Bank Negara Malaysia

M A K L U M AT A M

Bank Negara
Malaysia

Program pendidikan pengguna oleh:

kandungan 1 Pengenalan

2 Penubuhan Bank Negara

Malaysia
Objektif Bank Negara Malaysia

3 Kestabilan monetari

8 Kestabilan kewangan

11 Peranan pembangunan

15 Sistem pembayaran

17 Lain-lain tanggungjawab
Bank Negara Malaysia

19 Bank Negara Malaysia

sebagai sebuah organisasi

Penafian
Dokumen ini diterbitkan untuk maklumat am anda
sahaja. Ia tidak mengandungi nasihat muktamad atau
maklumat lengkap mengenai sesuatu tajuk tersebut dan
tidak seharusnya digunakan sebagai alternatif kepada
nasihat guaman.
Tarikh: 21 Januari 2003
 Pengenalan
Kebanyakan negara telah menubuhkan bank pusat sebagai pihak berkuasa
monetari untuk mengawal selia sistem kewangan dan ekonomi. Bank-bank pusat
ini mungkin berbeza dari segi struktur dan pendekatan yang diambil dalam
Bank Negara Malaysia melaksanakan tugas masing-masing. Namun, mereka memikul tanggungjawab yang
sama untuk mengekalkan kestabilan monetari dan kewangan. Bagi bank-bank
telah diberi kepercayaan pusat yang lain, tanggungjawab mereka merangkumi pembangunan infrastruktur
untuk mengambil kewangan dan penyertaan di dalam pembangunan ekonomi negara secara
menyeluruh. Di Malaysia, Bank Negara Malaysia telah diberi kepercayaan untuk
peranan sebagai sebuah mengambil peranan sebagai sebuah bank pusat.

bank pusat Buku kecil ini menerangkan peranan dan fungsi Bank Negara Malaysia serta operasi
dan akitivitinya.
Kestabilan PENUBUHAN BANK NEGARA MALAYSIA

Ordinan Bank Negara Tanah Melayu

OBJEKTIF BANK NEGARA MALAYSIA

Objektif-objektif Bank Negara Malaysia

monetari 1958 (OBNM) telah diluluskan pada 23
Oktober 1958 (Bank Negara Tanah Melayu
seperti yang digariskan di dalam Akta BNM
adalah seperti berikut:
merujuk sehingga pembentukan Malaysia pada
• Untuk menggalakkan kestabilan monetari
kepada kestabilan tahun 1963) dan Bank Negara Malaysia
dan struktur kewangan yang kukuh
telah ditubuhkan pada 24 Januari 1959.
nilai mata Pada masa yang sama, Ordinan Perbankan • Untuk bertindak sebagai jurubank dan
wang Malaysia 1958, yang diwujudkan bagi tujuan penasihat kewangan kepada Kerajaan
pelesenan dan pengawalan aktiviti
iaitu ringgit perniagaan perbankan di Persekutuan
• Untuk menerbitkan mata wang dan
menyimpan rizab bagi menjaga nilai mata
Tanah Melayu turut dikuatkuasakan.
wang tersebut
OBNM telah dikemaskinikan pada tahun
1994 dan kini dikenali sebagai Akta Bank • Untuk mempengaruhi kedudukan kredit
Negara Malaysia 1958 (Akta BNM). bagi kepentingan negara ini

Semenjak beberapa tahun kebelakangan ini,

peranan Bank Negara Malaysia telah
berkembang dan diperluaskan. Pada masa
ini, Bank Negara Malaysia memberi tumpuan
kepada 3 tunggak peranan bank pusat iaitu,
kestabilan monetari, kestabilan kewangan
dan sistem pembayaran. Di samping itu,
keutamaan adalah diberikan kepada peranan
pembangunan yang dimainkan oleh Bank

2
 Negara Malaysia dari aspek pengurusan
ekonomi, pembinaan institusi dan
pembangunan sistem kewangan.
KESTABILAN MONETARI
Sebagai pihak berkuasa monetari, Bank
Negara Malaysia bertanggungjawab untuk
mengekalkan kestabilan monetari.
Kestabilan monetari merujuk kepada
kestabilan nilai mata wang Malaysia iaitu
ringgit. Cara terbaik untuk melindungi
nilai ringgit ialah dengan mengekalkan
kestabilan harga, iaitu dengan menentukan
inflasi di Malaysia terus berada pada tahap
rendah. Dengan menggalakkan kestabilan
monetari melalui perubahan dasar
monetari yang bersesuaian, Bank Negara
Malaysia memastikan bahawa inflasi terus
dikekalkan pada paras yang rendah dan
kuasa membeli ringgit tidak susut.
3
Mengapakah kestabilan monetari begitu
penting?
Ia adalah penting kerana apabila berlaku
ketidakstabilan monetari, harga akan
meningkat (inflasi) atau jatuh (deflasi) dan
ini akan menyebabkan gangguan dan
menjejaskan prospek pertumbuhan ekonomi
negara untuk jangka masa panjang.
Apabila inflasi terlalu tinggi, orang
ramai akan lebih cenderung untuk
melindungi kuasa membeli baki wang
mereka. Ini akan menyebabkan permintaan
untuk aset tetap seperti rumah dan
hartanah yang dianggap sebagai
"kalis inflasi" akan melonjak. Dengan itu,
minat untuk melabur dalam kapasiti
produktif ekonomi akan berkurangan.
Pada masa yang sama, penabung menjadi
kurang cenderung untuk menabung di
dalam sistem kewangan kerana takut nilai
tabungan mereka akan susut. Golongan
yang mempunyai pendapatan tetap akan
merasakan bahawa mereka kini tidak
mampu lagi membeli barangan dan
perkhidmatan sebanyak dahulu dan akan
mengalami taraf hidup yang menurun.
 Kadar inflasi yang tinggi juga akan
menyebabkan barangan eksport negara
menjadi lebih mahal kepada orang asing
dan ini akan mengurangkan daya saing
eksport negara. Oleh yang demikian, kadar
inflasi yang kekal tinggi akan mengurangkan
potensi pertumbuhan ekonomi.
Sementara itu, apabila kadar inflasi
negatif, harga akan mengalami proses
kejatuhan dan para peniaga akan
mendapati bahawa keuntungan mereka
semakin mengecil. Mereka akan
mengurangkan kos dengan memotong
perbelanjaan dan memberhentikan
Apabila terdapat sebahagian daripada pekerja mereka.
kestabilan Golongan pekerja tidak mempunyai wang
yang cukup untuk berbelanja lantas
harga, mengurangkan perbelanjaan mereka.
Akibatnya, permintaan ke atas
nilai hadapan barangan dan perkhidmatan akan terus
berkurangan. Ini akan mewujudkan
tabungan dan putaran kejatuhan harga yang dahsyat
pulangan ke dan penurunan permintaan yang
membawa kepada penguncupan aktiviti
atas pelaburan ekonomi secara keseluruhannya.
akan dapat
dipertahankan
Apabila terdapat kestabilan harga, nilai
hadapan tabungan dan pulangan ke atas
pelaburan akan dapat dipertahankan. Ini
akan meningkatkan insentif kepada
penabung untuk menyimpan di dalam
sistem perbankan, sementara pelabur akan
lebih berkeyakinan untuk menjalankan
aktiviti-aktiviti yang bersifat produktif.
Pelaburan yang meningkat akan membawa
kepada peningkatan di dalam kapasiti
produktif ekonomi dan aktiviti ekonomi
yang bertambah baik akan menghasilkan
peluang-peluang pekerjaan baru. Oleh itu,
dengan mengekalkan kestabilan monetari
atau kestabilan harga, ia dapat mewujudkan
persekitaran yang memberangsangkan
yang membolehkan ekonomi berkembang
pada kadar yang mapan dan menghampiri
potensinya yang sebenar.
Bank Negara Malaysia mengendalikan
dasar monetarinya dengan mempengaruhi
paras kadar faedah yang perlu dibayar
oleh para peminjam ke atas pinjaman
mereka dan kadar faedah yang diterima
oleh para pendeposit ke atas deposit
4
mereka. Apabila ekonomi mengalami Bagaimana Dasar Monetari Bank Negara Malaysia Mempengaruhi
kemeruapan dan ancaman inflasi adalah Keadaan Ekonomi dan Inflasi
tinggi, Bank Negara Malaysia akan
mengetatkan dasar monetarinya dengan
BANK NEGARA MALAYSIA
menarik balik dana atau apa yang disebut
sebagai mudah tunai daripada sistem
perbankan dan menaikkan kadar faedah.
Kadar faedah yang lebih tinggi akan Pertumbuhan Ekonomi/ Operasi-operasi
Inflasi Monetari
mendorong orang ramai menambah
tabungan dan mengurangkan perbelanjaan.
Ia juga akan menjadikan kos pinjaman
lebih mahal. Ini akan menyebabkan
penggunaan dan pelaburan menjadi
Perbelanjaan Pengguna Rizab Bank
perlahan kepada satu tahap yang lebih Bekalan Wang
(Kecairan)
& Perniagaan
mapan dan mengurangkan kemungkinan
terjadinya kadar inflasi yang tinggi.
Sebaliknya, apabila keadaan ekonomi Kadar Faedah
adalah agak kurang memberangsangkan,
Bank Negara Malaysia akan menyuntik
dana ke dalam sistem perbankan
Kadar Pertukaran
dan mengurangkan kadar faedah. Mata Wang
Dengan kadar faedah yang lebih rendah,
orang ramai akan cenderung untuk
menambah pinjaman dan meningkatkan
perbelanjaan. Peningkatan tahap

5
penggunaan dan pelaburan yang dihasilkan
akan merangsang aktiviti ekonomi dan
seterusnya membawa kepada kenaikan
dalam pertumbuhan ekonomi, pendapatan
dan peluang pekerjaan.
Bank Negara Malaysia mempunyai
beberapa instrumen monetari untuk
menyuntik dan menarik balik mudah
tunai serta mempengaruhi paras kadar
faedah di dalam sistem perbankan.
Ini termasuklah pembelian dan penjualan
kertas-kertas Bank Negara Malaysia dan
Kerajaan Malaysia, perubahan dalam
keperluan rizab berkanun, pemberian
pinjaman dan peminjaman secara langsung
di pasaran antara bank.
Malaysia adalah salah satu daripada
negara yang mengamalkan dasar ekonomi
yang paling terbuka di dunia. Ini
bermakna, prestasi ekonomi Malaysia
terlalu dipengaruhi oleh perkembangan di
luar sempadannya. Pencapaian ekonomi
rakan-rakan dagangan Malaysia akan
menentukan permintaan terhadap
eksportnya. Dengan mengekalkan kadar
inflasi yang rendah berbanding dengan
rakan-rakan dagangan kita, dasar monetari
yang diamalkan telah menyumbang untuk Pencapaian ekonomi
menjadikan barangan Malaysia kompetitif
di peringkat antarabangsa.
rakan-rakan
Bank Negara Malaysia juga menguruskan
dagangan Malaysia
rizab pertukaran asing negara bagi akan menentukan
memastikan Malaysia mampu memenuhi
tanggungjawab antarabangsanya,
permintaan terhadap
mengurangkan kesan perubahan
sementara terhadap aliran masuk dan
eksport
keluar dalam imbangan pembayaran
Malaysia dan menggalakkan asas kadar
negara kita
pertukaran ringgit yang kukuh dan stabil.
Dasar kawalan tukaran asing Malaysia
adalah menjurus ke arah memastikan
kestabilan ringgit di samping menggalakkan
penggunaan sumber kewangan negara
untuk tujuan yang produktif. Pada amnya,
dana bebas untuk keluar masuk dari atau
ke negara ini tertakluk kepada peraturan-
peraturan berhemat tertentu yang ditadbir
oleh Bank Negara Malaysia menurut Akta
Tukaran Asing 1953.
6
Bagi menguruskan keadaan kewangan Apabila Bank Negara Malaysia ingin MERANGSANG ekonomi
dan ekonomi secara efektif, Bank Negara
Malaysia mengumpul data dan maklumat Pertumbuhan Kadar Faedah
mengenai ekonomi domestik dan sistem Ekonomi Jangka
kewangan serta persekitaran antarabangsa. Di Bawah Pendek
Potensi
Ahli-ahli ekonomi di Bank Negara Malaysia Rizab Aktiviti
menganalisa perkembangan ekonomi dan Bank Ekonomi
kewangan untuk dijadikan asas kepada Inflasi
proses penggubalan dasar. Maklumat Terlampau Pinjaman
Rendah
diperolehi dari pelbagai sumber termasuk
penerbitan-penerbitan oleh berbagai
agensi dalam dan luar negara dan melalui
dialog yang berterusan dengan berbagai-
bagai kumpulan daripada sektor swasta.
Di samping itu, sumber penting maklumat
ekonomi adalah diperolehi daripada sektor Apabila Bank Negara Malaysia ingin MENGEKANG ekonomi
kewangan. Keupayaan mengawasi secara
dekat aktiviti institusi kewangan juga
membolehkan Bank Negara Malaysia
mengawasi dengan lebih efisien kesan Inflasi Kadar Faedah
Terlampau Jangka
dasar-dasar ekonomi yang dilaksanakannya.
Tinggi Pendek
Rizab Aktiviti
Bank Ekonomi
Pertumbuhan
Ekonomi Pinjaman
Melebihi
Potensi

7
KESTABILAN KEWANGAN
Kestabilan kewangan merujuk kepada
persekitaran di mana institusi-institusi
dalam sesebuah sistem kewangan adalah
kukuh dan boleh terus memenuhi tuntutan
kontraktual mereka tanpa gangguan atau
bantuan pihak lain. Peserta pasaran juga
boleh melaksanakan urus niaga dengan
penuh yakin pada harga yang tidak banyak
berubah dalam jangka masa yang pendek
apabila tidak terdapat pertukaran pada
asas-asas pasaran.
Mengapa kestabilan kewangan penting?
Kestabilan kewangan mewujudkan
keadaan yang merangsang kemajuan
perniagaan dan menarik bagi penabung
dan pelabur untuk memasuki komitmen
jangka pendek atau panjang.
Oleh kerana sektor kewangan mempunyai
peranan utama dalam menggalakkan
pertumbuhan ekonomi, maka adalah
penting bagi sesebuah sistem kewangan
itu kukuh, berdaya tahan dan cekap untuk
memainkan peranan dalam proses
mobilisasi tabungan dan penjanaan aktiviti
pemberian pinjaman. Adalah mustahak
untuk memastikan proses pengantaraan
ini berjalan lancar walaupun dalam
keadaan ekonomi sedang gawat.
Sebagai pihak berkuasa bagi hal ehwal
pengawalseliaan negara, salah satu
peranan penting Bank Negara Malaysia
adalah untuk membangun suatu sistem
perbankan yang kukuh yang dapat
memenuhi keperluan ekonomi dan
masyarakat, suatu sistem yang terdiri
daripada peserta kewangan yang kukuh
dan berdaya tahan dan pasaran kewangan
yang berfungsi dengan baik. Dalam
konteks memelihara kestabilan kewangan,
Bank Negara Malaysia juga telah diberi
kepercayaan untuk mengawal dan
membangunkan sektor insurans untuk
menjadi sebuah penggerak yang berkesan
untuk simpanan jangka panjang dan juga
menawarkan produk insurans yang
pelbagai, di samping memelihara
8
 kepentingan pemegang-pemegang polisi.
Objektif keseluruhan kestabilan
kewangan telah dicapai bukan sahaja
melalui peruntukan perundangan yang
kukuh, pengawalan dan rangka kerja
penyeliaan tetapi juga melalui
pembangunan dan pengukuhan institusi
baru dan sistem infrastruktur.
Peraturan pengawalan telah
dipertingkatkan secara berterusan dengan
mengguna pakai piawaian antarabangsa
Kestabilan untuk menerap sistem pengurusan
risiko yang sesuai bagi membolehkan
kewangan institusi kewangan menjalankan fungsi
pengantaraan dengan berkesan.
mewujudkan Enakmen undang-undang baru seperti
Akta Bank dan Institusi-institusi
keadaan yang Kewangan pada tahun 1989 dan Akta
merangsang Insurans pada tahun 1996 telah
mengukuhkan lagi kuasa Bank Negara
kemajuan Malaysia untuk mengawal selia sistem
perniagaan dan kewangan. Begitu juga, enakmen Akta
Perbankan Islam pada tahun 1983 telah
menarik penabung memberi mandat tambahan kepada Bank
dan pelabur untuk Negara Malaysia untuk menyelia jenis-
memasuki kontrak
9
jenis institusi yang baru, iaitu bank-bank
Islam. Di samping itu, untuk mengelakkan
kegagalan meluas di dalam sistem
kewangan dan mengekalkan keyakinan
awam dalam sistem kewangan
terutamanya sistem perbankan, Bank
Negara Malaysia bertindak sebagai
sumber pemberi pinjaman terakhir
(di mana institusi kewangan yang
memerlukan dana boleh datang ke Bank
Negara Malaysia untuk menjual sekuriti
mereka) untuk membantu institusi
perbankan yang menghadapi masalah
kecairan jangka pendek.
Peranan pengawalan dan penyeliaan
Bank Negara Malaysia telah diperluaskan
lagi pada tahun 1988 apabila industri
insurans telah diletakkan di bawah
penyeliaan Bank Negara Malaysia. Baru-baru
ini, bidang kawalan ini telah ditambah
dengan kemasukan enam institusi
kewangan pembangunan berikutan
enakmen Akta Institusi-institusi Kewangan
Pembangunan pada tahun 2001. Selain itu,
satu enakmen berasingan telah
diperkenalkan untuk membanteras gejala
pengubahan wang haram bagi memastikan
sistem kewangan adalah bebas daripada
anasir-anasir yang tidak diingini. Akta
Pencegahan Pengubahan Wang Haram
2001 telah berkuat kuasa pada Januari
2002 dan Bank Negara Malaysia telah
dilantik sebagai pihak berkuasa yang
bertanggungjawab untuk membangunkan
program membasmi pengubahan wang
haram peringkat kebangsaan.
Peraturan pengawalan ini dilengkapi
dengan pemeriksaan yang kerap dan
pemantauan yang rapi ke atas institusi
kewangan. Pemeriksaan di dalam dan
di luar premis institusi kewangan di bawah
penyeliaan Bank Negara Malaysia adalah
proses penting dalam memastikan
kestabilan kewangan. Bank Negara
Malaysia mengambil pendekatan
pemeriksaan berasaskan risiko, di mana
institusi kewangan dinilai dan dipantau
berdasarkan profil risiko dan kecukupan
sistem pengurusan risiko. Strategi bersifat
awalan dirumus dalam mengatasi sebarang
kelemahan atau trend yang tidak diingini
yang boleh menggugat kestabilan institusi
kewangan di peringkat individu atau
secara keseluruhannya. Rangka kerja
pemeriksaan dikemaskinikan secara
berterusan selaras dengan perubahan-
perubahan di dalam persekitaran ekonomi.
Bank Negara Malaysia juga mengekalkan
hubungan yang rapat dengan pihak-pihak
berkuasa kewangan di negara-negara lain
bagi memastikan pembangunan di luar
negara tidak mengancam kestabilan sistem
kewangan Malaysia, terutamanya yang
melibatkan negara-negara di mana bank-
bank Malaysia sudah bertapak dan
negara-negara asal bank-bank asing yang
beroperasi di Malaysia.
10
 PERANAN PEMBANGUNAN

Sebagai sebuah bank pusat di dalam

sebuah ekonomi baru muncul, Bank Bank Negara Malaysia juga
Negara Malaysia mempunyai peranan
pembangunan yang penting. Peranan ini memastikan pembangunan di luar
merangkumi pembangunan institusi- negara tidak mengancam
institusi dan infrastruktur pasaran yang
perlu untuk pembangunan sebuah sistem
kewangan yang teguh dan moden yang
kestabilan sistem
menyumbang kepada kekuatan asas
ekonomi. Dalam memperkukuhkan
kewangan Malaysia
infrastruktur pasaran kewangan, Bank
Negara Malaysia telah membina sebuah
sistem pembayaran yang teguh. Sistem-
sistem ini dipertingkatkan secara tetap
untuk menyerap kesan teknologi ke atas
sistem perbankan. Untuk menggalakkan
budaya kredit yang baik di kalangan
institusi perbankan, Bank Negara Malaysia
juga mengendalikan Sistem Maklumat
Rujukan Kredit Pusat. Sebagai sebuah
sistem yang pertama seumpamanya di
rantau ini, sistem ini mengumpul dan
menyebarkan maklumat kredit mengenai
semua peminjam. Ini membolehkan pihak

11
bank membuat keputusan bermaklumat
ke atas permohonan pinjaman.

Di peringkat institusi, Bank Negara

Malaysia memainkan peranan utama
dalam menubuhkan institusi-institusi baru.
Institusi khas yang ditubuhkan untuk
memenuhi jurang di dalam sistem
kewangan adalah Syarikat Jaminan
Kredit, Bank Simpanan Nasional (untuk
memenuhi keperluan peminjam kecil)
dan Bank Industri dan Teknologi Malaysia
Berhad (bagi menyediakan pembiayaan
untuk eksport barangan modal dan
pembangunan industri perkapalan). Peranan BNM juga
Dalam membangunkan pasaran modal,
Bank Negara Malaysia telah memupuk
merangkumi pembangunan
sekumpulan broker sehingga menjadi
Bursa Saham Kebangsaan Malaya dan
institusi-institusi
kemudiannya Bursa Saham Kuala Lumpur.
Usaha mendalamkan pasaran modal telah
dan infrastruktur
dicapai melalui penubuhan Perbadanan
Cagaran Nasional (Cagamas) dan
pasaran
kemudiannya Suruhanjaya Sekuriti bagi
mengawal selia aktiviti pasaran modal.
Bank Negara Malaysia memainkan

12
 peranan yang bermakna dalam
menubuhkan Lembaga Perkhidmatan
Kewangan Luar Pesisir Labuan untuk
mengawal selia sektor kewangan luar
pesisir dan kini memainkan peranan
sebagai pemangkin dalam
memperkembangkan skop aktivitinya.
Bank Negara Malaysia juga telah
memainkan peranan yang aktif di dalam
merangka mekanisme untuk menangani
impak krisis kewangan Asia pada tahun
1997-98, melibatkan penubuhan
Pengurusan Danaharta Nasional Berhad
untuk membeli pinjaman tidak berbayar
daripada institusi kewangan, Danamodal
Nasional Berhad untuk menyuntik semula
modal ke dalam institusi perbankan dan
Jawatankuasa Penyusunan Semula Hutang
Korporat untuk menyusun semula hutang-
hutang besar korporat.
Bank Negara Malaysia juga telah
memainkan peranan yang penting di
dalam menggubal dan menguatkuasakan
langkah-langkah kawalan kewangan
13
terpilih yang diperkenalkan pada
tahun 1998. Tujuan utama kawalan
kewangan tersebut adalah untuk
memelihara ekonomi Malaysia daripada
ketidakstabilan di pasaran antarabangsa
dan mengembalikan kestabilan di
dalam kadar tukaran ringgit. Kestabilan
yang terhasil daripada kawalan tersebut
telah menjayakan pelaksanaan
beberapa program pembangunan dan
mempercepatkan proses penstrukturan
semula sektor kewangan.
Dalam keadaan institusi kewangan
yang semakin berpelbagai dan kian
diintegrasikan dengan sistem kewangan
antarabangsa dalam tahun-tahun
kebelakangan ini, peranan Bank Negara
Malaysia dalam pembangunan ekonomi
diteruskan. Sejak akhir-akhir ini, lebih
perhatian diberi kepada pembangunan
industri kecil dan sederhana (IKS). Untuk
meningkatkan sumbangan IKS, Bank
Negara Malaysia telah mengeluarkan
satu laporan yang terperinci mengenai
strategi-strategi untuk membangunkan
IKS kepada Kerajaan pada tahun 2002. Di
samping itu, pelbagai dana telah diwujudkan
oleh Bank Negara Malaysia untuk
menggalakkan pembangunan sektor-sektor
ekonomi terpilih. Kaedah alternatif
pembiayaan seperti modal usaha niaga
sedang dimajukan untuk menyokong
pembangunan sektor-sektor pertumbuhan
yang baru. Oleh itu, keperluan untuk
mewujudkan kestabilan kewangan berjalan
seiring dengan keperluan untuk
menggalakkan pertumbuhan dan
pembangunan ekonomi yang seimbang.
Buat masa hadapan, tugas untuk
mewujudkan kestabilan kewangan akan
menjadi lebih mencabar. Bank Negara
Malaysia telah mengenal pasti keperluan
untuk menangani kuasa perubahan yang
dibawa oleh globalisasi, liberalisasi dan
kemeruapan pasaran kewangan dunia dan
perubahan yang deras dalam bidang
teknologi maklumat. Kesemua ini dijangka
akan membawa kesan yang besar kepada
sistem kewangan. Kunci utamanya
ialah dengan bertindak awal dalam
menyelesaikan permasalahan yang timbul,
mengamalkan keseimbangan yang
sewajarnya di antara pelbagai fungsi untuk
memastikan kestabilan monetari dan
peranan pengawalseliaan dan
pembangunan. Satu arah dan visi yang
jelas untuk pembangunan sektor kewangan
diperlukan untuk tujuan ini. Berdasarkan
faktor ini, Bank Negara Malaysia telah
membentangkan satu pelan Induk 10
tahun pada tahun 2001 untuk pembangunan
sektor kewangan yang menyediakan pelan
tindakan bagi landskap masa hadapan
bagi sektor berkenaan dan mencadangkan
langkah-langkah yang perlu diambil
untuk membentuk sektor kewangan yang
berkesan, dinamik dan kukuh untuk
memenuhi keperluan ekonomi yang
berubah-ubah.
14
 SISTEM PEMBAYARAN

Sistem pembayaran ialah satu komponen

sistem kewangan yang tidak kurang
pentingnya. Ia menyediakan saluran bagi
pemindahan dana di antara pihak-pihak
tertentu dan bagi membolehkan urus niaga
perniagaan dijalankan dengan cekap dan
berkesan. Bank Negara Malaysia telah diberi
kepercayaan untuk memainkan peranan
bagi memastikan sistem pembayaran
negara adalah stabil dan berjalan lancar.

Kenapa sistem pembayaran yang berfungsi

dengan lancar dianggap penting?
Sebarang kegagalan oleh sesebuah
institusi kewangan untuk memenuhi
obligasi kewangan mereka dalam masa
yang ditetapkan akan menyebabkan
kesan limpahan yang mana, natijahnya
ialah institusi kewangan lain akan turut
tidak berupaya menyelesaikan obligasi
kewangan mereka.

15
 Bank Negara Malaysia mempunyai peranan
yang penting dalam memastikan
Bank Negara Malaysia keselamatan dan keberkesanan sistem
diberi kepercayaan untuk pembayaran. Sehubungan dengan itu,
Bank Negara Malaysia:
memastikan sistem
• Menyelia sistem kewangan. Ini termasuk
pembayaran negara adalah merumuskan dasar dan garis panduan

stabil dan untuk mengawal selia sistem pembayaran

• Mengendali sistem pembayaran. Bank

berjalan lancar Negara Malaysia menjalankan sistem
penjelasan kasar masa nyata (RENTAS) dan
sistem penjelasan cek (SPICK)

• Memudahkan pembangunan sistem

pembayaran. Bank Negara Malaysia
menggalakkan industri pembayaran untuk
menerima pakai amalan terbaik sistem
pembayaran yang bertaraf antarabangsa
dan berteknologi terkini di dalam
mempertingkatkan sistem pembayaran

16
 LAIN-LAIN TANGGUNGJAWAB
BANK NEGARA MALAYSIA
Bank Negara Malaysia juga berperanan
sebagai penasihat ekonomi dan kewangan
kepada Kerajaan. Di samping itu, Bank
Negara Malaysia juga mengambil bahagian
dalam mesyuarat antarabangsa untuk
mengeratkan lagi kerjasama dengan
negara-negara lain serta membincangkan
isu-isu penting daripada perspektif pasaran
ekonomi yang membangun.
Fungsi sebagai penasihat ekonomi
Dalam menjalankan tugas sebagai
penasihat ekonomi dan kewangan kepada
Kerajaan, Bank Negara Malaysia
menganalisa data-data ekonomi, menilai
pembangunan dalam ekonomi domestik
dan antarabangsa dan mengenal pasti
bidang yang perlu diberi perhatian. Bank
Negara Malaysia menjalankan aktiviti
perisikan dan pengawasan rapi serta
membuat ramalan tentang keadaan
ekonomi negara. Berasaskan penilaian-
penilaian ini, Bank Negara Malaysia
membentangkan saranan-saranan dasar
pada sesi taklimat tetap kepada Menteri
Kewangan dan juga melalui penyertaan
dalam pelbagai forum pembuat dasar
ekonomi di peringkat kebangsaan.
Fungsi sebagai penasihat kewangan
Bank Negara Malaysia tidak menyediakan
pembiayaan kepada Kerajaan. Walau
bagaimanapun, sebagai penasihat
kewangan kepada Kerajaan, Bank Negara
Malaysia memberi nasihat dari semasa ke
semasa kepada Kerajaan berhubung
dengan pengurusan hutang dalam dan
luar negara serta syarat-syarat dan
kesesuaian masa program pinjaman
Kerajaan. Bank Negara Malaysia juga
bertindak sebagai ejen kepada Kerajaan
dalam perundingan dan pemeteraian
perjanjian pinjaman. Bank Negara Malaysia
juga bertanggungjawab untuk urus niaga,
pendaftaran, penyelesaian dan penebusan
sekuriti Kerajaan melalui sistem
berkomputernya (RENTAS, FAST dan BIDS).

17
 Hubungan antarabangsa
Bank Negara Malaysia mengambil bahagian
Bank Negara Malaysia dalam beberapa mesyuarat antarabangsa.
Di antaranya ialah mesyuarat Persatuan
menjalankan tugas sebagai Negara-negara Asia Tenggara (ASEAN),
penasihat ASEAN + 3 (yang termasuk Republik Rakyat
Cina, Korea dan Jepun), Bank-bank Pusat
ekonomi dan Asia Tenggara (SEACEN), Mesyuarat
Eksekutif Bank-bank Pusat Asia Timur dan
kewangan Pasifik (EMEAP) dan Kerjasama Ekonomi
Asia-Pasifik (APEC) dan agensi-agensi
kepada Kerajaan antarabangsa termasuklah Bank for
International Settlements.

Penyertaan di mesyuarat-mesyuarat
tersebut adalah untuk mengukuhkan
kerjasama dengan masyarakat antarabangsa
dan kewangan dalam bidang-bidang
utama seperti pengawasan, pengurusan
makroekonomi dan langkah-langkah
untuk meningkatkan kestabilan kewangan.
Ia adalah untuk mengetengahkan isu-isu
utama yang dianggap penting mengikut
perspektif nasional atau serantau supaya
kepentingan Malaysia dan pasaran
ekonomi yang baru muncul diberi
pertimbangan yang sewajarnya.

18
 BANK NEGARA MALAYSIA SEBAGAI
SEBUAH ORGANISASI

Bank Negara Malaysia adalah sebuah

badan berkanun yang dimiliki sepenuhnya
oleh Kerajaan Persekutuan. Ia mula
beroperasi pada tahun 1959 dengan modal
berbayar sebanyak RM20 juta yang telah
dipertingkatkan kemudiannya ke parasnya
masa kini sebanyak RM100 juta sejak 1977.

Perlembagaan, fungsi, tugas dan kuasa

Bank Negara Malaysia adalah seperti yang
digariskan di dalam Akta BNM. Pentadbiran
Bank Negara Malaysia telah disusun untuk
memenuhi objektif utamanya dengan
garisan tanggungjawab yang jelas. Gabenor
Bank Negara Malaysia juga bertindak
sebagai Ketua Pegawai Eksekutif dengan
dibantu oleh dua orang Timbalan Gabenor
dan lima orang Penolong Gabenor. Akta
BNM memperuntukkan bahawa Gabenor
dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong
manakala Timbalan Gabenor oleh Menteri
Kewangan.

19
Di bawah Akta BNM, Bank Negara Malaysia
dikehendaki mempunyai satu Lembaga
Pengarah yang seperti mana Lembaga
Pengarah organisasi swasta lain,
diamanahkan dengan tanggungjawab
untuk menetapkan hala tuju dasar Bank
Negara Malaysia dan pentadbiran am ke
atas hal ehwal Bank Negara Malaysia.
Akta BNM menghendaki Lembaga
Pengarahnya untuk memaklumkan
Menteri Kewangan mengenai dasar
monetari dan perbankan yang telah dan
akan dilaksanakan.
Lembaga Pengarah Bank Negara Malaysia
terdiri daripada lapan orang. Ahli ex-officio
Lembaga Pengarah adalah Gabenor,
Timbalan Gabenor dan Ketua Setiausaha
Perbendaharaan. Pengarah-pengarah yang
lain adalah terdiri daripada tokoh-tokoh
yang berwibawa dan berpengalaman
dalam bidang perbankan dan hal ehwal
ekonomi. Kesemua ahli kecuali Timbalan
Gabenor adalah dilantik oleh
Yang di-Pertuan Agong dan memegang
jawatan untuk tempoh maksimum selama
tiga tahun, tetapi layak untuk dilantik
semula. Gabenor adalah Pengerusi
Lembaga Pengarah dan Lembaga Pengarah
ini dikehendaki bermesyuarat sekurang-
kurangnya sekali dalam sebulan.
20
Design Copyright © 2003 by Freeform Design Sdn Bhd. All rights reserved.
 UNTUK MAKLUMAT LANJUT

SILA LAYARI

www.bankinginfo.com.my
ATAU LAWATILAH KIOS KAMI DI BANK TERTENTU

Edisi Pertama