မမမမမမမမမမမမ မမမမမမမမမမမ မမမမမ မမမမမမ မမမမမမမမမ

မမမမမမ

မမမမမမမ (မ)

လက္နက္္ိုက င္ပဋပ
က က္ၡႏွင္္ွတရ ားမ၀င္္မားယစ္ေွဆား၀ ားထုတလိုပ္ႈတက႔
ု ပံွစ
ု အ
ံ မားမားွ
က က ဖင္္ွ ေွဒ ားေွရ ယက္တင္္
ွ ဖစ္ေွန သည္မ အသစအဆန္ွားမဟုတပ ။ ဗဟကအ
ု စကားု ရႏွင္ွ္တင္
ကု ္ွားရင္္ွားသ ားလက္နက္္ိုက င္အ ဖဖြဲ႔တက႔
ု
ွႏွကွင္
ု ေငံ ွရားအရမဟ မကတ္ ဖဖြဲ႔ ၾက္ရ မ၎၊ မားယစ္ေွဆား၀ ားထုတလိုပ္ႈေွစားကက္ေက္အွ ပ င္္ွားအလြဲွ ဖစရ မ၎
အတတတြဲၿပားွ ဖစ္ေွပၚလ ေွလရက သည္။ ကလန္ေွသ
ြဲ ႏွစ္ေွပ င္္ွားမ ားဒစ အကတင္္ွား
မားယစ္ေွဆား၀ ားထုတလိုပ္ႈပံွစ
ု ေ
ံ ွွ ပ င္လလ
ြဲ ရ ခင္္ွား၏အဓကက္အ ေွၾက္ င္္ွားမ ၁၉၉၀ စုႏွစ္ ားမ ၂၀၁၁
ခုႏွစအထႏက ွကွႈွ္င္ွ
္ ားယဥ္က္
္ အ ားွ ဖင္္ွတညၿင္မ
က ္ေွနခြဲေွသ ေွွ မ က္ပိုက င္္ွားရမ္ွားွ ပည္
နယတညၿင္မ
က ္ႈအဆံွွ
ု ားသတတ္ ားွ ခင္္ွားွႏွင္ွ္
အၾက္မ္ွားဖက္္ႈမ ားက္ကႏု ွွကမနင္္ွားရ နတေပ္တ ွ္က္အသံွွ
ု ားွ ပခြဲေွသ နည္ွားပရက ယယ္ ားေွၾက္ င္္ွွ ဖစ္ ည္။

ရမ္ွားွ ပညနယ္ေွွ မ က္ပိုက င္္ွားပဋကပက္ၡကတင္္ သမကုင္ွ

္ ားေွန က္္အ
ံ မားမားရ
က ကၿ
က ပား
တရ ားမ၀င္္မားယစ္ေွဆား၀ ားေအပၚမတည ေွသ မ၀ က္င္ွ္သွ
ံ ွ
ု ားၾက္သညွ္
လက္နက္္ိုက င္အ ိုပစိုမ ားပ ၀င္္ေွနၾက္သည္။ ေွွ မ က္ပိုက င္္ွားမဟ မကတအဖဖြဲ႔မ ားၾက္ ား မ ပင္္
မားယစ္ေွဆား၀ ားႏွင္ွ္ပတ္က္္၍ မတညေွသ မ၀ မ ားရကၾက္သည္။ MNDAA က္ကားု က္န္႔အဖဖြဲ႔က္ ၂၀၀၉
ခုႏွစ္ မ တုွ႔
က ရံႈားနကမ္ွေွမ င္္ွားထုတ္ခရ
ံ မအခန္ကပင္္ မားယစ္ေွဆား၀ ားထုတလိုပ္ႈ
ေွရ င္္ွား၀ယ္ႈမ ားႏွင္ွ္ပတ္က္္၍န မညပက္္ ရကသည္။ ရခကင္
ု ေတ ပ္တ ွ္က္လည္ွား
သတုွ႔ မ
က လႈပရ ားမႈႏွင္ွ္စစဆင္ေ
္ ွရားမ ားအကတက္္ ယ ဘေအရ င္္ွားအ၀ယ္ွ ဖင္ွ္
တစကတတပကုင္ွ
္ ားေွေဒင္ၾက္ားေွထ က္ပေွနရသညဟ
ံ ိုဒစပပစြဲမႈမ ားရကသည္။ TNLA မမမ မားယစ္ေွဆား၀ ား
ဆန္႔က္င္္ ည္ွမ၀ ရမ
က မမမမမမ အတကအလင္္ွားေွွ ပ ဆကထ
ု ားမမမမ

TNLA ၏ေမ၀ားေလသ အတကတ္မကုင္္ွားက္ကွ ရက မ က္နက္္ိုက င္အ ဖဖြဲ႔မ ားအဘက႔

ု ပနၾက္ညွ္လင္္ ရမ္ွားွ ပညနယလ ု မားယစ္
ေွဆား၀ ားေွရ င္္ွား၀ယ္ႈႏွင္ွ္ပတ္က္လ လင္္ ဘယ္ေွတ မွ ပတ္ ားသညွ္မ၀ မရကခသည္
ြဲ ကိုွ ပေသနသည္။
TNLA သေညတအ င္္ွား ေပလ င္လ မမားတကက ႔
ု ၏လက္နက္္ိုက င္္ိုခံမႈအကတက္္ေွန က္ဆွ
ံ ွ
ု ားွ ပနလည္ေွဒမားဒဖ ားေွပၚ
ေွပ က္္ေွသ
ြဲ ရ မ ေွသ
အဖဖြဲ႔ ဖစ္ ည္။ သ႔အရ င္တ ညကခ ြဲ ေပလ င္္ွ ပညနတယလတ္ေွွ မ က္္ေွရားတေပ္တ ွ္
(PNLA) က္ကတ
ု ေပ္တ ွ္က္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ စတင္္ အတင္္ွားအၾက္ပလက္နက္္ွ ဖဴတ္မ
က ွ
္ ားၿပား
အဖဖြဲ႔က္ကလ
ု ည္ွားဖက္္မ
က ္ွားခြဲသည္။ ထကု အဖဖြဲ႔သည္
မားယစ္ေွဆား၀ ားေွရ င္္ွား၀ယ္ႈက္ကသ
ု ေ႔ သအကတင္္ွားက္န္႔သတ္ွ
ြဲ ခင္္ွားေွၾက္ င္ွ္
ထကအ
ု ဖဖြဲ႔ဖက္္မ
က ္ွားွ ခင္္ွားခံရ သည္ွႏွင္ွ္ မားယစ္ေွဆား၀ ားသံွွ
ု ားဖစြဲမႈႏွင္ွ္ ထုတလိုပ္ႈမ ား
ရမ္ွားွ ပညနယ္ေွွ မ က္ပိုက င္္ွား ေတအ င္္ွား ေပလ င္္ တကေ
ု ႔နထကင္
ု ရ ေွ သအကတင္္ွား (အထားသ ဖင္ွ္ ကက္တ္ိုက င္္၊
နမ္ွခမ္ွား၊ မနတွ
ံ )ု တက႔
ု ကတင္္ ရုတတရက္အႀက္ားအက္ယ္ ွ ပနလ ညတကိုားတက္္ လ ခြဲသညဟို
ေွ သခံမ ားေက္ွ ပ ၾက္သည္။ ထကေ
ု ႔ၾက္ င္ွ္ ေတအ င္္ွားေပလ င္တက ို႔၏ေွက္ားလက္္ေွ သမ ားအကတင္္ွား
ဆုတယိုတ္ႈမ ားႀက္ံွခြဲရသည္။

ေေန က္္ေ
ံ အၾက္ င္္ွားေွၾက္ င္ွ္ပင္္ ၂၀၀၉ ခုႏွစအ ကတင္္ွား TNLA က္ကဖု ဖြဲ႔စည္ွားခြဲၿပား
တေပ္တ ွ္က္တ
ကု က္
ကု ္ေွနသည္ွ တခနထကမ
ြဲ ပင္္ တရ ားမ၀င္္မားယစ္ေွဆား၀ ားအႏွရ ယ္ိုက လည္ွားတကက္
ု ို္က တက္္ ားမညဟို
ေွၾက္ည ခြဲသည္။ ေ ရ ပတ ည္က္္ေွၾက္ င္္ွ၎ ဘကနွ
္ ားခင္္ွားမ ားက္ကအ
ု ႀက္ားအက္ယဖက္ဆားွ ခင္္ွားေွၾက္ င္ွ္၎
ဘကန္ွားွ ဖဴစားဖပ ားေွရားအကတင္္ွား ပ ၀င္ပတ္က္္ေွနၿပား ဘကန္ွားခင္္ွားမ ားက္ကအ
ု က္ အကက္ယ္ေွပားေွနသည္ွ
ွ ပည္မ႔စစအ ဖဖြဲ႔မ ားႏွင္ွ္ထပ
က ကတ ိုက္တိုက ားခြဲရ သည္။ အထားသ ဖင္္ွပန္ေွဆားွ ပည္မ႔စစအ ဖဖြဲ႔ႏွင္ွ္ွ ဖစ္ ည္။
ထကအ
ု ဖဖြဲ႔ႏွစ္ိုအၾက္ ားတကကု က္ပမ
ြဲ ားႀက္ကားၾက္ ားႀက္ကားၾက္ ား ွ ဖပစပ ားေွနခြဲၿပား
ဘကန္ွားမမမမမမမမမမမမမမမမမမ အမ ားအ ားွ ဖင္္ွွ ဖပစပ ားၾက္သည္။
ပန္ေွဆားွ ပည္မ႔စစ္လည္ွား တေပ္တ ွ္က္ကု ႀက္ကမဖန ္ ားဒစ စစ္ မေွတ င္္ွားခြဲသည္။ တေပ္တ ွ္က္လည္ွား
TNLA ွႏွင္ွ္တကကု က္ပမ
ြဲ ားအကတင္္ွား ပန္ေွဆားွ ပည္မ႔ စစဘက္္မ ေွေလၾက္ င္္ွားပစ္ မႏွင္ွ္
ေအွ မ က္ႀက္ားပစ္ မမ ားေွပားခြဲသည္။ တကင္
ု ွ္ ားရင္္ွားသ ားလက္နက္္ိုက င္တ ပပဖြဲ႔ မ ားအၾက္ ား
မားယစ္ေွဆား၀ ားေွရ င္္ွား၀ယ္ႈႏွင္ွ္လက္နက္္ိုက ပဋကပက္ၡတက႔
ု တကက္
ု ိုရက က္ဆက္စပ္ေွနပံွပ
ု ထမ ပံွစ
ု ွ
ံ ဖစ္ သည္။

အ ခ ားေွသ ဆက္စပႈ္ မ ားမ မ တကက္

ု ိုရက က္္ဟတ
ု ္ေွပ။
မ
မားယစ္ေွဆား၀ ားဆန္႔က္င္္ေွရားလႈပရ ားမႈမ ားလုပ္ေွနသည္ွ
TNLA ပင္လင္္
မ သ႔လက္နက္္ိုက င္မမမမမမမမမမမမက္ကထ
ု န
က ္ွားသကမွ
္ ားထ ားရ နလက ိုအပ္ ည္ွ
ေအရားပ ေွသ ရံပံွေ
ု ွဒင္က္ကရ
ု ေွဒဖရ ေွသားသည္။ အနကမ္ွဆံွွ
ု ားအ ားွ ဖင္ွ္
ေွတ ွ္လန္ေွရားအဒခေနအက္ က္္ (ေွတ ွ္လန္ေွရားရံပံွေ
ု ွဒင္) ဆကသ
ု ည္ကိုရ ေရသား သည္။ အထားသ ဖင္ွ္
လ ားရကႈား-မဆယ္ိုစ္ န္ယ္ေွရားလမ္ွားေွၾက္ င္္ွားေွပၚကတစ္ င္္ ားလ ေွနသညွ္ က္ုနည
စ ္မားသန္ွား
ေွေနသ က္ုန ္ ားမ ားက္ကေ
ု ွွ ခ က္မလ န္ေ႔တ င္္ွားယတ လုပရသည္။ သတက႔
ု သည္ ွႏွွစ္၀က္တခ ထကေ
ု ွဒင္က္ကု
ေပလ င္္ အဖဖြဲ႔သကေ
ု ႔ပားရသည္။ ေတအ င္္ွားေပလ င္္ေွစားဆကင္
ု ္ ားႏွင္ွ္စားဖပ ားေွရားသမ ားမ ားထံက္လည္ွား
ဆက္္ေွၾက္ားအတင္္ွား အၾက္ပ္ေွက္ က္္ည္။ တခ တရံ TNLA သည္ဟ မကတ္ ားႏွင္ွ္အတ မဆယ္ ၁၀၅
မကုင္ ္ ိုစ္ န္ယ္ေွရားဇံွက္
ု ကု ၀င္္ ေွရ က္တိုက က္္ိုက က္္ည္။ ၂၀၁၆ ွႏွကွ၀
ု င္ဘ လက္ဆကလ
ု င္္ ထုွသ
က ႔
ကု တကက္
ု ို္က က္ၿပား
တရုတ္ွ မန္ က္ုစ္ န္ယ္ေွရားက္ကု ရက္္ ေွပ င္္ွားမ ားဒစ ပကတထ ားခြဲသည္။
တေပ္တ ွ္က္အ ခ ားေွ သမ ားကတင္စ စဆင္္ေွရားမ ားလုပ္ေွနသည္ွအခစ္ နတက င္္ အ ခ ားေတနရ ကတင္္
စစ္က္္ွႏွွ သစ္စဖင္္ွလစ္ွႏွကွင္
ု နရ ္ွႏွင္ွ္ ွ မန္ အစကားု ရေအပၚဘ႑ ေွရားအရအထကန ေွစဘက႔
ု ဖစ္ သည္။

ရမ္ွားွ ပညနယ္ေွွ မ က္ပိုက င္္ွားစားဖပ ားေွရားမ မားယစ္ေွဆား၀ ားက္ကအ

ု မွ ပေွနသည္ွ ဖစရ
မားယစ္ေွဆား၀ ားက္ုစ္ န္ယ္ေွရားႏွင္ွ္
ပတ္က္္ေွနသည္ွေွဒင္က္ကေ
ု ွရ င္ရန ္မ လက္္ေွကတ႔ကတင္မျ ဖစ္ွႏွကွေ
ု င္္လ က္ပင္္ွ ဖစ္ ည္။
ဓ တုက္န
ု က္
ၾ မ္ွားပစၥည္ွား မ ားႏွင္ွ္ မားယစ္ေွဆား၀ ားေွရ င္္ွား၀ယ္ႈမ ားမ TNLA
၏အဒခေနအက္ က္ရရကေွရားအကတက္္ အက္ားအက မတအမ ားဆံွွ
ု ား အဒခင္္ွအလမ္ွားမ ားက္ကရ
ု ရကေွစသည္။
ထကမ
ု ားယစ္ေွဆား၀ ားေအရ င္္ွားအ၀ယ္ ားမ အကလန္ွ မင္ွ္မ ားသညွ္အဒခနအ ေွက္ က္္ ားေွက္ က္္ည္။
ဖမ္ွားဆားရမကေွသ မားယစ္ေွဆား၀ ားမ ားက္ကလ
ု ည္ွား မၾက္ ခဏပင္္ေွစားကက္က္အကတင္္ွား ွ ပန္
လည္ေွရ င္္ွားခသည္။ (အ ခ ား၀င္္ေွဒင္မ ားက္ကု ေွ သကတင္္ွားစညပင္္ေွေနသ တရ ားမ၀င္္စ္ေွမ င္္ိုက လုပငန္ွားမ၎၊
သယံဇ တတားေွဖ ွ္ေွရ င္္ွားေခရားလုပငန္ွားမ ားမ၎၊ လက္ုန ္ မားွ ခင္္ွားမ၎ ရရကသည္။)
ထကသ
ု ႔
ကု ရရကလ သညွ္၀င္္ေွဒင္ မ ားထြဲမ ေတအ င္္ွားေပလ င္ဘန
က ္ွားစကုက္္ေွတ င္္ မမ ားအကတက္ဘန
က ္ွားမအပ
အ ခ ားအစ ားထကားု အသက္္ေွဒမားမႈမ ား အကတက္္မညေွထ က္ပသည
ံ ွ္ေအထ က္အထ ားမ ားေမကတ႔ရပ ။

လက္နက္္ိုက င္ပဋပ
က က္ၡႏွင္ွ္မားယစ္ေွဆား၀ ားမ တကက္
ု ိုရက က္ဆက္စပေ
္ ွနသည္။ အထားသ ဖင္ွ္ ရံဖနရခ
ံ မား
ယစ္ေွဆား၀ ားေပပ က္္ေွရားလုပ္ ည္ွအခန္ွ
က ႏွင္ွ္ မားယစ္ေွဆား၀ ားေွရ င္္ွား၀ယ္မမ ားအၾက္ ား
တကကု က္ပမ
ြဲ ားွ ဖပစပ ားခန္က မားကတင္္
က ွ ဖစ္ ည္။ ထကတ
ု ရ ားမ၀င္စားဖပ ားေွရားေွၾက္ င္ွ္ လက္နက္္ိုက ွ္င္ အ ဖဖြဲ႔မ ားအဘကု႔
အဒခေနအက္ က္္ သက႔
ု မဟုတ္ ေွွ ခ က္လမန္ေ႔တ င္္ွားယွ ခင္္ွားွ ဖင္ွ္ ၀င္္ေွဒင္ရရကေွစသည္။ ထကေ
ု ွဒင္ွ ဖင္ွ္
ွႏွစ္ ၇၀ ၾက္ ွ မန္ ွ ပတညတင္္ွားစစ္က ိုေွထ က္ပံ ထ ားႏွကွင္
ု ္ ည္၊ အသက္ဆက္ထ ားႏွကွင္
ု ္ ည။္

မားယစ္ေွဆား၀ ားေွရ င္္ွား၀ယ္ေွရားလုပငနွ

္ ား၏ အ မတအဒစန္ွားႀက္ားမ ားမႈက္
ွႏွကွင္
ု စငံ ွ
ံ ရ
ု ဇ၀တ္ိုက ဏ္ွားႀက္ားမ ားက္ကတု ဆြဲေွဆ င္္ ေွနသည္။ အက္င္ွ္ပက္္ွ ခစ ားမႈက္ကႀ
ု က္ားကထ ားေွစသည္။
မမမမမမမမ မမမမမမမမမမမမမ မမမမမမမမမမမမမမမမ
မမမမမမမမမမမမမမမမမမ မမမမမမမမမမမမမမမမမမမမမမမ
မမမမမမမမမမမမမမမမမမမမမမမမမ မမမမမမမမမမမမ
မမမမမမမမမမမမမမမမမမမမမမ တဘတက္တင္လ ည္ွား မမမမေွတ ွ္၏စစ္ေွရားမဟ ဗဟ
ဴ မမမ
မမမမမမမမမမမမမမ မမမမမမမမမမမမမမမမမမမ မမမမမမမမ မမမမမမမ ွ
ပစဒဏ္ခရ
ံ ဘြဲ မားယစ္မမမမမမလုပငန္ွားလုပ္ေွနသညွ္လက္နက္္ိုက င္္ ားလႊမ္ွားမကုားေွေနသ
ပက္စားဒပန္ွားစ ားကသ ားေွစသညွ္ွႏွကွင္
ု ေငံ ွရားေွဘ ဂ ေွဗ အကတေက္အွ ခေအနမ ားက္ကမ
ု မမမဖနတားေွပားသည္။

အေျ ဖကဘာလဲ

ICG ၏အဆကအ
ု ရ ွ မန္ အစကားု ရသည္ မားယစ္ေွဆား၀ ားထကန္ွားခပ္ႈႏွင္ွ္
အဂတကလက္
ကု စ ားမႈႏွွကမနင္ွ
္ ားေွရားႀက္ကားပန္ွားမႈမ ား က္ကု ွႏွစဆတားကု ွ ပလုပင္
္ ွ္သည္။
အဆင္ွ္နမ
က ္ွေအသားစ ားဥ္ေပ ခားေွဖ
က က္္မမ ားက္ကု အ ပစ္ေွပားမညွ္အစ ား ပည ေွပားွ ခင္္ွား
မားယစအႏွရ ယ္ေွလ ခ ခင္္ွားမ ားႏွင္္ွအစ ားထကားု သင္္ွသည္။ စစတ ပ္လည္ွား ွ ပည္မ႔စစ္ ားႏွင္ွ္ အ ခ ား
အစကုားေရထ က္္သ
ံ ညွ္ စစရတ
ြဲ ပ္ ားက္ကွ
ု ပွ ပင္္ေွွ ပ င္္ွားလြဲေွရားမ ားလုပ္ေွဆ င္္င္ွ္သည္၊
အဆံွွ
ု ားဒစနအ ားွ ဖင္္ွဖက္္ သကမ္ွားသင္ွ္သည္။
ွႏွကွင္
ု ေငံ ွတ ွ္အကတက္ၿပားွ ပညွ္စွ
ံ သ
ု ညွ္ၿင္ကမွ
္ ားခမ္ွားေွရားေအွ ဖရ ေွရားက္ကလ
ု ပ
ု ေ
္ ွဆ င္္င္ွ္သည္။