You are on page 1of 11

CONTENTS Worship & Music

Title Page
Song of the month
The Editorial Team
Editorial 02

Editor: Abram le Lota In\hena 03


O Holy Night Led by the light of faith serenely beaming,
Samuel L Songate Christmas Message 05
With glowing hearts by His cradle we stand.
Vân a tieve’n an khawi 07 C F C
Contributing Editor:
O holy night, the stars are brightly shining; So led by light of a star sweetly gleaming,
Stephen L Hmar Death of a little child 09
Am G7 C
Laltharopui Zote Kirk Cameron 14 It is the night of the dear Savior's birth. Here came the wise men from Orient land.
F C C7
Book Review 16 Long lay the world in sin and error pining, The King of kings lay thus in lowly manger,
Design & Layout: Em B7 Em
Ernest Thachunghnung Monthly Inspiration 17 Till he appeared and the soul felt its worth. In all our trials born to be our friend!
G7 C
Christ Bell 18
A thrill of hope, the weary world rejoices,
Chanchin Lawrkhawm 20
G7 C Truly He taught us to love one another;
For yonder breaks a new and glorious morn.
Worship & Music 22 His law is love and His Gospel is peace.
INHRIETTIRNA LE NGENNA Am Em Chains shall He break for the slave is our
Fall on your knees, brother
Mi tuelkhawm Lighthouse magazine a insuo Lighthouse Magazine ngaina Dm Am
ding sermon, article, testimony, Bible study,
taka lo tiemtu hmun tin le ramtina Oh, hear the angel voices! And in His Name all oppression shall cease.
biography le a dang dang Pathien Thu le
inmil ziek nuomhai chu iengtiklai khawm umhai po po Editorial Team chun C G7 C F C G7 C
lawmlut zing ei niha, a hnuoia e-mail ad- Krismas le Kumthar chibai O night, divine! O night when Christ was born! Sweet hymns of joy in grateful chorus raise we,
dress a hai hin thawn thei zing a nih. vochuom a bûk seng cheu! G G7 C F C G7 C
O night, divine! O night, O night divine! Let all within us praise His holy Name!
lighthousemag@hotmail.com
ssongate@gmail.com
Ph: +91-9503284732
"O Holy Night" ("Cantique de Noël") hi Krismas hla inlar em em a nih a, Placide
Disclaimer Cappeau de Roquemaure in 1847 kuma a phuok a nih a, a music ruok hi chu a
ruolpa Adolphe Adam in a siem a ni ve thung. Cappeau hi France rama uoiin
zawrtu naran el a nih a, an kohrana an thiempu (parish priest) in Christmas le
Lighthouse magazine hi GenNext4Christ hmalakna a nih. inzawma poem phuok dinga a ngenna chu pawmin hi hla thu mawi tak hi a hung
Amiruokchu article inchuona umhai hrim hrim hi a ziektu ngaidan ziek suok tah a nih. A hnungin John Sullivan Dwight in English in a hung inlet
lieu lieu a nih a, GenNext4Christ lungril a ni vawng kher nawka, chu taka inthawk chun khawvel hmuntinah a hung indar suok tah a nih.
nawh. Chun, Lighthouse magazine-a thu le hlahai hrim hrim hi
a ziektu hming indik tak inchuonin rawngbawlna dinga hmang A hla thu le thlûkhai hi a mawi em em a, vawikhat ngaina khawmin mi lungril a hne
sâwng phal ni bawk a tih. nghal hlak a nih. A hla chang tin hi a tha seng khawmin a chang khatna tlar
thumna le tlar lina laia “Long lay the world in sin and error pining, Till he
A appeared
and the soul felt its worth.” hi a \ha bik zuol. ~Ed
GenNext4Christ
Cover Art: Courtesy Simon Hrangate
Publication
-1- -22-
hi phal a ni nawh tiin a hril a. Chulai zing chun ICC thuneitu hai chun Gurung hin
mi tukhawm Kristiena inlet dingin a thawlui nawh tiin Bhutan sawrkar thilthaw chu editorial
an kawndem thu an puong ve.
Ranthlêng le Kraws
Hmar Gospel Centenary 2010
Saikawt khuo a December 9-12 inkâr sunga
Hmar Christian Leaders Forum hmalaknaa
Hmar kohran po po huopa Gospel Centenary “A mak ngei maw Vanlal tak chun,
lawmna programme chu tluong taka zo fel a lo Inngaitlawma hringmi a chang lai khan;
ni tah. Centenary lawmna programme hmang Inhawi ti thei zingin rinum chu tuorin,
sung hin ruo a chîng leiin beisei nekin mipui an Ranthlêng le Kraws maw a hung thlang lem.”
tam nawha, a \um\iek tawm tieng ruok khan
chu khuo a hung inâng deu leiin mipui an
\hahnem ta hle. Gospel Centenary lawmna huna Christmas ti thumal hung suokna chu Old English-a Cristes maesse a
Hmar Christian Fellowship Delhi \halaipawl haiin musical drama “Indin Thar Nawk nih a. Cristes hi Greek thumal Christos (Messiah or Christ tina) anthawka
Ei Tiu” ti an inentir chun mipui lungril a hne hle. lak a niha, chun maesse hi chu Latin thumal missa (the holy mass)
anthawka lak a nih. Modern English chun Christ’s mass or the mass of
Lekhabu Thar: Lal Sipai |ha le Ringum Christ khawm an ti thei a, Hmar \awng ve thung chun mass ti thumal
Bhutan rama missionary hmasatak Rev Thattinlien Sungte tlukpui hi ei nei naw leiin Krista Ruoi tia ei inlet hin a hnai takin an lang.
chanchin, a pieng anthawka a hung seilien dan le missionary
-a a fe danhai chenin Pu Ramthienghlim Varte, Shillong in a
ziek chu December 11, 2010 hin Saikawt khuoa Hmar Gos- Anleh Bethlehem bawngin a naute Isu a hung pieng kha ieng leia
pel Centenary lawmna hunah tlangzar ning a tih. Hi lekhabu Christmas (Krista Ruoi) ei ti am a na? Krista’n ruoi a hung \he tak chu iem
hi Pi Khawtinkung Buhril, Imphal in a publish a nih a, Rev a na? Isu’n inmantira a um ding zana bei le uoiin a laka, a \huoihruoihai
Hrilrokhum Thiek in tlangzar a tih. A man chu copy khatah ` kuomah “Hi ka taksa, in ta dinga pek chu a nih....Hi uoiin hi ka thisen
200 ning a ta, a publisher hin a lekhabu manhai po chu Bhutan thuthlung thar, in ta dinga peksuok chu a nih” tiin a hril a. A hril ang
rama rawngbawlnaa hmang dingin an hlan nghal a nih. ngeiin Kraws lerah a taksa le thisenin misuol sandamna ding ruoi chu a
hung \he tah a nih.
Movie thar: The Chronicle of Narnia 3
Christian writer inlâr em em C.S. Lewis lekhabu The
Chronicles of Narnia besana movie an siem a sequel 3- Chuleiin ei Christmas hmangnaa hin Kalvari \hang lo chun Bethlehem in
na The Chronicles of Narnia: The Voyage of the Dawn umzie a nei nawh a, chuong ang bawkin Kraws \hang lo chun Ranthlêng
Treader chu khawvel hmuntina en thei dinga tlangzar a ringawt chun umzie a nei bawk nawh ti hi ei hriet tlat nuom a um. Ei
lo ni nawk der tah. The Chronicles of Narnia hi C.S. Lewis suolna leia vuokthiduk a um le thisen suok khawpa ei thi aia Kraws lera
in Pathien thu besana khawvel mihai ngainuom zawnga hung thi Isu Krista’n suol bawia intâng, thlaraua phîng\am le ringvaihai ta
tienami a ziek a nih a. A tienami a character pakhat dinga ruoi a hung\he hi a changtu le kîltu ni seng dingin tiemtuhai po po
Aslan (Lion) hi Isu Krista (Bible-a The Lion of Judah) Lalpa’n malsawm raw se cheu!
entirna a nih. The Chronicles of Narnia movie series
hmasa hai chu The Chronicles of Narnia: Prince
Caspian le The Chronicles of Narnia: The Lion, The
Witch And The Wardrobe hai an nih. A movie hi ngun Samuel L Songate
taka ei en a, a dialogue hai ngun taka ei ngai chun Bible Pune
le an zûlna tam tak hmu thei ding a um.

-21- -2-
Bible Study
ABRAM LE LOTA IN|HENA
Chanchin Lawrkhawm
- Samuel L Songate
MercyMe in AMA Award Dawng
Dallas based Christian Band MercyMe hai chun Ameri-
Scripture Reading: Genesis 13:1-18 can Music Award (AMA) ah Favorite Artist in Contem-
porary Inspirational Music chu a vawihnina dingin an
Introduction: Bible-a ei hmu danin Terah khan naupasal lak nawk. Hi band mission chu “to make Christ the
pathum - Abram, Nahor le Haran a nei a. Kaldai ram, Ur centre of attention and lead those who will follow to
khawpuia an um laiin Haran chu a thi a. Haran hin a thi the throne room through worship”, ti a nih. MercyMe
hmain naupasal a neia chu chu Lota hi a nih. Terah in Ur band hai hi Grammy Nominee khawm an lo ni ta nghe
a suoksan khan Abram le Sarai bakah a tupa Lota, a pa nghe a, chun tukuma an mega hit “I Can Only Imag-
Haran in a thisan khawm chu a \huoi sa ve a. Sienkhawm ine” chu digital download maktaduoi khat (1 million)
Haran (khaw hming)-a an um lai hin Terah chu a thi a, a khêl zak leiin Christian music a chu record an la
chu phing leh Lota chu Abram in a enkawl zui nawk break a nih. An award dawng le inzawm hin Pastor Rick Warren chun an Twitter
peia, Canaan ram pan dinga a hung inthawk suok khawm khan Lota khan a zui ve page ah “Proud of our guys for winning another American Music Award! Uncom-
pei a nih. promising witness for Jesus!” tiin a zuk comment. Hun iemani chen anthawk khan
‘Lovewell Live Tour’ neiin hmun hrang hrang an fang kuola, an fena phawtah mipui
A Chanchin Tlângpui: Abram chu \àm tlana fe e ti lo chun Aigupta anthawka an tam thei em em a, chun an hla single “Beautiful” lem chu iTunes Christian
Canaan rama a hung kir nawk chun a hausa ta em em el a. Ran ruolhai el khelah Singles Sales Chart-ah Top 10 a kai phak hiel a nih.
dar le rangkachak khawm tam tak a nei tah a. Sienkhawm hmun nghet a la nei
naw leiin a ranruolhai tlat theina ding hmun remchang zawngin an vak kuol an vak New York ah Hillsong Church thar ngir
kuol a. Hieng lai zing hin Lota khawm kha ama tawkah hung hausa ve peiin ran Australia-a Hillsong Church chu khawvel hmun tinah indar lien peiin a 14-na dingin
ruolhai khawm tam tak a hung nei ve tah a. Chu bakah an se vela chun Canaan US khawpui New York ah khawm liemtah October thla khan branch thar hawng a
mihai le Periz mihai an lo khawsa tawl bawk a. A tawpa lem chu an ran ruolhai nih. NYC Hillsong Church hi an tan thar hlim khawm nisien mi a hip nasa khawp
tlatna ding hmun in a dai ta naw leiin Abram ranpuhai le Lota ranpuhai inkâra chun el a, inkhawm nuom an tam leiin Pathienni inkhawm khawm vawi 3 lai nei a ni
buoina a suok pha ta hiel a. nghal. Hillsong Spokeswoman Karalee Fielding in The Courier Mail hai kuoma a
hril dan chun hi kohran thar hi Hillsong Brisbane hnuoiah um a ta, chun a enkawltu
Chuonga an buoi ta phing chun Abramin Lota kuomah, “Ei pahni kâr le ei ranpuhai dingin London Campus anthawkin Hillsong Pastor Bevan le Tam Russell hai khawm
inkârah iengkhawm buoina umnaw raw se, unau ei ni sih a. Ram chu I hmaah a New York a hin sawn ning an tih. Hillsong Church hin Australia khawpui Sydney-
um duoi an nawm, in\he el ei tih. Chang tieng I fe leh vawi tieng feng ka ta, vawi ah main campus 4 an nei bakah London, Kiev, Cape Town, Stockholm, Paris,
tieng I fe leh chang tieng feng ka tih” tiin an \hat \he pui tah a. Lota chun a en Moscow le now New York City a hai khawm international branch an nei a nih.
veng venga, sak tieng Jordan phairuom, ram \hatna tieng tak chu a pana, Jordan Tulai khawvela abikin thangtharhai lai Hillsong kohran hi an hla le music hai hmangin
phaizawla khawpui umhai Sodom khaw sir lai chun a puonin a kei tah a. Abram Pathienin a hmang nasa em em a nih.
ruok chu Canaan mihai rama chun a um zing a. Amiruokchu Lota le an in\he fel
char chun Pathienin Abram kuomah “dak suok la I mit inlen vel rawh, sim le Isu Film leiin Kum 3 Lunginah
hmar, sak le thlang, I hmu phak chin ram po po hi I thlahai kuomah ka pek ding Bhutan rama mipakhat Prem Singh Gurung chu Isu film insuo leiin Bhutan sawrkarin
a nih. Fe la ram chu a dung a khangin fang suok vawng rawh, ka pek vawng ding kum 3 sung lungin intang dingin a chungthu a rel tiin International Christian Con-
che a nih “ a hung ti el tah a. Chu phing leh Abram chu Mamre thingsaisuo umna cern (ICC) hai chun an hril. Ama baka hin midang 2 khawm hi Isu film insuonaa
Hebron tieng chun a puon in a sawn a, Pathien kuomah maicham a siem ti ei \hanga intum leiin tuhin man tumin an zawng mek niin an hril bawk. Hi le inzawm
hmu. hin Bhutan sawrkar chun tukhawm sakhuo dang zawm dinga mihai fiellui le nawrlui
-3- -20-
TWO BABES IN A MANGER
Life Application:
In 1994, two Americans answered an invitation from the Russian Department of Education to
teach morals and ethics (based on biblical principles) in the public schools. They were invited v Aigupta-a a zu chet siet let der hnung khan Abram kha Canaan ram bawk
to teach at prisons, businesses, the fire and police departments and a large orphanage. About Negev-ah a hung kir nawka, Negev anthawk chun an vâk kuol an vak
100 boys and girls who had been abandoned, abused, and left in the care of a government-run kuola a tawpah kha hmaa Pathien hming lama maicham a siemna hmun
program were in the orphanage. They relate the following story in their own words:
Bethel kha a hung tlung nawk a, chu taka chun Pathien hming a lam
It was nearing the holiday season, 1994, time for our orphans to hear, for the first time, the nawk ti ei hmu. Eini khawm Pathien le intuokna lo nei taha Pathien kona
traditional story of Christmas. We told them about Mary and Joseph arriving in Bethlehem. Finding lo zui hnunga che sie nawka Pathien laka inthawk ei lo invâkhmang or ei
no room in the inn, the couple went to a stable, where the baby Jesus was born and placed in a lo petek nawk pal a ni khawmin, inhmaa Pathien le ei lo intuokna hmun
manger. bawk a khan ei kir nawk ding a nih. ‘Bethel’ ti umzie chu ‘intuokna in’ tina
Throughout the story, the children and orphanage staff sat in amazement as they listened. Some
a nih.
sat on the edges of their stools, trying to grasp every word. Completing the story, we gave the
children three small pieces of cardboard to make a crude manger. Each child was given a small v Lota hin Pathien kona dawng naw sienkhawm Pathien kona zuitu Abram
paper square, cut from yellow napkins I had brought with me. No colored paper was available a zui leiin malsawmna tam tak a dawng ve a, beramruolhai, ranruolhai le
in the city.
puon inhai khawm ama puolin a nei thlek thluk ti ei hmu. Eini khawm
Following instructions, the children tore the paper and carefully laid strips in the manger for Pathien mi kona ei la hriet naw a lo ni khawmin Pathien kona dawng tahai
straw. Small squares of flannel, cut from a worn-out nightgown an American lady was throwing le zui tahai bek hi zuiin inthlawppui ve inla malsawmna ei la dawng ve tho
away as she left Russia, were used for the baby’s blanket. A doll-like baby was cut from tan felt tho ding a nih. Pathien la’n tuokpui lo ei la ni lem chun ei nuhmei pasal, ei
we had brought from the United States. The orphans were busy assembling their manger as I
walked among them to see if they needed any help.
ruol pawl dinghai bek Pathien le intuokna lo nei tah nihai sien anni zar
bekin Pathien ei la’n tuok pui ve thei a nih.
All went well until I got to one table where little Misha sat. He looked to be about 6 years old and
had finished his project. As I looked at the little boy’s manger, I was startled to see not one, but v Pathienin Abram a koa a piengna ram, a chipuihai le a pa insung maksan
two babies in the manger. Quickly, I called for the translator to ask the lad why there were two
babies in the manger. Crossing his arms in front of him and looking at this completed manger
dingin a ti khan Lota khawm kha a pa insung a ni leiin a maksan ding ni
scene, the child began to repeat the story very seriously. For such a young boy, who had only awm tak a na, sienkhawm Abram khan a \huoi sa ve a. A tawp a tawpa
heard the Christmas story once, he related the happenings accurately-until he came to the part chu an inkarah buoina a hung suok ta khawng khawng a. Eini khawm
where Mary put the baby Jesus in the manger. Pathienin a mi ko huna maksan ding le bansan ding a tihai ei maksan or
ei bansan fai vawng naw chun nakie huna ringnaa ei kalchawina mi
Then Misha started to ad-lib. He made up his own ending to the story as he said, “And when
Maria laid the baby in the manger, Jesus looked at me and asked me if I had a place to stay. I told sukbuoitu an la hung ni tho tho ding a nih.
him I have no mamma and I have no papa, so I don’t have any place to stay. Then Jesus told me
I could stay with him. But I told him I couldn’t, because I didn’t have a gift to give him like everybody v Abramin Lota kuoma, “ram chu I hmaah a um duoi an nawm, vawi tieng I
else did.
fe leh chang tieng feng ka ta, chang tieng I fe leh vawi tieng feng ka tih”
But I wanted to stay with Jesus so much, so I thought about what I had that maybe I could use for a ti hin Abram a value system inthlâk tâk zie a suklang. Kha hmaa fak
a gift. I thought maybe if I kept him warm, that would be a good gift. So I asked Jesus, “If I keep ding tlasam inlau leia Aigupta chen chena zu tlan pa khan a ram \hatna le
you warm, will that be a good enough gift?” And Jesus told me, “If you keep me warm, that will hnienghnârna hmun thlang hmasa ta loin Lota chu a ditna tieng tieng
be the best gift anybody ever gave me.” “So I got into the manger, and then Jesus looked at me thlang hmasaa, a fenawna tieng tienga fe chu a thlang ta lem a nih. Eini
and he told me I could stay with him—for always.”
khawm Pathien ei zuia ringnaa kal ei chawina a hin ei ngaihlut zawng, ei
As little Misha finished his story, his eyes brimmed full of tears that splashed down his little value system hai an thleng ve ngei ngei ding a nih. Piengthar inti sia ei
cheeks. Putting his hand over his face, his head dropped to the table and his shoulders shook as nuomzawng, ei ngaipawimaw zawng, hril nuom zawng le dit zawnghai a
he sobbed and sobbed. The little orphan had found someone who would never abandon nor la danglam chuong naw chun ei inngaituo \hat \ûl hleng a tih.
abuse him, someone who would stay with him-FOR ALWAYS. I’ve learned that it’s not what you
have in your life, but who you have in your life that counts. ~ Source Unknown
v Abramin Lota an \hepui dan hi a chieng fek fok hle. “Vawi tieng I fe leh kei
—– chang tieng, chang tieng I fe leh kei vawi tieng” a ni tawp el a nih. Kar hla

-19- -4-
lo tein intlawn pei de manih ti khawm a ni nawh. Opposite direction a ni
tawp el a nih. Eini khawm ringnaa ei kalchawina sukbuoitu le sukhnawktu
eg. Zu le drugs, ngaizawng le nuhmei pasalna, corruption, khêlhril, thabona,
chapona le thil dang danghai hi intuokpui nawk ta ngailo dinga chieng
taka ei inthepui a ngai a nih. Chiengkuong mang loa in\hepui chun a Christ Bell
hnungah an mi la hung sukbuoi nawk tho tho hlak.

v Lota chun a hang en vela, a ram \hatna tak Jordan phairuom laia Sodom THE BELL
I KNOW WHO I AM
khawpui tieng chu a thlang ta lem a. Hi taka inthawk hin Lota priority chu I am God's child (John 1:12)
material wealth (khawvel thila hausakna) a ni zie chieng takin ei hmu. I am Christ's friend (John 15:15 )
Lota hi ringtu tisa mi entirna \ha tak a nih. Ringtu ni sia thlarau thil neka I am united with the Lord (1 Cor. 6:17)
khawvel thil ngaipawimaw lemhai chu Lota ang hin mi ta dinga malsawmna I am bought with a price (1 Cor 6:19-20)
I am a saint (set apart for God). (Eph. 1:1)
ni nekin mihai sansuok \ûlin an la um rawp ding a nih. I am a personal witness of Christ. (Acts 1:8)
I am the salt & light of the earth (Matt 5:13-14)
v Abramin Lota an the fel pui char in Pathienin Abram kuoma chun, “dak I am a member of the body of Christ (1 Cor 12:27)
suok la sim le hmar, sak le thlang hei en vel rawh, I hmu phak po po ram I am free forever from condemnation ( Rom. 8: 1-2)
I am a citizen of Heaven. I am significant (Phil 3:20)
hi nang le I thlahai kuomah ka pek vawng ding a nih….Fe la, ram chu a I am free from any charge against me (Rom. 8:31 -34)
dung a khangin va fang suok rawh, I kuomah ka pek ding a ni si a” a I am a minister of reconciliation for God (2 Cor 5:17-21)
hung ti nghal el tah a. Lota’n a I thlang Jordan phairuom hai po po khawm I have access to God through the Holy Spirit (Eph. 2:18)
chu Pathienin Abram le a thlahai kuomah a pek sa vawng ti ei hmu. I am seated with Christ in the heavenly realms (Eph. 2:6)
I cannot be separated from the love of God (Rom 8:35-39)
Mathai 5:5 “Zainem hai chu an ham a \ha, hnuoi ro an la hluo ding a ni si I am established, anointed, sealed by God (2 Cor 1:21-22 )
a.” Eini khawm Pathien le ei relationship hlietu ei inthla fel charin taksa le I am assured all things work together for good (Rom. 8:28 )
thlarau malsawmna tiem seng loin an mi lo hmuok nghal ding a nih. Hieng I have been chosen and appointed to bear fruit (John 15:16 )
lai zing hin khing tieng pangah Lota ang hin ei ram lo ding pui pui lo thlang I may approach God with freedom and confidence (Eph. 3: 12 )
I can do all things through Christ who strengthens me (Phil. 4:13)
pal ei ta, a tawpah sansuok ngai khawpin pilhmang ei tih ti inlau a um hle. I am the branch of the true vine, a channel of His life (John 15: 1-5)
I am God's temple (1 Cor. 3: 16). I am complete in Christ (Col. 2: 10)
Thukhârna: Lota le an in\he tawma Abramin “vawi tieng I fe leh chang tieng feng I am hidden with Christ in God (Col. 3:3).. I have been justified (Romans 5:1)
ka ta, chang tieng I fe leh vawi tieng feng ka tih” a ti anthawk hin Abram hin Lota le I am God's co-worker (1 Cor. 3:9; 2 Cor 6:1). I am God's workmanship (Eph. 2:10)
I am confident that the good works God has begun in me will be perfected. (Phil. 1: 5)
an inkâr thubuoi chingfelna ding chun pafa khawm nihai sien an in\he fel hmak a I have been redeemed and forgiven (Col 1:14). I’ve been adopted as God's child (Eph 1:5)
ngai a nih ti chu a hriet chieng hle. Eini khawm Pathien le ei relationship sukbuoitu I belong to God
le ei hringnuna Pathien thiltum ei phursuok theina dinga mi daltuhai ei identify-a ei Do you know
in\he fel pui a \ûl tak zet a nih. Chu ding chun Pathienin a thu mal mi sawm pek Who you are?
raw se.
—–
“Bethlehem dar ri chu a va mawi ngei,
Love came down at Christ Saltanghai suokna Jubilee dar a nih;
Christmas Love all lovely, love divine; Suol bawia intanghai suokna dar chun,
Quotes Love was born at Christmas,
Stars and angels gave the sign. Suok ringkawl chu a sukthliek.”
~ Christina Rossetti

It is Christmas in the heart that puts Christmas in the air.


~ W. T. Ellis

-5- -18-
Monthly Inspiration CHRISTMAS MESSAGE

“Then Simon blessed them and said to Mary, his mother: “This child is
destined to cause falling and rising of many in Israel, and to be a sign that will be
Freedom from Our Past spoken against, so that the thoughts of many hearts will be revealed. And a sword
will pierce your own soul too.” (Luke 2:34-35).
I am surprised by Jesus' choice of disciples. They formed a rather motley crew,
With whom and how do you plan to spend Christmas this year?
and Peter, called by Jesus from his career as a fisherman, was not always a
team player. He was a dedicated but often arrogant When Mary and Joseph came to the temple to dedicate the infant Jesus to
disciple. He had a hot temper, was presumptuous, the Lord, Simon (the priest) said the above verses (Luke 2:34-35).
was both fearful and bold, passive and aggressive -
and he betrayed the One to whom he vowed absolute Let us, at all cost avoid the temptation to make our Christmas this year a
devotion. Jesus knew Peter's defects, but he picked withdrawal from the stress and sorrow of life into a realm of unreal beauty and
him anyway. And he forgave him for his multiple enjoyment. Let us not try to have a make belief happy Christmas by trying to withdraw
offenses... from the stress and problems we are facing in our day today lives. Christ was born
into the city of Bethlehem where there was no room for Him, and into a country
where Herod, the murderer of many innocent people was king.
[Peter] could be comically impulsive - twice jumping
out of a boat fully clothed! He sometimes challenged We all know very well the various conflicts in the social, political, economic,
Jesus, and he had a habit of speaking out of turn. religious life of the people today. Over and above our personal mental and physical
But he also demonstrated fervent commitment and problems, the various problems of our country and its ramification affecting our
faith... mental and physical life will persist. People will talk about social and economic
transformation for this sick and perverted human being. Peace, justice and social
[His] personal failure did not put an end to Peter's harmony will still be a far cry. Christ, the new born baby in his later days said, “I did
relationship with and usefulness to Jesus. In fact, not come to bring peace, but a sword………..” (Math 10:34-36).
Mark says that the angels guarding Jesus' tomb after the resurrection told Mary
The point is, He was born neither to shield us from the harshness of the
Magdalene to inform Peter first about the miracle of life after death. (I love to
world nor to snatch us away by some miracles from the conflicts of life. But to give
imagine that scene, when Peter got the report!) The very One he had sinned us the courage and strength to bear it and get the peace - His peace in our hearts,
against so horrifically extended a merciful invitation to restoration, freeing Peter by which we may be calmly steadfast while the conflict rages.
to leave his guilt and broken sense of self behind. From there, Peter went
forward to become a "fisher of men" and a "rock" in the foundation of the church. Christmas is not a retreat from reality but an advance into it alongside the
What a glorious surprise for this far-from-perfect man! ... Prince of Peace. Christ says to us, “Peace I leave with you; my peace I give you. I do
not give to you as the world gives (John 14:27). We pray that the Holy Spirit will help
For those who love Christ, personal sin and failure need not spell "The End" of us today so that this real peace be in our hearts. Then we celebrate the Real
our story... Perhaps no freedom is more meaningful than that of being liberated Christmas.
from shame and guilt and set back on a path toward serving Christ.
Wishing you all a very meaningful and happy Christmas!

~Between a Rock and a Grace Place:


Divine Surprises in the Tight Spots of Life ~ Rev Kh. Thang Dailo,
by Carol Kent Pune
Courtesy: Zondervan Daily Inspiration

-17- -6-
Vân A Tieve’n An Khawi BOOK REVIEW
(Heaven’s Split Into Half)
- Samuel L Songate
Book: Can Man Live Without God?
Author: Ravi Zacharias
Original publisher: Zondervan
“Vân a tieve’n an khawia damna thu hrilna dingin, First Indian Edition: 2001
Hnuoi mihriemhai ta dingin Lal Krista’n a hung sawm, Publisher: Authentic Books
A sungah lut inhmaw ro vân tieng sawm nawk ding a nih.” ISBN: 978-81-7362-317-2
- Pastor Thangngur (1891 – 1944) Number of Pages: 288
Price: ` 129/-
Language: English
Vawikhat chu Pathienin a naupa khat neisun khawvela a hung tir el hi mak tiin ka
ngaituo neu neu a. Chulai chun Thupuongsuo 21:23-a Hmangai Johan in vankhawpui Hi lekhabu ziektu Ravi Zacharias hi a tleirawl lai atheist (Pathien um ring lo) niin,
a hmu thu a zieknaa, “Chu khawpui chun nisa var a ngai ta nawha….Lalpa ropuina’n a beidawngin inthat tumin tûr a dawn a, sienkhawm a sunghai le doctor haiin an
a elvara, Beramte (Isu, Pathien naupa) chu an khawnvar a nih” a ti kha ka san hman leiin a hung dam suok nawk a, a sandamtu le a hringnun umzie inneitirtu
lungrilah a hung inlang a. Ka zuk ngaituo inthûk pei chun, vankhawpui elvartu le tak tak leh an hang intuok zet chun a hringnun chu an thlakthleng tawp a, khawvel
sukmawitu, an khawnvar Beramte chu thina thim hnuoia intânghai zawng ding le pum huopa evangelist le Christian apologetic (defender of Christian faith) ropui tak
sansuok dingin hnuoiah a hung \um a ni chu! a hung ni tah a nih.

Thupuongsuo 5:1-5 lai kha ei en chun, thim hnuoia intâng hringmihai chu inchikna Khawvela university hmingthang tak tak hieng Harvard, Cambridge le hmun hrang
pasarih (seven seals, thuosariha khâr khum/châr de khawm ti thei ning a tih) a hrangah mithiem tak tak hai hmaah Pathien thu \anin lecture, debate le discussion
phuor ei nih a. Chu inchikna pasari hai sût thei le sût tlâk ding chu hnuoi le vânah hai a nei hlak a. Chuonga a thuhrilna le debate a neinaa a material hai keikhawmin
an zawng vel a; sienkhawm a sût thei ding tukhawm an hmu zo nawh. Chuonga hi lekhabu Can Man Live Without God? hi a buotsai a nih. Hi lekhabu hin 1994
thina thim hnuoia intânghai mi sansuok theitu ding an umnaw phing chun Pa le kum khan Doctrine and Theology category-ah Gold Medallion Award a dawng
Naupa inthuruolin thim hnuoia intanghai sansuokna ding thu chu an phier tah a. nghe nghe a nih.
An thutlûkna dung zuiin Vanlal nau, vankhawpui cheimawitu, angel tiem seng naw
haiin “a thienghlim, a thienghlim” tia an inpâk tawp lo chu pasietna le retheina, Hi lekhabu a hin khawvela Atheist inlar tak tak Nietzsche, Bertrand Russell, John
beidawngna le lungngaina, rinumna le natna, mihai hmusit le hnawl le muolphona Paul Satre le a dang dang hai philosophy le an hringnun hai a hung sui a. An
po po tuor muolsuoa a tawpa misuol pahni kara kraws lera thi ding ringawtin a theory or hypothesis hai chu logical approach hmanga hung phet thlû peiin
hung \um tah a nih! belchieng an dawl naw zie a hung tar lang a. Pathien \hang lo chun morality hin
innghatna/inkhina bulpui (point of reference) a nei naw zie hai a hung tarlang sa
Khawvela sakhuo hrang hrang hai hin pathien an nei seng a. Hindu hai lem chun bawk.
pathien maktaduoi chuong an nei. Amiruokchu chuong pathien hai po po lai chun
tukhawm khawvel mihriemhai suolna hung phura, ei natnahai mi hung tuorpuia ei Ravi hin khawvel hmun hrang hranga a rawngbawlnaa a tawnhriethai ngainuom um
suol leia hung thi nuom an um der nawh. Chu bakah khawvela sakhuo hotu le tak tak an chuonsa bawk leiin tiem man a um em em. Khawpuia culture le sakhuo
\huoitu tam tak chun pathiena insâlin mihai hlemin an \huoihmang a. Ei Lalpa Isu dang dang laia rawngbawl le sinthawhai ta ding lem chun tiem ngei ngei chi a nih.
ruok chu mihriemhai a mi hmangai em leiin a Pathien nina khawm thlâkhla loin Chun a lekhabu hi mithiem tak tak hai tiem dinga ziek a ni leiin a intellectual em
mihriemin a hung inchang hlawl a. John MacArthur chun hieng hin a lo hril - em a, college le university haia inchuklaihai khawma tiem ngei ngei chi a nih.
“While history is crowded with men who would be God, only one God would be
man.” Pathiena insâl po po lai ei Lalpa Isu, Pathien Beramte chauh naw hi chu —–
nang le kei ei nina le ei suolna mi hung in\awmpui nuom an um nawh.
-7- -16-
inhmu thiem naw nasa thei hle. A san chu lemchangnaa nundan mawilo a inlanghai Bible-a ei hmu angin vânkhawpui chu Lalpa (Pa) ropuina’n a elvar a, Beramte
a ditnaw lei a ni deu tak. A lemchang chanpuihai le mi inlar ama hun laia mi (Naupa) chu an khawnvar a nih. Chu umzie chu Pa le Naupa naw chu vankhawpui
tamtak hai chu addict buoina annawleh mimal buoina fethleng deu vawng ni hai elvartu dang an um nawh tina a nih. Chuleiin, thina thim hnuoia intanghai sansuok
sienkhawm Cameron hi chu lampui chîn le tlûna chun a la lawn zing a. Evangelist dinga Naupa hnuoia a hung \um hi ‘Vân a tieve’n an khawi’ ti naw ruol an nawh.
Ray Comfort le thawtlangin Isu Krista chanchintha America rama hrildarna sin chu Pastor Thangngur hin a lo hmu inthûk hle. Thina thim hnuoia intâng nang le kei a
an thaw mek a nih. Ministry ‘The Way of the Master’ ti an nei hlak a, khawlaidung mi hmangai leiin Lalpa’n vân a tieve’n a khawia, vânkhawpui cheimawitu Vân Saron
mihai kuoma Pathien thu le an ringna hril chu an misson thilthaw a nih. Pâr chu misuol nang le kei a mawina dingin a mi hung pek ta lem a nih. Vawisun
hin chu Vânlal hmangaina chu I sânglêt hun nghâkin I suolna leia inhliem le thata
Fireproof um Beramte chun hmangaina sîngmitin a thlîr zing che! Iengtinam I sânglêt ve
ding?!
Kristien a hung ni hnungin a ringna inzawmpui movies
a chau an chang ta hlak a. A movie thar ‘Fireproof’ hi
chu inentirna tha tak a nih. “Hi movie hi ka ta ding —–
bika a pawimawna san chu ka nuhmei ka hmangai
em lei a nih” a tih. “Kum 17 sung kan innei ta a…nau
paruk kan nei bawk. Inneina hi kan ta ding chun thil
hlu le pawimaw a nih. Ei culture-a thil a mawi le inzaum Story of The Persian King
chawisang le inngaisangtirtu ding movie le project hai
hi ei khawvel, inneina tlusie mek hun a siem hi kan
nuom tak hrim a nih” a tih. Hi movie a hin a nuhmei a ~ Long ago, there ruled in Persia a wise and good king. He loved his
inchangnu chu fawp a tul a. Chu ding chun a people. He wanted to know how they lived. He wanted to know about their
buoithlakna a um. “Ka nuhmei nilo nuhmei dang hrim hardships. Often he dressed in the clothes of a working man or a beggar,
hrim fawp lo dingin intiemna ka nei ta bawk si” tiin a and went to the homes of the poor. No one whom he visited thought that he
hril a. A film buotsatuhai chun a nuhmei, Chelsea was their ruler.
Noble chu a movie-a a changtunu anga incheitirin an
nupa infawp lai chu a nuhmei hmel inlang chieng rak loin an lak ta lem a nih.
One time he visited a very poor man who lived in a cellar. He ate the coarse
Hi movie-a tienami hi lekhabu ‘Love Dare’ tia siem a ni ta a. Tlangzar a ni hma
food the poor man ate. He spoke cheerful, kind words to him. Then he left.
khawmin hi lekhabu lo huol lawktu 500,000 an tling tah.

Kirk Cameron a film lo inchangna hai:-


Later he visited the poor man again and disclosed his identity by saying, "I
Left Behind II: Tribulation Force (2002) (Movie) am your king!" The king thought the man would surely ask for some gift or
Left Behind: The Movie (2001) (Movie) favor, but he didn't. Instead he said, "You left your palace and your glory to
Marie Osmond’s Merry Christmas (2001) visit me in this dark, dreary place. You ate the coarse food I ate. You
Miracle of the Cards (2001) (Movie) brought gladness to my heart! To others you have given your rich gifts. To
Growing Pains Movie (2000) (Movie) me you have given yourself!"
A Little Piece of Heaven (1998) (Movie)
8 Heads in a Duffel Bag (1997) (Movie)
‘Kirk’ (1995) (TV Series)
Do You Hear What Happened to Andrea? (1997) (Movie) The King of glory, the Lord Jesus Christ, gave himself to you and me. The
Listen to me (1989) (Movie) Bible calls Him, "the unspeakable gift!" ~
Like Father Like Son (1987) (Movie)
Growing Pains (1985-1992) (TV Series)

—–
-15- -8-
Article Christian Youth Icon
DEATH OF A LITTLE CHILD
DEATH
KIRK CAMERON
- J. Vernon McGee
(Translated by Ngamhaulien Songate) - KIRK
Lal\haropui
CAMERONZote

“Pathienin a nun sawl um zie chu a zuk hmu a, Kirk Thomas Cameron, Kirk Cameron tia hriet lar hi
Suol le indo sia, a hratnaw lema a \hang nêk chun tiin; kum 1980 tawp tieng le 1990 bul tienga America rama
A zuk kuo a, a nakawr bulah damte’n, actor inlar em em a ni a. Ringnawtu sungkuoa pieng
“Inah hung inlawi el ta rawh” a tih a; nisienkhawm kristien a ni hnungin a film inchang nuom
Chuongchun a lungphu chu a chawl ta a.” zawng chu thlengin kristien nun phursuok le tarlang
chu a thiltum lien tak a hung ni tah a. A nuhmei nilo
nuhmei dang hrim hrim chu lemchangnaa khawm
K a naulutir ka sûn khan Pathienin thlamuongna thu maktak el a mi peka,
chu thu chu nu le pa tamtak an hmangai em em hai le anni ngai em em tu
nau le te lo the ve ta hai kuomah peksawng ka nuom ve a. Nau thina tluka
nisien fawp lo dinga an tiemna hin Pathien ta dinga a
commitment a sukchieng hle.
lungrilnatna le lungril sunthleng chu vâng hlêng a tih. Naupang hmel chu lungril le Sung le kuohai
ngaituonaah a chieng em em a, zan re hnungah ngaituonaah an hung inlang
nuom bîk a. Lawn thei ta le \awng thei ta dam an ni chun, an lawn inchûk kat nak October 12, 1970 in Panorama City, California-ah a
nak lai le hrietthei muol muol chauva an \awng ri hai dam kha insung suklumtu an pieng a. A pa Robert Cameron chu junior high school a physical education teacher
lo nia, chuonghai ngaituo châng lem chun lungril hi a na zuol a. Hang kuo ding ei sinthaw a ni a. A nu, Barbara Cameron ruok chu business le talent manager a nih.
invaia, mitthli hlak chu a parawl deu zinga, lungril khawm In lien tak, ruok huou A unaunu, Candace Cameron khawm hi actress a nih. Cameron le a nuhmei
angin a ruok huou hlak. Nisienlakhawm Pathienin thlamuongna le lungawina Chelsea Noble hi Growing Pains ti film an inchang laia inhmelhriet an ni a. Noble
maktak a ruotpek hai ta ding chun rinumna ding hrim a um nawh; Ama chu chu hi taka an lemchangnaa a ngaizawngnu a nih. A tak rama hung inditin 1991
Thlamuongna Pathien a ni si a (2Kor.1:3). Thlamuongtu, Thlarauthienghlim kum khan an innei a. An innei hin Noble chu kum 26 niin, Cameron chu kum 20 mi
\hangpuina chu lungril hliem le lungngaihai ta dingin riminhnik le hrâtna a hung ni a nih. Nau: Jack, Isabella, Anna, Luke le Olivia Rose an nei a. An nauhai laia
lem hlak. palihai hi chu naulâk (adopted) an nih.

Nun tawite khawm nun famkim a ni hrim hrim: Lemchangna-ah


Einihai chun nun tawite chauh hi chu kawk neilo, umziebo angin ei ngai a. Pathienin
a nuom leh naute ami pek vaka, ami lâkpek nawk mei mei angah ei ngai hlak. Mike Seaver ti hming put in Growing Pains ti film a inthawkin a hung inlar tan a.
Naupang chun iengkhawm a thaw thei hman nawh a, a mizie ding awm hung Naupang kum 9 a ni a inthawkin lemchang a tan a, kum 14 mi a niin a hung inlar
inlangna hman ding khawm a um nawh. Thil pakhat ei hriet tlat ding chu naupangte nghal a nih. Kum 1987 hun lai vel chun magazines inlar hieng Tiger Beat, Teen
khan chatuon dai ding thlarau a neia, chuchu Pathien kawlah a lo fe ta a, chutaka Beat, 16 le a dang dang a hai a lim inchuonin a um a. Hlasak thiem inlar Duran
chun chatuonin in\hanglienin a nuom nuom thaw thei a ta, mizie \hatak, Pathien Duran le Bon Jovi hai le khawm magazine cover a hai chen an inlang kawp rawp
ditzawngin a’n \hanglien pei ding a nih. hlak. Chuongchun film dang khawm a’n chang zawm pei a. Growing Pains zo
chun anlarna chu chuoitieng pan sienkhawm production tamtak chu a la thaw thei
‘Chatuon’ ti hi hun inkhinaa ei hmang chun Mathusel damsung khawm kha pei a nih.
calendar-a sunhâng pakhat ang chau a nih. I nau kha lo dam sawt naw hle
Ringna le rawngbawlna
sienkhawm khawvela a piengsan dinga Pathienin a ruotpek chu a hlen ta hrim
hrim a nih. A damsung tawite khan i lungril a sukhlim ta hrim hrim a. A naute nina Ringnawtu (atheist) a inthang lienin kun 17 mi a niin evangelical kristien a hung ni
khan nangmaa nu le pa nina kha a hung phawrsuoka, natna lakah a’n vengtir a. Kristien a hung ni a inthawk chun a lemchang chanpui le producer hai leh an
chea, a lawmumnain nangmaa duot nuomna le hmangaina a keihar hrim hrim a, i
-9- -14-
beiseina neinawhai anga lungngai lo dingin a mi ti a nih. Thina chu hnein a la um ding a lungril a hne dan hai khawm i damsung nangmaah châm sawng tâng a tih. Pathien
nih. Kristaa lo thitahai chu iengtikamani chu thlâna inthawka keithoin an la um ding a nih. kawla mi \huoitheitu chu naupang an nih. “Naupangte chun an hma \huoi a tih” ti hi thu
“Lalpa ngei chu khekri leh, vantirko chunghnungtak rawl ri leh, vana inthawkin a hung tum umziebo nilo a nih. Damsawt tieng pang ei hril phat Mathusel hming ei lungrilah
ding a ni sia; chun, Kristaa thitahai chu tho hmasang an tih. Chu hnunga chun eini dama a’nlang seng ring a um. Nautesen a ni hun ding awm ei ngaituo hlak am le? Ama
la um zing hai hi boruokah Lalpa tuok dingin annihai ruolin sum laiahai khin zuk lakin um khawm naute a lo ni ve a, Enok naupa a nih. “Chun, Enok chun kum 65 a niin naupasal
ei tih; chuongchun, Lalpa kuomah kumkhuoin um tang ei tih.” (IThes.4:16-17) I nau thlâna Mathusel a neia; Mathusel a nei hnung chun Enok chu kum 300 sung Pathien leh an
zal ta kha a taksa le thlarau hung inzawm nawk a ta, sukdanglama umin hung tho tâng a lenghmunkhat hlaka, naunuhmei le naupasalhai a nei nawk a; chuongchun Enok
tih. Nang khawm Kristaa um i ni chun, i nau leh lênghmunkhat tang in ta, Krista kuomah damsung po chu kum 365 a nih; Chun, Enok chu Pathien leh an lenghmunkhat hlaka:
chatuonin in um ta ding a nih. chun, a um ta nawh a: Pathienin a lakhmang tah a nih”. (Gen.5:21-24) Mathusel a nei
hma kum 65 sung khan Enok kha mi iengangam a nih ti ei hriet \hak nawh.
Ei nauhai kha ei hmu nuhnungtak ang kha la ning an ti? Nisienlakhawm, nikhat chu a naute Mathusel zâl lai a zuk ena inthawk khan Pathien
Chutakchu kei khawma ka hriet bik nawh.(Hilai thu hi Bible in a ziek naw tlat). leh an hung leng hmunkhat chau a nih. Mathusel khânga a zâl lai khan lo thi ta khawm
Nisienlakhawm, naupanghai chu Pathienin hung keitho a ta, nu tamtak, an nauhai kuo kâr ni sien, a damsunga a thaw ding po po ang hu chu a thaw ta hrim hrim a nih. Chuleichun,
nghakhla em em hai khan hei kuo tâng an ta. Pahai khawma an naute kut chite fûn pek an i nau khan aw, hnuoia a hung piengsan a hlen dai an tah. Nun tawite hi nun umziebo
nuom em em hlak kha fûn tang an ta. Vanramah an nu le pahai mithmuah an hung a ni der naw a nih.
in\hanglien pei ding ka ring a nih. Thil rapthlak tak le pangzatumtaka ka i ngai pakhat chu,
an nauhai hmu phak ta loin mi tamtak hremhmunah an um ding chu a nih. Hremhmunah Naupang thi ta hai chu ngaituo an um ta nawh:
naupang an um ve si nawh. Ei nauditlaihai vanramah ei hei hmu nawk el ding chu ei David khan nau pahnih a sûna, a tuorna ve ve ti khawm ei hmuh. Pakhat chu Bethseba
hlimna a va belsa nasa awm de aw! David khan a nau kawla fe a beisei a ni kha. Chun, le an nau a nia, chu khawm chu a pieng hnung sawtnawte’n a thi nghal a nih. A tuor zie
naupang chungchangah Isu’n, “Pathien ram chu hiengang mihai ta a ni si a” a ti a ni kha. Bible-a mi hei suklang ei tih: “David chun naupang ta ding chun Pathien kuomah a
ngen raka; chun, David chun bu dam a ngheia, a luta, zankhawvarin hnuoiah a zal ta
Pathiena inthawka thlamuongna a takin hrethei tang i tih: a. Chun, a sunghai laia upahai chu an thoa, hnuoia inthawka keitho ding chun a
A thlamuonna chu hrietthei a nih; Ami umpuina chu ei hratna; a \awngbausuok hringna. I kawlah an ngira; nisienlakhawm, a tho nuom nawh a, an kuoma khawm bu khawm a
kuomah a taka hung inlang a nuom a nih. I lungril sungah hung luta, i khawsawtna le fâk bawk nawh. Chun, hieng hi a hung n’a, ni sarihni chun naupang chu a thi ta a.
lungngaina tuorpui che a nuom a nih. Isu mithi ina a fe khan hi thu maktak el hi record in Chun, David siehlawhai chun naupang chu a thi tah ti hril chu an ti a, “Ngaita u,
a lo um a nih. “Isu a \ap tah a.”(Johan 11:35). A san chu, ei mihriem nina a nei ve a, ei naupang a damlai khan a kuomah thu ei hrila, ei rawl a ngai si nawh a, naupang chu
hratnawna hai khawm a mi hrietpui vawng a nih. Keitho a tum zing khawma, thlâna a va fe a thi tah ti iengtinam hril ngam tang ei ti leh, iengamanih inlaw el rawi a tih” an t’a.
khan a \ap tho a ni kha. Nisienlakhawm, David chun chuonga siehlawhai chu an inbiekrûk a hmu chun David
chun naupang chu a thi a nih ti a hriet tah a- chun, David chun a siehlawhai kuomah,
Lungril sunthlêra a um reng reng hin Lungngaina-Mihriem khawm khan chanvo a nei ve “Naupang chu a thi tah a ni maw?” a t’a. Chun, anni chun, “A thi tah,” an t’a. Chuongchun,
zie hlak: David chu hnuoia inthawk chu a tho a, a’nsawpa, sahriek a’nnâla, a puonhai a’nthlenga-
Nu le pa nau lo sûn ta reng reng hai lungril sawkzângtu ding tienami pakhat a um a. Alps chun, Lalpa inah a fea- Pathien chibai a bûka- chun, a intieng chun a fe nawka- chun,
tlangdunga beramvengtuhai chanchina inthawka laksawng a nih. Nipui a hung tlunga, bu a hei lama, a hma a chun an hung sie a, a fâk ta a. Chun, a siehlawhai chun a
phaizawla hlobethai an hung vuoi \an phat leh Berampuhai chun an beramhai hmun kuomah, “I thilthaw zie hi iengtizie am a n’a? Naupang chu a damlai khan bu dam I
insâng tieng an \huoi hlak a. Chu hmun insâng panna lampui chu a kawia, lungkawhrawt ngheia, i \ap a- nisienlakhawm, naupang chu a thi ta a, i tho a, bu dam i fâk ta lema,”
vawng a ni bawk a, a rinum em em. Nisienlakhawm a tlangsîpah hlobet hring \ha em em an t’a. Chun, ama chun,”Naupang kha a la damlai khan bu dam ka ngheiin ka \ap luo
a um tlat a nih. Lampui chu a harsa em leiin beramhai chun an puhai zui nuom lovin an a, ‘naupang chu a dam theina dingin Lalpa chun ami lunginsiet rawi mawh, tuinam
kirsan nawk hlak a. An puhaiin hang khalkai an tum ngiel khawma an hlawsam nawk hlak. hrieng ei ta?’ ka ti a n’a. Nisienlakhawm, tuhin chu a thi ta si a, iengdinginam bu nghei
Berampu inthawk vak chun beramte pakhat a lâka, a zakkep a. Chu zovah beramte dang ka ta? Ka ko kir thei nawk ding am a nih? A kuomah keima hi la feng ka ta,
pakhat a zakkep nawk a, tlâng a chun a kaipui ta a. Kar loin berampui chun a te rawlri hrie nisienlakhawm, ama chu ka kuomah hung kir nawk ta naw nih,” a t’a. (2 Samuel
in a hnawttung peia, chuphing leh beram dang haiin an hung zui ve pei a. Sawtnawte 12:16-23)
sungin fak ding hlohna hring dep dup hmun chu an hang tlung el hlak a nih.
David chun a naute kha tlansahai leh an um a nih ti a hrieta, nikhat chu ama khawm la
Berampu ropui, Isu Krista ei sandamtu chun I beramte chu a hung thlang an tah a. I laka thi veng a ta, chatuonin an leng hmunkhat ding a nih ti a hrietchieng a nih.
inthawka inru tum a’n nawh; chungtieng \huoi pei che a tum a. Chutaka chun hlohna hring
\ha lem le dawn ding \ha lem a uma, chu chena zui pei dingin a dit lem che a nih. I zui ding David khan nau dang Absalom khawm a nei a. Absalom chu a hung puitling chun a pa
am le? lakah a hela, suol a thaw a. Nunrawng taka a pa lallukhum inchuthlâk a tumnaah an
—– indoa, chutaka thi chu a nih. A naupa Absalom thi thu a hriet phing chun Lal David, sipai
-13- -10-
huoisen le rorum em em ni hlak kha, nuhmei ang el in a \ap a . Bible in hieng hin a i hun hai chu a kuta um a n’a, i samzai po po khawm iengza’m an n’a ti a hriet vawng a nih.
zieka: “Chuongchun lal chu a lunginzing ta hle el a, kul kawtkhar chunga pindana Iengtin tin amanih Pathienin ama ropuina ding le i ta dinga thil \halem a ditpui lem lei chea
chun a hang fe a, a \ap a; chun a hang fe malam chun, “Aw, ka naupa Absalom, ka i chunga thiltlung chu a’n tlung tir a nih. Chun, Pathien hmangaituhai ama in a ruot anga
naupa, ka naupa Absalom, I aia chun kei hi hang thi lem lang aw, Aw Absalom, ka a kohai ta ding chun, an \hatna dingin iengkim a thawpek hlak ti ei hriet. (Rome 8:28)
naupa, ka naupa!” a tia.(2Samuel 18:33)
Chuchu tuhin i la hriet thiem naw’l thei, keikhawma chipchier takin ka hril thei bik naw che.
David khan a naupa Absalom thlarau ngirhmun ding a hriet naw a nih, sandam a ni Amiruokchu, chulaitak chu a nih Pathien i ringna ding chu. Hi khawvela hin ei tuor khawm
ding a ringhla ni ngei a tih. Absalom khan insiem\hatna hun la nei sien ti a nuompui a phala, khawvel suolna laka inthawka hmun insâng lema mi sie a nuom leia ami thununna
leiin a aia thi khawm a nuom hiel a nih. Naupang thi hmasa kha chu a thlarau ngirhmun a ni pei a nih. “’Lalpa chun a hmangai chu a thunun hlaka, nau a i lawm taphawt chu a vuok
a chienga, Absalom ruok chu a chieng ngam naw a nih. hlak I sawnnaw’ ti hi. In tuor hi nangni thununna ding a nih; nauhai chunga thaw angin
Pathienin in chungah a thaw a ni hi; pa thunun naw nau tu am a um hlak a.” (Heb.12:6,7)
Nang khawm, i nau sandam a nina thuah i chieng el thei; Isu âng sungah him takin a
um a nih. A damlai khan i mi ringzo kutah a lo dawn dinga i sie chun ngai \hatakin I ngirhmun le inphu tawkin i theitawp i suo hrim hrim a nih:
i um hlak, tu lem hin chu Berampu\ha, iengang naudawntu nêk khawma zaidam lem I nau thi hnungin chuongchu-khangkha ka lo thaw ta nawh a dam i lo ti el thei. Thil pawi
le hmangai lem kuta um an’ ta a, lawm lem awm tak i nih. I insunga a zâlnaa i’n zâl tir tawpkhawk lo thaw ta a inngaiin i lungril i sukna el thei. Mary le Martha khan an unaupa
nêk khan tukhin a him lem dai a nih. Chuchu hi hnuoi mitthli sukbuoi theina khelah a Lazar thina kha pumpel theiah an ngai a ni kha. Martha khan Isu kuomah, “Lalpa, hitaka
nih a, a’nhnelnaah thil \hanaw le \ium ding khawm a um ta nawh. Ei nau lo thi ta hai um ni la chu ka \apa a thi naw ding bah” a ti a ni kha (Johan 11:21). Lazar thi kha Pathien
hi Krista kuomah him takin an um a nih ti hi chieng ei tieu. Hnuoia a hung lai kha hre \hang chun pumpel thei a ni hrim a nih, nisienlakhawm Pathien remruot dana chun a thi
zing rawh; naupanghai chu a pawm a, “Naupangtehai ka kuomah inhungtir unla, khap kha a \ûl tlat si. Mihriem dan taka chun i theitawp I suo ngei a. Pathien anga var le hrat i ni
naw ro; Pathien ram chu hiengang mihai ta a ni si a,” a ti a ni kha. (Luka 18:16) Hmun si nawh. I theitawp suo phawt i ta, a bâk chu Pathienah innghat ding a nih. Ngaithâna lei
danga lem chu hieng hin a ti nawk, “Hieng mi chin laia pakhat khawm hi hmusit lo amani le hrietzo naw lei amanih in inngaise naw rawh. Iengtin tin thaw la khawm Pathien
dingin fimkhur ro; an vantirkohaiin vanah ka Pa vana mi hmel an hmu rawp hlak ti ka i ni nawha, mihriem hratlo le thawsuolthei i ni mieu si a. I theitawp i suo kha a \ha hrim
hril cheu hi.”(Mathai 18:10) hrim.

Tuhin i nauin inhawi a ti zie hre chieng la chu i lungril natna le i khawsawtnahai bo I nau la dam sienla teh:
rawng rawng ngei a tih. Naupangin puitling tieng an hung pan peia, suolna chi dang dang le inzaknaah an nun an
khal lut a. An nu le pahai ta dingin rinumna le hmingsietna namênlo an intlun a. Atlanta-a
Vanram i ta dingin a hlu zuol ding a nih: papui hausa em em el, a zaidamna le a hmangaina hau zie chu mi hril hlaw nisienkhawm,
Ei Lalpa Isu chu ei ta dinga hmun siem dingin a fe. Ei ta dinga hmun a hang siemna a naupa college kai dinga a tir dawk ni kha a vuiliemni ni sien a ti thu a hril a. Nu le pa
a chun thil \ûl dang dang a uma, chutaka ding chun i nau khawm thil \ûl laia \hang ve tamtak, an nau lo thitahai khawhlo leia inzak le beidawnga milai khawm um ngamlo an
a nih. I ro hlutak chu vanramah a um ta leiin i ta dingin vanram khawm a hlu zuol ding um a nih. |henkhat an nauhai tulai khawvel suolin a her liem pui pei leia lungril na em em
an’ ta chu. I ro umnaah i lungril khawm um ngei bawk a ta. Hi hnuoia sungkuohai a um an um bawk. Europe le Asia khawmuolpui sunga naupang tamtak fak ding hreloa
\hiekin vanah sungkuo a’n din thar lem a nih. Vana inthawkin naupang hai chun an kut um hai le ramhnuoimi ni ding le suol thaw dinga naupang tamtak an lungrila tungheta um
in an huoi zing chea, naupang rawlin “Inah hung inlawi ta rawh” ti’n an ko zing lem che hai dam hang ngaituo ta. Indona leia ram tlaseta haia naupang fâk\ha fa phaklo leia phing
a nih. inbêl lil lela umhai dam hang ngaituo pei ta le. I nau hmakhuo ding chu ienganga pangzatum
am a nih ti i hriet phak \hak nawh.
Kan nau in a mi thisan hma khan kan kohran lai mi iengza’n am nau an lo sûn ta a ti
ka hriet chieng ta nawh. Pakhat khatin mitthli parawl kuongin inkhawmah an hunga, a Pathien chauhin i nau hmatieng hun ding chu a hriet. Dam suok tak tak theiloin amanih,
rûk taka an lungril nat zie hai an hril a. Nupui nêlum deu pakhat hi a pasal leh tlar damsung piengsuolna khawp accident in amanih, thluok buoi le natna damtheiloin a um
hmasatakah an in\hung hlak a. An nupa chun tar tieng pan an ni ta a, nau suol deu nei dim ti khawm i hriet nawh. Pathien chun iengkim a hrieta, i hmabaka thiltlungthei laia a
hi an lo ni a. Chuong sa khawm chun hlim hmel hi an put zinga, khawvel thil i hnea um \hatak a pek lem che a nih ti hre rawh. Tuhin i nau a thi ta a, Pathien kawlah a um ta a, a
hi an tum naw hrim hrim hi a lo na. An chanchin ka hrietchieng chu mak ka ti khawp el hmakhuo ding chu i chieng tah. La dam sien chu a hmakhuo ding i chieng naw ding a n’a.
a. An naulutir an lo chân ta a, vanrama an hmu nawk hun ding thlîr lawkin an lo hlimpui
lawk em em lem a lo ni chu! Iengtikamani chu i naute kha i hmu nawk ding a nih:
Thina le thlân hnetu Sandamtu kha i ring phawt chun iengtikamani chu i nau kha i hmunawk
Pathien ta dingin thawpângpal a um ngai nawh: ding a nih. Tirko Paula’n hienghin a lo ti kha “Nisienlakhawm, unauhai, midang beiseina
I chunga thiltlung hai kha Pathien remruota tlung an nih. Pathien remtina naw chun thil hrim neinawhai anga in lungngainawna dingin, a inhai chanchin in hrietnaw kan nuom
a tlung thei nawh a, lo tlung pal khawm a um thei nawh. I tuor dan ding khawm a hrieta, nawh.” (IThes.4:13) Lungngai lo ding a mi ti nawh a, nisienlakhawm ei lungngai khawma
-11- -12-

You might also like