÄAvÉ §¼À¹ ¨ÉÃmÉAiÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. PÁqÀÄ zsÁ£ÀåUÀ¼À£ÀÄß DºÁgÀPÁÌV ¸ÀAUÀ滸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ.
K

zsÁ£ÀåUÀ¼ÁUÀ°, ¨ÉÃmÉUÀ¼ÁUÀ° ¤gÀAvÀgÀ zÉÆgÀPÀÄwÛgÀ°®è. C£ÉÃPÀ ªÉÃ¼É ºÀ¹«¤AzÀ

©

PÁ®PÀ¼ÉAiÀĨÉÃPÁzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼ÀÄ §gÀÄwÛzÀݪÀÅ. CzÀPÁÌV EªÀgÀÄ PÀAqÀÄ PÉÆAqÀ ªÀiÁUÀð

JAzÀgÉ, ¨ÉÃmÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è UÁAiÀÄUÉÆAqÀÄ §zÀÄPÀĽzÀ ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ zÉÆgÉvÀ
ªÀÄjUÀ¼£ À ÄÀ ß vÀAzÀÄ vÀªÆ É änÖUÉ ¸ÁPÀĪÀÅzÀÄ. MAzÀÄ «zsz À °À è F ¥ÁætU  ¼
À ÄÀ CªÀjUÉ PÁ¬ÄÝj¹zÀ
vÀÄvÀÄðPÁ®zÀ DºÁgÀUÀ¼ÁV §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄwÛzÀݪÀÅ. EzÀÄ ¤zsÁ£ÀªÁV ¥À±ÀÄ¥Á®£ÉUÉ ZÁ®£É
PÉÆnÖvÀÄ. ªÀÄzsÀ岯ÁAiÀÄÄUÀzÀ ªÀiÁ£ÀªÀgÀÄ vÀªÀÄä ªÀÄvÀÄÛ ¥À±ÀÄUÀ¼À DºÁgÀPÁÌV ¤gÀAvÀgÀ
to

C¯ÉzÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ©qÀÄ«£À ªÉüÉUÀ¼À°è ©ÃqÀÄ©lÖ ¸ÀܼÀUÀ¼À PÀ¯Áè¸ÀgÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É avÀæUÀ¼À£ÀÄß

©r¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ¥ÁætÂUÀ¼À ZÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß vÀªÀÄä ªÉÄïÉÆ¢PÉUÀ¼ÁV §¼À¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ¨ÉAQAiÀÄ
t

¥ÀjZÀAiÀÄ ZÉ£ÁßV E¢ÝvÀÄ. F PÁ®zÀ £É¯ÉUÀ¼À°è ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ ©üêÀiï¨ÉÃlÌ, DzÀªÀiïUÀgï,

No

PÀ£ÁðlPÀzÀ §æºÀäVj, PÀ£ÀUÀ£ÀºÀ½î, gÁd¸ÁÜ£ÀzÀ ¨ÁUÉÆgï, UÀuÉñÀégï, ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ

©gï¨sÁ£ï¥ÀÄgï, DAzsÀæ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÁ£ï¥À¸Áj, GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ¸ÀgÁAiÀiï £ÀºÀgï gÁAiÀiï,
ªÀĺÁzÀºÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀªÀÅ. ªÀÄzsÀ岯ÁAiÀÄÄUÀzÀ PÁ®ªÀÅ EA¢UÉ 12000
ªÀµÀðUÀ½AzÀ 9000 ªÀµÀðUÀ¼ÀªÀgÉUÉ E¢ÝvÉÛAzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄAlÄ.

49
£ÀªÀ ²¯ÁAiÀÄÄUÀ:
ªÀ Ä zs À å ²¯ÁAiÀ Ä ÄUÀ z À ªÀ i Á£À ª À g À Ä
¥À±ÀÄ¥Á®PÀgÁzÀÝjAzÀ CªÀjUÀÆ CªÀgÀ
¥À±ÀÄUÀ½UÀÆ DUÁUÀ DºÁgÀzÀ C¨sÁªÀ
¸Àȶ×AiÀiÁUÀÄwÛvÀÄÛ. DzÀÝjAzÀ D d£ÀgÀÄ
DºÁgÀPÁÌV C¯ÉAiÀÄĪÀÅzÀ£ÀÄß ©lÄÖ
£ÀªÀ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ°è DºÁgÀ GvÁàzÀ£ÉUÉ

d
ªÀ Ä ÄAzÁzÀ g À Ä . £À ¢ wÃgÀ U À ¼ À ° è

he
¥s À ® ªÀ v ÁÛ z À ªÉ Ä PÀ Ì ®Ä ªÀ Ä tÂ Ú £ À ° è
PÀȶAiÀÄ£ÀÄß DgÀA©ü¹zÀgÀÄ. PÀȶAiÀÄÄ

is
re S
£ÀªÀ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ d£ÀjUÉ zsÁ£ÀåªÀ£ÀÄß
B £ÀªÀ ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ DAiÀÄÄzsÀUÀ¼ÀÄ

bl
ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ¥À±ÄÀ UÀ½UÉ ªÉÄêÀ£ÄÀ ß ¥ÀÆgÉʹvÀÄ. DzÀÝjAzÀ C¯ÉªiÀ Áj §zÀÄPÀ£ÄÀ ß vÉÆgÉzÄÀ ¸ÀÆPÀÛ
be T
¥ÀæzÉñÀzÀ°è £É¯É¸À¯ÁgÀA©ü¹zÀgÀÄ. »ÃUÉ PÀȶAiÀÄÄ ¸ÀA¸ÀÌøw ªÀÄvÀÄÛ £ÁUÀjPÀvÉUÀ¼À GzÀAiÀÄPÉÌ
pu
ªÉÆzÀ® ºÉeÓÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. ¨sÁgÀvÀ G¥ÀRAqÀz° À è PÀȶAiÀÄ DgÀA©üPÀ PÀÄgÀĺÀÄUÀ¼ÄÀ ¥ÁQ¸ÁÛ£z
À À
K

ªÉĺÀgïUÀgï £É¯ÉAiÀÄ°è PÀAqÀħA¢zÉ.

©

E°è£À d£ÀgÀÄ ªÁ¸ÀPÉÌ Mt EnÖUÉUÀ½AzÀ ªÀÄ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹zÀgÉ, PÁ²äÃgÀzÀ

§ÄeïðºÉÆêÀiï ¥ÀæzÉñÀzÀ d£ÀgÀÄ £É®zÉƼÀUÉ UÀĺÉUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹PÉÆArzÀÝgÀÄ. PÀȶAiÀÄ°è
GvÁࢹzÀ zsÁ£ÀåªÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹qÀĪÀ ¸ÀªÀĸÉå JzÀÄgÁzÁUÀ PÉʬÄAzÀ ªÀÄtÂÚ£À ªÀÄqÀPÉ
ªÀiÁqÀĪÀ «zsÁ£À PÀAqÀÄPÉÆAqÀgÄÀ . C®èzÉ ºÉgA É iÀÄĪÀ, PÀÄlÄÖª,À ©Ã¸ÀĪÀ ¸Ázs£À U
À ¼
À £
À ÄÀ ß §¼ÀPU
É É
vÀAzÀgÄÀ . F PÁ®zÀ°A è iÉÄà DgÀA©üPÀ ºÀ½îU¼ À ÄÀ K½UÉUÉ §AzÀªÅÀ . ZÀPz æÀ À ¥ÀjZÀAiÀĪÁzÀ £ÀAvÀgÀ
to

UÀÄuÁvÀäPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀÄ ªÀÄqÀPÉUÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉ ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ. F PÁ®zÀ°è PÀ°è£À

DAiÀÄÄzsÀUÀ¼À£ÀÄß ZÉ£ÁßV GfÓ £ÀAiÀÄUÉƽ¹ §¼À¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. §¼Áîj ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ ¸ÀAUÀ£ÀPÀ®Äè
t
No

F jÃwAiÀÄ DAiÀÄÄzsÀ GvÁàzÀ£Á £É¯ÉAiÀiÁVvÀÄÛ. «±ÉõÀªÁV PÉÊUÉÆqÀ°, ªÀÄƼÉUÀ½AzÀ

vÀAiÀiÁj¹zÀ DAiÀÄÄzsÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. PÀ£ÁðlPÀzÀ §£ÀºÀ½î, §æºÀäVj, §Æ¢ºÁ¼À,
ºÀ¼ÀÆîgÀÄ, ¦QèºÁ¼À, n.£ÀgÀ¹¥ÀÄgÀ, GvÀÆßgÀÄ, ©ºÁgÀzÀ agÁAqï ªÀÄÄAvÁzÀ PÀqÉUÀ¼À°è
£ÀªÀ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ £É¯ÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §A¢ªÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV EzÀgÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß EA¢UÉ 9000
EAzÀ 5000 ªÀµÀðUÀ¼ÀªÀgÉUÉ UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ.

50
 ¨sÁgÀvÀzÀ°è ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ £É¯ÉUÀ¼ÀÄ

∆ §ÄeïðºÉÆêÀiï

d
Àgï
ÀgïU
∆ ªÉĺ
ÀºÀ iï

he
UÀuÉñÀégÀ ªÀĺÁz iÀiï £ÀºÀgïgÁAiÀ
¸ÀgÁA
ï ∆ agÁAqï
¨ÁUÉÆg

is
©üêÀiï¨ÉÃlÌ
re S B DzÀªÀiïUÀgï

bl
be T
pu PÀ£ÀUÀ£ÀºÀ½î
ºÀÄt¸ÀV ªÀÄvÀÄÛ
¨ÉÊZï¨Á¼ï ºÀ¼ÉAiÀÄ ²¯ÁAiÀÄÄUÀ
ºÀ¼ CªÀÄgÁªÀw
K

¦PÀèºÁ¼É ªÀÄzsÀå ²¯ÁAiÀÄÄUÀ

ÀÆîg PÀ£ÀÆð¯ï
ÄÀ £ÀªÀ ²¯ÁAiÀÄÄUÀ
§æºÀäVj
§£ÀºÀ½î
©

CwÛgÁªÀiï¥ÀPÀÌA
n.£ÀgÀ¹¥ÀÄgÀ

¯ÉÆúÀUÀ¼À AiÀÄÄUÀ: £ÀªÀ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ PÁ®PÉÌ ¯ÉÆúÀUÀ¼À §¼ÀPÉ DgÀA¨sÀªÁVvÀÄÛ.

to

ªÉÆzÀ®Ä ªÀiÁ£ÀªÀgÀÄ §¼À¹zÀ ¯ÉÆúÀ vÁªÀÄæ. vÁªÀÄæPÉÌ vÀªÀgÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹ PÀAZÀÄ

GvÁࢸÀĪÀÅzÀ£ÀÄß PÀ°vÀgÀÄ. PÀAZÀÄ vÁªÀÄæQÌAvÀ UÀqÀĸÁzÀ MAzÀÄ «Ä±Àæ¯ÉÆúÀ.
t

vÁªÀÄæ ªÀÄvÀÄÛ PÀAa£À ²¯ÁAiÀÄÄUÀ: vÁªÀÄæ ªÀÄvÀÄÛ PÀAa£À DAiÀÄÄzsÀUÀ¼À ¥ÀæªÀiÁt

No

CvÀå®àªÁVzÀÝjAzÀ CªÀÅUÀ¼À eÉÆvÉAiÀÄ°èAiÉÄà ²¯ÁAiÀÄÄzsÀUÀ¼ÀÆ ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀªÀÅ. DzÀÝjAzÀ

F PÁ®ªÀ£ÀÄß vÁªÀÄæ ªÀÄvÀÄÛ PÀAa£À ²¯ÁAiÀÄÄUÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀÅzÀÄ. EzÀÄ 5000
ªÀµÀðUÀ½A¢ÃZÉUÉ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. PÀȶ ªÀÄvÀÄÛ ¥À±ÀÄ¥Á®£É ¥ÀæzsÁ£À GzÉÆåÃUÀªÁVvÀÄÛ.
ZÀPÀæUÀ½AzÀ ªÀiÁrzÀ C®APÀÈvÀ ªÀÄqÀPÉUÀ¼ÀÄ F PÁ®zÀ°è PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛªÉ. vÁªÀÄæzÀ
G¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ, D¨sÀgÀtUÀ¼ÀÆ zÉÆgÀQªÉ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß D¼ÀªÁV G¼À®Ä ªÀÄvÀÄÛ CgÀtå
PÀrzÀÄ PÀȶ ¨sÀÆ«ÄAiÀiÁV ¥ÀjªÀwð¸À®Ä PÀAa£À G¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ £ÉgÀªÁzÀªÀÅ. EzÀjAzÁV

51
DºÁgÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ºÉZÀѼÀ PÀArvÀÄ. ºÉZÀÄѪÀj zsÁ£ÀåªÀ£ÀÄß CUÀvÀå«gÀĪÀ
¥Àz
æ ÃÉ ±ÀU½
À UÉ PÀ¼ÄÀ »¹PÉÆqÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ ªÁå¥ÁgÀ ªÀ»ªÁlÄ DgÀA¨sª À ÁzÀªÅÀ . ¥ÀjuÁªÀĪÁV
ªÁAiÀĪÀå ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¹AzsÀÆ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ G¥À£À¢UÀ¼À PÉƼÀîzÀ°è ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄAvÀºÀ
§ÈºÀvï ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄÄ vÀ¯É JvÀÛ®Ä ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ. EzÀ£ÀÄß ªÉÆzÀ® £ÀUÀjÃPÀgÀtªÉAzÀÄ
EwºÁ¸ÀPÁgÀgÀÄ UÀÄgÀÄw¸ÀÄvÁÛgÉ. zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è vÁªÀÄæPÉÌ ºÉÆð¹zÁUÀ PÀAa£À §¼ÀPÉ
ºÉZÁÑVgÀ°®è. PÀ£ÁðlPÀzÀ ºÀ¼ÀÆîgÀÄ, §£ÀºÀ½î, §æºÀäVj ªÀÄÄAvÁzÀ PÀqÉUÀ¼À°è vÁªÀÄæ ªÀÄvÀÄÛ
PÀAa£À ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ DzsÁgÀUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉwªÉ.
PÀ©ât ²¯ÁAiÀÄÄUÀ: PÀ©ât CvÀåAvÀ

d
UÀqÄÀ ¸ÁzÀ ¯ÉÆúÀ. EzÀÄ zÀQt ë ¨sÁgÀvz À ° À è

he
vÁªÀ Ä æ P À Æ Ì ªÉ Æ zÀ ¯ É Ã §¼À P É A iÀ Ä °è v À Ä Û .
PÀ©âtªÀÅ 3500 ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉAiÉÄÃ

is
re S B zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ°è §¼ÀPÉUÉ §A¢vÀÄÛ. F
PÁ®ªÀ£ÀÄß §ÈºÀvï ²¯Á ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ

bl
PÁ®ªÉ A zÀ Æ PÀ g É A iÀ Ä ÄvÁÛ g É . §ÈºÀ v ï
be T
²¯Á ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ ¸ÀªÀiÁ¢üUÀ¼À°è ±ÀªÀzÀ
pu
K

§ÈºÀvï ²¯Á ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ ²¯ÁUÉÆÃjUÀ¼ÀÄ PÉÆ ÃuÉA iÀÄ ¸ÀÄ vÀÛ ®Ä PÀ®Äè ªÀÈvÀÛ U À¼ À£ ÀÄ ß
(Stone circle) ¤«Äð¸À¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ.
©

±ÀªÀzÀ PÉÆÃuÉUÀ¼À°è PÀ¥ÀÄà ªÀÄvÀÄÛ PÉA¥ÀÄ ªÀtðzÀ ªÀÄqÀPÉUÀ¼ÀÄ (Black and Red ware)
¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. F ¸ÀªÀiÁ¢üUÀ¼À£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀzÀ°è d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀÄ
¥ÁAqÀªÀgÀ UÀÄr / ªÀÄ£É, ªÀiËAiÀÄðgÀPÀ®Äè JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. PÀ©âtzÀ DAiÀÄÄzsÀ ªÀÄvÀÄÛ
¸À®PÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ PÀȶ ºÁUÀÆ PÀgÀPÀıÀ® GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è £ÉgÀªÁzÀªÀÅ. GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è
PÀ©âtzÀ §¼ÀPÉ wêÀæUÉÆAqÀAvÉ PÀȶ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ UÀjUÉzÀjvÀÄ. EzÀjAzÀ ºÉZÀÄѪÀj
GvÁàzÀ£É GAmÁ¬ÄvÀÄ. ºÉZÀÄѪÀj GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀĪÀ ªÀUÀð ¥À¨ æ ÀÄs vÀéªÁV 2600
to

ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ GzÀAiÀĪÁzÀªÀÅ. CªÀÅUÀ¼Éà UÀtgÁdåUÀ¼ÀÄ. D£ÀAvÀgÀ £ÀAzÀ, ªÀiËAiÀÄð

¸ÁªÀiÁædåUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀzsÀðªÀiÁ£ÀPÉÌ §AzÀªÀÅ. PÀ©ât ²¯ÁAiÀÄÄUÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR
t

£É¯ÉUÀ¼ÉAzÀgÉ §£ÀºÀ½î, »gɨɣÀPÀ®Äè, §æºÀäVj, PÉÆ¥Àà, ºÉUÀÎqɺÀ½î, n.£ÀgÀ¹¥ÀÄgÀ, ºÉ«ÄäUÉ,

No

ºÀ¼ÀÆîgÀÄ, drUÉãÀºÀ½î, ¸ÁªÀ£ÀzÀÄUÀð, ºÀÄwæzÀÄUÀð, ¥ÁAqÀªÀgÀ¢uÉÚ, ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼ÀÄ.

§ÈºÀvï ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ ¸ÀªÀiÁ¢üUÀ¼À°è ºÀ®ªÀÅ ªÀiÁzÀjUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è PÀ®Äè ªÀÈvÀÛ

(Stone Circle), ¤®¸ÀÄUÀ®Äè (Menhir), PÀ®ä£É (Dolmen), PÀ®ÄÎ¥Éà (Cairn) C¹Ü
ªÀÄqÀPÉUÀ¼ÀÄ (Urn) ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀªÀÅ.

52
ºÉƸÀ ¥ÀzÀUÀ¼À ¥ÀjZÀAiÀÄ:
¸Àj¸ÀÈ¥À : £É®zÀ ªÉÄÃ¯É ºÀjzÁqÀĪÀ fëUÀ¼ÀÄ. GzÁ: ºÁªÀÅUÀ¼ÀÄ, ¸ÀºÀ¸Àæ¥À¢.
G¨sÀAiÀĪÁ¹ : ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £É® JgÀqÀgÀ ªÉÄÃ¯É ªÁ¹¸ÀĪÀ fë. GzÁ: DªÉÄ, PÀ¥Éà.
¸À¸ÀÛ¤ : vÀ£Àß ªÀÄjUÀ½UÉ ºÁ®Ät¸ÀĪÀ fëUÀ¼ÀÄ. GzÁ. ºÀ¸ÀÄ, ªÉÄÃPÉ.
¢é¥Á¢ : JgÀqÀÄ PÁ®ÄUÀ¼À°è £É®zÀ ªÉÄÃ¯É £ÀqÉAiÀÄĪÀ ªÀÄvÀÄÛ NqÀĪÀ fëUÀ¼ÀÄ.
GzÁ. UÉÆj®è, ªÀÄ£ÀĵÀå.
I. SÁ° ©lÖ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀ¢AzÀ ¨sÀwð ªÀiÁr.

d
1. CPÀëgÀUÀ¼À ¥ÀjZÀAiÀÄ«®èzÀ PÁ®WÀlÖªÀ£ÀÄß_____________ PÁ® J£ÀÄßvÁÛgÉ.

he
2. ¸ÀÆPÀëö䲯ÁAiÀÄÄUÀªÀ£ÀÄß __________ ²¯ÁAiÀÄÄUÀªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀÅzÀÄ.
3.¨sÁgÀvÀ G¥ÀRAqÀzÀ°è PÀȶAiÀÄ DgÀA©üPÀ PÀÄgÀĺÀÄUÀ¼ÀÄ________ £É¯ÉAiÀÄ°è PÀAqÀħA¢zÉ.

is
re S
II. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹.
B
bl
1. EwºÁ¸ÀzÀ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæzsÁ£À PÁ®UÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
be T
2. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ AiÀiÁªÁUÀ ºÀÄnÖvÀÄ?
pu
3. ºÀ¼ÉAiÀÄ ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ ªÀiÁ£ÀªÀgÀ G¥ÀPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
K

4. ªÀÄzsÀ岯ÁªÀÄAiÀÄÄUÀªÀ£ÀÄß KPÉ ¸ÀÆPÀëöä ²¯ÁAiÀÄÄUÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ?

©

5. AiÀiÁªÀ AiÀÄÄUÀzÀ°è ªÀiÁ£ÀªÀgÀÄ PÀȶ ªÀiÁqÀ¯ÁgÀA©ü¹zÀgÀÄ?

6. ªÀiÁ£ÀªÀgÀÄ §¼À¹zÀ ªÉÆzÀ® ¯ÉÆúÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
7. §ÈºÀvï ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ ¸ÀªÀiÁ¢üUÀ¼À£ÀÄß d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀÄ K£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ?
8. PÀ£ÁðlPÀzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR §ÈºÀvï ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ £É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
III. UÀÄA¦£À°è ZÀað¹ GvÀÛj¹.
to

1. £ÀªÀ²¯ÁAiÀÄÄUÀzÀ°è PÀȶAiÀÄ GUÀªÀÄPÉÌ PÁgÀtªÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?

2. PÀ©âtzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ¢AzÀ PÀ©ât AiÀÄÄUÀzÀ°è GAmÁzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÉãÀÄ?
t
No

ZÀlĪÀnPÉ.
yy ZÀPÀæUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ªÀÄqÀPÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀ£ÀÄß £ÉÆÃr. ªÀÄqÀPÉ ªÀiÁqÀĪÀ «zsÁ£À
PÀÄjvÀÄ PÀÄA¨ÁgÀjAzÀ ªÀiÁ»w ¥ÀqɬÄj.
yy eÉÃr ªÀÄtÂÚ¤AzÀ ¥ÁvÉæUÀ¼À£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹.
*****

53
 ¥ÁoÀ ¥ÁæaãÀ £ÁUÀjPÀvÉUÀ¼ÀÄ
4
¥ÁoÀzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
F ¥ÁoÀzÀ°è dUÀwÛ£À ¥ÀæªÀÄÄR £ÁUÀjPÀvÉUÀ¼ÁzÀ Ff¥ïÖ, ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀiÁ,
aãÁ ªÀÄvÀÄÛ ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ¥ÀjZÀ¬Ä¸À¯ÁVzÉ. C®èzÉ, VæÃPï ªÀÄvÀÄÛ
gÉÆêÀÄ£ï £ÁUÀjPÀvÉUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ w½¸À¯ÁVzÉ. F J¯Áè £ÁUÀjPÀvÉUÀ¼À PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß

d
¸ÀAQë¥ÀÛªÁV «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.

he
¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ
1] dUÀwÛ£À ¥ÀæªÀÄÄR £ÁUÀjPÀvÉUÀ¼ÀÄ K½UÉUÉ §AzÀ £À¢ §AiÀÄ®ÄUÀ¼À£ÀÄß

is
re S
CjAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
B
bl
2] Ff¥ïÖ, ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀiÁ, aãÁ ºÁUÀÆ ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉUÀ¼À gÁdQÃAiÀÄ
be T
pu
EwºÁ¸À ªÀÄvÀÄÛ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ.
K

3] VæÃPï £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ £ÀUÀgÀgÁdåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjZÀAiÀÄ

©

ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
4] gÉÆêÀiï £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ°è ¥Àæ¹zÀÝgÁzÀ dÆ°AiÀÄ¸ï ªÀÄvÀÄÛ CUÀ¸ÀÖ¸ï ¹¸Àgï
CªÀgÀ ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß CjAiÀÄĪÀÅzÀÄ.

AiÀiÁªÀÅzÉà fëAiÀÄÄ §zÀÄPÀ¨ÉÃPÁzÀgÉ DºÁgÀ, ¤ÃgÀÄ, UÁ½, ¨É¼ÀPÀÄ CvÀåªÀ±ÀåPÀªÁVzÉ.

EªÀÅUÀ¼À eÉÆvÉUÉ ªÀ¸wÀ -ªÀ¸ÛÀçU¼
À Æ
À ªÀiÁ£Àªg
À À ªÀÄÆ®¨sÆ
À vÀ CªÀ±åÀ PÀvU
É ¼
À ÁVªÉ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
to

zÉÊ£ÀA¢£À §¼ÀPÉUÉ ¨ÉÃPÁzÀ ¤ÃgÀÄ ºÁUÀÆ GvÀÛªÀÄ ªÁAiÀÄÄUÀÄtªÀÅ £À¢wÃgÀUÀ¼À°è

PÀAqÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ ¥ÁæUÉÊwºÁ¸ÀzÀ ªÀiÁ£ÀªÀgÀÄ £À¢wÃgÀUÀ¼À°èAiÉÄà £É¯É¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ.
t
No

¥ÀjuÁªÀĪÁV, ªÀÄÄAzÉ £ÁUÀjPÀvÉUÀ¼ÀÄ PÀÆqÀ £À¢ wÃgÀUÀ¼À°èAiÉÄà K½UÉUÉ §AzÀªÀÅ. »ÃUÉ

£À¢ wÃgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÁæaãÀ £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ vÉÆnÖ®ÄUÀ¼ÁVªÉ. £ÉÊ¯ï £À¢ wÃgÀzÀ°è Ff¥ïÖ
£ÁUÀjPÀvÉ, AiÀÄÄ¥sÉæn¸ï ªÀÄvÀÄÛ mÉÊVæ¸ï £À¢UÀ¼À wÃgÀzÀ°è ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀÄ £ÁUÀjPÀvÉ,
ºÁéAUïºÉÆà ªÀÄvÀÄÛ ¹QAiÀiÁAUï £À¢UÀ¼À zÀAqÉAiÀÄ°è aãÁ £ÁUÀjPÀvÉ, ¹AzsÀÆ ªÀÄvÀÄÛ
CzÀgÀ G¥À£À¢UÀ¼À PÉƼÀîzÀ°è ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉUÀ¼ÀÄ K½UÉUÉ §AzÀªÀÅ.

54
 ÀjPÀvÉÀ
ï £ÁU PÀvÉÀ

d
£ ÉÀ Àj
êÀÄ ÀjPÀv £ÁU PÀvÉÀ
gÉÆ £ÁU AiÀÄ
£ÁU
Àj
ÉÃ«Ä PÀvÉÀ

he
æVÃPï m Àj Á
¥ÉÆ £ÁU aã
ªÉĸ
ÉÆ ÀÀg¥Àà
º

is
re S B
bl
Ff¥ïÖ £ÁUÀjPÀvÉ
À
be T
pu
K
©

¨sÀÆ¥ÀlzÀ°è ¥ÁæaãÀ dUÀwÛ£À £ÁUÀjPÀvÉUÀ¼ÀÄ

Ff¥ïÖ £ÁUÀjPÀvÉ
Ff¥ïÖ ¥ÁæaãÀ dUÀwÛ£À ªÉÆzÀ® £ÁUÀjPÀvÉ. EzÀÄ £ÉÊ¯ï £À¢AiÀÄ wÃgÀzÀ°è ºÀÄnÖvÀÄ.
to

£Éʯï dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ GzÀݪÁzÀ £À¢. EzÀÄ D¦üPæ Á RAqÀz° À è GvÀÛgÁ©üªÄÀ ÄRªÁV ºÀjzÀÄ
ªÉÄrmÉgÉäAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ ºÀjAiÀÄĪÀ ªÀiÁUÀðzÀ°è Ff¥ÀÖ£ÀÄß ºÁzÀÄ
t

ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. £ÉÊ¯ï £À¢ E®èzÉà ºÉÆÃVzÀÝ°è Ff¥ïÖ ¸ÀA¥ÀÆtð ªÀÄgÀĨsÀÆ«ÄAiÀiÁVgÀÄwÛvÀÄÛ.

No

DzÀÝjAzÀ ‘Ff¥ÀÖ£ÀÄß £ÉÊ¯ï £À¢AiÀÄ ªÀgÀ¥Àæ¸ÁzÀ’ (Egypt the gift of the Nile) JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
gÁdQÃAiÀÄ EwºÁ¸À: EA¢UÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 5400 ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ Ff¥ïÖ£À°è gÁdªÀA±ÀUÀ¼À
D½éPÉAiÀÄÄ DgÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. Ff¦Ö£À gÁdgÀ£ÀÄß ¥sÉgÉÆà JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ. ªÉģɸï
(Menes) JA¨ÁvÀ ªÉÆzÀ® ¥sg É Ã. ªÉÄA¦ü¸ï (Memphis) £ÀUg
É Æ À À EªÀ£À gÁdzsÁ¤AiÀiÁVvÀÄ.Û
EªÀ£À £ÀAvÀgÀ §AzÀ ¥sÉgÉÆÃUÀ¼À°è RÄ¥sÀÄ, CªÉÄãïºÉÆÃmÉ¥sï, xÀmÉÆäÃ¸ï ¥ÀæªÀÄÄRgÀÄ.

55
RÄ¥sÀÄ VeÉí JA§°è dUÀwÛ£À CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ ¦gÀ«Äqï PÀnÖ¹zÀ£ÀÄ. CªÉÄãïºÉÆÃmÉ¥ï
(Amenhotep)£ÀÄ ¢VédAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ gÁdåªÀ£ÀÄß «¸ÀÛj¹ ¸ÁªÀiÁædåªÁV¹zÀ£ÀÄ. ªÀÄÄAzÉ
§AzÀ ¥sÉgÉÆUÀ¼À°è xÀmÉÆäÃ¸ï ªÀĺÁ£ï ¢Véd¬Ä. CªÀ£À £ÀAvÀgÀ CªÀ£À ªÀÄUÀ¼ÁzÀ
ºÁåµÉ¥ï¸ÀÄmï (Hatshepsut) C¢üPÁgÀPÉÌ §AzÀ¼ÀÄ. D ªÀÄÆ®PÀ dUÀwÛ£À ªÉÆlÖªÉÆzÀ®
¸ÁªÀiÁæeÉÕ J¤¹zÀ¼ÀÄ.
CAwªÀĪÁV ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2300 ªÀµÀðUÀ¼À
»AzÉ Ff¥ÀÖ£ÀÄß Væù£À zÉÆgÉ C¯ÉPÁìAqÀgÀ£ÀÄ

d
UÉ z À Ä ÝPÉ Æ AqÀ £ À Ä . C°è U É vÀ £ À ß ¥À æ w ¤¢ü A iÀ Ä £À Ä ß

he
£ÉëĸÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ mÁ¯É«Ä (Ptolemy) JA§
ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ DgÀA¨sÀPÉÌ PÁgÀt£ÁzÀ£ÀÄ. ¥Àæ¹zÀÞ gÁtÂ

is
re S
QèAiÉÆÃ¥ÁvÀæ (Cleopatra) F ªÀÄ£ÉvÀ£À PÉÆ£ÉAiÀÄ
B
¦gÀ«Äqï, VeÉí

bl
DqÀ½vÀUÁwð. EªÀ¼À PÁ®zÀ°è Ff¥ïÖ gÉÆêÀiï
¸ÁªÀiÁædåPÉÌ M¼À¥ÀnÖvÀÄ.
be T
pu
K

Ff¥ïÖ £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ: UÉÆâü ªÀÄvÀÄÛ ¨Á°ð Ff¦Ö£À d£ÀgÀ DºÁgÀ

¨É¼ÉUÀ¼ÁVzÀݪÀÅ. PÀȶUÉ £ÉÊ¯ï £À¢AiÀÄ ¤ÃgÀ£ÀÄß PÁ®ÄªÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ºÁ¬Ä¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ.
©

Ff¦Ö£À ¸ÀªÀiÁdzÀ°è UÀįÁªÀÄgÀ ¹Üw zÀAiÀĤÃAiÀĪÁVvÀÄÛ. UÀįÁªÀÄjAzÀ §ÈºÀvï

¦gÀ«ÄqïUÀ¼À ¤ªÀiÁðt ¸ÁzsåÀ ªÁ¬ÄvÀÄ. ¸ÀªiÀ ÁdzÀ°è ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ GvÀª
Û ÄÀ ¸ÁÜ£ª
À iÀ Á£À«vÀÄ.Û
Ff¥ïÖ £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ d£ÀjUÉ ªÀÄgÀÄd£ÀäzÀ°è £ÀA©PÉ EvÀÄÛ. DzÀÝjAzÀ ±ÀªÀUÀ¼À£ÀÄß
¸ÀAgÀQë¹qÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ¸ÀAgÀQë¹lÖ ±ÀªÀUÀ¼À£ÀÄß ‘ªÀÄ«Ää’ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
to

£ÀªÀÄä°è UÁæªÀÄzÉêÀvÉUÀ¼ÀÄ EgÀĪÀAvÉ ¥ÁæaãÀ Ff¦Ö£À°è ¥Àæw £ÀUÀgÀPÉÆÌAzÀÄ

£ÀUg
À z
À ÃÉ ªÀvU
É ½
À zÀݪÅÀ . C®èzÉ ¸ÀÆAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ £À¢UÀ¼£
À Æ
À ß zÉêÀgA
É zÀÄ ¥ÀjUÀt¹
 zÀÝgÄÀ . ¥ÁæaãÀ
Ff¦ÖAiÀÄ£ÀßgÀÄ ºÉÊgÉÆÃVè¦üPïì (Hieroglyphic) JA§ avÀæ°¦UÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ.
t
No

ºÉÊgÉÆÃVè¥sï JAzÀgÉ ‘¥À«vÀæ°¦’ CPÀëgÀ JAzÀxÀð. £ÉÊ¯ï £À¢AiÀÄ°è ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÀÝ ¥Áå¦gÀ¸ï

JA§ eÉÆAqÀÄ ºÀÄ°è£À ªÉÄÃ¯É ªÀŬÄAzÀ §gÉAiÀÄÄwÛzÝÀ gÄÀ . EªÀjUÉ gÉÃSÁUÀtv  zÀ ° À è C¥ÁgÀ
eÁÕ£À«vÉÛAzÀÄ w½AiÀÄÄvÀÛzÉ. F eÁÕ£À¢AzÀ¯Éà §ÈºÀvï ¦gÀ«ÄqïUÀ¼À gÀZÀ£É ¸ÁzsÀåªÁVzÉ.
Ff¦Ö£À ²®àUÀ¼À°è ¹áAPïì JA§ §ÈºÀvï ¥ÀæwªÉÄAiÀÄÄ DPÀµÀðPÀªÁVzÉ. EzÀÄ ¹AºÀzÉúÀ
ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ£ÀĵÀå ªÀÄÄRªÀ£ÀÆß ºÉÆA¢zÉ.

56
I. SÁ° ©lÖ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀ¢AzÀ ¨sÀwð ªÀiÁr.
1. Ff¥ïÖ £ÁUÀjPÀvÉ________ £À¢ wÃgÀzÀ°è ºÀÄnÖvÀÄ.
2. VeÉí JA§°è dUÀwÛ£À zÉÆqÀØ ¦gÀ«Äqï PÀnÖ¹zÀ ¥sÉgÉÆÃ________
3. dUÀwÛ£À ªÉÆvÀÛªÉÆzÀ® ¸ÁªÀiÁæeÉÕ _________
4. ¹AºÀzÉúÀ, ªÀÄ£ÀĵÀå ªÀÄÄRªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ Ff¦Ö£À ²®àªÀ£ÀÄß _____ J£ÀÄßvÁÛgÉ.
II. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹.

d
he
1. dUÀwÛ£À GzÀݪÁzÀ £À¢ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
2. Ff¥ïÖ £ÉÊ¯ï £À¢AiÀÄ ªÀgÀ¥Àæ¸ÁzÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ KPÉ?

is
re S
3. ¥sÉgÉÆà JAzÀgÉ AiÀiÁgÀÄ? ¥ÀæªÀÄÄR ¥sÉgÉÆÃUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
B
bl
4. dUÀwÛ£À zÉÆqÀØ ¦gÀ«Äqï AiÀiÁªÀÅzÀÄ? CzÀ£ÀÄß PÀnÖ¹zÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ?
be T
5. ‘ªÀÄ«Ää’ JAzÀgÉãÀÄ?
pu
K

6. ¥ÁæaãÀ Ff¦ÖAiÀÄ£ÀßgÀ °¦ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?

ZÀlĪÀnPÉ
©

yy Ff¥ïÖ £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ ¸ÁägÀPÀUÀ¼À avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 D®âA ªÀiÁr.

ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀÄ £ÁUÀjPÀvÉ
EA¢£À EgÁPï zÉñÀzÀ mÉÊVæ¸ï ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄ¥sÉæn¸ï £À¢UÀ¼À £ÀqÀÄ«£À §AiÀÄ°£À°è
ªÉĸÀÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀÄ £ÁUÀjPÀvÉ K½UÉUÉ §A¢vÀÄ. VæÃPï ¨sÁµÉAiÀÄ°è ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀÄ
to

JAzÀgÉ JgÀqÀÄ £À¢UÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ¥ÀæzÉñÀ. F ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ¸ÀĪÉÄÃgÀgÀÄ, ¨Á婯ÉÆäAiÀÄgÀÄ,

»mÉÖöÊlgÀÄ, C¹ìjAiÀÄ£ÀßgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £ÀªÀ ¨Á婯ÉÆäAiÀÄ£ÀßgÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ d£ÁAUÀUÀ¼À d£ÀgÀÄ
t

D½zÀgÀÄ.
No

gÁdQÃAiÀÄ EwºÁ¸À: ¸ÀĪÉÄÃjAiÀÄ£ÀßjAzÀ ªÉÆlÖªÉÆzÀ®Ä E°è £ÁUÀjPÀvÉAiÉÆAzÀÄ K½UÉUÉ

§A¢vÀÄ. Ggï (UÀr), Q±ï (Kish), ®UÁ±ï (Lagash) ªÉÆzÀ¯ÁzÀ £ÀUÀgÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ
DgÀA¨sÀªÁzÀªÀÅ. ¸ÀĪÉÄÃjAiÀÄ£ÀßgÀÄ PÀÆ夥sÁgÀA (Cuneiform) °¦UÀ¼À°è ºÀ¹ eÉÃrªÀÄtÂÚ£À
¥s®
À PÀU¼
À À ªÉÄÃ¯É §gÉAiÀÄÄwÛzÝÀ gÄÀ . ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀÄ£ÀßjUÉ ¨sÁgÀvz
À Æ
É qÀ£É ¸ÀA¥ÀPð
À «vÀÄ.Û
¸ÀĪÉÄÃjAiÀÄ£ÀßgÀ £ÀAvÀgÀ CPÁÌrAiÀÄ£ÀßgÀÄ §AzÀgÀÄ. CPÁÌrAiÀÄ£ÀßgÀ ¸ÁªÀiÁædåªÀÅ C£ÁUÀjPÀgÀ

57
zÁ½UÉ vÀÄvÁÛV ¥ÀvÀ£ÀUÉÆArvÀÄ. £ÀAvÀgÀ CªÉÆÃgÉÊlgÀÄ (Amorites) JA§ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ
d£ÁAUÀªÀÅ ¨Á婯Á£ï JA§ ¥ÀlÖt¢AzÀ D¼ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. EªÀgÀÄ CPÁÌrAiÀÄ£ï gÁdåªÀ£ÀÄß
vÀªÀÄä ¤AiÀÄAvÀætPÉÌ ¥ÀqÉzÀÄ «±Á® gÁdå ¸Áܦ¹zÀgÀÄ.
ºÀªÀÄÄägÀ© (Hammurabi) : ¨Á婯ÉÆäAiÀÄ£ÀßgÀ°è
¥Àæ¹zÀÞ£ÁzÀ gÁd ºÀªÀÄÄägÀ©. FvÀ£ÀÄ vÀ£Àß PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¸ÀA»vÉUÀ¼À
ªÀÄÆ®PÀ dUÀvÀàç¹zÀÞ£ÁVzÁÝ£É. ‘ªÀÄĬÄåUÉ ªÀÄĬÄå’ JA§
vÀvÀézÀ ªÉÄÃ¯É F PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ½ªÉ. ¨Á婯ÉÆäAiÀÄ£ÀßgÀ £ÀAvÀgÀ

d
PÁ¸ÉÊmï (Kassite) ªÀÄvÀÄÛ »mÉÖöÊmï JA§ d£ÁAUÀUÀ¼ÀÄ

he
ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀĪÀ£ÀÄß PÉ®PÁ® D½zÀgÀÄ.
C¸ÀÄg理¥Á¯ï: »mÉöÖ ÊlgÀ £ÀAvÀgÀ ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀĪÀ£ÄÀ ß

is
re S
C¹ìÃjAiÀÄ£ÀßgÀÄ D½zÀgÀÄ. C¹ìÃjAiÀÄ£ÀßgÀ°è CvÀåAvÀ ¥Àæ¹zÀÞ
ZÀPÀæªÀwð JAzÀgÉ C¸ÀÄg理¥Á¯ï (Assurbanipal). EªÀ£ÀÄ
B
bl
ºÀªÀÄÄägÀ©
ªÀĺÁ£ï PÀ°AiÀÄÆ ªÀÄvÀÄÛ PÀ«AiÀÄÆ DVzÀÝ£ÄÀ . ‘¤£Éªí’À £ÀUg
À z
À °
À è
be T
pu
GvÀÛªÀÄ UÀæAxÁ®AiÀĪÀ£ÀÄß ¤«Äð¹zÀ£ÀÄ.
K

£É§ÄRqÉßdgï: £ÀAvÀgÀ §AzÀ ZÁ°ØAiÀÄ£ÀßgÀ°è £É§ÄRqÉßdgï (Nebuchadnezzar)

©

¥Àæ¹zÀÞ£ÁVzÁÝ£É. EªÀ£ÀÄ ¥ÁæaãÀ dUÀwÛ£À K¼ÀÄ CzÀÄãvÀUÀ¼À°è MAzÁzÀ ‘vÀÆUÀÄ GzÁå£À’

(Hanging Garden) ªÀ£ÀÄß ¨Á婯ÉÆÃ£ï £ÀUÀgÀzÀ°è ¤«Äð¹zÀ£ÀÄ.
CAwªÀĪÁV, EA¢UÉ 2500 ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ ¥À¶ðAiÀiÁzÀ ZÀPÀæªÀwð ¸ÉÊgÀ¸ï£ÀÄ
(Cyrus) ¨Á婯ÉÆÃ£ï £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß UÉ®ÄèªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÁæaãÀ ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀÄ
£ÁUÀjPÀvÉAiÀÄÄ CAvÀåUÉÆArvÀÄ.
to

ªÉ Ä ¸É Æ ¥É Æ mÉ Ã «ÄAiÀ Ä £ÁUÀ j PÀ v É A iÀ Ä
PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ: dUÀwÛ£À°èAiÉÄÃ
t

ªÉÆlÖªÉÆzÀ®Ä PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¸ÀA»vÉUÀ¼À£ÀÄß

No

C¼ÀªÀr¹PÉÆAqÀªÀgÀÄ ªÉĸÀ¥ÉÆmÉëÄ
AiÀ Ä £À ß gÀ Ä . ºÀ ª À Ä Ää g À © AiÀ Ä Ä dUÀ w Û £ À ° è
fUÀÄÎgÁvï
ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¸ÀA»vÉU¼ À £ À ÄÀ ß
eÁjUÉ vÀAzÀ£ÀÄ. EªÀ£À PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼À°è
UÀįÁªÀÄgÀ ªÉÄð£À zËdð£ÀåªÀ£ÀÆß ¤µÉâü¹zÀÝ£ÀÄ. ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀÄ£ÀßgÀÄ ºÀgÀ¥Àà ªÀÄvÀÄÛ

58
Ff¥ïÖ £ÁUÀjPÀvÉUÀ¼À eÉÆvÉUÉ ªÁå¥ÁgÀ ¸ÀA§AzsÀ ºÉÆA¢zÀÝgÀÄ. Ff¥ïÖ£ÀAvÉ E°èAiÀÄÆ
¥Àæw £ÀUÀgÀUÀ½UÀÆ MAzÉÆAzÀÄ C¢üzÉêÀvÉUÀ½zÀݪÀÅ. E°è ‘fUÀÄÎgÁvï’ (Ziggurat) JA§
JvÀÛgÀªÁzÀ zÉêÁ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀlÄÖwÛzÀÝgÀÄ. PÉÆãÀ°¦ (PÀÆ夥sÁªÀiïð) §gÀºÀUÀ¼À£ÀÄß F
d£À g À Ä §¼À ¸ À Ä wÛ z À Ý gÀ Ä . ‘V®ÎªÉ Ä Ã±ï’ JA§ÄzÀ Ä ªÉ Ä ¸É Æ ¥É Æ mÉ Ã «ÄAiÀ Ä £À ß gÀ MAzÀ Ä
ªÀĺÁPÁªÀåªÁVzÉ.
I. SÁ° ©lÖ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀ¢AzÀ ¨sÀwð ªÀiÁr.
1. C¸ÀÄg理¥Á®£ÀÄ_________ £ÀUÀgÀzÀ°è UÀæAxÁ®AiÀÄ ¤«Äð¹zÀ£ÀÄ.

d
he
2. ¸ÀĪÉÄÃjAiÉÄ£ÀßgÀÄ __________ °¦UÀ¼À°è §gÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ.
3. dUÀwÛ£À°è ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¸ÀA»vÉUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉ vÀAzÀ gÁd______

is
II. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹.
re S B
bl
1. ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀiÁ AiÀiÁªÀ £À¢UÀ¼À wÃgÀzÀ°è K½UÉUÉ §A¢vÀÄ?
2. ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀĪÀ£ÀÄß D½zÀ d£ÁAUÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
be T
pu
3. ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀiÁzÀ £ÀUÀgÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
K

4. ºÀªÀÄÄägÀ© PÀÄjvÀÄ n¥Ààt §gɬÄj.

©

5. ¨Á婯Á£ï £ÀUÀgÀzÀ vÀÆUÀÄ GzÁå£À ¤«Äð¹zÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ?

6. ‘fUÀÄÎgÁvï JAzÀgÉãÀÄ?
7. ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀÄ£ÀßgÀ ªÀĺÁPÁªÀåªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
ZÀlĪÀnPÉ:
¥ÁæaãÀ dUÀwÛ£À K¼ÀÄ CzÀÄãvÀUÀ¼À §UÉUÉ ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀ滹.
to

aãÁ £ÁUÀjPÀvÉ
¨sÁgÀvÀzÀ F±Á£Àå ¢QÌ£À°ègÀĪÀ zÉñÀªÉà aãÁ. E°è£À d£ÀgÀÄ ªÀÄAUÉÆðAiÀÄ£ï
t

JA§ ºÀ¼À¢ ªÉÄʧtÚzÀ §ÄqÀPÀnÖUÉ ¸ÉÃjzÀªÀgÀÄ. AiÀiÁAUïvÉì (Yangtze) ªÀÄvÀÄÛ ºÁéAUïºÉÆ

No

(ºÀ¼À¢ £À¢) (Hwango) E°è£À ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÁVªÉ. ªÉÆzÀ®Ä ‘ºÀ¼À¢ £À¢’ wÃgÀzÀ°è
aãÁ £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄÄ ºÀÄnÖvÀÄ. DzÀÝjAzÀ CzÀ£ÀÄß ‘aãÁ £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ vÉÆn֮Ē JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. DgÀA¨sÀzÀ°è UÁæªÀÄUÀ½AzÀ¯Éà CªÀgÀ DqÀ½vÀ DgÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. ¤zsÁ£ÀªÁV
¨sÀvÀÛ, gÉõÉä GvÁࢹ «zÉò ªÁå¥ÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉaѹPÉÆAqÀgÀÄ.

59
 gÁdQÃAiÀÄ EwºÁ¸À: aãÁzÀ ªÉÆzÀ® ªÀÄ£ÉvÀ£À µÁAUï. F ªÀÄ£ÉvÀ£ÀªÀÅ EA¢UÉ
3600 jAzÀ 3000 ªÀµÀðUÀ¼ÀªÀgÉUÀÆ D½vÀÄ. EªÀgÀÄ PÀȶUÉ ºÉaÑ£À DzÀåvÉ ¤ÃrzÀgÀÄ. F
PÁ®zÀ d£ÀgÄÀ ¦AUÁt ªÀÄvÀÄÛ PÀAa£À ¥ÁvÉUæ ¼
À £
À ÄÀ ß GvÁࢸÀĪÀ PÀgPÀ ÄÀ ±À® PÀ¯U
É ¼
À °
À è ¥Àjtw
¸Á¢ü¹zÀÝgÀÄ. µÁAUï ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ ZË ªÀÄ£ÉvÀ£À ºÉZÀÄÑPÁ® D½vÀÄ.
ZË ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ gÁd ºÀƪÁAUï (Wu wang). ¥Àæ¹zÀÞ aä vÀvÀéeÁÕ¤UÀ¼ÁzÀ
PÀ£ï¥sÀÆå²AiÀĸï, ¯ÁªÉÇÃvÉì (Lao Tze) CªÀgÀÄ ZË ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ PÁ®zÀ°èAiÉÄà EzÀÝgÀÄ.

d
ZË ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ D½éPÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÆ£ÉUÉƽ¹ a£ï (Qin) ªÀÄ£ÉvÀ£À C¢üPÁgÀPÉÌ §A¢vÀÄ. a£ï

he
ªÀÄ£ÉvÀ£À¢AzÀ¯Éà D zÉñÀPÉÌ ‘aãÁ’ JA§ ºÉ¸ÀgÀÄ §A¢vÀÄ.
¶-ºÁéAUï-w (Shi-Huang-Ti): a£ï ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ ¸ÀÄ¥Àæ¹zÀÞ gÁd ¶-ºÁéAUï-w.

is
re S
EªÀ £ À Ä aãÁªÀ £ À Ä ß MUÀ Æ Îr¹, MAzÉ Ã jÃwAiÀ Ä PÁ£À Æ £À Ä eÁjUÉ vÀ A zÀ £ À Ä .
B
bl
DzÀÝjAzÀ EªÀ£À£ÀÄß aãÁzÀ ªÉÆzÀ® gÁd£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ±ÀvÀÄæUÀ¼À zÁ½AiÀÄ£ÀÄß
vÀqÉAiÀÄ®Ä 1500 ªÉÄÊ° GzÀÝzÀ aãÁ ªÀĺÁUÉÆÃqÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀiÁðt ªÀiÁr¹zÀ£ÀÄ.
be T
pu
¶-ºÁéAUï-w ¤zsÀ£À ºÉÆA¢zÀ £ÀAvÀgÀ aãÀªÀÅ ºÁ£ï ªÀA±ÀzÀ D½éPÉUÉ M¼À¥ÀnÖvÀÄÛ.
K

F PÁ®ªÀ£ÀÄß aãÁzÀ ¸ÀĪÀtðAiÀÄÄUÀªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.

©

ªÀÅ-w (Wu-Ti): ºÁ£ï ªÀA±ÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ zÉÆgÉ ªÀÅ-w AiÀÄ PÁ®zÀ°è «±Á®
aãÁ ¸ÁªÀiÁædå ¸ÁÜ¥À£ÉUÉÆArvÀÄ. «zÉò ªÁtÂdå ªÁå¥ÁgÀPÉÌ GvÉÛÃd£À zÉÆgɬÄvÀÄ.
gÉÆêÀÄ£ï ¸ÁªÀiÁædåzÀ°è aãÁzÀ gÉõÉäUÉ C¥ÁgÀ ¨ÉÃrPÉ EvÀÄÛ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV aãÁ
ªÀÄvÀÄÛ gÉÆêÀiï £ÀqÀÄ«£À ªÁå¥ÁgÀ ªÀiÁUÀðªÀÅ ‘gÉõÉäà ªÀiÁUÀð’ªÉAzÉà ¥Àæ¹¢Þ ºÉÆA¢vÀÄ.
¨ËzÀÞ zsÀªÀÄðªÀÅ EzÉà PÁ®zÀ°è aãÁªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉò¹vÀÄ. ºÁ£ï ªÀA±ÀzÀ PÁ®zÀ°è PÀ¯É
to

ªÀÄvÀÄÛ ¸Á»vÀåPÀÆÌ ºÉaÑ£À ¥ÉÆæÃvÁìºÀ zÉÆgÀQvÀÄ. DzÀÝjAzÀ F ªÀA±ÀzÀ PÁ®ªÀÅ aãÁzÀ

ZÀjvÉæAiÀÄ°è ¸ÀĪÀtðAiÀÄÄUÀ JAzÉà ¥Àæ¹¢Þ ¥ÀqÉ¢zÉ.
t
No

£ÀAvÀgÀ §AzÀ ¸ÀÄAUï ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ PÁ®zÀ°è ªÀÄgÀzÀ ªÀÄÄzÀætAiÀÄAvÀæ ºÁUÀÆ ¦AUÁtÂ

vÀAiÀiÁjPÉ DgÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. ªÀÄAUÉÆîgÀÄ ¸ÀÄAUÀgÀ gÁdzsÁ¤ ¦ÃQAUï (EA¢£À aãÁzÀ
gÁdzsÁ¤ ©ÃfAUï) C£ÀÄß UÉ®ÄèªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀÄAUÀgÀ D½éPÉAiÀÄ£ÀÄß CAvÀåUÉƽ¹zÀgÀÄ.

60
 aãÁ £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ:
¥Áæ a ãÀ dUÀ w Û U É aäAiÀ Ä gÀ Ä ¤ÃrzÀ
PÉÆqÀÄUÉ C¥ÁgÀªÁzÀÄzÀÄ. ZÀºÁ (nÃ) ªÀÄvÀÄÛ
gÉõÉä ªÀ¸ÀÛçªÀ£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÀgÀÄ. EªÀ®èzÉ
©¢j¤AzÀ ªÀiÁrzÀ PÁUÀz,À ¹rªÀÄzÀÄÝ, avÀæ
PÀÄAZÀ (¥ÉìÄAnAUï ¨Éæµï), ¦AUÁtÂ,
¢PÀÆìa ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ»rzÀ

d
QÃwð aäAiÀÄjUÉ ¸À®ÄèvÀÛªÉ. aäAiÀÄgÀÄ

he
avÀ æ ° ¦AiÀ Ä ªÀ Ä Æ®PÀ §gÉ A iÀ Ä ÄwÛ z À Ý gÀ Ä .
EªÀ Å UÀ ¼ À £ À Ä ß ©¢j£À ¨É Æ A©£À ªÉ Ä Ã¯É

is
re S
ªÉÄð¤AzÀ PɼÀªÀÄÄRªÁV §gÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ.
B
aãÁzÀ vÀ v À é eÁÕ£À PÉ ë à vÀ æ ª À £ À Ä ß

bl
¯ÁªÉ Ç ÃvÉ ì ªÀ Ä vÀ Ä Û PÀ £ ï¥s À Æ å²AiÀ Ä ¸À g À Ä aäAiÀÄgÀ avÀæ°¦
be T
pu
²æêÀÄAvÀUÉƽ¹zÁÝgÉ.
K

¯ÁªÉÇÃvÉì (Lao Tze)AiÀÄÄ aäAiÀÄjUÉ ¸ÀgÀ¼À fêÀ£À, vÁåUÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæPÀÈwAiÉÆA¢UÉ

¸ÁªÀÄgÀ¸Àå¢AzÀ ¨Á¼ÀĪÀÅzÀ£ÀÄß ¨ÉÆâü¹zÀ£ÀÄ. ªÀÄvÉÆÛ§â vÀvÀéeÁÕ¤AiÀiÁzÀ PÀ£ï¥sÀÆå²AiÀĸÀ£ÀÄ
©

¸ÀªÀiÁdzÀ°è PÀ¼ÉzÀÄ ºÉÆÃVzÀÝ £ÉÊwPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄgÀÄ ¸Áܦ¸ÀĪÀ

PÉ®¸À ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
I. SÁ° ©lÖ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀ¢AzÀ ¨sÀwð ªÀiÁr.
1. aãÁ ªÀÄvÀÄÛ gÉÆêÀiï £ÀqÀÄ«£À ªÁå¥ÁgÀ ªÀiÁUÀðªÀÅ______ªÀiÁUÀðªÉAzÀÄ
to

¥Àæ¹¢Þ ºÉÆA¢vÀÄÛ.
2. aäAiÀÄgÀÄ _________ °¦AiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ §gÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ.
t

II. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹.

No

1. aãÁ £ÁUÀjPÀvÉ AiÀiÁªÀ £À¢wÃgÀzÀ°è «PÁ¸À ºÉÆA¢vÀÄ?

2. aãÁªÀ£ÀÄß D½zÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÄ£ÉvÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
3. aãÁzÀ ªÀĺÁUÉÆÃqÉAiÀÄ£ÀÄß AiÀiÁgÀÄ ¤«Äð¹zÀgÀÄ? KPÉ?
4. ªÀÅ-w zÉÆgÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ n¥Ààt §gɬÄj.

61
 5. ¥ÁæaãÀ dUÀwÛUÉ aäAiÀÄgÀÄ ¤ÃrzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
6. aãÁ zÉñÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR vÀvÀéeÁÕ¤UÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
ZÀlĪÀnPÉ.
yy ¥ÁæaãÀ ªÀÄvÀÄÛ DzsÄÀ ¤PÀ dUÀw£
Û À K¼ÀÄ CzÀÄãvU
À ¼
À À avÀU
æ ¼
À £
À ÄÀ ß ¸ÀAUÀ»
æ ¹ D®âA ªÀiÁr.
VæÃPï £ÁUÀjPÀvÉ
VæÃPï-ªÉÄrlgÉäAiÀÄ£ï ¸ÀªÄÀ ÄzÀz
æ °À ègÄÀ ªÀ MAzÀÄ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥À. ¸Àt¥
Ú ÄÀ lÖ ¥Àªð
À vÀ

d
ªÀÄvÀÄÛ PÀtªÉUÀ¼ÀÄ VæÃPÀ£ÀÄß «¨sÀf¹ªÉ. VæÃPÀgÀÄ EAqÉÆÃ-AiÀÄÆgÉÆæAiÀÄ£ï d£ÁAUÀPÉÌ

he
¸ÉÃjzÀªÀgÀÄ. ¥ÁæaãÀ VæÃPÀgÀ°è CAiÉÆðAiÀÄ£ï, CAiÉÆäAiÀÄ£ï, qÉÆÃjAiÀÄ£ï JA§
¥ÀAUÀqÀUÀ½zÀݪÀÅ.

is
re S
£ÀUÀgÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ: ªÀÄÆgÀÄ ¸Á«gÀ ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ VæÃQ£À ¥Àæw ¥ÀAUÀqÀPÉÌ M§â gÁd,
B
bl
CªÀ¤UÉ »jAiÀÄgÀ ¸À®ºÁ ªÀÄAqÀ½ EgÀÄwÛvÀÄÛ. PÉÊUÁjPÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÁå¥ÁgÀ ªÀÈ¢Þ¹zÀAvÉ F
¥ÀAUÀqÀUÀ¼ÀÄ £É¯É¹zÀÝ UÁæªÀÄUÀ¼ÀÄ ¤zsÁ£ÀªÁV ¥ÀlÖt, £ÀUÀgÀUÀ¼ÁV «PÁ¸ÀUÉÆAqÀªÀÅ. ªÀÄÄAzÉ
be T
pu
EªÀÅUÀ¼ÃÉ £ÀUg À À gÁdåUÀ¼¤
É ¹zÀªÅÀ . ¥Àw
æ AiÉÆAzÀÄ £ÀUgÀ g
À ÁdåUÀ¼Æ
À vÀ£ßÀ zÉà DzÀ ¸ÉãÉ, DqÀ½vÀ,
K

£ÀUg
À z
À ÃÉ ªÀvÉ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÅÀ UÀ¼£
À ÄÀ ß ºÉÆA¢zÀݪÅÀ . »ÃUÉ Væù£À £ÀUg
À g
À ÁdåUÀ¼ÄÀ ¥Àv
æ åÉ ÃPÀvA
É iÀÄ£ÀÄß
PÁ¥ÁrPÉÆArzÀÝgÀÆ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀªÁV MAzÁVzÀݪÀÅ. Væù£À £ÀUÀgÀ gÁdåUÀ¼À°è CxÉ£ïì ªÀÄvÀÄÛ
©

¸ÁàmÁð CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀĪÀÅ.

gÁdQÃAiÀÄ EwºÁ¸À:
CxÉ£ïì: CxÉ£ïì Væøï£À°è ¥Àe æ Á¥À¨
æ ÄÀs vÀé ªÀ媸
À ÜÉ AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ DzÀ±ð À £ÀUg
À gÀ Ádå. CxÉ£ï죰
À z
è ÝÀ
gÁd¥Àæ¨sÀÄvÀéªÀ£ÀÄß vÉÆ®V¹ PÉèöʸÀۤøï (Cleisthenes) JA¨ÁvÀ£ÀÄ 2500 ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ
to

¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀéªÀ£ÀÄß £É¯ÉUÉƽ¹zÀ£ÀÄ. £ÀAvÀgÀ CxÉ£ïì£À°è ¥ÉjQè¸ï£À PÁ® DgÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ.

EªÀ£À PÁ®ªÀ£ÄÀ ß Væù£À ¸ÀĪÀtðAiÀÄÄUÀªA É zÉà PÀgA É iÀįÁUÀÄvÀz
Û .É KPÉAzÀgÉ ¥ÉjQ踣À À PÁ®zÀ°è
PÀ¯É, ¸Á»vÀå, «eÁÕ£À, vÀvÀéeÁÕ£À ªÀÄÄAvÁzÀ PÉëÃvÀæUÀ¼ÀÄ C¸ÁzsÁgÀt ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀªÀÅ.
t

DzÀÝjAzÀ CxÉ£Àì£ÀÄß ‘ºÉ¯Áè¸ï£À ±Á¯É’ (School of Hellas) JAzÀÄ ¥ÉjQè¸ï PÀgÉ¢zÁÝ£É.

No

¸Áà m Áð: qÉ Æ ÃjAiÀ Ä £ï ¥À A UÀ q À z À £À U À g À g ÁdåªÁzÀ ¸Áà m ÁðªÀ Å Væ à ¹£À ¸É Ê ¤PÀ

gÁdåªÁVvÀ Ä Û . ¥À ² ðAiÀ i ÁzÀ ¸ÁªÀ i Áæ l £ÁzÀ qÉ Ã jAiÀ Ä ¸À ì £ À Ä Væ à ¹£À ªÉ Ä Ã¯É zÁ½
ªÀ i ÁrzÁUÀ CxÉ £ ïì ªÀ Ä vÀ Ä Û ¸Áà m Áð £À U À g À g ÁdåUÀ ¼ À Ä MUÀ Æ Îr ¥À ² ðAiÀ Ä ªÀ £ À Ä ß
ªÀiÁågÁxÁ£ï PÀzÀ£ÀzÀ°è ªÀÄt¹zÀªÀÅ. ªÀÄÄAzÉ CxÉ£ïì ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁàmÁðUÀ¼À £ÀqÀĪÉ
¸ÀAWÀµÀð K¥ÀðnÖvÀÄ. CAwªÀĪÁV CxÉ£ïì ¸ÉÆÃvÀÄ ¸ÁàmÁðzÀ C¢üãÀ gÁdåªÁ¬ÄvÀÄ.

62
VæÃPÀgÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ:
¥ÁæaãÀ VæÃPÀgÀÄ dUÀwÛUÉ ¤ÃrzÀ PÉÆqÀÄUÉ C¥ÁgÀªÁzÀÄzÀÄ. `CxÉ£Á' CxÉ£ïì £ÀUÀgÀzÀ
C¢üzÉêÀvÉ. M®A¦AiÀiÁzÀ°è dÆå¸ï JA§ zÉêÀgÀ zÉêÁ®AiÀÄ«zÉ. E°è £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÀÝ
¥ÁæaãÀ M®A¦Pï QæÃqÉUÀ¼À°è VæÃPï£À J®è £ÀUÀgÀgÁdåUÀ¼ÀÄ ¥Á¯ÉÆμÀÄîwÛzÀݪÀÅ. EAzÀÄ
DzsÀĤPÀ M®A¦Pï QæÃqÉAiÀÄ°è dUÀwÛ£À §ºÀÄvÉÃPÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ ¥Á¯ÉÆμÀÄîvÀÛªÉ. vÀvÀé±Á¸ÀÛçPÉÌ VæÃPÀgÀ
PÉÆqÀÄUÉ C¥ÁgÀªÁVzÉ. VæÃQ£À ±ÉæõÀ× vÀvÀéeÁÕ¤ ¸ÁPÀæn¸ï. CªÀ£À ²µÀå ¥ÉèÃmÉÆÃ. ¥ÉèÃmÉÆãÀ
²µÀå Cj¸ÁÖl¯ï. ªÀÄvÀÛªÀ£À ²µÀå ªÀiÁå¹qÉÆäAiÀiÁzÀ gÁd£ÁzÀ C¯ÉPÁìAqÀgï ªÀĺÁ±ÀAiÀÄ.

d
EªÀgÀzÀÄ dUÀwÛ£À ±ÉæõÀ× UÀÄgÀÄ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀiÁVzÉ. ¥ÉèÃmÉÆ ‘CPÁqÉ«Ä’ JA§ ±ÉÊPÀëtÂPÀ

he
¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸Áܦ¹zÀ£ÀÄ. qɪÉƸÉÛ¤¸ï VæÃQ£À CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¨sÁµÀtPÁgÀ£ÁVzÀÝ£ÀÄ. ºÉÆêÀÄgï
JA§ PÀtÂÚ®èzÀ PÀ«AiÀÄÄ ‘E°AiÀiÁqï’ ªÀÄvÀÄÛ ‘Mr¹ì’ JA§ ªÀĺÁPÁªÀåUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹zÀ£ÀÄ.

is
re S
EwºÁ¸ÀzÀ ¦vÁªÀĺÀ ºÉgÉÆÃqÉÆl¸ï ªÀÄvÀÄÛ xÀĹrÃr¸ï ¥ÀæªÀÄÄR EwºÁ¸ÀPÁgÀgÀÄ.
F¹Ì®¸ï, ¸ÉÆ¥ÉÆÃQè¸ï ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄj¦r¸ï ¥ÀæªÀÄÄR £ÁlPÀPÁgÀgÀÄ EªÀgÀÄ dUÀwÛ£À ¸Á»vÀå
B
bl
PÉëÃvÀæPÉÌ C¥ÀƪÀð PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß ¸À°è¹zÁÝgÉ.
be T
pu
¥ÉjQè¸À£ÀÄ PÀnÖ¹zÀ CxÉ£ïì£À ¥ÁxÉð£Á£ï zÉêÁ®AiÀĪÀÅ VæÃPÀgÀ ¸ÀÄAzÀgÀ ªÁ¸ÀÄÛ²®àPÉÌ
K

GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁVzÉ. VæÃPï ²°àUÀ¼ÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ£À zÉúÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÊdªÁV awæ¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ.

©

ªÉÄÊgÁ£ï CA¢£À ¥ÀæªÀÄÄR ²°àAiÀiÁzÀgÉ, ¥Á°UÁßl¸ï CA¢£À ¥ÀæªÀÄÄR avÀæPÁgÀ£ÁVzÀÝ£ÀÄ.

xÉïïì, ¥ÉÊxÁUÀgÀ¸ï UÀtÂvÀ PÉëÃvÀæzÀ ¢UÀÎdgÀÄ. ‘ªÉÊzÀå±Á¸ÀÛçzÀ ¦vÁªÀĺÀ’ »¥ÁàQæl¸ï PÀÆqÀ
VæÃPï zÉñÀzÀªÀ£ÀÄ.

VæÃPÀjUÀÆ ¥À¶ðAiÀÄ£ÀßjUÀÆ 2500 ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ £ÀqÉzÀ ªÀiÁågÀxÁ£ï PÀzÀ£ÀzÀ°è

to

VæÃPÀgÀÄ dAiÀÄUÀ½¹zÀgÀÄ. AiÀÄÄzÀÞ¨sÀƫĬÄAzÀ 24 ªÉÄ樀 zÀÆgÀzÀ°èzÀÝ CxÉ£ïìUÉ F

¸ÀAvÉÆõÀzÀ ¸ÀÄ¢ÝAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄnÖ¸À®Ä ‘¦ü°¦àqÉ¸ï’ (Philippides) JA§ ¸ÉʤPÀ NrzÀ.
CAwªÀĪÁV «dAiÀÄzÀ ¸ÀÄ¢ÝAiÀÄ£ÀÄß CxÉ£ïìUÉ ªÀÄÄnÖ¹ PÀĹzÀÄ ©zÀÄÝ ¸ÀvÀÛ£ÀÄ. CªÀ£À
t
No

¸ÀägÀuÁxÀð M®A¦Pï QæÃqÉUÀ¼À°è ªÀiÁågÁxÁ£ï Nl ¸ÉÃj¹zÀgÀÄ.

Væù£À ¥Àe
æ Á¥À¨
æ ÄÀs vÀé ªÀ媸
À ÜÉ AiÀÄ£ÀÄß Væøï£À ªÀiÁå¹qÉÆä£À zÉÆgÉ ¦ü°¥ï £Á±À¥r À ¹zÀ£ÄÀ .
CªÀ£À ªÀÄUÀ£ÃÉ C¯ÉPÁìAqÀgï. C¯ÉPÁìAqÀgï ªÀĺÁ£ï ¢Véd¬Ä. aPÀ̪A À iÀĹ죰
À èAiÉÄÃ dUÀvÛ£
À ÄÀ ß
UÉ®è®Ä zÀAqÀAiÀiÁvÉæ PÉÊUÉÆAqÀ£ÀÄ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV Ff¥ïÖ, ¨Á婯ÉÆãï, ¥À²ðAiÀiÁUÀ¼À£ÀÄß

63
UÉzÀÄÝ ¨sÁgÀvÀzÀªÀgÉUÀÆ §AzÀ£ÀÄ. £ÀAvÀgÀ vÀ£Àß zÉñÀPÉÌ »AwgÀÄUÀĪÀ ªÀiÁUÀðzÀ°è ªÀÄrzÀ£ÀÄ.
EªÀ£ÀÄ Ff¥ïÖ£À°è C¯ÉPÁìAræAiÀiÁ JA§ £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß PÀnÖ¹zÀ£ÀÄ.
I. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹.
1. ¥ÁæaãÀ VæÃPÀgÀ°èzÀÝ ¥ÀAUÀqÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
2. ¥ÁæaãÀ VæÃQ£À £ÀUÀgÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
3. CxÉ£ïì PÀÄjvÀÄ n¥Ààt §gɬÄj.

d
4. Væù£À ¥ÀæªÀÄÄR EwºÁ¸ÀPÁgÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ?

he
5. ºÉÆêÀÄgÀ£À PÀÈwUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
6. ‘ªÉÊzÀå±Á¸ÀÛçzÀ ¦vÁªÀĺÀ’ AiÀiÁgÀÄ?

is
re S
II. PɼÀV£À ‘J’ ¥ÀnÖ ªÀÄvÀÄÛ ‘©’ ¥ÀnÖAiÀÄ°è£À «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢¹ §gɬÄj.
B
bl
J ©
be T
CxÉ£ïì ¥ÁxÉð£Á£ï zÉêÁ®AiÀÄ
pu
K

¥ÉèÃmÉÆà ªÀiÁå¹qÉÆäAiÀiÁzÀ zÉÆgÉ

©

¥ÉjQè¸ï VæÃPï £ÁlPÀPÁgÀ

C¯ÉPÁìAqÀgï CPÁqÉ«Ä
F¹Ì®¸ï £ÀUÀgÀ gÁdå
ZÀlĪÀnPÉ:
to

DzsÀĤPÀ M®A¦Pï PÀÄjvÀÄ ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀ滹.

gÉÆêÀÄ£ï £ÁUÀjPÀvÉ
t

AiÀÄÆgÉÆæ£À zÀQëtPÉÌ ªÉÄrlgÉäAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è GzÀݪÁV ZÁaPÉÆArgÀĪÀ

No

¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥ÀªÉà El°. E°è ¯Áån£ÀßgÀÄ JA§ §ÄqÀPÀlÄÖ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ ªÁ¹¸ÀÄwÛvÀÄÛ.

2700 ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ mÉʧgï £À¢AiÀÄ zÀAqÉAiÀÄ°è gÉÆêÀiï JA§ d£ÀªÀ¸Àw ¥ÀæzÉñÀ
ºÀÄnÖPÉÆArvÀÄ. gÉÆêÀÄ£ÀßgÀ ªÀÄÆ® ¥ÀÄgÀĵÀgÀÄ gÉÆêÀÄÄ®¸ï ªÀÄvÀÄÛ jêÀĸï.
gÁdQÃAiÀÄ EwºÁ¸À: ªÀÄÄAzÉ gÉÆëģÀ gÁdQÃAiÀÄ EwºÁ¸ÀzÀ°è dÆ°AiÀĸï
¹¸Àgï ªÀÄvÀÄÛ CUÀ¸ÀÖ¸ï ¹¸Àgï ¥ÀæªÀÄÄRgÁzÀªÀgÀÄ. PÁæ¸À¸ï, ¥ÁA¥É ªÀÄvÀÄÛ dÆ°AiÀĸï

64
CªÀgÄÀ UÀ¼£ É AqÀ ªÉÆzÀ® wæªÄÀ ÆwðUÀ¼À DqÀ½vÀ (First Triumvirate) gÉÆëģÀ°è
À ÄÀ ß M¼ÀUÆ
DgÀA¨sªÀ Á¬ÄvÀÄ. F ªÀÄƪÀgÄÀ zÀAqÀ£ÁAiÀÄPÀgÁV gÉÆêÀiï ¸ÁªÀiÁædåzÀ ««zsÀ ¥Àz
æ ÃÉ ±ÀU¼
À £
À ÄÀ ß
£ÉÆÃrPÉƼÀÄîwÛzÀÝgÀÄ.
dÆ°AiÀÄ¸ï ¹¸Àgï: PÁ游À ï£À ªÀÄgÀtzÀ £ÀAvÀgÀ C¢üPÁgÀPÁÌV ¥ÁA¥É ªÀÄvÀÄÛ dÆ°AiÀĸï
£ÀqÀÄªÉ ¸ÀàzsÉð K¥ÀðnÖvÀÄ. CAwªÀĪÁV ¥ÁA¥ÉAiÀÄ£ÀÄß dÆ°AiÀĸï PÉÆAzÀ£ÀÄ. £ÀAvÀgÀ
dÆ°AiÀĸï£ÀÄ Ff¥ïÖ UÉzÀÄÝ C°è£À gÁt QèAiÉÆÃ¥ÁvÀæ¼À ¦æÃwUÀ½¹zÀ£ÀÄ. dÆ°AiÀĸï
¹¸Àgï ¸ÀªÁð¢üPÁjAiÀiÁUÀĪÀ ªÀÄÆ®PÀ gÉÆêÀiï£À UÀtgÁdå ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß £Á±À¥Àr¹zÀ£ÀÄ.

d
EzÀ£ÀÄß £É¥ÀªÀiÁrPÉÆAqÀÄ dÆ°AiÀÄ¸ï ¹¸ÀgÀ£À «gÉÆâüUÀ¼ÀÄ ºÀvÉåUÉÊzÀgÀÄ. dÆ°AiÀĸï£À

he
PÁ®zÀ°è gÉÆëģÀ PÀȶ, PÉÊUÁjPÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÁå¥ÁgÀ PÉëÃvÀæUÀ¼ÀÄ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÀæUÀw ¸Á¢ü¹zÀªÀÅ.
dÆå°AiÀÄ£ï PÁå¯ÉAqÀgÀ£ÀÄß eÁjUÉ vÀAzÀ£ÀÄ. F dÆ°AiÀĸï£À J¯Áè PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß

is
CUÀ¸ÀÖ¸ï ¹¸Àgï ªÀÄÄAzÀĪÀgɹzÀ£ÀÄ.
re S B
bl
CUÀ¸ÀÖ¸ï ¹¸Àgï: CUÀ¸ÀÖ¸ï ¹¸ÀgÀ£À ªÉÆzÀ® ºÉ¸ÀgÀÄ DPÉÖëAiÀĸï. CªÀ£ÀÄ ªÀiÁPïð
DAmÉÆä, ¯É¦qÀ¸ï eÉÆvÉUÉ ¸ÉÃj JgÀqÀ£Éà wæªÀÄÆwðUÀ¼À DqÀ½vÀªÀ£ÀÄß (Second
be T
pu
Triumvirate) DgÀA©ü¹zÀ£ÀÄ. ¯É¦qÀ¸Àì£À£ÀÄß Nr¹ DAmÉÆäAiÀÄ eÉÆvÉUÉ gÁdåªÀ£ÀÄß
K

ºÀAaPÉÆAqÀ£ÀÄ. £ÀAvÀgÀ DAmÉÆäAiÀÄ£ÀÆß CUÀ¸ÀÖ¸ï ¸ÉÆð¹zÀ£ÀÄ. C£ÀAvÀgÀ CUÀ¸ÀÖ¸ï£ÀÄ

J¯Áè C¢üPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß vÀ£Àß°è PÉÃA¢æÃPÀj¹PÉÆAqÀÄ D½éPÉ £ÀqɹzÀ£ÀÄ. CUÀ¸ÀÖ¸ï ¹¸Àgï£À
©

PÁ®ªÀ£ÀÄß gÉÆëģÀ ¸ÀĪÀtðAiÀÄÄUÀªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀÅzÀÄ. AiÉÄøÀÄ Qæ¸ÀÛ PÀÆqÀ

EªÀ£À PÁ®zÀ°èAiÉÄà §zÀÄQzÀÝ£ÀÄ. CUÀ¸ÀÖ¸ï£ÀÄ C£ÉÃPÀ ¯ÉÆÃPÉÆÃ¥ÀAiÉÆÃV PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
PÉÊUÉÆAqÀ£ÀÄ. F PÁ®ªÀ£ÀÄß gÉÆëģÀ ±ÁAwAiÀÄ PÁ® JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ
F CªÀ¢üAiÀÄ°è gÉÆêÀiï DyðPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¥ÀæUÀw ¸Á¢ü¹vÀÄ.
to

CUÀ¸ÀÖ¸ï £ÀAvÀgÀzÀ zÉÆgÉUÀ¼ÀÄ C¸ÀªÀÄxÀðgÁVzÀÝgÀÄ. ªÀÄÄAzÉ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÁAUÀzÀ

zÁ½UÉ vÀÄvÁÛV ¥ÁæaãÀ gÉÆêÀÄ£ï ¸ÁªÀiÁædå PÀtägÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.
t

PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ:
No

dUÀwÛ£À ¸Á»vÀåPÉÌ gÉÆêÀÄ£ÀßgÀ PÉÆqÀÄUÉ C¥ÁgÀªÁVzÉ. ªÀfð¯ï gÉÆëģÀ ±ÉæõÀ× PÀ«.

‘F¤AiÀÄqï’ CªÀ£À ªÀĺÁPÁªÀå. M«qï ªÀÄvÉÆۧ⠱ÉæõÀ× PÀ«. EªÀgÀ®èzÉ ¹¹gÉÆ, ¥Ëèl¸ï
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªg À ÄÀ ¥À¹
æ zÀÞ ¸Á»wUÀ¼ÄÀ . dÆ°AiÀÄ¸ï ¹¸Àgï PÀÆqÀ M¼ÉA
î iÀÄ EwºÁ¸ÀPÁgÀ£ÁVzÀÝ£ÄÀ .
vÀvÀé±Á¸ÀÛç PÉëÃvÀæzÀ°è PÁåmÉÆ ¥ÀæªÀÄÄR£ÁzÀªÀ£ÀÄ. ¹¸ÉgÉÆ, ¸É£ÉPÁ, EvÀgÀ vÀvÀéeÁÕ¤UÀ¼ÀÄ. EªÀgÀÄ
‘¤¸ÀUÀðzÉÆA¢UÉ ºÉÆA¢PÉÆAqÀÄ ¨Á½’ JAzÀÄ ¸ÁjzÀgÀÄ. gÉÆëģÀ ±ÉæõÀ× ªÁ¸ÀÄÛ²®àPÉÌ

65
PÀ¯ÉÆùAiÀÄA ªÀÄvÀÄÛ JA¦xÉÃlgï GvÀÛªÀÄ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁVªÉ. PÀÄå¦qï£À ¥ÀæwªÉÄ, CgÁ
¥É¹¸ï ²®àU¼ À ÄÀ gÉÆëģÀ ²®àP¯
À U
É É GzÁºÀguÀ UÉ ¼
À ÁVªÉ. gÉÆêÀÄ£ÀßjUÉ «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ UÀtv
 PÉëÃvÀæzÀ°è D¼ÀªÁzÀ eÁÕ£À«vÀÄÛ. »jAiÀÄ ¦üè¤AiÀÄÄ ‘£ÁåZÀÄgÀ¯ï »¸ÀÖj’ JA§ «±ÀéPÉÆñÀªÀ£ÉßÃ
gÀa¹zÀÝ£ÀÄ. UÁ宣ï gÉÆëģÀ ¥Àæ¹zÀÞ vÀdÕ ªÉÊzÀå. ¸ÁÖç¨ÉÆÃ, mÁ¯É«Ä CA¢£À PÁ®zÀ
SÁåvÀ ¨sÀÆUÉÆüÀ vÀdÕgÁVzÀÝgÀÄ. gÉÆêÀÄ£ÀßgÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄA¢£À J¯Áè PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ½UÉ
§Ä£Á¢AiÀiÁVzÉ. EzÀÄ PÁ£ÀÆ£ÀÄ PÉëÃvÀæPÉÌ CªÀgÀÄ PÉÆlÖ CªÀÄÆ®åªÁzÀ PÉÆqÀÄUÉAiÀiÁVzÉ.
¯Áån£ï gÉÆêÀÄ£ï ¸ÁªÀiÁædåzÀ ¨sÁµÉAiÀiÁVvÀÄÛ. EA¢UÀÆ PÁ£ÀÆ£ÀÄ, «eÁÕ£À ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
PÉëÃvÀæUÀ¼À°è ¯Áån£ï ¨sÁµÉAiÀÄ ±À§ÝUÀ¼À£Éß §¼À¸ÀĪÀÅzÀÄAlÄ.

d
I. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹.

he
1. gÉÆêÀÄ£ÀßgÀ ªÀÄÆ® ¥ÀÄgÀĵÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ?

is
re S
2. ªÉÆzÀ® wæªÀÄÆwðUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
B
bl
3. dÆ°AiÀÄ¸ï ¹Ã¸Àgï£À PÁ®zÀ°è ¥ÀæUÀw¸Á¢ü¹, PÉëÃvÀæUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
4. CUÀ¸ÀÖ¸ï ¹¸Àgï PÀÄjvÀÄ n¥Ààt §gɬÄj.
be T
pu
5. gÉÆêÀiï £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ PÁ®zÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀ«UÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
K

6. gÉÆêÀÄ£ï vÀvÀéeÁÕ¤UÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.

©

7. gÉÆêÀÄ£ÀßgÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.

II. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ UÀÄA¦£À°è ZÀað¹ GvÀÛj¹.
1. CUÀ¸ÀÖ¸ï ¹Ã¸ÀgÀ£À ¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß w½¹.
2. gÉÆêÀÄ£ÀßgÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr.
to

III. PɼÀV£À ‘J’ ¥ÀnÖ ªÀÄvÀÄÛ ‘©’ ¥ÀnÖAiÀÄ°è£À «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢¹ §gɬÄj.
J ©
t
No

gÉÆêÀiï £ÁåZÀÄgÀ¯ï »¸ÀÖj

CUÀ¸ÀÖ¸ï ¹Ã¸Àgï mÉʧgï £À¢
»jAiÀÄ ¦üè¤ gÉÆëģÀ ¸ÀĪÀtðAiÀÄÄUÀ
UÁ宣ï gÉÆëģÀ ªÁ¸ÀÄÛ²®à
PÀ¯ÉÆùAiÀÄA gÉÆëģÀ vÀdÕªÉÊzÀå

66
ZÀlĪÀnPÉ.
yy gÉÆêÀiï £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ PÀ¯É ªÀÄvÀÄÛ ªÁ¸ÀÄÛ²®àzÀ avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 D®âA ªÀiÁr.
ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉ
MAzÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ »A¢£ÀªÀgÉUÀÆ ¨sÁgÀvÀzÀ ZÀjvÉæAiÀÄ£ÀÄß ªÉÃzÀUÀ¼À PÁ®UÀ½AzÀ
CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. PÉ®ªÀÅ ªÀµÀðUÀ¼À £ÀAvÀgÀ zÀAiÀiÁgÁA ¸Á»ß ªÀÄvÀÄÛ gÀR¯ïzÁ¸ï
¨Áå£Àfð CªÀgÀÄ EA¢£À ¥ÁQ¸ÁÜ£ÀzÀ ºÀgÀ¥Àà ªÀÄvÀÄÛ ªÉƺÉAeÉÆzÁgÉÆà JA§°è ¥ÁæaãÀ

d
£ÀUÀgÀUÀ¼À CªÀ±ÉõÀUÀ¼À£ÀÄß ±ÉÆâü¹zÀgÀÄ. F ±ÉÆÃzsÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ EwºÁ¸ÀªÀ£ÀÄß ªÉÃzÀUÀ½UÀÆ

he
¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2000 ªÀµÀðUÀ¼ÀµÀÄÖ »AzÀPÉÌ PÉÆAqÉƬÄÝvÀÄ. DgÀA¨sÀzÀ°è ¹AzsÀÆ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ
G¥À£¢ À UÀ¼À §AiÀÄ°£À°è EªÀÅ ¥ÀvA ÛÉ iÀiÁzÀÝjAzÀ ¹AzsÆ
À §AiÀÄ°£À £ÁUÀjPÀvÉ JAzÀÄ PÀgzÉ g
À ÄÀ .

is
re S
DzÀgÉ CA¢¤AzÀ EA¢£ÀªÀgÉUÀÆ £ÀqÉ¢gÀĪÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼À°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1500PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ
£É¯ÉUÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄ §A¢ªÉ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV ¹AzsÀÆ £À¢§AiÀÄ°£À DZÉUÀÆ F £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ
B
bl
£É¯ÉUÀ¼ÀÄ UÀÄgÀÄw¸À®ànÖªÉ.
be T
pu
K

13 ®PÀë ZÀzÀgÀ Q.«Äà ªÁå¦ÛAiÀÄ°è ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄÄ ºÀgÀrzÉ. EzÀgÀ ªÁå¦ÛAiÀÄ

GvÀÛgÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ £É¯É PÁ²äÃgÀzÀ ªÀiÁAqÀ, ¥À²ÑªÀÄzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ £É¯É §®Äa¸ÁÛ£ÀzÀ
©

¸ÀÄPÀÛeÉAzÁgï, ¥ÀƪÀðzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ £É¯É GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ D®AVÃgï¥ÀÄgï ªÀÄvÀÄÛ zÀQëtzÀ

£É¯É ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ zÉʪÀiÁ¨ÁzïUÀ¼ÁVªÉ. DzÀÝjAzÀ EwÛÃZÉUÉ F £ÁUÀjPÀvA É iÀÄ£ÀÄß ¹AzsÆ
À
§AiÀÄ°£À £ÁUÀjPÀvÉ J£ÀÄߪÀ §zÀ®Ä; ªÉÆzÀ® £É¯ÉAiÀiÁzÀ ºÀgÀ¥Àà ºÉ¸Àj¤AzÀ ‘ºÀgÀ¥Àà
£ÁUÀjPÀvÉ’ JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.
t to
No

67
 d
is he
re S B
bl
be T
pu
K
©

ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ C£ÉÃPÀ £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ ¨É¼ÀQUÉ §A¢ªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ°ègÀĪÀ

ºÀg¥
À àÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÉƺÉAeÉÆzÁgÉÆÃ, ¨sÁgÀvz À °À g
è ÄÀ ªÀ PÁ°§AUÀ£ï (gÁd¸ÁÜ£)À , zÉÆïÁ«ÃgÁ,
¯ÉÆÃxÁ¯ï (UÀÄdgÁvï) ªÀÄvÀÄÛ gÁTWÀj (ºÀAiÀiÁðt) ¥ÀæªÀÄÄRªÁVªÉ (¨sÀÆ¥Àl £ÉÆÃr).
to

£ÀUgÀ À AiÉÆÃd£É: ºÀg¥

À àÀ £ÁUÀjPÀvAÉ iÀÄ £ÀUg
À U
À ¼
À ÄÀ AiÉÆÃd£Á§zÀÞªÁV ¤ªÀiÁðtUÉÆArzÀݪÅÀ .
CªÀÅUÀ¼À gÀPÀëuÉUÁV PÉÆÃmÉUÀ¼À£ÀÄß PÀlÖ¯ÁVvÀÄÛ. CUÀ®ªÁzÀ gÀ¸ÉÛUÀ¼ÀÄ, ¸ÁªÀðd¤PÀ ¨Á«UÀ¼ÀÄ,
G¥ÀàjUÉAiÀÄ ªÀÄ£ÉUÀ¼ÀÄ, CZÀÄÑPÀmÁÖzÀ M¼ÀZÀgÀAr ªÀåªÀ¸ÉÜ-EªÀÅ ºÀgÀ¥Àà £ÀUÀgÀUÀ¼À «±ÉõÀ
t

®PÀëtUÀ¼ÀÄ. M¼ÀZÀgÀAr ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄAvÀÆ £ÀªÀÄä ¥ÁæaãÀgÀ C¥ÀƪÀð ¸ÁzsÀ£ÉAiÀiÁVzÉ.

No

CªÀgÀÄ ¸ÀéZÀÒvÉUÉ ¤ÃrgÀĪÀ DzsÀ åvÉAiÀÄÄ EA¢UÀÆ ªÀiÁzÀjAiÀiÁVzÉ. E°è£À £ÀUÀgÀ

AiÉÆÃd£É ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß dUÀwÛ£À ¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀ ¥ÁæaãÀ £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ®Æè PÁt¯ÁgɪÀÅ.
ªÉƺÉAeÉÆzÁgÉÆà £ÀUÀgÀzÀ°è ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÁߣÀUÀȺÀ«zÉ. CzÀgÀ ¸ÀÄvÀÛ®Æ PÉÆoÀrUÀ½ªÉ.
ºÀgÀ¥Àà £ÀUÀgÀzÀ°è DgÀÄ PÀtdUÀ½zÀÄÝ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ°è PÁ«ÄðPÀgÀ ªÀÄ£ÉUÀ½ªÉ. ¯ÉÆÃxÁ¯ï CA¢£À
¥Àæ¹zÀÞ §AzÀgÁVvÀÄÛ.

68
 d
is he
re S B
bl
be T
pu
K
©

¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÁߣÀUÀȺÀ, ªÉƺÉAeÉÆzÁgÉÆ

DyðPÀ fêÀ£À: ºÀwÛ ºÁUÀÆ GuÉÚ §mÉÖAiÀÄ£ÀÄß £ÀƮĪÀÅzÀÄ ºÀgÀ¥Àà£ÀßgÀ MAzÀÄ PÀ¸ÀħÄ.
CªÀgÀ E£ÉÆßAzÀÄ PÀ¸§ À Ä ¸ÀÄlÖ EnÖUU É ¼
À À vÀAiÀiÁj. EªÀgÄÀ ¥À±ÄÀ ¥Á®£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄwÛzÝÀ gÄÀ .
JvÀÄÛ, PÉÆÃt, DqÀÄ, PÀÄj, ºÀA¢, ¨ÉPÀÄÌ, £Á¬Ä, MAmÉ, PÀvÉÛUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁPÀÄwÛzÀÝgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀwÛ
to

¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ. dUÀwÛ£À°è ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ºÀwÛAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼ÉzÀ QÃwð ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¸À®ÄèvÀÛzÉ.

¹AzsÀÆ ¥ÀæzÉñÀ¢AzÀ GvÁࢸÀ¯ÁUÀÄwÛzÀÝ PÁgÀt ºÀwÛAiÀÄ£ÀÄß VæÃPï ¨sÁµÉAiÀÄ°è ‘¹AzsÀÆ£ï’
t

JAzÉà PÀgÉAiÀįÁUÀÄwÛvÀÄÛ. ºÀgÀ¥Àà£ÀßgÀÄ ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀiÁ £ÁUÀjPÀvÉAiÉÆA¢UÀÆ ªÁå¥ÁgÀ

No

¸ÀA¥ÀPÀð ºÉÆA¢zÀÝgÀÄ. ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀÄ£ÀßgÀÄ F £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ‘ªÉĮĺÀ’ JAzÀÄ

PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ. ¯ÉÆÃxÁ¯ï §AzÀj£À ªÀÄÆ®PÀ CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ªÀiÁUÀðzÀ°è ªÁå¥ÁgÀ
£ÀqɸÀÄwÛzÀÝgÀÄ.

69
 d
¥À±ÀÄ¥ÀwAiÀÄ ªÀÄÄzÉæ qÀħâzÀ UÀƽ ªÀÄÄzÉæ MAzÉà PÉÆA©gÀĪÀ
ªÀÄvÀÄÛ °¦UÀ¼ÀÄ PÁ®à¤PÀ ¥ÁætÂAiÀÄ ªÀÄÄzÉæ

is he
re S B
bl
be T
pu
K
©

£ÀvÀðQAiÀÄ ¯ÉÆúÀzÀ ªÀiÁvÀÈzÉêÀvÉAiÀÄ UÀqÀØzsÁj ªÀÄ£ÀĵÀå£À

ªÀÄÆwð ªÀÄtÂÚ£À ªÀÄÆw𠲯ÁªÀÄÆwð
to

¸ÁªÀiÁfPÀ fêÀ£:À ºÀg¥ À àÀ £ÁUÀjPÀvA

É iÀÄ°è ¹ÛçÃ-¥ÀÄgÀĵÀj§âgÆ
À C®APÁgÀ ¦æAiÀÄgÁVzÀÝgÄÀ .
¹ÛçÃAiÀÄgÀÄ C£ÉÃPÀ «zsÀzÀ PÀApºÁgÀ, §¼É, GAUÀÄgÀ Q«AiÀÄ N¯É, ¸ÉÆAl¥ÀnÖ, PÁ°£À
PÀqÀUÀUÀ¼ÀÄ (£ÀÆ¥ÀÄgÀ) ªÉÆzÀ¯ÁzÀ D¨sÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß zsÀj¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. PÁAwªÀzsÀðPÀUÀ¼À£ÀÆß
t
No

§¼À¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ¸ÀÄUÀAzsÀzÀæªÀåUÀ¼À §¼ÀPÉAiÀÄÆ CªÀjUÉ w½¢vÀÄÛ. ¹ÛçÃAiÀÄgÀµÉÖà ¥ÀÄgÀĵÀgÀÄ PÀÆqÀ

C®APÁgÀ ¦æAiÀÄgÁVzÀÝgÀÄ.
UÉÆð, ZÉAqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀUq
À É CªÀgÀ DlUÀ¼ÁVzÀݪÅÀ . UÀƽ PÁ¼ÀUÀ d£ÀgÀ ªÀÄ£ÀgA
À d£ÉAiÀÄ
QæÃqÉAiÀiÁVvÀÄÛ. ªÀÄPÀ̽UÁV DnPÉAiÀÄ JwÛ£À §ArUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ UÉÆA¨ÉUÀ½zÀݪÀÅ.
PÀ¯É: CªÀ±ÉõÀUÀ¼À ¥ÉÊQ eÉÃrªÀÄtÂÚ£À ªÀiÁvÀÈzÉêÀvÉUÀ¼À aPÀÌ ªÀÄÆwðUÀ¼ÀÄ ¨sÁj
¸ÀASÉåAiÀÄ°è zÉÆgÀQªÉ. ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2,000 PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ ªÀÄÄzÉæUÀ¼ÀÄ PÀÆqÀ ¹Q̪É. CªÀÅUÀ¼À°è

70
qÀħâzÀ UÀƽ, KPÀ±ÀÈAV ªÀÄÄzÉæUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀĪÀÅ. £ÀvÀðQAiÀÄ ¯ÉÆúÀzÀ ªÀÄÆwð ªÀÄvÀÄÛ
UÀqÀØzÁj ªÀÄ£ÀĵÀå£À ²¯ÁªÀÄÆwðUÀ¼ÀÄ E°è zÉÆgÀQzÀ ¸ÀÄAzÀgÀ ªÀÄÆwð²®àUÀ¼ÁVªÉ.
zsÀªÀÄð: ºÀgÀ¥Àà£ÀßgÀÄ ¥À±ÀÄ¥Àw (²ªÀ) ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁvÀÈzÉêÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÆf¹wÛzÀÝgÀÄ.
C±ÀévÜÀ ªÄÀ gÀ, ¸ÀÆAiÀÄð, CVß, ¨sÆ
À «Ä, d® ªÀÄvÀÄÛ £ÁUÀgÀ ºÁªÀÅUÀ¼£
À ÄÀ ß PÀÆqÀ DgÁ¢ü¸ÄÀ wÛzÝÀ gÄÀ .
PÁ°§AUÀ£ï ªÀÄvÀÄÛ ¯ÉÆÃxÁ¯ï ªÀÄÄAvÁzÀ £ÀUÀgÀUÀ¼À°è ¨ÉAQAiÀÄ PÀÄAqÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħA¢ªÉ.
°¦: ºÀgÀ¥Àà d£ÀgÀÄ vÀªÀÄäzÉà DzÀ °¦ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁµÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. «zÁéA¸ÀgÀÄ
ªÀÄÄzÉæUÀ¼À ªÉÄðgÀĪÀ §gÀºÀUÀ¼À£ÀÄß NzÀ®Ä C£ÉÃPÀ zÀ±ÀPÀUÀ½AzÀ ±Àæ«Ä¸ÀÄvÁÛ §A¢zÁÝgÉ.

d
DzÀgÀÆ ºÀgÀ¥Àà °¦AiÀÄ£ÀÄß CxÉÊð¸ÀĪÀÅzÀÄ E£ÀÆß ¸ÁzsÀåªÁV®è.

he
£À U À g À U À ¼ À CªÀ £ À w : PÁ®PÀ æ ª É Ä Ãt ºÀ g À ¥ À à £ÁUÀ j PÀ v É A iÀ Ä £À U À g À U À ¼ À Ä CªÀ £ À w
ºÉÆAzÀ¯ÁgÀA©ü¹zÀªÀÅ. EzÀPÉÌ C£ÉÃPÀ PÁgÀtUÀ½ªÉ:
• ¹AzsÀÆ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ G¥À£À¢UÀ¼À°è DUÁUÀ GAmÁUÀÄwÛzÀÝ £ÉgÉ ºÁªÀ½UÀ¼ÀÄ.

is
re S
• EnÖUÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÄqÀ®Ä ªÀÄgÀªÀÄÄlÄÖUÀ¼À CwAiÀiÁzÀ §¼ÀPɬÄAzÀ PÁqÀÄUÀ¼À £Á±À
B
bl
ªÀÄvÀÄÛ EzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV d£ÀgÀ ªÀ®¸É.
be T
• ºÉÆgÀV¤AzÀ §AzÀ DAiÀiðgÀÄ ºÀgÀ¥Àà£ÀßgÀ ªÉÄÃ¯É £ÀqɹgÀ§ºÀÄzÁzÀ DPÀæªÀÄt.
pu
K

• ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀzÀ ¥Àæ¸ÁgÀ.

©

F ªÉÄð£À PÁgÀtUÀ½AzÀ ¨sÀªÀåªÁzÀ £ÁUÀjPÀvÉAiÉÆAzÀÄ PÀtägÉAiÀiÁV¢ÝgÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ

EwºÁ¸ÀPÁgÀgÀÄ C©ü¥ÁæAiÀÄ ¥ÀqÀÄvÁÛgÉ. MmÁÖgÉ, £ÀªÀÄä ¥ÀƪÀðdgÀ CzÀÄãvÀ £ÀUÀgÀ AiÉÆÃd£É
ªÀÄvÀÄÛ ±ÀÄavÀézÀ PÁ¼Àf EA¢UÀÆ ªÀiÁzÀjAiÀiÁVzÉ.
ºÉƸÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ:
£ÁUÀjPÀvÉ - £ÀUÀgÀ fêÀ£À, ªÁtÂdåzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ, §gÀªÀtÂUÉAiÀÄ PÀ¯É, ¯ÉÆúÀUÀ¼À §¼ÀPÉ
EªÉ®èªÀÇ £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.
to

£É¯ÉUÀ¼ÀÄ - ¥ÁæaãÀ PÁ®zÀ ªÁ¸À¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ,

qÀħâ- UÀƽ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À »t®Ä.
t
No

¤ªÀÄUÉ w½¢gÀ°:
1. F¸ïÖ EArAiÀiÁ PÀA¥À¤AiÀÄ ¸ÉãÉAiÀÄ°èzÀÝ ZÁ¯ïìð ªÀiÁå¸À£ï (Charles masson)
ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ 1826 gÀ°è ºÀgÀ¥Àà £É¯ÉUÉ ¨sÉÃn ¤ÃrzÀ£ÀÄ. DvÀ CzÀ£ÀÄß ªÀiÁå¹qÉÆäAiÀiÁzÀ
gÁd C¯ÉPÁìAqÀgÀ£ÀÄ ¥ÀÄgÀÆgÀªÀ£À£ÀÄß 2300 ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ ¸ÉÆð¹zÀ ¸ÀܼÀ JAzÀÄ
¨sÁ«¹zÀÝ£ÀÄ. ªÀiÁå¸À£ï ºÀgÀ¥Àà £É¯ÉAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹zÀ ªÉÆzÀ°UÀ£ÁzÀgÀÆ vÀ¥ÁàzÀ ¤tðAiÀÄ
ªÀiÁrzÀÝ£ÀÄ.

71
 2. ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ d£ÀgÀÄ §¼À¸ÀÄwÛzÀÝ a£ÀߪÀÅ PÉÆïÁgÀzÀ a£ÀßzÀ UÀt¬ÄAzÀ
¥ÀÆgÉÊPÉAiÀiÁUÀÄwÛvÀÄÛ.
I. SÁ° ©lÖ ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀ¢AzÀ ¨sÀwð ªÀiÁr.
1. ¯ÉÆÃxÁ¯ï ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ ¥Àæ¹zÀÞ _________ DVvÀÄÛ.
2. ªÉĸÉÆ¥ÉÆmÉëÄAiÀÄ£ÀßgÀÄ ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ______JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ.
3. ºÀgÀ¥Àà£ÀßgÀÄ __________ zÉêÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÆf¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ.
II. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹.

d
he
1. ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ JgÀqÀÄ ªÀÄÄRå £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
2. dUÀwÛ£À°è ºÀwÛAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼ÉzÀ ªÉÆzÀ® zÉñÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?

is
3. ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ d£ÀgÀÄ AiÀiÁªÀ zÉêÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆf¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ?
re S
4. ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÁߣÀUÀȺÀ J°è PÀAqÀÄ §A¢zÉ?
B
bl
5. ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ ºÀqÀUÀÄPÀmÉÖ PÀAqÀħAzÀ ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
be T
6.
pu
ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ CªÀ£Àw ºÉÆAzÀ®Ä AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ JgÀqÀÄ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß
K

§gɬÄj.
III. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÉ UÀÄA¦£À°è ZÀað¹ GvÀÛj¹.
©

1. ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄÄ CªÀ£Àw ºÉÆAzÀ®Ä PÁgÀtUÀ¼ÉãÀÄ?

2. ºÀgÀ¥Àà £ÁUÀjPÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀÄä Hj£À / £ÀUÀgÀzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ, DyðPÀ ºÁUÀÆ
zsÁ«ÄðPÀ fêÀ£ÀzÀ°è PÁtĪÀ ¸ÀªÀiÁ£À CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ZÀað¹.
ZÀlĪÀnPÉ
• ºÀg¥
to

À àÀ £ÁUÀjPÀvA
É iÀÄ £ÀUg
À U
À ½
À UÀÆ ªÀÄvÀÄÛ EA¢£À £ÀUg
À U
À ½
À UÀÆ EgÀĪÀ ºÉÆ°PÉU¼
À £
À ÄÀ ß
¥ÀnÖ ªÀiÁr.
• dUÀwÛ£À ¥ÁæaãÀ £ÁUÀjPÀvÉUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ avÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁ»wAiÉÆA¢UÉ
t
No

¸ÀAUÀ滹.
*****

72
 ¥ÁoÀ ªÉÃzÀPÁ®zÀ ¸ÀA¸ÀÌøw
5
¥ÁoÀzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
F ¥ÁoÀzÀ°è ªÉÃzÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¸À¯ÁVzÉ. ¥ÀƪÀð ªÉÃzÀPÁ®zÀ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ
ªÉÃzÀPÁ®zÀ ¸ÀªiÀ Ád, DyðPÀv,É gÁdQÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ zsÁ«ÄðPÀ ªÀåªÀ¸ÜÉ AiÀÄ°è£À ªÀåvÁå¸ÀU¼
À £
À ÄÀ ß
w½¸À¯ÁVzÉ.

d
¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ

he
1] £Á®ÄÌ ªÉÃzÀUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ.
2] ¥ÀƪÀð ªÉÃzÀPÁ® ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ ªÉÃzÀUÀ¼À PÁ®zÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è GAmÁzÀ

is
re S
§zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ.
B
bl
3] ªÉÃzÀUÀ¼À PÁ®zÀ gÁdQÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß CjAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
be T
4] ªÉÃzÀUÀ¼ÉƼÀV£À ¸ÀAzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
pu
K

5] ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀĺÁPÁªÀåUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¸ÀĪÀÅzÀÄ.

ªÀÄzsÀå KµÁå ªÀÄÆ®zÀ DAiÀÄð d£ÁAUÀzÀ DUÀªÀÄ£ÀzÉÆA¢UÉ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÉƸÀ
©

¸ÀA¸ÀÌøwAiÉÆAzÀÄ DgÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. CzÀ£ÀÄß ªÉÃzÀPÁ®zÀ ¸ÀA¸ÀÌøw JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁVzÉ.

ªÉÃzÀUÀ¼À ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄÄ ªÉÆzÀ®Ä ¸ÀgÀ¸Àéw £À¢ §AiÀÄ°£À°è, £ÀAvÀgÀ UÀAUÁ £À¢ §AiÀÄ°£À°è
vÀ¯É JwÛvÀÄ. ªÉÃzÀ¸Á»vÀå gÀÆ¥ÀÀÅUÉÆAqÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß ‘ªÉÃzÀPÁ®’ªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
‘ªÉÃzÀ’ JAzÀgÉ eÁÕ£À. ªÉÃzÀUÀ¼ÀÄ £Á®ÄÌ - IÄUÉéÃzÀ, AiÀÄdĪÉÃðzÀ, ¸ÁªÀĪÉÃzÀ
ªÀÄvÀÄÛ CxÀªÀðªÉÃzÀ. EªÀÅUÀ¼À°è IÄUÉéÃzÀªÀÅ ¥ÁæaãÀªÁzÀzÀÄÝ. ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¨sÁµÉAiÀÄ°ègÀĪÀ
to

F ªÉÃzÀUÀ¼ÀÄ ¸Á«gÁgÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® ªÀiËTPÀªÁVAiÉÄà EzÀݪÀÅ. IÄUÉéÃzÀzÀ°è ºÉZÀÄÑ

¨Áj G¯ÉèÃRUÉÆArgÀĪÀ £À¢-¸ÀgÀ¸Àéw. ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ gÁd¸ÁÜ£ÀzÀ xÁgï ªÀÄgÀĨsÀÆ«ÄAiÀÄ°è
t

PÀtägÉAiÀiÁVgÀĪÀ ‘WÀUÀÎgï - DPÁæ’ £À¢AiÉÄà ¥ÁæaãÀ ¸ÀgÀ¸Àéw £À¢ JAzÀÄ £ÀA§¯ÁVzÉ.

No

DzÀgÀÆ, D¥ÁϤ¸ÁÛ£ÀzÀ°è ºÀjAiÀÄĪÀ ºÉîäAqï (Helmand) £À¢AiÉÄà ¥ÁæaãÀ ¸ÀgÀ¸Àéw

£À¢ JA§ C©ü¥ÁæAiÀĪÀÇ EzÉ.
DAiÀÄðgÀ PÁ®zÀ°è £Á®ÄÌ ªÉÃzÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ CªÀÅUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¸Á»vÀå
gÀZÀ£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. ªÉÃzÀPÁ®zÀ EwºÁ¸ÀªÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä ªÉÊ¢PÀ ¸Á»vÀåªÉà DzsÁgÀ.
IÄUÉéÃzÀzÀ PÁ®ªÀ£ÀÄß ‘¥ÀƪÀð ªÉÃzÀPÁ®‘ªÉAzÀÆ, C£ÀAvÀgÀzÀ ªÉÃzÀUÀ¼À PÁ®ªÀ£ÀÄß ‘GvÀÛgÀ
ªÉÃzÀPÁ®’ªÉAzÀÆ PÀgÉAiÀįÁUÀĪÀÅzÀÄ.

73
¥ÀǪÀð ªÉÃzÀPÁ®
¸ÁªÀiÁfPÀ fêÀ£:À ¥ÀǪÀð ªÉÃzÀPÁ®zÀ°è PÀÄlÄA§ªÀÅ ¸ÀªiÀ ÁdzÀ ªÀÄÆ® WÀlPÀªÁVvÀÄ.Û
vÀAzÉAiÀÄÄ PÀÄlÄA§zÀ ªÀÄÄRå¸ÀÜ£ÁVzÀÝ£ÀÄ. C«¨sÀPÀÛ PÀÄlÄA§ ªÀåªÀ¸ÉÜ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è
gÀÆrüAiÀÄ°èvÀÄÛ. AiÀÄÄzÀÞzÀ°è vÁªÀÅ UÉzÀÝ zÁ¸À, zÀ¸ÀÄåUÀ¼À£ÀÄß UÀįÁªÀÄgÀAvÉ £ÉÆÃqÀÄwÛzÀÝgÀÄ.
DAiÀÄðjUÉ ¸ÉÆêÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄgÀ JA§ ¥Á¤ÃAiÀÄUÀ¼À ¥ÀjZÀAiÀÄ«vÀÄÛ.
¹ÛçÃAiÀÄgÀ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À: ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ¸ÀÆPÀÛ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£ÀUÀ½zÀݪÀÅ. EªÀgÀÄ
gÁdQÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°èAiÀÄÆ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. «zsÀªÁ «ªÁºÀ DZÀgÀuÉAiÀÄ°èvÀÄÛ. ºÉtÄÚ

d
ªÀÄPÀ̼ÀÄ ¸ÀºÀ ªÉÃzÁzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. WÉÆõÁ, C¥Á¯Á, ¯ÉÆÃ¥ÀªÀÄÄzÀæ, EAzÁætÂ,

he
«±Àéªg À Á ªÀÄÄAvÁzÀªg À ÄÀ ªÉÃzÀPÁ®zÀ ªÀÄ»¼Á «zÀé£äÀ tÂU¼ À ÁVzÀÝgÄÀ . gÁdQÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜU¼À ÁzÀ
¸À¨Ás ªÀÄvÀÄÛ ¸À«ÄwUÀ¼° À è ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÆ ¨sÁUÀª»
À ¸ÀÄwÛzÝÀ gÄÀ . ¨Á®å«ªÁºÀªÁUÀ°, ¸ÀºU À ªÀ ÄÀ £À

is
¥ÀzÀÞwAiÀiÁUÀ° F PÁ®zÀ°ègÀ°®è.
re S
DyðPÀ fêÀ£À: ¥À±ÀÄ¥Á®£É ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉøÁAiÀĪÀÅ DAiÀÄðgÀ ªÀÄÄRå GzÉÆåÃUÀªÁVvÀÄÛ.
B
bl
ºÀ®ªÀÅ §UÉAiÀÄ zsÁ£ÀåUÀ¼À£ÀÄß CªÀgÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ. ¨Á°ð, CQÌ, «ÄãÀÄ, ªÀiÁA¸ÀUÀ¼À£ÀÄß
be T
§¼À¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. PÀ©ât ªÀÄÄAvÁzÀ ¯ÉÆúÀUÀ¼À G¥ÀAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß CjwzÀÝgÀÄ. ºÀwÛ ªÀÄvÀÄÛ GuÉÚ
pu
£ÉÃAiÀÄĪÀªg À ÄÀ , §qÀVUÀ¼ÄÀ , PÀªiÀ Áägg
À ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄA¨ÁgÀgÄÀ EzÀÝgÄÀ . ªÀÈwÛU¼
À °
À è PÀȶ, ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ
K

ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÅgÉÆûvÀ ªÀÈwÛU¼ À ÄÀ ªÀÄÄRåªÁVzÀݪÅÀ . DzÀgÉ AiÀiÁgÉà DUÀ° AiÀiÁªÀ ªÀÈwÛAiÀÄ£ÁßzÀgÆ À

©

ªÀiÁqÀ§ºÀÄ¢vÀÄÛ. ºÀ¸ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ JAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. CªÀÅUÀ½UÁV AiÀÄÄzÀÞUÀ¼ÀÄ

£ÀqÉAiÀÄÄwÛzÀݪÀÅ.
gÁdQÃAiÀÄ fêÀ£À: DAiÀÄðgÀ §tzÀ ªÀÄÄRå¸ÀÜ£À£ÀÄß ‘gÁd£ï’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ.
gÁd£ï ¸ÀªÁð¢üPÁjAiÀiÁVgÀ°®è ªÀÄvÀÄÛ gÁdvÀéªÀÅ ªÀA±À¥ÁgÀA¥ÀAiÀÄðªÀÇ DVgÀ°®è.
‘¸À¨sÁ’, ‘¸À«Äw’ ªÀÄvÀÄÛ ‘«zsÁvÀ’UÀ¼ÉA§ gÁdQÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ DqÀ½vÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄR
to

¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄwÛzÀÄݪÀÅ. gÁd£ÀÄ »jAiÀÄgÀ ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄ wêÀiÁð£ÀPÉÆqÀĪÀ

£ÁåAiÀiÁ¢üñÀ£ÀÆ DVzÀÝ. AiÀÄÄzÀÞzÀ°è ºÉÆÃgÁqÀĪÀÅzÀÄ, d£ÀgÀ fêÀ, ¸ÀévÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ UÉÆêÀÅUÀ¼À
gÀPÀëuÉ ºÁUÀÆ d£ÀPÀ¯Áåt gÁd£À PÀvÀðªÀåUÀ¼ÁVzÀݪÀÅ.
t
No

zsÁ«ÄðPÀ fêÀ£À: DAiÀÄðgÀÄ EAzÀæ, ¸ÀÆAiÀÄð, ¸ÉÆêÀÄ, ªÀgÀÄt, «ÄvÀæ, AiÀĪÀÄ,

C²é¤ ªÀÄÄAvÁzÀ zÉêÀvÉUÀ¼À£ÀÄß DgÁ¢ü¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. DAiÀÄðgÀÄ zÉêÀvÁgÁzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß AiÀÄdÕzÀ
ªÀÄÆ®PÀ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. “¸ÀvÀåªÀÅ MAzÉà DVzÉÉ. w½zÀªÀgÀÄ CzÀ£ÀÄß ºÀ®ªÀÅ jÃwAiÀÄ°è
ªÀtÂð¸ÀÄvÁÛgÉ. «±ÀézÀ J¯Áè ªÀÄƯÉUÀ½AzÀ®Æ GvÀÛªÀÄ «ZÁgÀUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄävÀÛ §gÀ°” - EªÀÅ
ªÉÃzÀUÀ¼ÉƼÀV£À ¸ÀAzÉñÀUÀ¼ÁVªÉ.

74
GvÀÛgÀ ªÉÃzÀPÁ®
±ÀvÀªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ GgÀĽzÀAvÉ ¸À¥ÀÛ¹AzsÀÆ¥ÀæzÉñÀzÀ°è d£À¸ÀASÉå ¨É¼É¬ÄvÀÄ. fêÀ£À
PÀæªÀÄzÀ°è §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÁzÀªÀÅ. ªÉÃzÀPÁ®zÀ d£ÀgÀÄ ºÀAvÀºÀAvÀªÁV UÀAUÁ, AiÀĪÀÄÄ£Á
£À¢§AiÀÄ°UÉ ªÀ®¸ÉºÆ É ÃzÀgÄÀ . PÉ®ªÀgÄÀ «AzsåÀ ¥ÀªðÀ vÀ ±ÉÃæ tÂU¼
À £
À ÄÀ ß zÁn zÀQt
ë PÉÌ ºÉÆÃzÀgÄÀ .
gÁdQÃAiÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ: GvÀÛgÀ ªÉÃzÀUÀ¼À PÁ®zÀ°è gÁd£ÀÄ §°µÀ×£ÁzÀ£ÀÄ.
«zsÁvÀ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV PÀtägÉAiÀiÁzÀgÉ ¸À¨sÁ ªÀÄvÀÄÛ ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ¥ÁæªÀÄÄRåvÉAiÀÄ£ÀÄß
PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀªÀÅ. gÁd£ÀÄ vÀ£Àß gÁdåzÀ ªÁå¦ÛAiÀÄ£ÀÄß «¹Ûj¹PÉƼÀî¯ÁgÀA©ü¹zÀ£ÀÄ. gÁdvÀéªÀÅ
ªÀA±À¥ÁgÀA¥ÀAiÀÄðªÁ¬ÄvÀÄ. gÁd£ÀÄ gÁdå «¸ÀÛgÀuÉUÁV C±ÀéªÉÄÃzsÀ, gÁd¸ÀÆAiÀÄ

d
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ AiÀiÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯ÁgÀA©ü¹zÀ£ÀÄ.

he
¸ÁªÀiÁfPÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ: GvÀÛgÀ ªÉÃzÀUÀ¼À PÁ®zÀ°è UÉÆÃvÀæ ¥ÀzÀÞw DgÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ.
§æºÀäZÀAiÀÄð, UÀȺÀ¸ÀÜ, ªÁ£À¥Àæ¸ÀÜ ªÀÄvÀÄÛ ¸À£Áå¸À JA§ £Á®ÄÌ D±ÀæªÀÄUÀ¼À (ZÁvÀÄgÁ±ÀæªÀÄ)

is
re S
ªÀåªÀ¸ÉÜ DgÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. ¹ÛçÃAiÀÄgÀ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£ÀzÀ°è ¨sÁj PÀĹvÀ GAmÁ¬ÄvÀÄ. ¹ÛçÃAiÀÄgÀÄ
²PÀët¢AzÀ ªÀAavÀgÁzÀgÀÄ. gÁdQÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ½AzÀ zÀÆgÀªÁzÀgÀÄ. ¨ÁæºÀät, PÀëwæAiÀÄ, ªÉʱÀå
B
bl
ªÀÄvÀÄÛ ±ÀÆzÀæ JA§ £Á®ÄÌ ªÀtð ªÀåªÀ¸ÉÜ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è vÀ¯É JwÛvÀÄ. ¸Àw¸ÀºÀUÀªÀÄ£À ¥ÀzÀÞw,
be T
¨Á®å «ªÁºÀU¼ À ÄÀ DgÀA¨sª
À ÁzÀªÅÀ . gÁd±Á»AiÉÄà ªÉÆzÀ¯ÁzÀ G£ÀßvÀ ªÀUð À zÀ°è §ºÀÄ¥ÀwßvÀé
pu
K

gÀÆrüAiÀÄ°èvÀÄÛ.
zsÁ«ÄðPÀ fêÀ£À: zsÁ«ÄðPÀ
©

DZÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ ¸ÀAQÃtðªÀÇ, PÀptªÀÇ DzÀªÀÅ.

AiÀiÁUÀAiÀÄdÕUÀ¼À DZÀgÀuÉ wêÀæªÁ¬ÄvÀÄ.
ºÀ«¹ì£À ºÉ¸Àj£À°è ºÁ®Ä, vÀÄ¥Àà, zsÁ£ÀåUÀ¼À£ÀÄß
¨ÉAQUÉ C¦ð¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉZÁÑzÀAvÉ DºÁgÀzÀ
©PÀÌlÄÖ G®ât¹vÀÄ. §æºÀä, «µÀÄÚ ªÀÄvÀÄÛ ²ªÀ
¥Àæ¨sÁ« zÉêÀgÀÄUÀ¼ÁzÀgÀÄ.eÉÆvÉUÉ ®Qëöä,
to

§æºÀäZÀAiÀÄð UÀȺÀ¸ÀÜ
¸ÀgÀ¸Àéw, ¥ÁªÀðw, UÀuÉñÀ, ¸ÀÌAzÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ
¥ÀjªÁgÀ zÉêÀ - zÉêÀvÉUÀ¼ÀÄ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉUÉ
t

§AzÀªÀÅ.
No

ªÀĺÁPÁªÀåUÀ¼ÀÄ: ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ°è CvÀåAvÀ

d£À¦æAiÀĪÁzÀ JgÀqÀÄ ªÀĺÁPÁªÀåUÀ¼ÉAzÀgÉ-
ªÁ°äÃQAiÀÄ gÁªÀiÁAiÀÄt ªÀÄvÀÄÛ ªÁå¸À£À
ªÁ£À¥Àæ¸ÀÜ ¸À£Áå¸À
ªÀĺÁ¨sÁgÀvÀ. F ªÀĺÁPÁªÀåUÀ¼ÀÄ ¸Á«gÁgÀÄ
ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® ¨sÁgÀwÃAiÀÄ d£ÀfêÀ£À,
¸Á»vÀå ªÀÄvÀÄÛ PÀ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¹ªÉÉ.

75
ºÉƸÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ:
¸ÀºÀUÀªÀÄ£À - ªÀÄgÀt ºÉÆA¢zÀ UÀAqÀ£ÉÆqÀ£É avÉAiÀÄ°è ¥Áæt©qÀĪÀÅzÀÄ.
ºÀ«¸ÀÄì - ºÉÆêÀÄzÀ°è zÉêÀvÉUÀ½UÉ DºÀÄwAiÀiÁV PÉÆqÀĪÀ vÀÄ¥Àà, ºÁ®Ä, zsÁ£Àå
ªÉÆzÀ¯ÁzÀĪÀÅ.
I. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹.
1. £Á®ÄÌ ªÉÃzÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?

d
2. IÄUÉéÃzÀ PÁ®zÀ zÉêÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.

he
3. £Á®ÄÌ ªÀtðUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
4. ªÉÃzÀPÁ®zÀ E§âgÀÄ ±ÉæõÀ× ªÀÄ»¼Á «zÀé£ÀätÂUÀ¼ÀÄ AiÀiÁgÀÄ?

is
re S
5. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁæaãÀ ªÀĺÁPÁªÀåUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ? EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹zÀªÀgÀÄ
AiÀiÁgÀÄ?
B
bl
II. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÉ UÀÄA¦£À°è ZÀað¹ GvÀÛj¹.
be T
1.
pu
¥ÀƪÀð ªÉÃzÀPÁ®zÀ ¸ÀªÀiÁdPÀÆÌ, GvÀÛgÀ ªÉÃzÀPÁ®zÀ ¸ÀªÀiÁdPÀÆÌ EgÀĪÀ
K

ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÉãÀÄ?
III. PɼÀV£À ‘J’ ¥ÀnÖ ªÀÄvÀÄÛ ‘©’ ¥ÀnÖAiÀÄ°è£À «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢¹ §gɬÄj.
©

J ©
¸ÉÆêÀÄ §tzÀ ªÀÄÄRå¸ÀÜ
gÁd£ï DAiÀÄðjUÉ ¥ÀjZÀAiÀÄ«zÀÝ ¥Á¤ÃAiÀÄ
¸À¨sÁ MAzÀÄ AiÀiÁUÀ
to

C±ÀéªÉÄÃzsÀ gÁªÀiÁAiÀÄt
ªÁ°äQ gÁdQÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜ
t
No

ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ
1. ªÀÄPÀ̼À ¸ÀavÀæ gÁªÀiÁAiÀÄt ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß N¢j.

*****

76
 ¥ÁoÀ PÉæöʸÀÛ zsÀªÀÄð ªÀÄvÀÄÛ E¸ÁèA zsÀªÀÄð
6
¥ÁoÀzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß eÁvÀåwÃvÀ gÁµÀÖçªÉAzÀÄ KPÉ ¥ÀjUÀt¸À¯ÁVzÉ JA§ «ZÁgÀ ¤ªÀÄUÉ
w½¢zÉAiÉÄ? E°è C£ÉÃPÀ ªÀÄvÁªÀ®A©UÀ¼ÄÀ ¸ËºÁzÀð¢AzÀ fë¸ÀÄvÁÛg.É ¨sÁgÀvz
À °
À ègÄÀ ªÀ
PÉ®ªÀÅ ªÀÄvÀUÀ¼À «ZÁgÀ FUÀ w½AiÉÆÃt.

d
ªÀÄzsÀåAiÀÄÄUÀzÀ°è AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï ªÀÄvÀÄÛ KµÀåzÀ¯ÁèzÀ ¨sÁj ¹ÜvÀåAvÀgÀUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄïÉ
¥À¨
æ Ás ªÀ ©ÃgÀ¢gÀ°®è. ªÀÄÄRåªÁV PÉöæ ʸÀÛ ªÀÄvÀÄÛ E¸ÁèAªÀÄvÀU¼ À À GzÀAiÀÄ, ¨É¼ªÀ t
À UÂ É ºÁUÀÆ

he
CªÀÅ ©ÃjgÀĪÀ ¥Àæ¨sÁªÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ EwºÁ¸ÀzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è £ÁªÀÅ UÀÄgÀÄw¸ÀvÀPÀÌzÀÄÝ.
F ¥ÁoÀzÀ°è AiÉÄøÀÄQæ¸ÀÛ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæªÁ¢ ªÀĺÀªÀÄäzÀgÀ fêÀ£À ºÁUÀÆ ¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß

is
re S
«ªÀj¸À¯ÁVzÉ.
B
bl
¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ
1] AiÉÄøÀÄQæ¸ÀÛ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæªÁ¢ ªÀĺÀªÀÄäzÀgÀ ¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
be T
pu
2] PÉæöʸÀÛ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄĸÀ¯Áä£ÀgÀ ¥À«vÀæ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄwÛvÀgÀ ¸ÀA§A¢üvÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß
K

¨sÀÆ¥ÀlzÀ°è UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ.
©

PÉæöʸÀÛzsÀªÀÄð
EAzÀÄ dUÀwÛ£À°è ªÁå¥ÀPÀªÁV ¥ÀæZÀ°vÀzÀ°ègÀĪÀ zsÀªÀÄðUÀ¼À°è PÉæöʸÀÛ ªÀÄvÀÄÛ E¸ÁèA
zsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¸À§ºÀÄzÀÄ. CªÀÅUÀ¼À GzÀAiÀÄ, «PÁ¸À ºÁUÀÆ CªÀÅ ©ÃjgÀĪÀ
¥Àæ¨sÁªÀUÀ¼À£ÀÄß £Á«ÃUÀ w½AiÉÆÃt.
to

PÉæöʸÀÛzsÀªÀÄðªÀÅ JgÀqÀÄ ¸Á«gÀ ªÀµÀðUÀ¼ÀµÀÄÖ »A¢£ÀzÀÄ. CzÀgÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ AiÉÄøÀÄQæ¸ÀÛ

(føÀ¸ï PÉæöʸïÖ). `¨Éʧ¯ï’ PÉæöʸÀÛ zsÀ«ÄðÃAiÀÄgÀ ¥À«vÀæ UÀæAxÀ. ¨Éʧ¯ï£À°è AiÉÄøÀÄQæ¸ÀÛ£À
fêÀ£ÀzÀ «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ G¥ÀzÉñÀUÀ½ªÉ.
t
No

`føÀ¸ï’ PÀ£ÀßqÀzÀ°è `AiÉÄøÀÄ’, `PÉæöʸïÖ’ ¥ÀzÀzÀ CxÀð `gÀPÀëPÀ’.

AiÉÄøÀÄQæ¸Û£
À À fêÀ£:À AiÉÄøÀÄ ¨ÉvèÀºA
É JA§°è ªÉÄÃj JA¨ÁPÉAiÀÄ ªÀÄUÀ£ÁV d¤¹zÀ£ÄÀ .
DvÀ¤UÉ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ ªÀÄƪÀvÀÄÛ ªÀµÀðªÁzÁUÀ ªÀģɬÄAzÀ ºÉÆgÀlÄ §qÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¢Ã£ÀgÀ
¸ÉÃªÉ ªÀiÁqÀvÉÆqÀVzÀ£ÀÄ. PÀgÀÄuÉAiÉÄà zsÀªÀÄðzÀ ªÀÄÆ®ªÉAzÀÄ, PÀvÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ GzÁºÀgÀuÉ
¤Ãr G¥ÀzÉñÀ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝ£ÀÄ.

77
 AiÉÄøÀÄ«£À C£ÀÄAiÀiÁ¬ÄUÀ¼ÀÄ ºÉaÑzÀAvÉ CªÀ£À «gÉÆâüUÀ¼À ¸ÀASÉåAiÀÄÆ ºÉaÑvÀÄ.
zsÁ«ÄðPÀ ªÀÄÄAzÁ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ AiÉÄøÀĪÀ£ÀÄß «gÉÆâü¹zÀgÀÄ. AiÉÄøÀÄ gÁdzÉÆæûAiÉÄA§ vÀ¥ÀÅà
ºÉÆj¹, CªÀ£À£ÀÄß ²®Ä¨ÉUÉ Kj¹zÀgÀÄ. (C¥ÀgÁ¢üUÀ½UÉ D PÁ®zÀ°è ¤ÃqÀÄwÛzÀÝ ªÀÄgÀt
zÀAqÀ£ÉAiÉÄAzÀgÉ ²®Ä¨ÉUÉÃj¸ÀĪÀÅzÀÄ).

¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ: • £ÁªÉ®è zÉêÀgÀ ªÀÄPÀ̼ÀÄ; £ÁªÉ®è ¸ÀºÉÆÃzÀgÀgÀÄ JAzÀÄ AiÉÄøÀÄ

¸Áj ºÉýzÀ£ÀÄ. • ¥Á¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀzÉ ±ÀÄzÀÞ fêÀ£À £ÀqɸÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ ¨ÉÆâü¹zÀ£ÀÄ.

d
“¤ªÀÄä £ÉgÉAiÀĪÀ£À£ÀÄß ¤ªÀÄäAvÉ ¦æÃw¹”, “MAzÀÄ PÉ£ÉßUÉ ºÉÆqÉzÀgÉ E£ÉÆßAzÀÄ
PÉ£ÉßAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¹”. • ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÉêÉAiÉÄà zÉêÀgÀ ¸ÉÃªÉ JAzÀ£ÀÄ.

he
AiÉÄøÀÄ PÁ®ªÁzÀ C£ÀAvÀgÀ CªÀ£À ¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß CªÀ£À ºÀ£ÉßgÀqÀÄ ªÀÄA¢ ¥ÀgÀªÀÄ

is
²µÀågÀÄ GvÁìºÀ¢AzÀ ¥ÀæZÁgÀ ªÀiÁrzÀgÀÄ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV gÉÆêÀÄ£ï ¸ÁªÀiÁædåzÀ°è PÉæöʸÀÛ
re S
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ C®è°è £É¯ÉUÉÆAqÀªÀÅ. EzÉà ªÉÃ¼É PÉæöʸÀÛzsÀ«ÄðÃAiÀÄgÀÄ £Á£Á jÃwAiÀÄ°è
B
bl
»A¸ÉUÉ M¼ÀUÁzÀgÀÄ. PÁ®UÀwAiÀÄ°è gÉÆêÀÄ£ï ¸ÁªÀiÁædåªÀÅ PÉæöʸÀÛzsÀªÀÄðPÉÌ ªÀiÁ£ÀåvÉ ¤ÃrvÀÄ.
be T
pu
£ÀAvÀgÀ El°AiÀÄ gÉÆêÀiï £ÀUg À ª
À ÅÀ PÉöæ ʸÀg
Û À ªÀÄÄRå PÉÃAzÀª
æ ÁV ¨É¼¬
É ÄvÀÄ. C°è£À ¥ÉÇÃ¥ï
K

PÉæöʸÀÛgÀ ¥ÀgÀªÀÄUÀÄgÀÄUÀ¼ÁzÀgÀÄ. AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï ªÀÄvÀÄÛ dUÀwÛ£À EvÀgÀ ¨sÁUÀUÀ½UÉ PÉæöʸÀÛzsÀªÀÄð

¥ÀæZÁgÀPÀgÀÄ vÉgÀ½ C°è PÉæöʸÀÛªÀÄvÀªÀ£ÀÄß ºÀgÀrzÀgÀÄ. PÁ®PÀæªÉÄÃt gÉÆêÀÄ£ï PÁåxÉÆ°Pï
©

ZÀZïð MAzÀÄ ¥À槮 ¸ÀAWÀl£ÉAiÀiÁV ¨É¼É¬ÄvÀÄ. CzÀgÉÆA¢UÉ ¥ÉÇÃ¥ïUÀÄgÀÄUÀ¼À DyðPÀ

ªÀÄvÀÄÛ gÁdQÃAiÀÄ ¥Àæ¨sÁªÀ ºÉZÁÑUÀvÉÆqÀVvÀÄ.

ZÀlĪÀnPÉ: ±ÁAwzÀÆvÀ K¸ÀÄQæ¸ÀÛgÀ£ÀÄß ²®Ä¨ÉUÉ Kj¹zÀÄzÀÄ MAzÀÄ ¥Á¥À PÀÈvÀå.

«ÄvÀægÉÆA¢UÉ ZÀað¹ ¤ªÀÄä C©ü¥ÁæAiÀĪÀ£ÀÄß §gɬÄj.
to

E¸ÁèAzsÀªÀÄð
ªÀĺÀªÀÄäzï ¥ÉÊUÀA§gÀgÀÄ E¸ÁèAzsÀªÀÄðzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀgÀÄ. CªÀgÀÄ CgÀ¨ï zÉñÀzÀ ªÉÄPÀÌ
t
No

£ÀUÀgÀzÀ°è d¤¹zÀgÀÄ.
¥ÉÊUÀA§gÀ JAzÀgÉ zÉêÀgÀ ¸ÀAzÉñÀªÀ£ÀÄß ¸ÁgÀĪÀªÀgÀÄ; ¥ÀæªÁ¢.

E¸ÁèA¥ÀǪÀðzÀ CgÀ¨ïzÉñÀzÀ°è C£ÉÃPÀ aPÀÌ¥ÀÅlÖ ¥ÀAUÀqÀUÀ½zÀݪÀÅ. CªÀÅUÀ¼À°è

MUÀÎnÖgÀ°®è. ªÉÄPÀÌzÀ°èzÀÝ PÁ¨Á ªÀÄA¢gÀªÀÅ zÉÆqÀØ AiÀiÁvÁæPÉëÃvÀæªÁVvÀÄÛ. C°è «UÀæºÁgÁzsÀ£É
gÀÆrüAiÀÄ°èvÀÄÛ.

78
 ¥ÀæªÁ¢ ªÀĺÀªÀÄäzÀgÀ fêÀ£À: ªÀĺÀªÀÄäzÀgÀ vÀAzÉ C§ÄݯÁè, vÁ¬Ä C«ÄãÁ. CªÀgÀÄ
ºÀÄlÄÖªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄÄ£ÀߪÉà vÀAzÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉÆArzÀÝgÀÄ. ¥ÁægÀA¨sÀzÀ°è CªÀgÀÄ aPÀÌ¥Àà¤UÉ
ªÁå¥ÁgÀz° À è £Égª
À ÁUÀvÆÉ qÀVzÀgÄÀ . ªÀÄÄAzÉ, R¢ÃeÁ JA§ zs¤ À PÀ «zsª
À A
É iÉƧâ¼ÄÀ EªÀg£
À ÄÀ ß
vÀ£Àß ªÁå¥ÁgÀzÀ ¥Àæw¤¢üAiÀiÁV £ÉëĹPÉÆAqÀ¼ÀÄ. ªÀÄÄAzÉ ªÀĺÀªÀÄäzÀgÀ ¸ÀgÀ¼ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ
¥ÁæªÀiÁtÂPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÉÄaÑPÉÆAqÀÄ CªÀgÀ£ÀÄß ªÀÄzÀĪÉAiÀiÁzÀ¼ÀÄ.
vÀªÄÀ ä 40£ÉAiÀÄ ªÀAiÀĹì¤AzÀ ªÀĺÀªÄÀ äzg
À ÄÀ ¥Áæxð
À £É ªÀÄvÀÄÛ zsÁå£U
À ¼
À °
À è ªÀÄUÀßgÁVgÀÄwÛzÝÀ gÄÀ .
PÁ®¸ÀjzÀAvÉ zÉêÀgÀ ¸ÀAzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁgÀ®Ä DgÀA©ü¹zÀgÀÄ. CAvÀºÀ ¢ªÀå ¸ÀAzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß

d
M¼ÀUÉÆAqÀ UÀæAxÀªÉà E¸Áè«Ä£À ªÀÄÆ®UÀæAxÀ - PÀÄgÁ£ï. EzÀÄ CgÉéPï ¨sÁµÉAiÀÄ°èzÉ.

he
`E¸ÁèA’ ¥ÀzÀzÀ CxÀð `±ÀgÀuÁUÀw’. `ªÀÄĹèªÀiï’ JAzÀgÉ `zÉêÀjUÉ ±ÀgÀuÁzÀªÀgÀÄ’.

is
PÁ®PÀæªÉÄÃt ¥ÀæªÁ¢AiÀĪÀgÀ C£ÀÄAiÀiÁ¬ÄUÀ¼À ¸ÀASÉå ºÉaÑvÀÄ. D PÁ®zÀ zsÁ«ÄðPÀ
re S
DZÁgÀ «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀgÀÄ nÃQ¹zÀÄÝzÀjAzÀ CªÀgÀ «gÉÆâüUÀ¼À ¸ÀASÉå ¸ÀºÀ ¨É¼É¬ÄvÀÄ.
B
bl
»ÃUÁV CªÀgÄÀ ªÉÄPÀÌ¢AzÀ ªÀĢãÁ £ÀUgÀ PÀ ÌÉ ºÉÆÃUÀ¨ÃÉ PÁ¬ÄvÀÄ. ¥Àª
æ Á¢AiÀĪÀgÄÀ ªÉÄPÀÌ¢AzÀ
be T
ªÀĢãÀPÉÌ ºÉÆÃzÀ ªÀµÀð¢AzÀ¯Éà ªÀÄĸÀ¯Áä£ÀgÀ `»dj’ (ºÉfgÀ) ±ÀPÉ DgÀA¨sÀªÁzÀzÀÄÝ.
pu
K
t ©
to
No

PÁ¨Á - ªÀÄĸÀ¯Áä£ÀgÀ ¥À«vÀæ PÉëÃvÀæ, ªÉÄPÀÌ

79
 ªÀĢãÁzÀ°è d£ÀgÀÄ ªÀĺÀªÀÄäzÀgÀ£ÀÄß ¸ÁéUÀw¹zÀgÀÄ. ªÀÄÄAzÉ CªÀgÀÄ ªÉÄPÀ̪À£ÀÄß
UÉzÀÄÝPÉÆAqÀgÀÄ. vÀ£Àß ±ÀvÀÄæUÀ½UÉ®è PÀëªÉÄ ¤ÃrzÀgÀÄ. C°èzÀÝ «UÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUɬĹzÀgÀÄ.
C®àPÁ®zÀ¯Éèà Erà CgÀ¨ï zÉñÀzÀ°è E¸ÁèAzsÀªÀÄð ºÀgÀrvÀÄ.
E¸Áè«Ä£À ¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ
C¯Áè£À ºÉÆgÀvÀÄ ¨ÉÃgÉ zÉêÀj®è; ªÀĺÀªÀÄäzï CªÀgÀÄ zÉêÀgÀ ¥ÀæªÁ¢. zÉêÀgÀ£ÀÄß
AiÀiÁªÀ ªÀÄÆwðAiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ®Æè ¥ÀÇf¸À¨ÁgÀzÀÄ.
¥ÀæwAiÉƧ⠪ÀÄĸÀ¯Áä£À£ÀÆ zÉêÀgÀ ¸ÉêÀPÀ£ÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. ¥ÁæªÀiÁtÂPÀ£ÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ.

d
J¯Áè ªÀiÁ£ÀªÀgÀÆ ¸ÀªÀiÁ£ÀgÀÄ.

he
ªÁå¥ÁjUÀ¼ÀÄ ªÉÆøÀ ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ. §rØ ªÀåªÀºÁgÀ ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ. ²±ÀĺÀvÉå, ºÀA¢

is
ªÀiÁA¸À w£ÀÄߪÀÅzÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzÀå¥Á£À ¸À®èzÀÄ
re S
¥ÀæwAiÉƧ⠪ÀÄĸÀ¯Áä£À£ÀÆ ¢£ÀPÉÌ LzÀÄ ¨Áj PÁ¨ÁzÀ ¢QÌUÉ ªÀÄÄR ªÀiÁr
B
bl
¥ÁæxÀð£É (£ÀªÀiÁeï) ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. gÀªÀiïeÁ£ï wAUÀ¼À°è ºÀUÀ®Ä G¥ÀªÁ¸À
be T
ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ²æêÀÄAvÀgÀÄ §qÀªÀjUÉ PÀqÁØAiÀĪÁV zÁ£À (dPÁvï) ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.
pu
K

¸ÁzsÀåªÁzÀ°è fêÀªÀiÁ£ÀzÀ°è MAzÀÄ ¸À®ªÁzÀgÀÆ `ºÀeï’ (ªÉÄPÀÌ) AiÀiÁvÉæ

ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
©

ZÀlĪÀnPÉ: Qæ²ÑAiÀÄ£ï ºÁUÀÆ E¸ÁèA zsÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ K£ÀÄ ¨ÉÆâü¸ÀÄvÀÛªÉ? CªÀÅUÀ¼À°è£À

¸ÁªÀÄå ºÁUÀÆ ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁrj.

¤ªÀÄUÉ w½¢gÀ°
¨ÉvÀèºÉA - dgÀƸÀ®«Ä£À ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ MAzÀÄ aPÀÌ ¥ÀlÖt. EzÀÄ EA¢£À E¸Éæïï£À
to

dÆrAiÀÄ JA§ ¥ÀæzÉñÀzÀ°èzÉ. AiÉÄøÀÄ AiÉĺÀÆ¢ (»Ã§Ææ) ¸ÀAvÀwAiÀĪÀ.

UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À°è ZÀað¹ GvÀÛj¹.
t
No

1. AiÉÄøÀÄQæ¸ÀÛ J°è d¤¹zÀ£ÀÄ? CªÀ£À vÁ¬Ä AiÀiÁgÀÄ?

2. PÉæöʸÀÛªÀÄvÀzÀ ªÀÄÆ®UÀæAxÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
3. AiÉÄøÀÄQæ¸ÀÛ£À ªÀÄÄRå ¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
4. ªÀĺÀªÀÄäzï ¥ÉÊUÀA§gÀ J°è d¤¹zÀgÀÄ? E¸Áè«Ä£À ªÀÄÆ®UÀæAxÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
5. ¥ÀæªÁ¢ ªÀĺÀªÀÄäzÀgÀ ªÀÄÄRå ¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?

80
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ
1. ¨Éʧ°£À zÀȵÁÖAvÀ PÀxÉUÀ¼À£ÀÄß N¢.
2. AiÉÄøÀÄQæ¸ÀÛ£À fêÀ£À ZÀjvÉæAiÀÄ£ÀÄß N¢.
3. PÀÄgÁ£ï ¥ÀoÀtªÀ£ÀÄß D°¹.
4. ¥ÀæªÁ¢ ªÀĺÀªÀÄäzÀgÀ fêÀ£À ZÀjvÉæAiÀÄ£ÀÄß N¢.
5. ¨sÀÆ¥ÀlzÀ°è PÉæöʸÀÛ ªÀÄvÀÄÛ E¸ÁèAªÀÄvÀUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹

d
he
*****

is
re S B
bl
be T
pu
K
t to©
No

81
 ¥ÁoÀ ºÉƸÀ zsÀªÀÄðUÀ¼À GzÀAiÀÄ
7
¥ÁoÀzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2500 ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ, ªÉÊ¢PÀ aAvÀ£ÉUÉ ©ü£ÀߪÁzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ aAvÀ£À
PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄÆr§AzÀªÀÅ. UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁ«ÃgÀgÀÄ ºÉƸÀ aAvÀ£À PÀæªÀÄzÀ
E§âgÄÀ ºÀjPÁgÀgÄÀ . CªÀgÀ fêÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ¨ÉÆÃzs£
À U
É ¼
À £
À ÄÀ ß F »£À߯ÉAiÀÄ°è ¥À¸
æ ÁÛ¦¸À¯ÁVzÉ.
eÉÆvÉUÉ, CªÀgÀ PÁ®zÀ°è ¹AzsÀÆ-UÀAUÁ £À¢§AiÀÄ°£À°èzÀÝ ºÀ¢£ÁgÀÄ ªÀĺÁd£À¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ

d
(gÁdvÀAvÀæ) ªÀÄvÀÄÛ ºÀ®ªÁgÀÄ UÀtgÁdåUÀ¼ÀÄ (UÀtvÀAvÀæ) ºÉÃUÉ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÀݪÀÅ

he
JA§ÄzÀ£ÀÄß «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.
¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ

is
re S
1] ºÉƸÀ zsÀªÀÄðUÀ¼À GzÀAiÀÄPÉÌ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß CjAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
B
bl
2] UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁ«ÃgÀgÀ fêÀ£À ZÀjvÉæAiÀÄ£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ.
be T
pu
3] UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁ«ÃgÀgÀ G¥ÀzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
K

4] ¨ËzÀÞ ªÀÄvÀÄÛ eÉÊ£À zsÀªÀÄðUÀ¼À vÀvÀéUÀ¼ÀÄ JµÀÖgÀ ªÀÄnÖUÉ EA¢UÀÆ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀªÁVªÉ

JAzÀÄ UÀ滸ÀĪÀÅzÀÄ.
©

5] 2500 ªÀµð
À UÀ¼À »AzÉ C¹Ûvéz
À °
À z
è ÝÀ UÀtgÁdå ¥ÀgA
À ¥ÀgA
É iÀÄ£ÀÄß ªÉÄaÑPÆ
É ¼ÀĪ
î ÅÀ zÀÄ.

ºÉƸÀzsÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ KPÉ GzÀ¬Ä¹zÀĪÀÅ?

GvÀÛgÀ ªÉÃzÀUÀ¼À PÁ®zÀ°è ªÉÊ¢PÀ DZÀgÀuÉUÀ¼ÁzÀ AiÀiÁUÀ, AiÀÄdÕUÀ¼À ºÉ¸Àj£À°è
to

PÀȶUÉ £ÉgÀªÁUÀÄwÛzÀÝ ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß PÉÆ®è¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. EzÀjAzÀ DºÁgÀzÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄÄ

PÀÄApvÀªÁ¬ÄvÀÄ. CµÀÄÖ ªÀiÁvÀæªÀ®è AiÀiÁUÀ, AiÀÄdÕUÀ¼À°è DºÁgÀzsÁ£Àå, ºÁ®Ä, vÀÄ¥ÀàUÀ¼À£ÀÄß
‘ºÀ«¸ÀÄì’ JAzÀÄ zÀ»¸À¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV DºÁgÀzÀ C¨sÁªÀ PÀÆqÀ ¸ÀȶÖAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.
t
No

E£ÉÆßAzÀÄ PÀqÉ ªÉÊ¢PÀ DZÀgÀuÉUÀ¼ÁzÀ AiÀiÁUÀ, AiÀÄdÕ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ DZÀgÀuÉUÀ½AzÀ

ªÀiÁvÀæ ªÀÄÄQÛ ¸ÁzsÀå JA§ £ÀA©PÉ d£ÀgÀ°è ªÀÄ£É ªÀiÁrvÀÄÛ. F zÀĨÁj DZÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ d£À
¸ÁªÀiÁ£ÀåjUÉ ¸ÁzsÀå«gÀ°®è. F DZÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ªÀÄAvÀUæ À¼À ªÀÄÆ®PÀ £ÀqɸÀ¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ.
¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¥ÀÄgÉÆûvÀ ¨sÁµÉAiÀiÁzÀÝjAzÀ CzÀÄ d£À ¸ÁªÀiÁ£ÀåjUÉ CxÀðªÁUÀÄwÛgÀ°®è. d£À
¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ ¨sÁµÉAiÀÄ°èAiÉÄà ¸ÀgÀ¼ÀªÀiÁUÀðUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄÄQÛ vÉÆÃgÀĪÀ ºÉƸÀ zsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß
d£ÀgÀÄ C¥ÉÃQë¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ.

82
 ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ PÀqÉ GvÀÛgÀ ªÉÃzÀUÀ¼À PÁ®zÀ°è ªÀtð ªÀåªÀ¸ÉܬÄAzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ «WÀl£É
DgÀA¨sª À Á¬ÄvÀÄ. EzÀÄ ¸ÀªiÀ ÁdzÀ°è vÁgÀvª
À ÄÀ åPÀÆÌ JqɪiÀ ÁrvÀÄ. ¸ÀªiÀ ÁdzÀ°è ¨ÁæºäÀ tgÉAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄwÛzÀÝ ¥ÀÄgÉÆûvÀ ªÀUÀðªÀÅ ºÀ®ªÀÅ ¸ÀªÀ®vÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢vÀÄÛ. EzÉà PÁ®zÀ°è
PÀëwæAiÀÄgÀÄ PÀÆqÀ ¥Á槮åPÉÌ §gÀ¯ÁgÀA©ü¹zÀgÀÄ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV £ÀAvÀgÀzÀ PÁ®zÀ°è ºÀ®ªÀÅ
UÀtgÁdåUÀ¼ÀÄ GzÀ¬Ä¹zÀªÀÅ. F UÀtgÁdåUÀ¼À PÀëwæAiÀÄgÀÄ §ºÀÄ ¸ÀªÀ®vÀÛ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝ
¨ÁæºÀätjUÉ ¥ÀæwAiÀiÁV ºÉƸÀ zsÀªÀÄðUÀ¼À GzÀAiÀÄPÉÌ PÁgÀtgÁzÀgÀÄ.
EªÉ®èªÀÅUÀ¼À ¥ÀjuÁªÀĪÁV 2600 ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ UÀAUÁ §AiÀÄ°£À°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ

d
62 ºÉƸÀzsÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ GzÀ¬Ä¹zÀªÀÅ. CªÀÅUÀ¼À°è eÉÊ£ÀzsÀªÀÄð ªÀÄvÀÄÛ ¨ËzÀÞ zsÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ

he
¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀªÀÅ. ¨ËzÀÞ zsÀªÀÄðzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ ºÁUÀÆ eÉÊ£À zsÀªÀÄðzÀ ¥ÀæªÀÄÄR
wÃxÀðAPÀgÀ ªÀzsÀðªÀiÁ£À ªÀĺÁ«ÃgÀ. F E§âgÀÆ PÀÆqÀ UÀtgÁdåUÀ¼À PÀÄ®UÀ½UÉ ¸ÉÃjzÀ
PÀëwæAiÀÄgÀÄ.

is
re S B ¨ËzÀÞ zsÀªÀÄð

bl
UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ ¸Áܦ¹zÀ zsÀªÀÄðªÉà ¨ËzÀÞzsÀªÀÄð. EzÀÄ
be T
¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2500 ªÀµÀðUÀ¼ÀµÀÄÖ »AzÉ ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.
pu
K

§ÄzÀÞ£À fêÀ£À: UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ£ÀÄ £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ PÀ¦®ªÀ¸ÀÄÛ

¸À«ÄÃ¥ÀzÀ ‘®ÄA©¤’ AiÀÄ°è d¤¹zÀ£ÀÄ. CªÀ£À ¨Á®åzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ
©

¹zÁÞxÀð. CªÀ£À vÀAzÉ ±ÀÄzÉÆÞÃzÀ£À£ÀÄ ±ÁPÀå UÀtgÁdåzÀ

ªÀÄÄRå¸ÀÜ£ÁVzÀÝ£ÀÄ. vÁ¬Ä ªÀiÁAiÀiÁzÉë. ¹zÁÞxÀð£À ¥Àwß
AiÀıÉÆÃzsÀgÁ; gÁºÀÄ® CªÀgÀ ¥ÀÄvÀæ. UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ

¹zÁÞxÀð£À£ÀÄß ªÀÄUÀÄ«£À°èAiÉÄà £ÉÆÃrzÀ ‘C¹vÀ’ JA§ ªÀĺÀ¶ðAiÀÄÄ F

ªÀÄUÀÄ ¯ÉÆÃPÀªÀ£ÀÄß D¼ÀĪÀ gÁd£ÁUÀÄvÁÛ£É E®èªÉà ¯ÉÆÃPÀzÀ C¼À®£ÀÄß ¤ªÁj¸ÀĪÀ
to

¸À£Áå¹AiÀiÁUÀÄvÁÛ£É JAzÀÄ ¨s«

À µÀå £ÀÄrzÀ£ÄÀ . ¸À£Áå¹AiÀÄ ªÀiÁvÀÄUÀ¼£
À Áß°¹zÀ ±ÀÄzÉÆÞÃzÀ££
À ÄÀ
vÀ£Àß ªÀÄUÀ gÁd£ÁUÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ §AiÀĹ, ¹zÁÞxÀð¤UÉ zÀÄBR, ªÉÊgÁUÀåUÀ¼À ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼ÉÃ
t

¨ÁgÀzÀAvÉ ¸ÀÄR ¸ÀAvÉÆõÀzÀ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è ¨É¼É¹zÀ£ÀÄ. DzÀgÀÆ ¹zÁÞxÀð£À ªÀÄ£À¸ÀÄì

No

C±ÁAvÀªÁVAiÉÄà EvÀÄÛ - §ÄzÀÞUÀÄgÀÄ«£À ¨Á®åzÀ §UÉÎ EgÀĪÀ MAzÀÄ ªÀiÁ»w.

MªÉÄä £ÀUÀgÀ ¥ÀæzÀQëuÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è CªÀ£À PÀtÂÚUÉ DPÀ¹äPÀªÁV NªÀð ªÀÈzÀÞ, gÉÆÃV,
¸À£Áå¹ ºÁUÀÆ ±ÀªÀAiÀiÁvÉæAiÀÄ zÀȱÀåUÀ¼ÀÄ ©zÀݪÀÅ. F £Á®ÄÌ ¸À¤ßªÉñÀUÀ¼ÀÄ CªÀ£À°è ªÉÊgÁUÀå
ªÀÄÆr¹ zÀÄBRzÀ ªÀÄÆ®ªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄ®Ä ¥ÉæÃgÉæ¹zÀªÀÅ - EªÀÅ §ÄzÀÞUÀÄgÀÄ«£À
PÀxÁ£ÀPÀzÀ°è §gÀĪÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ.

83
 MAzÀÄ ¢£À gÁwæ ¹zÁÞxÀð£ÀÄ AiÀiÁjUÀÆ w½¸ÀzÉ ¥ÀjªÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß
vÉÆgÉzÀÄ PÀÄzÀÄgÉAiÀÄ£ÉßÃj ºÉÆgÀl£ÀÄ. zÀÄBR ¤ªÁgÀuÉUÁV ºÀ®ªÀÅ UÀÄgÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀAqÀÄ
ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ¥ÀqÉzÀ£ÀÄ. DzÀgÀÆ CªÀ¤UÉ zÀÄBRzÀ ªÀÄÆ® PÀÄjvÀÄ GvÀÛgÀ ¹UÀ°®è.
PÉÆ£ÉUÉ ©ºÁgÀzÀ ‘UÀAiÀiÁ’ JA§°è CgÀ½ ªÀÄgÀªÉÇAzÀgÀ PɼÀUÉ PÀĽvÀÄ C£ÉÃPÀ ¢£ÀUÀ¼À PÁ®
zsÁ壸
À ÜÀ £ÁzÀ£ÄÀ . PÉÆ£ÉUÉ C°è eÁÕ£Æ
É ÃzÀAiÀÄ ¥Àqz
É ÄÀ ¹zÁÞxð
À £ÀÄ ‘§ÄzÀÞ’£ÁzÀ£ÄÀ . §ÄzÀÞ£A
É zÀgÉ
‘eÁÕ¤’, ‘w½zÀªÀ£ÀÄ’ JAzÀxÀð. F ¸ÀܼÀªÀÅ §ÄzÀÞUÀAiÀiÁ JAzÉà ¥Àæ¹¢Þ ¥ÀqɬÄvÀÄ.
§ÄzÀÞ£ÀÄ GvÀÛgÀ ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÁgÀuÁ¹AiÀÄ §½ ¸ÁgÀ£ÁxÀ JA§°è vÀ£Àß ªÉÆzÀ®

d
G¥ÀzÉñÀªÀ£ÀÄß LªÀgÀÄ ²µÀåjUÉ ¤ÃrzÀ£ÀÄ. F WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß ‘zsÀªÀÄðZÀPÀæ ¥ÀæªÀvÀð£À’

he
JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. C°èAzÀ ªÀÄÄAzÉ ©ºÁgï ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°£À ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è £À®évÀÄÛ
ªÀµÀðPÁ® ¸ÀAZÀj¹ G¥ÀzÉñÀ ¤ÃrzÀ£ÀÄ. §ÄzÀÞ£À QÃwð PÀæªÉÄÃt ºÀ®ªÉqÉ ¥À¸Àj¹vÀÄ.
gÁdªÀĺÁgÁdgÀÄ DvÀ£À£ÀÄß UËgÀ«¹zÀgÀÄ. PÉÆ£ÉUÉ, §ÄzÀÞ£ÀÄ ©ºÁgÀzÀ PÀIJãÀUÀgÀ JA§°è

is
re S
zÉúÀvÁåUÀ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
B
bl
§ÄzÀÞ£À G¥ÀzÃÉ ±ÀU¼À ÄÀ : ±ÀÄzÀÞ fêÀ£À ªÀÄvÀÄÛ aAvÀ£U
É ¼
À À ªÀÄÆ®PÀ eÁÕ£ª
À £
À ÄÀ ß UÀ½¸ÀĪÀÅzÉÃ
§ÄzÀÞ£À G¥ÀzÉñÀUÀ¼À UÀÄjAiÀiÁVvÀÄÛ. §ÄzÀÞ£ÀÄ EzÀ£ÀÄß ‘zsÀªÀÄä’ JAzÀÄ PÀgÉzÀ£ÀÄ. dUÀvÀÄÛ
be T
pu
C¥ÁgÀ zÀÄBR¢AzÀ PÀÆrzÉ, D¸ÉAiÉÄà zÀÄBRzÀ ªÀÄÆ®. D¸ÉAiÀÄ£ÀÄß d¬Ä¹zÀªg À ÄÀ ¤ªÁðt
K

(ªÀÄÄQÛ) ºÉÆAzÀĪÀgÀÄ. zÀÄBRzÀ ¤ªÁgÀuÉUÁV M¼ÉîAiÀÄ £ÉÆÃl, M¼ÉîAiÀÄ ¸ÀAPÀ®à, M¼ÉîAiÀÄ

©

ªÀiÁvÀÄ, M¼ÉîAiÀÄ PÁAiÀÄð ªÉÆzÀ¯ÁzÀ JAlÄ ªÀiÁUÀðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¹zÀ£ÀÄ. EªÀ£ÀÄß CµÁÖAUÀ

ªÀiÁUÀð JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.
§ÄzÀ Þ £À fêÀ £ À z À £Á®ÄÌ WÀ l Ö U À ¼ À Ä - ªÀ Ä ºÁ¥À j vÁåUÀ , eÁÕ £ É Æ ÃzÀ A iÀ Ä ,
zsª
À ÄÀ ðZÀP¥
æÀ ª
æÀ v
À ð
À £Á ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁ¥Àj¤ªÁðt. §ÄzÀÞ£À ªÀÄÆ® ¨ÉÆÃzs£ À U
É ¼
À A
É zÀgÉ ‘£Á®ÄÌ
DAiÀÄð¸ÀvÀåUÀ¼ÀÄ’ ªÀÄvÀÄÛ ‘CµÁÖAUÀªÀiÁUÀð’ £Á®ÄÌ DAiÀÄð ¸ÀvÀåUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÉAzÀgÉ -
dUÀvÀÄÛ zÀÄBRªÀÄAiÀĪÁVzÉ, D¸ÉAiÉÄà zÀÄBRzÀ ªÀÄÆ®, D¸ÉAiÀÄ£ÀÄß UÉzÀÄÝ zÀÄBRªÀ£ÀÄß
to

zÁl§ºÀÄzÀÄ, zÀÄBRªÀ£ÀÄß PÉÆ£ÉUÉƽ¸ÀĪÀ zÁjAiÉÄà CµÁÖAUÀªÀiÁUÀð. ¹zÁÞxÀð£À£ÀÄß

UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ, vÀxÁUÀvÀ, ±ÁPÀåªÀÄĤ JAzÀÆ PÀgÉAiÀįÁVzÉ.
t
No

EªÀ®èzÉ vÀ£Àß C£ÀÄAiÀiÁ¬ÄUÀ½UÉ »A¸É, ªÀÄzÀå¥Á£À, ¨sÀæµÁÖZÁgÀ ªÀiÁqÀ¢gÀ®Ä, ¸ÀļÀÄî

ºÉüÀ¢gÀ®Ä ¤AiÀĪÀÄ «¢ü¹zÀ£ÀÄ. »ÃUÉ §ÄzÀÞ£À G¥ÀzÉñÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀgÀ¼ÀªÀÇ, d£À¦æAiÀĪÀÇ
DVzÀݪÅÀ . KPÉAzÀgÉ vÀ£ßÀ G¥ÀzÃÉ ±Àª£
À ÄÀ ß d£ÀgÀ ¨sÁµÉAiÀiÁzÀ ¥Á° ¨sÁµÉAiÀÄ°è ¨ÉÆâü¹zÀ£ÄÀ .
CªÀ£À G¥ÀzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß DvÀ£À ²µÀågÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ¦lPÀUÀ¼À°è ¸ÀAUÀ滹zÀgÀÄ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ
«£ÀAiÀÄ ¦lPÀ, ¸ÀÄvÀÛ ¦lPÀ ªÀÄvÀÄÛ C©üzÀªÀÄä ¦lPÀ. ¨ËzÀÞgÀ ¥À«vÀæ UÀæAxÀUÀ¼ÁzÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß
wæ¦lPÀUÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ.

84
 ¹zÁÝxÀð£ÀÄ CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÉÆgÉAiÀÄ®Ä £À¢ «ªÁzÀ PÁgÀtªÉA§ E£ÉÆßAzÀÄ
ªÀiÁ»w¬ÄzÉ. JgÀqÀÄ gÁdåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ £À¢ ¤Ãj£À ºÀAaPÉ §UÉÎ «ªÁzÀªÀÅAmÁV
¹zÁÝxðÀ £À PÀqA É iÀĪÀgÄÀ AiÀÄÄzÀÞPÌÉ ¹zÀÞªÁUÀĪÀÅzÀÄ DvÀ¤UÉ EµÀÖªÁUÀzÉ «gÉÆâü¹ D£ÀAvÀgÀ
CgÀªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀåf¹zÀ£ÉAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ. EzÀÄ qÁ. CA¨ÉÃqÀÌgï ¥ÀĸÀÛPÀzÀ ªÀiÁ»w.

Q¸ÁUÉÆÃvÀ«Ä : §ÄzÀÞUÀÄgÀÄ«UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ F PÀvÉAiÀÄÄ ¥ÀæZÀ°vÀªÁVzÉ.

Q¸ÁUÉ Æ ÃvÀ « Ä vÀ £ À ß ¦æ à wAiÀ Ä ¥À Ä lÖ ªÀ Ä UÀ Ä ªÀ £ À Ä ß PÀ ¼ É z À Ä PÉ Æ ArzÀ Ý ¼À Ä . CªÀ ¼ É µ À Ä Ö

d
zÀÄBTvÀ¼ÁVzÀݼÉAzÀgÉ ªÀÄUÀÄ«£À ªÀÄÈvÀzÉúÀªÀ£ÀÄß ºÉÆvÀÄÛPÉÆAqÀÄ ©Ã¢ ©Ã¢UÀ¼À°è
C¯ÉzÁr vÀ£Àß ªÀÄUÀÄ«UÉ ªÀÄgÀÄfêÀ ¤ÃrgÉAzÀÄ gÉÆâü¸ÀÄwÛzÀݼÀÄ. EzÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ ªÀÄ£À¸ÀÄì

he
PÀgÀVzÀ NªÀð£ÀÄ CªÀ¼À£ÀÄß §ÄzÀÞ£ÉqÉUÉ MAiÀÄÄåvÁÛ£É. §ÄzÀÞ Q¸ÁUÉÆÃvÀ«ÄUÉ »ÃUÉAzÀÄ
ºÉýzÀ: “¤£Àß PÀAzÀ¤UÉ ªÀÄgÀÄfêÀ ¤ÃqÀĪÉ. DzÀgÉ ¸ÁªÀÅ PÁtzÀ ªÀÄ£ÉAiÀÄ ¸Á¹ªÉAiÀÄÄ

is
¨ÉÃPÉ£ÀUÉ” re S B
bl
§ÄzÀÞ£À ªÀZÀ£ÀªÀ£ÀÄß PÉý ¸ÀAvÀ¸À¢AzÀ »j»VÎzÀ Q¸ÁUÉÆÃvÀ«Ä ¸ÁªÀÅ PÁtzÀ
ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀÄqÀÄPÀÄvÁÛ HgÉ®è ¸ÀÄvÁÛrzÀ¼ÄÀ . J®è ªÀÄ£ÉU¼ À °
À è M§âg®À ¢
è zÀÝgÉ E£ÉÆߧâgÄÀ -
be T
pu
vÀAzÉ, vÁ¬Ä, vÀAV, vÀªÄÀ ä, ¥Àw, ¥Àwß, ªÀÄPÀ̼ÄÀ , ªÀiÁªÀ, CvÉÛ, CdÓ, CfÓ ªÀÄgÀtªÀ£ßÀ ¦àzg À ÄÀ .
K

- Q¸ÁUÉÆÃvÀ«ÄUÉ §ÄzÀÞ£ÀÄ ¤ÃrzÀ ¸ÀAzÉñÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?

©

§ÄzÀÞ£ÀÄ UÀæAxÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À°®è. CªÀ£À G¥ÀzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß DvÀ£À ²µÀågÀÄ £É£À¦£À°èlÄÖ

CªÀ£ÄÀ ß vÀ¯ª
É iÀ Áj¤AzÀ vÀ¯ªÉ iÀ ÁjUÉ G¥ÀzÃÉ ±ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ PÁ¥ÁrPÉÆAqÀÄ §AzÀgÄÀ . §ÄzÀÞ£À
G¥ÀzÉñÀUÀ¼ÀÄ EgÀĪÀ ¥ÁæaãÀ UÀæAxÀªÉAzÀgÉ `¸ÀÄvÀÛ ¦lPÀ'. EzÀÄ ¥Á° ¨sÁµÉAiÀÄ°èzÉ.
eÉÊ£ÀzsÀªÀÄð
ªÀ Ä ºÁ«ÃgÀ £ À fêÀ £ À : 24£É à wÃxÀ ð APÀ g À £ ÁzÀ
to

ªÀĺÁ«ÃgÀ£ÀÄ eÉÊ£À zsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß ¥ÀæZÀÄgÀ¥Àr¹zÀ£ÀÄ. FvÀ£ÀÄ

¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2500 ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ ªÉʱÁ° ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ PÀÄAzÀ
t

UÁæªÀÄzÀ°è d¤¹zÀ£ÀÄ. DvÀ£À »A¢£À ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀzsÀðªÀiÁ£À.

No

DvÀ£À vÀAzÉ ¹zÁÞxÀð£ÀÄ PÀÄ®ªÉÇAzÀgÀ ªÀÄÄRå¸ÀÜ. vÁ¬Ä

w汯
À ÁzÉë. ªÀzð Às ªÀiÁ£À£ÄÀ ¢ªÀåeÁÕ£ª À £À ÄÀ ß ¥ÀqA É iÀÄĪÀÅzÀPÁÌV
ªÀÄ£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÉÆgÉz£À ÄÀ . J®èª£
À Æ
À ß vÀåf¹ PÉ®PÁ® ¢UÀA§gÀ
ªÀÄĤAiÀiÁV ¸ÀAZÀj¹zÀ£ÀÄ. C£ÀAvÀgÀ ºÀ£ÉßgÀqÀÄ ªÀµÀðPÁ®
vÀ¥À¸Àì£ÀÄß ªÀiÁr PÉÆ£ÉUÉ ¢ªÀåeÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄ ‘f£À’
J¤¹zÀ£ÄÀ . f£À JAzÀgÉ ‘ªÉÆúÀª£ À ÄÀ ß UÉzÝÀ ª£ À ÄÀ ß’ JAzÀxð À . ªÀĺÁ«ÃgÀ

85
FvÀ£À C£ÀÄAiÀiÁ¬ÄUÀ¼Éà eÉÊ£ÀgÀÄ. ªÀĺÁ«ÃgÀ£ÀÄ J®è ªÀUÀðzÀªÀjUÀÆ G¥ÀzÉñÀ ¤ÃrzÀ£ÀÄ.
©ºÁgÀzÀ ‘¥ÁªÁ¥ÀÄj’ JA§°è CªÀ£ÀÄ zÉúÀvÁåUÀ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
ªÀĺÁ«ÃgÀ£À ¨ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ: ªÀzsÀðªÀiÁ£À ªÀĺÁ«ÃgÀ£ÀÄ »A¸É, PÀ¼ÀîvÀ£À, ¸ÀA¥ÀwÛ£À
¸ÀAUÀæºÀ ªÀiÁqÀ¢gÀ®Ä, ¸ÀļÀÄî ºÉüÀ¢gÀ®Ä vÀ£Àß C£ÀÄAiÀiÁ¬ÄUÀ½UÉ ¨ÉÆâü¹zÀ£ÀÄ. C®èzÉ
§æºäÀ ZA
À iÀÄðªÀ£ÄÀ ß DZÀj¸À®Ä PÀgÉ ¤ÃrzÀ£ÄÀ . C»A¸ÉUÉ dUÀw£
Û À ªÀÄvÁÛªÀ zsª
À ÄÀ ðªÀÅ ¤ÃqÀ¢gÀĪÀ
ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß eÉÊ£À zsÀªÀÄð ¤ÃrzÉ. ªÀĺÁ«ÃgÀ£À ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄÄ 23£Éà wÃxÀðAPÀgÀ£ÁzÀ
¥Á±Àéð£ÁxÀ£À ¨ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄÄAzÀĪÀjPÉAiÀiÁVvÀÄÛ.

d
he
ªÀÄÄAzÉ eÉÊ£ÀzsÀªÀÄðzÀ°è ±ÉéÃvÁA§gÀ ªÀÄvÀÄÛ ¢UÀA§gÀ JA§ JgÀqÀÄ ¥ÀAxÀUÀ¼ÀÄ
ºÀÄnÖPÉÆAqÀªÀÅ. ©½AiÀÄ ªÀ¸ÀÛçvÉÆqÀĪÀ ¥Á±Àéð£ÁxÀ£À C£ÀÄAiÀiÁ¬ÄUÀ¼ÀÄ ±ÉéÃvÁA§gÀgÁzÀgÉ,

is
§mÉÖAiÀÄ£Éßà zsÀj¸ÀzÀ ªÀĺÁ«ÃgÀ£À C£ÀÄAiÀiÁ¬ÄUÀ¼ÀÄ ¢UÀA§gÀgɤ¹zÀgÀÄ. PÀ£ÁðlPÀzÀ
re S
±ÀæªÀt¨É¼ÀUÉƼÀ eÉÊ£ÀgÀ ¥Àæ¹zÀÞ zsÁ«ÄðPÀ PÉÃAzÀæªÁVzÉ.
B
bl
eÉÊ£ÀªÄÀ vÀz°
À è LzÀÄ £ÉÊwPÀ vÀvU
éÀ ½
À ªÉ. CªÀÅ - C»A¸É, ¸ÀvåÀ , D¸ÉÃÛ AiÀÄ (PÀ¢AiÀÄ¢gÀĪÀÅzÀÄ),
be T
C¥ÀjUÀæºÀ (CªÀ±ÀåQÌAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滸ÀzÉ EgÀĪÀÅzÀÄ), ªÀÄvÀÄÛ
pu
K

§æºÀäZÀAiÀÄð (EA¢æAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÀ£Àß ªÀ±ÀzÀ°è ElÄÖPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ).

©

ªÀĺÁ d£À¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÀtgÁdåUÀ¼ÀÄ

ªÀĺÁd£À¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ: £Á«ÃUÀ 2500 ªÀµÀðUÀ¼ÀµÀÄÖ »AzÀPÉÌ ºÉÆÃUÉÆÃt. CzÀÄ §ÄzÀÞ£À
PÁ®. D PÁ®zÀ°è ¹AzsÀÆ-UÀAUÁ £À¢§AiÀÄ°£À°è ºÀ¢£ÁgÀÄ aPÀÌ¥ÀÄlÖ gÁdåUÀ½zÀݪÀÅ.
¨ËzÀÞgÀ ¸Á»vÀåzÀ°è EªÀÅUÀ¼£
À ÄÀ ß ªÀĺÁd£À¥z
À U
À ¼
À ÄÀ JAzÀÄ PÀgA
É iÀįÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼°
À è ªÀÄUÀz,Às
PÉÆøÀ® ªÀÄvÀÄÛ ªÀvÀì JA§ ªÀĺÁd£À¥ÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVzÀݪÀÅ. C°è gÁdgÀ D½éPɬÄvÀÄÛ.
to

UÀtgÁdåUÀ¼ÀÄ: EzÉà PÁ®zÀ°è ºÀ®ªÁgÀÄ gÁdåUÀ¼À°è d£À ¥Àæw¤¢üUÀ¼À D½éPɬÄvÀÄÛ.

CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ‘UÀtgÁdå’ UÀ¼ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁVvÀÄÛ.
t
No

UÀ t gÁdåUÀ ¼ À ° è ¥À æ ª À Ä ÄRªÁzÀ Ä zÀ Ä ªÀ f Ó (ªÀ È f) UÀ t gÁdå. CzÀ Ä ºÀ ® ªÁgÀ Ä

UÀtgÁdåU¼ À £À ÄÀ ß M¼ÀUÆ
É ArzÀÝ MPÀÆÌlªÁVvÀÄ.Û ©ºÁgÀzÀ ªÉʱÁ° ¥ÀlÖtªÀÅ CzÀgÀ gÁdzsÁ¤.
ªÀfÓAiÀÄ MPÀÆÌlzÀ°è »jAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ QjAiÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ MAzÀÄ ‘¸À¨sÉ’AiÀÄÄ D½éPÉ
£ÀqɸÀÄwÛvÀÄÛ. ¸À¨sÁ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß ‘gÁeÁ’ JAzÀÄ ¸ÀA¨ÉÆâü¸À¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. ¸À¨sÉAiÀÄ°è MPÀÆÌlPÉÌ
¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ J®è ¥ÀæªÀÄÄR «µÀAiÀÄUÀ¼ÀÄ ZÀZÉðUÉ §gÀÄwÛzÀݪÀÅ.

86
ºÉƸÀ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
ªÉÊgÁUÀå - ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ J®è §UÉAiÀÄ D¸ÉUÀ¼À£ÀÆß vÀåf¸ÀÄ«PÉ. ¢UÀA§gÀ - ¢PÀÄÌUÀ¼À£ÉßÃ
§mÉÖAiÀiÁV ºÉÆA¢gÀĪÀªÀ. ¤ªÁðt - ºÀÄlÄÖ ¸ÁªÀÅUÀ¼À ZÀPÀæ¢AzÀ ¥ÁgÁUÀĪÀÅzÀÄ.
¤ªÀÄUÉ w½¢gÀ°
1. eÉÊ£À ªÀÄvÀÄÛ ¨ËzÀÞzsÀªÀÄðUÀ½AzÁV AiÀiÁUÀUÀ¼À°è ¥À±Àħ° ¤AvÀĺÉÆìÄvÀÄ.
eÉÆvÉUÉ ¸À¸ÁåºÁgÀ PÀæªÀĪÀÅ ªÁå¥ÀPÀªÁV ºÀgÀrvÀÄ.

d
2. ¨ËzÀÞzsÀªÀÄðzÀ°è »Ã£ÀAiÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁAiÀiÁ£À JA§ JgÀqÀÄ ¥ÀAxÀUÀ½ªÉ.

he
I. SÁ° ©lÖ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀ¢AzÀ ¨sÀwð ªÀiÁr.
1. UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ£ÀÄ____________ JA§°è d¤¹zÀ£ÀÄ.

is
re S
2. §ÄzÀÞ£ÀÄ vÀ£Àß G¥ÀzÉñÀªÀ£ÀÄß ________ ¨sÁµÉAiÀÄ°è ¨ÉÆâü¹zÀ£ÀÄ.
B
bl
3. ‘f£À’ JAzÀgÉ _________ ªÀ£ÀÄß UÉzÀݪÀ£ÀÄ JAzÀxÀð.
be T
pu
4. eÉÊ£ÀzsÀªÀÄðzÀ 23£Éà wÃxÀðAPÀgÀ__________
K

5. eÉÊ£ÀzsÀªÀÄðzÀ°è ©½AiÀÄ ªÀ¸ÀÛç zsÀj¸ÀĪÀªÀgÀÄ_________ ¥ÀAyÃAiÀÄgÀÄ.

©

II. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹.

1. UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ£ÀÄ d¤¹zÀ ¸ÀܼÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
2. UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ£À vÀAzÉ, vÁ¬Ä AiÀiÁgÀÄ?
3. UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ£ÀÄ vÀ£Àß ªÉÆzÀ® G¥ÀzÉñÀªÀ£ÀÄß J°è ¤ÃrzÀ£ÀÄ?
to

4. ‘zsÀªÀÄðZÀPÀæ ¥ÀæªÀvÀð£Á’ JAzÀgÉãÀÄ?

5. ªÀĺÁ«ÃgÀ£ÀÄ AiÀiÁªÀ ¸ÀܼÀzÀ°è d¤¹zÀ£ÀÄ?
t

6. ªÀĺÁ«ÃgÀ£À vÀAzÉ, vÁ¬Ä AiÀiÁgÀÄ?

No

7. ªÀĺÁ«ÃgÀ£ÀÄ K£ÉAzÀÄ ¨ÉÆâü¹zÀ£ÀÄ?

8. eÉÊ£À zsÀªÀÄðzÀ JgÀqÀÄ ¥ÀAxÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
9. ¥ÁæaãÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁVzÀÝ UÀtgÁdåªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.

87
III. PɼÀV£À¥Àæ±ÉßUÉ UÀÄA¦£À°è ZÀað¹ GvÀÛj¹.
1. §ÄzÀÞ£À G¥ÀzÉñÀUÀ¼ÉãÀÄ?
IV. PɼÀV£À ‘J’ ¥ÀnÖ ªÀÄvÀÄÛ ‘©’ ¥ÀnÖAiÀÄ°è£À «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢¹ §gɬÄj.
J ©
UËvÀªÀÄ §ÄzÀÞ UÀtgÁdå
ªÀĺÁ«ÃgÀ ¨ËzÀÞgÀ ¥À«vÀæUÀæAxÀUÀ¼ÀÄ

d
ªÀfÓ eÉÊ£ÀgÀ zsÁ«ÄðPÀ PÉÃAzÀæ

he
±ÀæªÀt¨É¼ÀUÉƼÀ ¨ËzÀÞzsÀªÀÄðzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ

is
re S wæ¦lPÀ eÉÊ£ÀzsÀªÀÄðzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ
B
bl
1. ¤ªÀÄä ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ°gÀĪÀ eÉÊ£À §¸À¢UÀ¼À §UÉÎ w½¬Äj.
be T
pu
2. eÉÊ£À §¸À¢UÀ¼À avÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁ»wAiÉÆA¢UÉ ¸ÀAUÀ滹.
K
©

*****
t to
No

88
 ¥ÁoÀ GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR gÁd ªÀÄ£ÉvÀ£ÀUÀ¼ÀÄ
8
¥ÁoÀzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
ªÀiËAiÀÄð ¸ÁªÀiÁædåªÀÅ ¨sÁgÀvzÀ À ¥Àx
æ ª
À ÄÀ LwºÁ¹PÀ ¸ÁªÀiÁædå. ««zsÀ PÉëÃvÀU
æ ½
À UÉ CzÀÄ
¤ÃrzÀ PÉÆqÀÄUÉ C¥ÀƪÀðªÁzÀÄzÀÄÝ. ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ C±ÉÆÃPÀ F ªÀA±ÀzÀ
ºÉ¸ÀgÁAvÀ ¸ÁªÀiÁælgÀÄ. EªÀgÀ fêÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß F ¥ÁoÀzÀ°è «ªÀj¸À¯ÁVzÉ.

d
PÀıÁ£À ªÀA±ÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ zÉÆgÉ PÀ¤µÀÌ£À PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÆß ¸Àäj¸À¯ÁVzÉ. £ÀAvÀgÀ UÀÄ¥ÀÛgÀ°è
±ÉæõÀ× zÉÆgÉAiÀiÁzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀÄ¥ÀÛ£À ¢VédAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£Éà ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ£À PÁ®zÀ°è

he
««zsÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è£À CzÀÄãvÀ ªÀÄÄ£ÀßqÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¸À¯ÁVzÉ. ºÀµÀðªÀzsÀð£À ¸ÀAPÀµÀÖªÀÄAiÀÄ
PÁ®zÀ°è ¸ÁªÀiÁædåªÀ£ÀÄß gÀQë¹zÀ §UÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨ËzÀÞzsÀªÀÄðzÀ K½UÉUÉ ¸À°è¹zÀ PÁtÂPÉAiÀÄ£ÀÄß

is
re S
¥ÀjZÀ¬Ä¸À¯ÁVzÉ.
B
bl
¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ
be T
1] ªÀiËAiÀÄð ¸ÁªÀiÁædåzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð ºÁUÀÆ CªÀ£À
pu
ªÀiÁUÀðzÀ±ÀðPÀ ZÁtPÀå£À §UÉÎ w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ.
K

2] C±ÉÆÃPÀ£À fêÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß CjAiÀÄĪÀÅzÀÄ.

©

3] ªÀiËAiÀÄðgÀ DqÀ½vÀ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ£ÀÄß CxÉðʹPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.

4] PÀıÁ£À ªÀA±ÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ zÉÆgÉ PÀ¤µÀÌ£À ¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ.
5] ªÀiËAiÀÄðgÀÄ, PÀıÁ£ÀgÀÄ, UÀÄ¥ÀÛ ªÀÄvÀÄÛ ªÀzsÀð£ÀgÀ PÁ®zÀ PÀ¯É, ¸Á»vÀå,
«eÁÕ£À, ªÁ¸ÀÄÛ²®à ªÀÄÄAvÁzÀ PÉëÃvÀæUÀ½UÉ ¤ÃrzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼À£ÀÄß
to

CjAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
6] UÀÄ¥ÀÛªÀA±ÀzÀ ±ÉÃæ µÀ× ¸ÁªÀiÁælgÁzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀU
æ ÀÄ¥ÀÛ ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£Éà ZÀAzÀU
æ ÀÄ¥ÀÛgÀ
¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ.
t
No

7] UÀÄ¥ÀÛgÀ PÁ®ªÀ£ÄÀ ß ¸ÀĪÀtðAiÀÄÄUÀªA

É zÀÄ PÀgA
É iÀÄ®Ä PÁgÀtªÁzÀ CA±ÀU¼
À £
À ÄÀ ß
CjAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
8] ¥sÁ»AiÀiÁ£ï ªÀÄvÀÄÛ ºÀÆåAiÀÄ£ï vÁìAUï PÀAqÀ ¨sÁgÀvÀzÀ avÀætªÀ£ÀÄß
¸Àäj¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
9] ºÀµÀðªÀzsÀð£À£À ¸ÁzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß CjAiÀÄĪÀÅzÀÄ.

89
 ªÀiËAiÀÄðgÀÄ
ªÀÄPÀ̼ÉÃ, £ÀªÀÄä gÁµÀÖç zsÀédzÀ £ÀqÀÄªÉ MAzÀÄ ZÀPÀæ«zÉ. CzÀgÀ
ºÉ¸ÀgÉãÀÄ UÉÆvÉÛ? CzÉà C±ÉÆÃPÀ ZÀPÀæ. ¥ÀæUÀwAiÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀªÁV
£ÀªÀÄä gÁµÀÖçzsÀédzÀ°è CzÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À¯ÁVzÉ. ºÁUÁzÀgÉ F
C±ÉÆÃPÀ AiÀiÁgÀÄ? AiÀiÁªÀ ªÀÄ£ÉvÀ£ÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀªÀ£ÀÄ? D ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ
gÁµÀÖçzsÀéd EwºÁ¸À ª É Ã £À Ä ? C±É Æ ÃPÀ £ À PÉ Æ qÀ Ä UÉ U À ¼ É Ã £À Ä ? JA§ÄzÀ £ À Ä ß
w½AiÉÆÃt.

d
¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆlÖªÉÆzÀ® ¸ÁªÀiÁædå ªÀiËAiÀÄð ¸ÁªÀiÁædå. F ¸ÁªÀiÁædåzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ

he
ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð.

is
re S B
bl
be T
pu
K
t ©
to
No

90
 ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð
ZÀAzÀæUÀÄ¥Àæ ªÀiËAiÀÄð M§â ¸ÁºÀ¹ AiÀÄĪÀPÀ. vÀPÀ벯ÉAiÀÄ «µÀÄÚUÀÄ¥ÀÛ£ÀÄ £ÀAzÀ ªÀA±ÀzÀ
gÁd£ÁzÀ zs£ À £
À A À zÀ¤AzÀ CªÀªiÀ Á¤vÀ£ÁVzÀÝ£ÄÀ . ZÁuÁPÀë£Æ À , PÀÄn® vÀAvÀU æ ¼À °
À è ¤¥ÀÄt£ÀÆ
DzÀ «µÀÄÚUÀÄ¥ÀÛ¤UÉ ZÁtPÀå, PËn®å JA§ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÆ EzÀݪÀÅ. FvÀ£ÀÄ ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ
ªÀiËAiÀÄð¤UÉ ¸ÉʤPÀ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄzÀÞ vÀgÀ¨ÉÃw ¤Ãr ¸ÉãÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀdÄÓUÉƽ¸À®Ä £ÉgÀªÁzÀ£ÀÄ.
F ªÉüÉUÉ zsÀ£À£ÀAzÀ£ÀÄ ¥ÀæeÉUÀ¼À «±Áé¸À PÀ¼ÉzÀÄPÉÆArzÀÝjAzÀ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV CªÀ£À£ÀÄß
¹AºÁ¸À£À¢AzÀ PɼÀV½¸À®Ä ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð¤UÉ ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ. »ÃUÉ ZÀAzÀæUÀÄ¥Àæ

d
ªÀiËAiÀÄð£ÀÄ 2300 ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ ªÀiËAiÀÄð ¸ÁªÀiÁædåªÀ£ÀÄß ¸Áܦ¹ ¥Ál°¥ÀÄvÀæ(FV£À

he
©ºÁgÀzÀ gÁdzsÁ¤ ¥Álß)ªÀ£ÀÄß vÀ£Àß gÁdzsÁ¤AiÀiÁV ªÀiÁrPÉÆAqÀ£ÀÄ. £ÀAvÀgÀ §ÈºÀvï
¸ÉãÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAWÀn¹ ªÁAiÀĪÀå ¨sÁgÀvÀzÀ PÀqÉUÉ £ÀÄVÎzÀ£ÀÄ. ªÀiÁå¹qÉÆäAiÀiÁzÀ zÉÆgÉ

is
re S
C¯ÉUÁìAqÀgÀ£ÀÄ F ªÉÆzÀ®Ä DPÀæ«Ä¹PÉÆArzÀÝ F ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß CªÀ£À ¥Àæw¤¢ü ¸É®ÆåPÀ¸ï
£ÉÆÃrPÉƼÀÄîwÛzÀÝ£ÀÄ. ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð£À ¸ÉÊ£ÀåzÀ JzÀÄgÀÄ ¸ÉÆÃvÀ ¸É®ÆåPÀ¸ï CªÀ£ÉÆqÀ£É
B
bl
M¥ÀàAzÀPÉÌ ªÀÄÄAzÁzÀ£ÀÄ. D¥sÁϤ¸ÁÛ£À, §®Æa¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ ¹Azsï£À ¥À²ÑªÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß
be T
pu
ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð¤UÉ ¤ÃrzÀ£À®èzÉ vÀ£Àß ªÀÄUÀ¼À£ÀÆß PÉÆlÄÖ ªÀÄzÀÄªÉ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ. EzÀPÉÌ
K

¥Àw
æ AiÀiÁV ZÀAzÀU æ ÄÀ ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð£ÀÄ 500 D£ÉU¼ À £
À ÄÀ ß ¸É®ÆåP¸À ï¤UÉ §¼ÀĪÀ½AiÀiÁV ¤ÃrzÀ£ÄÀ .
¸É®ÆåPÀ¸£ À ÄÀ ZÀAzÀU æ ÄÀ ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð£À D¸ÁÜ£PÀ ÌÉ ªÉÄUÀ¸Û¤ À øï JA§ gÁAiÀĨsÁjAiÀÄ£ÀÄß PÀ¼ÄÀ »¹
©

PÉÆlÖ£ÄÀ . ªÉÄUÀ¸¤ ÛÀ Ã¸ï ‘EArPÁ’ JA§ PÀÈwAiÀÄ°è E°è£À vÀ£ßÀ C£ÀĨsª À U

À ¼
À £
À ÄÀ ß zÁR°¹zÁÝ£.É

«µÀÄÚUÀÄ¥ÀÛ CxÀªÁ PËn®å£ÀÄ ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð£À ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæAiÀiÁVzÀÝ£ÀÄ.

FvÀ£ÀÄ §gÉzÀ ‘CxÀð±Á¸ÀÛç’ PÀÈwAiÀÄÄ gÁdvÀAvÀæUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ºÀ®ªÀÅ ¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß
w½¸ÀÄvÀÛzÉ. ¯ÉÆÃPÀ ¥Àæ¹zÀÞªÁzÀ F PÀÈwAiÀÄÄ ªÉÄʸÀÆj£À MjAiÀÄAl¯ï UÀæAxÁ®AiÀÄzÀ
to

ºÀ¸ÀÛ¥Àæw ¸ÀAUÀæºÁ®AiÀÄzÀ°è ªÉÆlÖªÉÆzÀ®Ä zÉÆgÀQvÀÄ. EzÀ£ÀÄß Dgï. ±ÁªÀıÁ¹Ûç JA§

«zÁéA¸ÀgÀÄ ±ÉÆâü¹zÀgÀÄ.
t
No

ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð eÉÊ£ÀzsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß ¹éÃPÀj¹zÀ£ÀÄ. vÀ£Àß PÉÆ£ÉAiÀÄ ¢£ÀUÀ¼À°è

¹AºÁ¸À£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄUÀ£ÁzÀ ©AzÀĸÁgÀ¤UÉ ªÀ»¹PÉÆlÄÖ eÉÊ£À AiÀÄwUÀ¼ÉÆqÀ£É PÀ£ÁðlPÀPÉÌ
§AzÀ£ÀÄ. EA¢£À ºÁ¸À£À f¯ÉèAiÀÄ ±ÀæªÀt¨É¼ÀUÉƼÀzÀ°è ¸À¯ÉèÃR£À JA§ PÀpt ªÀævÀªÀ£ÀÄß
PÉÊUÉÆAqÀÄ zÉúÀvÁåUÀ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ. ©AzÀĸÁgÀ£ÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 25 ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® D½éPÉ
£ÀqɹzÀ£ÀÄ.

91
 ¸ÁªÀiÁæl C±ÉÆÃPÀ

©AzÀĸÁgÀ£À £ÀAvÀgÀ CªÀ£À ªÀÄUÀ C±ÉÆÃPÀ£ÄÀ C¢üPÁgÀPÌÉ §AzÀ£ÄÀ . dUÀw£

Û À EwºÁ¸Àz°
À è
CªÀ¤UÉ «²µÀÖ ¸ÁÜ£À«zÉ. “¥ÀæeÉUÀ¼É®ègÀÄ £À£Àß ªÀÄPÀ̽zÀÝAvÉ” J£ÀߪÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæeÁ¥Á®£ÉUÉ
DzsÀåvÉ ¤ÃrzÀ ªÉÆzÀ® zÉÆgÉ.
C±ÉÆÃPÀ£À ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ : ¨sÁgÀvÀ G¥ÀRAqÀzÀ GzÀÝUÀ®PÀÆÌ £ÀÆgÁgÀÄ C±ÉÆÃPÀ£À
±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ ºÀgÀrPÉÆArªÉ. F ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV ¨Áæ»ä°¦ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁæPÀÈvÀ

d
¨sÁµÉAiÀÄ°è PÀAqÀħA¢ªÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ MA¨sÀvÀÄÛ ¸ÀܼÀUÀ¼À°è C±ÉÆÃPÀ£À 17 ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ

he
zÉÆgÉwªÉ. EªÀÅUÀ¼À°è gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ªÀÄ¹Ì ±Á¸À£À ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄzÀÄ. KPÉAzÀgÉ F
±Á¸À£ÀzÀ°è ªÉÆlÖªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ C±ÉÆÃPÀ£À ºÉ¸ÀgÀÄ PÀAqÀħA¢vÀÄ. D ªÀgÉV£À ±Á¸À£ÀUÀ¼À°è

is
‘zÉêÀ£ÁA¦æAiÀÄ, ¦æAiÀÄzÀ²ð’ JAzÀµÉÖà E¢ÝvÀÄ. ªÀĹÌAiÀÄ ±Á¸À£ÀzÀ°è ‘zÉêÀ£ÁA¦æAiÀÄ,
re S
¦æAiÀÄzÀ²ð C±ÉÆÃPÀ’ JAzÀÄ §gÉAiÀįÁVvÀÄÛ. C±ÉÆÃPÀ£À ±Á¸À£ÀUÀ½AzÀ CªÀ£À fêÀ£À,
B
bl
¸ÁzsÀ£É, ¸ÁªÀiÁædåzÀ ªÁå¦Û ªÉÆzÀ¯ÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ w½zÀÄPÉƼÀÀÄzÀÄ.
be T
pu
K
t ©
to
No

C±ÉÆÃPÀ£À G§Äâ²®à, PÀ£ÀUÀ£ÀºÀ½î C±ÉÆÃPÀ£À ±Á¸À£À, ¸À£Àßw

92
 ¤ªÀÄVzÀÄ w½¢gÀ°
EA¢UÉ 180 ªÀµð À UÀ¼À »AzÉ eÉêÀiïì ¦æ£¥
ìÉ ï JA§ ©ænµï C¢üPÁjAiÀÄÄ ªÉÆlÖªÆ
É zÀ®
¨ÁjUÉ C±ÉÆÃPÀ£À ±Á¸À£ÀUÀ¼À£ÀÄß N¢zÀgÀÄ. D ªÉÆzÀ®Ä AiÀiÁgÀÆ NzÀ¯ÁVgÀ°®è. DgÀÄ
±ÀvÀªÀiÁ£ÀUÀ½UÀÆ »AzÉ zɺÀ°AiÀÄ ¸ÀįÁÛ£À£ÁzÀ ¦ügÉÆÃeï µÁ vÀÄWÀ®Pï£ÀÄ C±ÉÆÃPÀ£À
±Á¸À£ÀUÀ¼À£ÀÄß N¢¸ÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß £Àqɹ «¥sÀ®£ÁzÀ£ÀÄ.

PÀ½AUÀ AiÀÄÄzÀÞ: C±ÉÆÃPÀ£ÀÄ C¢üPÁgÀPÉÌ §AzÀ JAl£ÉAiÀÄ ªÀµÀð PÀ½AUÀ gÁdåzÀ ªÉÄïÉ

d
AiÀÄÄzÀÞ ¸ÁjzÀ£ÀÄ. EzÀÄ CªÀ£À fêÀ£ÀzÀ ªÀĺÀvÀézÀ WÀl£ÉAiÀiÁVzÉ. PÀ½AUÀ gÁdåªÀÅ EA¢£À

he
Mr±Á gÁdåzÀ ¨sÁUÀªÁVzÀÄÝ, EzÀgÀ ªÉÄÃ¯É C±ÉÆÃPÀ£ÀÄ AiÀÄÄzÀÞ £ÀqɹzÀ£ÀÄ. AiÀÄÄzÀÞzÀ°è
MAzÀÄ ®PÀë d£ÀgÀÄ ¥Áæt PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀgÀÄ. MAzÀÄ ®PÀë d£ÀgÀÄ UÁAiÀÄUÉÆAqÀgÀÄ. MAzÀƪÀgÉ
®PÀë ±ÀvÀÈ ¸ÉʤPÀgÀÄ §A¢üvÀgÁzÀgÀÄ. gÀtgÀAUÀzÀ°è ¸ÁªÀÅ £ÉÆë£À WÉÆÃgÀ zÀȱÀåUÀ¼ÀÄ

is
re S
C±ÉÆÃPÀ£À ªÀÄ£ÀPÀ®QzÀªÀÅ. EzÀjAzÀ ªÀÄ£À£ÉÆAzÀ C±ÉÆÃPÀ£ÀÄ D PÀët¢AzÀ¯Éà AiÀÄÄzÀÞ
B
bl
ªÀiÁqÀ¢gÀ®Ä ¤zsÀðj¹zÀ£ÀÄ. F jÃw ªÀÄ£À¥ÀjªÀvÀð£ÉUÉÆAqÀ ªÀÄvÉÆۧ⠸ÁªÀiÁæl dUÀwÛ£À
EwºÁ¸ÀzÀ°èAiÉÄà E®è. AiÀÄÄzÀÞªÀiÁUÀðzÀ §zÀ®Ä zsÀªÀÄðªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß »rzÀ ¸ÁªÀiÁæl
be T
pu
C±ÉÆÃPÀ£À£ÀÄß ªÀĺÁ±ÀAiÀÄ£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀ ªÀÄÆ®PÀ UËgÀ«¸À¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ.
K
©
to

G§Äâ ²®àUÀ¼À°è AiÀÄÄzÀÞ ¸À¤ßªÉñÀzÀ zÀȱÀåUÀ¼ÀÄ (PÀ£ÀUÀ£ÀºÀ½î)

t
No

ZÀlĪÀnPÉ : PÀ£ÁðlPÀzÀ°è C±ÉÆÃPÀ£À ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉwgÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr.

zsÀªÀÄð ¥Àæ¸ÁgÀ : C±ÉÆÃPÀ£ÀÄ ¨ËzÀÞzsÀªÀÄðzÀvÀÛ DPÀ¶ðvÀ£ÁV, D zsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß
¹éÃPÀj¹zÀ£ÀÄ. zsÀªÀÄðzÀ ¸ÀAzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæeÉUÀ½UÉ ¸ÁgÀºÉÆgÀl£ÀÄ. UÀÄgÀÄ-»jAiÀÄgÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ vÀAzÉ-vÁ¬ÄAiÀÄjUÉ «zsÉÃAiÀÄgÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. PÀgÀÄuÉ, OzÁAiÀÄð, ¸ÀvÀå¸ÀAzsÀvÉUÀ½AzÀ

93
PÀÆrgÀ¨ÉÃPÀÄ. »A¸É, PÉÆÃ¥À, ªÀiÁvÀìgÀå ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß vÉÆgÉAiÀĨÉÃPÀÄ JAzÀ£ÀÄ.
C±ÉÆÃPÀ£ÄÀ ¥Ál°Ã¥ÀÄvÀz
æ °
À è ªÀÄÆgÀ£ÃÉ ¨ËzÀÞ ¸ÀªÄÉ äüÀ£ª
À £
À ÄÀ ß £Àq¹
É zÀ£ÄÀ . ¨ËzÀÞ ¸ÀÆ¥
Û U
À ¼
À £
À ÄÀ ß
¤«Äð¹zÀ£ÀÄ. §ÄzÀÞ£À ¸ÀAzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ºÀgÀqÀ®Ä gÁAiÀĨsÁjUÀ¼À£ÀÄß zÉñÀ«zÉñÀUÀ½UÉ
PÀ¼ÀÄ»¹zÀ£ÀÄ.
ªÀiËAiÀÄðgÀ DqÀ½vÀ ¥ÀzÀÞw : gÁd£Éà DqÀ½vÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÀÄÄRå¸ÀÜ£ÁVzÀÝ£ÀÄ. J®è
C¢üPÁgÀU¼ À ÄÀ DvÀ£À PÉÊAiÀÄ°èzÝÀ ªÅÀ . gÁd¤UÉ ¸À®ºÉ ¤ÃqÀ®Ä ªÀÄAwæ ªÀÄAqÀ®ªÉÇA¢vÀÄ.Û DqÀ½vÀzÀ
«¨sÁUÀU¼ À £À ÄÀ ß £ÉÆÃrPÉƼÀ®î Ä G£ÀßvÀ C¢üPÁjUÀ½zÀÝgÄÀ . CªÀg° À è ‘zsª
À ÄÀ ðªÀĺÁªÀiÁvÀg
æ ÄÀ ’ JA§

d
«±ÉõÀ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ d£ÀgÀ°è GvÀÛªÀÄ ¤Ãw £ÀqÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæZÁgÀ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. C£ÁxÀgÀÄ,

he
«zsÀªÉAiÀÄgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀAiÉÆêÀÈzÀÞgÀ PÉëêÀĪÀ£ÀÄß £ÉÆÃrPÉƼÀÄîªÀ dªÁ¨ÁÝj PÀÆqÀ CªÀjVvÀÄÛ.
DqÀ½vÀzÀ C£ÀÄPÀÆ®PÁÌV «±Á®ªÁzÀ ¸ÁªÀiÁæd媣 À ÄÀ ß ºÀ®ªÀÅ ¥ÁæAvÀU¼ À ÁV «AUÀr¸À¯ÁVvÀÄ.Û

is
re S
UÁæªÀÄUÀ¼À°è ‘UÁæ«ÄPÀ’£ÀÄ C°èAiÀÄ »jAiÀÄgÀ £ÉgÀ«¤AzÀ DqÀ½vÀ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝ£ÀÄ. UÁæªÀÄUÀ½UÉ
B
bl
¸ÁPÀµÀÄÖ C¢üPÁgÀ ¤ÃqÀ¯ÁVvÀÄÛ. UÁæªÀÄzÀ «ªÁzÀUÀ¼À£ÀÄß UÁæªÀĸÀ¨sÉAiÉÄà §UɺÀj¸ÀÄwÛvÀÄÛ.
be T
ªÀiËAiÀÄðgÀ DqÀ½vÀªÀÅ ªÀÄÄA¢£À C£ÉÃPÀ gÁdªÀÄ£ÉvÀ£ÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É vÀ£Àß ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß ©ÃjvÀÄ.
pu
K

ªÁ¸ÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆwð²®à : C±ÉÆÃPÀ£À PÁ®zÀ PÉ®ªÀÅ ªÁ¸ÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆwð²®àUÀ¼À£ÀÄß

EA¢UÀÆ PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. CªÀÅUÀ¼À°è ¸ÀÆÛ¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÛA¨sÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVªÉ.
©

CªÀÅUÀ¼À°è ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ ¸ÁAaAiÀÄ ¸ÀÆÛ¥À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁgÀ£ÁxÀzÀ ¸ÀÛA¨sÀUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¹zÀÞªÁVªÉ.

¸ÁgÀ£ÁxÀ ¸ÀÛA¨sÀzÀ ªÉÄð£À £Á®ÄÌvÀ¯ÉAiÀÄ ¹AºÀ ¨ÉÆâUÉAiÀÄÄ £ÀªÀÄä gÁµÀÖç ¯ÁAbÀ£ÀªÁVzÉ.
t to
No

C±ÉÆÃPÀ£À ²¯Á ±Á¸À£À ¸ÁAaAiÀÄ ¸ÀÆÛ¥À (ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀ)

94
 d
is he
re S B
bl
be T
pu
K
©

C±ÉÆÃPÀ£À KPÀ²¯Á¸ÀÛA¨sÀ £ÀªÀÄä gÁµÀÖç ¯ÁAbÀ£À

PÀıÁ£ÀgÀÄ
¸ÀĪÀiÁgÀÄ 2000 ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ UÀAzsÁgÀ (FV£À C¥sÁϤ¸ÁÛ£À) JA§ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
PÀıÁ£À JA§ gÁdªÀA±ÀªÀÅ D½éPÉ £ÀqɸÀÄwÛvÀÄÛ. PÁ®PÀæªÉÄÃt ¨sÁgÀvÀzÀ PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ
to

PÀıÁ£ÀgÀ ªÀ±ÀªÁzÀªÀÅ. PÀıÁ£ÀgÀ°è PÀ¤µÀÌ ¥Àæ¹zÀÞ£ÁzÀ CgÀ¸À. CªÀ£ÀÄ ¸ÀÄ¢ÃWÀðPÁ®

AiÀÄÄzÀÞU¼
À £
À ÄÀ ß £Àq¹
É vÀ£ßÀ ¸ÁªÀiÁædåªÀ£ÄÀ ß «¸ÀÛj¹zÀ£ÄÀ . GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvz
À °
À è CªÀ£À ¸ÁªÀiÁædåªÀÅ
t

C¥sÁϤ¸ÁÛ£À¢AzÀ ©ºÁgÀzÀªÀgÉUÀÆ ºÀ©âvÀÄÛ.

No

PÀ¤µÀÌ: ¨ËzÀÞzsÀªÀÄðzÀ C£ÀÄAiÀiÁ¬ÄAiÀiÁVzÀÝ PÀ¤µÀÌ£ÀÄ PÀÆqÀ ¸ÁªÀiÁæl C±ÉÆÃPÀ£ÀAvÉ

ºÀ®ªÀÅ ¸ÀÆÛ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀnÖ¹zÀ£ÀÄ. ¨ËzÀÞªÀÄvÀ ¥ÀæZÁgÀPÀgÀ£ÀÄß zÉñÀ«zÉñÀUÀ½UÉ PÀ¼ÀÄ»¹zÀ£ÀÄ.
C®èz,É PÁ²äÃgÀz°À è £Á®Ì£A É iÀÄ ¨ËzÀÞ ªÀĺÁ¸À¨A
És iÀÄ£ÀÄß £Àq¹
É zÀ£ÄÀ . PÀ¤µÀÌ£ÄÀ vÁ£ÀÄ C¢üPÁgÀPÌÉ
§AzÀ £É£À¦UÁV ±ÀPÀ (±Á°ªÁºÀ£À ±ÀPÀ) ªÀµÀðªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA¨sÀ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ. EzÉà EAzÀÄ
¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ C¢üPÀÈvÀ PÁå¯ÉAqÀgï ªÀµÀðªÁVzÉ.

95
 d
is he
re S B
bl
ªÁ¸ÀÄÛ²®à ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆwð²®à : PÀ¤µÀÌ£ÀÄ ºÀ®ªÀÅ ¸ÀÆÛ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹zÀ£ÀÄ. ¥ÀÄgÀµÀ¥ÀÄgÀ
be T
(EA¢£À ¥ÉõÁªÀgÀ) zÀ°è CªÀ£ÀÄ PÀnÖ¹zÀ ¸ÀÆÛ¥ÀPÉÌ ºÀ¢ªÀÄÆgÀÄ CAvÀ¸ÀÄÛUÀ¼À UÉÆÃ¥ÀÄgÀ«vÀÄÛ.
pu
UÉÆÃ¥ÀÄgÀªÀÅ 400 Cr JvÀÛgÀ«zÀÄÝ D PÁ®zÀ MAzÀÄ PËvÀÄPÀªÉ¤¹vÀÄÛ. PÀ¤µÀÌ¥ÀÄgÀ JA§
K

£ÀUÀgÀªÀ£ÀÆß ¤ªÀiÁðt ªÀiÁr¹zÀ£ÀÄ.

t ©
to
No

UÁAzsÁgÀ ±ÉÊ°AiÀÄ §ÄzÀÞ£À «UÀæºÀ, ¥ÉñÁªÀgÀ PÀ¤µÀÌ£À PÀ°è£À «UÀæºÀ vÀ¯É ¨sÁUÀ £Á±ÀªÁVzÉ

96
 PÀ¤µÀÌ£ÀÄ PÀ¯Á¥ÉÆõÀPÀ£ÁVzÀÝ£ÀÄ. CªÀ£ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ zÉñÀUÀ¼À PÀ¯ÁPÁgÀgÀ£ÀÄß vÀ£Àß°èUÉ
PÀg¹
É PÉÆAqÀ£ÄÀ . EzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV ««zsÀ PÀ¯Á ±ÉÊ°UÀ¼ÄÀ ¨Égv É ÄÀ UÀAzsÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄxÀÄgÁ
JA§ ºÉƸÀ ±ÉÊ°UÀ¼ÀÄ ºÀÄnÖPÉÆAqÀªÀÅ.
ªÀÄxÀÄgÉAiÀÄ°è PÀ¤µÀÌ£À PÀ°è£À «UÀæºÀ zÉÆgÉQzÉ. EzÀgÀ vÀ¯É¨sÁUÀªÀÅ £Á±ÀªÁVzÀÄÝ,
PɼÀ¨sÁUÀzÀ°è PÀ¤µÀÌ£À ºÉ¸ÀgÀ£ÀÄß PÉvÀÛ¯ÁVzÉ. PÀıÁ£ÀgÀ C£ÉÃPÀ £ÁtåUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉwªÉ. EªÀgÉÃ
¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÉÆlÖªÉÆzÀ®Ä a£ÀßzÀ £ÁtåUÀ¼À£ÀÄß ZÀ¯ÁªÀuÉUÉ vÀAzÀgÀÄ.
¸Á»vÀå: PÀ¤µÀÌ£ÄÀ «zÁéA¸ÀgÄÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸Á»wUÀ½UÉ D±ÀA
æ iÀÄ ¤ÃrzÀÝ£ÄÀ . CªÀg°
À è C±ÀéWÆ
É ÃµÀ

d
¥ÀæªÀÄÄR£ÀÄ. EªÀ£ÀÄ ‘§ÄzÀÞ ZÀjvÀ’ JA§ PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀÌøvÀzÀ°è gÀa¹zÁÝ£É.

he
£ÁUÁdÄð£À£ÀÄ PÀ¤µÀÌ£À D¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÀÝ ±ÉæõÀ× vÀvÀéeÁÕ¤ ºÁUÀÆ «eÁÕ¤. ªÀ¸ÀÄ«ÄvÀæ
NªÀð «zÁéA¸À ºÁUÀÆ PÁ²äÃgÀzÀ°è £ÀqÉzÀ ¨ËzÀÞ ªÀĺÁ¸À¨sÉAiÀÄ CzsÀåPÀë£ÁVzÀݪÀ£ÀÄ. ZÀgÀPÀ
JA§ÄªÀ£ÀÄ PÁ¤µÀÌ£À ¸ÀªÀÄPÁ°Ã£À ªÉÊzÀå£ÁVzÀÝ£ÉAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

is
re S
ºÉƸÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ :
B
bl
²¯Á±Á¸À£À- PÀ°è£À ªÉÄÃ¯É PÉÆgÉ¢lÖ §gÀºÀ.
be T
¸ÀÆÛ¥-
pu
À §ÄzÀÞ£À ±ÀjÃgÀzÀ CªÀ±ÃÉ µÀU¼
À £
À ÄÀ ß (ºÀ®Äè, J®Ä§Ä EvÁå¢) PÀ®±Àz°
À è ±ÉÃRj¹,
K

D PÀ®±ÀzÀ ¸ÀÄvÀÛ®Æ PÀnÖzÀ CzsÀðUÉÆïÁPÀÈwAiÀÄ gÀZÀ£É.

©

¤ªÀÄUÉ w½¢gÀ°
1. C±ÉÆÃPÀ£ÀÄ ¨ËzÀÞ gÁAiÀĨsÁjUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ gÁdåUÀ½UÉ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ §ªÀiÁð
(ªÀÄAiÀÄ£Áägï), ²æîAPÁ, Ff¥ïÖ, ¥À²ÑªÀÄ KµÀå ºÁUÀÆ ¥ÀƪÀð AiÀÄÆgÉÆÃ¥ï
zÉñÀUÀ½UÀÆ PÀ¼ÀÄ»¹zÀ£ÀÄ. C±ÉÆÃPÀ£À »jAiÀÄ ªÀÄUÀ ªÀĺÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ »j ¥ÀÄwæ
¸ÀAWÀ«ÄvÁæ ²æîAPÉUÉ vÉgÀ½zÀgÀÄ. PÀ£ÁðlPÀzÀ ªÉÄʸÀÆjUÉ (DV£À ªÀÄ»µÀªÀÄAqÀ®)
ªÀĺÁzÉêÀ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ f¯ÉèAiÀÄ §£ÀªÁ¹UÉ gÀQëvÀ JA§ zsÀªÀÄð¥ÀæZÁgÀPÀgÀÄ
to

§A¢zÀÝgÀÄ.
2. ªÁ¸ÀÄÛ²®à JAzÀgÉ PÀlÖqÀ ¤ªÀiÁðtzÀ PÀ¯É. ªÀÄÆwð²®à JAzÀgÉ «UÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß
t

¤«Äð¸ÀĪÀ PÀ¯É. C±ÉÆÃPÀ£À PÁ®zÀ°è ªÁ¸ÀÄÛ²®à ¤ªÀiÁðtPÁÌV PÀnÖUÉ ªÀÄvÀÄÛ

No

EnÖUÉUÀ¼À §zÀ®Ä PÀ®ÄèUÀ¼À §¼ÀPÉ DgÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. EzÀjAzÁVAiÉÄà ªÀiËAiÀÄðgÀ

ªÁ¸ÀÄÛ²®à ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆwð²®àUÀ¼ÀÄ EA¢UÀÆ G½zÀÄ §A¢ªÉ.
I. SÁ° ©lÖ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀ¢AzÀ ¨sÀwð ªÀiÁr.
1. ¸É®ÆåPÀ¸À£ÀÄ ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ ªÀiËAiÀÄð£À D¸ÁÜ£ÀPÉÌ PÀ¼ÀÄ»¹PÉÆlÖ gÁAiÀĨsÁj_______
2. ¥ÀæeÉUÀ¼É®ègÀÄ £À£Àß ªÀÄPÀ̽zÀÝAvÉ JAzÀÄ ºÉýzÀ ¸ÁªÀiÁæl________

97
 3. C±ÉÆÃPÀ£À ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV _________°¦AiÀÄ°è PÀAqÀħA¢ªÉ.
4. C±ÉÆÃPÀ£ÀÄ C¢üPÁgÀPÉÌ §AzÀ_______ ªÀµÀðzÀAzÀÄ PÀ½AUÀ gÁdåzÀ ªÉÄïÉ
AiÀÄÄzÀÞ ¸ÁjzÀ.
5. £ÀªÀÄä gÁµÀÖç ¯ÁAbÀ£À________
6. PÀ¤µÀÌ£ÀÄ C¢üPÁgÀPÉÌ §AzÀ £É£À¦UÁV_______ ªÀµÀðªÀ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¹zÀ.
II. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹.

d
1. ªÀiËAiÀÄð ¸ÁªÀiÁædåzÀ ¸ÁÜ¥ÀPÀ£ÀÄ AiÀiÁgÀÄ?

he
2. ªÀiËAiÀÄðgÀ gÁdåzsÁ¤AiÀÄ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
3. PËn®å§gÉzÀ UÀæAxÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?

is
4. ªÉÄUÀ¸ÀÛ¤Ã¸ï §gÉzÀ UÀæAxÀzÀ ºÉ¸ÀgÉãÀÄ?
re S
5. “¥ÀæeÉUÀ¼É®ègÀÄ vÀ£Àß ªÀÄPÀ̽zÀÝAvÉ”. »ÃUÉAzÀÄ £ÀÄrzÀ ¸ÁªÀiÁæl£ÀÄ AiÀiÁgÀÄ?
B
bl
6. “zsÀªÀÄðªÀĺÁªÀiÁvÀægÀÄ” ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
be T
pu
7. PÀ¤µÀÌ£ÀÄ ¨ËzÀÞ ªÀĺÁ¸À¨sÉAiÀÄ£ÀÄß J°è £ÀqɹzÀ£ÀÄ?
K

8. C±ÀéWÉÆõÀ£À PÀÈw AiÀiÁªÀÅzÀÄ?

©

III. UÀÄA¦£À°è ZÀað¹ GvÀÛj¹.

1. PÀ½AUÀ AiÀÄÄzÀÞzÀ ªÀĺÀvÀé PÀÄjvÀÄ §gɬÄj.
IV. PɼÀV£À ‘J’ ¥ÀnÖ ªÀÄvÀÄÛ ‘©’ ¥ÀnÖAiÀÄ°è£À «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢¹ §gɬÄj.
J ©
C±ÉÆÃPÀ PÀ¤µÀÌ¥ÀÄgÀ
to

PÀ¤µÀÌ §ÄzÀÞZÀjvÀ
C±ÀéWÉÆõÀ PÀ¯ÁPÉÃAzÀæ
t
No

UÀAzsÁgÀ zÉêÀ£ÁA¦æAiÀÄ
ZÀlĪÀnPÉ
ªÀiËAiÀÄðgÀ ªÁ¸ÀÄÛ²®à ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆwð²®àUÀ¼À avÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁ»wAiÉÆA¢UÉ
¸ÀAUÀ滹. MAzÀÄ D®âA vÀAiÀiÁj¹.
PÀ£ÁðlPÀzÀ°è C±ÉÆÃPÀ£À ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉwgÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁrj.

98
 UÀÄ¥ÀÛgÀÄ
ªÀiËAiÀÄðgÀ £ÀAvÀgÀ ¸ÁªÀiÁædå PÀnÖzÀªÀgÀÄ UÀÄ¥ÀÛgÀÄ. UÀÄ¥ÀÛgÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀĺÀvÀézÀ
gÁdªÀÄ£ÉvÀ£ÀªÁVzÉ. UÀÄ¥ÀÛgÀ gÁdzsÁ¤ ¥Ál°¥ÀÄvÀæªÁVzÉ. F ªÀA±ÀzÀ°è ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀÄ¥ÀÛ
ªÀÄvÀÄÛ JgÀqÀ£Éà ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ ¥Àæ¹zÀÞgÁzÀ zÉÆgÉUÀ¼ÀÄ.
¸ÀªÀÄÄzÀæUÀÄ¥ÀÛ
¸ÀªÀÄÄzÀæUÀÄ¥ÀÛ£ÀÄ ªÀĺÁ¥ÀgÁPÀæ«Ä CªÀ£À ¢VédAiÀĪÀ£ÀÄß PÀÄjvÀÄ C®ºÁ¨Á¢£À ¸ÀÛA¨sÀzÀ
ªÉÄð£À ±Á¸À£ÀªÉÇAzÀÄ «ªÀgÀ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. F ±Á¸À£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀÄ¥ÀÛ£À D¸ÁÜ£À PÀ«

d
ºÀj¸ÉÃt gÀa¹zÀ£ÀÄ. CzÀgÀAvÉ ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀÄ¥ÀÛ£ÀÄ GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ MA§vÀÄÛ gÁdgÀ£ÀÄß

he
¸ÉÆð¹zÀ£ÄÀ . CªÀ£À ¥ÀZ æ A
À qÀ ¸ÉʤPÀ ±ÀQA
Û iÀÄ£ÀÄß CjvÉà C°èAiÀÄ E¤ßvÀgÀ gÁdgÀÄ vÁªÁVAiÉÄÃ
±ÀgÀuÁzÀgÀÄ. zÀÆgÀzÀ D¥sÁϤ¸ÁÛ£ÀzÀ PÀıÁ£À zÉÆgÉUÀ¼ÀÆ UÀÄdgÁw£À ¸ÀvÀæ¥ÀgÀÆ (±ÀPÀgÀÄ)

is
re S
¸ÀªÀÄÄzÀæUÀÄ¥ÀÛ£À ¥ÀgÀªÀiÁ¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß M¦àPÉÆAqÀgÀÄ.
B
bl
£ÀAvÀgÀ zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ zÀAqÀAiÀiÁvÉæ PÉÊUÉÆAqÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀÄ¥ÀÛ£ÀÄ zÀQëtzÀ ºÀ£ÉßgÀqÀÄ
ªÀÄA¢ gÁdgÀ£ÀÄß ¸ÉÆð¹zÀ£ÀÄ. CªÀgÀ°è PÁAaAiÀÄ gÁd£ÀÆ M§â£ÀÄ. F zÀAqÀAiÀiÁvÉæAiÀÄ
be T
pu
£É£À¦UÁV C±ÀéªÉÄÃzsÀAiÀiÁUÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
K
©

¸ÀªÀÄÄzÀæUÀÄ¥ÀÛ£À PÁ®zÀ £ÁtåUÀ¼ÀÄ

to

¸ÀªÀÄÄzÀæUÀÄ¥ÀÛ£ÀÄ «zÁå¥ÉÆõÀPÀ£ÁVzÀÝ£ÀÄ. ¸ÀévÀB PÀ« ºÁUÀÆ ¸ÀAVÃvÀ£ÁVzÀÝ DvÀ£ÀÄ

‘PÀ«gÁd’ JA§ ©gÀÄzÀ£ÀÄß zsÀj¹zÀÝ£ÀÄ. CªÀ£ÀÄ «ÃuÉ £ÀÄr¸ÀĪÀ avÀæ«gÀĪÀ £ÁtåUÀ¼ÀÄ
zÉÆgÉwªÉ. ªÀ¸ÄÀ §AzsÄÀ JA§ »jAiÀÄ ¨ËzÀÞ «zÁéA¸À CªÀ£À ªÀÄAwæAiÀiÁVzÀÝ£ÄÀ . ¸ÀªÄÀ ÄzÀU
æ ÄÀ ¥À£
Û À
t
No

a£ÀßzÀ £ÁtåUÀ¼ÀÄ UÀÄ¥ÀÛ ¸ÁªÀiÁædåzÀ ±ÀQÛ, ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ ºÁUÀÆ ªÉʨsÀªÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw©A©¸ÀÄvÀÛªÉ.

JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ
¸ÀªÀÄÄzÀæUÀÄ¥ÀÛ£À ¥ÀÄvÀæ ºÁUÀÆ GvÀÛgÁ¢üPÁjAiÀiÁzÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ£ÀÄ AiÀÄÄzÀÞ
PÀ¯ÉAiÀÄ°è ¤¥ÀÄt£ÁVzÀÝ£ÀÄ. UÀÄdgÁw£À°è ªÀÄÆgÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀUÀ½VAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑ PÁ®
D½éPÉ £ÀqɸÀÄwÛzÀÝ ¸ÀvÀæ¥ÀgÀ£ÀÄß ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ£ÀÄ ¸ÉÆð¹zÀ£ÀÄ. EzÀÄ CªÀ£À ªÀÄÄRå ¸ÉʤPÀ
¸ÁzsÀ£ÉAiÀiÁVvÀÄÛ. CªÀ¤UÉ ‘«PÀæªÀiÁ¢vÀå’ JA§ ©gÀÄ¢vÀÄÛ. ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ£ÀÄ ºÉƸÀ §UÉAiÀÄ

99
a£ÀßzÀ £ÁtåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀr¹zÀ£ÀÄ. DvÀ£À D¸ÁÜ£ÀzÀ°è ªÀĺÁPÀ« PÁ½zÁ¸À ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ
¥ÀæSÁåvÀ «zÁéA¸ÀjzÀÝgÀÄ.

d
JgÀqÀ£Éà ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ£À PÁ®zÀ £ÁtåUÀ¼ÀÄ

he
¸ÁªÀiÁædåªÅÀ DyðPÀ PÉÃë vÀz
æ °
À è ¨sÁj ¸ÀªÄÀ È¢Þ ¸Á¢ü¹vÀÄ.Û ¸Á»vÀå, ªÀÄÆwð²®à, ªÁ¸ÀIJ Û ®à,
avÀæPÀ¯É, «eÁÕ£À ºÁUÀÆ UÀtÂvÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è »AzÉAzÀÆ PÁtzÀ ¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼ÁzÀªÀÅ.

is
re S
¥sÁ»AiÀiÁ£À : ¥sÁ»AiÀiÁ£ï aãÁ zÉñÀzÀ ¨ËzÀÞ ©üPÀëÄ. ¨ËzÀÞzsÀªÀÄðzÀ vÀªÀgÀ£ÀÄß
B
bl
£ÉÆÃqÀ¨ÃÉ PÉA§ ºÀA§®¢AzÀ ¥ÀA æ iÀiÁ¸À¥l À ÄÖ ¨sÁgÀvPÀ ÌÉ §AzÀ£ÄÀ . CzÀÄ JgÀq£ À ÃÉ ZÀAzÀU
æ ÄÀ ¥ÀÛ£À
be T
D½éPÉ PÁ®ªÁVvÀÄÛ. ¨sÁgÀvÀzÀ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß ¥sÁ»AiÀiÁ£ï vÀ£Àß PÀÈw ‘WÉÆÃ-PÉÆÃ-Q’
pu
AiÀÄ°è zÁR°¹zÁÝ£É. CªÀ£À ¥ÀæPÁgÀ UÀÄ¥ÀÛ ¸ÁªÀiÁædåzÀ°è C¥ÀgÁzsÀUÀ¼ÀÄ C¥ÀgÀÆ¥ÀªÁVzÀݪÀÅ.
K

DqÀ½vÀ d£À¥ÀgÀªÁVvÀÄÛ. zÉñÀ ¸ÀAZÁgÀ ¸ÀÄUÀªÀĪÁVvÀÄÛ.

©

¥sÁ»AiÀiÁ£ï ¨sÁgÀvzÀ °
À è C£ÉÃPÀ ªÀµð À ¥Àª æ Á¸À ªÀiÁr ¨ËzÀÞ PÉÃë vÀUæ ¼
À £
À ÄÀ ß ¸ÀAzÀ²ð¹zÀ£ÄÀ .
ºÀ®ªÀÅ ¨ËzÀÞ zsÀªÀÄðUÀæAxÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ vÀ£Àß zÉñÀPÉÌ »AwgÀÄVzÀ£ÀÄ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß aä ¨sÁµÉUÉ
C£ÀĪÁzÀ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ.
UÀÄ¥ÀÛgÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ
¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¸Á»vÀå : UÀÄ¥ÀÛgÀ PÁ®zÀ°è gÁeÁ±ÀæAiÀÄ¢AzÀ ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¸Á»vÀåªÀÅ ¸ÀªÀÄÈzÀÞªÁV
to

¨É¼É¬ÄvÀÄ. PÁ½zÁ¸À£ÀÄ UÀÄ¥ÀÛPÁ®zÀ ªÀĺÁPÀ«. FvÀ£ÀÄ dUÀwÛ£À ±ÉæõÀ× £ÁlPÀPÁgÀgÀ°è

M§â£ÁVzÁÝ£É. JgÀqÀ£Éà ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ£À D¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß C®APÀj¹zÀÝ MA§vÀÄÛ ªÀÄA¢
‘£ÀªÀgÀvÀß’gÀ°è FvÀ£ÀÄ M§â£ÁVzÀÝ£ÀÄ. PÁ½zÁ¸À£ÀÄ £Á®ÄÌ PÁªÀåUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀÄ
t

£ÁlPÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹zÁÝ£É. ‘C©üeÁÕ£À ±ÁPÀÄAvÀ®A’ DvÀ£À ±ÉæõÀ× £ÁlPÀ. CªÀ£À£ÀÄß ‘PÀ«PÀÄ®

No

UÀÄgÀÄ’ JA§ÄªÀÅzÁV ¥Àæ±ÀA¸É ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.

‘ªÀÄÈZÀÒPÀnPÀ’ §gÉzÀ ±ÀÆzÀæPÀ ªÀÄvÀÄÛ ‘ªÀÄÄzÁægÁPÀë¸À’ §gÉzÀ «±ÁRzÀvÀÛ D PÁ®zÀ
EvÀgÀ ¥Àæ¹zÀÞ £ÁlPÀPÁgÀgÀÄ. «µÀÄÚ±ÀªÀÄð£À ‘¥ÀAZÀvÀAvÀæ’ JA§ PÀxÁ¸ÀAUÀæºÀªÀÅ EzÉà PÁ®PÉÌ
¸ÉÃjzÉ. CªÀÄgÀ¹AºÀ£À ‘CªÀÄgÀPÉÆñÀ’ JA§ ±À§ÝPÉÆñÀªÀÅ MAzÀÄ C¥ÀgÀÆ¥ÀzÀ PÀÈw. CzÀÄ
EA¢UÀÆ §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÉ.

100
 zÉêÁ®AiÀÄ ªÁ¸ÀIJ Û ®à : £ÀªÄÀ ä zÉñÀz° À è zÉêÁ®AiÀÄ ¤ªÀiÁðt ªÁ¸ÀÄÛ DgÀA¨sU À Æ
É AqÀzÄÀ Ý
UÀ Ä ¥À Û g À PÁ®zÀ ° è . ªÀ Ä zs À å ¥À æ z É Ã ±À z À ¸ÁAaAiÀ Ä zÉ Ã ªÁ®AiÀ Ä ªÀ Å ¨s Á gÀ v À z À ¥Áæ a ãÀ
zÉêÁ®AiÀĪÁVzÉ. UÀÄ¥ÀÛgÀ EvÀgÀ zÉêÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉñÀzÀ ©vÀgïUÁAªï ªÀÄvÀÄÛ
zÉêÀUÀqsÀzÀ°èªÉ. zÉêÀUÀqsÀzÀ zÀ±ÁªÀvÁgÀ zÉêÁ®AiÀÄzÀ°ègÀĪÀ «µÀÄÚ«£À ªÀÄÆwð²®à
¸ÀÄAzÀgÀªÁVzÉ.

d
is he
re S B
bl
be T
pu
K

¸ÁAa zÉêÁ®AiÀÄ
©

¸ÀÆÛ¥À ªÀÄvÀÄÛ ZÉÊvÁå®AiÀÄ : ¸ÁgÀ£ÁxÀzÀ°ègÀĪÀ 128 Cr JvÀÛgÀzÀ zsÀªÉÄÃSï ¸ÀÆÛ¥ÀªÀÅ

UÀÄ¥ÀÛgÀ PÁ®zÀ C£ÀÄ¥ÀªÀÄ ¤ªÀiÁðtªÁVzÉ.
t to
No

zsÀªÉÄÃSï ¸ÀÆÛ¥À

101
 avÀæPÀ¯É : UÀÄ¥ÀÛgÀ PÁ®zÀ°è §AqÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÆgÉzÀÄ ªÀiÁrzÀ ¨ËzÀÞ «ºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ
UÀĺÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ CdAvÁ ªÀÄvÀÄÛ J¯ÉÆèÃgÁ JA§°èªÉ. CdAvÁzÀ UÀĺÁ®AiÀÄUÀ¼À°è UÉÆÃqÉ
ªÀÄvÀÄÛ bÁªÀtÂUÀ¼À ªÉÄð£À avÀæUÀ¼ÀÄ dUÀ¢éSÁåvÀªÁVªÉ.

d
is he
re S B
bl
be T
pu
K
©

CdAvÁ UÀĺÁ®AiÀÄ
«eÁÕ£À - UÀtÂvÀ, RUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç : UÀÄ¥ÀÛgÀ PÁ®zÀ°è «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£ÀªÀÅ
C¥ÁgÀ ¥ÀæUÀw ¸Á¢ü¹vÀÄÛ. ¥Ál°Ã¥ÀÄvÀæzÀ DAiÀÄð¨sÀl£ÀÄ UÀÄ¥ÀÛ AiÀÄÄUÀzÀ ±ÉæõÀ× UÀtÂvÀ ªÀÄvÀÄÛ
to

RUÉÆüÀ ±Á¸ÀÛçdÕ. FvÀ£À UÀæAxÀ ‘DAiÀÄð¨sÀnÃAiÀÄ’. DAiÀÄð¨sÀl£ÀÄ UÀæºÀtUÀ¼À PÁgÀtªÀ£ÀÄß

PÀAqÀÄ»rzÀ£ÄÀ . CªÀ£ÄÀ E¥Ààvª
ÛÀ ÄÀ ÆgÀ£É ªÀAiÀĹìUÉ EµÉÆÖAzÀÄ ¸Ázs£
À É ªÀiÁrzÀÝ£ÄÀ . §æºäÀ UÄÀ ¥ÀÛ D
t
No

PÁ®zÀ E£ÉÆߧâ UÀtÂvÀ «zÁéA¸À. ±ÉÃæ µÀ× RUÉÆüÀ±Á¸ÀÛçdÕ ªÀgÁºÀ«Ä»gÀ£ÄÀ EzÉà PÁ®zÀª£ À ÄÀ .

¯ÉÆúÀ «eÁÕ£À : UÀÄ¥Àg

Û À PÁ®zÀ°è ¯ÉÆúÀ «eÁÕ£ª
À ÅÀ UÀt¤ÃAiÀÄ ªÀÄÄ£ÀßqÉ ¸Á¢ü¹vÀÄ.Û zɺ°
À AiÀÄ
PÀÄvÀÄ¨ï «Ä£Áj£À ¸À«ÄÃ¥À«gÀĪÀ ªÉĺÀgË° PÀ©âtzÀ PÀA§ªÀÅ EzÀPÉÆÌAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ.
F PÀA§ªÀÅ 1500 ªÀµÀðUÀ¼ÀµÀÄÖ ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀgÀÆ CzÀPÉÌ vÀÄPÀÄÌ »r¢®è ªÀÄvÀÄÛ ¸Àé®àªÀÇ
¸ÀªÉ¢®è.

102
 d
is he
re S B
bl
be T
pu
K
©

ªÉĺÀgË° PÀ©âtzÀ PÀA§

DAiÀÄĪÉÃðzÀ : UÀÄ¥ÀÛgÀ PÁ®zÀ ªÁUÀãl£ÀÄ ‘ZÀgÀPÀ ¸ÀA»vÉ’AiÀÄ ¸ÁgÀªÀ£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¹zÀ£ÀÄ.

to

CzÀĪÉà ‘CµÁÖAUÀ ºÀÈzÀAiÀÄ ¸ÀA»vÀ’. EzÀÄ DAiÀÄĪÉÃðzÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ±Á¸ÀÛçUÀæAxÀªÁVzÉ.

¥ÁæaãÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ±À¸ÀÛç aQvÉìAiÀÄÆ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÀæUÀw ºÉÆA¢vÀÄÛ. ±À¸ÀÛç aQvÀìPÀgÀÄ 127 §UÉAiÀÄ
t

±À¸ÀÛçaQvÁì G¥ÀPÀgÀtªÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. zÉúÀzÉƼÀUÉ ¸ÉÃjPÉÆAqÀ PÀ©ât, PÀ®ÄèUÀ¼À£ÀÄß

No

ºÉÆgÀvÉUÉAiÀÄÄwÛzÀÝgÀÄ. ¥ÁzÀgÀ¸ÀªÀ£ÀÄß OµÀ¢üAiÀiÁV ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ §¼ÀPÉUÉ vÀAzÀ QÃwð

¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÉÊzÀåjUÉ ¸À®ÄèvÀÛzÉ.
ºÉƸÀ ¥ÀzÀ
RUÉÆüÀ±Á¸ÀçÛ - UÀº
æ ,À £ÀPv
ëÀ æÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ DPÁ±ÀPÁAiÀÄUÀ¼£
À ÄÀ ß PÀÄjvÀÄ CzsåÀ AiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀ
«eÁÕ£À.

103
 ¤ªÀÄUÉ w½¢gÀ°
1. UÀÄ¥ÀÛ ªÀA±ÀªÀÅ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1600 ªÀµÀðUÀ¼ÀµÀÄÖ »AzÉ ¸ÁÜ¥À£ÉUÉÆAqÀÄ JgÀqÀÄ
±ÀvÀªÀiÁ£ÀUÀ½VAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑ PÁ® D½éPÉ £ÀqɹvÀÄ.

2. PÁ½zÁ¸À£À £ÁlPÀUÀ¼ÀÄ - C©üeÁÕ£À ±ÁPÀÄAvÀ¯Á, ªÀiÁ®«PÁVß«ÄvÀæ ªÀÄvÀÄÛ

«PÀæªÉÆêÀð²ÃAiÀÄ; PÁªÀåUÀ¼ÀÄ - gÀWÀĪÀA±À, PÀĪÀiÁgÀ¸ÀA¨sÀªÀ, IÄvÀĸÀAºÁgÀ
ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄÃWÀzÀÆvÀ.

d
3. UÀÄ¥ÀÛgÀ PÁ®zÀ zÉêÁ®AiÀĪÀ£ÀÄß DgÀA¨sÀzÀ°è ZËPÁPÁgÀzÀ vÀ¼À¥ÁAiÀÄzÀ ªÉÄïÉ

he
PÀlÖ¯ÁUÀÄwÛzÀÄÝ. UÀ¨sÀðUÀȺÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄRªÀÄAl¥ÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæªÉà EzÀݪÀÅ.

is
4. ©üwÛ JAzÀgÉ UÉÆÃqÉ. UÉÆÃqÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É §gÉzÀ avÀæUÀ¼Éà ©üwÛavÀæUÀ¼ÀÄ. ©üwÛavÀæUÀ¼ÀÄ
re S
CdAvÁzÀ ¨ËzÀÞ UÀĺÁ®AiÀÄUÀ¼À°èªÉ. ¸ÁªÀiÁ£Àå PÀÄAZÀUÀ½AzÀ ¸ÀܽÃAiÀĪÁV
B
bl
¹UÀÄwÛzÀÝ §tÚUÀ½AzÀ avÀæUÀ¼À£ÀÄß §gÉAiÀįÁVzÉ. C£ÉÃPÀ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀªÀgÉUÉ F
UÀĺÉUÀ¼ÀÄ PÀtÂÚUÉ ªÀÄgÉAiÀiÁVzÀݪÀÅ. 1819 gÀ°è CªÀ£ÀÄß ¥ÀvÉÛºÀZÀѯÁ¬ÄvÀÄ.
be T
pu
K

5. ªÉĺÀgË°AiÀÄ PÀ©âtzÀ PÀA§zÀ vÀÆPÀ DgÀÄ l£ï, JvÀÛgÀ 23 Cr. 19£ÉÃ

±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ DgÀA¨sÀzÀªÀgÉUÀÆ AiÀÄÆgÉÆæ£À AiÀiÁªÀ ¤¥ÀÄt PÀªÀiÁägÀ¤UÀÆ
©

CAxÀ PÀA§ªÀ£ÀÄß JgÀPÀ ºÉÆAiÀÄå®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄwÛgÀ°®è.

I. SÁ° ©lÖ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀ¢AzÀ ¨sÀwð ªÀiÁr.

1. UÀÄ¥ÀÛgÀ gÁdzsÁ¤ _________
2. C®ºÁ¨Á¢£À ¸ÀÛA¨sÀ ±Á¸À£ÀªÀ£ÀÄß gÀa¹zÀªÀgÀÄ _________
to

3. ‘PÀ«gÁd’ ©gÀÄzÀÄ ºÉÆA¢zÀÝ UÀÄ¥ÀÛgÀ gÁd _______

4. ªÀÄÄzÁægÁPÀë¸À PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß §gÉzÀªÀgÀÄ ________
t
No

5. ‘PÀ«PÀÄ®UÀÄgÀÄ’ JA§ ©gÀÄzÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝ ªÀĺÁPÀ« _______

II. PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹.
1. C®ºÁ¨Ázï ¸ÀÛA¨sÀ±Á¸À£ÀzÀ°è AiÀiÁªÀ ZÀPÀæªÀwðAiÀÄ «ªÀgÀUÀ½ªÉ?
2. ‘«PÀæªÀiÁ¢vÀå’ JA§ÄzÀÄ AiÀiÁªÀ UÀÄ¥ÀÛ ¸ÁªÀiÁæl£À ©gÀÄzÁVvÀÄÛ?
3. UÀÄ¥ÀÛgÀ PÁ®zÀ°è ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¨sÉÃn ¤ÃrzÀÝ aä AiÀiÁwæPÀ AiÀiÁgÀÄ?

104
 4. PÁ½zÁ¸À£ÀÄ gÀa¹zÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ £ÁlPÀªÀ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
5. ‘ªÀÄÈZÀÒPÀnPÀ’ AiÀiÁgÀÄ gÀa¹zÀ PÀÈwAiÀiÁVzÉ?
6. CªÀÄgÀ¹AºÀ£ÀÄ gÀa¹zÀ ±À§ÝPÉÆñÀ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
7. zsÀªÉÄÃSï ¸ÀÆÛ¥À J°èzÉ?
8. UÀÄ¥ÀÛgÀ PÁ®zÀ ¥Àæ¹zÀÞ UÀtÂvÀ±Á¸ÀÛçdÕ£À ºÉ¸ÀgÉãÀÄ?
9. ‘CµÁÖAUÀ ºÀÈzÀAiÀÄ’ªÀ£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¹zÀªÀgÀÄ AiÀiÁgÀÄ?

d
III. UÀÄA¦£À°è ZÀað¹ GvÀÛj¹.

he
1. ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀÄ¥ÀÛ£À ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß §tÂÚ¹.
2. ¸ÀA¸ÀÌøvÀ ¸Á»vÀåPÉÌ UÀÄ¥ÀÛgÀ PÉÆqÀÄUÉAiÀÄ£ÀÄß «ªÀj¹.

is
re S
IV. PɼÀV£À ‘J’ ¥ÀnÖ ªÀÄvÀÄÛ ‘©’ ¥ÀnÖAiÀÄ°è£À «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢¹ §gɬÄj.
B
bl
J ©
be T
pu
PÀ«gÁd WÉÆÃ-PÉÆÃ-Q
K

«PÀæªÀiÁ¢vÀå RUÉÆüÀ±Á¸ÀÛçdÕ
©

¥sÁ»AiÀiÁ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀÄ¥ÀÛ
ªÉĺÀgË° JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ
ªÀgÁºÀ«Ä»gÀ PÀ©âtzÀ PÀA§
ZÀlĪÀnPÉ
to

1. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁæaãÀ ªÁ¸ÀÄÛ²®à ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆwð²®àUÀ¼À avÀæUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁ»wAiÉÆA¢UÉ

¸ÀAUÀ滹.
2. ¸ÀÀªÀÄÄzÀæUÀÄ¥ÀÛ, JgÀqÀ£ÉAiÀÄ ZÀAzÀæUÀÄ¥ÀÛ «PÀæªÀiÁ¢vÀå, PÁ½zÁ¸À, DAiÀÄð¨sÀl,
t
No

ªÀgÁºÀ«Ä»gÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÁUÀãl EªÀgÀ fêÀ£À ZÀjvÉæUÀ¼À£ÀÄß N¢j.

ªÀzsÀð£ÀgÀÄ
UÀ Ä ¥À Û ¸ ÁªÀ i Áæ d åzÀ CªÀ £ À w AiÀ Ä £À A vÀ g À GvÀ Û g À ¨s Á gÀ v À z À ° è ºÀ ® ªÀ Å ¸À t Ú ¥ À Ä lÖ
gÁdªÀÄ£ÉvÀ£ÀUÀ¼ÀÄ vÀ¯É JwÛzÀªÀÅ. CªÀÅUÀ¼À°è xÁuÉñÀégÀzÀ ¥ÀĵÀå¨sÀÆw ªÀÄ£ÉvÀ£ÀªÀÇ MAzÀÄ.
EzÀÄ ªÀzsÀð£À ªÀÄ£ÉvÀ£À JAzÉà ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ. ºÀµÀðªÀzsÀð£À£ÀÄ F ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ d£À¦æAiÀÄ
zÉÆgÉAiÀiÁVzÀÝ£ÀÄ.

105
 ºÀµÀðªÀzsÀð£À
ºÀµÀðªÀzsÀð£À£ÀÄ ¹AºÁ¸À£ÀªÉÃjzÁUÀ ºÀ¢£ÁgÀÄ ªÀµÀðzÀ AiÀÄĪÀPÀ£ÁVzÀÝ£ÀÄ. F ªÉüÉUÉ
CªÀ£À §zÀÄQ£À°è ºÀ®ªÀÅ zÀÄgÀAvÀUÀ¼ÀÄ WÀn¹zÀݪÀÅ. ºÀµÀðªÀzsÀð£À£À vÀAzÉ ¥Àæ¨sÁPÀgÀªÀzsÀð£À£ÀÄ
ªÀÄrzÀ £ÀAvÀgÀ CtÚ gÁdåªÀzsÀð£À£ÀÄ C¢üPÁgÀPÉÌ §AzÀ£ÀÄ. vÀAV gÁdå²æÃAiÀÄ£ÀÄß ªÀiËRj
ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ UÀæºÀªÀªÀÄð¤UÉ «ªÁºÀ ªÀiÁrPÉÆqÀ¯ÁVvÀÄÛ. ªÀiÁ¼ÀézÀ zÀĵÀÖgÁd£ÉƧâ
UÀæºÀªÀªÀÄð£À£ÀÄß PÉÆAzÀÄ gÁdå²æÃAiÀÄ£ÀÄß PÀ£Ëf£À°è §A¢ü¹lÖ£ÀÄ. DUÀ gÁdåªÀzsÀð£À£ÀÄ
zÀAqÉwÛ ºÉÆÃV ªÀiÁ¼ÀézÀ ¸ÉãÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÆð¹zÀ£ÁzÀgÀÆ, UËqÀzÉñÀzÀ ±À±ÁAPÀ¤AzÀ

d
PÉÆ®è®àlÖ£ÀÄ. EAvÀºÀ ¸ÀAPÀµÀÖªÀÄAiÀÄ PÁ®zÀ°è ºÀµÀðªÀzsÀð£À£ÀÄ C¢üPÁgÀPÉÌ §AzÀ£ÀÄ.

is he
re S B
bl
be T
pu
K
©

£À¼ÀAzÀ
t to
No

F ºÉÆwÛUÉ §AzsÀ£À¢AzÀ ©qÀÄUÀqÉUÉÆAqÀÄ «AzsÀå¥ÀªÀðvÀzÀ CgÀtåzÀ°è C¯ÉAiÀÄÄwÛzÀÝ «zsÀªÉ

vÀAV gÁdå²æÃAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ªÀiÁrzÀ£ÀÄ. ªÀÄÄAzÉ ¨sÁªÀ£ÁzÀ UÀæºÀªÀªÀÄð£À ªÀiËRj gÁdå
PÀÆqÀ ºÀµÀðªÀzsÀð£À£À D½éPÉUÉ M¼À¥ÀnÖvÀÄ. ªÀiËRjUÀ¼À PÀ£Ëeï £ÀUÀgÀªÀ£ÀÄß vÀ£Àß gÁdzsÁ¤
ªÀiÁrPÉÆAqÀ£ÀÄ. £ÀAvÀgÀ CtÚ gÁdåªÀzsÀð£À£À ¸Á«UÉ PÁgÀt£ÁzÀ ±À±ÁAPÀ£À ªÉÄÃ¯É AiÀÄÄzÀÞ
¸ÁjzÀ£ÀÄ. ªÀÄÄAzÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¸ÉãÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAWÀn¹ PÁ²äÃgÀ, ¹Azsï ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß UÉzÀÝ£ÀÄ.

106
zÀQët ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄÃ¯É DPÀæªÀÄt PÉÊUÉÆAqÀ£ÀÄ. zÀQëtzÀ°è £ÀªÀÄðzÁ £À¢ wÃgÀzÀªÀgÉUÉ §AzÀ
ºÀµÀðªÀzsÀð£À£À£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ zÉÆgÉ ZÁ®ÄPÀå ªÀÄ£ÉvÀ£ÀzÀ EªÀÄär ¥ÀÄ®PÉòAiÀÄÄ »ªÉÄänÖ¹zÀ£ÀÄ.
MmÁÖgÉ, GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥Àæ¨sÀÄvÀé ¸Á¢ü¹zÀÝ ºÀµÀðªÀzsÀð£À£ÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 40 ªÀµÀðUÀ¼À
PÁ® D½zÀ£ÀÄ. aãÁzÀ ¥ÀæªÁ¹ ºÀÆåAiÀÄ£ïvÁìAUÀ£ÀÄ ºÀµÀðªÀzsÀð£À£À D¥ÀÛ£ÁVzÀÝ£ÀÄ.
¸Á»vÀå : ºÀµÀðªÀzsÀð£À£ÀÄ PÀ° ªÀiÁvÀæªÀ®è, PÀ«AiÀÄÆ DVzÀÝ£ÀÄ. ¸ÀévÀB ºÀµÀðªÀzsÀð£À£ÀÄ
¸ÀA¸ÀÌøvÀzÀ°è ¦æAiÀÄzÀ²ðPÁ, gÀvÁߪÀ½ ªÀÄvÀÄÛ £ÁUÁ£ÀAzÀ JA§ ªÀÄÆgÀÄ £ÁlPÀUÀ¼À£ÀÄß
gÀ a ¹zÁÝ£É. ¨Át¨sÀ lÖ ªÉ ÆzÀ ¯ÁzÀ PÀ «UÀ½ UÀÆ D±Àæ A iÀÄ ¤ÃrzÀÝ £ÀÄ . ¨Át¨s Àl Ö £ ÀÄ

d
ºÀµð À ªÀzðÀs £À££
À ÄÀ ß PÀÄjvÀÄ ‘ºÀµð
À ZÀjvÀ’ JA§ PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß §gÉz£
À ÄÀ . ²PÀët¥ÉÃæ «ÄAiÀÄÆ DVzÀÝ

he
ºÀµÀðªÀzsÀð£À£ÀÄ ¥ÁæaãÀ £À®AzÀ «±Àé«zÁ央AiÀÄPÉÌ GzÁgÀªÁV zÀwÛUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrzÀÝ£ÀÄ.
zsÀªÀÄð : ºÀµÀðªÀzsÀð£À£ÀÄ ¸ÀªÀðzsÀªÀÄð ¸À»µÀÄÚªÁVzÀÝ£ÀÄ. CAzÀgÉ J¯Áè zsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß

is
UËgÀ«¸ÀÄwÛzÀÝ£ÀÄ. ªÀÄÆ®vÀB ±ÉʪÀ zsÀ«ÄðAiÀÄ£ÁVzÀÝgÀÆ PÀÆqÀ ¨ËzÀÞzÀª
re S s ÀÄðPÉÌ C¥ÁgÀ ªÀÄ£ÀßuÉ
¤ÃrzÀ£ÀÄ. PÀ£Ëeï ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæAiÀiÁUÀUÀ¼À°è zsÀªÀÄð¸ÀªÉÄäüÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¹zÀgÀÄ.
B
bl
ºÀÆåAiÀÄ£ï vÁìAUï
be T
ºÀÆåAiÀÄ£ï vÁìAUï (Hiuen Tsang) aãÁzÀ ¥À¹
pu æ zÀÞ ¥Àª
æ Á¹.
K

FvÀ£ÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 1400 ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ ¨sÁgÀvÀPÉÌ §AzÀ£ÀÄ.

ºÀ¢£ÉÊzÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¸ÀAZÀj¹ ¨ËzÀÞ ¸Á»vÀå
©

CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqɹzÀ£ÀÄ. £À¼ÀAzÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄzÀ°èAiÀÄÆ PÀ°vÀ£ÀÄ.

ºÀµÀðªÀzsÀð£À£À D¸ÁÜ£ÀzÀ°è ºÀ®ªÀÅ ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® £É¯É¹zÀ£ÀÄ.
¨sÁgÀvÀzÀ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À£ÀÄß ‘¹-AiÀÄÄ-Q’ (¥À²ÑªÀÄ gÁdåzÀ zÁR¯É
Record of western kingdom) JA§ ¥ÀæªÁ¹ PÀxÀ£ÀzÀ°è
zÁR°¹zÁÝ£É.
to

£À¼ÀAzÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄ : EA¢£À ©ºÁgÀ gÁdåzÀ°ègÀĪÀ

£À¼A
À zÀ «±Àé«zÁå®AiÀĪÀÅ UÀÄ¥Àg
Û À PÁ®¢AzÀ DgÀÄ ±Àvª
À iÀ Á£ÀU½
À UÀÆ
t

ºÉZÀÄÑ dUÀvÀàç¹¢Þ ¥ÀqÉ¢vÀÄÛ. EzÀÄ ¥ÁæaãÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥Àæ¹zÀÞ

No

«±Àé«zÁå®AiÀĪÁVvÀÄÛ. CzsåÀ AiÀÄ£ÀPÁÌV d¥Á£ï, aãÁ ªÀÄÄAvÁzÀ

ºÀÆåAiÀÄ£ï vÁìAUï «zÉñÀUÀ½AzÀ ¸Á«gÁgÀÄ «zÁåyðUÀ¼ÀÄ E°èUÉ §gÀÄwÛzÀÝgÀÄ. E°è
JAlÄ ªÀĺÁ ¥ÁoÀ ±Á¯ÉUÀ¼ÀÆ, ªÀÄÆgÀÄ §ÈºÀvï UÀæAxÀ¨sÀAqÁgÀUÀ¼ÀÆ EzÀÄݪÀÅ. ¨ËzÀÞªÀÄvÀ
E°è£À ªÀÄÄRå CzsÀåAiÀÄ£À «µÀAiÀĪÁVzÀÝgÀÆ ªÉÃzÀ, AiÉÆÃUÀ, ªÉÊzÀå ªÀÄwÛvÀgÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÆß
PÀ°¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. ºÀÆåAiÀÄ£ï vÁìAUï F ªÀĺÁ«zÁå®AiÀÄzÀ°è ºÀ®ªÀÅ ªÀµÀðUÀ¼À£ÀÄß PÀ¼ÉzÀ£ÀÄ.

107
 ¤ªÀÄUÉ w½¢gÀ°
£À¼ÀAzÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄzÀ°è ²PÀëtPÁÌUÀ°, Hl ªÀ¸ÀwUÀ½UÁUÀ°Ã ±ÀĮ̫gÀ°®è. F
J®è RZÀð£ÀÄß ¤ªÀð»¸À®Ä £ÀÆgÀÄ UÁæªÀÄUÀ¼À DzÁAiÀĪÀÅ «ÄøÀ¯ÁV¢ÝvÀÄ. ¸ÁªÀiÁæl
ºÀµÀðªÀzsÀð£À F ªÀĺÁ«zÁå®AiÀÄzÀ ¥ÉÆõÀPÀgÀ¯ÉÆè§â. «zÁåyð fêÀ£À PÀlÄÖ¤mÁÖVvÀÄÛ.
±ÉæõÀ×¥ÀArvÀgÀÄ CzsÁå¥ÀPÀ ªÀUÀðzÀ°èzÀÝgÀÄ.

d
is he
re S B
bl
be T
pu
K
©
to

£À¼ÀAzÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄ

I. SÁ° ©lÖ ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛ ¥ÀzÀ¢AzÀ ¨sÀwð ªÀiÁr.

t
No

1. ºÀµÀðªÀzsÀð£À£À D¥ÀÛ£ÁVzÀÝ aãÁzÀ ¥ÀæªÁ¹________

2. ºÀÆåAiÀÄ£ï vÁìAUÀ£À ¥ÀæªÁ¸À PÀxÀ£ÀzÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ________
3. £À®AzÀ «±Àé«zÁå®AiÀĪÀÅ EA¢£À ________ gÁdåzÀ°èzÉ.
4. ºÀµÀðªÀzsÀð£À£À£ÀÄß £ÀªÀÄðzÁ £À¢ wÃgÀzÀ°è ¸ÉÆð¹zÀ PÀ£ÀßqÀzÀ zÉÆgÉ________

108
II. F PɼÀV£À ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ MAzÀÄ ªÁPÀåzÀ°è GvÀÛj¹.
1. ºÀµÀðªÀzsÀð£À£À CtÚ ªÀÄvÀÄÛ vÀAVAiÀÄ£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
2. ºÀµÀðªÀzsÀð£À£À gÁdzsÁ¤ AiÀiÁªÀÅzÀÄ?
3. ‘ºÀµÀðZÀjvÉ’ JA§ UÀæAxÀªÀ£ÀÄß AiÀiÁgÀÄ gÀa¹zÀgÀÄ?
4. ºÀµÀðªÀzsÀð£À£ÀÄ gÀa¹zÀ £ÁlPÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
5. ºÀµÀðªÀzsÀð£À£À D¸ÁÜ£ÀPÉÌ §A¢zÀÝ aãÁ zÉñÀzÀ ¥ÀæªÁ¹ AiÀiÁgÀÄ?

d
6. ¥ÁæaãÀ ¨sÁgÀvÀzÀ SÁåvÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄ AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ J°èzÉ?

he
*****

is
re S B
bl
be T
pu
K
t to©
No

109
 ¥ËgÀ¤Ãw
¥ÁoÀ ¥ËgÀvÀé
9
¥ÁoÀzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
F ¥ÁoÀzÀ°è ¥ËgÀvÀézÀ CxÀð, ªÀĺÀvÀé, ®PÀëtUÀ¼ÀÄ, ¥ËgÀvÀé ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ ºÁUÀÆ
PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤gÀƦ¸À¯ÁVzÉ.

d
¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ

he
1] ¥ËgÀvÀézÀ CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ.
2] ¥ËgÀvÀézÀ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.

is
re S
3] ¥ËgÀvÀé ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß CxÀð ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
B
bl
4] ¥ËgÀvÀé PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ.
be T
pu
¥ËgÀvÀézÀ CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÀvÀé
K

CxÀð: ¥ÀæwAiÉƧ⠪ÀåQÛAiÀÄÄ GvÀÛªÀÄ fêÀ£À ¤ªÀð»¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ ¥ÀÆgÀPÀªÁVgÀĪÀ

©

¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß gÁµÀÖçªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.MAzÀÄ gÁµÀÖçPÉÌ ¸ÉÃjzÀ dªÁ¨ÁÝjAiÀÄÄvÀ

¸ÀzÀ¸Àå£À£ÀÄß ¥ËgÀ£ÉAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.¥ËgÀvÀéªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ ¥ÀæwAiÉƧâgÀÆ PÀÆqÁ D
gÁµÀÖç MzÀV¸ÀĪÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉ¢gÀÄvÁÛgÉ. CAzÀgÉ PÀ¤µÀ× fêÀ£À ªÀÄlÖ, ²PÀët, DgÉÆÃUÀå,
¸ÁªÀiÁfPÀ ¨sz À v
æÀ É ºÁUÀÆ E¤ßvÀgÀ ºÀPÄÀ ÌU¼
À £
À ÄÀ ß ¥Àq¢
É gÀÄvÁÛg.É eÉÆvÉUÉ ¥ËgÀjAzÀ gÁµÀçÖªÅÀ PÉ®ªÀÅ
PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß ¤jÃQë¸ÀÄvÀÛzÉ.¥ËgÀgÀÄ vÀªÀÄä gÁµÀÖçzÉÆA¢UÉ ¤PÀl ¸ÀA§AzsÀ ºÉÆA¢gÀÄvÁÛgÉ.
KPÀ PÁ®zÀ°è MAzÀQÌAvÀ ºÉaÑ£À gÁµÀÖçUÀ¼À ¥ËgÀvÀé ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä CªÀPÁ±À«gÀĪÀÅ¢®è.
to

ªÀĺÀvéÀ: vÁ£ÀÄ ªÁ¹¸ÀĪÀ gÁµÀÖçzÀ°è UËgÀªÀAiÀÄÄvÀ fêÀ£À £ÀqɸÀ®Ä, gÁµÀÖçzÀ DqÀ½vÀzÀ°è

¨sÁUÀªÀ»¸À®Ä ºÁUÀÆ ¥ÀæwAiÉƧâgÀÆ GvÀÛªÀÄ fêÀ£À £ÀqɸÀ®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁzÀ DqÀ½vÀ
t

¸Áܦ¸À ® Ä ¥ËgÀ v À é CUÀ v À å . C®è z É , gÁµÀ Ö ç z À KPÀ v É ºÁUÀ Æ ¸À ª À Ä UÀ æ v É U É zs À P É Ì §gÀ z À A vÉ

No

£ÀqÉzÀÄPÉƼÀî®Ä ¥ËgÀvÀé Cw ªÀÄÄRåªÉ¤¸ÀÄvÀÛzÉ.

®PÀëtUÀ¼ÀÄ
1) ªÀåQÛ vÁ£ÀÄ MAzÀÄ zÉñÀzÀ ¥ÀæeÉAiÉÄAzÀÄ ¥ËgÀvÀézÀ ªÀÄÆ®PÀ UÀÄgÀÄw¹PÉƼÀÄîvÁÛ£É.
2) ¥ËgÀgÀÄ gÁµÀÖç ¤ÃqÀĪÀ J®è ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
3) ¥ËgÀjUÉ gÁµÀÖçªÀÅ «¢ü¹zÀ PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

110
 4) ¥ËgÀvÀéªÀÅ ¥ÀæeÉUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä zÉñÀzÀ PÁ£ÀƤUÀ£ÀÄUÀÄtªÁV fêÀ£À £ÀqɸÀĪÀAvÉ
ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ.
5) zÉñÀzÀ CvÀÄå£ÀßvÀ ºÀÄzÉݬÄAzÀ »rzÀÄ E¤ßvÀgÀ ºÀÄzÉÝUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆAzÀĪÀ
C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ¥ËgÀgÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.
6) «zÉòAiÀÄjUÉ gÁdQÃAiÀÄ ºÀPÀÌ£ÀÄß ¤gÁPÀj¸ÀÄvÀÛzÉ.

d
is he
re S B
bl
be T
pu
K
©

¸ÀézÉò ªÉÄʸÀÆgÀÄ CgÀªÀÄ£É «zÉò

to

¥ËgÀvÀé ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ «zsÁ£À:

¥ÀæeÉUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ zÉñÀzÀ ¥ËgÀvÀéªÀ£ÀÄß PɼÀPÀAqÀ «zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ.
t

1) d£À£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ: AiÀiÁªÀÅzÉà ªÀåQÛ vÁ£ÀÄ AiÀiÁªÀ zÉñÀzÀ°è d¤¸ÀÄvÁÛ£ÉÆ CxÀªÁ

No

d¤¸ÀÄvÁÛ¼ÉÆ CªÀgÀÄ vÁ£ÀÄ d¤¹zÀ zÉñÀzÀ ¥ËgÀvÀéªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. CAvÀºÀªÀjUÉ vÀAzÉ

vÁ¬Ä AiÀiÁªÀ gÁµÀÖçzÀªÀgÉAzÀÄ ¥ÀjUÀt¸ÀzÉ ¥ËgÀvÀé ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV MAzÀÄ zÉñÀzÀ
¥ËgÀvÀé ¥ÀÀqÉAiÀÄ®Ä d£À£ÀªÀÅ ªÀÄÄRå DzsÁgÀªÁVzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ- d£ÀªÀj 26, 1950
gÀAzÀÄ CxÀªÁ £ÀAvÀgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è d¤¹zÀªÀgÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ËgÀgÁVgÀÄvÁÛgÉ. KPÉAzÀgÉ F
¢£ÀzÀAzÀÄ ¸ÀévÀAvÀæö ¨sÁgÀvÀªÀÅ vÀ£ÀßzÉà DzÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß eÁjUÉƽ¹vÀÄ.

111
 2) ªÀA±À ¥ÁgÀA¥ÀAiÀÄðzÀ ªÀÄÆ®PÀ: F «zsÁ£ÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ M§â ªÀåQÛAiÀÄ vÀAzÉ vÁ¬ÄAiÀÄÄ
AiÀiÁªÀ zÉñÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀªÀgÀÄ J£ÀÄߪÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¥ËgÀvÀé ¥ÀqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ-
d£ÀªÀj 26, 1950 gÀAzÀÄ CxÀªÁ £ÀAvÀgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ºÉÆgÀUÉ ¨sÁgÀvÀ zÉñÀzÀªÀgÁzÀ
PÀÄlÄA§UÀ¼À°è d¤¹zÀªÀjUÉ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ËgÀvÀé zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
3) £ÉÆÃAzÀtÂAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ: AiÀiÁªÀÅzÉà MAzÀÄ zÉñÀzÀ ¥ËgÀvÀéªÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛªÁzÀ
«zsÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ PÀbÉÃjAiÀÄ°è Cfð ¸À°è¹ £ÉÆÃAzÀt ªÀiÁr¹PÉƼÀÄîªÀ

d
ªÀÄÆ®PÀ ¥ËgÀvéÀª£
À ÄÀ ß ¥ÀqA
É iÀħºÀÄzÀÄ. »ÃUÉ Cfð ¸À°è¸®
À Ä PÉ®ªÉÇAzÀÄ ªÀiÁ£ÀzA
À qÀU¼
À £
À ÄÀ ß

he
¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ gÁµÀÖçªÀÇ «¢ü¹gÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ- ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀ¤µÀ× 5 ªÀµÀðUÀ¼À PÁ®
ªÁ¸ÀªÁVzÀÝgÉ CAvÀºÀªÀgÀÄ £ÉÆAzÁ¬Ä¹PÉƼÀÄîªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ËgÀvÀé ¥ÀqÉAiÀħºÀÄzÀÄ.

is
re S
4) MAzÀÄ zÉñÀzÉÆA¢UÉ E£ÉÆßAzÀÄ zÉñÀzÀ ¨sÀƨsÁUÀ ¸ÉÃ¥ÀðqÉUÉÆAqÀgÉ AiÀiÁªÀ
B
bl
zÉñÀzÉÆA¢UÉ E£ÉÆßAzÀÄ ¨sÀÆ¥ÀæzÉñÀ ¸ÉÃ¥ÀðqÉUÉƼÀÄîvÀÛzÉAiÉÆ D zÉñÀzÀ ¥ËgÀvÀé
be T
®¨såÀ ªÁUÀÄvÀz
Û .É ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV AiÀÄÄzÀÞU½
À AzÀ CxÀªÁ MAzÀÄ zÉñÀ ¸À¤
é zsÁðgÀ¢AzÀ E£ÉÆßAzÀÄ
pu
K

zÉñÀzÆ
É A¢UÉ ¸ÉÃ¥ÀðqÉUÆ
É ¼ÀÀÄzÀÄ. CAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨ð
Às zÀ®Æè ¸ÀºÀ ¸ÉÃ¥ÀðqÉUÆ
É AqÀ zÉñÀzÀ
¥ËgÀvÀé ®¨sÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.
©

¥ËgÀvÀé PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ «zsÁ£À:

MAzÀÄ zÉñÀzÀ ¥ËgÀvÀéªÀ£ÀÄß PɼÀPÀAqÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÄîvÁÛgÉ.
1) ¥ÀjvÁåUÀ (Renunciation): AiÀiÁªÀÅzÉà ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¥ËgÀ, ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ gÁµÀÖçzÀ
to

¥ËgÀvÀé ¥ÀqÉzÀgÉ ¸Àé-EZÉÒ¬ÄAzÀ £ÉÆÃAzÀtÂAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæPÀn¹ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ËgÀvÀéªÀ£ÀÄß

vÁåUÀªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.
t

2) CAvÀåUÉƼÀÄî«PÉ (Termination): ¨sÁgÀvz

À À AiÀiÁªÀÅzÉà ¥ËgÀ£Æ
É §â «zÉñÀªÇÉ AzÀgÀ
No

¥ËgÀvéÀ ¥Àqz
É g
À É CªÀ¤AzÀ Cfð ¸À°èPA
É iÀÄ£ÀÄß ¤jÃQë¸z
À É PÁ£ÀÆ£ÀÄ §zÀݪÁV DvÀ£À ¨sÁgÀvz
À À
¥ËgÀvÀéªÀ£ÀÄß CAvÀåUÉƽ¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ..
3) ¥ÀzÀZÀÄåw (By Deprivation): AiÀiÁgÁzÀgÀÄ ªÀåQÛAiÉƧ⠪ÀAZÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ
¨sÁgÀvÀzÀ ¥ËgÀvÀéªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÉ CxÀªÁ CªÀ£ÀÄ/ CªÀ¼ÀÄ gÁµÀÖç «gÉÆâü ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À°è

112
vÉÆqÀV¹PÉÆArzÀÝgÉ CxÀªÁ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀPÉÌ C«zsÉÃAiÀÄ£ÁV £ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀgÉ
CAvÀºÀªÀgÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¥ËgÀvÀé¢AzÀ gÀzÀÄÝUÉƽ¸À§ºÀÄzÀÄ. EzÀÄ §®ªÀAvÀzÀ
¥ÀzÀZÀÄåwAiÀiÁVzÉ.
UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À°è ZÀað¹ GvÀÛj¹.
1. ¥ËgÀvÀé JAzÀgÉãÀÄ?

d
2. ¥ËgÀvÀézÀ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖ ªÀiÁr.

he
3. ¥ËgÀvÀé ¥ÀqÉAiÀÄĪÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß w½¹.
4. ¥ËgÀvÀé PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À£ÀÄß w½¹.

is
ZÀað¹:
re S B
bl
1. ¥ËgÀvÀé KPÉ DªÀ±ÀåPÀ?
be T
pu
2. ¥ËgÀvÀé PÀ¼ÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀjAzÀ DUÀĪÀ £ÀµÀÖUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr.
K
©

* * * * *
t to
No

113
 ¥ÁoÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ aºÉßUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÁªÉÊPÀåvÉ
10
¥ÁoÀzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
F ¥ÁoÀzÀ°è £ÀªÀÄä gÁµÀÖçzsÀéd, gÁµÀÖç¯ÁAbÀ£À, gÁµÀÖçVÃvÉ, gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀ§âUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ
¢£ÁZÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjZÀAiÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.
¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ

d
1] gÁµÀÖçzsÀédzÀ «±ÉõÀvÉAiÀÄ£ÀÄß CxÉÊð¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.

he
2] gÁµÀÖçzsÀéd ¸ÀA»vÉAiÀÄ£ÀÄß w½zÀÄPÉÆAqÀÄ CzÀ£ÀÄß ¥Á°¸ÀĪÀÅzÀÄ.
3] gÁµÀÖç¯ÁAbÀ£ÀzÀ «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß CjvÀÄPÉÆAqÀÄ ªÉÄZÀÄѪÀÅzÀÄ.

is
re S
4] gÁµÀÖçVÃvÉ »£Éß¯É ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
B
bl
5] gÁµÀÖçVÃvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÆPÀÛªÁV ºÁqÀ®Ä ¸ÀªÀÄxÀðªÁUÀĪÀÅzÀÄ.
be T
pu
6] gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÀ§âUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¢£ÁZÀgÀuÉUÀ¼À ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ.
K

gÁ¶ÖçÃAiÀÄ aºÉßUÀ¼ÀÄ:
©

¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV MAzÀÄ zÉñÀªÀÅ vÀ£Àß ¸ÀA¸ÀÌøw ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀgÀA¥ÀgÉUÀ¼À «±ÉõÀvÉUÀ¼À£ÀÄß

¥Àæw©A©¸ÀĪÀ PÉ®ªÀÅ aºÉßUÀ¼À£ÀÄß §¼ÀPÉ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß gÁ¶ÖçÃAiÀÄ aºÉßUÀ¼ÀÄ
J£ÀÄߪÀgÄÀ . ªÀÄÄRåªÁV gÁµÀÖçzéd
Às ªÀÄvÀÄÛ gÁµÀÖç¯ÁAbÀ£ª
À ÅÀ MAzÀÄ zÉñÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ aºÉßUÀ¼ÄÀ .
¥Àæw zÉñÀPÀÆÌ vÀ£ÀßzÉà DzÀ gÁµÀÖçVÃvɬÄzÉ. ºÁUÉAiÉÄà ¨sÁgÀvÀ zÉñÀPÉÌ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÁætÂ,
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀQë EªÉ. ¥ÀæeÉUÀ¼À°è zÉñÁ©üªÀiÁ£À ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁªÉÊPÀåvÉ ¨ÉÃgÀÆgÀ®Ä EªÀÅ ¥ÀÆgÀPÀ.
to

£ÀªÀÄä gÁµÀÖçVÃvÉ:
‘d£ÀUÀtªÀÄ£À’ ¨sÁgÀvÀzÀ gÁµÀÖçVÃvÉ. EzÀ£ÀÄß gÀ«ÃAzÀæ£ÁxÀ oÁPÀÆgï CªÀgÀÄ 1911gÀ°è
t
No

§AUÁ° ¨sÁµÉAiÀÄ°è gÀa¹zÀgÀÄ. F ¢ÃWÀðVÃvÉAiÀÄ LzÀÄ ªÀÈvÀÛUÀ¼À°è ªÉÆzÀ® ªÀÈvÀÛªÀ£ÀÄß

ªÀiÁvÀæ gÁµÀÖçVÃvÉAiÉÄAzÀÄ ¸ÀA«zsÁ£À ¸À¨sÉAiÀÄÄ 24 d£ÀªÀj 1950gÀAzÀÄ CAVÃPÀj¹vÀÄ.
VÃvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÁqÀ®Ä ¨ÉÃPÁUÀĪÀ PÁ¯ÁªÀ¢ü 52 ¸ÉPÉAqÀÄUÀ¼ÀÄ. PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è
¸ÀAQë¥ÀÛªÁV VÃvÉAiÀÄ ªÉÆzÀ® ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ£ÉAiÀÄ ¸Á®ÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæªÉà ºÁqÀ¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ.
EzÀPÉÌ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 20 ¸ÉPÉAqÀÄUÀ¼ÀÄ vÀUÀ®ÄvÀÛªÉ.

114
 gÁµÀÖçVÃvÉUÉ UËgÀªÀ ¸À°è¸ÀĪÀÅzÀÄ ¥ÀæwAiÉƧ⠨sÁgÀwÃAiÀÄ£À PÀvÀðªÀå. CUËgÀªÀ
¸ÀÆa¸ÀĪÀÅzÀÄ, CzÀgÀ ºÁqÀÄ«PÉUÉ CrØ¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ ±Á¸À£ÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ ²PÁëºÀð C¥ÀgÁzsÀ.
gÁµÀÖçVÃvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÁqÀĪÁUÀ ²¹Û¤AzÀ £ÉÃgÀªÁV ¤®è¨ÉÃPÀÄ.
GZÁÑgÀzÀ°è vÀ¦à®èzÀAvÉ ºÁqÀ¨ÉÃPÀÄ.
£ÀªÀÄä gÁµÀÖçzsÀéd:
zséd
À ªÀÅ gÁµÀÖçzÀ MAzÀÄ ¯ÁAbÀ£.À gÁµÀÖçzéd
Às ªÀÅ ¸ÁévA
À vÀöæ å,

d
zÉñÀ¥ÉæêÀÄ, MUÀÎlÄÖ ºÁUÀÆ ¤µÉ×AiÀÄ ¥ÀæwÃPÀªÁVzÉ.
gÁµÀÖçzsÀédªÀÅ ¸ÀÛA¨sÀzÀ ªÉÄïÉÃjzÁUÀ ¥ÀæwAiÉƧ⠥ÀæeÉAiÀÄ

he
ºÀÈzÀAiÀÄ vÀÄA©§gÀÄvÀÛzÉ.

is
¸ÀévAÀ vÀæ ¨sÁgÀvz
re S À À wæªt
À ð zséd
À ªÀtð£É: £ÀªÄÀ äzÄÀ ªÀÄÆgÀÄ gÁµÀÖçzsÀéd
§tÚUÀ½AzÀ PÀÆrzÀ zsÀédªÁVzÉ. ªÉÄÃ¯É PÉøÀj, ªÀÄzsÀå ©½
B
bl
ªÀÄvÀÄÛ PɼÀUÉ ºÀ¹gÀÄ §tÚUÀ½ªÉ. ©½ §tÚzÀ ªÀÄzsÀåzÀ°è ¤Ã° §tÚzÀ ZÀPÀæ«zÉ. ZÀPÀæzÀ°è
E¥ÀàvÀÛ£Á®ÄÌ CgÀUÀ½ªÉ. ZÀPÀæzÀ ªÁå¸À ©½ ¥ÀnÖAiÀÄ CUÀ®zÀµÉÖà EzÉ.
be T
pu
zsÀédªÀÅ DAiÀÄvÁPÁgÀªÁVzÉ. CzÀgÀ GzÀÝUÀ®UÀ¼À C£ÀÄ¥ÁvÀ 3:2 EgÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÆgÀÄ
K

§tÚzÀ ¥ÀnÖU¼ À ÄÀ ¸ÀªÄÀ ¥Àª

æ iÀ ÁtzÀ°g
è ÄÀ vÀª
Û .É zséd
À zÀ §mÉÖAiÀÄÄ ºÀwÛ ªÀÄvÀÄÛ gÉõÉäAiÀÄzÁÝVgÀ¨ÃÉ PÀÄ.
©

eÉÆvÉUÉ CzÀÄ PÉÊ£ÉÃAiÉÄÎAiÀÄzÁÝVgÀ¨ÉÃPÀÄ. CzÀgÀ zÁgÀ PÉʬÄAzÀ¯Éà ªÀiÁrzÁÝVgÀ¨ÉÃPÀÄ.

gÁµÀÖçzsÀédzÀ «±ÉõÀvÉ:
£ÀªÀÄä gÁµÀÖçzsÀédzÀ §tÚUÀ¼ÀÄ K£À£ÀÄß ºÉüÀÄvÀÛªÉ? PÉøÀj §tÚªÀÅ ¤¸ÁéxÀð ºÁUÀÆ
vÁåUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀAPÉÃw¹zÀgÉ, ©½ §tÚªÀÅ ¸ÀvÀå, ±ÁAw, ¥Àj±ÀÄzÀÞvÉAiÀÄ ¥ÀæwÃPÀªÁVzÉ. ºÀ¹gÀÄ
¸À¸Àå±ÁåªÀįÉAiÀiÁzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀ; PÀȶ, PÉÊUÁjPÉUÀ¼À ¸ÀªÀÄÈ¢ÞAiÀÄ UÀÄgÀÄvÀÄ. ZÀPÀæªÀÅ
to

¸ÁgÀ£ÁxÀzÀ C±ÉÆÃPÀ ¸ÀÛA¨sÀzÀ°ègÀĪÀ ZÀPÀæzÀ ¥ÀæwgÀÆ¥ÀªÁVzÉ. C±ÉÆÃPÀZÀPÀæªÀÅ ¤gÀAvÀgÀ

ZÀ®£ÉAiÀÄ ºÁUÀÆ ¥ÀæUÀwAiÀÄ ¥ÀæwÃPÀªÀÇ ºËzÀÄ.
t

gÁµÀÖçzsÀéd ¸ÀA»vÉ
No

zsÀéd PÉƼÉAiÀiÁVgÀ¨ÁgÀzÀÄ, ºÀj¢gÀ¨ÁgÀzÀÄ.

ºÁj¸ÀĪÁUÀ AiÀiÁªÁUÀ®Æ PÉøÀj §tÚ ªÉÄÃ¯É §gÀĪÀAvÉ ºÁj¸À¨ÉÃPÀÄ.
gÁµÀÖçzsÀédzÀ JvÀÛgÀPÉÌ ¨ÉÃgÁªÀ zsÀédªÀ£ÀÄß ºÁj¸À¨ÁgÀzÀÄ.
PÀA§zÀ vÀÄ¢AiÀĪÀgÉUÀÆ ªÉÄïÉÃj¹ ºÁj¸À¨ÉÃPÀÄ.

115
 iÀiÁªÁUÀ®Æ ¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄzÀ £ÀAvÀgÀ gÁµÀÖçzsÀédªÀ£ÀÄß ºÁj¸À¨ÉÃPÀÄ;
A
¸ÀÆAiÀiÁð¸ÀÛPÉÌ ªÉÆzÀ®Ä E½¹ ªÀÄraqÀ¨ÉÃPÀÄ.
Á¶ÖçÃAiÀÄ ±ÉÆÃPÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸ÀĪÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è zsÀédªÀ£ÀÄß CzsÀð JvÀÛgÀPÉÌ
g
ºÁj¸ÀĪÀÅzÀÄ.
zsÀédªÀ£ÀÄß §®UÉÊ° »rzÀÄ £ÀqÉAiÀĨÉÃPÀÄ.
zsÀédªÀ£ÀÄß £É®PÉÌ vÁV¸À¨ÁgÀzÀÄ.

d
¥Áè¹ÖPï zsÀédªÀ£ÀÄß §¼À¸À¨ÁgÀzÀÄ.

he
£ÀªÀÄä gÁµÀÖç¯ÁAbÀ£À

is
re S £ÀªÀÄä gÁµÀÖç¯ÁAbÀ£ÀªÀ£ÉÆߪÉÄä UÀªÀĤ¹.EzÀÄ ¸ÁgÀ£ÁxÀzÀ
C±É Æ ÃPÀ £ À ²¯Á¸À Û A ¨s À z À ¨É Æ Ã¢UÉ A iÀ Ä (ªÉ Ä Ã®Ä¨s Á UÀ z À )
B
bl
gÀÆ¥ÁAvÀgÀªÁVzÉ. ¨ÉÆâUÉAiÀÄ°è ¹AºÀUÀ½gÀĪÀÅzÀjAzÀ EzÀ£ÀÄß
be T
`¹AºÀ ¨ÉÆâUÉ’ J£ÀÄߪÀgÀÄ. ¸ÁgÀ£ÁxÀzÀ ¹AºÀ ¨ÉÆâUÉAiÀÄÄ
pu
K

£ÀªÀÄä gÁµÀÖç¯ÁAbÀ£À CxÀªÁ ªÀÄÄzÉæ ªÀÄÆ® ²®àPÀÈwAiÀÄ°è £Á®ÄÌ

¹AºÀUÀ¼ÀÄ £Á®ÄÌ ¢PÀÄÌUÀ½UÉ ªÀÄÄRªÀiÁr, MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ¨É£ÀÄß
©

ªÀiÁr, ¦ÃoÀªÉÇAzÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¤AwªÉ. ¦ÃoÀªÀÅ UÀÄAqÁVzÉ. CzÀgÀ

£Á®ÄÌ ¢PÀÄÌUÀ¼À®Æè MAzÉÆAzÀÄ ZÀPÀæ«zÉ. D ZÀPÀæUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ D£É,
UÀƽ, PÀÄzÀÄgÉ, ¹AºÀUÀ¼À avÀæt«zÉ. ¦ÃoÀzÀ°ègÀĪÀ ZÀPÀæªÀ£ÀÄß
`zsÀªÀÄðZÀPÀæ’ªÉAzÀÆ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. £ÀªÀÄä gÁµÀÖçzsÀédzÀ ©½AiÀÄ
gÁµÀÖç¯ÁAbÀ£À
¥ÀnÖAiÀÄ £ÀqÀÄªÉ ZÀPÀæzÀ aºÉ߬ÄzÉ.
to

¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ £ÀªÀÄä gÁµÀÖç¯ÁAbÀ£ÀªÀ£ÀÄß 26 d£ÀªÀj 1950gÀAzÀÄ CAVÃPÀj¹vÀÄ.

avÀæzÀ°è ªÀÄÆgÉà ¹AºÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ PÁt¸ÀÄvÀÛªÉ. ¦ÃoÀzÀ PɼÀUÉ zÉêÀ£ÁUÀj °¦AiÀÄ°è §gÉzÀ
t
No

``¸ÀvÀåªÉÄêÀ dAiÀÄvÉÃ’’ (¸ÀvÀåªÉÇAzÉà UÉ®ÄèvÀÛzÉ) JA§ ªÀÄÄAqÀPÀ G¥À¤µÀwÛ£À ªÁPÀå«zÉ.

gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥Áæt ºÁUÀÆ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀQë
ºÀÄ° £ÀªÀÄä gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÁætÂ. £ÉÆÃqÀ®Ä CzÀÄ DPÀµÀðPÀ ºÁUÀÆ UÀA©üÃgÀ. CzÀgÀ
ªÉÄÊPÀlÄÖ §°µÀ×. £À«®Ä ¨sÁgÀvÀzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀQë. PÉA¥ÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ¼À¢ «Ä±Àæ §tÚzÀ gÉPÉÌ;
vÀ¯ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É vÀÄgÁ¬ÄAiÀÄAwgÀĪÀ UÀjAiÀÄļÀî £À«®Ä £ÉÆÃqÀ®Ä ªÀÄ£ÉÆúÀgÀ.

116
 d
he
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥Áæt ºÀÄ° gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀQë £À«®Ä

gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÁªÉÊPÀåvÉ

is
re S
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÁªÉÊPÀåvÉAiÀÄ CxÀð: gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÁªÉÊPÀåªÉAzÀgÉ M§âgÀÄ E£ÉÆߧâgÀ §UÉÎ
B
bl
CxÀªÁ MAzÀÄ d£ÁAUÀ E£ÉÆßAzÀÄ d£ÁAUÀzÀ §UÉÎ zÉéõÀ, C¸ÀÆAiÉÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀǪÁðUÀæºÀ
be T
¦ÃrvÀgÁUÀzÉ MAzÀÄ JA§ ¨sÁªÀ£É¬ÄAzÀ §zÀÄPÀĪÀÅzÀÄ. §zÀ¯ÁV M§âgÀÄ E£ÉÆߧâgÀ£ÀÄß
pu
K

UËgÀ«¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÁUÀÆ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ËºÁzÀðvɬÄAzÀ EgÀĪÀÅzÀÄ. J®ègÀÄ gÁµÀÖçªÉA§

MAzÉà PÀÄlÄA§zÀ ¸ÀªÀĸÀzÀ¸ÀågÀÄ J£ÀÄߪÀ ¨sÁªÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆAzÀĪÀÅzÀÄ. eÁw, ªÀÄvÀ,
©

¥ÀAUÀqÀ, zsÀªÀÄð, °AUÀ vÁgÀvÀªÀÄå«®èzÉ MAzÀÄ zÉñÀzÀ d£ÀgÉ®ègÀÆ MAzÉà J£ÀÄߪÀ

¨sÁªÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀĪÀÅzÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÁªÀPÀåvÉÉ. MAzÀÄ ¸À±ÀPÀÛ gÁµÀÖç ¤ªÀiÁðtPÉÌ EAvÀºÀ
¨sÁªÀ£É J®ègÀ®Æè ªÀÄÆqÀĪÀÅzÀÄ CUÀvÀå. ¨sÁgÀwÃAiÀÄgɯÁè MAzÉà J£ÀÄߪÀ ¨sÁªÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß
UÀnÖUÉƽ¸ÀĪÀÅzÉà gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÁªÉÊPÀåvÉ.
to

¥ÁæªÄÀ ÄRåvÉ: MAzÀÄ gÁµÀçÖzÀ d£ÀvA

É iÀÄ°è MUÀÎlÄÖ GAlĪÀiÁqÀ®Ä ¨sÁªÉÊPÀåvÉ CUÀvåÀ ªÁVzÉ.
gÁµÀÖçzÀ »vÁ¸ÀQA Û iÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸®
À Ä, C©üªÈÀ ¢Þ ºÉÆAzÀ®Ä gÁµÀÖçzÀ d£ÀgÄÀ vÁªÉ®g è Æ
À MAzÉA§
t

¨sÁªÀ£É ¨É¼É¸À®Ä ¨sÁªÉÊPÀåvÉ CUÀvÀåªÁVzÉ. ¨sÁªÉÊPÀåvÉAiÀÄÄ zÉñÀzÀ ¸ÀªÀÄUÀævÉ, ¸ÉÆÃzÀgÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ

No

¸ÀªÀiÁ£ÀvÉUÉ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÉæÃgÀuÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.

¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÉÊ«zsÀåvÉ
¨sÁgÀvÀzÀ ««zsÀvÉAiÀÄÄ ¥ÁæPÀÈwPÀ ªÉÊ«zsÀå, fêÀ ªÉÊ«zsÀå ºÁUÀÆ d£ÀfêÀ£À ªÉÊ«zsÀåzÀ°è
¥ÀæPÀlUÉÆArzÉ.

117
 ¥ÁæPÀÈwPÀ ªÉÊ«zsÀå: ¨sÁgÀvÀzÀ°è §®Ä JvÀÛgÀzÀ ¥ÀªÀðvÀ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ, Cw GzÀÝzÀ
£À¢UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «±Á®ªÁzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ½ªÉ. CAvÉAiÉÄà CvÀåAvÀ ZÀ½AiÀÄ ºÁUÀÆ
¸ÉPÉAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀUÀ½ªÉ. ¸ÀÄqÀĪÀ ªÀÄgÀĨsÀÆ«ÄAiÀÄÆ E°èzÉ. zÀlÖPÁqÀÄ, vÀA¦£À
¸ÀgÉÆêÀgÀ, zsÀĪÀÄÄPÀĪÀ d®¥ÁvÀ, ªÀÄ£À¸É¼ÉAiÀÄĪÀ PÀgÁªÀ½, £ÀÆgÁgÀÄ aPÀÌ¥ÀÅlÖ
¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ-EªÀÅ £ÀªÀÄUÉ ¥ÀæPÀÈwAiÀÄÄ ¤ÃrzÀ PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ.
êÀ ªÉÊ«zsÀå: ¨sÁgÀvÀzÀ fêÀ ªÉÊ«zsÀå C¥ÁgÀªÁzÀzÀÄÝ. dUÀwÛ£À°è EµÉÆÖAzÀÄ
f
fêÀªÉÊ«zsÀåzÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ EgÀĪÀÅzÀÄ PÉ®ªÀÅ ªÀiÁvÀæ.

d
he
FªÀgUÉ É 47,000 ºÉZÄÀ Ñ ¸À¸åÀ ªU
À ð
À UÀ¼£
À ÄÀ ß UÀÄgÀÄw¹ ªÀtð  ¸À¯ÁVzÉ. zÉñÀz° À è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ
90,000 §UÉAiÀÄ ªÉÊ«zsåÀ ªÀÄAiÀÄ ¥ÁætÂU½À ªÉ. CªÀÅUÀ¼° À è 1,232 §UÉAiÀÄ ¥ÀQëªU À ð
À UÀ¼ÄÀ ªÀÄvÀÄÛ

is
re S
2,546 §UÉAiÀÄ «Ää£ÀªU
B À ðÀ UÀ¼ÄÀ EªÉ. ªÀtðªÀÄAiÀÄ fêÀ¸A À PÀÄ® ¨sÁgÀvz
À À CªÀÄÆ®å D¹Û.

bl
£À ªÉÊ«zsÀå: «±Á® ¨sÁgÀvÀzÀ°è ««zsÀ §UÉAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄPÉÌ ¸ÉÃjzÀ d£ÀjzÁÝgÉ.
d
be T
pu
CªÀgÀ gÀÆ¥À, ªÉÄÊPÀlÄÖ, ¨sÁµÉ, ªÉõÀ¨sÀƵÀt, DºÁgÀ, jÃw¤Ãw, DZÁgÀ
K

«ZÁgÀ, ªÀÄvÀzsÀªÀÄðUÀ¼ÀÄ §UɧUÉAiÀÄzÁVzÉ. £ÀªÀÄä d£ÀfêÀ£ÀzÀ ¸ÉÆUÀ¸À£ÀÄß

PÀuÁÚgÉ PÀAqÀÄ ¸À«AiÀÄ®Ä ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÄvÁÛr §gÀ¨ÉÃPÀÄ.
©

§ºÀÄvÀézÀ°è KPÀvÉ
««zsÀ ¨sÁµÉ, ¸ÀA¸ÀÌøw, zsÀªÀÄðUÀ¼À°è £ÀA©PÉ EnÖgÀĪÀ d£À ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ fêÀ£À
«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß §ºÀĸÀA¸ÀÌøw CxÀªÁ §ºÀÄvÀé J£À߯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¨sÁgÀvÀªÀÅ ªÉÊ«zÀåªÀÄAiÀÄ
gÁµÀÖçªÁVzÀÄÝ, «±ÀézÀ d£À¸A À SÉåAiÀÄ°è JgÀq£
À AÉ iÀÄ ¸ÁÜ£ª
À £
À ÄÀ ß ¥Àq¢
É zÉ. ¨sËUÉÆýPÀªÁVAiÀÄÆ
to

©ü£ÀßvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀ zÉñÀ £ÀªÀÄäzÀÄ. ¥ÀæwAiÉƧ⠥ÀæeÉAiÀÄÆ vÀ£ÀVµÀÖ §AzÀ zsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß

C£ÀĸÀj¸À§ºÀÄzÁVzÉ. ¥ÁæzÉòPÀ ¨sÁµÉUÀ¼À¯Éèà ªÀiÁvÀ£Ár ¸ÁªÀiÁfPÀ fêÀ£ÀzÀ°è
¨ÉgÉAiÀħºÀÄzÁVzÉ. ºÁUÁV, ¨sÁgÀvÀzÀ°è F ºÀ®ªÀÅ ©ü£ÀßvÉUÀ½AzÀ ªÁ¹¸ÀĪÀ d£ÀgÀÄ
t
No

LPÀåvɬÄA¢gÀĪÀÅzÀjAzÀ §ºÀÄvÀézÀ®Æè KPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. ««zsÀ ¨sÁµÉ,

¸ÀA¸ÀÌøw, zsÀªÀÄðUÀ¼À°è £ÀA©PÉ EnÖgÀĪÀ §ºÀĸÀA¸ÀÌøwAiÀÄ d£ÀgÀÄ E°è ªÁ¸ÀªÁVzÁÝgÉ.
«©ü£Àß zsÀªÀÄðUÀ¼ÀļÀî £ÀªÀÄä zÉñÀzÀ°è ¥ÀæwAiÉƧ⠥ÀæeÉAiÀÄÆ vÀ£ÀVµÀÖ §AzÀ zsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß
C£ÀĸÀj¸À§ºÀÄzÁVzÉ. F ºÀ®ªÀÅ ©ü£ÀßvÉUÀ½AzÀ MAzÀÄ gÁµÀÖçzÀ°è ªÁ¹¸ÀĪÀ d£ÀgÀÄ
LPÀåvɬÄAzÀgÀĪÀÅzÀjAzÀ §ºÀÄvÀézÀ®Æè KPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. §ºÀÄvÀéªÀ£ÀÄß £ÀªÀÄä
¸ÀA«zsÁ£ÀªÀÅ ªÀĤ߹zÉ. §ºÀÄvÀéªÀÅ AiÀiÁªÀvÀÆÛ KPÀvÉUÉ ªÀiÁgÀPÀªÀ®è, ¥ÀÆgÀPÀ.

118
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ KPÀvÉUÉ ªÀiÁgÀPÀªÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ
ÁwÃAiÀÄvÉ: eÁwÃAiÀÄvÉAiÉÄAzÀgÉ ¨ÉÃgÉ eÁwAiÀÄ «gÀÄzÀÞªÁV vÀªÀÄä eÁwAiÀÄ£ÀÄß
e
JwÛ PÀlÄÖªÀÅzÀÄ. vÀªÀÄä eÁwAiÉÄà ±ÉæõÀ× G½zÀªÀÅ PÀ¤µÀתÉA§ ªÉÄðjªÉÄAiÉÄÃ
eÁwÃAiÀÄvÉ. eÁwÃAiÀÄvÉAiÀÄÄ KPÀvÉUÉ ªÀiÁgÀPÀªÁVzÉ. EAzÀÄ eÁwÃAiÀÄvÉ J¯Áè
PÉëÃvÀæUÀ¼À£ÀÄß DªÀj¹zÉ. EzÀjAzÁV ¸ÀAPÀÄavÀ ¨sÁªÀ£É ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛzÉ. ºÁUÁV
eÁwÃAiÀÄvÉ zÉñÀzÀ LPÀåvÉUÉ ªÀiÁgÀPÀªÁVzÉ.

d
ªÀÄwÃAiÀĪÁzÀ: ¨ÉÃgÉ zsÀªÀÄðQÌAvÀ vÀªÀÄä zsÀªÀÄðªÉà ±ÉæõÀתÁzÀÄzÀÄ JAzÀÄ

he
£ÀA§ÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÉêÀ® vÀªÀÄä zsÀªÀÄðzÀ ¸À®ÄªÁV ªÀiÁvÀæ ºÉÆqÉzÁqÀĪÀÅzÀÄ
ªÀÄwÃAiÀĪÁzÀ CxÀªÁ PÉÆêÀÄĪÁzÀ. PÉÆêÀÄĪÁzÀªÀÅ ±ÁAwAiÀÄ£ÀÄß PÀzÀqÀÄvÀÛzÉ.

is
EzÀjAzÀ fêÀ ªÀÄvÀÄÛ D¹Û¥Á¹ÛUÀ¼À £Á±À ¸ÀA¨sÀ«¸ÀÄvÀÛzÉ. CµÉÖà C®è EzÀÄ
re S
d£ÀgÀ £ÀqÀÄ«£À ¸ÉßúÀ ¸ËºÁzÀðvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÁ¼ÀĪÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. PÉÆêÀÄĪÁzÀªÀÅ
B
bl
£Á£Á ªÀÄvÀzsÀªÀÄðzÀ d£ÀgÀ°è ºÉÆAzÁtÂPÉ E®èzÀAvÉ ªÀiÁr, zÉñÀzÀ ¥ÀæUÀwUÉ
be T
vÉÆqÀPÁVzÉ. C©üªÀÈ¢ÞUÉ PÀAlPÀªÁVzÉ.
pu
K

ÁæzÉòPÀªÁzÀ: gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÁªÉÊPÀåvÉUÉ ªÀiÁgÀPÀªÁUÀ§ºÀÄzÁzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ

¥
CA±À ¥ÁæzÉòPÀªÁzÀ. vÀ£Àß ¥ÀæzÉñÀzÀ PÁ¼Àf PÀÄjvÀÄ ªÀåQÛVgÀĪÀ KPÀ¥ÀQëÃAiÀÄ
©

¤µÉ× ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAPÀÄavÀ ¨sÁªÀ£ÉAiÉÄà ¥ÁæzÉòPÀªÁzÀ. DzÀgÉ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ ¥ÀæPÁgÀ

£ÀªÀÄäzÀÄ ««zsÀ gÁdåUÀ¼ÀļÀî MPÀÆÌl ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁzÀÝjAzÀ ¥ÁæzÉòPÀ ¨sÁµÉ,
¸ÀA¸ÀÌøw, DqÀ½vÀUÀ¼À C¹ÛvÀéªÀÇ ªÀÄÄRå. DzÀÝjAzÀ gÁµÀÖçzÀ ¸ÀªÀÄUÀævÉUÉ zsÀPÉÌ vÀgÀĪÀ
KPÀ¥ÀQëÃAiÀÄ ¥ÁæzÉòPÀªÁzÀ DgÉÆÃUÀåPÀgÀªÀ®è. £ÁªÀÅ ‘ªÉÆzÀ®Ä ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ
D£ÀAvÀgÀ MAzÀÄ gÁdå CxÀªÁ ¥ÀæzÉñÀPÉÌ ¸ÉÃjzÀªÀgÀÄ’ JA§ÄzÀ£ÀÄß CjAiÀĨÉÃPÀÄ.
to

¥ÁæzÉòPÀªÁzÀªÀÅ ¥ÀævÉåÃPÀvÁªÁzÀªÁUÀ¨ÁgÀzÀÄ. DUÀ CzÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ KPÀvÉUÉ

wêÀæ zsÀPÉÌ GAmÁUÀĪÀÅzÀÄ.
t
No

UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À°è ZÀað¹ GvÀÛj¹.

1. `««zsÀvÉAiÀÄ°è KPÀvÉ’ JAzÀgÉãÀÄ?
2. ¨sÁgÀvÀzÀ°è KPÀvÉUÉ ¥ÀÇgÀPÀªÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
3. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ KPÀvÉUÉ ªÀiÁgÀPÀªÁzÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?

119
ZÀað¹.
gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÁªÉÊPÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀ ¤nÖ£À°è AiÀiÁªÀ ¤¢ðµÀÖ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß
vÉUÉzÀÄPÉƼÀÀÄzÀÄ?
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ.
1. KPÀvÉUÉ ªÀiÁgÀPÀªÁzÀ ¤ªÀÄä UÁæªÀÄzÀ ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀnÖªÀiÁr
¥ÀjºÁgÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹.
2. EAzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¨sÁªÉÊPÀåzÀ zÀȶÖAiÀÄ°è C£ÉÃPÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄj¸ÀÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ

d
£ÀªÉÄä®ègÀ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §A¢gÀĪÀ «ZÁgÀ. EzÀPÉÌ PÁgÀtUÀ¼ÉãÀÄ? CzÀ£ÀÄß

he
¸Àj¥Àr¸ÀĪÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ? zÉñÀzÀ°è ¨sÁªÉÊPÀå ºÉÃUÉ ªÀÄÆr¸À§ºÀÄzÀÄ? MAzÀÄ
ZÀZÁðPÀÆlªÀ£ÀÄß K¥Àðr¹ ªÀÄÆr§AzÀ ¸À®ºÉUÀ¼À ¥ÀnÖªÀiÁr.

is
re S B
bl
be T
* * * * *
pu
K
t to©
No

120
 ¨sÀÆUÉÆüÀ «eÁÕ£À
¥ÁoÀ UÉÆèÃ¨ï ªÀÄvÀÄÛ £ÀPÁ±ÉUÀ¼ÀÄ
11
¥ÁoÀzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
¨sÀÆUÉÆüÀ «eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀjAiÀiÁV CjvÀÄPÉƼÀî®Ä ªÀiÁzÀj UÉÆüÀ (UÉÆèèï) ªÀÄvÀÄÛ
£ÀPÁ±ÉUÀ¼ÀÄ GvÀÛªÀÄ PÀ°PÁ ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼ÁVªÉ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÀiÁzÀjAiÀiÁzÀ UÉÆèèï£À CxÀð
ªÀÄvÀÄÛ G¥ÀAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ. £ÀPÁ±ÉUÀ¼À CxÀð, «zsÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À

d
G¥ÀAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ. £ÀPÁ±ÉUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ NzÀ®Ä ¨ÉÃPÁUÀĪÀ

he
¥ÀæªÀÄÄR aºÉßUÀ¼À£ÀÄß F ¥ÁoÀzÀ°è ¥ÀjZÀ¬Ä¸À¯ÁVzÉ.
¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ

is
1] re S
UÉÆèèï£ÀÄß CzÀgÀ
CxÉÊð¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
B ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ ªÀÄvÀÄÛ G¥ÀAiÉÆÃUÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ

bl
2] £ÀPÁ±ÉUÀ¼À «zsÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À®Ä ¨ÉÃPÁzÀ WÀlPÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß
be T
w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ.
pu
K

3] £ÀPÁ±ÉUÀ¼ÀÄ ºÉÆA¢gÀ§ºÀÄzÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR aºÉß ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ

CªÀÅUÀ¼À G¥ÀAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß CjAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
©

4] £ÀPÁ±ÉUÀ¼À°ègÀĪÀ ¨sËUÉÆýPÀ ¸ÀAPÉÃvÀ ªÀÄvÀÄÛ aºÉßUÀ¼À£ÀÄß UÀ滸ÀĪÀÅzÀÄ.

5] £ÀPÁ±É NzÀĪÀ P˱À®ªÀ£ÀÄß CjvÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.
1. ªÀiÁzÀj UÉÆüÀ (UÉÆèèï)
CxÀð: »A¢£À ¸É«Ä¸ÀÖj£À°è ¤ÃªÀÅ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
to

DPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ UÁvÀUæ ¼

À £
À ÄÀ ß PÀÄjvÀÄ CzsåÀ AiÀÄ£À ªÀiÁr¢ÝÃj.
¨sÀÆ«ÄAiÀÄÄ `fAiÀiÁAiÀiïØ’ (Geoid) DPÁgÀzÀ°èzÀÄÝ
CzÀ£ÀÄß ªÀiÁzÀj UÉÆüÀUÀ½AzÀ ¤gÀƦ¸À§ºÀÄzÀÄ.
t

PÀÈvÀPÀ G¥ÀUÀæºÀUÀ½AzÀ ¥ÀqÉzÀ bÁAiÀiÁavÀæ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ

No

£ÉÊd avÀæt ªÀÄvÀÄÛ DPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ

CzÀgÀ°è £ÁªÀÅ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ
£ÉÆÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥ÀæwgÀÆ¥ÀªÁzÀ ªÀiÁzÀj
UÉÆüÀªÀ£ÀÄß wgÀÄV¸À§ºÀÄzÁzÀÄzÀjAzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ
¥ÀÆtð £ÉÆÃlªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå.
ªÀiÁzÀj UÉÆüÀ (UÉÆèèï)

121
ªÀiÁzÀj UÉÆüÀzÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ
`UÉÆèÃ¨ï’ EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ MAzÀÄ aPÀÌ ªÀiÁzÀjAiÀiÁVzÉ. EzÀÄ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ £ÉÊd
UÉÆüÁPÁgÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀÄ £ÀPÁ±ÉAiÀÄAvÉ ZÀ¥ÀàmÉAiÀiÁzÀÄzÀ®è. eÉÆvÉUÉ
ºÀ®ªÀÅ ®PÀëtUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ªÀiÁ»wUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ. EzÉÆAzÀÄ ¸ÀgÀ¼ÀªÁzÀ PÀ°PÁ
G¥ÀPÀgÀt. F ªÀiÁzÀjAiÀÄ£ÀÄß ªÉÄÃf£À ªÉÄÃ¯É ElÄÖ wgÀÄV¹ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ««zsÀ ¨sËUÉÆýPÀ
¥ÀjPÀ®à£ÉUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀħºÀÄzÀÄ.
G¥ÀAiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ

d
C. `UÉÆèÃ¨ï’ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ DPÁgÀªÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä

he
¸ÀºÁAiÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ.
D. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À ¨sÀÆRAqÀ, ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ

is
re S
¸ÁUÀgÀUÀ¼À ¸ÁÜ£À, UÁvÀæ ªÀÄvÀÄÛ DPÁgÀ w½AiÀÄ®Ä
£ÉgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
B
bl
E. EzÀÄ CPÁëA±À ªÀÄvÀÄÛ gÉÃSÁA±ÀUÀ½AzÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À
be T
pu
¤RgÀ ¸ÁÜ£À ªÀÄvÀÄÛ gÁdQÃAiÀÄ UÀrUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¸Áål¯ÉÊmï avÀæ
K

¸ÀºÀPÁjAiÀiÁVzÉ.
©

F. GvÀÛªÀÄ ªÀiÁzÀjUÉÆüÀªÀÅ ¨sÀÆCPÀëzÀ N®Ä«PÉ, ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ZÀ®£ÉUÀ¼ÀÄ, zÉÊ£ÀA¢£À

ªÀÄvÀÄÛ ªÁ¶ðPÀ ZÀ®£É ºÁUÀÆ CªÀÅUÀ¼À ¥ÀjuÁªÀÄ w½AiÀÄ®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁVzÉ.
GzÁ: ºÀUÀ®Ä-gÁwæ, IÄvÀÄUÀ¼ÀÄ.
G. UÉÆèèï¤AzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À ««zsÀ ¨sËUÉÆýPÀ, ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀiÁ»wUÀ¼À£ÀÄß
w½AiÀħºÀÄzÀÄ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ: ¥ÀªÀðvÀ, ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä, ªÉÄÊzÁ£À, ªÀÄgÀĨsÀÆ«Ä,
¢éÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ, £À¢, ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ CgÀtåUÀ¼ÀÄ EvÁå¢.
to

2. £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ (£ÀPÁ±ÉUÀ¼ÀÄ)
UÉÆèèïUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄUÉ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ PÀÄjvÁzÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ.
t
No

DzÀgÉ MAzÀÄ ¸ÀܼÀ, gÁdå, zÉñÀ ºÁUÀÆ EvÀgÀ ¨sËUÉÆýPÀ ®PÀëtUÀ¼À «ªÀgÀªÁzÀ ªÀiÁ»w
¥ÀqÉAiÀÄ®Ä £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛªÉ.
¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥ÀÆtð CxÀªÁ ¨sÁUÀ±ÀB ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄvÀ®zÀ ªÉÄÃ¯É ªÀiÁ¥ÀPÀPÉÌ (Scale)
C£ÀÄUÀÄtªÁV gÀƦ¸ÀĪÀ DPÀÈwAiÉÄà (avÀæ) £ÀPÉëAiÀiÁVzÉ. £ÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀ «eÁÕ£À
ªÀÄvÀÄÛ PÀ¯ÉUÉ `£ÀPÁë±Á¸ÀÛç’ J£ÀÄߪÀgÀÄ. ««zsÀ ¥ÀæPÁgÀzÀ £ÀPÉëUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹ vÀAiÀiÁj¹zÀ
¥ÀĸÀÛPÀªÀ£ÀÄß `CmÁè¸ï’ CxÀªÁ `£ÀPÁ±É ¥ÀĸÀÛPÀ’ J£ÀÄߪÀgÀÄ.

122
£ÀPÁ±ÉUÀ¼À «zsÀUÀ¼ÀÄ
£ÀPÁ±ÉUÀ¼À£ÀÄß CªÀÅUÀ¼À ªÀiÁ¥ÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ GzÉÝñÀUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É C£ÉÃPÀ «zsÀUÀ¼ÁV
«AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
1) ªÀiÁ¥ÀPÀ DzsÁjvÀ £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ
ªÀiÁ¥ÀPÀ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É £ÀPÉëUÀ¼À£ÀÄß JgÀqÀÄ «zsÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
C) zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ: EªÀÅ aPÀÌ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß

d
PÀAzÁAiÀÄ £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀܼÀ ¸ÀégÀÆ¥À £ÀPÉëUÀ¼ÉAzÀÄ «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ. PÀAzÁAiÀÄ £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ
ªÉÊAiÀÄQÛPÀ D¹Û §UÉÎ ªÀiÁ»w ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ. ¨sÀƸÀégÀÆ¥À £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¸ÀܼÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæzÉñÀzÀ

he
ºÉaÑ£À ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛªÉ.

is
re S B
bl
be T
pu
K
t ©
to
No

zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ £ÀPÉë

123
 D) aPÀÌ ¥ÀæªÀiÁtzÀ £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ: EªÀÅ «±Á®ªÁzÀ ¥ÀæzÉñÀªÀ£ÀÄß ¤gÀƦ¸ÀÄvÀÛªÉ. GzÁ:
¥Àæ¥ÀAZÀ, ¨sÀÆRAqÀUÀ¼ÀÄ, zÉñÀ EvÁå¢. EªÀÅUÀ¼À°è ¨sÀÆ¥Àl ªÀÄvÀÄÛ CmÁè¸ï ¥ÀĸÀÛPÀUÀ¼ÉAzÀÄ
JgÀqÀÄ «zsÀUÀ½ªÉ.

d
is he
re S B
bl
be T
pu
K
©

aPÀÌ ¥ÀæªÀiÁtzÀ £ÀPÉë

¨sÆ
À ¥ÀlUÀ¼ÄÀ CmÁè¸ïUÀ½VAvÀ zÉÆqÀتÅÀ . CªÀÅUÀ¼£
À ÄÀ ß vÀgU
À w
À UÀ¼°
À è ¨ÉÆÃzs£
À À ¸Ázs£
À ª
À ÁV
G¥ÀAiÉÆÃV¸À¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ. CªÀÅ gÁdQÃAiÀÄ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ, ªÉÄïÉäöÊ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ
¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæªÀÄÄR ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛªÉ.
to

2) GzÉÝñÀ DzsÁjvÀ £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ

EªÀÅ «µÀAiÀiÁzsÁjvÀ £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß F PɼÀPÀAqÀAvÉ «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
t
No

C) ¸Áé¨sÁ«PÀ £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ: EªÀÅ £ÉʸÀVðPÀªÁzÀ «µÀAiÀÄUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀÄÝ ¨sÀÆ ªÉÄïÉäöÊ

®PÀëtUÀ¼ÁzÀ ¥ÀªÀðvÀ, ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä, §AiÀÄ®Ä ¥ÀæzÉñÀ, £À¢ EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛªÉ.
D) gÁdQÃAiÀÄ £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ: EªÀÅ gÁdå, zÉñÀ, RAqÀ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À ¸ÁÜ£À, «¹ÛÃtð
EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛªÉ.

124
 E) ºÀAaPÉ £ÀPÉëUÀ¼ÀÄ: F £ÀPÉëUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀƧ¼ÀPÉ, ªÁAiÀÄÄUÉÆüÀzÀ GµÁÚA±À, ªÀļÉ,
d£À¸ÀASÉå, ªÀÄtÄÚ, ¸Áé¨sÁ«PÀ ¸À¸ÀåªÀUÀð, ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ, R¤d, PÉÊUÁjPÉ, gÉʮĪÀiÁUÀð, gÀ¸ÉÛ,
d®ªÀiÁUÀðUÀ¼ÀÄ EvÁå¢ ºÀAaPÉAiÀÄ §UÉÎ w½AiÀÄ®Ä G¥ÀAiÉÆÃV¸À¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ.
£ÀPÉëAiÀÄ ªÀÄƯÁA±ÀUÀ¼ÀÄ
¹zÀÞªÁzÀ GvÀª
Û ÄÀ £ÀPA
ëÉ iÀÄÄ ¸ÀÆPÀª
Û ÁzÀ ²Ã¶ðPÉ, ªÀiÁ¥ÀP,À CPÁëA±À ªÀÄvÀÄÛ gÉÃSÁA±ÀU¼
À ÄÀ ,
¢PÀÄÌ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÆa ªÀÄÄAvÁzÀ CUÀvÀåªÁzÀ ªÀiÁ»wUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.

d
he
1. ²Ã¶ðPÉ (vÀ¯É§gÀºÀ): ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ £ÀPÉëAiÀÄÄ CªÀ±ÀåPÀªÁV ²Ã¶ðPÉAiÀÄ£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. CzÀÄ £ÀªÀÄUÉ ¨ÉÃPÁzÀ M¼À«µÀAiÀĪÀ£ÀÄß w½¸ÀĪÀÅzÀÄ. GzÁ: ¨sÁgÀvÀzÀ

is
¨sËUÉÆýPÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ, ¨sÁgÀvÀzÀ DqÀ½vÀ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ EvÁå¢.
re S B
bl
2. ªÀiÁ¥ÀPÀ: ªÀiÁ¥ÀPÀªÀÅ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À JgÀqÀÄ ¸ÀܼÀUÀ¼À CAvÀgÀªÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä
£ÀªÄÀ UÉ ¸ÀºÁAiÀĪÁVzÉ. ¨sÆ
À «ÄAiÀÄ ªÉÄð£À ªÁ¸Àª
Û À zÀÆgÀPÆ
À Ì (CAvÀgPÀ Æ
À Ì) ªÀÄvÀÄÛ £ÀPÁ±ÉAiÀÄ
be T
pu
ªÉÄð£À zÀÆgÀPÀÆÌ EgÀĪÀ ¥ÀjªÀiÁtªÉà ªÀiÁ¥ÀPÀ. £ÀPÁ±ÉAiÀÄ ªÉÄð£À JgÀqÀÄ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÄ
K

vÀÄA¨Á ºÀwÛgÀzÀ°èªÉ JAzɤ¹zÀgÀÆ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É CªÀÅ vÀÄA¨Á zÀÆgÀzÀ°ègÀÄvÀÛªÉ.

©

3. CPÁëA±À ªÀÄvÀÄÛ gÉÃSÁA±ÀUÀ¼ÀÄ: EªÀÅ PÁ®à¤PÀ gÉÃSÉUÀ¼À eÁ®ªÁVªÉ. £ÀPÁ±ÀzÀ

ªÉÄð£À ¸ÀܼÀªÉÇAzÀgÀ ¸ÁÜ£À, zÀÆgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¢PÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
4. ¢PÀÄÌ: £ÀPÉëAiÀÄ°è `G’ (N) CPÀëgÀªÀżÀî ¨ÁtzÀ UÀÄgÀÄw£À aºÉ߬ÄAzÀ GvÀÛgÀ ¢PÀÌ£ÀÄß
¸ÀÆa¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¨ÁtzÀ vÀÄ¢ GvÀÛgÀPÉÌ ¤zÉðñÀPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. F aºÉ߬ÄAzÀ MªÉÄä
to

GvÀÛgÀ ¢PÀÄÌ w½AiÀÄÄvÀÛ¯Éà EvÀgÉ ¢PÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀgÀ¼ÀªÁV UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ.

5. ¸ÀÆa: £ÀPÉëAiÀÄ°è ¸ÀÆa¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀPÁÌV §¼ÀPÉ ªÀiÁqÀĪÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
t
No

¸ÀÆaUÉ `£ÀPÁë ¸ÀÆa’ J£ÀÄߪÀgÀÄ. EzÀÄ £ÀPÁ±ÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÄƯÁA±ÀªÁVzÀÄÝ, £ÀPÁ±ÉAiÀÄ°è

vÉÆÃj¹gÀĪÀ J®è ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀÆaAiÀÄ°è ««zsÀ §tÚUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
¨sËUÉÆýPÀ aºÉßUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. GzÁ: ¤Ã° §tÚªÀÅ d®gÁ²UÀ¼À£ÀÄß, ºÀ¹gÀÄ §tÚ
ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀĪÀÅzÀÄ EvÁå¢.

125
 d
is he
re S B
bl
GvÀÛgÀ ¢PÀÄÌ ¤gÀÆ¥ÀuÉ £ÀPÁë ¸ÀÆa
be T
£ÀPÁ±ÉUÀ¼À G¥ÀAiÉÆÃUÀ: £ÀPÁ±ÉUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄUÉ ºÀ®ªÀÅ jÃwAiÀÄ°è £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛªÉ.
pu
K

£ÀPÁ±ÉUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄUÉ £ÀUÀgÀ, f¯Éè, gÁdå, zÉñÀ, RAqÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À ¸ÀܼÀ,

¤zÉðñÀ£À w½AiÀÄ®Ä ¸ÀºÁAiÀĪÁUÀÄvÀÛªÉ.
©

¨sËwPÀ ®PÀëtUÀ¼ÁzÀ ¥ÀªÀðvÀ, ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä, ªÀÄgÀĨsÀÆ«Ä, wÃgÀ ¥ÀæzÉñÀ, ¢éÃ¥À

ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸À®Ä ¸ÀºÀPÁjAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ.
¥ÀæzÉñÀUÀ¼À ¸ÁjUÉ-¸ÀA¥ÀPÀð (gÀ¸ÉÛ, gÉÊ®Ä, ªÁAiÀÄĪÀiÁUÀðUÀ¼ÀÄ)UÀ¼À£ÀÄß CjAiÀÄ®Ä
C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄvÀÛªÉ.
to

¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ, R¤dUÀ¼ÀÄ, PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ EvÁå¢UÀ¼À ºÀAaPÉAiÀÄ£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀPÉÌ

£ÉgÀªÁUÀÄvÀÛªÉ.
t
No

AiÀÄÄzÀÞ ºÁUÀÆ gÀPÀëuÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è ¸ÉʤPÀjUÉ §ºÀ¼À G¥ÀAiÉÆÃUÀªÁUÀÄvÀÛªÉ.

CªÀÅUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÁ¹UÀjUÉ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ¤ÃqÀĪÀªÀÅ.
£ÀPÁ±ÉUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¨ÉÆÃzsÀ£Á CxÀªÁ PÀ°PÁ ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼ÁVªÉ.
CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß MAiÀÄÄåªÀÅzÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀ.

126
 3. ¨sËUÉÆýPÀ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ
MAzÀÄ ¸ÀAPÉÃvÀªÀÅ MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ«£À PÀ®à£ÉAiÀÄ aºÉßAiÀiÁVzÉ. £ÀPÉëAiÀÄ°è §¼À¸ÀĪÀ
¸ÀAPÉÃvÀU¼
À ÄÀ ¥À¥
æ A
À ZÀzÁzÀåAvÀ MAzÉà jÃwAiÀiÁVgÀÄvÀÛª.É ¸ÀAPÉÃvÀU¼
À ÄÀ ªÉÊ«zsåÀ ªÀiÁ»wUÀ¼£
À ÄÀ ß
MzÀV¸ÀÄvÀÛªÉ.
§tÚUÀ¼ÀÄ: ¤ÃªÀÅ £ÀPÁ±ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃrzÁUÀ ««zsÀ §tÚUÀ¼À£ÀÄß PÁtÄwÛÃj. F §tÚUÀ¼ÀÄ
£ÀPÁ±ÉU¼À À ªÉÄÃ¯É ««zsÀ ¥ÁæPÈÀ wPÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼£
À ÄÀ ß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛª.É ¥ÁæPÈÀ wPÀ £ÀPÁ±ÉAiÀÄ°è §¼À¸ÄÀ ªÀ
ªÀĺÀvÀézÀ §tÚUÀ¼ÉAzÀgÉ,

d
is he
re S B
bl
be T
pu
K

¨sËUÉÆýPÀ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ
t ©
to
No

ªÀtð ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ

127
 C) ¤Ã°: d®¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. - ªÀĺÁ¸ÁUÀgÀ, ¸ÀªÀÄÄzÀæ, ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ
Ev猢.
D) ºÀ¹gÀÄ: ªÉÄÊzÁ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀUÀÄÎ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.
E) ºÀ¼À¢: JvÀÛgÀªÁzÀ ¨sÀƨsÁUÀUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ½VAvÀ JvÀÛgÀªÁzÀ
¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.

d
F) PÀAzÀÄ: ¨ÉlÖUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀªÀðvÀUÀ½VAvÀ PÀrªÉÄ JvÀÛgÀzÀ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ.

he
G) PÀqÀÄ PÀAzÀÄ §tÚ: Cw JvÀÛgÀªÁzÀ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À£ÀÄß ¤gÀƦ¸ÀÄvÀÛzÉ.
H) ©¼ÀÄ¥ÀÄ CxÀªÁ £ÉÃgÀ¼É §tÚ: »ªÀÄ¢AzÁªÀÈvÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛªÉ.

is
re S
C®èzÉ gÁdQÃAiÀÄ £ÀPÁ±ÉUÀ¼À°è f¯Éè CxÀªÁ gÁdåUÀ¼À°è PÀÆqÀ¯Éà UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀPÉÌ
B
bl
««zsÀ §tÚUÀ½AzÀ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß awæ¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
be T
UÉgU
É ¼
pu
À ÄÀ : £ÀPÁ±ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É gÀ¸ÛÉ, gÉÊ®Ä, ªÁAiÀÄĪÀiÁUÀð EvÁå¢ eÁ®UÀ¼£
À ÄÀ ß vÉÆÃj¸À®Ä
K

««zsÀ §UÉAiÀÄ UÉgU

É ¼
À £
À ÄÀ ß ««zsÀ §tÚU½
À AzÀ J¼ÉAiÀįÁUÀĪÀÅzÀÄ. PÀ¥ÄÀ à §tÚª£
À ÄÀ ß UÀrgÉÃSÉU¼
À ÄÀ ,
©

PÉA¥ÀÄ §tÚªÀ£ÀÄß gÀ¸ÉÛUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸À®Ä EvÁå¢AiÀiÁV G¥ÀAiÉÆÃV¸À¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ.

4. £ÀPÁ±ÉAiÀÄ£ÀÄß NzÀÄ«PÉ
£ÀPÁ±ÉUÀ¼À£ÀÄß N¢ CxÀð ªÀiÁrPÉƼÀî®Ä PÉ®ªÉÇAzÀÄ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß w½¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. MAzÀÄ
CxÀð¥ÀÆtð ±À§Þ vÀAiÀiÁj¸À®Ä ¤ªÀÄUÉ ºÉÃUÉ ªÀtðªÀiÁ¯É w½¢gÀ¨ÉÃPÉÆà ºÁUÉAiÉÄà £ÀPÉë
to

NzÀĪÀÅzÀgÀ°èAiÀÄÆ ««zsÀ §tÚUÀ¼ÀÄ, gÉÃSÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ aºÉßUÀ¼À §UÉÎAiÀÄÆ w½¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.

t
No

128
 d
is he
re S B
bl
be T
pu
K
to
t©
No

£ÀPÉë NzÀĪÀ «zsÁ£ÀzÀ ¤gÀÆ¥ÀuÉ

129
 «.¸ÀÆ.: ªÀiÁ¥ÀPÀªÀ£ÁßzsÀj¹ PÀ®§ÄgÀV ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁUÀ®PÉÆÃmÉ f¯Áè PÉÃAzÀæUÀ¼À £ÉÃgÀ
CAvÀgÀ 222 Q.«ÄÃ.UÀ¼ÁVgÀÄvÀÛzÉ.
£ÀPÁ±É NzÀĪÀÅzÀÄ MAzÀÄ P˱À®å. £ÁªÉ®ègÀÆ £ÀPÁ±É ªÉÄð£À ¸ÀܼÀ ªÀÄvÀÄÛ ««zsÀ
®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä PÉ®ªÀÅ ¥Àjtw ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¤zÉðñÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. CªÀÅ F PɼÀPÀAqÀAwªÉ.
1. ¸ÀܼÀ UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«PÉ: ªÉÄð£À ¸ÀܼÀUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä £ÁªÀÅ CPÁëA±À ªÀÄvÀÄÛ
gÉÃSÁA±ÀUÀ¼À §UÉÎ w½¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.

d
2. ¢PÀÄÌ UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«PÉ: £ÀPÁ±É ªÉÄð£À ¸ÀܼÀzÀ ¢PÀÌ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä GvÀÛgÀzÀ ¢QÌUÉ

he
ªÀÄÄR ªÀiÁrzÀ ¨ÁtzÀ aºÉßAiÀÄ£ÀÄß w½zÀgÉ G½zÀ ¢PÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀgÀ¼ÀªÁV
UÀÄgÀÄw¹PÉƼÀÀÄzÀÄ.

is
re S
3. ¸ÀܼÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ UÀÄgÀÄw¸ÀÄ«PÉ: JgÀqÀÄ ¸ÀܼÀUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ
B
bl
w½AiÀÄ®Ä £ÀPÁ±ÉAiÀÄ°è PÉÆnÖgÀĪÀ ªÀiÁ¥ÀPÀªÀÅ ¸ÀºÀPÁjAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ.
ºÉƸÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
be T
pu
ªÀiÁzÀjUÉÆüÀ (UÉÆèèï), £ÀPÁ±É, ¸À¤ßªÉñÀ, ¨sËUÉÆýPÀ ®PÀët, CmÁè¸ï, ªÀiÁ¥ÀPÀ,
K

£ÀPÁë±Á¸ÀÛç, ¸ÀÆa, ²Ã¶ðPÉ, aºÉß, ¸ÁjUÉ ¸ÀA¥ÀPÀð.

©

¤ªÀÄUÉ w½¢gÀ°
CvÀåAvÀ ¥ÀÄgÁvÀ£À £ÀPÁ±ÉAiÀÄÄ ¨Á©¯ÉÆäAiÀÄzÀ°è (Qæ.¥ÀÆ.2300) PÀAqÀħAzÀgÉ,
VæÃPï£À RUÉÆüÀ «eÁÕ¤AiÀiÁzÀ PÁèrAiÀĸï mÁ¯É«ÄAiÀĪÀgÀ (Qæ.±À. 90-168)
CmÁè¸ï ¥ÀæxÀªÀÄzÁÝVzÉ.
«±Á® ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀĪÀ £ÀPÁ±ÉUÀ¼ÀÄ aPÀÌ ¥ÀæªÀiÁtzÀ £ÀPÉëUÀ¼ÁVzÀÄÝ,
to

aPÀÌ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀĪÀ £ÀPÁ±ÉUÀ¼ÀÄ zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ £ÀPÁ±ÉUÀ¼ÁVªÉ.

¨sÀÆUÉÆüÀ±Á¸ÀÛç CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ°è £ÀPÁ±ÉUÀ¼ÀÄ £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅ ¨ÉÆÃzsÀ£À
t

¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼ÀÄ.
No

¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄð£À ¤RgÀ CAvÀgÀªÀ£ÀÄß w½AiÀÄ®Ä £ÁªÀÅ ªÀiÁ¥ÀPÀªÀ£ÀÄß ¸ÉA.«ÄÃ.¤AzÀ

Q.«ÄÃ.UÉ CxÀªÁ CAUÀÄ®¢AzÀ ªÉÄÊ°UÉ ¥ÀjªÀwð¹PÉƼÀî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.
DAiÀĸÁÌAwÃAiÀÄ PÀA¥Á¹£À°ègÀĪÀ ªÀÄļÀÄî AiÀiÁªÁUÀ®Æ GvÀÛgÀ ¢PÀÌ£ÉßÃ
vÉÆÃj¸ÀÄvÀÛzÉ.

130
GvÀÛj¹.
1. ªÀiÁzÀjUÉÆüÀ CxÀªÁ UÉÆèèï JAzÀgÉãÀÄ?
2. UÉÆèèï£À JgÀqÀÄ G¥ÀAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß w½¹.
3. £ÀPÁ±É JAzÀgÉãÀÄ?
4. £ÀPÁ±ÉUÀ¼À ««zsÀ ¥ÀæPÁgÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
5. £ÀPÁ±ÉUÀ¼À JgÀqÀÄ G¥ÀAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß w½¹.

d
6. CmÁè¸ï CxÀªÁ £ÀPÁ±É ¥ÀĸÀÛPÀ JAzÀgÉãÀÄ?

he
7. ªÀiÁ¥ÀPÀ JAzÀgÉãÀÄ?
8. ¨sËUÉÆýPÀ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼ÀÄ JAzÀgÉãÀÄ?

is
re S
9. £ÀPÉëAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÄƯÁA±ÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?
B
bl
10. £ÀPÉëAiÀÄ°è d®gÁ²UÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀĪÀ AiÀiÁªÀ §tÚªÀ£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¸À¯ÁUÀĪÀÅzÀÄ?
be T
pu
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ
K

1. PÁUÀzÀ, gÀ§âgï ZÀAqÀÄ CxÀªÁ E¤ßvÀgÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ½AzÀ AiÀÄxÁªÀvÁÛV ¨sÀÆUÉÆüÀzÀ

©

ªÀiÁzÀj vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀÅzÀÄ.
2. ««zsÀ ¥ÀæPÁgÀzÀ £ÀPÉëUÀ¼À£ÀÄß ElÄÖPÉÆAqÀÄ CªÀÅUÀ¼À ¥ÀæªÀÄÄR ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß
UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ.
3. ¨sÁgÀvÀzÀ ¨ÁºÀå £ÀPÉëAiÀÄ°è ¸ÀÆPÀÛ §tÚUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¹.
C) ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁæPÀÈwPÀ ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ.
to

D) ¨sÁgÀvÀªÀ£ÁߪÀj¹gÀĪÀ ¸ÁUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ½UÉ §tÚ ºÁPÀĪÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ

ºÉ¸Àj¸ÀĪÀÅzÀÄ.
t
No

* * * * *

131
 ¥ÁoÀ KµÀå - ªÉÊ¥ÀjÃvÀåUÀ¼À RAqÀ
12
¥ÁoÀzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
KµÀå RAqÀzÀ ¸ÁÜ£À, «¹ÛÃtð ªÀÄvÀÄÛ ¨sËUÉÆýPÀ ¸À¤ßªÉñÀ, ¥ÁæzÉòPÀ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ,
¥ÁæPÀÈwPÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ, ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ, ªÁAiÀÄÄUÀÄt ªÀÄvÀÄÛ ¸À¸ÀåªÀUÀð,
¥ÀæªÀÄÄR R¤dUÀ¼ÀÄ, d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ, ºÀAaPÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁAzÀævÉUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀ
¥ÀjZÀAiÀÄ F ¥ÁoÀzÀ°èzÉ.

d
¸ÁªÀÄxÀåðUÀ¼ÀÄ

he
1] KµÀå RAqÀzÀ ¸ÁÜ£À, «¹ÛÃtð, ¨sËUÉÆýPÀ ¸À¤ßªÉñÀ ºÁUÀÆ ªÉÊ¥ÀjÃvÀåUÀ¼À
®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ.

is
re S
2] ¥ÁæzÉòPÀ «¨sÁUÀUÀ¼À «AUÀqÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À £ÀqÀĪÀt ºÉÆðPÉ §UÉÎ
B
bl
CjAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
be T
3] KµÀåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁæPÀÈwPÀ «¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀ «ªÀgÀuÉ ¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ.
pu
K

4] £À¢UÀ¼À ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄUÀ¼À £ÀqÀĪÀt ¸ÀA§AzsÀ w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.

©

5] ªÁAiÀÄÄUÀÄt ªÀÄvÀÄÛ ¸Áé¨sÁ«PÀ ¸À¸ÀåªÀUÀðUÀ¼À £ÀqÀĪÀt ¸ÀA§AzsÀ PÀÄjvÀÄ

w½AiÀÄĪÀÅzÀÄ.
6] ¥ÀæªÀÄÄR R¤dUÀ¼ÀÄ, CªÀÅUÀ¼À ºÀAaPÉ. d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ, ºÀAaPÉ ªÀÄvÀÄÛ
d£À¸ÁAzÀævÉ PÀÄjvÀÄ w½zÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ.

1. ¸ÁÜ£À, «¹ÛÃtð ªÀÄvÀÄÛ ¨sËUÉÆýPÀ ¸À¤ßªÉñÀ

to

¥ÀjZÀAiÀÄ : ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¨sÀÆRAqÀUÀ¼À°è KµÀå zÉÆqÀØzÀÄ. »ÃUÁV CzÀÄ ¥ÁæPÀÈwPÀ

®PÀët, ªÁAiÀÄÄUÀÄt, ¸À¸ÀåªÀUÀð, ªÀ£Àåfë, ªÀÄt£
Ú À ¥ÀPæ ÁgÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀå
t

ºÉÆA¢zÉ. F RAqÀzÀ°è CvÀåAvÀ JvÀÛgÀªÀżÀî ¥ÀªÀðvÀ, ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä, ¥sÀ®ªÀvÁÛzÀ

No

«±Á® ªÉÄÊzÁ£À, ªÀÄgÀĨsÀÆ«Ä, £À¢ ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀgÉÆêÀgÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ.

eÉÆvÉUÉ ¨sÁµÉ, zsÀªÀÄð, d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ºÀAaPÉ ªÀÄvÀÄÛ d£À¸ÁAzÀævÉUÀ¼À°èAiÀÄÆ £ÁªÀÅ
ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. DzÀÝjAzÀ KµÀåªÀ£ÀÄß “ªÉÊ¥ÀjÃvÀåUÀ¼À RAqÀ” JAzÀÄ
PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.

132
 ZÀlĪÀnPÉ: KµÀå RAqÀªÀ£ÀÄß ªÉÊ¥ÀjÃvÀåUÀ¼À RAqÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀ
PÁgÀtUÀ¼ÉãÉA§ÄzÀ£ÀÄß ZÀað¹. KµÀåzÀ ¨sÀÆ¥ÀlªÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¢lÄÖPÉÆAqÀÄ ZÀað¹.

¸ÁÜ£À: KµÀå RAqÀªÀÅ 10-160 GvÀÛgÀ¢AzÀ 770-410 GvÀÛgÀ CPÁëA±À ºÁUÀÆ

260-040 ¥ÀǪÀð¢AzÀ 1690-400 ¥À²ÑªÀÄ gÉÃSÁA±ÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ «¸ÀÛj¹zÉ.
ªÀįÉõÀå¢AzÀ ¸Àé®à zÀQëtzÀ°è ¨sÀƪÀÄzsÀågÉÃSÉ ºÁUÀÆ PÀPÁðlPÀ ¸ÀAPÁæAw ªÀÈvÀÛªÀÅ
¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ CgÉéAiÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ºÁAiÀÄÄÝ ºÉÆÃVªÉ.
«¹ÛÃtð: KµÀåRAqÀzÀ MlÄÖ ¨sËUÉÆýPÀ «¹ÛÃtð ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 44 «Ä°AiÀÄ£ï

d
ZÀ.Q.«ÄÃ.UÀ¼ÀÄ. EzÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÉÄïÉäöÊ «¹ÛÃtðzÀ°è ±ÉÃ.33 ¨sÁUÀzÀµÁÖVzÉ. F

he
RAqÀªÀÅ ¥ÀÇtðªÁV GvÀÛgÀ UÉÆüÁzsÀðzÀ°èzÉ.

is
re S B
bl
be T
pu
K
©
to

¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è KµÁåzÀ ¸ÁÜ£À

t

¨sËUÉÆýPÀ ¸À¤ßªÉñÀ: KµÁå RAqÀªÀÅ ªÀÄÆgÀÄ PÀqÉ ¸ÁUÀgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ MAzÀÄ

No

PÀqÉ ¨sÀƨsÁUÀ¢AzÁªÀj¹zÉ. ¸ÀÄvÀÄÛªÀj¢gÀĪÀ ¸ÁUÀgÀUÀ¼ÉAzÀgÉ: GvÀÛgÀzÀ°è DQÖðPï,

¥ÀǪÀð¨sÁUÀzÀ°è ¥É¹¦üPï ªÀÄvÀÄÛ zÀQëtzÀ°è »AzÀƸÁUÀgÀUÀ¼ÀÄ. ¥À²ÑªÀÄPÉÌ AiÀÄÆgÉÆÃ¥ï
RAqÀ«zÉ.
KµÀå ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÆgÉÆÃ¥ï RAqÀUÀ¼À UÀrAiÀÄÄ ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀªÁzÀ PÁ®à¤PÀ
gÉÃSÉAiÀiÁVzÀÄÝ, CzÀÄ CAPÀÄqÉÆAPÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÆgÀ¯ï ¥ÀªÀðvÀ, PÁå¹àAiÀÄ£ï
¸ÀªÀÄÄzÀæ, PÀPÁ¸À¸ï ¥ÀªÀðvÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ¥ÀÅà ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ¼À ªÀÄÄSÁAvÀgÀ ºÁAiÀÄÄÝ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ.

133
 AiÀÄÆgÉÆÃ¥ï ªÀÄvÀÄÛ KµÀåUÀ¼À£ÀÄß MlÄÖUÀÆr¹ 'AiÀÄÆgɵÀå' J£ÀÄߪÀgÀÄ

d
is he
re S B
bl
be T
pu
K
©

KµÁåzÀ ¸ÁÜ£À ªÀÄvÀÄÛ ¨sËUÉÆýPÀ ¸À¤ßªÉñÀ

KµÀå ªÀÄvÀÄÛ D¦üæPÀ RAqÀUÀ¼À UÀrAiÀÄÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¸ÀÆAiÉÄÃeï PÁ®ÄªÉAiÀÄ

ªÀÄÄSÁAvÀgÀ ºÁUÀÆ KµÀå ªÀÄvÀÄÛ D¸ÉÖçðAiÀÄUÀ¼À UÀr gÉÃSÉAiÀÄÄ £ÀÆåV¤ ªÀÄvÀÄÛ
D¸ÉÖçðAiÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÁAiÀÄÄÝ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ.
to

2. KµÀåzÀ ¥ÁæzÉòPÀ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ

t

EAzÀÄ KµÀåzÀ°è 48 zÉñÀUÀ½ªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PɼÀPÀAqÀAvÉ LzÀÄ ¥ÁæzÉòPÀ

No

UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ.
1. ¥ÀǪÀð KµÀå: EzÀgÀ°è aãÀ, GvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀQët PÉÆjAiÀÄ, d¥Á£ï,
ºÁAPïPÁAUï, vÉʪÁ£ï ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAUÉÆðAiÀÄ zÉñÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjªÉ. EzÀÄ GvÀÛgÀzÀ°è
«±Á®ªÁzÀ gÀµÀå, zÀQëtzÀ°è zÀQët KµÀå ªÀÄvÀÄÛ DUÉßÃAiÀÄ KµÀåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ «¸ÀÛj¹zÉ.
2. DUÉßÃAiÀÄ KµÀå: EzÀÄ ªÀÄAiÀÄ£Áägï, ¯ÁªÉÇøï, «AiÉÄmÁßA, xÉʯÉAqï,
PÁA¨ÉÆÃrAiÀiÁ, ªÀįÉõÀå, EAqÉÆ£ÉõÀå, ¹AUÁ¥ÀÅgÀ, §Äæ£Éí ªÀÄvÀÄÛ ¦ü°¥ÉàöÊ£ïì

134
zÉñÀUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆArzÉ. EzÉÆAzÀÄ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥À. ¢éÃ¥À ¸ÀªÀÄƺÀUÀ¼À ¥ÀæzÉñÀ.
GzÁ: ¸ÀĪÀiÁvÀæ, eÁªÀ, ¸ÀįÁªÉò, ¨ÉÆäðAiÉÆ, ¥Á¥ÀŪÀ EvÁå¢. EzÀgÀ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ
»AzÀƸÁUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀǪÀðPÉÌ ¥É¹¦üPï ¸ÁUÀgÀUÀ½ªÉ.

JµÀåzÀ ¥ÁæzÉòPÀ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ

d
is he
re S B
bl
be T
pu
K
©

KµÁåzÀ ¥ÁæzÉòPÀ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ

3. zÀQët KµÀå: EzÀÄ ¨sÁgÀvÀ, ¨ÁAUÁèzÉñÀ, ¨sÀÆvÁ£À, £ÉÃ¥Á®, ¥ÁQ¸ÁÛ£À,

to

²æîAPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ°ØêïìUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆArzÉ. EªÀÅUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÀ Cw zÉÆqÀØzÀÄ.

EzÀ£ÄÀ ß zÀQëtzÀ°è »AzÀƸÁUÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ G¥À¨Ás UÀU¼À ÁzÀ §AUÁ¼À PÉÆ°è ªÀÄvÀÄÛ
CgÀ©â ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄvÀÄÛªÀj¢ªÉ. GvÀÛgÀzÀ°è »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ¸ÀgÀtÂ, ¥ÀǪÀðPÉÌ
t
No

ªÀÄAiÀÄ£Áägï ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄPÉÌ C¥ÁϤ¸ÁÛ£ÀUÀ½ªÉ.

4. £ÉÊIÄvÀå KµÀå: C¥sïWÁ¤¸ÁÛ£À, §ºÉæãï, ¸ÉÊ¥Àæ¸ï, EgÁ£ï, EgÁPï,
E¸Éæïï, eÉÆÃqÁð£ï, PÀĪÉÊvï, ¯É§£Á£ï, NªÀÄ£ï, PÀmÁgï, ¹jAiÀÄ, ¥Áå¯É¥ÉÖöÊ£ï,
¸Ë¢CgÉéAiÀÄ, CgÀ¨ï J«ÄgÉÃmïì, AiÉĪÀÄ£ï ªÀÄvÀÄÛ lQð zÉñÀUÀ¼ÀÄ F «¨sÁUÀzÀ°è
¸ÉÃgÀÄvÀÛª.É F «¨sÁUÀªÅÀ PÀ¥ÅÀ ส À ÄÀ ÄzÀz
æ À zÀQët ¨sÁUÀz° À èzÄÀ Ý, ¥À²ª
Ñ ÄÀ PÉÌ ªÉÄrlgÉäAiÀÄ£ï
¸ÀªÄÀ ÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀǪÀðPÉÌ ¨sÁgÀvUÀ ¼À À £ÀqÄÀ ªÉ «¸Àj
Û ¸ÀÄvÀz
Û .É EzÀÄ §ºÀ¼ª À ÁV ªÀÄgÀĨsÆ
À «Ä

135
ªÀÄvÀÄÛ CgɪÀÄgÀĨsÀÆ«ÄUÀ½AzÀ DªÀj¹zÀÝgÀÆ, ¥ÉmÉÆæðAiÀÄA ªÀÄvÀÄÛ £ÉʸÀVðPÀ
C¤®UÀ½AzÀ ¸ÀªÀÄÈzÀÞªÁVzÉ.
5. ªÀÄzsÀå KµÀå: EzÀÄ ¥À²ÑªÀÄ PÁå¹àAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ¢AzÀ ¥ÀƪÀðzÀ°è aãÀzÀªÀgÉUÉ
ºÁUÀÆ GvÀg Û z À °
À è PÀdQ¸ÁÛ£¢
À AzÀ zÀQt
ë zÀ°è EgÁ£ï-C¥ÁϤ¸ÁÛ£U À ¼
À ª
À g
À U
É É «¸Àj
Û ¹zÉ.
F ¨sÁUÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR zÉñÀUÀ¼ÉAzÀgÉ: PÀdQ¸ÁÛ£À, QVð¸ÁÛ£À, vÀdQ¸ÁÛ£À, lPÉäðä¸ÁÛ£À
ªÀÄvÀÄÛ GeÉâÃQ¸ÁÛ£À ºÁUÀÆ ¸ÉÊ©ÃjAiÀÄ(gÀµÀå)UÀ¼ÀÄ.
3. ¥ÁæPÀÈwPÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ

d
he
KµÀ å zÀ ¥Áæ P À È wPÀ ®PÀ ë t UÀ ¼ À ° è JvÀ Û g À ª ÁzÀ ¥À ª À ð vÀ ¸À g À t  U À ¼ À Ä ¥À æ ª À Ä ÄR
¨sÀƸÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÁVªÉ. eÉÆvÉUÉ ««zsÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä, ªÉÄPÀÌ®Ä ªÀÄtÄÚ¼Àî ªÉÄÊzÁ£À ªÀÄvÀÄÛ
¢éÃ¥À ¸ÀªÀÄƺÀUÀ¼À£ÀÆß ºÉÆA¢zÉ.

is
re S
¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁæPÀÈwPÀ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ: ¨sÀÆgÀZÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄïÉäöÊ ®PÀëtUÀ¼À£ÁßzsÀj¹
B
bl
KµÀåRAqÀªÀ£ÀÄß LzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁæPÀÈwPÀ «¨sÁUÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ:
be T
pu
1. ªÁAiÀĪÀå vÀUÀÄÎ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ 2. PÉÃAzÀæzÀ JvÀÛgÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ
K

3. zÀQët ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ 4. £À¢UÀ¼À ªÀĺÁ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ

©

5. ¢éÃ¥À ¸ÀªÀÄƺÀUÀ¼ÀÄ
1. ªÁAiÀĪÀå vÀUÀÄÎ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ: F «¨sÁUÀªÀÅ KµÀåzÀ ¥ÁæPÀÈwPÀ ®PÀëtUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑ
ªÀĺÀvÀéªÀżÀîzÀÄÝ. ¨ÉÃjAUï d®¸ÀA¢ü¬ÄAzÀ PÁå¹àAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀªÀgÉUÉ «¸ÀÛj¹zÉ.
PÉÃAzÀæzÀ JvÀÛgÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DQÖðPï ¸ÁUÀgÀzÀ £ÀqÀÄªÉ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. wæPÉÆãÀ
DPÁgÀªÀżÀî F «±Á®ªÁzÀ vÀUÀÄÎ ªÉÄÊzÁ£ÀªÀ£ÀÄß `¸ÉÊ©ÃjAiÀÄ ªÉÄÊzÁ£À’ JAzÀÄ
to

PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. GvÀÛgÀzÀ PÀqÉUÉ ¸ÁzsÁgÀt E½eÁgÀļÀîzÀÄÝ. F ªÉÄÊzÁ£ÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ

PÉ®ªÀÅ £À¢UÀ¼ÀÄ ºÀjAiÀÄÄvÀÛªÉ. GzÁ: °Ã£À, N¨ï ªÀÄvÀÄÛ AiÉĤì. EªÀÅ GvÀÛgÀzÀ PÀqÉUÉ
ºÀjzÀÄ DQÖðPï ¸ÁUÀgÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ.
t
No

2. PÉÃAzÀæzÀ JvÀÛgÀ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ: EzÀÄ KµÀåzÀ JgÀqÀ£É Cw ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁæPÀÈwPÀ

«¨sÁUÀ. ªÁAiÀĪÀå vÀUÀÄÎ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼À zÀQët ¨sÁUÀzÀ°èªÉ. ªÀÄzsÀå KµÀåzÀ°ègÀĪÀ ¥ÀªÀðvÀ
¸Àgt
À UÂ ¼
À £
À ÄÀ ß `PÉÃAzÀz
æ À JvÀÛgÀ ¨sÁUÀU¼
À ÄÀ ’ J£ÀÄߪÀgÄÀ . EzÀÄ KµÀå ªÉÄÊ£Àgï¤AzÀ ¨ÉÃjAUï
d®¸ÀA¢üªÀgÉUÀÆ «¸ÀÛj¹zÉ. E°è C£ÉÃPÀ ¥ÀªÀðvÀ ¸ÀgÀtÂUÀ¼ÀÄ ¥Á«Ägï UÀæAy¬ÄAzÀ
J¯ÉèqÉUÀÆ ºÀ©âªÉ. ¥ÀǪÀð¢QÌ£À ¸ÀgÀtÂUÀ¼À°è »ªÀiÁ®AiÀÄ, PÀÄ£ï®Ä£ï, PÁgÁPÉÆÃgÀA,
nAiÉÄ£ï±Á£ï, D¯ÁÖAiÀiï, ¸ÀAiÀiÁ£ï, AiÀĨÉÆèä, QAUÁ£ï ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁÖ£ïªÁAiÀiï

136
¥Àªð
À vÀU¼
À ÄÀ ªÀÄÄRåªÁzÀªÅÀ . ¥À²ª
Ñ ÄÀ zÀ ¸Àgt
À U
 ¼
À °
À è »AzÀÄPÀıï, QvÁðgï, ¸ÀįÉʪÀiÁ£ï,
J®âeïð, eÁUÉÆæøï, PÀPÁ¸À¸ï, ¥ÉÇAn£ï ªÀÄvÀÄÛ vÁgÀ¸ï ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjªÉ.
ªÀÄrPÉ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÁzÀ »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ
¸ÀgtÀ A
 iÀÄÄ ¥Á«Ägï UÀAæ y¬ÄAzÀ DUÉßÃAiÀÄPÉÌ
ºÀ©âª.É CªÀÅ ¥À¥
æ A
À ZÀz¯
À ÃèÉ CvÀåAvÀ JvÀg
Û ª
À ÁzÀ
¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ. E°è£À ªÀiËAmï JªÀgɸïÖ
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ¯Éèà JvÀÛgÀªÁzÀ ²RgÀ.

d
¥ÀªÀðvÀ ¸ÀgÀtÂUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ C£ÉÃPÀ ¥Àæ¸ÀÜ

he
¨sÆ
À «ÄUÀ½ªÉ. GzÁ: n¨Émï, ªÀÄAUÉÆðAiÀÄ,
ªÀiËAmï JªÀgɸïÖ
EgÁ£ï, C£ÀmÆ É Ã°AiÀÄ ¥À¸æ ÜÀ ¨Æ
Às «Ä EvÁå¢.

is
KµÀå RAqÀzÀ C£ÉÃPÀ £À¢UÀ¼ÀÄ F JvÀÛgÀzÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è GUÀªÀĪÁUÀÄvÀÛªÉ.
re S B
bl
be T
pu
K
t ©
to
No

KµÁåzÀ ¥ÁæPÀÈwPÀ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ

137
 3. zÀQët ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ: EªÀÅ PÀpt ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀánPÀ ²¯ÉUÀ½AzÀ gÀZÀ£ÉUÉÆAqÀ
¥ÀÅgÁvÀ£À ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄUÀ¼ÀÄ. CªÀÅUÀ¼À°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ CgÉéAiÀÄ, zÀR£ï
(¨sÁgÀvÀ), AiÀÄÄ£Áߣï (aãÀ) ªÀÄvÀÄÛ ±Á£ï (ªÀÄAiÀÄ£Áägï) ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä.
CgÉéAiÀÄ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄÄ MAzÀÄ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥À ªÀÄvÀÄÛ EzÉÆAzÀÄ ±ÀĵÀÌ
¥ÀæzÉñÀ.
zÀR£ï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ¢éÃ¥ÀzÀ ºÉZÀÄÑ ¨sÁUÀªÀ£ÁߪÀj¹zÉ.
ªÀÄzsÀå¨sÁgÀvÀzÀ ¨ÉlÖzÀ ¸Á®ÄUÀ¼ÀÄ, ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖ ºÁUÀÆ ¥ÀǪÀð WÀlÖUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EzÉ.

d
EzÀÄ ¥ÀǪÀð ¢QÌUÉ E½eÁgÁVzÀÄÝ, D ªÀÄÆ®PÀ C£ÉÃPÀ £À¢UÀ¼ÀÄ ºÀjAiÀÄĪÀªÀÅ.

he
aãÀzÀ £ÉÊIÄvÀåPÉÌ AiÀÄÄ£Áß£ï ¥Àæ¸ÀܨsÀƫĬÄzÉ. EzÉÆAzÀÄ G£ÀßvÀ ¸ÀÄtÚPÀ®Äè
¥ÀæzÉñÀ. EzÀgÀ ªÀÄÄAzÀĪÀjzÀ ¨sÁUÀªÉà ±Á£ï ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä.

is
re S
4. £À¢UÀ¼À ªÀĺÁ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ: »AzÀÆ ¸ÁUÀgÀ CxÀªÁ ¥É¹¦üPï ¸ÁUÀgÀUÀ½UÉ
¸ÉÃgÀĪÀ KµÀåzÀ £À¢UÀ¼À ªÉÄÊzÁ£ÀU¼
B
À £
À Æ
É ß¼ÀUÆ
É ArzÉ. E°è ºÀjAiÀÄĪÀ £À¢UÀ¼ÄÀ ªÉÄPÀÌ®Ä

bl
ªÀÄtÚ£ÀÄß ¸ÀAZÀAiÀÄ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÉÆA¢UÉ ¥sÀ®ªÀvÁÛzÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹ªÉ. F
be T
«¨sÁUÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ: ¹jAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EgÁPï£À mÉÊVæ¸ï-AiÀÄÄ¥Àænøï,
pu
¨sÁgÀvÀ-¥ÁQ¸ÁÛ£ÀUÀ¼À ¹AzsÀÆ-UÀAUÀ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ, ªÀÄAiÀÄ£Áäj£À EgÀªÁr, EAqÉÆ-
K

aãÀzÀ «ÄãÁªÀiï ªÀÄvÀÄÛ «ÄÃPÁAUï, aãÀzÀ aAiÀiÁAUï-fAiÀiÁAUï (AiÀiÁAUïmÉì),

©

¹QAiÀiÁAUï ªÀÄvÀÄÛ ºÁéAUïºÉÆ £À¢ ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ. EªÀÅ ºÉZÀÄÑ d£À¨sÀjvÀªÁVªÉ.

5. ¢éÃ¥À ¸ÀªÀÄƺÀ: KµÀ å RAqÀ z À DUÉ ß ÃAiÀ Ä ªÀ Ä vÀ Ä Û ¥É ¹ ¦ü P ï wÃgÀ U À ¼ À ° è
C£ÉÃPÀ ¢éÃ¥ÀUÀ½ªÉ. CªÀÅ GvÀÛgÀzÀ°è PÀªÀÄZÀlÌ¢AzÀ zÀQëtzÀ°è ¦ü°¥ÉàöÊ£ïì ªÀÄvÀÄÛ
¨ÉÆäðAiÉƪÀgU É É ªÀiÁ¯ÉAiÀÄAvÉ ºÀ©âª.É CªÀÅ LzÀÄ ¸ÀªÄÀ ÄzÀU
æ ½
À AzÀ DªÀj¹ªÉ. GzÁ:
NSÉÆÃl¸ÀÌ ¸ÀªÀÄÄzÀæ, d¥Á£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæ, ºÀ¼À¢ ¸ÀªÀÄÄzÀæ, ¥ÀǪÀð aãÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ
to

zÀQët aãÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ.

¥ÀæªÀÄÄR ¢éÃ¥À ¸ÀªÀÄƺÀUÀ¼ÉAzÀgÉ: PÀÆågÉʯï, d¥Á£ï, ¯ÁZÀÄ, ¦ü°¥ÉàöÊ£ïì ªÀÄvÀÄÛ
¨ÉÆäðAiÉÆ. EªÀÅUÀ¼À°è §ºÀ¼ÀµÀÄÖ eÁé¯ÁªÀÄÄT d¤vÀªÁzÀªÀÅ. eÉÆvÉUÉ ¥sÀ®ªÀvÁÛzÀ
t
No

ªÀÄtÄÚ, D¼ÀªÁzÀ PÀt廃 ªÀÄvÀÄÛ ±ÀASÁPÀÈw ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.

4. ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ
KµÀåzÀ £À¢UÀ¼ÀÄ: KµÀåzÀ £À¢ eÁ®UÀ¼À°è ªÉÊ«zsÀå«zÉ. F RAqÀzÀ £À¢ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ
ªÉÄÃ¯É ¥ÁæPÀÈwPÀ ®PÀët ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄvÀÛ°£À d®gÁ²UÀ¼ÀÄ ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄvÀÛªÉ. DQÖðPï,

138
¥É¹¦üPï ªÀÄvÀÄÛ »AzÀÆ ¸ÁUÀgU À ¼
À ÄÀ KµÀåªÀ£ÄÀ ß ¸ÀÄvÀÄÛªj
À ¢ªÉ. F RAqÀz°
À è ºÀjAiÀÄĪÀ
ºÉaÑ£À ¸ÀASÉåAiÀÄ £À¢UÀ¼ÀÄ F ¸ÁUÀgÀUÀ½UÉ ¸ÉÃgÀĪÀªÀÅ. »ÃUÁV ¸ÁUÀgÀUÀ½UÉ £À¢UÀ¼ÀÄ
¸ÉÃgÀĪÀÅzÀ£ÁßzsÀj¹ KµÀåzÀ £À¢UÀ¼À£ÀÄß £Á®ÄÌ UÀÄA¥ÀÅUÀ¼ÁV «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ.
1. »AzÀÆ ¸ÁUÀgÀ ¸ÉÃgÀĪÀ £À¢UÀ¼ÀÄ: F UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃjzÀ ªÀÄÄRå £À¢UÀ¼ÉAzÀgÉ:
¹jAiÀÄ ºÁUÀÆ EgÁPï zÉñÀUÀ¼À mÉÊVæ¸ï ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄ¥ÀænÃ¸ï £À¢UÀ¼ÀÄ ¥À¶ðAiÀÄ
SÁjAiÀÄ£ÀÆß, ¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀzÀ ¹AzsÀÆ, UÀAUÀ ªÀÄvÀÄÛ §æºÀä¥ÀÅvÀæ £À¢UÀ¼ÀÄ
»ªÀiÁ®AiÀÄzÀ°è GUÀ«Ä¹ zÀQtë PÉÌ ºÀjzÀÄ »AzÀÆ ¸ÁUÀgªÀ £
À ÄÀ ß ¸ÉÃgÀÄvÀª
Û .É ªÀÄAiÀÄ£Áäj£À

d
¹mÁåAUï, ¸Á°éÃ£ï ªÀÄvÀÄÛ EgÀªÁr £À¢UÀ¼ÀÄ §AUÁ¼À PÉÆ°èUÉ ¸ÉÃgÀĪÀªÀÅ.

he
2. ¥É¹¦üPï ¸ÁUÀgÀ ¸ÉÃgÀĪÀ £À¢UÀ¼ÀÄ: F UÀÄA¦£À°è gÀµÀåzÀ CªÀÄÄgï, aãÀzÀ
ºÁéAUï ºÉÆ, aAiÀiÁAUï fAiÀiÁAUï (AiÀiÁAUïmÉì) ªÀÄvÀÄÛ ¹QAiÀiÁAUï £À¢UÀ¼ÀÄ

is
re S
¥ÀǪÀðzÀ PÀqÉUÉ ºÀjAiÀÄÄvÁÛ PÀæªÀĪÁV NSÉÆÃl¸ÀÌ, ºÀ¼À¢ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ªÀÄvÀÄÛ aãÀ
B
bl
¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. EAqÉÆÃaãÀzÀ «ÄãÁªÀiï ªÀÄvÀÄÛ «ÄÃPÁAUï £À¢UÀ¼ÀÄ
zÀQët aãÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ.
be T
pu
K

JµÀåzÀ £À¢ ªÀåªÀ¸ÉÜ

t ©
to
No

KµÀåzÀ £À¢ ªÀåªÀ¸ÉÜ

139
 3. DQÖðPï ¸ÁUÀgÀ ¸ÉÃgÀĪÀ £À¢UÀ¼ÀÄ: N¨ï, AiÉÄ¤ì ªÀÄvÀÄÛ °Ã£À JA§ÄªÀªÀÅ F
UÀÄA¦£À ¥Àª
æ ÄÀ ÄR £À¢UÀ¼ÄÀ . EªÀÅ PÉÃAzÀz
æ À G£ÀßvÀ ¨sÁUÀU¼
À °
À è GUÀªÄÀ ºÉÆA¢ GvÀÛgPÀ ÌÉ
ºÀjzÀÄ DQÖðPï ¸ÁUÀgÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ.
4. M¼À£Ár£À £À¢UÀ¼ÀÄ: F UÀÄA¦UÉ ¸ÉÃjzÀ £À¢UÀ¼ÀÄ M¼À£Ár£À ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ½UÉ
¸ÉÃgÀĪÀªÀÅ. GzÁ: ªÉÇîΠªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÆgÀ¯ï £À¢ PÁå¹àAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ
CªÀÄÄzÀjAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¹gïzÀjAiÀiÁ £À¢UÀ¼ÀÄ CgÀ¯ï ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀ£ÀÆß ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ.
KµÀåzÀ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ

d
ªÀåªÀ¸ÁAiÀĪÀÅ KµÀåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÈwÛ. ¸ÀĪÀiÁgÀÄ £Á®Ì£Éà ªÀÄÆgÀÄ ¨sÁUÀzÀµÀÄÖ

he
d£ÀgÀÄ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄzÀ°è vÉÆqÀVzÁÝgÉ. KµÀå¢AzÀ gÀ¥sÁÛUÀĪÀ ¸ÀgÀPÀÄUÀ¼À°è §ºÀĨsÁUÀ
PÀȶ GvÀà£ÀßUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ.

is
KµÀåzÀ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £À¢ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¤PÀlªÁzÀ ¸ÀA§AzsÀ«zÉ.
re S
¸É Ê ©ÃjAiÀ i ÁªÀ £ À Ä ß ºÉ Æ gÀ v À Ä ¥À r ¹, G½zÀ ºÉ a Ñ £ À ¨s Á UÀ U À ¼ À ° è ªÀ å ªÀ ¸ ÁAiÀ Ä ªÀ Å
B
bl
£À¢§AiÀÄ®ÄUÀ¼À°è gÀÆrüAiÀÄ°èzÉ. EzÀPÉÌ E°è£À ¥sÀ®ªÀvÁÛzÀ ªÀÄtÄÚ ªÀÄvÀÄÛ ¤ÃgÁªÀj
ªÀÄÆ®PÀ ¤ÃgÀÄ ¥ÀÇgÉÊPÉ ªÀÄÄRå PÁgÀtUÀ¼ÀÄ.
be T
pu
KµÀåzÀ C£ÉÃPÀ zÉñÀUÀ¼À°è gÉÊvÀgÀÄ ¸ÁUÀĪÀ½ PÁAiÀÄðUÀ½UÉ PÉʬÄAzÀ ªÀiÁrzÀ
K

G¥ÀPÀgÀt ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁætÂUÀ¼À£ÀÄß G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀĪÀgÀÄ. CªÀgÀÄ ¸ÁAzÀæ¨ÉøÁAiÀÄ

¥ÀzÀÞwAiÀÄ£ÀÄß C£ÀĸÀj¸ÀĪÀgÀÄ. gÀÆrüAiÀÄ°ègÀĪÀ EvÀgÉ ¨ÉøÁAiÀÄ PÀæªÀÄUÀ¼ÉAzÀgÉ:
©

¤ÃgÁªÀj ¨ÉøÁAiÀÄ, Mt ¨ÉøÁAiÀÄ, £ÉqÀÄvÉÆÃl ¨ÉøÁAiÀÄ, «Ä±Àæ ¨ÉøÁAiÀÄ,

¸ÀܼÁAvÀgÀ ¨ÉøÁAiÀÄ EvÁå¢. EwÛÃZÉUÉ DzsÀĤPÀ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ G¥ÀPÀgÀt, gÁ¸ÁAiÀĤPÀ
UÉƧâgÀ, C¢üPÀ E¼ÀĪÀj ¤ÃqÀĪÀ vÀ½UÀ¼À §¼ÀPÉ EvÁå¢UÀ¼ÀÄ KµÀåzÀ PÉ®ªÀÅ zÉñÀUÀ¼À°è
ºÉZÀÄÑ gÀÆrüUÉ §A¢ªÉ. DzÁUÀÆå E£ÀÆß C£ÉÃPÀ zÉñÀUÀ¼À°è ºÀ®ªÀÅ PÁgÀtUÀ½AzÀ
E¼ÀĪÀj PÀrªÉÄ EzÉ.
to

¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ
KµÀåzÀ°è C£ÉÃPÀ «zsÀzÀ ¨É¼ÉUÀ¼À ¸ÁUÀĪÀ½
PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. ¨sÀvÀÛ ªÀÄvÀÄÛ UÉÆâüUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR
t
No

DºÁgÀ ¨É¼U É ¼
À ÄÀ . aãÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvU
À ¼
À ÄÀ ¥Àª
æ ÄÀ ÄR
¨sÀvÀÛ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ, ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ
¨sÀvÀÛzÀ MlÄÖ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è ±ÉÃ.90 ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß
¥ÀÇgÉʸÀÄvÀÛªÉ. d¥Á£ï, ¨ÁAUÁèzÉñÀ, xÉʯÉAqï
ºÁUÀÆ DUÉßÃAiÀÄ KµÀå zÉñÀUÀ¼ÀÄ EvÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR
¨sÀvÀÛ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ. aãÀ, ¨sÁgÀvÀ, ¨sÀvÀÛzÀ ¨É¼É
¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ KµÀåzÀ gÀµÁå ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR UÉÆâü GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ.

140
 ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ¸Áé¨sÁ«PÀ gÀ§âgï ªÀÄvÀÄÛ ZÀºÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è KµÀå ªÀÄÄA¢zÉ.
EAqÉÆãÉõÀå, ªÀįÉõÀå ªÀÄvÀÄÛ xÉʯÉAqïUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¸Áé¨sÁ«PÀ gÀ§âgï GvÁàzÀPÀgÀÄ.
¥Àª
æ ÄÀ ÄR ZÀºÀ GvÁàzPÀ gÀ A
É zÀg:É aãÀ, EAqÉÆ£ÉõÀå, ªÀįÉõÀå, ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ xÉʯÉAqï
zÉñÀUÀ¼ÀÄ.

d
is he
re S B
bl
ZÀºÀ vÉÆÃl PÁ¦üó vÉÆÃl
KµÀåzÀ°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ EvÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¨É¼ÉUÀ¼ÉAzÀgÉ: ºÀwÛ, ¸Ét§Ä (£ÁgÀĨɼÉ)
be T
pu
ªÀÄvÀÄÛ PÀ§Äâ. aãÀ, ¨sÁgÀvÀ, ¥ÁQ¸ÁÛ£À, lQð, lPÉäðä¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ GeÉâÃQ¸ÁÛ£ÀUÀ¼ÀÄ
K

¥Àª
æ ÄÀ ÄR ºÀwÛ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀU¼ À ÄÀ . ¨ÁAUÁèzÃÉ ±À, aãÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvU
À ½
À AzÀ ¸Ét§Ä
GvÁàzÀ£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. PÀ§Ä⠨ɼÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ ºÉZÁÑV ¨sÁgÀvÀ, EAqÉÆ£ÉõÀå,
©

¦ü°¥ÉàöÊ£Àì ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁAUÁèzÉñÀUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ JgÀqÀ£ÉAiÀÄ

¥ÀæªÀÄÄR PÀ§Äâ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ.
PÁ¦ü, PÉÆÃPÉÆ, ««zsÀ vÀÈtzsÁ£Àå (£ÀªÀuÉ, ¸ÀeÉÓ, ¸ÁªÉ), ¢ézÀ¼ÀzsÁ£Àå, JuÉÚPÁ¼ÀÄ
¸ÁA¨ÁgÀÄ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉUÀÆ KµÀå ¥Àæ¹zÀÞªÁzÀÄzÀÄ.
5. ªÁAiÀÄÄUÀÄt ªÀÄvÀÄÛ ¸Áé¨sÁ«PÀ ¸À¸ÀåªÀUÀð
to

ªÁAiÀÄÄUÀÄt: FUÁUÀ¯ÃÉ w½¹zÀAvÉ, KµÀå «±Á®ªÁzÀ ¨sÆ À RAqÀ. CzÀÄ zÀQtë zÀ°è
¨sÀƪÀÄzsÀå gÉÃSɬÄAzÀ zsÀÄæ«ÃAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀzÀªÀgÉUÀÆ «¸ÀÛj¹zÉ. ¥ÀjuÁªÀĪÁV F
t
No

RAqÀzÀ ««zsÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è ««zsÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄtzÀ ¥Àj¹Üw¬ÄzÉ. KµÀåzÀ°è PÉ®ªÀÅ

¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ¯Éèà CvÀåAvÀ ²ÃvÀ(zsÀÄæ«ÃAiÀÄ)ªÁzÀ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÉ
ªÀÄvÉÛ PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ Cw GµÀÚvÉAiÀÄļÀîªÀÅ (PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊIÄvÀå). ºÁUÉAiÉÄÃ
Cw±ÀĵÀÌ ªÀÄvÀÄÛ C¢üPÀ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ¸ÀܼÀUÀ¼ÀÆ ¸ÀºÀ E°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. KµÀåzÀ
««zsÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄtzÀ ¹ÜwUÉ ºÀ®ªÀÅ CA±ÀUÀ¼ÀÄ PÁgÀtªÁVªÉ. GzÁ: «¹ÛÃtð,
CPÁëA±ÀUÀ¼À «¸ÀÛgÀuÉ, ¥ÁæPÀÈwPÀ ®PÀët, ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀiÁgÀÄvÀ EvÁå¢.

141
 d
is he
re S B
bl
be T
pu
K
©

ªÁ¶ðPÀ GµÁÚA±ÀzÀ ºÀAaPÉ

GµÁÚA±À: EzÀÄ ¸ÀºÀdªÁV ¸ÀܼÀ¢AzÀ ¸ÀܼÀPÉÌ ºÁUÀÆ PÁ®¢AzÀ PÁ®PÉÌ

ªÀåvÁå¸ÀªÁUÀĪÀÅzÀÄ. d£Àªj À wAUÀ¼° À è KµÀåzÀ zÀQët zÉñÀU½ À VAvÀ GvÀÛgz À À zÉñÀU¼
À °
À è
²ÃvÀªÀÅ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ. ¸ÉÊ©ÃjAiÀiÁzÀ°ègÀĪÀ ªÀPÉÆðAiÀiÁ£ï¸ïÌ CvÀåAvÀ ²ÃvÀªÁzÀ ¸ÀܼÀ.
to

dįÉÊ wAUÀ¼À°è ¸ÉÊ©ÃjAiÀiÁzÀ GvÀÛgÀ ¨sÁUÀ ºÁUÀÆ ªÀÄzsÀå KµÀåzÀ JvÀÛgÀªÀżÀî ¥ÀªÀðvÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹, KµÀåzÀ §ºÀ¼ÀµÀÄÖ ¨sÁUÀUÀ¼À°è ±ÁRªÀÅ
t

ºÉZÀÄÑ. PÉ®ªÀÅ ¨sÁUÀUÀ¼À°è GµÁÚA±ÀªÀÅ 400 ¸É°ìAiÀĸïVAvÀ ºÉZÁÑVgÀÄvÀÛzÉ.

No

ªÀļÉAiÀÄ ºÀAaPÉ: KµÀå RAqÀz° À è £ÉÊIÄvÀå ªÀiÁ£ÀÆ£ ì ï ªÀiÁgÀÄvÀU½

À AzÀ ¨ÉùUÉAiÀÄ°è
ºÉZÄÀ Ñ ªÀļÉAiÀiÁUÀÄvÀÛz.É DzÀgÉ ªÀiÁ£ÀÆì£ï ªÀiÁgÀÄvÀU¼À ÄÀ ªÀÄzsåÀ KµÀåªÀ£ÄÀ ß vÀ®Ä¥ÀŪÀÅ¢®è.
D ¨sÁUÀªÀÅ ªÀµÀðªÉ®è ±ÀĵÀÌ ¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. ¥À²ÑªÀÄ KµÀåzÀ zÉñÀUÀ¼ÀÄ,
ZÀ½UÁ®zÀ ¥À²ÑªÀÄ ªÀiÁgÀÄvÀ(¥ÀæwªÁtÂdå)UÀ½AzÀ®Æ ºÁUÀÆ aãÀzÀ ¥ÀǪÀð¨sÁUÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¦ü°¥ÉàöÊ£ïì, ªÀįÉõÀå ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ GµÀÚªÀ®AiÀÄzÀ DªÀvÀð ªÀiÁgÀÄvÀUÀ½AzÀ
ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.

142
 d
is he
re S B
bl
be T
pu
K
©

ªÁ¶ðPÀ ªÀļɺÀAaPÉ
ZÀ ½ UÁ®: KµÀ å zÀ ºÉ a Ñ £ À ¨s Á UÀ U À ¼ À ° è CPÉ Æ Ö Ã §gï¤AzÀ ªÀ i ÁZïðªÀ g É U É
ZÀ½UÁ®ªÁVgÀÄvÀÛzÉ. KµÀåzÀ §ºÀĨsÁUÀªÀÅ GvÀÛgÁzsÀð UÉÆüÀzÀ°èzÉ. F CªÀ¢üAiÀÄ°è
GvÀÛgÁzsÀðUÉƼÀPÉÌ NgÉAiÀiÁzÀ ¸ÀÆAiÀÄð£À QgÀtUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¸Àj¸ÀĪÀªÀÅ. »ÃUÁV KµÀåzÀ
to

ºÉaÑ£À ¨sÁUÀUÀ¼À°è §ºÀ¼À PÀrªÉÄ GµÁÚA±À«zÀÄÝ, Cw ²ÃvÀªÁzÀ ªÁAiÀÄÄUÀÄt«gÀÄvÀÛzÉ.

ªÀÄzsÀå KµÀåzÀ°è ªÁAiÀÄÄ«£À MvÀÛqÀ C¢üPÀ ªÀÄvÀÄÛ »AzÀÆ ¸ÁUÀgÀzÀ°è MvÀÛqÀ
PÀrªÉÄ EgÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÁV ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ¨sÀƨsÁUÀ¢AzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ PÀqÉUÉ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ.
t
No

CªÀÅ MtUÁ½UÀ¼ÀÄ, ªÀÄ¼É vÀgÀ¯ÁgÀªÀÅ. ZÀ½UÁ®zÀ°è ªÀÄ¼É «gÀ¼À.

¨ÉùUÉ PÁ®: ZÀ½UÁ®PÉÌ «gÀÄzÀÞ ¥Àj¹Üw EgÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ K¦æ¯ï£À°è DgÀA¨sÀ
ªÀÄvÀÄÛ ¸É¥ÀÖA§gï£À°è CAvÀåUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. GvÀÛgÁzsÀðUÉÆüÀzÀ°è ¸ÀÆAiÀÄð £ÉÃgÀªÁV
¥ÀæPÁ²¸ÀĪÀÅzÀÄ. DzÀÝjAzÀ KµÀåzÀ §ºÀĨsÁUÀUÀ¼À°è GµÁÚA±À ºÉZÀÄÑ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzsÀå
KµÀåzÀ°è MvÀÛqÀ PÀrªÉÄ. ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæUÀ½AzÀ ¨sÀƨsÁUÀUÀ½UÉ ©Ã¸ÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅ
ºÉZÀÄÑ PÀrªÉÄ RAqÀzÀ J¯ÉèqÉUÀÆ ªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄj¸ÀÄvÀÛªÉ.

143
 £ÀªÀjAiÀÄ°è ¸ÉÊ©ÃjAiÀiÁzÀ ªÀPÉÆðAiÀiÁ£À¸ïÌ - 510 ¸É ªÀÄvÀÄÛ N«ÄAiÀiÁQß
d
- 710 ¸É. PÀ¤µÀ× GµÁÚA±ÀªÀ£ÀÄß zÁR°¸ÀÄvÀÛªÉ.
sÁgÀvÀzÀ ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ gÁdåzÀ ªÀiÁ¹£ïgÁªÀiï ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ¯Éèà Cw ºÉZÀÄÑ
¨
ªÀÄ¼É ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. (118.7 ¸ÉA.«ÄÃ)

¸Áé¨sÁ«PÀ ¸À¸ÀåªÀUÀð
KµÀåzÀ ¸Áé¨Ás «PÀ ¸À¸åÀ ªÀUð
À ªÀÄvÀÄÛ ªÁAiÀÄÄUÀÄtUÀ¼À £ÀqÄÀ ªÉ ¥Àg¸ À àÀgÀ ¸ÀA§Azs«
À zÉ.

d
¨sÀƸÀégÀÆ¥À, ªÀÄtÄÚ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁ£ÀªÀ£À ¥ÀæªÉñÀUÀ¼ÀÆ ¸ÀºÀ ¸À¸ÀåªÀUÀðzÀ «zsÀ ªÀÄvÀÄÛ

he
ºÀAaPÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¥À¨
æ Ás ªÀ ©ÃgÀĪÀªÅÀ . KµÀåzÀ ¸À¸åÀ ªU
À ð
À zÀ°è ªÉÊ«zsåÀ vÉ EzÉ. CªÀÅUÀ¼£À ÄÀ ß
K¼ÀÄ «zsÀUÀ¼ÁV «AUÀr¸À§ºÀÄzÀÄ.

is
re S B
bl
be T
pu
K
t ©
to
No

¸Áé¨sÁ«PÀ ¸À¸ÀåªÀUÀð

144
 1. lAqÀæ ¸À¸ÀåªÀUÀð: F ¸À¸ÀåªÀUÀðªÀÅ DQÖðPï PÀgÁªÀ½AiÀÄ GzÀÝPÀÆÌ QjzÁzÀ
¨sÁUÀzÀ°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ §ºÀĪÁV ¤ÃUÀð®Äè ªÀÄvÀÄÛ »ªÀÄ¢AzÁªÀj¹gÀÄvÀÛzÉ.
»ÃUÁV ¸À¸Àå ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ¥Áa ªÀÄvÀÄÛ ²¯ÁªÀ®ÌUÀ½UÉ ¹Ã«ÄvÀUÉÆArzÉ.
2. ±ÀAPÀÄ«£ÁPÁgÀzÀ ªÀÄgÀUÀ¼À (PÉƤ¥sÉgÀ¸ï) CgÀtåUÀ¼ÀÄ: lAqÀæ ¥ÀæzÉñÀzÀ°è
ºÀAaPÉAiÀiÁVªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß `mÉÊUÀ CgÀtå’ JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀįÁVzÉ. ¥sÀgï, ¸ÀÆàç¸ï,
¯ÁZïð ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÊ£ï JA§ÄªÀªÀÅ E°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ªÀÄÄRå ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ. CªÀÅ ªÀÄÈzÀÄ
ªÀÄgÀzÀ wgÀĽ£À ªÀÄgÀUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ.

d
is he
re S B
bl
be T
pu
K
©
to

mÉÊUÀ CgÀtå

3. ¸ÀªÄÀ ²ÃvÉÆõÀÚª®
À AiÀÄzÀ ºÀÄ®ÄèUÁªÀ®Ä (¸É¦
Ö àøï): ªÀÄzsåÀ KµÀå ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄgÀĨsÆ
À «Ä
t
No

ªÀÄvÀÄÛ CgɪÀÄgÀĨsÀÆ«ÄUÀ¼À CAZÀÄUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. PÀrªÉÄ ªÀļɬÄAzÁV E°è

PÀrªÉÄ JvÀÛgÀªÀżÀî ºÀÄ®Äè ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
4. ªÀÄgÀĨsÆ
À «Ä ¸À¸åÀ ªÀUð
À : EzÀÄ KµÀåzÀ GµÀª Ú ®
À AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÄÀ ²ÃvÉÆõÀª Ú ®À AiÀÄUÀ¼À
ªÀÄgÀĨsÀÆ«ÄUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. GzÁ: CgÉéAiÀÄ, EgÁ£ï, xÁgï ªÀÄgÀĨsÀÆ«Ä
EvÁå¢. E°è ªÀÄĽî£À VqÀUA À n, PÀÄgÀÄZÀ®Ä ¸À¸åÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀÄ®ÄèU¼ À ÄÀ ªÀiÁvÀæ ¨É¼AÉ iÀÄĪÀªÅÀ .
NAiÀiÁ¹¸ïUÀ¼À §½ RdÆðgÀ ªÀÄvÀÄÛ vÁ¼É eÁw ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀĪÀªÀÅ.

145
 d
is he
re S B ªÀiÁ£ÀÆì£ï CgÀtå

bl
5. ªÀiÁ£ÀÆì£ï CgÀtåUÀ¼ÀÄ: zÀQët, DUÉßÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀǪÀð KµÀå ¨sÁUÀUÀ¼À°è
be T
PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. E°è ºÉZÀÄÑ ±ÁR ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀÅzÀjAzÀ PÁqÀÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. vÉÃUÀ,
pu
¸À¯É, D®, ©¢gÀÄ, ²æÃUÀAzsÀ ºÁUÀÆ E£ÀÆß ºÀ®ªÀÅ UÀnÖ ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ E°è ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
K

CªÀÅ ±ÀgÀvÁÌ®zÀ°è vÀªÀÄä J¯ÉUÀ¼À£ÀÄß GzÀÄj¸ÀÄvÀÛªÉ.

©

6. ¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛ ¥ÀæzÉñÀzÀ CgÀtåUÀ¼ÀÄ: ºÉZÁÑV ¥ÀǪÀð EArÃ¸ï ªÀÄvÀÄÛ C¢üPÀ

ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ªÀiÁ£ÀÆì£ï ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅ ¸ÀzÁ ºÀ¹gÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
JvÀÛgÀPÉÌ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ªÀÄgÀUÀ½AzÀ PÀÆrgÀÄvÀÛªÉ. ªÀĺÁUÀ¤, J¨ÉÆä, gÀ§âgï, ©¢gÀÄ,
©ÃmÉ E°è ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ.
t to
No

¸ÀªÀĨsÁdPÀ ªÀÈvÀÛ ¥ÀæzÉñÀzÀ CgÀtå

146
 7. ªÉÄrlgÉäAiÀÄ£ï ¸À¸ÀåªÀUÀðªÀÅ KµÀåzÀ £ÉÊIÄvÀå ¨sÁUÀUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀĪÀÅzÀÄ.
E°è D°ªï, ¦üUï, NPï ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄgÀÄZÀ®Ä ¸À¸Àå ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. ªÀÄgÀUÀ¼ÀÄ
PÀrªÉÄ JvÀÛgÀPÉÌ ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.
6. ¥ÀæªÀÄÄR R¤dUÀ¼ÀÄ
KµÀå ºÉZÀÄÑ «¸ÁÛgÀªÁzÀ ¨sÀÆRAqÀªÁVzÀÄÝ, EzÀgÀ°è ««zsÀ R¤dUÀ¼À §ÈºÀvï
¤PÉëÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ. ¥ÀæªÀÄÄR R¤dUÀ¼ÀÄ F PɼÀPÀAqÀAwªÉ:

d
PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ: EzÀÄ PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GPÀÄÌ vÀAiÀiÁjPÉUÉ CUÀvåÀ ªÁzÀ PÀZÁѪ¸ À ÄÀ Û. KµÀå

he
C¥ÁgÀ PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ ºÉÆA¢zÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥À¥ æ AÀ ZÀzÀ ±ÉÃ.30 ¨sÁUÀzµ
À ÄÀ Ö PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ
¤PÉÃë ¥À F RAqÀz° À zè .É aãÀ C¢üPÀ PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ. ¨sÁgÀv,À lQð,
¦ü°¥ÉàöÊ£ïì, ªÀįÉõÀå, xÉʯÉAqï, EAqÉÆ£ÉõÀå, ªÀÄAiÀÄ£Áägï, «AiÉÄmÁßA, PÀdQ¸ÁÛ£À

is
re S
ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£À EvÀgÉ ¥ÀæªÀÄÄR GvÁàzÀPÀgÀÄ. PÉÆjAiÀÄ, vÉʪÁ£ï, ²æîAPÀ, d¥Á£ï
B
bl
ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊIÄvÀå KµÀåzÀ gÁµÀÖçUÀ¼À°è C®à ¥ÀæªÀiÁtzÀ PÀ©âtzÀ C¢gÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
be T
pu
K
t ©
to
No

¥ÀæªÀÄÄR R¤dUÀ¼ÀÄ

147
 ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï: ¥ÀæªÀÄÄR «Ä±Àæ¯ÉÆúÀ R¤d. GvÀÛªÀÄ GPÀÄÌ vÀAiÀiÁjPÉUÉ EzÀÄ
CvÁåªÀ±ÀåPÀ. KµÀå RAqÀªÀÅ C¢üPÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ ªÀiÁåAUÀ¤Ã¸ï ¤PÉëÃ¥ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.
CzÀÄ mÁæ£ïì PÀPÁ¸À¸ï, ªÀÄzsÀå KµÀå, ¸ÉÊ©ÃjAiÀÄ, aãÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀUÀ¼À°è ºÉZÀÄÑ
ºÀAaPÉAiÀiÁVzÉ. GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ°è aãÀ ªÀÄÄA¢zÉ.
¨ÁPÉìöÊmï: EzÀÄ PÀ©âuÃÉ vÀgÀ ¯ÉÆúÀ. R¤d ªÀÄvÀÄÛ C®Æå«Ä¤AiÀÄA vÀAiÀiÁj¸ÀĪÀÅzÀPÌÉ
CUÀvåÀ ªÁzÀÄzÀÄ. KµÀå C¥ÁgÀªÁzÀ ¨ÁPÉöì Êmï ¤PÉÃë ¥ÀªÅÀ ¼Àî RAqÀ. CzÀÄ ºÉZÁÑV PÀdPï¸ÁÛ£À
ªÀÄvÀÄÛ zÀQët PÉÃAzÀæ ¸ÉÊ©ÃjAiÀiÁUÀ¼À°è zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. C®èzÉ ¨sÁgÀvÀ EAqÉÆ£ÉõÀå,

d
lQð, ªÀįÉõÀå ºÁUÀÆ aãÀ zÉñÀUÀ¼À°èAiÀÄÆ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¨ÁPÉìöÊmï zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.

he
PÀ°èzÀÝ®Ä: EzÀÄ ¥À¼ÉÀAiÀÄĽPÉ EAzsÀ£À R¤d. MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ±ÀQÛAiÀÄ ªÀÄÆ®.
KµÀåzÀ°è C¥ÁgÀªÁzÀ PÀ°èzÀÝ®Ä zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ CzÀgÀ ºÀAaPÉAiÀÄ°è

is
re S
C¸ÀªiÀ Á£Àv¬É ÄzÉ. CvÀå¢üPÀ ¥Àª
æ iÀ ÁtzÀ PÀ°èzÝÀ ®Ä ¤PÉëÃ¥ÀªÅÀ aãÀ, ¨sÁgÀv,À EAqÉÆ£ÉõÀå,
¸ÉÊ©ÃjAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄzsÀå KµÀå zÉñÀUÀ¼À°è PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.
B
bl
¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ PÀ°èzÀÝ®Ä ¤PÉëÃ¥À ªÀÄvÀÄÛ GvÁàzÀ£É JgÀqÀgÀ®Æè aãÀ zÉñÀ
be T
pu
ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÀÄ. aãÀzÀ J¯Áè ¥ÁæAvÀåUÀ¼À®Æè PÀ°èzÀÝ®Ä ®¨sÀå«zÉ. ¨sÁgÀvÀªÀÅ KµÀåzÀ
K

JgÀq£ À A
É iÀÄ ¥Àª
æ ÄÀ ÄR PÀ°z
è ÝÀ ®Ä GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ. EwÛÃZÉUÉ ªÀÄzsåÀ ¸ÉÊ©ÃjAiÀiÁzÀ°g
è ÄÀ ªÀ
PÀÄeÉ£ÉmïÓ §AiÀÄ®Ä ºÉZÀÄÑ PÀ°èzÀÝ®Ä GvÁࢸÀĪÀ ¨sÁUÀªÁVzÉ. C®à ¥ÀæªÀiÁtzÀ
©

PÀ°èzÀÝ®Ä ¤PÉëÃ¥ÀªÀÅ GeÉâÃQ¸ÁÛ£À, QXð¸ÁÛ£À, vÀdQ¸ÁÛ£À, ¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ d¥Á£ï

zÉñÀUÀ¼À°è zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ.
¥ÉmÉÆæðAiÀÄA: EzÉÆAzÀÄ vÉÊ® EAzsÀ£À. ¸ÀéAiÀÄAZÁ°vÀ ªÁºÀ£ÀUÀ¼ÀÄ, gÉÊ®Ä,
ºÀqÀUÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «ªÀiÁ£ÀUÀ½UÉ ¨ÉÃPÁUÀĪÀ ±ÀQÛ¸ÁzsÀ£ÀªÁVzÉ. £ÉÊIÄvÀå KµÁåzÀ°è
C¥ÁgÀªÁzÀ ¥ÉmÉÆæðAiÀÄA ¤PÉëÃ¥À«zÉ. CzÀÄ ºÉZÁÑV ¸Ë¢ CgÉéAiÀÄ, EgÁ£ï,
to

EgÁPï, PÀĪÉÊvï, §ºÉæãï, PÀmÁgï ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ CgÀ¨ï J«ÄgÉÃnøï

(UAE) UÀ¼À°è PÀAqÀħgÀĪÀÅzÀÄ. EªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ MlÄÖ ¥ÉmÉÆæÃ¯ï ¤PÉëÃ¥ÀzÀ°è
t

CzsÀð¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ±ÉÃ.25 ¨sÁUÀzÀµÀÄÖ ¥ÉmÉÆæî£ÀÄß

No

GvÁࢸÀÄvÀÛªÉ.
¥ÀǪÀð ªÀÄvÀÄÛ DUÉßÃAiÀÄ KµÀåzÀ PÉ®ªÀÅ zÉñÀUÀ¼À°èAiÀÄÆ ¥ÉmÉÆæðAiÀÄA ¤PÉëÃ¥À
zÉÆgÉAiÀÄvÀz
Û .É GzÁ: EAqÉÆ£ÉõÀå, ªÀįÉõÀå, aãÀ, vÉʪÁ£ï, ªÀÄAiÀÄ£Áägï, ¸ÁªÁðPï,
¨sÁgÀvÀ, «AiÉÄmÁßA EvÁå¢.
EwÛÃZÉUÉ ¸ÉÊ©ÃjAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ°è ¥ÉmÉÆæðAiÀÄA GvÁàzÀ£É ºÉZÁÑVzÉ.

148
 ¥ÉmÉÆæðAiÀÄA ±À§Ý (Petroleum)ªÀÅ 'Petra' JAzÀgÉ 'PÀ®Äè' ªÀÄvÀÄÛ
'Oleum' JAzÀgÉ 'vÉÊ®' JA§ JgÀqÀÄ ¯Áån£ï ¨sÁµÁ ¥ÀzÀUÀ½AzÀ
¸ÀAAiÉÆÃfvÀªÁzÀzÀÄÝ.
¸Ë¢ CgÉéAiÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ¯Éèà Cw ºÉZÀÄÑ ¥ÉmÉÆæðAiÀÄA GvÁࢸÀĪÀ zÉñÀ.

ªÀÄzsÀå KµÀåzÀ lPÉäðä¸ÁÛ£À, GeÉâÃQ¸ÁÛ£À, PÀdQ¸ÁÛ£À ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°èAiÀÄÆ

¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÉmÉÆæÃ¯ï ®¨sÀå«zÉ.

d
¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÁ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ

he
KµÁå RAqÀªÀÅ «±Á® ¥ÀæzÉñÀ. ¸ÀªÀÄÈzÀÞ R¤d ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀ¸ÁAiÉÆÃvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß
ºÉÆA¢zÀÝgÀÆ AiÀÄÆgÉÆÃ¥ï RAqÀzÀµÀÄÖ PÉÊUÁjQÃPÀgÀt ¸Á¢ü¹®è. EzÀPÉÌ ªÀÄÄRå

is
re S
PÁgÀtUÀ¼ÉAzÀgÉ vÀAvÀæeÁÕ£À, §AqÀªÁ¼ÀUÀ¼À PÉÆgÀvÉ, ¸ÁA¥ÀæzÁAiÀÄzÀ ¸Àé¨sÁªÀ ªÀÄvÀÄÛ
B
bl
ºÉZÀÄÑ d£ÀgÀÄ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄzÀ°è vÉÆqÀVgÀĪÀÅzÀÄ.
be T
¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÉ ªÀÄvÀÄÛ PÉÊUÁjPÁ ZÀlĪÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß¼Àî ¥ÀæzÉñÀPÉÌ `PÉÊUÁjPÁ
pu
¥ÀæzÉñÀ’ J£ÀÄߪÀgÀÄ. EªÀÅ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À ¸ÁÜ¥À£ÉUÉ C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀªÁzÀ PÉ®ªÉà ¨sÁUÀUÀ¼À°è
K

PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ.
©

KµÀåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÁ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ F PɼÀPÀAqÀAwªÉ.

d¥Á£ï: F zÉñÀzÀ°è £Á®ÄÌ ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÁ ¥ÀæzÉñÀUÀ½ªÉ.
1. Q»Ã£ï ¥À æ z É Ã ±À ª À Å mÉ Æ ÃQAiÉ Æ , PÀ ª Á¸ÁQ ªÀ Ä vÀ Ä Û AiÉ Æ ÃPÉ Æ ºÁªÀ Ä
£ÀUg
À U
À ¼
À £
À Æ
É ß¼ÀUÆ
É AqÀ zÉÆqÀØ PÉÊUÁjPÁ ¥Àz æ ÃÉ ±À. E°è dªÀ½, JAf¤AiÀÄjAUï,
to

ºÀqÀUÀÄPÀlÄÖªÀÅzÀÄ, PÁUÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¹ªÉÄAmï PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVªÉ.

2. ºÁ¤ê£ï ¥ÀæzÉñÀzÀ°è M¸ÁPÀ, PÉÆÃ¨É ªÀÄvÀÄÛ QAiÀÄÆmÉÆ ªÀĺÁ£ÀUÀgÀUÀ½ªÉ.
t

E°è dªÀ½ (§mÉÖ) PÉÊUÁjPÉ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVzÉÉ.

No

3. L¸É PÉÆ°è ¥ÀæzÉñÀªÀÅ £ÀUÉÆÃAiÀÄ £ÀUÀgÀzÀ ¸ÀÄvÀÛªÀÄÄvÀÛ «¸ÀÛj¹zÉ. E°è dªÀ½

ªÀÄvÀÄÛ JAf¤AiÀÄjAUï PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVªÉ.
4. Ql QAiÀÄƱÀÄ ¥ÀæzÉñÀªÀÅ AiÀĪÁl, ªÉÆÃf ªÀÄvÀÄÛ PÉÆPÀÄgÀ £ÀUÀgÀUÀ½AzÀ
PÀÆrzÀÄÝ GPÀÄÌ, ºÀqÀUÀÄ, AiÀÄAvÉÆæÃ¥ÀPÀgÀt, gÁ¸ÁAiÀĤPÀ ªÀÄvÀÄÛ dªÀ½
GzÀåªÀÄPÉÌ ¥Àæ¹zÀÞªÁVzÉ.

149
 aãÀ: ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ ¥ÀæzsÁ£À zÉñÀªÁVzÀÄÝ, PÉÊUÁjPÁ©üªÀÈ¢Þ PÀrªÉÄ. PÀªÀÄÄ夵ïÖ
¸ÀPÁðgÀ §AzÀ ªÉÄÃ¯É PÉÊUÁjQÃPÀgt À zÀ PÀqU
É É DzÀåvÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. F zÉñÀzÀ ¥Àª
æ ÄÀ ÄR
PÉÊUÁjPÁ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÉAzÀgÉ;
1. ªÀÄAZÀÆjAiÀÄ ¥ÀæzÉñÀ: E°è PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GPÀÄÌ, JAf¤AiÀÄjAUï ªÀÄvÀÄÛ
gÁ¸ÁAiÀĤPÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀªÀÅ.
2. ©ÃfAUï ¥ÀæzÉñÀ: ¯ÉÆúÀ vÀAiÀiÁjPÉ, EAf¤AiÀÄjAUï, ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt,
dªÀ½ ªÀÄvÀÄÛ gÀ¸ÁAiÀĤPÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÁzÀªÀÅ.

d
he
3. ±Á¤ê-¨ÁªÀmÉÆêï: PÀ©ât ªÀÄvÀÄÛ GPÀÄÌ ºÁUÀÆ PÀȶ G¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ.
4. ZÁAUï fAiÀiÁAUï: ¥ÀæzÉñÀzÀ°è dªÀ½ GzÀåªÀÄ, ºÀqÀUÀÄ ¤ªÀiÁðt ªÀÄvÀÄÛ

is
GPÀÄÌ vÀAiÀiÁjPÉ WÀlPÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EAf¤AiÀÄjAUï PÀAqÀħgÀÄvÀÛªÉ.
re S
5. ªÀźÁ£ï ¥Àz
æ ÃÉ ±À: ¯ÉÆúÀ vÀAiÀiÁjPÉ ªÀÄvÀÄÛ §ÈºÀvï PÉÊUÁjPÁ ¸ÀgPÀ ÄÀ vÀAiÀiÁjPÉ.
B
bl
be T
¨sÁgÀvÀ - ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÁ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ : 1. ºÀÆVè-PÉÆïÉÆÌvÀ ¥ÀæzÉñÀ, 2.
pu
ªÀÄÄA§¬Ä -¥ÀÅuÉ ¥ÀæzÉñÀ, 3. CºÀäzÁ¨Ázï -ªÀqÉÆÃzÀgÀ ¥ÀæzÉñÀ, 4. ªÀÄzÀÄgÉÊ-
K

PÉÆAiÀĪÀÄvÀÆÛgÄÀ -¨ÉAUÀ¼Æ
À gÀÄ ¥Àz
æ ÃÉ ±À, 5. bÉÆÃl£ÁUÀ¥ÅÀ gÀ ¥Àz
æ ÃÉ ±À 6. zɺ°
À -«ÄÁgÀvï,
©

7. «±ÁR¥ÀlÖt, ºÁUÀÆ 8. PÉÆ®èªÀiï-wgÀĪÀ£ÀAvÀ¥ÀÅgÀ ¥ÀæzÉñÀ.

zÀQët PÉÆjAiÀÄ, ºÁAPÁAUï, ¹AUÁ¥ÀÅgÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀįÉõÀåUÀ¼À°è KµÀåzÀ EvÀgÀ
PÉÊUÁjPÁ ¥ÀæzÉñÀUÀ½ªÉ.
7. KµÀåzÀ d£À¸ÀASÉå
to

¨É¼ÀªÀtÂUÉ: KµÀåRAqÀzÀ°è ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 4.2 ©°AiÀÄ£ï d£À¸ÀASÉå¬ÄzÉ. EzÀÄ

¥Àæ¥ÀAZÀzÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ±ÉÃ.60 ¨sÁUÀzÀµÁÖ¬ÄvÀÄ. EA¢£À d£À¸ÀASÉå PÀ¼ÉzÀ ªÀÄÆgÀÄ
±ÀvÀªÀiÁ£ÀUÀ½VAvÀ LzÀÄ ¥ÀlÄÖ ºÉZÁÑVzÉ. 1950 gÀ°è KµÀåzÀ d£À¸ÀASÉå 1.4 ©°AiÀÄ£ï
t
No

ªÀiÁvÀæ. EwÛÃa£ÀªÀgÉUÀÆ d£À¸ÀASÁå ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ zÀgÀªÀÅ ºÉZÁÑVvÀÄÛ. DzÀgÉ FUÀ

CzÀÄ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄwÛzÉ.
ºÀ A aPÉ ªÀ Ä vÀ Ä Û ¸ÁAzÀ æ v É : KµÀ å RAqÀ z À d£À ¸ À A SÁå ºÀ A aPÉ A iÀ Ä °è ºÉ Z À Ä Ñ
C¸ÀªÀiÁ£ÀvɬÄzÉ. KµÀåzÀ ºÉaÑ£À ¨sÁUÀUÀ¼À°è «gÀ¼À d£À¸ÀASÉå ªÀÄvÀÄÛ PÀrªÉÄ ¨sÁUÀUÀ¼À°è
C¢üPÀ d£À¸ÀASÉå¬ÄgÀĪÀÅzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ PÁt§ºÀÄzÀÄ.

150
 KµÀå RAqÀzÀ ¸ÀgÁ¸Àj d£À¸ÁAzÀv æ É ¥Àw
æ ZÀzÀgÀ Q.«ÄÃ.UÉ 96 d£ÀgÀÄ. DzÀgÉ EzÀÄ
RAqÀzÁzÀåAvÀ C¸ÀªiÀ Á£ÀªÁVzÉ. CvÀåAvÀ ²ÃvÀªÁzÀ GvÀÛgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀǪÀð ¸ÉÊ©ÃjAiÀÄ,
ªÀÄgÀĨsÀÆ«ÄUÀ¼À£ÀÄß¼Àî CgÉéAiÀÄ, EgÁ£ï ªÀÄvÀÄÛ xÁgï (¨sÁgÀvÀ) ¥ÀæzÉñÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ
CvÀåAvÀ JvÀÛgÀªÀżÀî ªÀÄzsÀå KµÀå ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ KµÁåzÀ Cw «gÀ¼À d£À¸ÀASÁå ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ.

KµÀåzÀ d£À¨sÀjvÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀĺÁªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ, ¨ÁAUÁèzÉñÀ, aãÀ,

d¥Á£ï, PÉÆjAiÀÄ ºÁUÀÆ eÁªÀ¢éÃ¥À(EAqÉÆ£ÉõÀå)UÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀªÀÅ. EªÀÅUÀ¼À°è

d
ºÉaÑ£À ¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ ¥sÀ®ªÀvÁÛzÀ, ¸ÀªÀÄvÀmÁÖzÀ ªÉÄÊzÁ£À CxÀªÁ £À¢ §AiÀÄ®ÄUÀ¼À£ÀÄß¼ÀîªÀÅ.

he
ªÀÄAiÀÄ£Áägï, xÉʯÉAqï, ¦ü°¥ÉàöÊ£ïì, EgÁPï, ²æîAPÀ, «AiÉÄmÁßA, ªÀįÉõÀå ªÀÄvÀÄÛ
PÁA¨ÉÆÃrAiÀÄUÀ¼À°èAiÀÄÆ d£À¸ÁAzÀævÉAiÀÄÄ ºÉZÁÑVzÉ.

is
re S B
bl
be T
pu
K
t ©
to
No

KµÀåzÀ d£À¸ÁAzÀævÉ

151
 KµÀå RAqÀzÀ°è ««zsÀ d£ÁAUÀzÀªÀgÀÄ ªÁ¹¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. ¥ÀǪÀð ªÀÄvÀÄÛ DUÉßÃAiÀÄ
KµÀåU¼À °À è ºÀ¼¢À ªÀtðzÀ d£À(ªÀÄAUÉÆîgÀÄ)jzÁÝg.É ¨sÁgÀv,À ¥ÁQ¸ÁÛ£,À ¨ÁAUÁèzÃÉ ±À ªÀÄvÀÄÛ
zÀQët KµÀåzÀ EvÀgÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è PÀAzÀÄ ªÀtðzÀ d£ÀjzÁÝgÉ. £ÉÊIÄvÀå KµÀåzÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è
CgÀ§âgÀÄ, lPÀðgÀÄ, ¥À¶ðAiÀÄ£ÀßgÀÄ, D¥ÀÏ£ÀßgÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀÄ ªÁ¹¸ÀĪÀgÀÄ. ªÀÄzsÀå KµÀå
¨sÁUÀU¼À °À è PÀdPï ªÀÄvÀÄÛ QXðdjzÁÝg.É EzÉà jÃw ««zsÀ zs«
À ÄðAiÀÄgÀÆ ¸ÀºÀ KµÀåz°À zè ÁÝg.É
ºÉƸÀ ¥ÀzÀUÀ¼ÀÄ
±ÀgÀvÁÌ®, ©°AiÀÄ£ï, ±ÀAPÀÄ«£ÁPÁgÀzÀ ªÀÄgÀUÀ¼À CgÀtå (±ÀARÄzsÁjPÁqÀÄ),

d
¥À¼ÉAiÀÄĽPÉ EAzsÀ£À, ªÀÄrPÉ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼ÀÄ, UÀæAy, ¸ÀÄtÚPÀ®Äè, ¥Áa, ²¯ÁªÀ®Ì,

he
NAiÀiÁ¹¸ï, PÀZÁѪÀ¸ÀÄÛ, vÉÊUÀ, lAqÀæ.
EzÀÄ ¤ªÀÄUÉ w½¢gÀ°

is
re S
KµÀå RAqÀzÀ CvÀåAvÀ JvÀÛgÀªÁzÀ ©AzÀÄ ªÀiËAmï JªÀgɸïÖ (8848 «ÄÃ.)
B
bl
KµÀåzÀ CvÀåAvÀ PɼÀªÀÄlÖzÀ ©AzÀÄ ªÀÄÈvÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæ. (¸ÀªÀÄÄzÀæªÀÄlÖQÌAvÀ 305
be T
«ÄÃ. PɼÀUÉ)
pu
K

¥Àæ¥ÀAZÀzÀ¯Éèà ºÉaÑ£À ¸ÀASÉåAiÀÄ »ªÀÄ£À¢UÀ¼ÀÄ PÁgÁPÉÆgÀA ¥ÀªÀðvÀ

¸ÀgÀtÂUÀ¼À°èªÉ.
©

n¨Émï ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ Cw JvÀÛgÀªÁzÀ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä. EzÀ£ÀÄß ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ

ªÉÄïÁÒªÀuÉ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁVzÉ.
PÁå¹àAiÀÄ£ï ¸ÀªÀÄÄzÀæªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CvÀåAvÀ «±Á®ªÁzÀ M¼À£Ár£À
d®gÁ²AiÀiÁVzÉ.
to

zÀQët ¸ÉÊ©ÃjAiÀiÁzÀ°ègÀĪÀ ¨ÉÊPÀ¯ï ¸ÀgÉÆêÀgÀªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ¯Éèà D¼ÀªÀżÀîzÀÄÝ.

PÉëÃvÀæ ªÀÄvÀÄÛ d£À¸ÀASÉå JgÀqÀgÀ®Æè KµÀåzÀ aPÀÌzÉñÀ ªÀiÁ°Øêïì.
t

UÀÄA¥ÀÅUÀ¼À°è ZÀað¹ GvÀÛj¹.

No

1. `KµÀå ªÉÊ¥ÀjÃvÀåUÀ¼À RAqÀ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄĪÀgÀÄ. KPÉ?

2. KµÀå RAqÀzÀ ¨sËUÉÆýPÀ ¸À¤ßªÉñÀ w½¹.
3. KµÀåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁæPÀÈwPÀ «¨sÁUÀUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?
4. KµÀåzÀ Cw JvÀÛgÀªÀżÀî ¥ÀªÀðvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«ÄUÀ¼ÁªÀŪÀÅ?

152
 5. KµÀåzÀ°è AiÀiÁªÀ IÄvÀÄ«£À°è ºÉZÀÄÑ ªÀļÉAiÀiÁUÀĪÀÅzÀÄ?
6. KµÀåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR DºÁgÀ ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀŪÀÅ?
7. KµÀåzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥À¼ÉAiÀÄĽPÉ EAzsÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
8. KµÀå RAqÀzÀ AiÀiÁªÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è «gÀ¼À d£À¸ÀASÉå EzÉ? KPÉ?
9. d¥Á¤£À AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ªÀÄÆgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR PÉÊUÁjPÁ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉ¸Àj¹.
ZÀlĪÀnPÉUÀ¼ÀÄ

d
1. ¤ªÀÄä CmÁè¸ï ¥ÀŸÀÛPÀzÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ KµÀå ¨sÀÆ¥ÀlªÀ£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁr,

he
¥ÀªÀðvÀ, ¥Àæ¸ÀܨsÀÆ«Ä, ªÉÄÊzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £À¢UÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀnÖ
ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀÆ¥ÀlzÀ°è UÀÄgÀÄw¹.

is
re S
2. KµÀå RAqÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR £À¢UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À G¥À£À¢UÀ¼À «ªÀgÀUÀ¼ÁzÀ-
B
bl
GUÀªÀĸÁÜ£À, GzÀÝ, G¥À£À¢UÀ¼ÀÄ, ªÀÄÄRd¨sÀÆ«Ä, CuÉPÀlÄÖUÀ¼À ªÀiÁ»w
ªÀÄvÀÄÛ avÀæUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀ滸ÀĪÀÅzÀÄ.
be T
pu
3. ¤ÃªÀÅ ªÁ¸ÀªÀiÁqÀÄwÛgÀĪÀ £ÉgɺÉÆgÉAiÀÄ£ÀÄß «ÃQë¹, C°è£À ¨É¼É, ¸À¸ÀåªÀUÀð
K

ªÀÄvÀÄÛ d®gÁ²UÀ¼À §UÉÎ ¥ÀnÖ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ.

©

* * * * *
t to
No

153