NAFTA Pnocnoamerykaoski ukad wolnego handlu Czonkowie: USA, Kanada, Meksyk cele: stworzenie strefy wolnego handlu na obszarze

e krajw czonkowskich, liberalizacja inwestycji zagranicznych, ujednolicenie przepisw o ochronie rodowiska i wanoci intelektualnej, wprowadzanie w ycie praw wanoci intelektualnej. EFTA - Europejskie stowarzyszenie wolnego handlu czonkowie: szwajcaria, norwegia, Lichtenstein, islandia siedziba: Genewa cele: przyspieszenie wzrostu gospodarczego paostw czonkowskich, prowadzenie wsplnej polityki z krajami UE. CEFTA - rodkowoeuropejskie stowarzyszenie wolnego handlu czonkowie: Albania, Bonia i Hercegowina, Chorwacja, Macedonia, Modawia, Czarnogra, Serbia, Kosowo cele: rozwj handlu, rozwijanie barier handlowych, harmonijny rozwj handlu wiatowego, zwikszenie wydajnoci i stablinoci finansowej ASEAN - Stowarzyszenie narodw azji poudniowo-wschodniej siedziba: Bangkok czonkowie: filipiny, indonezja, malezja, singapur, tajlandia... cele: przyspieszenie wzrostu ekonomicznego, rozwoju socjalnego i kulturalnego w regionie, promowanie regionalnego pokojui stabilizacji. ALADI - Stowarzyszenie integracji latynoamerykaoskiej siedziba: Montevideo cele: integracja handlowa i gospodarcza czonkowie: Argentyna, Boliwia, Brazylia, Chile, Ekwador, Kolumbia, Meksyk, Paragwaj, Peru, Urugwaj, Wenezuela, Kuba. Pakt andyjski siedziba: Lima (Peru) data: 1969 cele: przezwycienie przeciwnoci gospodarczych, zwikszenie wymiany handlowej pomidzy czonkami, zniesienie barier celnych we wzajemnej wymianie, przyspieszenie procesu rozwoju gospodarki, pomoc paostwom sabiej rozwinitym w celu zmniejszenie dysproporcji. czonkowie: peni (boliwia, kolumbia, ekwador, peru), stowarzyszeni (argentyna, brazylia, paragwaj, urugwaj). Mercosur siedziba: Montevideo (Urugwaj) data: 1991 cele: zwikszenie skali powizao gospodarczych, wprowadzenie penej swobody przepywu osb, kapitaw i dbr, wsplne przedsiwzicie restrukturyzacyjne wzorem wsplnot europejskich, ustalenie wsplnych ce na towary z zewntrz, wsplna polityka handlowa. czonkowie: peni (argentyna, parawgaj, brazylia, urugwaj) OJA (Organizacja Jednoci Afrykaoskiej) -> UNIA AFRYKAOSKA siedziba: Addid Abeba (Etiopia) czonkowie: wszystie Afrykaoskie z wyjtkiem Maroka cele: denie do ustanowienia Afryki stref wolnego handlu, zrzeszenie solidarnoci midzy paostwami afrykaoskich, wykorzenienie rasizmu.

OPA (Organizajca paostw Amerykaoskich) data: 1948 siedziba: Waszyngton. cele: zapewnienie pokoju i bezpieczeostwa, suenie rozwojowi gospodarczemu i spoecznemu oraz kulturalnemu paostw regionu. OPEC - Organizacja paostw eksportujcych rop naftow siedziba: Wiedeo czonkowie: Arabia Saudyjska, Irak, Iran, Kuwejt, Wenezuela, Katar, Libia, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Algieria, Nigeria, Ekwador, Angola cele: denie do kontroli cen ropy, sprawiedliwy zwrot kapitau tym krajom, ktre inwestuj w przemys, wydajne, ekonomiczne i regularne dostawy ropy do konsumentw. NATO - north atlantic treaty organization (organizacja paktu pnocnoatlantyckiego) Data: 1949 siedziba: Bruksela, Belgia czonkowie: 28 paostw. (Polska w 1999) cele: sojusz w systemie bezpieczeostwa, ochrona paostw czonkowskich, zapewnienie wzajemnego bezpieczeostwa, obowizek rozwoju pokojowych stosunkw midzynarodowych, ingerencja w inne paostwa, -> Misje w Kosowie, Jugosawii (zbrojne) - dziki aprobacji ONZ. Greenpeace data: 1971 (Vancouver) siedziba: Amsterdam cele: ochrona rodowiska, spowolnienie zmian klimatycznych, ochrona lasw, oceanw kampanie: spowolnienie zmian klimatycznych, ochrona lasw, ochrona oceanw, powstrzymywanie wielorybnictwa, sprzeciw wobec wykorzystywania energii atomowej i popieranie energii odnawialnej, sprzeciw wobec inynierii genetycznej, eliminacja z uycia toksycznych zwizkw chemicznych. WWF (World Wildlife Fund) data: 1961 siedziba: Szwajcaria cele: powstrzymuje degradacje rodowiska UNEP (United Nations Environment) siedziba: Nairobi, Kenia cele: koordynacja dziaalnoci wyspecjalizowanych agend ONZ oraz spenianie roli stymulujcej w stosunku do innych organizacji i rzdw w zakresie problemw rodowiskowych. UNIA EUROPEJSKA Siedziba: Bruskela Data: 1992 9 maja - dzieo Europy, Motto: "Zjednoczona w rnorodnoci" EWWiS - Europejska Wsplnota wgla i stali EWG - Europejska Wsplnota Gospodarcza EURATOM - Europejska Wsplnota Energii Atomowej

Kraje w UE: 1957 - Belgia, Liuksemburg, Holandia, Niemcy, Francja, Wochy 1973 - Dania, Irlandia, Wl. Brytania 1981 - Grecja 1986 - Hiszpania, Portugalia 1995 - Austria, Finlandia, Szwecja 2004 - Polska, Wgry, Sowacja, Sowenia, Malta, otwa, Litwa, Estonia, Czechy, Cypr 2007 - Rumunia, Bugaria Cele: Wsppraca gospodarcza i likwidowanie barier w handlu midzy paostwami czlonkowskimi. Kreowanie jednego ciaa politycznego o wsplnej polityce zagranicznej. Stworzenie obywatelstwa europejskiego i poczucia przynalenoci Rozwijanie obszaru wolnoci, bezpieczeostwa i sprawiedliwego traktowania + poprawa ycia Ujednolicenie struktury gospodarczej krajw czonkowskich, wyrwnanie rozwoju gospodarczego. Organy UE: Rada Europejska (Bruksela) - wyznaczenie oglnych kierunkw rozwoju Unii i jej priorytetw politycznych Pralement Europejski (Strasburg) - wsptworzenie prawa, kontrola budetu Unii, kontrola Komisji Europejskiej Rada Unii Europejskiej (Bruksela) - opracowywanie ustawodastwa UE, Wyznaczanie celw politycznych, koordynacha polityki poszczeglnych paostw, rozstrzyganie sporw. Komisja Europejska (Bruksela) - przedkada Parlamentowi i Radzie do zatwierdzenia wnioski legislacyjne zarzda wdraa unijne polityki oraz budet UE z, Trybunaem Sprawiedliwoci egzekwuje stosowanie prawa europejskiego, reprezentuje UE na arenie midzynarodowej. Europejski Trybuna Sprawiedliwoci (Luksemburg) - kontroluje legalnod aktw prawnych UE, czuwa nad poszanowaniem przez paostwa czonkowskie obowizkw wynikajcych z traktatw, dokonuje obowizujcej wykadni prawa UE na wniosek sdw krajowych Trybuna Obrachunkowy ONZ - Organizacja Narodw Zjednoczonych Siedziba: Nowy Jork Czonkowie: 192 paostwa Cele: Zapewnienie midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa Stanowienie przyjaznych stosunkw midzy narodami. Rozwizywanie konkretnych problemw midzynarodowych (gospodarczych, spoecznych, kulturalnych, humanitarnych, czy dotyczcych praw czowieka) na zasadzie wsppracy midzynarodowej oraz uznania rwnoci ras, pci, jzykw i wyznao. Stanowienie orodka uzgadniania dziaao narodw w imi wsplnych celw. Zapewnienie wszelako rozumianej ochrony praw czowieka. Agendy, ktre mamy umied: Midzynarodowa Organizacja Pracy (ILO) Organizacja Wyywienia i Rolnictwa (FAO) wiatowa Organizacja Zdrowia (WHO) Midzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (IBRD)

Midzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF) wiatowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) Midzynarodowa Organizacja Morska (IMO) Midzynarodowa Agencja Energii Atomowej (IAEA) wiatowa Organizacja Handlu (WTO) Ukad Oglny o Taryfach Celnych i Handlu (GATT) Organizacja Narodw Zjednoczonych do Spraw Owiaty, Nauki i Kultury (UNESCO) Midzynarodowy Fundusz Narodw Zjednoczonych Pomocy Dzieciom (UNICEF) Urzd Wysokiego Komisarza ONZ do spraw Uchodcw (UNHCR) Organizacja ONZ do spraw Rozwoju Przemysowego (UNIDO) Konferencja Narodw Zjednoczonych do spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD)

Midzynarodowy Ruch Czerwonego Krzya i Czerwonego Pksiyca Siedziba: Genewa Data: 1863 rok Cele: opieka nad rannymi, chorymi, pomoc ofiarom klsk ywioowych, wypadkw i epidemii w okresie pokoju, opieka nad uchodcami, organizowanie kursw ratowniczych, szkolenia sanitariuszy, szerzenie owiaty zdrowotnej, organizowanie krwiodawstwa. Amnesty International Czonkowie: 150 paostw Data: 1960 Siedziba: Londyn Cele: prowadzenie badao i dziaao na rzecz zapobiegania i zaprzestania naruszeo prawa do fizycznej i psychicznej integralnoci, wolnoci sumienia i wyraania si oraz wolnoci od dyskryminacji, w kontekcie promocji wszystkich praw czowieka Wielka Orkiestra witecznej Pomocy (WOP) Data: 1993 Siedziba: Warszawa Cele: dziaalnod w zakresie ochrony zdrowia, polegajca na ratowaniu ycia chorych osb, w szczeglnoci dzieci, i dziaanie na rzecz poprawy stanu ich zdrowia, jak rwnie na dziaaniu na rzecz promocji zdrowia i profilaktyki zdrowotnej. Polska Akcja Humanitarna (PAH) Zaoyciel: Janina Ochojska Siedziba: Warszawa Data: 1994 Cele: uczynid wiat lepszym przez zmniejszanie cierpienia i niesienie wartoci humanitarnych