You are on page 1of 43

Donat el caràcter i la finalitat exclusivament docent i eminentment

il·lustrativa de les explicacions a classe d'aquesta presentació, l’autor


s’acull a l’article 32 de la Llei de propietat intel·lectual vigent respecte de
l'ús parcial d'obres alienes com ara imatges, gràfics o altre material
contingudes en les diferents diapositives.

Sistema de Garantía de
Calidad: NCF (I)
Dra Encarna García Montoya
ÍNDEX
• CAPÍTOL 1: GARANTIA QUALITAT GMP
• CAPÍTOL 2: PERSONAL
• CAPÍTOL 3: LOCALS I EQUIPS
– LOCALS: REQUISITS
– EQUIPS: REQUISITS
– SISTEMA D’AIGUA DESIONITZADA
– SISTEMA D’AIRE FARMACÈUTIC
GUÍA DE NORMAS DE CORRECTA FABRICACIÓN DE LA UNIÓN
EUROPEA: Medicamentos de uso humano y uso veterinario

• Parte I - REQUISITOS BÁSICOS PARA


MEDICAMENTOS
Capítulo 1GESTIÓN DE LA CALIDAD
Capítulo 2PERSONAL
Capítulo 3 LOCALES Y EQUIPO
Capítulo 4 DOCUMENTACIÓN
Capítulo 5 PRODUCCIÓN
Capítulo 6 CONTROL DE CALIDAD
Capítulo 7 FABRICACIÓN Y ANALÍSIS POR
CONTRATO
Capítulo 8 RECLAMACIONES Y RETIRADA DE
PRODUCTOS
Capítulo 9 AUTOINSPECCIÓN

• Parte II - REQUISITOS BÁSICOS PARA


SUSTANCIAS ACTIVAS USADAS COMO
MATERIALES DE PARTIDA (API)

• ANEXOS
NCF- EUROPEAS
FILOSOFÍA- CAPÍTULO 1 GESTIÓN DE LA CALIDAD
1. DISPONER DE AUTORIZACIÓN DE FABRICACIÓN PARA UN TIPO
DE MEDICAMENTO
2. DEBE EXISTIR UN TITULAR DE LA AUTORIZACIÓN
3. INTERLOCUTOR ANTE SANIDAD: DIRECCIÓN TÉCNICA /QP
4. NECESIDAD DE UN SISTEMA DE GARANTÍA DE CALIDAD
BASADO EN
Maquinaria Materias primas
- INSTALACIONES
- LOCALES Medios

- EQUIPOS Métodos Mano de


obra
- PERSONAL (COMPETENTE)
ADECUADAS Y SUFICIENTES PARA LA ACTIVIDAD DE
FABRICACIÓN AUTORIZADA
Capítulo 1: gestión de la calidad
6

• Conceptos básicos
• Control de calidad
CALIDAD TOTAL • Normas Correcta Fabricación
• Garantía de calidad

NCF
BPL CQ
• Revisión de la calidad del
CC producto:
– PRODUCT QUALITY
REVIEW
– ANUAL QUALITY REVIEW
• Gestión de riesgos para la
calidad (ICH Q9)
• Mejora continua de la Calidad
(ICH Q10)
7
Revisión de
• Objeto:
la calidad
del – Verificar la repetibilidad proceso
y la pertinencia de las
producto
especificaciones vigentes (API,
PT).
– Destacar tendencias e identificar
mejoras de proceso y de
Periódica (ANUAL)
Pueden agruparse
producto.
por grupo de
productos – Valorar la necesidad de adoptar
medidas correctivas o
30
preventivas o bien de realizar una
25 Máx.
Mín.
revalidación.
MEDIA
20

15
Gestión de riesgos para calidad
(ICH Q9)
Sistema de Calidad Farmacéutico
ICH Q10
• Capítulos a incorporar en las CGMP
– Gestión de la Calidad (Quality Management)
– Responsabilidades de la Dirección
– Principios de Prevención de Riesgos (Risk Management) ICH Q9
– Principios de Calidad mediante el Diseño (Quality by Design) ICH Q8
– Conceptos de mejora continua

Cuando hablamos de Prevención de Riesgos (ICHQ 9), hablamos de:


Análisis o Evaluación de Riesgos
Estrategias de reducción de riesgos
Sistemas de monitorización

Cuando hablamos de Calidad mediante el Diseño (ICH Q8),


hablamos de:
Énfasis en el desarrollo farmacéutico
Énfasis en el conocimiento científico en fabricación
Duración a través de todo el ciclo de vida del producto
GMP ICH Q8 + Q9
Comprensión
del Proceso Comprensión
del Proceso Comprensión
del
Vigilancia
Proceso
Regulatoria Vigilancia
(Registro) Regulatoria Vigilancia
(Registro) Regulatoria
(Registro)
Vigilancia Vigilancia
Vigilancia
Regulatoria Regulatoria Regulatoria
(GMP) (GMP) (GMP)

Sistema de Sistema de Sistema de


Calidad Calidad Calidad
Cambios
Mejora
Post
Continua
Aprobación
Hacia la Riesgo
Mejora Continua

Riesgo Riesgo ICH Q 10

HOY HOY/ FUTURO CERCANO FUTURO


Activitats del Capítol 1 NCF
- Reflexionar si és econòmicament lògic fer un control
analític dels paràmetres crítics de qualitat dels
medicaments sobre mostres abans de treure'ls al
mercat.
- El PQR es pot entendre’s com una eina de millora del
laboratori farmacèutic industrial?. Justifica la resposta
- Diferenciar entre Garantia de qualitat i Control de
qualitat, posa dos exemples en la fabricació d’un
comprimit
- Diferenciar entre BPLCC i BPL
- Justificar perquè si s’aplica la ICH Q8-10, el sistema de
garantia de qualitat no es farà més senzill, sinó que s’ha
de mantenir igual i es considera que hi haurà menys risc
per la fabricació dels medicaments
Capítulo 2: Personal
Principio

• Suficiente, cualificado y • Formación


con experiencia – Inicial, continuada y
• Organigrama especial

• Descripción del puesto • Higiene del personal


trabajo: personal – Maquillajes,..
responsable – Ropa
– Orden y limpieza puesto
– Persona cualificada, D CQ,
trabajo
D Producción

12
Responsabilidad personal: vestimenta

14
COMPROBAR EN

15 ESPEJO
Personal

Zona estéril Laboratorio

Producción
Caso práctico: encontrar todas las
prácticas no GMP/higiénicas…

19
Capítulo 3: Locales
21

• Emplazamiento (ubicación física: estancos)


• Diseño
• Espacio
• Flujos de trabajo
• Tipos de locales farmacéuticos y
particularidades
– Zona producción
– Almacén
– Control de calidad
– Zonas auxiliares

21
Locales e Instalaciones
 Diseño:
•Fácil lavado y desinfección.
Resistir el lavado con agua a presión (doble/triple cubo agua
sucia-limpia)
• No acumular cargas electrostáticas http://www.elursl.com/objetos/articulosalasbl
ancas.pdf

•Superficies lisas y continuas. No desprender partículas.


Acabados pulidos.
Sin grietas ni ranuras ni fisuras ni rincones: no acumulación de
suciedad.
http://clean-tech.es/clean-tech-perfileria.php
-ZÓCALOS
-ZONAS TÉCNICAS http://technicalfloor.com/media-
cana-pavimentos-resina/
-SAS
22
Zona técnica del laboratorio
Pharmadus
Esta es la parte de las
instalaciones donde se
controla las condiciones
ambientales más
exigentes para el
sistema productivo. Se
controlan las presiones,
los filtrados de aire, la
climatización, el agua
caliente,…
Normalmente se ponen
entre plantas
productivas.

23
http://visitavirtual.pharmadus.com/
http://www.ingenieriatci.es/galeria/
http://www.ingenieriatci.es/galeria/
Locales e Instalaciones
Todos los locales deben estar rotulados y
deben disponerse en orden lógico,
siguiendo flujos de trabajo o según
++ ++ grados o niveles de limpieza, evitando
+++++
confusiones y riesgos de
contaminaciones.

Sobrepresión y depresión en salas

Además, habrá la suficiente separación entre distintas actividades, para impedir la


mezcla y contaminaciones cruzadas, así como la confusión de operaciones.

Materias primas Preparación Acondicionado

Control de Calidad
26
Criterios en el diseño de las
instalaciones
El diseño debe permitir un flujo de materiales y personal
para un trabajo eficiente.

FLUJOS DE PERSONAS Y MATERIALES

RECORRIDOS MÍNIMOS
NO PASOS DIRECTOS ENTRE ZONAS CRÍTICAS Y
SEMICRÍTICAS: SAS
PROCESOS CERRADOS

PRODUCTO AISLADO
28
29
http://docplayer.es/docs-images/40/17069623/images/76-
SAS ENTRADA ZONAS LIMPIAS:
1 2

ZONA ALIMENTACIÓN SAS ZONA LIMPIA

Abrimos la puerta exterior Sobrepresión:


(1) el aire sale hacia fuera

ZONA
ALIMENTACIÓN SAS ZONA LIMPIA

ZONA
ALIMENTACIÓN SAS ZONA LIMPIA
http://ingelyt.com/blog/definicion-de-presiones-en-una-instalacion-de-solidos-
orales/ 36
SAS ENTRADA ZONAS LIMPIAS

1 2

ZONA ALIMENTACIÓN SAS ZONA LIMPIA

Abrimos la puerta Sobrepresión: el aire sale hacia


interior (2) fuera

ZONA ALIMENTACIÓN SAS ZONA LIMPIA

ZONA ALIMENTACIÓN SAS ZONA LIMPIA


37
Locales e Instalaciones
 Locales de producción:
 aislados del exterior
 aislados entre sí (productos especiales,
contaminaciones cruzadas, etc.)
 adecuados a los equipos que contienen

La fabricación de productos estériles, citotóxicos o


productos muy activos merece un capítulo
especial para evitar, entre otras cosas la mínima
posibilidad de contaminación.
Existen anexos de las NCF
39
40
Locales e Instalaciones
 Locales de control de calidad:
Los laboratorios de Control de Calidad deben estar separados
de las zonas de producción.

Esta área debe tener espacio e iluminación suficiente para


hacer un trabajo metódico.

Debe tener diferentes apartados para realizar los trabajos


necesarios:
químicos

microbiológicos
instrumentación
 Edificios auxiliares (211.52):
Estabulario, taller mecánico, sala de descanso,
vestuarios 41
Instalaciones
 ENERGÍAS:  SEGURIDAD Y CONFORT:
Calefacción
Eléctrica
Climatización
Agua
Extracción
Gas (combustibles) Señalización
Aire comprimido
 PRODUCCIÓN: 
Aire (climatización, PROTECCIÓN/AMBIENTE
esterilización...)
NATURAL:
Vacío Depuración agua
Gases técnicos Depuración humos
Agua Incineración
Vapor limpio 42
Equipos farmacéuticos
diseñados, emplazados y mantenidos adecuadamente.
•Las operaciones de limpieza o mantenimiento no deben contaminar a los
medicamentos
•Limpieza sencilla (PNTs), conservación secos y limpios (mangueras
colgadas). Loog –book (histórico de usos).
•Sanitización
•No reaccionarán con productos
•Equipos de control de escala y precisión adecuada
•Calibrados
•Mantenimiento preventivo/correctivo
•Conducciones fijas adecuadas e identificadas
•Rotular equipos defectuosos
43
Cas: balança
• Avui (set 2010) un client ens ha fet una
reclamació perquè diu que els comprimits de
XXX havien de pesar 300 mg i pesen 250mg.
• Hem pesat la mostra de la nostra mostrateca i
realment pesen 250 mg. A les llibretes de
laboratori consta en tot moment 300 mg, pesats
amb la balança CG-15, calibrada amb data abril-
2010.
• Què hem de fer per determinar la causa de la
incidència i per posar una acció preventiva per
que no torni a passar?
Actividades
• Distinguir entre esterilizar, sanitizar y
desinfectar un local
• Porque las NCF recomiendan que NO se
crucen los flujos de los medicamentos
durante su elaboración
• Qué significa cuarentena?

45
Agua para uso farmacéutico
• Agua potable
• Agua purificada (desionizada, osmotizada,
destilada)
• Agua para inyectable

46
Obtención tipos aguas

DESCALCIFICACIÓN DESTILACIÓN

AGUA AGUA
DESCALCIFICADA
DE RED
DESMINERALIZACIÓN AGUA
PURIFICADA

INTERCAMBIO ÓSMOSIS
ELECTRODIÁLISIS
IÓNICO INVERSA
DESTILACIÓN

AGUA PARA
INYECTABLES
47
Circuito de obtención agua
• Trazado de la instalación
– Sentido señalizado
– Tuberías con pendiente
– MÍNIMO Nº PUNTOS DE USO (+muestreo y
drenaje)
– NO TRAMOS MUERTOS NI CODOS
– RECIRCULACIÓN (flujo turbulento)
PROBLEMAS:
• Saturación filtros,
• ∆ Tª,
• ∆ presión circuito
• Materiales de construcción INOX 316 L
(+soldaduras pulidas y radiografiadas)
• Sanitización periódica 48
Formación biofilm
(con flujo tangencial)

http://www.vigilanciasanitaria.es/es/articulos/biofilms-repercusion-industria-
alimentaria.php
Sanitización
- Agua a 80ºC, 2 horas
- Hipoclorito Na (lejía): 50ppm, 8 horas
- Ozono 0,1-0,5 ppm, 48 h
- Ozono 0,3-1 ppm, 2 h,
- Ozono 4-5 ppm, 15 min
51
52
53
Garantía de calidad sistema
agua purificada
• Tª circuito
• desionizada: <25ºC (recomendable)
• inyectable: 80ºC
• Control proceso
– Conductividad
– Horas de funcionamiento, filtros (no colmatados)
– TOC
– Control microbiológico semanal
• Validación sistema
54
Cas: circuit d’aigua
• Tenint en compte que només tenim
pressupost per fer 3 punts de mostreig
setmanals (control complets), quins són
els punts que s’escollirien del nostre
circuit?
• Es pot proposar una estratègia de control
que ens asseguri la qualitat de l’aigua i no
ens obligui a controlar més de tres punts a
la setmana?

You might also like