Analitik felsefe

Analitik felsefe
Yirminci yzyln geleneksel felsefi bak alarn redderek kurulmu bir felsefe okulu. Analitik felsefe dnda Analiz, Lingistik Analiz, Mantk Analiz, Felsefi Analiz, Sradan Dil Felsefesi, Cambridge Analiz Okulu ve Oxford Felsefesi gibi adlarla anlr. Analitik felsefe ngilizce konuan ve Kuzey skandinav lkelerindeki yaygn bir felsefi anlaytr. Kta felsefesi ise daha ok ana dili ngilizce olmayan lkelerdeki felsefi akmdr.

Kurucular ve yeleri
Analitik felsefenin kurucular Cambridge filozoflar G.E.Moore ve Bertrand Russell olmakla birlikte her iki filozof da Alman filozofu ve matematiki Gottlob Frege ve analitik filozofun nclerinden olan ve Alman ve Avusturya asll Ludwig Wittgenstein, Rudolf Carnap, Kurt Gdel, Karl Popper, Hans Reichenbach, Herbert Feigl, Otto Neurath ve Carl Hempel gibi isimlerden etkilenmilerdir. ngiltere'de Russell ve Moore'u C. D. Broad, L. Stebbing, Gilbert Ryle, A. J. Ayer, R. B. Braithwaite, Paul Grice, John Wisdom, R. M. Hare, J. L. Austin, P. F. Strawson, William Kneale, G. E. M. Anscombe ve Peter Geach, Amerika'da ise Max Black, Ernest Nagel, C. L. Stevenson, Norman Malcolm, W. V. Quine, Wilfrid Sellars ve Nelson Goodman Avustralya'da A. N. Prior, John Passmore ve J. J. C. Smart takip etmilerdir.

Temel Yaklam
Analitik felsefe Hegel kkenli Mutlak Gereklik kavram ve idealist sentezine kar bir reaksiyonu temsil eder. dealist felsefedeki gerein grnlerden bsbtn bamsz olduu ve felsefenin de bu bamsz alanla ilgilendii kabul edilmekteydi. Analitik felsefede ise felsefenin ilevinin duyularmzdan bamsz olduu varsaylan veya inanlan alanla ilgili speklasyon yapmak deil bilgi dediimiz eyin hangi anlamda bir bilgi olduunu lingistik aratrmalarla analiz etmek ve felsefeden entelektel kargaa veya yanl anlama gelen ve hatta yanl sorulan sorular ayklamak olduunu kabul edilmektedir.

Terimin Kullanl
Doktrin olarak Analitik felsefeyle ounlukla mantk pozitivizm ve mantk atomculuk ve daha az yakn anlamla sradan dil felsefesi ve yukarda saylanlarn baz bilekeleri kastedilmektedir. Bu akmn Analitik felsefe bal altnda ele alnmasnn sebebi her nn de felsefenin ana ilevini analizde grmelerinden ileri gelmektedir. Analiz ile kastedilen dilin kullanl ve ileviyle ilgili analizdir ve gemite felsefi problem alan iinde grlen bu problemlerin bir ksm bu analiz sonucunda felsefe alnnn dna karlr. Terim 1950'lere kadar bu manada kullanm ancak bu tarihlerde nde gelen analitik filozoflar belirli aratrma alanlaryla ilgilenmeye balaynca ada analitik filozoflardan ancak birka yukarda ad geen okullara bal kalmaya devam etmitir. Modern analitik felsefeyi mantk pozitivizm ile eitlemek veya mantk pozitivizme benzer grmek yaygn yaplan bir hatadr. Bir metod olarak Analitik felsefe gnmz felsefesinde yaygn bir metodik yaklam olarak benimsenmektedir. Analitik felsefenin varsaym ve kantlara arlk veren yaklam, belirsizlikten kanmas ve ayrntlara verdii dikkat gibi net yaklamlar gnmz felsefesinde de benimsenmektedir. Gnmz felsefesinde popler "hayatn anlam"na ynelik araylar nemli lde azalmtr. Analitik felsefe gelenei yirminci yzyln balarnda Gottlob Frege, Bertrand Russell, G. E. Moore ve Ludwig Wittgenstein balamtr. Bu filozoflarn almalaryla analiz ve mantksal aba ile felsefi alanlar netletirilmeye allmtr. Linguistik felsefe dil felsefesine, dil felsefesi de metafizie yol am ve felsefenin eitli alt dallar ortaya kmtr. 1960'larn ortalarndan yirminci yzyln tesine geildii bu aamada post-linguistik analitik felsefe

Analitik felsefe belirli felsefi grler veya ilgilerle tanmlanmak yerine eklektizm veya plralizm ile nitelendirilmeye balanmtr.

Politik felsefe
Serbest Pazar
Analitik felsefe muhtemelen Hegel ve Hegelci filozoflarla ilikisi koparmasndan tr tarihinde politik grlerle ilgili syleyecek ok az sz olmu ancak 1950'ler ve sonrasndaki bir seri makalesiyle John Rawls bu tavr radikal biimde deitirmi ve liberal refah devleti savunusunu felsefi zemine kaydrmtr. Rawls'n meslekda Robert Nozick'in Anarchy, State ve Utopia kitaplarnda da ayn yaklamn srdrld ve serbest pazar zgrlkln savunulduu grlmektedir.

Analitik Marksizm
Siyaset felsefesinde yaanan bir baka gelime de Analitik Marxizm olarak bilinen okulun ortaya kdr. Bu okulun yeleri analitik felsefenin tekniklerini modern sosyal bilimlerin rasyonel seim teorisi aralarn da kullanarak Karl Marx ve izdelerinin grlerini aklamakta kullanmaktadrlar. Bu okulun en tannm yesi Oxford niversitesi filozoflarndan G.A.Cohen'in 1978 tarihli "Karl Marx's Theory of History: A Defence" kitab bu okulun douunu temsil eder. Dier nemli analitik marksistlerden bazlar ekonomist John Roemer, toplumbilimci Jon Elster ve sosyolog Erik Olin Wright. Analitik,prensibin refuse edilmis mestolojisidir..

Balantlar
Analytic philosophy/wikipedia [1] An Introduction to Analytic Philosophy [2] by Paul Newall, aimed at beginners. Analytic Philosophy; Internet Encyclopedia of Philosophy [3] Conceptions of Analysis in Analytic Philosophy; Stanford Encyclopedia of Philosophy [4] European Society for Analytic Philosophy [5]

Kaynaklar
Analytic philosophy/wikipedia [1] An Introduction to Analytic Philosophy [2] by Paul Newall, aimed at beginners. William S.Sahakian, outline History of Philosophy, Barnes & Nobles, New York, 1873, s.307-308.

Kaynaklar
[1] [2] [3] [4] [5] http:/ / en. wikipedia. org/ wiki/ Analytic_philosophy http:/ / www. galilean-library. org/ int17. html http:/ / www. iep. utm. edu/ a/ analytic. htm http:/ / plato. stanford. edu/ entries/ analysis/ s6. html http:/ / www. dif. unige. it/ esap/

Article Sources and Contributors

Article Sources and Contributors

Analitik felsefe Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?oldid=7390480 Katkda bulunanlar: Alibaz, Dnya vatanda, Eldarion, Khutuck, Mzrak, Noumenon, Peregrinus, Pinar, Vito Genovese, 7 anonim deiiklikler

Lisans
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported http:/ / creativecommons. org/ licenses/ by-sa/ 3. 0/