Sejarah Tingkatan 5 Bab 2

NASIONALISME DI
MALAYSIA SEHINGGA
PERANG
DUNIA KEDUA
SEBAB-SEBAB PENENTANGAN
 Eksploitasi
terhadap Ekonomi
Tempatan Pelaksanaan
Pentadbiran British
Dasar Penaklukan
terhadap
British
Masyarakat
Tempatan

SEBAB-SEBAB
PENENTANGAN
Campur tangan
Kesulitan Penduduk
British dalam Adat
Tempatan
Resam Tempatan
Pembesar
Tempatan
kehilangan Kuasa
dan Pengaruh
Tokoh Pejuang
 Dol Said (Penghulu Naning)

Lokasi
Naning

Sebab penentangan
-tidak setuju Brtitish meletakkan Naning sebagai
wilayah British
-ingkar hantar ufti 1/10 hasil yang diminta British

Kesudahan
Menyerah diri
Linggir (Pemimpin Iban)

Lokasi
Sarawak

Sebab penentangan
menentang penaklukan James Brooke
Rentap (Pemimpin Iban)

Lokasi
Sarawak

Sebab penentangan
james Brooke menghapuskan orang Iban di Skrang
yang dianggap lanun

Kesudahan
Penentangan lemah
 Syarif Masahor (Gabenor Sarikei)

Lokasi
Sarawak

Sebab penentangan
menolak penguasaan James Brooke di Sungai
Skrang- hilang kuasa memungut cukai dan pengaruh

Kesudahan
Lari ke Brunei
Mat Salleh (Pemimpin daerah Tambunan &
Sg. Sugut)

Lokasi
Sabah

Sebab penentangan
-SBUB menduduki kawasan pengaruhnya
-Menentang sistem cukai kepala dan perahu

Kesudahan
Tewas dan meninggal dunia
Dato’ MaharajaLela (Pembesar ke-8 Perak)

Lokasi
Perak

Sebab penentangan
-hilang hak memungut cukai
-hilang pengaruh
-campur tangan dalam adat resam orang Melayu
(hamba)

Kesudahan
dihukum gantung
Dato’ Bahaman (Pemimpin Lubuk Terua)

Lokasi
Pahang

Sebab penentangan
-menentang pembinaan Balai Polis di Lubuk Terua
-British menangkap anak buahnya.

Kesudahan
Lari ke Bangkok. Menetap di Chiengmai
Tok Janggut

Lokasi
Pasir Putih

Sebab penentangan
-menentang sistem cukai British
-Tok Janggut enggan bayar cukai
-British arah menangkap Tok Janggut

Kesudahan
terkorban
Hj Abdul Rahman Limbong (ulama)

Lokasi
terengganu

Sebab penentangan
tidak puas hati sistem cukai dan undang-undang
tanah British

Kesudahan
Kalah dan dibuang ke Mekah
 Yamtuan Antah

Lokasi
Negeri Sembilan

Sebab penentangan
Tidak bersetuju dengan tindakan Dato' Kelana Syed
Abdul Rahman di Sg. Ujong yang menandatangani
perjanjian dengan British

Kesudahan
berundur ke Johor
GERAKAN NASIONALISME
SEHINGGA PERANG DUNIA
KEDUA
 2. Perkembangan
1. Pengenalan Sistem Pendidikan 3. Dasar British
Sistem Politik Barat

8. Kesedaran FAKTOR-FAKTOR 4. Pendudukan

Politik Serantau PEMANGKIN Jepun
NASIONALISME

5. Penguasaan
7. Gerakan Pan-
Parti Komunis
Islamisma Sedunia
6. Kemunculan Malaya
Mesin Cetak
1. Pengenalan Sistem Politik
Barat

- seorang Residen mengambil alih pentadbiran negeri

- para pembesar diberi pencen diganti oleh pegawai British

 2. Perkembangan Sistem
Pendidikan

- sistem pendidikan Inggeris dan sekolah vernakular melayu (akhir abad ke-19)

- melahirkan golongan intelek Melayu

 3. Dasar British

- Mentadbir Tanah Melayu

- menggalakkan sesiapa sahaja melabur, berniaga, berdagang, bekerja, dan menetap di

Tanah Melayu

- ramai orang asing menetap di Tanah Melayu

- menimbulkan persaingan dengan penduduk tempatan

- memundurkan taraf hidup orang Melayu

 4. Pendudukan Jepun

- pemangkin

- konsep Kawasan Kesemakmuran Asia menekankan kebebasan negara-negara Asia

menentukan kemajuan

- persaudaraan atara negara semakin erat

- namun, kekurangan makanan dan ubat-ubatan serata kekejaman pentadbiran Jepun

membuat sebilangan besar penduduk tanah melayu membenci penjajahan sama ada
oleh kuasa Barat atau Timur.
 5. Penguasaan Parti Komunis
Malaya

- Penguasaan PKM selama 14 hari membangkitkan semangat menentang penjajahan

- penyebaran ideologi komunis bermula

- menguasai balai-balai polis dan memerintah dengan kejam

- konflik perkauman tercetus

 6. Kemunculan Mesin Cetak

- penyebaran ilmu pengetahuan

- mendorong penentangan terhadap British

- melalui buku akhbar, majalah, kitab agama ,dan lain-lain

- idea menentang penjajah dapat disebarkan

 7. Gerakan Pan-Islamisma Sedunia

- merupakan gerakan intelektual Islam seluruh dunia untuk membangkitkan

pemahaman yang lebih progesif terhadap Islam untuk menentang penjajahan Barat ke
atas negara-negara Islam

- kesedaran semangat kebangsaan di Tanah Melayu

 8. Kesedaran Politik Serantau

- terutama di Indonesia

- mempengaruhi gerakan nasionalisme di Tanah Melayu

- melahirkan golongan intelektual seperti penulis masyur terutama yang berpendidikan

vernakular Melayu

- kemasukan orang Indonesia memudahkan penerimaan unsur kegiatan nasionalisme

indonesia
GERAKAN ISLAH
DALAM
MENINGKATKAN
MINDA BANGSA

m/s 49
 GERAKAN ISLAH

Satu gerakan pemulihan yang berusaha membetulkan pandangan masyarakat Melayu

terhadap Islam

Sheikh Tahir Jalaludin

TOKOH- Syed Syeikh al-Hadi

TOKOH/PELOPOR

Dr. Burhanuddin al-Helmy

 Golongan ini dikenali sebagai Kaum Muda

Saluran Gerakan Islah

Al-Imam Saudara

Neracha Pengasuh

Edaran Zaman
MATLAMAT/TUJUAN/ISU

Menyampaikan idea mereka dan menjana ajaran Islam dari sudut

kemajuan

Kemajuan ekonomi, pendidikan politik dan sosial orang Melayu

Menyematkan sikap mengkritik penjajah ke dalam fikiran oarang Melayu

Mengkritik raja dan pembesar yang tidak berperanan dalam memajukan

orang Melayu
 Syed Syeikh al-Hadi
 Menubuhkan Jelutung Press
Syeikh Tahir Jalaluddin
 Kadi di Perak
 Menerbitkan Saudara
 Pendukung kepada akhbar al-Imam
 Mendirikan madrasah al-Masyhor di
Pulau Pinang
 Menulis dalam majalah al-Manar
 Menulis Hikayat Faridah Hanum
 HALANGAN/TANTANGAN

- Ditentang oleh Kaum Tua terdiri daripada golongan alim ulama yang telah lama menguasai
masyarakat dengan fahaman lama mereka

- Bagi mereka Islam itu hanyalah akhirat dan fardu ain semata-mata sehingga menyukar Kaum
Muda mempengaruhi masyarakat Melayu mengenai ajaran Islam yang sebenarnya

- Tidak dapat bergerak dengan baik kerana terdapat beberapa undang-undang yang menghalang
pengaruh Kaum Muda. Undang-undang terasebut tidak membenarkan sebarang kegiatan dakwah
Islam dilakukan tanpa kebenaran Sultan.

- Risalah dan buku karya tokoh-tokoh Kaum Muda juga dilarang di bawa masuk ke Negeri-negeri
Melayu

- Tekanan British dan Kaum Tua tidak dapat menghalang sepenuhnya Gerakan Islah dalam
masyarakat Melayu, terutamanya dalam bentuk pendidikan
 SUMBANGAN

Beberapa buah madrasah telah ditubuhkan oleh kaum Muda yang

menjalankan sistem pendidikan Islam

Pendidikan tersebut meliputi pendidikan untuk dunia dan akhirat

seperti fardu ain, ilmu hisab dan bahasa Inggeris

Kaum perempuan juga diberi peluang untuk mendapatkan pendidikan .

AKHBAR, MAJALAH DAN NOVEL:
PENGGERAK KESEDARAN
KEBANGSAAN
 Akhbar Majalah Novel

Melahirkan semangat kebangsaan

Tulisan mereka telah membangkitkan kesedaran untuk memajukan diri dan

bersatu padu , di samping mengkritik dasar-dasar British yang menekan orang
Melayu
 Zainal Abidin bin Ahmad
(Za’ba)

Penulis akhbar yang terkenal pada tahun 1920-an.

Tokoh bahasa, pemikir dan cendekiawan ulung Melayu.

Antara karya terkenalnya:

• Ilmu Mengarang Melayu
• Pelita Bahasa Melayu
 Persoalan tentang Sosial/Pendidikan, Ekonomi dan Politik dibangkitkan secara
menyeluruh pada tahun 1930-an bertujuan untuk menyedarkan seterusnya memajukan
bangsa Melayu

AKHBAR

Warta Malaya, Lembaga Malaya, Majlis, Utusan Melayu, Warta Negara, Fajar
Sarawak

Sosial/Pendidikan Ekonomi politik

ISU
(m/s 51)
Memfokus persoalan untuk memajukan bangsa melalui rencana dan puisi yang
disiarkan

MAJALAH

Majalah Guru Pengasuh Bulan Melayu

ISU
(m/s 52)
 Membawa mesej-mesej yang jelas tentang semangat kebangsaan yang patut
dimiliki oleh generasi muda Melayu pada masa itu

NOVEL

Putera Gunung
Keris Melaka Anak Mat Lela Gila Melor Kuala Lumpur
Tahan

Tema semangat kebangsaan

(m/s 53)
PERJUANGAN NASIONALISME
OLEH PERSATUAN-PERSATUAN
MELAYU

m/s 54
PERSATUAN TOKOH TUJUAN/ISU

Kesatuan Melayu Singapura Mohammad Eunos 1)Memperoleh kawasan

(KMS) Abdullah penempatan khas bagi orang
Melayu di Singapura.

2)Menjaga kepentingan
sosioekonomi penduduk Melayu
Singapura.

Persatuan Sahabat Pena S.M Zainal Abidin B.A 1)Menggalakkan ahli-ahlinya

Malaya (PASPAM) berkenal-kenal dan bertukar-
tukar pendapat bagi memajukan
diri sendiri dan bangsa

2)Menggalakkan perpaduan dan

persaudaraan di kalangan orang
Melayu di Semenanjung Tanah
Melayu.
Persatuan Negeri-negeri Ditubuhkan di Perak, 1)Menggabungkan tenaga
Selangor, Pahang dan intelektual Melayu
Negeri Sembilan
2)Membincangkan nasib orang
Melayu

3)Menggalakkan perpaduan
orang Melayu

Persatuan Kebangsaan Melayu Datu Patinggi Abang 1)Mengeratkan perpaduan

Sarawak (1939) Haji Abdillah Melayu

2)Menggalakkan pendidikan

3)Menjaga budaya dan maruah

bangsa
Kesatuan Melayu Muda Ibrahim Haji Yaakob 1)Menggalakkan perpaduan dikalangan
(KMM) merupakan wartawan akhbar pemuda Melayu
Majlis di Kuala Lumpur
2)Meningkatkan tahap pendidikan
Mustapha Husein orang Melayu

3)Bekerjasama dengan dengan Jepun

untuk mengalau British

4)Menjadi propaganda Jepun dengan

membeli Warata Malaya untuk
dijadikan alat propaganda anti-British

5)Mengelilingi Tanah Melayu untuk

mencari sokongan

6)Maahad II Ihya Assyariff di Gunung

Semanggol Perak menjadi penyokong
KMM dengan menyediakan kader-kader
yang dikenali sebagai tentera semut
untuk menentang British
Kongres Melayu 1939 dan 1)Menbincangkan kemunduran
1940 orang Melayu dalm pendidikan
dan layanan pilih kasih British
terhadap anak negeri

2)Disokong oleh vgolongan

intelek dan akhbar-akhbar
Melayu

3)Resolusi kongres-
menggambarkan perpaduan
Melayu untuk mengatasi
permasalahan sosio ekonomi
dan politik mereka yang lemah

4)Akhirnya orang Melayu dapat

mengatasi perasaan kengerian
yang memisahkan mereka
selama ini.
 GERAKAN NASIONALISME
SEMASA PENDUDUKAN JEPUN

m/s 57
FAKTA HURAIAN
Dasar Pemerintahan Jepun Mengharamkan akhbar

Menukarkan nama akhbar tempatan kepada

nama Jepun

Menyekat kebebasan bersuara penduduk

Semua sekolah menggunakan bahasa Jepun

sebagai bahasa pengantar
Gerakan Bawah Tanah PKM menubuhkan MPAJA untuk menentang
Jepun

Disokong oleh British dengan memberikan

senjata dan menjalankan perang gerila menetang
Jepun.

Ahlinya terdiri daripada orang Melayu, Cina dan

India
Force 136 Terdiri daripada pegawai-pegawai tadbir Melayu

Bekerjasama dengan tentera British

Bergerak secara gerila di dalam hutan

Aktif di Kedah, Johor dan Pahang.

Pasukan Wataniah Merupakan pasukan sukarela menentang Jepun

Anggotanya terdiri daripada guru, pegawai tadbir

kerajaan dan orang kampung yang sedar
penindasan Jepun
Melayu Raya/Indonesia Raya 1)Matlamat perjuangan KMM ialah menubuhkan negara Melayu Raya
atau Indonesia Raya

2)Slogan dan cita-cita politik sebahagian kecil orang Melayu

3)Mahu menghidupkan semula kegemilangan empayar Melayu seperti

Majapahit, Srivijaya atau Empayar Melaka.

4)Idea negara besar Melayu dimulakan di Maktab Perguruan Indris oleh

Abdul Hadi Hasan

5)KRIS ditubuhkan sebagai badan melaksanakan tugas dan kongres

Pemuda KRIS diadakan di Kuala Lumpur bagi membincangkan persediaan
kemerdekaan denga Indonesia

6)Kekalahan Jepun yang mendadak menyebabkan Soekarno

mengisytiharkan kemerdekaan Inndonesia lebih awal iaitu 15 Ogos 1945
dan menyebabkan persidangan KRIS dibatalkan

7)Kemerdekaan dibawah Indonesia dalam gagasan Melayu Raya atau

Indonesia Raya gagal

8)British kembali menguasai Tanah Melayu pada September 1945

Tamat@Selesai
Info:
Muka surat (m/s)- merujuk kepada muka surat yang terdapat dalam
buku teks Sejarah tingkatan 5 bagi negeri Sabah

Sumber:
• Buku Teks Sejarah Tingkatan 5
• Laman Sesawang- http://www.permohonan.my/nota-sejarah-
tingkatan-5-bab-2-nasionalisme/