Bi ging s 2 v 3:

Xy dng ngn lu ti chnh

Thm nh v Qun tr D n u t

Bi ging c xy dng trn c s c k tha Bi ging ca Thy Nguyn Xun Thnh

Chng trnh ging dy Kinh t Fulbright
Ng Thanh Tr

Ngn lu ti chnh
Khi nim ngn lu t do (FCF Free Cash Flow):
Ngn lu t do l dng tin cui cng ch thuc v
nhng ngi c quyn li trong d n (ch s hu v
ch n).
Ngn lu t do ca d n = Ngn lu ca ch s hu +
Ngn lu ca ch n.
D n c thm nh v mt ti chnh c da trn
vic c lng v nh gi ngn lu t do.
Cc phng php lp ngn lu: Trc tip v Gin tip
Ng Thanh Tr

Cc bc c lng ngn lu t do ca d n
1. Ngn lu hot ng vo

2. Ngn lu hot ng ra

Doanh thu rng

Chi ph hot ng + Ph qun l + Thu thu nhp DN

3. Ngn lu hot ng rng =
Ngn lu hot ng vo Ngn lu hot ng ra
4. Ngn lu t do ca d n =
Ngn lu hot ng rng Chi ph u t
5. Ngn lu ca ch n

Chi tr li vay + Chi tr n gc Gii ngn n

6. Ngn lu ca ch s hu =
Ngn lu t do ca d n Ngn lu ca ch n
Ng Thanh Tr

Mt s quy c

Dng ngn lu cui nm:

Mc d dng tin vo, ra s tri ra vo bt c thi gian no trong

nm, nhng bo co ngn lu d n quy c tt c thnh dng tin cui
nm.
Quy c nm 0
- Nm 0 l nm pht sinh cc khon u t ban u ca DA
- Nm 1 l nm DA bt u i vo hot ng v to ra ngn lu vo
Nm thanh l:
DA dnh hn mt nm thanh l sau khi d n kt thc.
Ch th hin nhng khon thc thu v thc chi
Bi ging ny khng tnh n hng tn kho, vn lu ng v
thu nhp t hot ng u t ti chnh
Ng Thanh Tr

1 - Ngn lu vo ca d n
Doanh thu:
Biu doanh thu c thit lp da trn c s d bo gi v sn lng
Doanh thu gp = Gi * Sn lng
Doanh thu rng = Doanh thu gp Cc khon gim tr (Chit khu hng
bn/Hng bn b tr li) Thu VAT (hay thu doanh thu)
Thu t thanh l:
Thanh l ti sn: Xy ra vo nm thanh l ti sn, cui i d n.
D kin gi tr thanh l:
+ i vi ti sn l nh xng, my mc, thit b: Thng thng
bng vi gi tr cn li (c tnh n yu t lm pht)
Gi tr cn li = Nguyn gi Khu hao tch ly
+ i vi t ai: t ai l ti sn khng tnh khu hao. Gi tr thanh
l ca t khng bao gm yu t tng gi t trn th trng gi tr thanh
l cui cng bng vi gi tr u t ban u.
Ng Thanh Tr

1 - Ngn lu vo (tt)
Mt s ngn lu vo khc:

Hon thu
Thay i khon phi thu
Tr cp (nu c)
Vn nhn ti tr (trn quan im nhn u
t)

Ng Thanh Tr

2 - Ngn lu ra ca d n
Chi ph u t
Chi ph hot ng
Chi ph c hi
Np thu (Lu Thm nh v mt ti chnh, thu TNDN l ngn lu
ra ca DA v ch u t nhng l ngn lu vo ca Chnh ph.
Nhng xt trn quan im c nn kinh t, thu ch l khon chuyn giao)
Mt s ngn lu ra khc:
Thay i khon phi tr

Thay i qu tin mt

Lu : Tr li vay: Li vay l ngn lu ra ca ch u t nhng li l

ngn lu vo ca ch n. Nhng xt trn quan im tng u t
(hay c d n), li vay c xem l khon chuyn giao. Do , khi tnh
ngn lu ra ca d n, chng ta khng k n chi ph li vay.
Ng Thanh Tr

2.1 - Chi ph u t ca d n
Cng tc thit k k thut chi tit ca d n l c s c
tnh chi ph u t.
u t ban u
Ngn lu ra hng nm trong thi gian xy dng
Li vay trong thi gian xy dng:
- Khng tnh vo CP u t ban u (trn quan im ca d
n hay tng u t)
- Cc khon thc tr li vay trong thi gian xy dng c tch
hp trong lch tr n.
u t thay th v u t mi
Ngn lu ra hng nm trong thi gian hot ng
Ng Thanh Tr

2.1 - Chi ph u t (tt)

Chi ph u t chm:
- Khng c coi l chi ph u t ban u v chi ph u t
ban u ch gm nhng khon tnh t thi im tin hnh
thm nh ra quyt nh u t tr i.
- Nhng khon u t thc hin trc thi im thm
nh ra quyt nh u t v do vy khng th b thay i
theo quyt nh thm nh, c coi l chi ph u t chm.
- Nhng trn thc t nh u t lun mun a chi ph ny
vo chi ph u t. V sao?
VD: Chi ph thu chuyn gia thm nh, chi ph thc hin cc
bo co tin kh thi v kh thi
Ng Thanh Tr

2.2 - Chi ph hot ng

Chi ph hot ng bao gm chi ph sn xut trc tip v chi ph
gin tip:
Chi ph trc tip: chi ph cho cc nhp lng trc tip nh
nguyn liu, nhin liu, lao ng. Nhp lng trc tip ph
thuc vo sn lng vic tnh ton nhp lng trc tip
thng da trn cc h s nhp lng trc tip (tc l nhp
lng trn 1 n v sn lng)
Chi ph gin tip: bao gm chi ph qun l, chi ph bn hng v
chi ph bo tr gin tip. Loi chi ph ny thng c tnh da
trn mt t l phn trm ca doanh thu rng hay chi ph trc
tip.
Ng Thanh Tr

2.3 - Chi ph c hi
CPCH cho vic s dng mt ngun lc trong DA l li ch ln nht b
b qua khi khng s dng ngun lc ny vo mt hot ng khc.
VD1: d n trng u phng 1 trang tri vn trc kia trng thuc l,
CPCH c a vo ngn lu ra ca d n chnh l thu nhp t cy thuc l.
VD2: t ai
- t ai cng l CPCH ca DA. Ngay khi DA c chnh quyn cp t min
ph, chi ph v t vn phi c tnh trong tng chi ph u t ca DA theo
gi th trng t ai trong khu vc.
- CPCH ca t cng c th c a vo trong ngn lu ra ca DA theo mc
gi thu t hng nm. Khi , chi ph ban u ca t hay gi tr thanh l
t khng c a vo bin dng ngn lu ca DA na.
- Khng bao gi k li/l v t nh khan thu/chi i vi khon u t v
t nu nh khng c s ci thin/tn ph trc tip i vi t ai gy ra bi
DA.
Ng Thanh Tr

Khu hao trong thm nh d n

Khu hao l chi ph khng bng tin mt (non-cash),
khng xut hin trong bo co ngn lu theo phng
php trc tip.
Chi ph khu hao c mt trong thm nh d n v 3
nhim v:
tnh Gi tr cn li trong Lch khu hao ca ti
sn v Gi tr thanh l trong Dng thu ca d n.
hch ton tnh thu trong Bo co thu nhp
Khu hao l mt l chn thu.
lp bo co ngn lu theo phng php gin
tip nu cn.
Ng Thanh Tr

Nghin cu tnh hung s 1:

Nh my nc Bnh An
Xy dng ngn lu ti chnh

Bi ging c xy dng trn c s c k tha Bi ging ca Thy Nguyn Xun Thnh

Chng trnh ging dy Kinh t Fulbright
Ng Thanh Tr

Chi ph u t
u t ban u (1996-99)

Xy dng (trm ly nc th, nh my x l, ng ng)

My mc thit b (my bm, my pht in, h thng x l)
Ti sn khc (xe v thit b vn phng)
Chi ph t ai
Chi ph lin quan n d n (nghin cu kh thi, ph ti
chnh, ph php l, chi ph trc hot ng)
Chi ph lin quan n xy dng (t vn thit k, bo him,
qun l ph, d phng)

Thay th my mc thit b

Thay th my bm v my pht in (2003, 2007, 2010-11,

2015, 2017)
Thay th xe v thit b vn phng (2008)
Ng Thanh Tr

Khu hao

Khu hao ng thng:

Khu hao hng nm = Chi ph u t/S nm khu hao

Tnh ring cho tng nhm hng mc

Cng khu hao tng nhm hng mc c khu hao hng nm

Cng trnh xy dng vi u t ban u 13,8 triu USD, khu hao trong 20
nm:

My mc thit b thay th nm 2003 vi chi ph u t 125 nghn USD, khu

hao trong 12 nm:

Khu hao hng nm: 13,8/20 = 0,69 triu USD

Khu hao hng nm: 125/12 = 10,4 nghn USD

Chi ph lin quan ti d n 3,19 triu USD, khng to ra ti sn vt cht,

nhng cng c khu hao trong 20 nm:

Khu hao (v hnh) hng nm: 3.190/20 = 160 nghn USD

Cu hi: DA ny c tnh n gi tr thanh l hay khng?

Ng Thanh Tr

Lch khu hao

Nm 0

Nm 1

Nm 2

(1) TSC rng u k

X1 = Y0

X2 = Y1

(2) Khu hao hng nm

(3) Khu hao ly tch

1 = 1

2 = 1 + 1

(4) u t mi

I0

I1

I2

Y1 = I0

Y1 = X1 1 + I1

Y2 = X2 2 + I2

(5) TSC rng cui k

K hiu:
Xt = TSC rng u k trong nm t
Yt = TSC rng cui k trong nm t
It = u t mi trong nm t
t = khu hao trong nm t
t = khu hao ly tch tnh n ht nm t

Phng trnh cn bn:

Xt = Yt-1
t = t-1 + t
Yt = Xt t + It
(5) = (1) (2) + (4)

Ng Thanh Tr

Lch khu hao (tt)

n v: '000 USD

1998

1999

2000

2018

2019

22

23

9506

33116

35261

4196

1970

Khu hao hng nm

1889

1889

2226

289

Khu hao ly tch

1889

3778

40015

40303

u t mi

23610

4034

330

TSC rng cui k

33116

35261

33702

1970

1682

Nm
TSC rng u k

Ng Thanh Tr

N vay
Cc hnh thc tr n gc ph bin
Tr ht mt ln vo thi im o hn
Tr u hng nm t nm th nht sau khi rt vn hay sau thi gian n
hn
Tng gi tr n gc v li c tr u hng nm
Tr li:
Tnh trn d n u k: Li vay = Li sut * D n u k
Lu :
Nu vic tr li v vn gc c thc hin hng thng hay bn nin th lp
lch tr n theo hng thng hay bn nin ri sau cng gp li theo nm
c c lch tr n hng nm.
Quy c l dng php cng n gin thay v tnh chit khu mc d v
mt kinh t ti chnh th cng n gin l khng chnh xc do sai s l nh.
Khi DA c nhiu khon vay khc nhau, lp lch tr n cho tng khon vay
ri sau cng li c c mt lch tr n hp nht.
Ng Thanh Tr

Lch tr n
Nm 0

Nm 1

Nm 2

D n u k

X1 = Y0

X2 = Y1

N gii ngn

L0

L1

L2

Tr li vay

R1

R2

Tr n gc

Tr li v n gc

R1 + 1

R2 + 2

Y0 = L0

Y1 = X1 + L1 1

Y2 = X2 + L2 2

D n cui k

K hiu
Phng trnh cn bn:
Xt = d n u k nm t
Xt = Yt-1
Yt = d n cui k nm t
Yi = Xt + Lt t
Lt = n gii ngn trong nm t D n cui k lc o hn = 0
Rt v t ph thuc vo cc iu
Rt = tr li vay trong nm t
khon c th ca hp ng vay n
t = tr n gc trong nm t Ng Thanh Tr

N vay
Mnh gi: 25.000 (nghn USD)
Li sut: 8,5%, tr bn nin vo 1/6 v 1/12 hng nm.
K hn: 7 nm (t 1/6/1998 n 1/6/2005)
Thi gian gii ngn: 1 nm (t 1/6/1998 n 1/6/1999)
1/6/98
1/9/98
1/12/98
1/3/99
Gii ngn
7.500
7.500
7.500
2.500
Thi gian n hn: 0,5 nm (t 1/6/1999 n 1/12/1999)
S ln tr n gc
= (K hn vay Thi gian gii ngn Thi gian n hn) * S
ln tr n gc trong nm
= (7 1 0,5)*2 = 11 ln (t 1/6/2000 n 1/6/2005)
Gi tr thanh ton n vn bn nin
= Mnh gi/S ln tr n gc
= 25.000/11 = 2.273 (nghn USD)

Ng Thanh Tr

10

Tnh li vay tr bn nin

Li vay tr vo 1/12/98:

Li vay trong 6 thng cho khon 7.500 gii ngn vo 1/6/98:

7.500*8,5%/2 = 319 (nghn USD)
Li vay trong 3 thng cho khon 7.500 gii ngn vo 1/9/98:
7.500*8,5%/4 = 159 (nghn USD)
Tng = 319 + 159 = 478 (nghn USD)

Li vay tr vo 1/6/99:

Li vay trong 6 thng cho khon 22.500 t 1/12/98:

22.500*8,5%/2 = 956 (nghn USD)
Li vay trong 3 thng cho khon 2.500 gii ngn vo 1/3/99:
2.500*8,5%/4 = 53 (nghn USD)
Tng = 956 + 53 = 1.009 (nghn USD)

Li vay tr vo 1/12/99 v 1/6/00:

Li vay trong 6 thng cho khon 25.000:

25.000*8.5%/2 = 1.063 (nghn USD)

Li vay tr vo 1/12/00:

D n u k (1/6/00): 25.000 2.273 = 22.727 (nghn USD)

Li vay = 22.727*8.5%/2 = 966 (nghn USD)

Li vay tr hng nm

Nm 1998: 478 (nghn USD)

Nm 1999: 1.099 + 1.063 = 2.072 (nghn USD)
Nm 2000: 1.063 + 966 = 2.028 (nghn USD)
Ng Thanh Tr

Lch tr n
1998

1999

2000

2004

2005

22.500

25.000

6.818

2.273

22.500

2.500

Tr li vay

478

2.072

2.028

483

97

Tr n gc

4.545

4.545

2.273

478

2.072

6.574

5.028

2.369

22.500

25.000

20,455

2.273

Nm
D n u k
Gii ngn

Tr li & n gc
D n

Ng Thanh Tr

11

Biu doanh thu

1999

2000

2001

2018

2019

22

23

Nm
Cng sut cam kt
('000 m3/ngy)

100

100

100

100

100

% cng sut thc

95%

100%

100%

100%

100%

306

366

365

365

91

29070

36600

36500

36500

9100

S ngy hot ng trong nm

Sn lng nc bn ra
('000 m3/nm)
Gi nc (USD/m3)
Doanh thu ('000 USD)
Thu doanh thu ('000 USD)
Doanh thu rng ('000 USD)

Sn lng nc bn/nm
Doanh thu gp
Thu doanh thu
Doanh thu rng

=
=
=
=

0.2

0.2

0.2

0.2

0.2

5814

7320

7300

7300

1820

58

73

73

73

18

5756

7247

7227

7227

1802

Cng sut cam kt*T l cng sut thc*Ngy hot ng/nm

Sn lng nc/nm*Gi nc
Doanh thu gp*Thu sut thu doanh thu
Doanh thu gp Thu doanh thu
Ng Thanh Tr

Biu chi ph hot ng

n v: '000 USD

1999

Nm
Ha cht
Nng lng

2000

2018

2019

22

23

138

173

173

43

1196

1506

1502

374

Lao ng

42

52

52

13

Bo tr v chi ph khc

35

44

44

11

Cng

1410

1775

1771

441

Ph qun l v bo tr

288

362

361

90

Lng nc sn xut
= Lng nc bn ra * H s (110%)
Chi ph ca mt nhp lng = Lng nc sn xut * H s chi ph ca
nhp lng
Ph qun l v bo tr
= Doanh thu rng * H s (5%)
Ng Thanh Tr

12

Bo co thu nhp
Phng trnh cn bn:
Li nhun gp = Doanh thu rng Chi ph hot ng (hay
gi vn hng bn)
Li nhun trc li vay v thu (EBIT) = Li nhun gp
Ph qun l Khu hao
Li nhun trc thu (EBT) = EBIT Li vay
Thu thu nhp doanh nghip = EBT * Thu sut
Li nhun rng = EBT Thu thu nhp DN
Li nhun gi li = Li nhun rng C tc
Li nhun gi li ly tch nm nay = Li nhun gi li ly
tch nm trc + Li nhun gi li nm nay
Ng Thanh Tr

Bo co thu nhp
n v: '000 USD
Nm
Doanh thu t bn nc

1999

2000

2003

2018

2019

22

23

5814

7320

7300

7300

1820

- Thu doanh thu

58

73

73

73

18

Doanh thu rng

5756

7247

7227

7227

1802

1410

1775

1771

1771

441

4346

5471

5456

5456

1360

288

362

361

361

90

1889

1889

1899

2226

289

2869

982

- Chi ph hot ng
Li nhun gp
- Ph qun l v bo tr
- Khu hao
Li nhun trc li vay v thu

2169

3220

3196

- Chi ph li vay

2072

2028

869

Li nhun trc thu

2169

1192

2326

2869

982

116

287

98

2169

1192

2210

2582

883

- Thu li nhun
Li nhun sau thu

Ng Thanh Tr

13

Ngn lu ti chnh
n v: '000 USD

1996

1997

1998

1999

2000

2018

2019

22

23

Ngn lu h/ vo =
Doanh thu rng

5756

7247

7227

1802

Chi ph hot ng

1410

1775

1771

441

288

362

361

90

1698

2138

2132

532

Nm

Ph qun l v bo tr
Tng chi ph
Thu li nhun

287

98

Ngn lu h/ ra

1698

2138

2419

630

4058

5109

4808

1172

4034

330

4808

1172

4808

1172

Ngn lu h/ rng
Chi ph u t

1560

7946

23610

Ngn lu t do d n

-1560

-7946

Ngn lu ch n
Ngn lu ch s hu

-1560

-7946

-23610

24

4779

-22022

-428

6574

-1588

452

-1795

Ng Thanh Tr

Biu ngn lu t do ca DA
10,000

5,000

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

(5,000)

(10,000)

(15,000)

(20,000)

(25,000)

Ng Thanh Tr

14

Biu ngn lu ca ch s hu
6,000

4,000

2,000

19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
20
16
20
17
20
18
20
19

(2,000)

(4,000)

(6,000)

(8,000)

Ng Thanh Tr

Biu ngn lu n vay

7,000

Chi tr li vay
Chi tr n gc

6,000
5,000
4,000

3,000
2,000
1,000
1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

Ng Thanh Tr

15

Lp bo co ngn lu
1. Bng doanh thu Ngn lu vo ca DA
2. Bng Chi u t v Bng Lch khu hao
3. Bng chi ph hot ng
4. Bng bo co thu nhp ( tnh Thu TNDN)
(2) + (3) + (4): Ngn lu ra ca DA
5. Bng Lch tr n Ngn lu n vay (trn quan im ca
DA)
Ngn lu rng ca DA = Ngn lu vo - Ngn lu ra
Ngn lu n vay (trn quan im ca DA) = Gii ngn n Tr
vn li vay v vn gc
Ngn lu ch s hu = Ngn lu ca d n + Ngn lu n vay
Ng Thanh Tr

16