You are on page 1of 38

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf

aqmif;vkviff
wpfausmYjyef0dnmOf

aqmif;vkvif \ wpfausmhjyef0dnmOf trnf&Sd 0wKtm; pma&;q&m aEGwrmef \


o&Jajcmufwrf;upm;olrsm; 0wKESifhwGJzuf pmtkyfwpftkyftjzpf xkwfa0jzefYcsdcJhjcif;jzpfygonf/ ,ckazmfjy
xm;aomrsufESmzkH;ykHrSm tqkdyg twGJvkH;csif;0wKxkwf a0pOfu rsuf ESmzkH;ykHjzpfygonf/
1

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf

BudK;wHwm;ay:rS atmufokdYikHYBunfYonfYtcg acsmufurm;\teuft&SdKif;rSm BuD;rm;vGef;aomaBumifY arSmifrnf;aeaom


acsmuf\atmufajcukdom jrif&avonf/
,drf;vSKyfaeaomBudK;wHwm;aBumifY tjrifYrSikHYBunfYvkdufonfwGif &dyfueJ tonf;at;pzG,f cHpm;vkduf&avonf/
]]acsmufu tawmfeufwmyJaemf}}
uRefawmfu vkdufjyonfYa'ocHwkdif;&if;om;BuD;zufvSnfYum ajymvkdufavonf/
]][kwfygw,fq&m? tJ'gaBumifYvnf; uRefawmfwkdYvlrsdK;awGu r&PacsmufBuD;vkdU emrnfay;cJYBuwmaygY}}
r&PacsmufBuD;\ orkdif;&mZ0iftenf;tusOf;ukd uRefawmfodjyD;jzpfygonf/ Bum;cJYzl;aom tu&mrwif&ao;onfY
ykHjyifqefqefjzpf&yfrsm;aBumifYyif ae&mokdYa&mufvm&jcif;jzpfavonf/
tolwpf&mru euf&SdKif;vSaomacsmufurm;BuD;twGif;rS '@m&Dqefqefjzpf&yfrsm;ukd rsufjrifcHpm;Ekdif&ef awmawmif
txyfxyfukdjzwfausmf ,ckacwfwkdif eufacgifaeqJjzpfaoma'ookdU vma&mufcJYjcif;jzpfygonf/
]]'DBudK;wHwm;ukdaqmufcJYwm q,fESpfausmfausmfavmufyJ &Sdygao;w,fq&m? [kdwkef;uawmY 'DvdkwHwm;rsdK; wnf
aqmufzkdU b,fpdwful;&JrSmvJq&m? tckawmif &kd;&kd;uGefu&pfwHwm;rsdK; xkd;rjzpfvkdY BudK;wHwm;eJYyJ jzpfatmifvkyfxm;&wmukd;}}
uRefawmfYtBunfYu acsmufurf;yg;\ wpfzufwpfcsufpDwGif tckdiftrmwnfaqmufxm;aom oH,ufrwkdifBuD;rsm;qD
a&mufoGm;avonf/ oHuluGefu&pfwkdifBuD;rsm;ukd acsmufurf;yg;ESifYtawmfvSrf;vSrf;wGif wnfaqmufxm;&av\/ BudK;wHwm;ukd
oH,ufrwkdifBuD;rsm;wGif oHBudK;rsm;jzifY qkdif;xm;avonf/
acsmufurm;tpyfrSajrrSm ajraysmYtrsdK;tpm;jzpfjyD; tvG,fwulyJYusEkdifaomajrrsdK;jzpfayonf/ acsmuf\teuft&SdKif;
rSmvnf; BuD;rm;vSay&m wkdifjzifYaxmuf wHwm;wnfaqmuf&efrSm rjzpfEkdifay/
trSefpifppf acsmufurm;\ wpfzufxdyfESifY tjcm;wpfzufrSm ayESpfq,fcefYom uGmygonf/ okdU&mwGif acsmuf\
euf&SdKif;rSKu ra0;vSaomajrom;xkESpfckukd oD;jcm;pDjzpfatmif zefwD;ypfcJYonf/
rnfrQxd oD;jcm;jzpfoenf;qkdaomf acsmuf\onfrSmzufonf uRefawmfwkdUEkdifiHykdifeufjzpfjyD; tjcm;aomwpfzufrSm
tjcm;EkdifiHwpfck\ykdifeufjzpfaeonfxd oD;jcm;jzpfapcJYonf/ acsmufwpfzufESifYwpfzufaexkdifBuonfYvlrsm;\ vlaerSK? "av
xkH;pH? ukd;uG,f&m? tom;ta&mifwkdYrSm urmOD;tpuyif uGJjym;jcm;em;cJY&av\/
,ckwnfaqmufxm;aomBudK;wHwm;rSm EkdifiHESpfEkdifiH\ e,fpyfe,ferdwfyifjzpfygonf/
]]a&S;wkef;u ausmufysHBuD;ysHwufvmwJYae&m[mvnf; a[m'Dae&myJvkdY tqkd&Sdygw,fq&m}}
ausmufysHBuD;/
ausmufysHBuD;onf a'o&Sd a'ocHwkdif;&if;om;rsm;twGuf &mZ0if&SdaomedrdwfykHwpfckjzpfayonf/
ausmufysHBuD;onf a&S;acwfu a'ocHwkdif;&if;om;rsm;twGuf ukd;uG,f&mvnf; jzpfonf/ arQmfvifYcsufvnf;jzpfonf/
ESpfwpfESpftwGif; bmawGjzpfrnfukd BudKwifa[majymEkdifaom a&SUjzpfa[medrdwfykHwpfckvnf;jzpfonf/
]]ausmufysHBuD;[m r&PacsmufBuD;atmufuae wpfESpfwpfcg ysHwufvmw,fvkYdqkdygw,fq&m? ausmufysHBuD;ay:rSm
ow0gwpfaumifaumifjzpfap? ypnf;yp,wpfpkHwpfckjzpfap wifjyD;ygvmwwfygw,f? ausmufysHBuD;eJYtwlygvmwJY wd&pmef
okdYr[kwf opfukdif;opfcufvkd? yef;yGifYvkd ypnf;rsm;ukdBunfYjyD; vmr,fYESpfrSm b,fvkdtjzpfawGBuKH&r,fqkdwmukd touft&G,f
BuD;&ifYwJY &GmvlBuD;awGu edrdwfzwfBuygw,f? edrdwfzwfwJYtwkdif;vnf; jzpfvmBuw,fvkdYqkdygw,f}}
2

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
uRefawmfYrsufpdxJ acsmufurm;xJrS wa&GUa&GUjrifYwufvmaom ausmufzsmBuD;wpfcsyfukd jrifa,mifvmrdonf/ ausmuf
zsmBuD;ysHwufvmrnfY&ufukd BudKwifwGufcsufxm;jyD;jzpfaom &Gmol&Gmom;rsm;u &kd;&mAkHrsm;? om;a&usufxm;aompnfrsm;?
opfom;ukd xGif;azmuf BudK;wyfxm;aomwl&d,mrsm;ukdwD; BudKqkdaeBuonf/ ,ckESpfwGif ysHwufvmrnfY ausmufzsmBuD;ay:
edrdwfaumif;aomypnf;ygvmygapaBumif;ukd &GmolBuD;ESifYtwl &Gmol&Gmom;rsm;u rkd;aumif;uifay:vufrsm;ajrSmuf qkawmif;
aeBuonf/
a&S;tcgu ausmufzsmBuD;ysHwufvmonfYaeYwGif usif;yaomyGJobifonf uRefawmfjrifa,mifBunfYonfY jrifuGif;twkdif;
jzpfaumif;jzpfEdkifygonf/
trSefpifppf xkdtjzpftysufrsm;rSm vGefcJYaomESpfaygif;wpfaxmifausmfutjzpftysufrsm;omjzpfygonf/ wdusaom
rSwfwrf;rSwf&m r&Sdacs/ bkd;bGm;bDbifvufxufrS wpfqifYjyD;wpfqifYajymqkd&mrS odvm&aom tjzpfrsm;jzpfygonf/
,ckacwfwGif r&PacsmufBuD;twGif;rS ausmufzsmBuD;rSm ysHwufvmjcif;r&SdawmYyg/
]]ausmufzsmBuD;[m vGefcJYwJY 89ESpftxd ajrBuD;eJYwnDwnf;jzpfonftxd ysHwufvmao;w,fvkdYqkdygw,f? wdwdusus
uawmY 1918ckESpftxdaygYq&m? 1918ckESpfrmS ausmufysHBuD; ysHwufvmwmukd aemufqkH;awGUvkduf&jyD; aemufESpfrsm;rSm rawGU
&awmYwm tcktcsdeftxdygyJ}}
]]1918u aemufqkH;ysHwufcJYw,fqkdawmY ausmufysHBuD;ukdjrifawGUzl;wJYvlawG[m tckb,f&SdawmYrvJ}}
]]rSefygw,f? ouf&Sdvlom;xJrSm ausmufysHBuD;ukd awGUjrifzl;wJYol r&SdawmYygbl;? 'gayr,fY uRefawmfwkdY&Gmom;awGu
urmwnfuwnf;u ESpfpOfysHwufcJYw,fvkdY,lqcJYwJY ausmufysHBuD;ukd acsmufurm;atmufajcrSm tckxdjrifEdkifygao;w,f}}
]]aBomf}}
]]a&S;vlBuD;rsm;uawmY acsmufurm;atmufajcuae av;vHwJYausmufzsmBuD;wpfcsyf ysHwufvmwmukd ewfodBum;rsm;
u zefqif;vTwfvkdufwmvkdY ,lqBuwmaygYq&m? 'gayr,fY ckacwf odyHynmt,ltqt&qk&d if acsmufatmufajcu ausmuf
zsmBuD;[m &moDOwkeJYavvrf;aBumif;t& acsmufurm;twGif;rSm av[me,fjzpfjyD;BuGwufvmwmjzpfw,fvdkY ,lqBuygw,f?
tJ'gaBumifYvnf; ESpfpOfESpfwkdif; wpfESpfywfvnfvkdYowfrSwfxm;wJY&ufrSm ausmufzsmBuD;[m ajrjyifeJYwnDwnf;jzpfonftxd
ysHwufvmwm jzpfygw,f}}
]]vGefcJYwJY89ESpfupjyD; ausmufzsmBuD;ysHwufrvmwmua&m}}
]]'gvnf; &moDOwkeJYqkdifygw,f? 1918qkdwJY ESpfq,f&mpkumvrSm vlom;awGu acwfrDwkd;wufvmjyDav? vlOD;a&
awGvnf; rsm;vmBujyD? vrf;yef;qufoG,fa&;twwfawGwwfajrmufjyD; ,mOf&xm;awGukdvnf; wDxGifjyD;wJYtcsdefa&mufaejyD?
'DtcsdefrSm avmifpmtwGufa&m tjcm;udprsm;twGufyg awmawmifawGukd ckwfxGijf yD; tokH;csvmBuw,f? o,HZmwawGukd
vnf; azmf,lvmBuw,f? jyD;awmY wpfzufEkdifiHrSm qnfawG wmwrHawGwnf aqmufwm&,f? jrpfa&vrf;aBumif;ukd zJY,ljyD;
pkdufysdK;a&;twGuf tokH;jyKBuwmawG&,faBumifY urmU&moDOwk[m ajymif;vJvmygw,f? r&PacsmufBuD;[mvnf; urmBuD;&JU
&moDOwktajymif;tvJ'PfukdcH&jyD; obm0w&m;awG aysmufysufukefwmaygY? tJ'gaBumifY ESpfpOf ajrjyifeJYtnD ysHwufvmaeus
ausmufzsmBuD;[m ysHwufrvmawmYwmyg? 'guawmY odyHenf;uswJYt,ltqygq&m}}
]][kwfuJU? jzpfEdkifygw,f}}
a'owGifaexkdifaoma&S;vlrsm;onf acsmufurmBuD;twGif;rS ausmufzsmBuD;wa&GUa&GUysHwufvmonfukd jrifawGUcJYBu
&onf/ pwifjrifawGUumpu xdwfvefYaBumuf&GHUcJYBuonf/ ESpfpOftcsdefrSefjrifawGUvmonfYtcgwGif ewfodBum;wkdYu edrdwfjy
onf[k ,lqcJYBuavonf/ ausmufzsmBuD;onf vlrsdK;pkwkdYukd;uG,f&m[k ,kHrSwfcJYBuavawmY\/
onfokdYjzifY ausmufzsmBuD;ysHwufvmrnfY ESpfwpfywfvnfrnfYtcsdefukd BudKwifwGufcsufwwfvmonf/ ausmufzsmBuD;
ysHwufvmonfukd qkdif;oHAkHoHrsm;jzifYBudKqkdBuonf/ ausmufzsmBuD;ysHwuftvmtwGif ausmufzsmBuD;xH qkawmif;ywemjyK
3

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
Buonf/ trsdK;rsdK;aomqkukdawmif;Buonf/ txl;ojzifYawmif;qkdaomqkrSm om;aumif;&wemarG;zGm;ap&efqkawmif;yifjzpf
avonf/
ausmufzsmBuD;onf aqmif;OD;&moD\ yxrqkH;vjynfYaeYwGif acsmufurm;atmufajcrS wa&GUa&GUysHwufvmavY&Sd&m
aeYvnf 12em&DwdwdtcsdefwGif ajrjyifESifYtnDokdYa&muf&Sd\/ a'ocHwkdY\ owfrSwfcsuft& ]pnfwkd wpfoHjyefcsd ef}txdBumjrifYpGm
acsmufurm;xdyfwGif wnfjidrfpGm&yfwnfaewwf\/ xkdYaemufrS ysHwufvmonfYESKef;twkdif; wa&GUa&GUjzifY acsmufatmufajcokdY
jyefvnfqif;oufoGm;avonf/
]]pnfwkdwpfoHjyefcsdef}}qkdonfrSm
om;a&jzifYusufxm;aompnfwkdukd
xkESufvdkufonfYtcg
wpfzufurf;&Sd
awmifaBumwGif yJYwifoHjzpfay:onf/ xkdyJYwifoH jyefvm&ef BumjrifYonfYtcsdefukd qkdvkdonf/
pnfwkdwpfoHjyefcsdefrQBumatmif ausmufzsmBuD; avxJ&yfwnfaepOfwGif vdkaomqkrsm;ukd tjyD;tpD;awmif;Bu&av
onf/ awmif;aomqkrsm;onfvnf; jynfY0Buonfomjzpfav\/
ausmufysHay:wGif wifygvmaomt&m0wKonfvnf; a'owGif wpfESpftwGif;jzpfay:rnfY tjzpftysufrsm;twGuf
edrdwfyifjzpfavonf/
ausmufysHay: opf&Gufopfcufvdk? opfOopfzkvdk ypnf;rsdK;rsm;ygvmwwfovkd? wd&pmeftBuD;ti,frsm;vnf; ygvm
wwfonfYtavY&Sdayonf/
wpfckaomESpfwGif ausmufzsmBuD;ay: rdacsmif;wpfaumifygvmcJYonf/ rdacsmif;BuD;onf ausmufzsmBuD;txufyg
vm&if; qkawmif;yGJjyKvkyfaeBuonfY&Gmol&Gmom;rsm;tm; rsufvkH;tjyL;om;jzifYBunfYvQuf&Sdavonf/ &Gmol&Gmom;rsm;u rdacsmif;
BuD;ukd ewfrdacsmif;BuD;[krSwf,lBuonf/
rdacsmif;BuD;onf acsmuf\tvnfwnfYwnfYwGif avxkxJ&yfwnfaeaomausmufzsmtxufwGif rvSKyfr,Sufjidrfouf
vQuf&Sday\/ ausmufzsmonf acsmuf\urf;yg;tpGefESpfzufpvkH;ESifYxdpyfrSKr&SdyJ acsmufurm;tvnfwnfYwnfY av[me,fxJ
&yfwnfaejcif;jzpfonf/
pnfwkdwpfoHjyefcsdefBumonfxd ausmufysHBuD;onf acsmufurm;tpyfajrBuD;ESifYwpfwef;wnf;wnfaeay\/ pnfwkdwpf
oHjyefcsdefapYonfESifY ausmufzsmBuD;onf wtdtdjzifY atmufokdYedrfYqif;oGm;avawmYonf/
rdacsmif;BuD;ygvmonfYESpfwGif a'ocHwkdY\&GmokdY usL;ausmfwkdufcdkufolrsm;a&muf&SdvmcJYonf/ usL;ausmfwkdufcdkufolrsm;rSm
awmifatmufaeajrjyefYom;rsm;jzpfjyD; e,fajrcsJUxGif&ef vma&mufwkdufcdkufcJYjcif;jzpf\/ okdY&mwGif a'ocHwkdY\&Gyf&GyfcRHcRHjyefvnf
wkduf cdkufrSKaBumifY ajrjyefYom;rsm; tustqkH;rsm;pGmjzifYqkwfcGmoGm;&avonf/
,if;tjzpfukd rdacsmif;BuD; ausmufysHESifYtwlygvmojzifY rdacsmif;\ tm;rmefowdrsm;&&Sdum &efolukdatmifEdkifjcif;[k
rSwf,lBuavonf/
wpfckaomESpfwGifrl usm;opfwpfaumifonf ausmufysHBuD;ukdpD;eif;&if; vkdufygvmcJYonf/ ewfq&mrsm;u ESpfwGif
arG;zGm;rnfYuav;rsm;onf usm;opfuJYokdU usef;rmoefpGrf;rnf/ usm;opfuJYokdY&J&ifYrnf[k edrdwfzwfcJYBuavonf/
ausmufysHBuD;ay:wGif rdacsmif;ESifYusm;opfygvmjcif;rSm txl;jcm;qkH;tjzpfrsm;jzpfcJYav\/
xkdYaemuf wpfckaomESpfwGifrl ausmufysHay: om;ykdufaumifwpfpkHygvmcJYjyefonf/ trdom;ykdufaumiftrBuD;u
om;i,fav;ukd 4if;\0rf;AkdufrStdwfykdxJwGif xnfYoGif;xm;vQuf&Sd onf/
ewfq&mrsm;u tHYBo0rf;ompGmjzifY &GmtBuD;tuJ\ZeD;wGif om;orD;arG;zGm;rnf[k edrdwfzwfcJYBuav\/
&GmolBuD;ZeD;armifESHwGif om;orD;&&SdrnfqkdonfYtwdwfedrdwfaBumifY wpf&GmvkH; 0rf;omtm;&jzpfcJYBuavonf/ tb,f
aBumifYqkdaomf &GmolBuD;onf toufig;q,fwkdifaomfvnf; om;orD;&wemwpfOD;wpfa,mufrSrxGef;um;ao;onfYtwGuf
aBumifYjzpfavonf/ rsdK;&kd;"avYxkH;wrf;t& olBuD;onf tBuD;qkH;om;a,musmf;av;rsm;ukd olBuD;tmPmukd tyfESif;cJY&rnf
jzpfonf/ om;orD;&Sd&kHjzifYr&ao;/ om;a,musmf;av;yg0ifzkdYvnf;vkdao;onf/
4

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
olBuD;wGif om;orD;wpfOD;rSrxGef;um;&m olBuD;&mxl;ukd qufcH&eftwGuftcuftcJawGUaeBuavonf/ ewfq&mESifY&Gm
tBuD;tuJrsm;u olBuD;tm; aemuftdrfaxmifxyfjyK&efwkdufwGef;Buaomfvnf; olBuD;um; i,faygif;ZeD;tay:wGif opmrazmuf
&ufyJ&Sdaeavonf/
&Gmol&Gmom;rsm;rSm touft&G,fBuD;&ifYvmjyDjzpfaom olBuD;ZeD;armifESHukdBunfY olBuD;&mxl;qufcHa&;twGuf &ifav;
aecsdefjzpfavonf/
ausmufysHBuD;ay:wGif om;ykdufaumifwpfpkHygvmcJYjcif;um; olBuD;twGuf om;orD;&wem&&SdrnfYedrdwfqkdonfYtwGuf
&Gmol&Gmom;tm;vkH;0rf;omaeBuonf/ olBuD;ukd,fwkdifvnf; arQmfvifYcsufjzifY rsufESmwpfckvkH; 0if;yaecJYavonf/
okdYjzifY wpf&GmvkH;onf ausmufysHBuD; atmufokdYjyefrqif;rDtcsdefwGif olBuD; om;&wem&ygapaBumif; oHjydKifqkawmif;
cJYBuav\/
xkdESpf ausmufysHewftm; ylaZmfyoyGJtjyD; rBumrDrSmyif olBuD;uawmfBuD; ukd,f0efpGJuyfaejyDjzpfaBumif;owif;u
wpf&GmvkH;okdY ysHUESHUoGm;av\/
aemufwpfESpf ausmufysHewfylaZmfyGJrusif;yrD wpfvtvdk olBuD;uawmfBuD;onf om;a,musmf;av;wpfa,mufukd
zGm;jrifavonf/
ausmufysHewfylaZmfyGJtcsdefjzpfonf aqmif;&moD\yxrvjynfYaeY aeYvnftcsdefwGif arG;uif;pom;i,fav;ukdcsDykd;um
ausmufysHewftm;ylaZmf&ef vmcJYBuavonf/
ausmufysHBuD;wufa&mufvmcsdefwGif ausmufysHay:ygvmaomt&m0wKukdBunfY vltm;vkH; tHYBooGm;Buavonf/
ausmufysHBuD;ay: odef;pGefiSufaygufpav;wpfaumifukd awGU&jcif;jzpfonf/ odef;pGefiSufuav;onf tawmifaygufp
jzpfum ausmufzsmBuD;jrifYwufvmonfESifYtwlygvm&if; ausmufzsmBuD;ay:rS ysHwuf&efBudK;pm;aeavonf/ t*FgrpkHvifao;aom
tawmifav;ukdcwfysHBunfYvkduf ausmufzsmBuD;ay:jyefusoGm;vkdufESifY&Sdae\/
ausmufzsmBuD;wa&GUa&GUjrifYwufvmonfESifYtrQ odef;pGefiSufaygufuav;\ ysHwufvkduf jyKwfusvkdufjrifuGif;ukd wpp
xif&Sm;atmif jrifae&avonf/ odef;pGefiSufuav; acsmufurm;xJjyKwfusoGm;rnfpkd;um vltm;vkH;onf &ifwrrjzifYBunfYaeBu
av\/
acsmufurm;xdyfESifY wpfnDwnf;ae&ma&muf ausmufysHBuD;wnfjidrfpGm&yfwefYaeonfYtcdkufwGif ewfq&mu ausmufysH
ewfxH olBuD;\om;i,fukdtyfESHjcif;tjzpf &Gwfzwfo&Zsm,favonf/ vltrsm;uvnf; ausmufysHewfukdwkdifwnfum vkdaomqk
ukdawmif;Buav\/
xkdpOfwGif ausmufzsmay:rSodef;pGefiSufuav;onf tpGrf;ukefxysHvkduf&m avxJ twefBum0Jaeavonf/
xkdcPrSmyif ]]pnfwkdwpfoHjyefcsdef}}jynfYoGm;um ausmufzsmBuD;u atmufokdYwa&GUa&GUedrfYqif;oGm;av\/ odef;pGefiSuf
uav;um; 0JaeqJ/ avxJ0JaeqJrSmyif atmufodkYedrfYvkduf tjrifYukd tm;,lysHwufvkdufESifYjzpfaeonf/
,cktcgwGif iSufuav;tzkdY atmufokdYjyefjyKwfusvQif ckdem;zkdY&m ausmufzsmBuD;r&SdawmYay/ ausmufzsmBuD;um; acsmuf
atmufajccyfa0;a0;xd edrfYqif;oGm;ayjyD/ tawmifrckdif anmif;nmvmygu acsmufteufxJokdYjyKwfusoGm;zG,fom&Sdayonf/
vltm;vkH;u odef;pGefiSufuav;\tonf;,m;zG,ftjzpfukdBunfYum &ifwrr&SdaeBuav\/ pifppf odef;pGefiSufuav;
onf omrefiSufuav;omjzpfaomfvnf; ausmufysHBuD;ESifYtwl ygvmonfYtwGuf olwkdYwpf&GmvkH;\ wpfESpfpmtqkd;taumif;
ukd edrdwfjyrnfYiSufuav;r[kwfygavm/ iSufuav; rawmfwq jyKwfusaoqkH;oGm;ygu raumif;aomedrdwfqkd;jzpfayawmYrnf/
tm;vkH;onf odef;pGefiSufuav;tjzpfukd &ifckefpGmapmifYBunfYaeBuavonf/ acsmufurm;\{&d,mtwGif;a&mufaeaom
iSufuav;ukd u,fwif&efvnf; rwwfEkdifay/
iSufuav;uvnf; edrfYqif;vkduf ysHwufvkdufESifY tm;ravQmYyJBudK;pm;ysH0JvQuf&Sday\/
wpfBudrfwGif vltkyfpk&Sdaom rSmzufurf;okdYOD;wnf ysH0Jvkduf&m acsmufurf;yg;xdyfem;txda&muf&Sdvmavonf/
5

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
okdYaomf
acsmuf\urf;yg;tpGefwGifjyKwfusjyefavonf/
awmfayao;onf/
acsmuftpGefwGif
wifaeum
acsmufxJokdYjyKwfus roGm;ay/
ZGJ&Sdaomodef;pGefiSufuav;u aemufwpfBudrftm;,lysH wufvkdufjyefonf/ onfwpfcgwGifawmY vlxk&SdonfYukef;wGif;ykdif;
txd ysH0JvmEkdifum vltkyfpka&SUa&mufrS wpfzefjyKwfusjyefavonf/
odef;pGefiSufuav;jyKwfus&mum; vltkyfpak &SUqkH;wGif csxm;aom olBuD;\arG;uif;pom;uav;ab;wGif usoGm;jcif;jzpf
avonf/
]]a[;- 'gedrdwfaumif;yJ? odef;iSufuav;[m usKyfom;&JUzGm;zufawmfyJAsKdU? bJYeJYvJewfq&m? 'g[m aumif;wJY
edrdwfwpfckyJr[kwfvm;Asm}}
olBuD;u ajray:rSodef;pGefiSufuav;ukd &ifcGifxJaumuf,layGUydkufum ewfq&mukdar;vkdufavonf/
]]rSefygw,folBuD;rif;? edrdwfaumif;wpfckjzpfygw,f? olBuD;rif;&JUom;[m odef;pGefiSufuJYokdU &J&ifYygvdrfYr,f? &yfol&Gmom;
awGtay:rSmvnf; owd&Sd&SdeJY umuG,ftkycf sKyfwJY a,musmf;aumif;wpfa,mufjzpfvmygvdrfYr,f? om;awmf[m odef;pGefiSufuJYokdU
pl;&Saomtjrif&SdjyD; &eftaygif;ukdvnf; ESdrfeif;ausmfvTm;EkdifygvdrfYr,folBuD;rif;? 'gaBumifYvnf; ac:a0:p&mtrnfemr rowf
rSwf&ao;wJY olBuD;rif;&JUom;ukd uRefawmfrsdK;u trnfemrwpfckeJU uifyGef;wyfyg&ap}}
]]usKyfcGifYjyKw,fewfq&m? qkdygOD;? om;awmfarmif&JU trnfemrukd b,fokdYay;csifowkH;}}
]]pGef &J}}
]]pGef&J [kwfvm;}}
]]rSefygw,f? pGefuJYokdY&J&ifYxufjrufr,fYedrdwfaumif;eJY pGef&JqkdwJUtrnfukd rSnfYac:yg&apcifAsm;}}
]]aumif;jyD? usKyfvufcHw,f? usKyfom;trnf[m pGef&J? tm;vkH;yJBum;Bu&JUaemf? usKyfom;&JUtrnfemru pGef&JwJU}}
]]pGef &J}}
]]pGef &J}}
]]pGef &J}}
_ _ _ _ _
]]ausmufysHBuD;ay:rSm ygvmorQt&m0wKawG[m &GmtwGuf wpfESpfpm edrdwfykHawGjzpfaewmcsnf;yJvm;ODxkvGrf? ewf
q&ma[movkd tjrJyJ rSefuefaewwfovm;}}
uRefawmfu uRefawmfYukdvkdufjyaom a'ocHwkdif;&if;om;BuD;OD;xkvGrfukdar;vkdufonf/
]]rSefw,fvkdYyJ yg;pyf&mZ0ifeJYrSwfwrf;wifxm;cJYygw,f q&m? tck uRefawmfajymjywJYtjzpfawG[m tu&mpmayray:rD
utjzpfawGyg? rSwfwrf;rSwf&mtwdtusr&Sdao;ygbl;? om;quf ajr;qufrSwfom;vmwJYyg;pyf&mZ0ift& ajym&wmyg}}
]][kwfuJY}}
]]vlwkdY&JUobm0t& rSm;,Gif;wJYa[majymcsufawGukdawmY arYypfcJYjyD; xl;jcm;wJYtjzpfawGukd vufqifYurf;cJYwmvnf;
jzpfEkdifygw,f}}
]][kwfwmaygY}}
]]ausmufysHBuD;eJYygvmwJYt&m0wKwkdif;[m edrdwfaumif;ukdcsnf; aqmif,lvmwmr[kwfygbl;? edrdwfqkd;ukdo,fvmwJY
t&mrsm;vnf; &Sdygao;w,fq&m}}
uRefawmfu OD;xkvGrfqufajymrnfYpum;ukd iHYvifYaevdkufonf/

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
]]tpma&pmiwfrGwfacgif;yg;r,fvkdY edrdwf&wJYESpfrSm &moDOwkazmufjyefjyD; oD;ESHrxGufvdkY tiwfab;eJYBuKHcJY&wmrsdK;&SdcJYzl;
ygw,f? om;&kdif;wd&pmefrsm;tE&m,feJYBuKHqkH&r,fvkdY edrdwfzwfxm;wJYESpfrSmvnf; acsmufurm;atmufajcawm&kdif;xJu wd&pmef
t&dkif;rsm; &GmxJxd0ifvmjyD; 'kuay;wmukdBuKHcJY&w,fvkdY tqkd&SdcJYygw,fq&m}}
]]ewfq&mrsm;[m edrdwfzwfzkdYtwGuf BudKwifavYusifYxm;wmvm;? edrdwfzwfynmukd ewfq&mrsm;b,fvkdwwfuRrf;Bu
ygovJOD;xkvGrf}}
]]ewfq&mrsm;[mvnf; rsdK;&kd;tvkdufjzpfvmBuwmyg? ewfq&mtjzpfwifajrSmufcHxm;&wJYyk*dKvfu olY&JUom;ajr;rsm;xJu
oifYavsmfolukd ynmukefoifay;&if; ewfq&mrsdK;qufukd rjywfatmifxdrf;odrf;cJYwmrsdK;yg? 'gYaBumifY wpfcgw&HrSm ewfq&m[m
rdef;rjzpfaewwfygw,f? 'gayr,fYq&m [kdwkef;uewfq&mawG[m &GmtBuD;tuJ&JUtvkdus a[majymwmrsdK;ukdrvkyfcJYbl;vkdY
qkdygw,f? olwkdY&JUynmt& wGufcsuftm&kH,lvkdY&wJYtwkdif; raumif;&if raumif;wJYedrdwfqkd;jzpfaBumif; yGifYyGifYvif;vif;a[majym
cJYBuw,fwJY}}
]]tcka&m ewfq&mawG&Sdygao;ovm;OD;xkvGrf}}
]]ausmufysHBuD;ysHwufrvmawmYwJYaemuf a&SUjzpfedrdwfzwfp&mr&SdawmYwJYtwGuf ewfq&mrsdK;&kd;[mvnf; wdrfaum
oGm;ygjyD? 'gayr,fY vlrsm;&JU"avYxkH;pHtwkdif; a&SUjzpfa[mrSK? yl;0ifajymqkdrSKawGukdawmY pdwf0ifpm;BujrJrkdY ewf0ifonfvkdY
qkd&r,fY ewfuawmfvdkvlrsdK;awGawmY&SdaeBuygw,f? olwkdYuawmY a&S;u ewfq&mrsm;&JUtquftEG,fawGr[kwfawmYygbl;}}
]]ewf0ifonf? ewfuawmfawGua&m b,fvdkudprsdK;ukd a[majymwmvJOD;xkvGrf}}
]]trsm;tm;jzifYawmY &GmOD ;ewfukdwkdifwnfjyD; yl;0ifa[m ajymwmrsdK;yg? wpfcgwpfavvnf; yl;0ifjcif;r&SdyJ &GmOD;ewfu
a[majymwmukdBum;&oa,mifeJY tBum;tjrifoabmrsdK; ta[mxkwfwmrsdK;&Sdygw,f? 'gayr,fY q&modwJYtwkdif; tckacwf
rSmu opmw&m;awGysuf,Gif;vmjyDrkdY ewf0ifonfawGESKwfuxGufwJYpum;ukd a&S;ESpfaygif;&maxmifwkH;uvkd tBuGif;rJY,kHBunfzkdY
awmY cufygw,f? uRefawmfuawmY r,kHBunfrdbl;? ewf0ifonfawG[m olwkdYpm;aygufacsmifatmif vdrfvnfajymqkdw,fvkdYyJ
pdwfxJrSm xifjrifrdygw,f}}
OD;xkvGrf\txiftjrifrSm olwkdYe,fajr\&kd;&mtpGJtvrf; udptay: a'ocHvlBuD;wpfOD;\ a0zefpum;jzpfonfYtwGuf
uRefawmfu axmufcHjcif;? jyefvnfar;jref;jcif;rjyKawmYygay/
OD;xkvGrfpum;xJrS ]]&GmOD;ewf}}qkdaomtokH;tESKef;ukdrl uRefawmfpdwf0ifpm;rdayonf/ &GmapmifYewf? &Gmawmf&Sif
ponfYtokH;tESKef;rsm;ESifYuGJjym;aeonfYtwGufjzpfonf/ a'otawmfrsm;rsm; jrdKUapmifYewf? e,fapmifYewf? &GmapmifYewf?
jrdKUawmf&Sif? e,fawmf&Sif? &Gmawmf&Sif[kom okH;ESKef;avY&SdBuayonf/ OD;xkvGrfajymaom &GmOD;ewftokH;tESKef;rSm xl;jcm;
aeonf[kxifrd\/
]]&GmOD;ewfqkdwmbmvJ OD;xkvGrf? &GmapmifYewfr[kwfbl;vm;}}
]]&GmapmifYewfr[kwfygbl;? a'oukdapmifYBuyfwJY &kupkd;? bkrpkd;? tmumopkd;awGu oD;jcm;&SdjyD;om;jzpfrSmyg? uRefawmf
ajymwJY&GmOD;ewfu uRefawmfwkdY&Gmwpfckwnf;eJYoufqkdifwJY a'ocHewfyg? &GmOD;ewfvkdYyJac:Buygw,f? &GmOD;ewf[m wjcm;r[kwf
ygbl;? a[m[kdu wHwm;tajcrSmjrifae&wJY ausmuf&kyfBuD;awGyg}}
]]aBomf}}
uRefawmfu uRefawmfwkdYEkdifiHzufjcrf;rS wHwm;tajcwGif xkvkyfxm;aom ausmuf&kyfBuD;ESpf&kyfukd jyefiJYapmif;
BunfYvkdufonf/ wHwm;ay:twufwGif xkdt&kyfBuD;ESpfckukd owdxm;rdaomfvnf; ewf&kyfjzpfrnf[k rxifrdcJYacs/
]]q&mYukdzdwfBum;cJYwmvnf; tJ'D&GmOD;ewfrsm;&JUtaBumif;ukdajymjycsifvdkY vufawGUavYvmEkdifatmif zdwfBum;vkdufwmyg
q&m? &GmOD;ewf&mZ0ifrSm vGrf;armp&m? &ifeifYp&m? BunfEl;p&m? oHa0*,lp&mtjzpfawG yg0ifaeygw,f? q&mpma&;rSwfwrf;
wifcsif wifvkdY&atmif &GmOD;ewf&mZ0ifukdajymjycsifygw,fq&m}}
_ _ _ _ _
7

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf

uRefawmfwkdYonf BudK;wHwm;ay:rSqif;oufcJYBuonf/
&Gmuav;ukd wHwm;tajcrS2zmvkHcefYtuGmwGif jrifae&\/ xkd&Gmuav;um; a&S;twDawuwnf;u a'ocHawmifay:
om;wkdYwnfxm;cJYonfYae&mwGif ,ckwkdif&Sdaejcif;jzpfayonf/
acsmufurm;\wpfzufukdvSrf;arQmfBunfYvkdufvQifrl pdrf;vef;aomawmtkyf? awmtkyfukdvGefaomf rSdKif;ndKUndKUawmif
wef;wpfoG,fukd rsufpdESifYBunfYrqkH;atmif ydwfumvQufjrifawGUae&onf/ xkdawmifwef;\[kdrSmzufjcrf;wGif wpfzufEkdifiH\
aus;&Gma'orsm; wnf&Sdonf[kqkdavonf/
uRefawmfESifYOD;xkvGrfonf ausmufewf&kyfrsm;&Sd&mokdY avQmufvmcJYBu\/
ewf&kyfESpf&kyfrSm wpfcku a,musmf;&kyfwkjzpfum? wpfcku rdef;r&kyfwkjzpfavonf/ a,musmf;&kyfwkESifYrdef;r&kyfwkukd
wGJ&ufxkvkyfxm;jcif;r[kwfyJ oD;jcm;pDxkvkyfxm;ay\/
a,musmf;&kyfwkonf ukd,ftxufykdif;Avmusif;vQuf&Sdum a,musmf;yDoaomcEmukd,fjzifY BuGufom;txpftzkrsm;
ESifY&Sdaeayonf/ ausmufom;ukdxkvkyfxm;ykHrSm tao;pdwfumynmygvS a&S;vuf&mjzpfonfukd tHYBordayonf/ a,musmf;\
oefrmzkxpfaeaomyckH;BuGufom;BuD;ay:
odef;iSufwpfaumif&Sdaeayonf/
odef;iSufonf
yckH;xufem;aejcif;r[kwfyJ
tawmifyHukdjzefYum 0JysHawmYrnfuJUokdUxkvkyfxm;ay\/ ewfa,musmf;\rsufvkH;rsm;ESifY odef;iSufrsufvkH;rsm;ae&mwGif rnfonfY
ausmuftrsdK;tpm;rsdK;ukd xnfYoGif;xm;onfawmYrod/ vlESifYiSufwGif rsufvkH;rsm;ta&mif wzswfzswfawmufaeykHrSm ouf&Sd
ozG,f xifrSwf&avonf/
rdef;r&kyfwkonfvnf; om;aumif;rdcifBueftifvuPmrsm;ESifYjynfYpkHaeum wpfukd,fvkH;udk oifwkdif;jzifYvTrf;jcHKxm;onfY
ozG,f xkvkyfxm;ayonf/ xl;jcm;onfrSm rde;f rewf&kyf\vnfwGif yk0gtppfrsm;&pfokdif;xm;jcif;yifjzpfonf/ yk0ga&mifpkH? tqif
taoG;pkHrsm;u rdef;rewf&kyfwk\vnfwGif okdif;jcHKum avta0SUwGif wvlvlvGifYvQuf&Sdayonf/
rdef;rewf&kyfwGifvnf; rsufvkH;ae&m ausmufrsm;xnfYoGif;xm;ayonf/
t&kyfrsm;\rsufvkH;ae&mwGifxnfYoGif;xm;aom ausmuftrsdK;tpm;csif;wlnDaomfvnf; rsufvkH;rsm;awmufyaeykHjcif;u
awmY rwlygay/
a,musmf;&kyfrSm a,musmf;yDoatmifrmefygygxkvkyfxm;jyD; ESKwfcrf;rsm;rSmwif;wif;apYvQuf&Sdayonf/ yd,daooyfaom
ESKwfcrf;? yg;jrdKif;arG;a&;a&;rsm;aBumifY wnfwHYaeaomt&kyfrS rsufvkH;rsm;rSm wnfBunfpGmawmufyaeykHrsdK;jzpfay\/
rdef;rewf&kyfwGifrl rdef;ryDopGmjyKH;a,mifa,mifESKwfcrf;rsm;jzifYwefqmqifxm;&m rsufvkH;onf oabmoum,
aumif;rGefaomrdef;rjrwfwpfOD;\tBuifemygaomawmufyykHrsdK;ES,f awmufyaeayonf/
]]'g[m uRefawmfwkYd&Gm&JU&GmOD;ewfarmifESHygyJq&m}}
OD;xkvGrfuajymvkdufonf/
]]'Dewf&kyfawGukdxkvkyfxm;wm b,favmufBumjyDvJ OD;xkvGrf}}
]]&Gm&JUtBuD;tuJarmifESHukd ewftjzpfa&muf&SdoGm;w,fvkdY ,lqcJYBuwmu 16&mpkumvavmufuvkdY cefYrSef;&ygw,f
q&m? tJ'Dumvuwnf;u &GmOD;ewfarmifESHukd&nf&G,fjyD;xkvkyfcJYwmjzpfvkdY ESpfaygif;500ausmfuvuf&mvkdY ajymEkdifygw,f}}
]]tkd}}
uRefawmfonfa&S;ESpfaygif;&mESifYcsDBumjrifYcsdefuxkvkyfcJYaom&kyfwkrsm; rQvuf&majrmufjyD; rQBum&SnfwnfwHYae
onfukd tHYBooGm;rdonf/
]]ewfarmifESHukd vlYb0u&kyf&nfukd,fae[efxm;twkdif; waoGrwdrf;wlatmif xkvkyfxm;wmvkdYqkdygw,fq&m}}
uRefawmfu yuwdvlom;xuf wpfqcGJcefYBuD;rm;jyD; ausmufckHay:wGifwifxm;onfYtwGuf 0ifY0ifYBuGm;BuGm;rm;rm;rwf
rwf&Sdaeaom&kyfwkBuD;rsm;ukdarmfBunfYaerdonf/
8

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
t&G,ftpm;ESifYvuf&mu jrif&ol&SdefoGm;atmif t[efYBuD;rm;vSay\/
]]ewfa,musmf;&JUvnf*kwfay:rSm odef;iSufygaewm ua&m}}
]]odef;iSuf[mvnf; ewfESpfyg;&JUtaqmifta,mifwpfckyg? ewfarmifESH&JUb0rSm odef;iSuf[mvnf; ta&;ygwJYtpdwf
tykdif;u yg0ifcJYygw,f? q&mYukduRefawmfajymjycJYwJYtaBumif;t&mxJrSm odef;pGefiSufuav;&JUtwKywdygjyD;ygjyD}}
]][if 'gqkd 'Dewf[m olBuD;&JUom; pGef&JaygY? [kwfvm;}}
]]jzpfysufykHu 'Dvdkygq&m}}
OD;xkvGrfu '@m&DqefvSaom &GmOD;ewfarmifESHtaBumif;ukd uRefawmfYtm;ajymjycJYayonf/
_ _ _ _ _
rdef;rysdKav;wpfOD;onf &GmqDrS r&PacsmufBuD;xdyfokdY ajy;vmvQuf&Sd\/ rdef;rysdK\qHyifrsm;onf zm;vsm;usaeum
avxJ vGifYysHvQuf&Sdayonf/ vnfwGifokdif;xm;aomy0gjzLav;onfvnf; avwvGifYvGifYvSKyf0JvQuf&Sdayonf/
rsuf&nfpD;aBumif;rsm;onf rdef;rysdKav;tm; aomu a0'emcHpm;ae&aom tylonfwpfOD;tjzpf odomapavonf/
tbGm;tkdwpfOD;u rdef;rysdKaemufrSm ajy;vkdufvmvQuf&Sdonf/
]]orD;i,f &G, f&G,f ? b,foGm;rvkdYvJ? jyefvmcJYyguG,f? jyefvmcJYyg? trdqDjyefvmcJYyg&G,f&G,f&,f}}
tbGm;tkduawmif;yefaomfvnf; &G,f&G,fqkdaomrdef;rysdKum; r&PacsmufBuD;qDokdY ajy;vTm;vQufyif/ tbGm;tkdonf
vnf; rdef;rysdKaemufrSxyfcsufvkdufygvQuf&Sdayonf/
okdY&mwGif ysdK&G,folESifYtkdrif;olwkdYuGmjcm;csuftwkdif; rdef;rysdKuom a&SUokdYOD;pGma&muf&SdoGm;onf/ tbGm;tkdrSm cyfvSrf;
vSrf;wGifjywfusefcJYav\/
tbGm;tkdonf orD;\tBuHtpnfukd&dyfrdonfYtvm; wpmpmac:iifvQuf&Sdayonf/
]]orD;i,f&G,f&G,f? rrkdufrJygeJY? pOf;pm;ygOD;? pOf;pm;ygOD; orD;i,f}}
&G,f&G,fonf r&PacsmufBuD;\urf;yg;xdyfokdYa&muf&SdoGm;ayjyD/
&G,f&G,fu acsmufurf;yg;teD;wGif&yfvkdufonf/
]]a&SUqufrwkd;eJY? a&SUqufrwkd;ygeJYorD;i,f? acsmufxdyfu ajr[m &THUajraysmYjzpfygw,f? aemufokdYqkwfygvSnfY? trd&Sd&m
jyefvSnfYcJYygvSnfY}}
rdcifBuD;u oem;pzG,fatmfac:vkdufavonf/
&G,f&G,fonf acsmufxdyfwGif&yf&if;rS rdcifjzpfolukd vnfjyefBunfYvkdufonf/ &G,f&G,f\vnfwGifokdif;ywfxm;aomy0gjzL
pav;u acsmufurm;twGif;rSyifYwufwkdufcwfvmaomavBurf;aBumifY txufokdYvGifYum wvGefYvGefYvl;vQuf&Sdayonf/
]]trd? tkd trd? uRefrukd rwm;jrpfygESifYtrd? tarmif pGef&Jr&SdwJYaemufykdif;rSm uRefrtoufqufr&SifcsifawmYjyD?
uRefrukd r&PurmokdYoGm;cGifYjyKygawmYtrd}}
]]rSm;ygvdrfYr,forD;i,f? b0qkdwm tcspfwpfckwnf;jzifY jyD;pD;onfr[kwfyg? orD;i,ftouf[m i,f&G,fygao;w,f?
txD;usef usef&pfr,fY trdudkvnf; iJYnSmygOD;orD;i,f? orD;i,f uG,o
f Gm;&if trdb,foleJYae&ygY? tkd orD;i,f? jyef
vSnfYcJYygvSnfY? orD;i,faemufjyefrvSn&fY ifjzifY trdvma&mufqGJac:&ygvdrfYr,f}}
]][ifYtif; [ifYtif; orD;ukdcGifYjyKygtrd? tarmif pGef&Jr&SdawmYwJYb0rSm orD;raeyg&apeJYawmYtrd&,f}}
pGef&JaoqkH;oGm;jyDqkdaomowif;u &G,f&G,fYukdtm;ukd;&mrJYapcJYonf/
pGef&J/ olBuD;om;pGef&J/ pGef&Jum; &G,f&G,fYukdtoufEiS fY xyfwlcspfcJYonf/ rdbrsm;jzpfaomolBuD;vifr,m;oabmrwl
onfYBum;rS &G,f&G,fESifYaygif;zufzkdY &GmrSxGufcGmajy;&eftxd pGef&Ju &G,f&G,fYtwGuf pGefYvTwfEdkifcJYonf/ tcspftwGuf pnf;pdrf
OpmukdpGefYvTwf&JonfYpGef&J/ &mxl;*kPfodefukdpGefYvTwf&JonfYpGef&Jygyif/
9

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
&mxl;*kPfodefqkdonfum; tjcm;r[kwf/ pGef&J\zcif olBuD;rif;u rBumcifwGif pGef&Jtm; olBuD;rif;tmPmukdtyfESif;
um olBuD;&mxl;ukd vTJtyfay;awmYrnfjzpfonf/
olBuD;rif;vifr,m;u rkqkd;r\orD; wpfyg;oltdrf&mrsm;wGif taptyg;vkyf&ol&G,f&G,fukd olwkdYom;ESifYoabmrwl/
pGef&Jukd olBuD;&mxl;vTJay;um &G,f&G,fYvkdolqif;&Jrukd pGefYvTwfzkdYESifY olwkdYoabmwlaom ajrjyefY&GmrSrdef;uav;ESifYvufqufzkdY
rufvkH;ay;cJYavonf/
&mxl;*kPfodef pnf;pdrfOpmukd pGef&Ju rrufyg/ pGef&Ju tcspfppftcspfrSefukdom rufarmonf/ opmw&m;ukdomukd;uG,f
onf/ tcspftwGuf t&m&mukd pGefYvTwf&Jonf? pGefYpm;&Jonf/
*kPf"eESifYyumoeukdrufarmum pGefYvTwf&Jaomowdr&Sdolrsm;u pGef&J\rdbrsm;yifjzpfavonf/ olBuD;rif;vifr,m;u
&G,f&G,fvdk rdbrpkHrvif rkqkd;rorD; olqif;&Jrukd vufqufjcif;tm;jzifY olwkdYom; *kPfi,foGm;rnf[k ,lqaeBuayonf/
pGef&Jukd w&m;cs r&onfYtqkH; olwkdYoabmwlonfY ajrjyefY&GmrSrdef;uav;ukd raeYuyif &Gmtxd tygac:vmcJYBujyD;
avjyD/
,aeYaeYvnfrSmjzifY pGef&Jwpfa,muf r&PacsmufBuD;xJokdYckefqif;um aoaBumif;BuHpnfvkdufjyDqkdonfYowif;u &GmxJ
wGifysHUESHUoGm;avonf/
&GmxJutdrfwpftdrfwGif armif;axmif;tulvkdufaeaom &G,f&G,fYem;xJokdY xkdowif;ta&muf &G,f&G,fonf onf;tljywf
rQ cHpm;&um olrukd,fwkdifyif tarmifpGef&Jckefqif;oGm;aom r&PacsmufeufxJokdYckefqif;awmYrnfqkdonfYykdif;jzwfcsufjzifY xGuf
ajy;vmcJYjcif;yifjzpfygonf/
trdjzpfolu &G,f&G,fYaemufrS xyfcsyfruGmajy;vkdufvmum wm;jrpfaejcif;yifjzpfygonf/
_ _ _ _ _
]]orD;i,f? tkd orD;i,f? trdukdiJYnSmygOD;orD;i,f? jyefvkdufcJYygawmY? trdvmac:r,faemforD;? orD;i,fu vdrmyg
w,fuG,f? 'D&GmrSm orD;raevkdawmY&if trdeJYtwl ta0;&yfukd xGufcGmoGm;BuygpkdY&JUorD;i,f? aoaBumif;awmYrBuHpnfvkdufygeJY
uG,f? trdukdiJYnSmygvSnfY? trd orD;ukdvmac:r,faemf}}
rdcifBuD;onf &G,f&G,fYukd acsmYarmYajymqkdum &G,f&G,f&Sd&modkY wpfvSrf;csif;wkd;oGm;vQuf&Sdonf/ &G,f&G,f&yfae&mrS a&SU
okdYwpfvSrf;vSrf;vkdufvQifyif acsmufESKwfcrf;xdyfrS acsmrGwfaom&THUajraysmYrsm;ukdeif;rdum acsmufxJokdYusoGm;Ekdifonfr[kwfygvm;/
rdcifBuD;u orD;ukdacsmYarmYqGJac:&ef&nf&G,fcsufjzifY ESKwfrS w&m;cspum;rsm;ukd wzGzG&Gwfqkd&if; &G,f&G,fteD;okdY
csOf;uyfvQuf&Sdayonf/
]]tkd trd? rvmygESifY? a&SUokdYrwkd;ygESifY? uRefrqkH;jzwf jyD;ygjyD? uRefr r&PurmokdYoGm;yg&apawmYtrd}}
&G,f&G,fu ESKwfrSvnf;ajymum a&SUokdYvnf; ajcwpfvSrf;wkd;vkdufavonf/ &G,&f G,fYvnfrS y0gjzLav;u Burf;wrf;aom
avxJ0,f w[kwf[kwfjrnfatmif vGifYyg;vQuf&Sday\/
]]tkd orD;&G,f&G,f}}
acsmufurm;xdyfajraysmYay:eif;rdoGm;aom&G,f&G,f\ ajcaxmufrsm;u &THUajrxJepf0ifoGm;um ,kdifueJjzpfoGm;onfukd
jrifvkduf& rdcifjzpfolu tvefYwBum;atmfvkdufavonf/
]][if}}
&G,f&G,fukd,fwkdifyif &THUajrxJwpwpepf0ifoGm;jyD; acsmufEKS wfcrf;qDokdY rdrdcEmukd,f wtdtdusqif;aeonfukd owdjyKrd
vkdufonfYtcg xdwfvefYoGm;avonf/ pdwfaZmt[kefjzifY acsmufxJckefqif;&ef qkH;jzwfxm;rdaomfjim; wu,fwef;ao&awmYrnf
qkdonfYtcg vlyDyDxdwfvefYrdjcif;yifjzpfawmYonf/ okdUaomf &G,f&G,fonf olr\qkH;jzwfcsufukdjyifrnfr[kwfyg/ pGef&Jonf
olrtm; r&PurmrS apmifYBudKaevdrfYrnf/
10

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
xkdpOf odef;pGefiSufBuD;wpfaumifonf &GmqDrS w[kefxkd; ysHvmav\/ odef;pGefiSufBuD;ukdjrifonfESifY xkdodef;iSufBuD;rSm
pGef&J arG;jrLxm;aom zGm;zufawmfiSufBuD;jzpfwmukd &G,f&G,fu odvkdufavonf/
]]tvdkd odef;iSufBuD;? tuRefronfvnf; toifYocifenf;wl r&PurmokdYoGm;a&mufygawmYrnf? odef;iSufBuD;
toifonfvnf; ocifrJYaomb00,f tuRefruJYokdY cHpm;ae&jyDxifY}}
&G,f&G,fu ysHoef;vmaeaompGefiSufBuD;ukdBunfY&if; awG;vkdufrdavonf/
odef;iSufBuD;ukd pGef&JEiS fYcGJrawGU&wwfyg/ ,ckawmY odef;iSufBuD;vnf; olcspfaomocifpGef&JESifY wuGJwjym;jzpf&&Sm
ayjyD/
]]orD;&G,f&G,f}}
rdcifu atmfac:vkdufjyefonf/
]]*D;}}
rdcifxHrStoHESifYwjydKifwnf; odef;iSufBuD;xHrStoH xGufay:vmavonf/
&G,f&G,fa&m? rdcifyg odef;iSufBuD;\xl;jcm;aomtjyKtrlukd tHYBopGmarmfYBunfYrdBuonf/
odef;iSufBuD;u &G,f&G,facgif;ay:wGif w0J0Jvnfum ysH0JvQuf&Sdayonf/ ]]*D; *D;}}qkdonfYtoHBuD;jzifYvnf; tquf
rjywf atmfjrnfvQuf&Sdonf/ odef;iSufBuD;onf taBumif;wpfpkHwpf&mukd vma&mufajymBum;aeonfYokdYygwum;/
&G,f&G,f\cEmukd,fonfvnf; ajraysmYxJuRH0ifum acsmufurf;yg;tpyfrS wa&GUa&GUavQmusvQuf&SdayjyD/ rBumciftcsdef
rSmyif &G,f&G,fonf ckefcsp&mrvdkyJ acsmufxJokdY tvkdtavsmuf avQmusoGm;ayawmYrnf/
xkdpOftcdkufrSmyif &GmqDrS w[kefxkd;ajy;vmaeaomvlwpfa,mufukd jrifvkduf&avonf/ xkdvlonf ESKwfrSvnf;
&G,f&G,fYtrnfukd atmfac:vQuf&Sdayonf/
]]&G,f&G,f? &G,f&G,f? rSm;r,f? rSm;r,f? tarmifraobl;? pGe&f Jraobl;? &G,f&G,f? &G,f&G,f}}
&G,f&G,fa&m rdcifjzpfolyg aBumiftoGm;BuavawmYonf/
&GmqDrSajy;vmaeaomvli,frSm pGef&Jukd,fwkdifygwum;/
]]&G,f&G,f? tarmifraoygbl;? tarmifaow,fqkdwm owif;rSm;yg? &G,f&G,f? acsmufxJukdckefrcseJY? tarmifvmjyD}}
&G,f&G,fYxuf &G,f&G,f\rdcifrSm tm;wuf0rf;omoGm;avonf/ acsmufxJckefcs&efjyifaeaomorD;ukd u,fwifEkdfifawmY
rnfaum/
&G,f&G,fuawmY ukd,fYtajctaeukd,ef m;vnfoabmaygufum aBuuGJ0rf;enf;oGm;rdavjyD? olr&yfaeaom&THUajrum;
olrukd acsmufeufxJokdYqGJac:aeayjyD/ taetxm;jyif&efajcESKwfvkdufonfESifY acsmufxJokdY tvsiftjrefusqif;oGm;ayawmYrnf/
pGef&Ju olYukd,fpm; odef;iSufBuD;ukd BudKwifapvTwfowif;ykdYckdif;jcif;tm; tcsdefaESmif;rSem;vnfvkduf&avjyD/
]]&G,f&G,f? &G,f&G,f? tarmifvmjyD? jidrfjidrfav;ae? rvSKyfeJY? jidrfjidrfav;ae}}
pGef&Ju &G,f&G,f\taetxm;ukd &dyfrdum tvQiftjref ajy;vm&if;rS owday;vQuf&Sdayonf/
okdYaomf aemufusoGm;ayjyD/ cspfoEl SpfOD;twGuf uHBurmu tcsdefray;awmYygwum;/
]]tarmif? tarmifa& tarmifpGef&J? rSm;ygjyDaum? rSm;jyDaum tarmif&,f}}
&G,f&G,fonf aBuuGJpGm&Gwfqkd&if;rS vufukdajrSmufvkdufonf/
&G,f&G,f\cEmukd,fonf ajrjyifrSvGwfxGufoGm;um acsmufurm;teufxJokdY w[kefxkd;usqif;oGm;avonf/ &G,f&G,f
\vnfrSy0gjzLav; ajyusoGm;onf/
&G,f&G,fonf acsmufurm;xdyfrS &kwfueJaysmufuG,foGm;um aygYyg;aomy0gjzLav;uom avxJwGif0J&if; usef&pfcJYav
onf/
11

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
y0gjzLav;onf avxJavayGESifYtwl acwa0Y0Jaeao;onf/ &G,f&G,fYukd,fpm; rdcifESifYcspfolukd ESKwfqufaeoa,mif
ygwum;/
xkdUaemuf y0gav;onfvnf; acsmufteufxJokdY wtdtdusqif;oGm;avawmYonf/
]]&G,f&G,f &G,f&G,f jzpf&av&G,f&G,f&,f}}
acsmufxdyfrS &G,f&G,fusqif;aysmufuG,foGm;onfESifY pGef&Jonf acsmufurm;xdyfokdYa&mufvmav\/ &G,f&G,f acsmufxJ
okdYusoGm;onfYjrifuGif;ukdjrifvkduf&onfYtcg t&kyfBudK;jywfvJusoGm;avawmYonf/
aemufrSvkdufygvmaom&Gmom;rsm;onfvnf; jrifuGif;ukd jrifvkdufBuav\/ &Gmom;rsm; tvsiftjrefajy;vmBuonf/
pGef&Jonf vJ&mrSBuKH;xum &G,f&G,fusoGm;aomacsmufxdyfokdYoGm;&efBudK;pm;ao;onf/ &G,f&G,fYrdcifu pGef&J\vufrsm;
ukd wkHUqGJxm;cJYonf/
]]roGm;ygeJY? rBunfYygeJYawmY om;i,f}}
]]&G,f&G,fYaemufukdvkdufoGm;r,f? tuRefvnf; &G,f&G,fY aemufukdvkdufoGm;yg&apawmYt&D;&,f}}
]]wpfoufu ESpfouf rjzpfygapeJY? armifYrdbrsm; t&D; &ifuGJovkd ruGJygapeJYawmYuG,f? owdjyKygom;i,f? t&D;
awmif;yefygw,f}}
&G,f&G,fYrdcifu pGef&JukdqGJxm;qJwGif aemufrSvkdufvmaom&Gmom;rsm; teD;okdYa&mufvmavonf/ pGef&Jukd 0kdif;acsmY
armYcsKyfaESmifxm;vkduf&onf/
]]tm;vkH;vGJukefjyD? tm;vkH;vGJukefygjyDAsm? 'g uapmform; armifydefaBumifY? uapmform;armifydef tokH;rusvkdYjzpf&wm?
trav;Asm? b,fvkduHBurm0#faBuG;ygvdrfY? &G,f&G,fa& &G,f&G,f}}
pGef&Ju acsmufeufxJokdYBunfYum jrnfwrf;a&&Gwfvdkufonf/
]]armifaojyDqkdwmod&vkdY olvnf; armifYvdk acsmufxJckefqif;r,fqkdjyD; vkdufvmwmyJom;i,f? armifaojyDqkdwJYowif;
[m bmYaBumifYb,fvdkxGufvmwmvJ? tvdk ckawmY t&D;&JUorD; toufqkH;ygaygY}}
rdcifBuD;u tusdK;taBumif;ajymjy&if; &ifywfukdpkxkum ikd,kdvkdufjyefonf/
pGef&Jukd r&PacsmufBuD;xJokdUckefqif;aoaBumif;BuHvkdufjyD[k rnfoluowif;vTifYvkdufygoenf;/ qef;Bu,foam
uHBurmqkd;ukd rnfoluzefqif;vkdufygoenf;/
_ _ _ _ _
r&Pacsmufurm;BuD;wavQmuf pnfwkdoH? armif;oH? uRJcsdKoHrsm;jzifY pDpDnHvQuf&Sdavonf/
&GmxJrS &Gmol&Gmom;rsm;tm;vkH;onf r&PacsmufBuD;&Sd&mokdYxGufcGmvmvQuf&Sdonf/
,aeYonf ausmufysHBuD;wufa&mufvmrnfY aqmif;&moD\yxrvjynfYaeYjzpfayonf/ aerGef;wnfYcsdefa&mufvkeD;aomf
vnf; awmifay:aqmif;umvwGif jrLESif;rsm;u ruGJao;yg/ ESpfpOfusif;yaeusausmufysHewfylaZmfyGJukd ETJaysmf&ef wpf&GmvkH;&Sd
vlukef xGufvmBujcif;yifjzpfay\/
olwkdYt&yfrS wpfESpfwpfBudrfusif;yaomewfylaZmfyGJum; xl;jcm;vSay\/ tjcm;t&yfrS yGJawmfrsm;vkd rdrdoabmjzifY &uf
owfrSwfusif;yjcif;rsdK;r[kwf/ urmOD;tpuwnf;u wpfESpfwpfcg avt[kefjzifYBuGwufvmaom ausmufzsmBuD; ysHwufvm
onfY&ufukd ESpfaaygif;rsm;pGmapmifYBunfYrSwfom;um usif;yBujcif;jzpf\/
ESpfaygif;rsm;pGmapmifYBunfYjcif;tm;jzifY ausmufzsmBuD;onf aqmif;umv\ yxrvjynfYaeYwkdif;wGif avt[kefyifYwufrSK
ESifYtwl acsmufurf;yg;xdyftxd wufa&mufvmwwfaBumif;ukd rSwfom;od&SdcJY&onf/

12

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
a'ocH&Gmom;rsm;u acsmufteufxJrSausmufzsmBuD;wGif ewf0dnmOfudef;atmif;aeonf[k,lqBuonf/ ausmufzsmBuD;
ay:wGif wifygvmaom ouf&SdoufrJYt&m0wKrsm;uvnf; wpfESpftwGif;BuKHqkH&rnfY jzpf&yfrsm;twGuf edrdwfjyaeonf[k
,kHpm;Buayonf/
xkdYaBumifYvnf; ausmufzsmBuD;ysHwufvmrnfY&ufa&mufwkdif; &Gm&SdvlukefxGuv
f mBuum ausmufysHewfylaZmfyGJukd wuf
a&mufBujcif;yifjzpfayonf/ ,ckESpfwGif ausmufysHBuD;ay: rnfYonfYt&m0wKygvmavrnfvJ/ ouf&Sdow0gvm;? oufrJY
ypnf;vm; qkdonfukdpdwf0ifpm;Buonf/ twdwfedrdwfaumif;aomt&m0wK jzpfygap&efvnf; BudKwifqkawmif;Buavonf/
,ckESpfum; xl;jcm;vSay\/ tb,faBumifYqkdaomf olBuD;\wpfOD;wnf;aomom;awmfarmifpGef&Jonf ,ckESpfwGif
touf18ESpfjynfYayjyD/ olBuD;rif;ukd,fwkdifyif om;awmfarmif\tem*wfukdpdwf0ifpm;vQuf&Sday\/ ,ckESpf ausmufysHESifYtwlyg
vmrnfYt&mum; om;awmfarmifpGef&JtwGuf twdwfedrdwfjzpfvdrfYrnf[k xifjrif,lqvQuf&Sdayonf/
wpf&GmvkH;uvnf; pGef&Jukd wpfcsdefwGif rdrdwkdY&Gm\ tBuD;tuJjzpfvmrnfYoltjzpf txiftjrifBuD;Buonf/ cspfcif
BunfndKBuonf/
pGef&Jum; wpf&GmvkH;\cspfcifjrwfEkd;rSKukd i,fpOfuwnf;uyif cH,lcJY&aomvli,fav;wpfOD;jzpfavonf/ toufBuD;vSjyD
jzpfaomolBuD;rif;onf pGef&JtoufESpfq,fjynfYcsdefwGif pGef&Jukd olBuD;rif;&mxl;vTJajymif;ay;rnfjzpfayonf/
ausmufysHewfylaZmfyGJwGif &Gmol&Gmom;rsm;ESifYtwl pGef&Jyga&muf&Sdaeayonf/
pGef&JESifYtwl ol\odef;iSufBuD;]]owd}}ukdvnf;jrifawGUae&ayonf/ pGef&Ju ol\zGm;zufawmfodef;iSufBuD;ukd ]]owd}}[k
trnfay;xm;ayonf/ owdum; pGef&Jvlrr,ft&G,f ausmufysHewfylaZmfyGJwGif ausmufzsmay:wGifwifygvmaom tarG;t
awmifrpkHvifao;onfY tysHoifpodef;pGefiSufuav;jzpfayonf/ olBuD;rif;u urf;yg;tpyfxd tm;,lysHoef;vmaompGefiSuf
uav;ukd om;awmfarmif\zGm;zufawmftrSwfjzifY aumuf,larG;pm;cJYjcif;jzpfay\/
pGef&JESifYowdonf twlBuD;jyif;vmcJYBuonf/ pGef&JoGm;av&mwGif owdygonf/ odef;iSufBuD;owdysHoef;vmonfukdawGU
vQif aemufrSmpGef&Jygvmonfukd wpf&GmvkH;u em;vnfjyD;jzpfav\/ pGef&Ju rdrdoGm;rnfYae&mukd owdtm;BudKwifajymqkdapvTwf
vkdufjcif;yifjzpfavonf/
pGef&JavYusifYoifBum;ay;xm;aomaBumifY owdonf trJvkdufwwfaejyD/ om;aumif\ajc&mukd&SmazGwwfaeavjyD/
owdum; vlpum;em;vnfaom vlESifYeD;pyfonfYow0gwpfaumifjzpfaeavjyD/
pGef&Jonf ausmufysHBuD;wufrvmrD cyfapmapmuyif BudKwifa&muf&Sdaeum ewfylaZmfyGJusif;yrnfYacsmufESKwfcrf;ab;
uGif;jyifukd BunfY&SKppfaq;vQuf&Sdonf/ &Gmol&Gmom;rsm;vnf; wjznf;jznf;a&muf&SdvmvQuf&Sday\/
ewfylaZmfyGJokdY &Gmolrdef;uav;rsm;vnf; trsm;tjym;ygvmBuavonf/ pGef&JESifYtouft&G,frwdrf;r,drf;&Sdaomrdef;u
av;rsm;\tBunfYu pGef&JxHrS rcGmEkdifyJ&SdaeBuavonf/
pGef&Jonf &kd;&mxkH;pHtwkdif; tay:ykdif;Avmusif;vQuf&Sdayonf/ zkxpf&kef;BuGaeaomBuGufom;tajrSmif;tajrSmif;BuD;
rsm;u tcsdK;tpm;usepGmjzifY jrif&olrdef;rysdKtaygif;ukd &ifzkdvSKdufarmapavonf/ yg;jrdKif;arG;oefoefrmrmrsm;u yg;jyifwpf
avQmufrS ar;apYtxd oG,fwef;aygufa&mufaeonf/ av;axmifYusaomrsufESmjyifwGif yg;jrdKif;arG;rsm;u a,musmf;yDoonfY
[efukd xyfqifYazmfaqmifay;aeayonf/
tay:ykdif;Avmusif;xm;aomaBumifY cEmukd,ftcsdK;tqpf useykHukdvnf; wrifvSpfjyxm;ouJYokdY&Sday\/ &Syf[kduf
BuGufom;ajrSmif;BuD;rsm;xaeaom0rf;AkdufjyifwpfavQmufwGif &ifywfarG;rsm;u tonf;,m;pzG,f&pfacGvdrf,Sufaeayonf/ rdef;r
ysdKwkdY\rsufvkH;onf pGef&JukdBunfYrdonfEiS fY &kwfw&ufrcGmEdkifyJ&SdBu\/ rdef;rwkdYapmifYxdef;&rnfYajEaBumifY rsufvTGmcsrsufESmvTJ
vkduf&aomfvnf; pGef&J\a,musmf;yDotcsdK;tpm;usevSaomo@mefu olrwkdYrsufvkH;rSwpfqifY tonf;ESvkH;xdatmif pdrfY0ifjrif
a,mifaerdBujrJjzpfavonf/
13

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
&kd;om;at;aq;aomawmifay:&Gmuav;wGif rdef;uav;wkdYonf ajEodumukdapmifYxdef;&jrJjzpfav&m rdef;rysdKwkdYtzkdY
pGef&Jtdrfa&SUrSjzwfoGm;csdefrsm;wGifom tdrfxJrSacsmif;ajrmif;Bunf&Y if; aBueyfBu&ay\/ xkdtcgrsdK;wGif odef;iSufBuD;ukdyckH;xuf
wif 0ifYBuGm;pGmavQmufoGm;wwfaom pGef&J\[efukdom olrwkdY vSpfueJ awGU&wwfayonf/
,ckvkd wpf&GmvkH;ETJaysmfaomyGJrsdK;wGifrS pGef&Jukd tm;yg;w& BunfY&SKjrifawGUcGifY&av&m rdef;uav;wkdY\tBunfYonf
pGef&JxHrS rcGmEdkifjzpfaeBu&awmY\/
pGef&Jonf olBuD;avmif;yDyD ewfylaZmfyGJobifukdBuD;Buyf&if; [kdrS'DokdY oGm;vmvSKyf&Sm;vQuf&Sdayonf/
&Gm&Sdvlukefvnf; pkHvifvSayjyD/ aeonfvnf; txufokdYwjznf;jznf;wufvm&m ausmufysHBuD; ysHwufvmrnfY rGef;wnfY
tcsdefokdYa&mufvkeD;ayjyD/
pGef&Jonf &Gmol&Gmom;rsm;tm; ae&mcsxm;ay;&if;rS yGJcif;aemufzufokdYavQmufvmcJYav\/
xkdpOf yGJcif;xJokdY aemufusrSa&mufvmaomom;trdukd awGUvkduf&avonf/ xkdom;trdum; &Gm\aetdrfrsm;wGif
vufwkdvufawmif;tvkyfrsm;ukdulvkyfay;ae&onfY rkqkd;rrdcifBuD;ESifY olr\orD;av;wkdYyifjzpfayonf/
]]&G,f&G,fygvm;}}
pGef&Jonf rkqkd;rBuD;a':ZHESifY olYorD;av;&G,f&G,fukd odxm;jyD;jzpfygonf/ okdY&mwGif &G,f&G,fYukd&kwfw&ufjrifvkduf&
onf pGef&Jtouf&SLrSm;oGm;&avonf/ &G,f&G,fonf ,cifuESifYrwl txl;yifvSyacsmarmaeygjyDaum/
rdrdxuf toufESpfESpfausmfrQi,f&G,f uav;&G,ftjzpfom oabmxm;rdcJYaom &G,f&G,f/ jrD;aumifaygufpt&G,fwGif
obm0tavQmufxGm;BudKif;vmaom&G,f&G,f\tvSum; tHYBop&maumif;avmufatmif ajymif;vJaeygjyDaum/ olonf &G,f&G,f
rQxGm;BudKif;jyD; tysdKazmf0ifvmonfukd owdrjyKrdcJYay/
pGef&Ju yGJcif;xJ0ifvmaom &G,f&G,fwkdYom;trdukd rifwufrdpGm&yfBunfYaerdawmYonf/
&G,f&G,fu &Tef;&Tef;pm;pm;jyefBunfYvu
kd fonfwGif pGef&J &ifrsm;ckefoGm;&avonf/ &G,f&G,fonfvnf; rdrdukdpkdufBunfYae
aompGef&JukdtjrifwGif &Suf&GHUrSKjzifY rsufvTmukdcsvkdufav\/
]]t&D;? a&SUukdBuGyg? toufBuD;olawGu a&SUrSmae&m,l&ygw,f}}
pGef&Ju rkqkd;rBuD;a':ZHukd BuifempGmzdwfac:vkdufonfYtcg a':ZHtHYBooGm;avonf/ rdrdwkdYvkd olwpfyg;tdrf&mrsm;wGif
tcpm;vkyfukdif&olrsm;tm; olBuD;avmif;vsmav;ukd,fwkdifu aumif;rGefpGmzdwfrEujyKvkdufjcif;aBumifYjzpfayonf/
pGef&Ju a':ZHESifY&G,f&G,fYukd a&SUem;wGifae&mcsxm;ay;vkdufonf/ ae&mrSvSnfYrxGufrD &G,f&G,fYukdBunfYvkduf&m &G,f&G,f
ESifYtBunfYcsif;qkHoGm;avonf/
pGef&Jonf w'*FtwGif;rSmyif oabmaygufem;vnfvdkufonf/ rdrdonf &G,f&G,fYukdcspfrdavjyD/ wpfBudrfwpfcgrSray:
aygufzl;ao;aom &ifckefzG,fcHpm;csufrsm; olY&ifrSmaygufzGm;vmonfYtwGufaBumifYjzpfygonf/
pGef&Ju qkH;jzwfcsufwpfckukdvnf; &J0HYpGmcsvkdufavonf/
rdrd\zl;pm;&SifBuifzufonf &G,f&G,fomvQifjzpf&rnf[l
xkdpOfrSmyif ewfq&mBuD;\ aqmfBooHu yGJcif;tESHY ysHUvGifYxGufay:vmavonf/
]]ausmufysHBuD;wufvmzkdY tcsdefusjyD? qkawmif;ylaZmfzkdY toifYjyifBuyg}}
y&dwfowfrsm;tm;vkH;jidrfusoGm;avonf/
wD;rSKwfaeomwl&d,moHrsm;onfvnf; &kwfw&ufwdueJ &yfoGm;av\/
pGef&J\yckH;xufrSodef;iSufBuD;u &kwfw&ufxysHvkdufonf/ odef;iSufBuD;onf vlpum;ukdem;vnfpGmyif acsmufurm;
txufokdY ysHoef;oGm;avonf/ acsmuf\tvnfwGif tawmifwzswfzswfcwfumysHoef;&if; atmufokdYikHYBunfYvkdufav\/
odef;iSufBuD;xHrS ]]*D;}}ueJatmfoHxGufay:vmavonf/
14

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
xkdtoHum; ausmufysHBuD; txufokdYwufvmaejyDukd jrifonfYtwGuf today;onfYtoHyifjzpfayonf/ odef;iSufBuD;
onf tawmifaygufpb0u rdrdygvmcJYaomausmufzsmBuD;ukd rSwfrdaeayonf/ 18ESpfvkH;vkH; ausmufzsmewfylaZmfyGJukd pGef&J
ESifYvdkufyg&if;jrifawGUae&ay&m odef;iSufBuD;u ausmufysHBuD;taBumif;ukd odaejyD;jzpfyg\/ ESpfpOfyif ausmufysHBuD;ysHwufvm
onfYjrifuGif;ukdacsmufESKwfcrf;0txdysHoef;um ikHYBunfY vlrsm;ukdtoday;wwf jrJjzpfavonf/
r&Pacsmuf\ESKwfcrf;tpyfrSm &THUajraysmYrsm;jzpfav&m urf;yg;tpyfokdYrnfolrQroGm;0HYBuacs/ urf;yg;tpyfwGif &yfrd
onfESifYacsmuftwGif;okdY acsmfusoGm;rnfjzpfavonf/ acsmufurf;yg;tpyfwGifoGm;&yfrdaomaBumifY acsmufxJokdYvdrfYusoGm;aom
uRJEGm;rsm;vnf; renf;awmYygay/
odef;iSufBuD;um; iSufow0gjzpfaeonfYtwGuf vlESifY tjcm;wd&pmefwkdYxufomvGefum ausmufysHBuD;wufvmrvmukd
BudKwifBunfYcGifY&aejcif;yifjzpfawmYonf/
odef;iSufBuD;tcsufjyvkduf &Gmol&Gmom;rsm;onf ay:xGufvmrnfYausmufysHBuD;ukd &ifckepf GmiHYvifYaeBuavonf/ olwkdY
&ifxJwGifum; ausmufysHBuD;ay:wGif ,ckESpf rnfuJYokdYaom t&m0wKrsm;ygvmavrnfvJ[lonfYtawG;rsm;ay:aygufaeav\/
_ _ _ _ _
ausmufysHBuD;ay:xGufvmavjyD/
ausmufysHBuD;ay:wGifum;
]]tkd}}
vltrsm;\aBueyf0rf;ajrmufaomatmf[pfoHrsm;u acsmufurm;wavQmufwGifvTrf;oGm;avawmYonf/
ausmufysHay:wGifum; ow0gESpfaumifygvmcJYavonf/ xkdow0gESpfaumifum; iSufrsdK;tEG,f0ifjzpfum xl;jcm;aom
obm0&SdonfYiSufrsm;yifjzpfavonf/ wpfaumifESifYwpfaumif vnfcsif;,Sufum ausmufzsmBuD;ay:wGif cspfwif;aESmaeaom
[oFmzkdrwpfpkHjzpfygav\/
]]tkd olBuD;rif;ESifYwuG &Gmol&Gmom;taygif;wkdY ,ckESpf ausmufysHBuD;ay:wGifygvmaomt&mrsm;um; aumif;aom
edrdwfaqmifaomow0grsm;jzpfygayonf? 0rf;ajrmufBuayavmY}}
ewfq&m\toHtqkH;wGif vltrsm;\]]a[;}}ueJatmfvkdufoHBuD;ESifYtwl &yfem;xm;aomwl&d,mrsm;ukdwD;cwfvkduf
aomaBumifY AkHoH? uRJcsdKoH? Aswfapmif;oHrsm;u oHpOfnDpGmqlnH oGm;BuavawmYonf/
ajrwGifxkdifaeaomvltrsm;u vufrsm;ukdOD;acgif;ay:wif? ajrwGifysyf0yfpGmikHY ausmufzsmBuD;ukdOD;ckdufum ESKwfrSvkdaom
qkukdawmif;qkdBuavonf/
ausmufysHBuD; ajrom;jyifESifYtnDwnf&Sdaomtcsdefum; w'*FrQomBumjrifYay\/ olwkdY\owfrSwfcsuft& pnfwkdwpfoH
jyefcsdefrQomBumjrifYayonf/
[oFmarmifESHukdwifaqmifvmaom ausmufzsmBuD;onf pnfwkdwpfoHjyefcsdefqkH;onfESifY atmufokdYjyefvnfedrfYum wa&GU
a&GUjzifY usqif;oGm;avawmYownf;/
ausmufzsmBuD;rsufpdtjrifrSaysmufuG,foGm;onfESifY olBuD;rif;u ewfq&mBuD;zufokdYvSnfYar;vkdufavonf/
]],ckESpf ausmufysHewfrif;jyowJY [oFmarmifESH&JUedrdwfykH[m b,fvdkaumif;usdK;rsm;jzpfxGef;vmr,fqkdwm edrdwfzwfygOD;
ewfq&m}}
]]rSefygYolBuD;rif;? ausmufysHewfrif;BuD;u [oFmarmifESHukdwifaqmifvdkY aumif;aomedrdwfrsm;jyocJYygw,f? [oFmiSufwkdY
rnfonf tzkdeJYtrtjrJwapwGJvsuf&SdaewwfBuonfYtrsdK;qkdwm olBuD;rif;vnf; odjyD;jzpfygw,f? [oFmiSufwkdYrnfonf wpf
aumifaovQif wpfaumifu tvkdvkd&ifuGJemusaoaomtrsdK;yifjzpfawmYonf? olBuD;rif; [oFmarmifESHedrdwfykHaBumifY
&GmrSm ,ckESpftwGif; cspfrSKcspf&mwGif olrwlatmif cspf&nfrQBuaom cspfolarmifESHrsm;ay:xGufvmygvdrfYrnf}}
15

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
ewfq&m\a[majymcsufukd olBuD;rif;ESifYwuG &Gmol&Gmom;rsm;tm;vkH;u wdwfqdwfpGmem;axmifaeBuavonf/
]]txl;ojzifY t&G,fa&mufaejyDjzpfaom olBuD;rif;\ om;awmfarmifpGef&Jonf ,ckESpfwGif oluvnf;cspfcifpkHruf
olUukdvnf;cspfcifpkHrufaom [oFmiSufwkdYcspfjcif;jzifYcspftyfonfY cspfolukd &SmazGawGYygvdrfYrnf}}
]][,f}}
tm;vkH;ESKwfrStmar#dwfoHrsm;u wjydKifwnf;xGufay:vmavonf/
pGef&Jonf &kwfw&uf &G,f&G,fxkdifae&modkY vSnfYBunfYrd&ufom;jzpfoGm;avonf/
&G,f&G,fonfvnf; pGef&JukdBunfYaeonfEiS fY tBunfYcsif;qkHvkdufrdav&m pGef&&J ifvSKdufzkdoGm;ovkd &G,f&G,fonfvnf;
&Suf&GHU&ifzkdpGmjzifY rsufvTmukdcsvkdufavonf/
aumif;aomedrdwfyguvm;/ pGef&Ju [oFmzkd\tcspfuJUokdY rdrdcspfcif&rnfY[oFmrav;rSm &G,f&G,fomjzpf&rnf[k oH"dXmef
csrSwfvkdufavonf/
]]aumif;avpG? aumif;avpG? 0rf;omyDwd twkdif;rod jzpfrdygw,fewfq&m? aumif;pG? aumif;pG}}
olBuD;rif;u yDwDjzpfpGm usL;&ifYvkdufavonf/
_ _ _ _ _
aemufwpfaeYwGif &G,f&G,fwkYdom;trd olBuD;rif;tdrf armif;axmif;tulvmvkyfay;&m pGef&Ju &G,f&G,fYxH pum;oGm;
ajymvkdufavonf/
]]&G,f&G,f? raeYu ausmufysHewfqDrSm b,fvdkqkrsm; awmif;vkdufovJ}}
]]tuRefr&JUtrdukd aumif;aumif;rGefrGefjyKpkvkyfauR;cGifY&ygapvkdYqkawmif;vkdufygw,f tarmifpGef&J}}
]]tvkd &G,f&G,fu orD;vdrmav;wpfa,mufayyJ? trd&JUaus;Zl;ukdodwwfygbd}}
]]odwwf&rSmaygYtarmifpGef&J&,f? tuRefr&JUtrd[m wjcm;aomtrdrsm;ESifYrwlyg? rkqkd;rb0eJY tuRefrukdvkyfauR;jyKpk
vmwm tuRefrwpfouf&SdjyDaum? tuRefruvnf; wpfvSnfYvkyfauR;cGifY&csifprf;ygbdawmYw,f? trdukd tdrfOD;cef;rSm ryifryef;
xm;csifprf;ygbdawmYtarmif}}
]]onfawmYvnf; &G,f&G,fu a,musmf;aumif;aumif;wpfa,mufukd&SmazGjyD;tdrfaxmifjyKvkdufaygY}}
]]bJUeJYajymvkdufygvdrfYtarmifpGef&J? trdukdvkyfauR;vkdwmeJY a,musfm;,lwm bmrsm;qkdifvdkYwkef;tarmif}}
]]qkdifygaomfaum&G,f&G,f? &G,f&G,f,lwJYa,musmf;u &G,f&G,fYtwGuftm;ukd;&m&awmY &G,f&G,fYtrdtwGufyg at;at;
aq;aq;ae&a&mr[kwfvm;}}
]]tkd tarmifYES,f? tm;ukd;&mr&yJ olYukdwpfjyefvkyfauR; jyKpkae&rSjzifY&Sif? uapmform;eJY&vkdY viftwGuf uapmfzkd;
&Smay;ae&&if bJYeJYvkyfrwkH;? trdrSm at;at;rae&wJYtjyif orD;twGuf aomuwkd;ae&OD;rSmy}}
]]&G,f&G,fu uapmform;ukd vifom;tjzpfa&G;rSmrkdYvkdYvm;}}
]]tvdk tar;&SdvdkY Oyrmay;&wmy? uapmform;vnf; ra&G;? b,folYukdrSvnf;ra&G;? tuRefrpdwfxJrSm tdrfaxmif
a&;eJYywfoufvkdY apYapYrSrawG;bl;ygtarmif? trdukdb,fvdkaus;Zl;qyf&r,fqw
kd mom tcsdefjynfYawG;aejyDaum}}
]]tcspfa&;ukdrawG;ao;bl; [kwfvm;? &G,f&G,fYrSm cspf&r,fYolr&Sdbl;vm;uG,f}}
]]tkd oGm;yg&Sif? em;&Sufp&mygtarmif? tuRefrt&G,f[m i,fi,f&Sdygao;wmaum}}
]]ewfq&mBuD;u ausmufysHewfay;wJY [oFmiSufedrdwftwkdif; 'D&GmrSm cspfolarmifESHawG aygrsm;r,fvdkY a[mcsufxkwf
xm;w,fr[kwfvm;&G,f&G,f}}
&G,f&G,fu tvkyfvkyfae&mrS pGef&JukdarmfYBunfYvkdufonf/
]]bmqkdifvkdYwkef;tarmif}}
16

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
]]&G,f&G,fu uapmform;ukd zl;pmzufa&G;rSmrSr[kwfyJ? &G,f&G,fYukdcspfwJYol&SdvmawmY tJ'Dvl[m uapmform;r[kwf&if
&G,f&G,fvufcHrSmvm;}}
]]tuRefrjzifY tarmifYpum;rsm;ukd em;rvnfEdkifaygif}}
]]wnfYwnfYajym&&ifawmY usKyfu &G,f&G,fYukdcspfaeygw,fuG,f? usKyftcspfu [oFmzkd&JUtcspfvkdyg? &G,f&G,fYukd
aowyef oufwqkH;cspfoGm;r,fYtcspfyguG,f}}
]]tvkd tuRefrukd cspfBudKufpum; qkdaewmygaum? rvkyfygeJY? rvkyfygeJYtarmif? tuRefrwkdYu qif;&Jom;awGyg&Sif}}
]]qif;&Jom;rSmvnf; tcspf&Sd&r,fr[kwfvm;uG,f? ESvkH;om;&Sdolwkdif; cspfwwfwmy? usKyfu &G,f&G,fYukd qif;&Jolb0
u a&G;xkwfjyD; usKyftdrfaxmifzufvkyfvkdY csrf;omat;aq;aeapYcsifwmy}}
]]awmfygawmYtarmif&,f? tarmifYtrd olBuD;uawmfBuD;ukdaBumufvSacs&JU? tarmifYtwGuf usKyfxufomwJYrdef;rysdKawG
trsm;BuD;&Sdwmy}}
]]tcspfqkdwm ESvkH;om;uomqkH;jzwfw,f? yumoeu rqkH;jzwfygbl;&G,f&G,f}}
]]'Dtxdem;axmifvmwmyJaBumufvSjyDy? oGm;ygawmY tarmif? tuRefreJYtarmif[m b,fvdkrSqufpyfvdkYr&wJYb0awG
yg? tajctaecsif;jcm;em;vSygw,f? tuRefrukdoem;&ifjzifY 'Dpum; 'DwGif&yfygbdtarmif}}
]]r&yfEdkifbl;? &G,f&G,fY&JUtcspfukdr&orQ usKyfuawmY cspfa&;qkdaerSmyJ? usKyf&JUzl;pmzuf[m &G,f&G,fyJjzpf&r,fvkdY usKyf
uqkH;jzwfxm;w,f&G,f&G,f? usKyftcspf[m [oFmzkdBuD;tcspfvkd ckdifjrJwJYtcspfqkdwm ,kHvkdufyg&G,f&G,f}}
]]tarmif? tarmifpGef&J? a[m[kdrSm tarmifY&JUtrd olBuD;uawmfBuD; onfzufukdvSrf;BunfYaeav&JU? oGm;ygawmY
tarmif&,f? tuRefraBumufvScsnfY}}
]]&G,f&G,fav;&,f usKyfukdjiif;qefaeykHukdu cspfp&maumif;vScsnfY? usKyfuawmY &G,f&G,fYtcspfukdr&rcsif; BudK;pm;rSmy?
a[Y- owd? igYukd a[m'Du &G,f&G,fqkdwJYrdef;uav;eJY oabmwl&JUvm;a[Y}}
pGef&Ju yckH;xufwGifem;aeaom odef;iSufBuD;ukdvSnfY ar;vkdufavonf/
]]*D;}}
odef;iSufBuD;u *D;ueJatmfvkdufavonf/
]]a[m- awGUvm;&G,f&G,f? usKyf&JUzGm;zufawmfa&mif;&if;BuD;u &G,f&G,fYukdusKyfeJYoabmwlw,fwJY}}
]]cufygbdtarmif&,f? olBuD;uawmfBuD;tem;a&mufvm&if 'kua&muf&ygvdrfYr,f? oGm;ygawmYtarmif}}
_ _ _ _ _
pGef&Jonf tcGifYta&;&wkdif; &G,f&G,fYukdcspfa&;qkdcJYavonf/
&G,f&G,f b,ftdrfwGif tvkyfvkyfaeonfukd odef;iSufBuD;owdtm; pkHprf;ckdif;avY&Sdonf/ owduvnf; wpf&GmvkH;tESHY
ysHoef;um &G,f&G,fYukd&SmazGwwf\/ xkdYaemuf pGef&Jukdvrf;jyum &G,f&G,f&SdonfYae&mokdY ac:oGm;wwfayonf/
&G,f&G,fonf pGef&Jukdcspfaomfvnf; pGe&f J\tokdif;t0kdif;ukdaBumuf&GHUaerdonf/ pGef&Jum; tcsdefwefvQif &Gm\olBuD;
rif;jzpfvmrnfYolyif/ &G,f&G,fESifYpGef&Jukd rnfonfYenf;ESifYrQ oabmwlvdrfYrnfr[kwf/ xkdYaBumifY &G,f&G,fu pGef&Jtcspfukd
vufrcH&JyJjiif;y,faejcif;yifjzpfygonf/
okdYaomftjyifyef;t&omjiif;qefvdkY&ayrnf/ ESvkH;om;ukdawmY vdrfnmvkdYr&ygay/ pGef&Jtcspfukdjiif;qefae&if;Bum;rS
pGef&Jukdcspfciftm;ukd;onfYt&dyfta,mifrsm;u &G,f&G,fYrsufvkH;xJwGif ay:vGifxif&Sm;aeayonf/
'gukd pGef&Juvnf; &dyfrdod&Sday\/
tcspfukdvdrfnm&jcif;um; tiftm;tpdkufxkwf&qkH;aom rkom;jzpfonfukd Bumaomf &G,f&G,fem;vnfvmcJYavjyD/
tysdKazmf0ifp cspfaoG;BuGaeaom&G,f&G,fonf ukd,fYESvkH;om;ukd,f BumBumnmraeEkdifawmYygay/
17

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
wpfcsdefwGifawmY &G,f&G,f\cHpm;csufESvkH;om;rsm;u yGifYxGufvmcJYavjyD/
xkdwpfcsdefum; awmxJokdY[if;&Gufcl;&efxGufcJYaom reufcif;wpfckwGifjzpfawmYonf/
opfyiftjrifYxufrS ]]*D;}}ueJatmfoHBum;vkduf [if;&Gufcl;ae&mrS &G,f&G,farmfBunfYvkduf&m odef;iSufBuD;owdukdjrif
vkduf&avonf/
]]tkd}}
odef;iSufBuD;um; rdrd&Sd&mokdY pkHprf;axmufvSrf;&efvkdufygvmjcif;jzpfaBumif; &G,f&G,fu &dyfrdod&Sdvdkufayonf/
&G,f&G,fYtxifrSefayonf/ rBumciftcsdefrSmyif pGef&Jonf &G,f&G,f[if;&Gufcl;ae&mawmxJokdYa&muf&Sdvmav\/
owdum; pGef&Jukdvrf;jyjyD;aemuf pGef&J\yckH;ay:wGif em;vkdufavonf/
]]&G,f&G,f? awmxJrSmwpfa,mufwnf;[if;&Gufcl;aewm raBumufa&mYovm;}}
]]tvkd bmaBumufp&m&SdvdkYygvdrfY? aBumufp&mu ,ckrS a&mufvmjyD[m}}
]]bmukdqkdvdkwmvJ&G,f&G,f}}
]]tarmifYukdqkdvdkwmy? tarmifu tuRefrukd cspfpum;ajymawmYr,fr[kwfvm;? tJYo[mukd aBumufrdwmytarmif}}
]]tcspfqkdwm aBumufp&mvm;ESr&,f}}
]]tuRefrvkd olqif;&JrtwGufawmY aBumufp&my? tarmifYvkd olBuD;tavmif;tvsmeJY rtyfpyfwJYtwGuf ykdjyD;awmif
aBumufrdygao;&JUtarmif}}
]]aBomf &G,f&G,f? &G,f&G,f? usKyftcspfukdckxdr,kHao;yJukd;}}
pGef&Ju &G,f&G,fYukd rcsifYr&JBunfY&if; ajymvkdufavonf/
]][m- &G,f&G,f? rvSKyfeJY jidrfjidrfav;ae? jidrfjidrfav;aevkdufyg&G,f&G,f}}
pGef&Ju &kwfw&ufowday;vkduf&m &G,f&G,ftHYBooGm;av\/
]]a[Y- owd? rif;jrifw,fr[kwfvm;uGJU? rif;&JUowdukdjyvkdufygOD; a&mif;&if;BuD;a&}}
pGef&Ju olYyckH;xufwGifem;aeaomodef;iSufBuD;ukd wpfqufwnf;ajymvkdufavonf/
]]jidrfjidrfav;aeaemf&G,f&G,f? rvSKyfvkdufeJY}}
odef;iSufBuD;owdonf txufokdY &kwfueJysHwufvkdufonf/
csufcsif;yif atmufokdYjyefxkd;pkdufqif;vkdufum &G,f&G,fYaemufrSt&mukd vsifjrefpGmxkd;okwfvdkufav\/
]]tkd trav;}}
odef;iSufBuD; aemufwpfacgufjyefwufoGm;oHBum;Bum;csif; &G,f&G,fu armfBunfYvkdufavonf/
xkdtcg odef;iSuf\vufonf;rsm;Bum;wGif &kef;uef&if; ygoGm;aomajrGayG;BuD;wpfaumifukdawGUvkduf&av\/
tvefYwBum;jzifY a&SUrSpGef&J\&ifcGifxJokdY tm;ukd;wBuD; wkd;0ifvkdufrdavawmYonf/
]]awmfao;wmaygY&G,f&G,f&,f? owdvsifjrefvGef;vkdYomaygY}}
aemufwpfBudrfarmfBunfYvkdufonfYtcgwGifum; owdonf opfyifBuD;txufem;um ajrGayG;BuD;acgif;ukd ESKwfoD;jzifY
aygufowfaeonfYjrifuGif;tm; tonf;,m;pzG,f jrifawGUvkduf&jyefavonf/ ajrGayG;BuD;\tjrD;ykdif;um; vef;vef;-vef;vef;jzifY
wGefYvdrfvQuf&Sday\/
]]&G,f&G,fYaemufrSm &G,f&G,fYukdaygufzkdYyg;jyif;axmifaewJY ajrGayG;BuD;ukdjrifvdkufvkdY usKyfuowday;vkdufwmyg&G,f&G,f}}
]]vefYvkdufwm? tuRefrjzifY vefYoGm;wmyJtarmif&,f}}
]]rvefYygeJYawmYav? &G,f&G,fYteD;rSm&SdaeorQ usKyfeJY owdu &G,f&G,fYukdumuG,fay;aerSmyguG,f}}
]]tkd}}
18

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
tvefYajyoGm;rSyif &G,f&G,fonf pGef&J&ifcGifxJa&mufaeonfukdowdxm;rdum &kef;xGufvkdufonf/ okdYaomf pGef&Ju
oefrmaomvufarmif;BuD;ESpfzufjzifY zufwG,fxm;jyD;jzpfonfYtwGuf &kef;xGufvdkYr&yJ&SdaeawmYonf/
]]z,fyg? vTwfygtarmif}}
]]rz,fcsif rvTwfcsifawmYbl;&G,f&G,f&,f? tckvkdyJ &G,f&G,fYtem;rSm tE&m,fawGumuG,fay;&if;eJY aeyg&apawmY
ESr&,f}}
]]tkd}}
&G,f&G,fonfvnf; pGef&J&ifcGix
f JrS &kef;z,fxGuf&ef tiftm;r&SdygavawmY/ oefrmaom&iftkyfBuD;xJwGif axG;ayGUcHxm;&
jcif;tm; tE&m,ftaygif;rSvkHjcKHrSK&ovkd cHpm;&ayonf/
pGef&JESKwfrScspfpum;rsm;u '&pyfxGufusvmavonf/
&G,f&G,fYwGif um;qD;xm;aom todw&m;rsm;onfvnf; jydKvJoGm;avjyD/ ESvkH;om;\tvdkukd qefYusifEkdifpGrf;r&Sdygav
awmY/
]]*D;}}
opfyifxufrSodef;iSufBuD;u cspfoEl Spfa,muftjzpfukdBunfYum pl;pl;0g;0g;atmf[pfvdkufavawmYonf/
_ _ _ _ _
cspfolwkdYb0wGif pGef&JESifY&G,f&G,fonf awmxJom csdef; wGUcJYBuay\/
reufwkdif; [if;&Gufcl;&eftaBumif;jyum &G,f&G,fu awmxJokdYa&mufvmwwfonf/ pifppf xkdawmpyfrSvGefvQif
atmufokdYedrfYqif;oGm;aomqifajcavQmBuD;jzpfaeum ausmufysHBuD;wufvmaom acsmuf\atmufajctxd aygufa&mufEkdif
aBumif; vlBuD;olrrsm;u ajymjyxm;ay\/ okdYaomf awmeuftwGif; om;&Jwd&pmeft&kdif;tpkdif;rsm;&Sd rnfolrQroGm;Buyg/
&Hzef&Hcg awmxJokdY pGef&Ju t&ifa&mufESifYaeygvQif odef;iSufBuD;owdonf &G,f&G,fYtdrfa&SUokdYa&mufvmum okH;av;
ywfysH0Jjy&if; w*D;*D;atmfjrnf awmpyfwGif pGef&Ja&mufaejyD jzpfaBumif; today;avY&Sdayonf/ &Hzef&cH gawmY owdESifY&G,f&G,f
wkdY vrf;rSmyifqkHrdwwfBu\/
[if;&Gufvnf;cl;&if; aerjrifYrD cspfolESifYcspfcGef;wkHYwif pum;ajymBu&onfrSm BunfEl;zG,faumif;vSayonf/ ESif;rsm;
xm0&usaeaomawmifay:t&yfwGif ESif;rSKHxku cspfolESpfOD;ukd uG,fumay;vQuf&Sdayonf/ cspfol\aEG;axG;aom&ifcGifwGif em;ckd
arS;puf&jcif;uvnf; at;jraomobm0w&m;ukd tHwk&jcif; wpfrsdK;ygwum;/
cspfolESpfOD;csdef;awGUaepOf owdu awmpyfwGifysH0Jum vlpdrf;rsm;0ifvmrvmukd apmifYBunfYaewwfayonf/ awmxJokdY
olpdrf;a&mufvmygu cspfolESpfOD;&Sd&m ysHoef;um w*D;*D;toHjyK owday;wwfjyefao;onf/
rnfokdYyifqkdap qdwfuG,f&m[lr&Sdav&m pGef&JESifY &G,f&G,fwkdY tcspfcef;zGifYaeBuonfYudpu rBumcif olBuD;rif;em;
okdYaygufBum;oGm;avawmYonf/
]]jzpf&avom;armif&,f? aemiftcsdef olBuD;rif;jzpfr,fY igYom;u olqif;&Jr? rkqkd;rorD;ukdrS cspfBudKufpkHruf&w,fvkdY?
Bum;vkdYrSravsmfygvm;om;armif? at;av vli,fYbm0 cspfa&;cspf&mudptawGYtBuKH&atmif prf;oyfBunfYwmvkdY tzu
oabmxm;ygw,f? bmyJjzpfjzpf rkqkd;rorD;ukd tqufjzwfayawmY om;armif}}
]]tuRef &G,f&G,fYukd arwmppfjzifYcspfcifjrwfEkd;jcif;jzpfygw,ftz? &G,f&G,fYukd tuRef vufxyfjyD; &kd;ajrusaygif;oif;zkdY
&nf&G,fxm;jyD;ygjyD? tqufjzwf&efrjzpfEkdifyg? tuRefESifY&G,f&G,fYukdvufqufxdrf;jrm;ay;ygawmYtz}}
]]o,f &kdif;vkdufav? rkqkd;rorD;onf tzwkdYESifYtqifYtwef;rwl? tzoabmrwlEkdif? om;armiftwGuf a&G;cs,fp&m
owkd;orD;rsm; aygygbdawmY? &GmwGif om;armifqGwfvQif nTwfrnfY yef;uav;rsm; rsm;pGm&Sdayonf? om;armif pdwful;rrSm;
apESifY}}
19

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
]]tuRefrrSm;ygtz? tcspfa&;wGif rSm;onf[kr&Sdyg? rdrdtcspfukd rdrdESvkH;om;tvkdqEtwkdif;om a&G;cs,foifYonfr[kwf
avm? ewfq&muvnf; rdefYBum;cJYjyD;jzpfygonf? tuRefYtwGuf opm&Sdaomcspfolukd ,ckESpftwGif; awGY&rnfukd ausmufzsmewf
rif;ukd,fwkdifu [oFmarmifESHukdykdYvTwf edrdwfjycJYjyD;ygjyDtz? tuRefY&JUb0Buifazmf[m &G,f&G,fomjzpfw,fqkdwm tuRefYESvkH;
om;u odaeygw,ftz}}
]]ajymavcufavygvm;? rdef;rqkdo[mrsdK;[m r&kd;cif rtDciftxdawmY pGJvrf;wyfrufzG,faumif;w,f xif&wmcsnf;yJ
om;armif? tif; 'gawGukd om;armifu tawGUtBuKHr&SdawmY em;vnfr,fr[kwfbl;? avmurSmcspfp&mrdef;rawG wpfykH
wpfacgif;BuD;&Sdyg&JUuG,f? tif; 'gawGukd rif;odatmif tz vkyf&rSmy}}
olBuD;rif;u tavQmYay; tcsdKowfvdkufjcif;omjzpfavonf/
_ _ _ _ _
aemufwpfywftBumwGif olBuD;rif;u pGe&f Jtm; ol\rdcifESifYtwl rdcif\Zmwd ajrjyefY&GmokdY tvnftywfapvTwfvdkuf
avonf/
olBuD;\&nf&G,fcsufrSm ajrjyefY&GmrSrde;f uav;rsm;xJrS pGef&JtwGuf zl;pmzuf&Sm&efyifjzpfayonf/ olBuD;uawmfBuD;rSm
ajrjyefY&GmZmwdjzpfay&m tacsmtvSaygvSaomajrjyefY&GmwGif om;armifESpfoufrnfYrdef;rukdawGUvdrfYrnf[k ,lqrdavonf/
olBuD;u ZeD;jzpfolukdvnf; om;awmfarmifESifYvkdufzufrnfY *kPf&nfwlrdef;uav;ukd ukd,fwkdifpkHprf;&SmazG&ef trSm
yg;vkdufavonf/
pGef&JwkdYom;trd &GmrSxGufoGm;onfESifY olBuD;rif;onf &G,f&G,fYrdcif a':ZHukd vma&muf&efqifYac:vkdufavonf/
]][,f rkqkd;rrdZH? r,frif;&JUorD;[m uREkfyfom;ESifY ESpfouf&nfiHaew,fvdkYBum;&w,f? r,frif;odygp}}
a':ZHvnf; rodaBumif;uG,f0Suf&rnfukdaBumuf&GUHrdum od&SdaBumif; 0efcHvkduf&av\/
]][,f rkqkd;r? oifonfrkdufrJavpG? pGef&EJ SifYoifYorD; BudKufESpfoufaeonfukdodygu oifYorD;ukdwm;jrpf&rSm oifY
wm0efjzpfonfukd rodoavm? oifwkdYtqifYtwef;ESifY uREkfyfwkdYtqifYtwef; uGmjcm;vSonfukd rodoavm? rkqkd;r? oifonf
uREkfyfom;ukd oifYorD;ESifYrQm; oifYorD; olBuD;uawmfjzpf&efBuHaeoavm? xGD &kdif;avpG}}
]]tJonfvkdr[kwf&ygolBuD;rif;? vli,fcsif;arwmrQBujcif;omjzpfygw,f? tuRefrqE rygyg}}
]]wm;jrpf&rnfu oifYwm0efjzpfw,f? uREkfyf\om;ukd uREkfyfukd,fwkdifoabmwlolESifYomay;pm;r,f? oifYorD;ESifYoabm
rwlEkdif? tqifYtwef;csif;vnf; uGmjcm;vSygbd? oifonf ,aeYrSp oifYorD;ukdxdef;odrf;avmY? uREkfyftdrfokdYvnf; rnfonfY
tcgrQ tvkyfvma&mufvkyfukdifjcif;rjyKESifY? 'g[m oifwkdYtwGuf toufnSmqkH;aompD&ifcsufjzpfonf? remcHygu oifwkdYtm;
&GmrSESifxkwfrnf? pGef&JESifYoifYorD;qufoG,fonfBum;ygu toifwkdY om;trdESpfOD;vkH;ukd r&PacsmufxJokdY t&Sifvwfvwf
ypfcsrnf? Bum;ygprkqkd;rrdZH}}
]]rSef-rSefvSyg? tuRefrorD;ukd tuRefrxdef;odrf;ygYr,f olBuD;rif;}}
a':ZHonf rsuf&nfpufvufjzifY ikd&SdKuf&if;jyefoGm;&avonf/
tdrfa&mufaomf orD;jzpfoltm; taBumif;pkHukdjyefajymjyvkdufavonf/
]]'kuygyJvm;trd&,f? tuRefrjzifY tarmifpGef&JeJYvGJ&r,fYb0rSm touf&Sif&uf&Sd&zkdYjzifY yifyef;qif;&JvScsnf&JU? touf
&Sif&ufvGJ&rSmukdawmY tuRefrjzifY rcH&yfEkdifygbd? rBuKHqkH&Jygbd trd&,f}}
]]bJYeJYajymvkdufwmvJorD;i,f? tm;vkH;ukdarYypfjyD; trdwkdY wjcm;&Gmukd ajy;BuygpkdYorD;&,f}}
]]trd? tuRefr pGef&J&JUtcspfukd,kHw,f? pGef&Jukd,fwkdif qkH;jzwfwmukd emcHyg&ap? tarmifpGef&Ju tuRefrukd raygif;
oif;Ekdifygbl;qkd&ifawmY trdajymovkd 'D&Gmu xGufoGm;BuwmaygY? tarmifpGef&Jjyefvmatmif apmifYyg&ap}}
20

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
]]olBuD;rif;u pGef&JeJYorD;ukd rawGU&vkdY trdefYxkwfvdkufw,forD;? pGef&Ju vmawGUwmyJjzpfjzpf trdwkdY jypf'PfcH&ayvdrfY
r,f? olBuD;&JUtmPmpuf[m odyfjyif;wmukd orD;vnf; todyJ}}
]]rSefygw,ftrd? tuRefr&JUvkyf&yfaBumifY trdrSm 'PfcH&rSmukd tuRefrrvkdvm;yg? tuRefr&JUudpukd tuRefrukd,fwkdif
om jyD;jywfatmifajz&Sif;ygYr,f? trd pdwfcsrf;ompGmaeyg}}
&G,f&G,fu wif;rmaomrsufESmxm;jzifY wdusjywfom;pGm jyefajymvkdufavonf/
_ _ _ _ _
rBumwifaom&ufwGif pGef&JwpfOD;wnf; &GmokdYjyefa&mufvmavonf/ pGef&Jrdcif olBuD;uawmfBuD;rSmrl jyefygrvmao;/
pGef&Ju &GmokdYjyefa&mufa&mufcsif; odef;iSufBuD;owdukdvTwfum &G,f&G,fYukd&Smckdif;vkdufonf/ wpfenf;tm;jzifY odef;iSuf
BuD;ukd &G,f&G,fjrifatmifysH0Jcdkif;jyD; oljyefa&mufjyDjzpfaBumif; today;vkdufjcif;jzpfyg\/
&G,f&G,fonf odef;iSufBuD;owd rdrdwkdYwJa&SUokdY vma&mufatmfjrnfaeonfukdawGUonfESifY awmxJokdYxGufvmcJYavonf/
pGef&J a&mufvmygu olBuD;rif;odoGm;rnfjzpfjyD; tjypf&rnfpkd; vloluif;a0;&m awmpyfqDokdYxGufcJYjcif;yifjzpfygonf/
owdu &G,f&G,fxGufvmonfYawmpyftxdvdkufBunfYum w*D;*D;atmf[pf&if; &GmxJokdYjyefoGm;avawmYonf/
rBumcifrSmyif awGUqkHaeusae&mokdY pGef&Ja&muf&Sdvmavonf/
pGef&JrsufESmum; jyKH;&Tifaeayonf/
pGef&Jonf olc&D;xGufaepOf &G,f&G,fYtrda':ZHukd olBuD;rif;u qifYac: owday;pum;ajymBum;xm;onfukd odao;ykH
ray:ay/
]]vGrf;vScsnf&JUESr&,f? wpfywfqkdwJYtcsdef[m cspfolawGtwGufawmY wpfurmavmufxif&yguvm;aemf}}
pGef&Ju &G,f&G,fESifYqkHonfESifY &G,f&G,fYtm;&ifcGifxJqGJoGif;um vGrf;&aBumif;ukdajymvkdufonf/
&G,f&G,fonf c&D;a&mufrqkduf olBuD;rif;ac:jyD;owday;onfYtaBumif;ukd pGef&Jtm; ajymrxGufyJjzpfaeonf/
]]a[m'DrSmBunfYygOD;ESr&JU? ESrtwGuf tarmif0,fvmwJY y0guav;}}
pGef&Ju y0gjzLuav;ukdxkwfay;vkdufavonf/
]]tkd y0gav;u vSvScsnfY? tjzLa&mif txnfyg;yg;av;[m ESif;rSKefav;awGukd,ufxm;wJYtwkdif;ygvm;aemf? tkd
tarmif? tuRefrvkd aus;awmoleJY y0gjzLeJY rvdkufzufygbl;tarmif&,f}}
]]aus;awmol? [kwfvm;? aus;awmolayr,fY a[m'D tarmifY&JUESrav;u jrdKUBuD;olrsm;xuf omygw,fuG,f?
aus;awmoljzpfayr,fY ESr[m 'D&Gm&JUxdyfacgifwif olBuD;uawmfwpfa,muf jzpfvm&rSmr[kwfvm;? tarmifu ESrukdvufaqmif
ay;csifvGef;vkdY tojymptrsm;tjym;ay;jyD; 0,fvmcJYwmygESr&,f}}
]]tarmif? tarmif? bmrSrodao;ygvm;aemf? tarmif&,f tuRefr[m b,faomtcgrS olBuD;uawmfjzpfvmp&m
r&Sdygbl;tarmif? tarmifYtz olBuD;rif;u tuRefr&JUtrdukdac:ajymxm;w,ftarmif&JU? ac:ajymwmxuf trdefYxkwfwmygav}}
&G,f&G,fu pGef&Jr&SdpOf rdrdwkdYom;trdukd olBuD;rif;uefYowfvkdufaomtrdefYukd ajymjyvkdufonf/
]]tkd 'DvdkeJY&&kd;vm;? tzu tarmifYukdodyfcspfwmyg? tarmifYqErSeforQvkdufavsmwJYtzyg ESr&JU? ESrwkdYukd aoG;wkd;
prf;BunfYwmjzpfrSmyg? tarmifukd,fwkdifu ESpfoufw,fqkd&if tzu ray;pm;yJaerSmr[kwfygbl;uG,f}}
]]tarmif&,f? tarmifYtzu tarmifYukdtJ'DvdkcspfvkdYyJ tuRefreJYoabmrwlwmaygYtarmif? rdbawG[m ukd,fYom;
orD;ukd taumif;qkH;tnGefYqkH;om jzpfapcsifBuwmygtarmif? tuRefrvkd rkqkd;rorD;qif;&JolreJYoabmrwlwm wu,f
awmYrqef;ygbl;? rdbarwmukd;}}
]]awmfygawmYuG,f? awmfygawmY? wu,fvkdY tzu twif;wm;jrpfaer,fqkd&if tarmifawmY ESreJYtwl 'D&GmuvGwf
atmifxGufajy;rSmyJ? ESrvkduf&J&JUvm;[if}}
21

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
]]tarmifeJYqkd&if vkduf&Jygw,f? okdYaomf tarmifYpdwful;twkid f;qkd tarmif[m olBuD;rif;&mxl;ukd pGefYvTwf&vdrfYr,f
tarmif}}
]]olBuD;&mxl;ukd tarmifrrufygbl;uG,f? cspfoleJYae&zkdYomt"duyg}}
]]tuRefrtwGuf onfavmufrpGefYpm;ygeJYtarmif? aemifrS aemifw&aeygYr,f}}
]]tarmifu tm;vkH;ukdpOf;pm;jyD; qkH;jzwfxm;jyD;om;ygAs? tzuoabmrwl&if tarmifeJYESr [kdzufurf;ukdxGufajy;Bu
r,f}}
]][kdzufurf;}}
]][kwfw,fav? r&PacsmufBuD;&JUwpfzufurf;aygYESr&JU}}
]]r&PacsmufBuD;&JUwpfzufukd b,fvdkvkyful;rSmvJ tarmif? aBumufp&maumif;vScsnfY}}
]]r&Pacsmuf&JUwpfzufurf;ukdul;zkdYrcufygbl;ESr&JU? tarmifvrf;odygw,f? tarmifYukd rkqkd;BuD;wpfa,mufu ajymjy
xm;jyD;om;yg? 'Dawmpyftwkdif;0ifoGm;&if awm[m qifajcavQmjzpfjyD; edrfYqif;oGm;w,fr[kwfvm;? wu,fawmY awmwef;
tqkH;[m r&PacsmufBuD;&JUBurf;jyiftxda&mufowJY? a[m[kdzufjcrf;ukdul;&if acsmufatmufajcuae vrf;avQmufoGm;&kHyJwJY?
[kdzufjcrf;rSmvnf; vlawGaeBuwmygyJwJYESr&,f? tarmifu [kdzufurf;rSm tvkyfvkyfukdifjyD; ESrukd&SmauR;rSmaygY}}
]]olBuD;avmif;vsmwpfa,muftwGuf pGefYvTwf&musvGef;ygw,fav? jyD;awmYtarmif acsmufatmufajcuaeul;vkdY
&w,fqkdayr,fY b,folrSroGm;rvmBuwm[m awm&kdif;wd&pmefawG &SdvdkYr[kwfvm;? oGm;vkdYrawmfygbl;tarmif&,f? jyD;awmY
tuRefr Bum;zl;wmjzifY [kdzufurf;uvlawG[m tom;ta&rJeufwJYvlom;awGqkd? tuRefrwkdYeJYtrsdK;rwlbl;qkd}}
]]bmyJjzpfjzpf vlawGygyJuG,f? ESr&,f wu,fawmY tarmifwkdYu pdwful;,Ofaewmom&Sdygw,f? tarmifeJYESrukd tz
oabmwlatmifvkyfEkdif&if 'DvkdpGefYpm;p&mvnf; rvkdawmYygbl;? tzukdoabmwlatmif ajym&rSmaygY}}
]][if;}}
&G,f&G,fu oufjyif;csvkdufrdonf/
pGef&Ju vG,fvG,faygYaygYav;ajymaeaomfvnf; udponf rQrvG,faBumif; &G,f&G,fu odaeonf/
]]pdwfrysufygeJYESr&,f? aysmfaysmfaeyguGJU? BunfYprf; a[m'Dy0gjzLav;eJYqkdawmY ESru ykdvdkYawmifvSoGm;ao;w,f}}
pGef&Ju &G,f&G,f\OD;acgif;wGif y0gav;ukd&pfokdif;ay;&if; ajymvkdufavonf/
&G,f&G,fuawmY ra&&monfYa&SUa&;ukdawG;um yifYoufukdom&SdKufrdavawmYonf/
_ _ _ _ _
pGef&Ju rdrdtcspftwGuf t&m&mukdpGefYvTwf&ef pOf;pm;aecsdefwGif ol\rdbrsm;uvnf; pGef&Jtm; &G,&f G,fESifYvGJap&ef
olwkdYoabmwlEkdifrnfY owkd;orD;ukd&SmazGvQuf&Sday\/
aemufwpfywftBum ajrjyefY&GmokdYc&D;xGufaeaom olBuD;uawmfBuD;jyefa&mufvmavonf/ olBuD;uawmfBuD;u
wpfOD;wnf; jyefvmjcif;r[kwfyg/ vSyacsmarm ,Ofaus;odrfarGUaomrdef;rysdKwpfOD; olBuD;uawmfESifYtwl ygvmavonf/
]]BunfYygOD;armifBuD;&JU? a[m'Drdef;uav;[m racsmay rvSaybl;vm;? om;awmfarmifpGef&JeJYrvkdufzufaybl;vm;}}
]]oluav;u b,folvJolBuD;uawmfBuD;&JU? vSygbd? acsmygbd? ,Ofaus;odrfarGUygbdawmYw,f}}
]]om;awmfarmifpGef&JeJYvkdufzufwJYowkd;orD;av;rkdY tuRefr wpfygwnf;tygac:vmcJYygw,f? tuRefr&JUoli,fcsif;orD;
av;yg? rsdK;&kd;vnf;oefYyg&JU? "eOpmESifYvnf; jynfYpkHygay&JU? olYrdbrsm;ukdajymqkdjyD; wpfcgwnf;ac:vmcJYwmy}}
]]aumif;ygbd? aumif;ygbd? olBuD;uawmfBuD;u om;awmfarmiftwGuf trsdK;aumif;orD;ukd&SmwwfygbdawmYw,f}}
]]om;awmfarmifESpfouf&ifjzifY olYrdbawGukdtac:awmf&SdjyD; vufxyfay;pm;&kHygyJ}}
22

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
]]om;awmfarmifu bmaBumifY rESpfoufy&J Sd&rvJolBuD;uawmfBuD;&JU? 'gavmufvSyacsmarmwJYrdef;uav;ukdjrif&&if
rkqkd;rorD;ukd olarYoGm;rSmyguG,f? ajymaeBumw,f? pGef&Jukdtac:&SdjyD; 'DorD;av;eJYawGUay;vkdufBupkdYolBuD;uawmfBuD;a&}}
pGef&Jukdac: wpf&Gmolrdef;rysdKav;ESifYawGUqkHay;vkdufavonf/
]]om;armif? a[m'gu trd&JUoli,fcsif;&JUorD;av; El;El; wJYuG,f? om;armifESpfoufEkdifwJYrdef;uav;rkdY trdu
wpfygwnf; ac:vmcJYw,fuGJU}}
El;El;qkdaomrdef;rysdKu pGef&JukdjrifvkdufonfYtcg &ifrsm;zkdoGm;jyD; &Suf&GHUpGmrsufvTmcsvkdufavonf/
]]b,fvdkvJom;armif? El;El;av;[m rkqkd;rorD;eJY ruG jcm;aybl;vm;uGJU}}
olBuD;rif;u ar;vkdufonf/
]]uGmjcm;ygw,ftz? El;El;[mvSygw,f? 'gayr,fY tuRef El;El;ukdrcspfygtz? &G,f&G,fYukdom cspfygw,f? tJ'g[m
El;El;eJY&G,f&G,fwkdY&JUuGmjcm;csufygyJtz}}
]]bmuG}}
pGef&J\pum;aBumifY olBuD;rif;rSm ,rf;ykHrD;usjzpfoGm;cJYavonf/
]]rkqkd;rorD;ukd rif;arYypf&r,fom;armif? El;El;ukdom vufxyf&r,f? El;El;eJYr*FvmyGJqifETJzkdY tjrefjyifqifrSjzpfawmYr,f
olBuD;uawmfBuD;a&? olBuD;uawmfBuD; ewfq&mudkqifYac: r*FvmaqmifyGJtwGuf aeYaumif;&ufoma&G;ayawmY}}
_ _ _ _ _
pGef&Jtm; wpf&GmolESifYr*FvmaqmifESif;ay;rnfYowif;rSm wpf&GmvkH;okdYjyefYESHYoGm;avonf/ &G,f&G,fonfvnf;xkdowif;ukd
Bum;um BudrfrD;tkH;ouJYokdYcHpm;&av\/
pGef&Jonf pdwfnpfnpfjzifY &GmawmifzufrSxef;awmokdYoGm;um xef;a&aomuf&if; rnfuJYokdYa&SUquf&rnfukdpOf;pm;aerd
av\/
olYtaejzifY &G,f&G,fESifY onfb0wGif tvGJrcHEkdifygay/ El;El;rnfrQcspfp&maumif;onfqkdqkd El;El;ukd olvufrxyf
Edkifygay/ onfvkdqkdvQif olpDpOfpOf;pm;xm;onfYtwkdif; wpfzufurf;okdY xGufajy;oGm;&efom&SdayawmYonf/ &G,f&G,fYukdac: wpf
zufurf;okdYoGm;um b0opfxlaxmif&ayawmYrnf/
okdYjyKcJYvQif olYzcifolBuD;ua&m tvG,fwulvufcHygrnfavm/ olYukdwpfzufEkdifiHtxd vkdufvHrac:yJaernfr[kwf/
onftcgusvQifvnf; olonf &G,f&G,fESifYvufqufaygif;zufjyD;jyDrkdY zcifolBuD;rif;taejzifY cGJvkdY&awmYrnfr[kwfay/ rnfokdYqkd
qkd &G,f&G,fESifYaygif;zuf&zkdYtwGuf pGefYpm;&ayrnf/
pGef&Ju xef;wJwGifxkdif&if; xef;&nfrsm;wpfcGufjyD; wpfcGufaomufum tBuHxkwfaepOf xef;wJwGif tjrJwaprl;ae
wwfaom uapmform;armifydefonf pGef&JteD;okdYcsOf;uyfvmavonf/
]]nDarmifpGef&J? bmYtwGuf uapmfa&awG wpGyfpGyfaomufae&ovJ? tuRefiydefun
l DEkdifwm&Sd&ifjzifY ulnDyg&appGef&J}}
]]awmfprf;ygukdBuD;ydef&,f? tuRefYrSmpdwfnpf&wJYtxJ? pum;vmrrsm;prf;ygeJY? ukdBuD;ydef tuRefYqDu xef;a&awmif;
aomufcsifvdkYr[kwfvm;? BudKufoavmufom rSmaomufayawmY? tuRefYzmom tuRefYtawG;eJYaeyg&ap? pum;awmYrrsm;ygeJU}}
]]tkd 'Dvkdb,f[kwfrSmwkH; nDarmifpGef&J&,f? nDarmifu wpfaeY a[m'D&Gm&JUolBuD;rif;jzpfvmrSm? tuRefwkdY&JUtBuD;tuJ
ygyJ? nDarmifpGef&Jpdwfqif;&Jaewm rBunfY&ufyg? tuRefulnDyg&ap? tBuHwpfckckjzpfjzpf ay;yg&ap? tuRefodygw,f? nDarmifYukd
olBuD;rif;u wpf&GmoltvSav;eJYay;pm;rSmrkdY pdwfnpfaewmr[kwfvm;? tif; wpf&Gmolav;[m vSygacsmyg&JU? 'gayr,fY
nDarmifYtonf;xJrSmepf0ifaewJY&G,f&G,fqkdwJYcspfOD;olav;eJYawmY b,fvJEkdifygYrvJav}}
]]ukdBuD;ydefu odvSacsvm;? okdYayr,fY ukdBuD;ydef rulnDEdkifygbl;av}}
23

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
]]uapmform;qkdjyD; txiftjrifao;wmvm; nDarmif&JU? tuRefu uapmfaomuf&if;u tBuHaumif;mPfaumif;
awGxkwfaewmyg? uapmfa&aomuf&ifjzifY tBuHmPfaumif;awGuvnf; xGufygYnDarmif&,f}}
armifydefYpum;aBumifY pGef&Ju pdwfnpfonfYBum;rS&,farmvkdufrdonf/
]]'gqkdvnf; tBuHmPfaumif;awGxGufatmif aomufvkdufprf;Asm? pum;awmYrrsm;ygeJY}}
armifydefu xef;&nfjrLtkd;rsm;rSmum tm;yg;w&aomufaeavonf/ xef;&nfwJokdYa&mufaeolrsm;onf pGef&Jtjzpfukdod
xm;Bu\/ okdYaomf olBuD;om;wpfa,mufukd rnfolurQ ta&mw0if rjyK&JBuacs/ tcsdefjynfY xef;&nfrl;aeaomarmifydef
omvQif rl;rl;ESifY &J&Jwif;wif;0ifa&maejcif;jzpfay\/ oabmaumif;aompGef&Ju armifydefYukd oem; vkdufavsmaejcif;jzpf
avonf/
]]nDarmifYrSm tBuHtpnfawmY&SdrSmaygY? tuRefYtBuHmPfukdxyfjyD;aygif;vkduf&if taumif;qkH;tBuHtpnfjzpfroGm;Ekdifbl;
vm;? nDarmifb,fvkdBuHpnfxm;w,fqkdwm ajymjyprf;yg}}
armifydefonf rl;vmcsdefwGif pum;rsm;vmjyef\/
]]at;As? tBuHtpnfawmY&Sdw,f}}
pGef&Jonf &ifzGifYp&mvlr&SdyJ BudwfcHpm;ae&&mrS armifydefu wwGwfwGwfar;jref;aeonfYtcg pdwfa0'emcHpm;ae&olrsm;
xkH;pHtwkdif; &ifzGifYvkdpdwfaygufvmum armifydefYukdyif rl;rl;ESifY&ifzGifYrdawmYonf/
]]usKyf El;El;qkdwJYrdef;uav;ukdr,lEkdifbl;As? &G,f&G,fYukdom &atmifaygif;r,fukdBuD;ydef? usKyfwpfzufurf;ukdxGufajy;zkdY
BuHpnfxm;w,f? &G,f&G,fYukdac:jyD; wpfzufurf;ukdta&muful;r,f? [kdzufrSmyJ ZmwfjrSKyfjyD; b0xlaxmifawmYr,f ukdBuD;ydef}}
]]tkd tcspftwGuf pGefYpm;vScsnfvm;nDarmif? okdYaomf nDarmifYtwGuf pGefYvTwfrSKawGu rsm;vSw,f? olBuD;om;
wpfa,mufvkyfaejyD; wpfzufurf;u vlrsdK;jcm;awGxJrSm omrefvlvkd&kef;uef&rSmu wpfcsuf? [kdzufurf;ukdul;&if om;&Jwd&pmef
aygwJYawmukd jzwfoef;&ayOD;r,f? [kdzufurf;ra&mufyJ awmxJrSm 'kua&mufrSmvnf; pkd;&drf&ygbd? nDarmif&,f olBuD;rif;u
nDarmifYukd b,favmufcspfw,fqkdwm tuRefvnf;tod? wpf&GmvkH;vnf; odygw,f? olBuD;rif; pdwfaysmYajymif;atmif zefwD;
wm raumif;aybl;vm;[if}}
]]usKyftazolBuD;rif;u b,fawmYrSpdwfaysmYajymif;rSm r[kwfbl;? olvkyfcsifwmukd jzpfatmifvkyfrSmAs}}
]]'guawmY olvkyfvkdY&w,fvdkYxifae&if [kwfwmaygY? olvkyfvkdYr&atmif Oy,fwrsnfeJYBuHaqmif&rSmaygY? olvkyfrSmukd
emcHr,fYolr&SdawmY&if olaemifw&oGm;rSmyJ nDarmif}}
]]bmAs? ukdBuD;ydefbmukdqkdvdkwmvJ}}
]]olBuD;rif;[m nDarmifYukdodyfcspfwm wpf&GmvkH;odovkd tuRefvnf; todygyJ? nDarmifu olpDpOfwJYrdef;rukdr,lcsifvkdY
wpfckckepfematmifBuHaqmifvkdufw,fqkd&if olBuD;rif;aemifw&oGm;rSmyJ? tJ'DtcgrSm nDarmifYukdcspfwJYpdwfeJY cGifYvTwfvmrSmyJ?
r[kwfbl;vm;}}
]]usKyf r&Sif;ygbl;ukdBuD;ydef&,f}}
]]tuReftBuHay;awmYr,faemf? nDarmifu vlBuD;oabm wlwJYwpf&Gmolrdef;uav;ukd r,lcsifvdkY ukd,fYb0ukd,f
tqkH;pD&ifvkdufw,fvdkY owif;vTifYzkdYyJ}}
]][if}}
]]wu,ftqkH;pD&ifzkdY ajymwmr[kwfbl;aemf? owif;vTifY&kHvTifY&rSm? nDarmifuawmY wpfae&mrSm ykef;a&Smifae&rSmaygY?
tJ'DtcgrSm olwkdYvkyf&yfaBumifY om;armif tqkH;pD&ifwJYtxd jzpfoGm;ygyaumqkdjyD; nDarmifYrdbrsm; aemifw&BuvdrfYr,f? 'Dvdkjzpf
r,frSef;od&if wpf&GmoleJYray;pm;ygbl;? olYcspfoleJYyJoabmwlvkdufygw,fvdkY ajymvmBuvdrfYr,f? tJ'DtcgusrS nDarmifu
ykef;a&Smif&mu xGufvm&r,f? vlBuD;awGajymxm;wJYpum;ukd oufaoxm;jyD; nDarmifYcspfoleJYvufqufcdkif;&r,f? tuRefYtBuH
rykdifbl;vm; nDarmifpGef&J&,f}}
24

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
]]jzpfEkdifygYrvm;ukdBuD;ydef? tzu *&krpkdufyJ igYpum; em;raxmifwJYaumif aowmat;w,fvdkY qkd&ifaum}}
]]olBuD;rif;[m olodyfcspfwJYom;twGuf 'Dvdkpum;rsdK; ajymrSmr[kwfygbl;? aemifwom&rSmyg? wu,fvkdY BuHpnfwJY
twkdif; jzpfrvmawmYaum? nDarmifukd,fwkdifawmif wpfzufurf;ukdxGufajy;zkdYBuHxm;jyDr[kwfvm;nDarmif? tuRefay;wJYtBuH
tpnfom txajrmuf&if nDarmifwkdYvnf; wpfzufurf;ukdpGefYpGefYpm;pm;oGm;p&mrvkdawmYbl;aygY}}
armifydefay;aomtBuHtpnfukd pGef&Jpdwf0ifpm;oGm;avonf/
]]'gjzifY b,fvdkowif;vTifYrvJ? b,folu taumiftxnfazmfrSmvJ}}
]]tuRefaygY? tuRefu nDarmifpGef&J pdwfnpfvdkY r&PacsmufBuD;xJckefcsoGm;jyDvdkY owif;vTifYay;r,f? olBuD;rif;ukdvnf;
oGm;ajymr,f? nDarmifu wpfae&mrSmoma&Smifaeyg? olBuD;rif;qDu aemifwpum;xGufvmcsdeftxd cPav;omBumrSmyg? ajym
aeBumw,f? tuRefY&JUtBuHtpnfukd taumiftxnfazmfBupkdU nDarmifpGef&J}}
uapmform;armifydefuvnf; rl;rl;ESifY olUtBuHol [kwfvSjyD[kxifaeonf/ xef;&nfrl;aejyDjzpfaompGef&Juvnf; em;
a,mifrdavonf/
]]tuRef&GmxJukdoGm;jyD; owif;ykdYvkdufygawmYr,f? nD armif b,frSma&SmifaervJ}}
]]&G,f&G,feJYqkHaeus awmpyfrSm oGm;yke;f aeygYr,f? ukdBuD;ydefuom &G,f&G,fYukd wkd;wkd;wdwfwdwf0ifajymay;yg? awmfBum
ukdBuD;ydefvTifYwJYowif;ukd &G,f&G,fukd,fwkdifu wu,fxifaeygOD;r,f? tJ'DawmY ukdBuD;ydefu &G,f&,
G fYukd t&if0ifajymjy
jyD;rS tzqDukdoGm;ygaemf? tuRef awmpyfrSm &SdaeygYr,f}}
]]aumif;jyD? 'gjzifY tuRefoGm;awmYr,f? nDarmifvnf; awmpyfoGm;ykef;aeygawmY? nDarmifpGef&Ja& tuReftusdK;aqmif
ay;cJYvkdYatmifjrifcJY&if olBuD;jzpfwJYtcgus tuRefYukd rarYygeJYaemf}}
armifydefu pGef&JukdrSmBum;cJYjyD; &GmzufokdYxGufoGm;avawmYonf/
pGef&JyckH;ay:rS odef;iSufBuD;owdu ]]*D;}}ueJatmfvdkufav\/ pGef&JESifYarmifyed f wkdifyifaeBuonfrsm;ukd tptqkH;em;
axmifaeaomodef;iSufBuD;onf xdktBuHukd oabmwl atmfavovm;? oabmrus atmfjrnfavovm;rodEkdifygay/
pGef&Juvnf; awmpyfokdYoGm;&ef xkdif&mrSxvkdufav\/
odef;iSufBuD;owdonf pGef&JyckH;ay:rS avxJokdYysHwufvkdufonf/ pGef&JukdwpfcsufikHYBunfY&if; &GmzufokdYysHoef;oGm;av
awmY\/
odef;iSufBuD;onf armifydefYukdpdwfrcs armifydefYaemufokdYvkdufoGm;jcif;jzpfaBumif;ukd xkdpOfwkH;u pGef&Jukd,fwkdifyif
r&dyfrdcJYygacswum;/
_ _ _ _ _
uapmform;armifydef\tBuHtpnfum; xda&mufaypG/
uapmform;armifydefonf olBuD;om;ukd,fwkdifu olYukd tm;ukd;pGmwm0efay;tyfvdkufaomaBumifY t&ufrl;rl;jzifYaoG;BuG
um &GmzufqDokdYxGufcJYavonf/
pGef&J r&PacsmufBuD;xJokdY ckefqif;oGm;jyD-qkdaomowif;ukd olu wpf&GmvkH;tkH;tkH;BuGufBuGufjzpfoGm;atmif jzefYa0
&awmYrnf/ olYtBuHatmifvQif pGef&Ju olYukd &moufyefolaumif;jyKvdrfYrnf[kawG;um aoG;em;xifa&muf&if; jrL;BuGpGmjzifY
&GmxJokdY 0ifcJYav\/
uapmform;armifydefonf vkyfBuHowif;ukd &G,f&G,fYxH OD;pGmoGm;ajymxm;&ef pGef&JrSmBum;vkdufonfukd arYavsmYoGm;
ayjyD/
olonf &Gmt0ifwGif yxrqkH;awGYonfYolukd vkyfBuHowif;tm; ajymjyvkdufavonf/
xkdYaemuf aemufwpfa,muf/
25

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
aemufwpftdrf/ aemufwpftdrf/
aemufwpfOD;/ aemufwpfOD;/
&Gmt0iftdrfrSp vkyfBuHowif;ukd wpftdrfwufqif; 0ifajymcJYonf/ awGUorQvlawGukd pGef&JaoqkH;jyDjzpfaBumif;
owif;ay;cJYonf/ olYa&SUrSmyif pGef&J r&PacsmufxJokdYckefqif;oGm;cJYonfukd olYrsufpdjzifY ukd,fawGYjrifcJYaBumif; ykdykdomom
ajymcJY\/
armifydefonf &GmtvnfodkaY &muf&SdoGm;avjyD/
armifydefjzefYa0aomowif;um; &Gm\tjcm;zuftpGefxd armifydefra&mufrDjyefYvGifYcJYacsjyDwnf;/
]]pGef&J r&PacsmufxJukdckefcsvkdufjyD}}
]]cspfoleJYraygif;&vkdY pGef&J r&PacsmufxcJ kefqif;jyD; aoaBumif;BuHvkdufjyD}}
owif;rSm;um; wpf&GmvkH;okdY jyefYESHUoGm;ayjyD/
odef;iSufBuD;owdu armifydefYaemufokdY xyfcsyfvdkfufum ]]w*D;*D;}}[pfatmfvQuf&Sdonf/ odef;iSufBuD;\&nf&G,fcsufukd
rnfolrQrodBuygacs/
armifydefonf olBuD;tdrfokdYa&mufoGm;onf/ olBuD;rif;ukd pDpOfxm;onfYtwkdif; oHawmfOD;wifvkdufonf/
&G,f&G,fonf owif;qkd;ukdBum;onfESifY pGef&JckefcsoGm;onfqkdaom r&PacsmufxdyfokdYajy;cJYavonf/ &G,f&G,fajy;oGm;
&mwavQmufwGif avtwkduf pGef&v
J ufaqmifay;xm;aomyg0jzLav;u wvlvlvGifYum ygvQuf&Sdayonf/
orD;\tBuHukd&dyfrdaom a':ZHonf &G,f&G,fYaemufrS vkdufygcJYavonf/
]]orD;i,f&G,f&G,f? rrkdufrJygeJY? pOf;pm;ygOD;? pOf;pm;ygOD; orD;i,f}}
&G,f&G,fonf r&PacsmufBuD;\urf;yg;xdyfokdYa&muf&SdoGm;ayjyD/
&G,f&G,fu acsmufurf;yg;teD;wGif&yfvkdufonf/
]]a&SUqufrwkd;eJY? a&SUqufrwkd;ygeJYorD;i,f? acsmufxdyfu ajr[m &THUajraysmYjzpfygw,f? aemufokdYqkwfygvSnfY? trd&Sd&m
jyef vSnfYcJYygvSnfY}}
rdcifBuD;u oem;pzG,fatmfac:vkdufavonf/
&G,f&G,fonf acsmufxdyfwGif&yf&if;rS rdcifjzpfolukd vnfjyefBunfYvkdufonf/ &G,f&G,f\vnfwGifokdif;ywfxm;aomy0gjzL
pav;u acsmufurm;twGif;rSyifYwufwkdufcwfvmaomavBurf;aBumifY txufokdYvGifYum wvGefYvGefYvl;vQuf&Sdayonf/
]]trd? tkd trd? uRefrukd rwm;jrpfygESifYtrd? tarmif pGef&Jr&SdwJYaemufykdif;rSm uRefrtoufqufr&SifcsifawmYjyD?
uRefrukd r&PurmokdYoGm;cGifYjyKygawmYtrd}}
xkdpOftckdufwGif odef;iSufBuD;owdonf acsmufteD;okdY ysH0Jvmav\/ owdu ]]*D;-}}ueJwpfcsufatmfjrnfvkdufonf/
&G,f&G,fESifYa':ZHonf owdukdawGYjrifaomfvnf; owdqkdvkdcsifonfY t"dyg,fukd em;rvnfBuacs/
]]orD;i,f? tkd orD;i,f? trdukdiJYnSmygOD;orD;i,f? jyefvkdufcJYygawmY? trdvmac:r,faemforD;? orD;i,fu vdrmyg
w,fuG,f? 'D&GmrSm orD;raevkdawmY&if trdeJYtwl ta0;&yfukd xGufcGmoGm;BuygpkdY&JUorD;i,f? aoaBumif;awmYrBuHpnfvkdufygeJY
uG,f? trdukdiJYnSmygvSnfY? trd orD;ukdvmac:r,faemf}}
]]tkd trd? rvmygESifY? a&SUokdYrwkd;ygESifY? uRefrqkH;jzwfjyD;ygjyD? uRefr r&PurmokdYoGm;yg&apawmYtrd}}
&G,f&G,fu ESKwfrSvnf;ajymum a&SUokdYvnf; ajcwpfvSrf; wkd;vkdufavonf/ &G,f&G,fYvnfrS y0gjzLav;u Burf;wrf;
aom avxJ0,f w[kwf[kwfjrnfatmif vGifYyg;vQuf&Sday\/
]]tkd orD;&G,f&G,f}}
acsmufurm;xdyfajraysmYay:eif;rdoGm;aom&G,f&G,f\ ajcaxmufrsm;u &THUajrxJepf0ifoGm;um ,kdifueJjzpfoGm;onfukd
jrifvkduf& rdcifjzpfolu tvefYwBum;atmfvkdufavonf/
26

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
]][if}}
&G,f&G,fukd,fwkdifyif &THUajrxJwpwpepf0ifoGm;jyD; acsmufEKS wfcrf;qDokdY rdrdcEmukd,f wtdtdusqif;aeonfukd owdjyKrd
vkdufonfYtcg xdwfvefYoGm;avonf/
odef;iSufBuD;owdu w*D;*D;atmfjrnfum vmvrf;twkdif; ysHoef;oGm;avonf/ wu,fawmY owdonf ae&mrS
tjzpftysufukd pGef&J&Sd&mokdY oGm;a&mufowif;ykdYjcif;yifjzpfyg\/
wpfqifYpum; wpfqifYem;jzifY &G,f&G,fYvkyf&yfukdBum;odoGm;aom&Gmom;rsm;onf r&PacsmufxdyfokdY tvsiftjrefajy;
vmBuavonf/
xkdtcsdefwGif &G,f&G,fum; &GUHajraysmYxJwGif ajctpkHuRH0ifum ESKwfr&atmifjzpfaeavjyD/ &THUajrrsm;u &G,f&G,fYukd wtdtd
jzifY acsmusapum acsmufxJokdY edrfYqif;apvQuf&SdayjyD/
xkdpOftcdkufrSmyif &GmqDrS w[kefxkd;ajy;vmaeaom pGef&Jukd jrifvkduf&avonf/ pGef&Jonf ESKwfrSvnf; &G,f&G,fY
trnfukd atmfac:vQuf&Sdayonf/
]]&G,f&G,f? &G,f&G,f? rSm;r,f? rSm;r,f? tarmifraobl;? pGe&f Jraobl;? &G,f&G,f? &G,f&G,f}}
&G,f&G,fa&m rdcifjzpfolyg aBumiftoGm;BuavawmYonf/
]]&G,f&G,f? tarmifraoygbl;? tarmifaow,fqkdwm owif;rSm;yg? &G,f&G,f? acsmufxJukdckefrcseJY? tarmifvmjyD}}
&G,f&G,fYxuf &G,f&G,f\rdcifrSm tm;wuf0rf;omoGm;avonf/ acsmufxJckefcs&efjyifaeaomorD;ukd u,fwifEkdfifawmY
rnfaum/
&G,f&G,fuawmY ukd,fYtajctaeukd,ef m;vnfoabmaygufum aBuuGJ0rf;enf;oGm;rdavjyD? olr&yfaeaom&THUajrum;
olrukd acsmufeufxJokdYqGJac:aeayjyD/ taetxm;jyif&efajcESKwfvkdufonfESifY acsmufxJokdY tvsiftjrefusqif;oGm;ayawmYrnf/
]]&G,f&G,f? &G,f&G,f? tarmifvmjyD? jidrfjidrfav;ae? rvSKyfeJY? jidrfjidrfav;ae}}
pGef&Ju &G,f&G,f\taetxm;ukd &dyfrdum tvQiftjref ajy;vm&if;rS owday;vQuf&Sdayonf/
okdYaomf aemufusoGm;ayjyD/ cspfoEl SpfOD;twGuf uHBurmu tcsdefray;awmYygwum;/
]]tarmif? tarmifa& tarmifpGef&J? rSm;ygjyDaum? rSm;jyDaum tarmif&,f}}
&G,f&G,fonf aBuuGJpGm&Gwfqkd&if;rS vufukdajrSmufvkdufonf/
&G,f&G,f\cEmukd,fonf ajrjyifrSvGwfxGufoGm;um acsmufurm;teufxJokdY w[kefxkd;usqif;oGm;avonf/ &G,f&G,f
\vnfrSy0gjzLav; ajyusoGm;onf/
&G,f&G,fonf acsmufurm;xdyfrS &kwfueJaysmufuG,foGm; um aygYyg;aomy0gjzLav;uom avxJwGif0J&if;
usef&pfcJYav onf/
y0gjzLav;onf avxJavayGESifYtwl acwa0Y0Jaeao;onf/ &G,f&G,fYukd,fpm; rdcifESifYcspfolukd ESKwfqufaeoa,mif
ygwum;/
xkdUaemuf y0gav;onfvnf; acsmufteufxJokdY wtdtdusqif;oGm;avawmYonf/
]]&G,f&G,f &G,f&G,f jzpf&av&G,f&G,f&,f}}
acsmufxdyfrS &G,f&G,fusqif;aysmufuG,foGm;onfESifY pGef&Jonf acsmufurm;xdyfokdYa&mufvmav\/ &G,f&G,f acsmufxJ
okdYusoGm;onfYjrifuGif;ukdjrifvkduf&onfYtcg t&kyfBudK;jywfvJusoGm;avawmYonf/
pGef&Jonf vJ&mrSBuKH;xum &G,f&G,fusoGm;aomacsmufxdyfokdYoGm;&efBudK;pm;ao;onf/ &G,f&G,fYrdcifu pGef&J\vuf
rsm;ukd wkHUqGJxm;cJYonf/
]]roGm;ygeJY? rBunfYygeJYawmY om;i,f}}
]]&G,f&G,fYaemufukdvkdufoGm;r,f? tuRefvnf; &G,f&G,fY aemufukdvkdufoGm;yg&apawmYt&D;&,f}}
27

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
]]wpfoufu ESpfouf rjzpfygapeJY? armifYrdbrsm; t&D; &ifuGJovkd ruGJygapeJYawmYuG,f? owdjyKygom;i,f?
t&D;awmif;yefygw,f}}
&G,f&G,fYrdcifu pGef&JukdqGJxm;qJwGif aemufrSvkdufvmaom&Gmom;rsm; teD;okdYa&mufvmavonf/ pGef&Jukd 0kdif;acsmY
armYcsKyfaESmifxm;vkduf&onf/
]]tm;vkH;vGJukefjyD? tm;vkH;vGJukefygjyDAsm? 'g uapmform;armifydefaBumifY? uapmform;armifydef tokH;rusvkdYjzpf&wm?
trav;Asm? b,fvkduHBurm0#faBuG;ygvdrfY? &G,f&G,fa& &G,f&G,f}}
pGef&Ju acsmufeufxJokdYBunfYum jrnfwrf;a&&Gwfvdkufonf/
]]armifaojyDqkdwmod&vkdY olvnf; armifYvdk acsmufxJckefqif;r,fqkdjyD; vkdufvmwmyJom;i,f? armifaojyDqkdwJYowif;
[m bmYaBumifYb,fvdkxGufvmwmvJ? tvdk ckawmY t&D;&JUorD; toufqkH;ygaygY}}
rdcifBuD;u tusdK;taBumif;ajymjy&if; &ifywfukdpkHxkum ikd,kdvkdufjyefonf/
qef;Bu,faomuHBurmqkd;u cspfolESpaf ,mufukd aocGJcGJvkdufavjyDwnf;/
odef;iSufBuD;owd\ aBuuGJpGmatmfjrnfvkdufaomtoHu acsmufurm;wpfavQmufukd vTrf;rkd;oGm;avawmYonf/
_ _ _ _ _
uapmform;armifydefum; xkdtcsdefrSp &GmrSaysmufuG,f oGm;avawmYonf/
olBuD;rif;u pGef&Jtm; acsmYarmYum wpf&GmolEl;El;ESifY ay;pm;vkdufavonf/
]]tzwkdY&JU olBuD;rsdK;&kd;ukdxdef;odrf;zkdYwm0ef[m om;armifrSm&Sdw,f? tz[mvnf; toufBuD;jyD? 'DawmY &Gmt"GefY&Snfa&;
eJYrsdK;&kd;rysuftkyfcsKyfEdkifzkdY olBuD;wm0efukd cktcsdefupvkdY om;armif ,layawmY? rsdK;qufrysufatmifvnf; El;El;ukdvufxyf&
vdrfYr,f? om;armif[m tpOftqufu tbkd;tab;rsm;enf;wl 'D&GmeJU 'D&Gmol&Gmom;awGtay:rSm wm0efausolacgif;aqmif
wpfOD;jzpfygapuG,f}}
&G,f&G,fr&SdawmYonfYaemuf pGef&Jonfvnf; rsdK;&kd;*kPfodumESifY aus;&GmvlxkqEukdiJYuGufum zcifolBuD;rif;pDpOfonfY
twkdif; vkdufemcJY&avawmYonf/
_ _ _ _ _
xkdESpf\ ausmufysHewfylaZmfyGJum; xl;jcm;vSayonf/ awmifay:wpf&GmvkH; rarY&ufp&mtjzpfrsm;BuHKqkHcJY&aom yGJyifjzpf
avonf/
&G,f&G,f acsmufxJusuG,fvGefjyD; ajcmufvBumjrifYaom tcsdefvnf;jzpfayonf/
yGJcif;\a&SUqkH;wGif olBuD;topfpufpufpGef&JESifY ZeD;jzpfolEl;El;wkdYu ae&m,lxm;Buonf/ ode;f iSufBuD;owdu pGef&JyckH;
xufwGif em;aevQuf&Sday\/
ausmufzsmBuD;ysHwufvmonfYtcsdefukda&mufayjyD/
ewfq&mu ausmufysHBuD;a&mufvmawmYrnfjzpfaBumif; &Gmol&Gmom;rsm;ukdtoday;vkduf\/
wD;rSKwfaeaomwl&d,mrsm; toHwdwfqdwfoGm;Buonf/
owdu acsmufESKwfcrf;xufokdYysH0Jvkdufonf/
ausmufzsmBuD;\taetxm;ukd OD;pGmjrifawGUcGifY&vkdufaomodef;iSufBuD;u pl;pl;0g;0g;atmf[pfvdkufav\/
ausmufysHBuD;txufwGif rnfonfYt&m0wKrsm;ygvmavoenf;/ tm;vkH;u pdwf0ifpm;pGmyif apmifYBunfYaeBuavonf/
ausmufysHBuD;onf ajrESifYwpfnDwnf;jzpfum vltrsm; jrifawGUEdkifonfYjrifuGif;twGif;okdYa&mufvmavonf/
]][,f }} ]][m}} ]]tkd}} ]][if}} ]]tvdk}}
28

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
trsdK;rsdK;aom tmar#dwfoHrsm;u yGJcif;tESHUysHUvGifYoGm;avonf/
ausmufzsmBuD;tay:um;
jzLqGwfaomy0guav;/ &G,f&G,f\y0guav;/
pGef&Jvufaqmifay;xm;aom &G,f&G,f\y0gjzLav;wpfckwnf;onfom ausmufzsmay:wGif wifvQufygvmavonf/
y0gav;um; topfyuwdtwkdif; jzLqGwfvQufyif&Sdaeavonf/
vlwkdYonf &G,f&G,fESifYtwlygoGm;aomy0gjzLav;ukdBunfY tHYBoaeqJwGif odef;iSufBuD;owd\ rarQmfvifYaomtjyKtrl
ukd jrifawGUvkduf&avonf/
odef;iSufBuD;onf ]]*D;}}ueJatmf[pfvkdufum ausmufzsmtxufokdYedrfYqif;ysH0Jvkdufavonf/ ol\oefrmcRefxufaom
ajconf;rsm;jzifY y0gjzLav;ukdukyf,lvkdufav\/ y0gjzLav;u odef;iSufBuD;\ajconf;Bum;wGif wef;vef;ygoGm;avonf/
owdonf ol\ocifukd wpfcsufvSnfYBunfYvkdufum ]]*D;}} ueJatmf ESKwfquf[efjyKvkdufavonf/
xkdUaemuf odef;iSufBuD;owdonf &Gmukdaemufausmcdkif;um acsmuf\wpfzufurf;qDokdY w[kefxdk;yHsoGm;avawmYonf/
]]owd owd}}
pGef&Ju wpmpmatmfac:ygaomfvnf; owdum; vSnfYrBunfYygawmYacs/
y0gjzLav;ukd wef;vef;qGJ&if; ysHoef;oGm;aomowdonf wpfzufurf;&Sd cyfa0;a0;rS awmifwef;ukdausmfvGefum
ysHoef;oGm;jyD; vlwkdYjrifuGif;rS aysmufuG,foGm;avawmYonf/
xkdtcsdefrSp odef;iSufBuD;owdukd rnfonfYtcgrQ jyefvnfrjrifawGU&ygawmYacs/
odef;iSufBuD;owdonf rnfonfYtwGufaBumifY xkdokdYjyK&ygoenf;/ &G,f&G,f\y0gjzLav;ukd,laqmifum zGm;zufawmf
ocifukdpGefYcGm ta0;&yfxH bmaBumifYxGufcGmoGm;&ygoenf;/ pGe&f J\vGJrSm;aomtawG;aBumifY &G,f&G,ftoufqkH;&SKH;cJY&rSKtay:
raBueyf ocifukdpdwfemum 'Pfcwfjcif;ayvm;/
]]ewfq&m? ,ckjrifawGU&aomedrdwftm; zwfBum;avmY}}
pGef&J\zcifolBuD;tkdBuD;u ewfq&mukdtrdefYay;vkdufavonf/
ewfq&monf ol\rsufvkH;rsm;ukdrSdwfum ausmufysHewfrif;jrGufBum;rnfYtrdefYukd emcHae[ef&Sdavonf/
cPtBumwGif ewfq&m\rsufvkH;rsm;jyefyGifYvmjyD; jywfom;aomtoHjzifY y&dowftm;vkH;Bum;atmifajymBum;vkdufav
onf/
]]rSefvSyg? ,ckESpfBuKHawGU&onfYedrdwft& uG,fvGefoGm;ol rdef;uav;&G,f&G,fonf &GmokdY aemufwpfzefjyef a&muf
vmygvdrfYrnf}}
]]tvdk bJYES,f aoolrdef;uav;onf 0dnmOftjzpf jyefa&mufvmrnf[k qkdvdkoavm}}
]]r[kwfygolBuD;rif;? &G,f&G,fonf vlom;wpfOD;tjzpfyif &GmokdYjyefa&mufvmaytHY? olronf pGef&JESifY vufquf
xdrf;jrm;aytHY}}
]][,f ewfq&m? b,fuJYokdYjzpfEdkifrSmwkH;? oifYedrdwfzwfpum;rsm; rSm;,Gif;aejyDewfq&m}}
]]uREkfyfoabmjzifY ajymjcif;r[kwfygolBuD;rif;? ausmufysHewfrif;ukd,fwkdif ajymBum;aompum;ESifY uREkfyfjrif&aomykH&dyf
oGifjyifrsm;t& a[majym&jcif;jzpfygonf? uREkfyfrvdrfnmyg? &G,f&G,fonf &GmokdY trSefwu,fjyefvnfa&muf&SdvmygvdrfYrnf}}
_ _ _ _ _

29

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf

uRefawmfonf OD;xkvGrfajymjyaom a&S;'@m&D ZmwfaBumif;ukdem;axmif&if; vGrf;vGrf;armarmcHpm;vkduf&onf/


r&PacsmufwpfcGif aewufvmonfYwkdif ESif;rSKHrsm;u wzGJzGJusaeqJjzpfonf/ acsmuf\wpfzufurf;onfvnf; awm
awmifopfyifrsm;tqkH; awmifwef;BuD;wpfoG,fu ndKUndKUrSdKif;rSdKif;wnf&SdvkdYaeonf/ &SKcif;onf '@m&Dvm obm0ywf0ef;usif
twkdif; wnf&SdaeqJjzpfygonf/
uRefawmfu odef;iSufBuD;owd ysH0ifaysmufuG,foGm;onfY wpfzufurf;rS awmifwef;BuD;qDokdY vSrf;BunfYvkdufonf/
y0gjzLav;ukd ajconf;jzifYukyf,loGm; y0guav; wvGefYvGefYvGifY ygoGm;ykHukdvnf; rsufpdxJ jrifa,mifvmrdavonf/
uRefawmf\tBunfYukd a&SUrS ausmufewf&kyfrsm;xHa&TUvkdufav\/ BuGufom;tzktxpfrsm;jzifY a,musmf;yDovSaom
ewf&kyfwk? yckH;ay:wGif awmifyHjzefY0Jae[ef odef;iSuf&kyfwk? rdef;ryDoaomtvSjzifY ewfzk&m;r&kyfwkrsm;ukd warYwarmBunfYaerd
awmYonf/ ewfzk&m;r&kyfwkwGiaf wmY qufoxm;aomy0gav;rsm;u a&mifpkH vl;vGefYaeayonf/
pdwfxJvnf; OD;xkvGrfajymjycJYaomZmwfaBumif;ukd a&SUrSewf&kyfwkrsm;ESifY tpm;xkd;jrifa,mifaerdav\/
]]'gjzifY 'Dewf&kyfawG[m pGef&JeJY&G,f&G,fukd &nfpl;jyD; xkvkyfxm;wmvm;OD;xkvGrf}}
]]Zmwfvrf;u rqkH;ao;ygbl;q&m}}
]]Asm}}
]]ewfq&ma[majymcJYovkd &G,f&G,f[m &Gmukdjyefa&mufvmcJYygw,f}}
]]acsmufxJusoGm;wJY&G,f&G,f[m raobl;aygY}}
]]aemufESpfaygif;ESpfq,fwdwdBumwJYtcsdefusrS &G,f&G,f jyefa&mufvmwmyg? &G,f&G,f[m aooGm;wJYtcsdefu touf
t&G,ftwkdif; &Gmukdjyefa&mufvmw,fwJY}}
]]'@m&DqefvScsnfvm;Asm? ewfq&ma[movkd pGef&JeJYa&m aygif;oif;&ao;ovm;}}
]]'Dvdkygq&m}}
_ _ _ _ _
rdef;uav;wpfa,muf/ olroGifjyifu yifyef;EGrf;vsvkdY aeonf/ olronf r&PacsmufBuD;eHab; awmpyfrS
qifajcavQmtwkdif; wufvmvQuf&Sdonf/ olr\vnfwkdifwGifawmY jzLazG;aom y0gav;ukd cyfzGzG&pfokdif;xm;vQuf&Sdavonf/
olrpdwfrsm;onf Za0Z0gjzpfae\/
awmpyfta&mufwGif olru &yf ywf0ef;usifukdvSnfYywfBunfY&SKvkdufavonf/
[kwfygw,f? 'Dae&m[m igeJYtarmifpGef&JwkdY csdef;awGUaeusae&myg/
tarmifpGef&J/ tarmifpGef&J[m igYukdapmifYarQmfaerSmyg/ igjyefvmwmawGU&if tarmifpGef&J0rf;omrSmyJ/ igu &G,f&G,fav/
ig[m tarmifpGef&J&JUcspfol&G,f&G,fyJ/
rdef;uav;u olrtawG;jzifYolr aBueyfoGm;avonf/
rdef;uav;wGif tm;tifawGwpfzefjynfvnfjynfYjzdK;vmonf/ wu,fawmY awmawmifxJwGif olrjzwfoef;avQmuf
vm&wm armvSygjyD/ tarmifpGef&J&SdrnfYae&mukd rSef;q olrjyefvmjcif;jzpfygonf/
olronf tm;ukdwif;um ukef;jrifYay:okdYqufavQmufvmcJYonf/ olrvnfwkdifrSy0gjzLav;u avwGifwvGifYvGifY
awmpyftpGefokdY olra&mufoGm;ygjyD/ awmifay:&Gmuav; jrifuGif;ukd olrbGm;ueJjrifvkduf&ayjyD/
tkd [kwfygw,f? 'g igaecJYwJY&Gmuav;yJ/
&Gmuav;u olrpdwfxJpGJaeonfYoGifjyifESiYf tenf;i,fawmYjcm;em;vQuf&Sdayonf/ tdrfajcawG ykdrsm;vmovkd? tdrfrsm;
uvnf; ykdrkdopfvGifaeoa,mif&Sdonf/
30

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
rdef;uav;onf opfawmtpyfrSxGuf &Gmuav;&Sd&mokdY avQmufvmcJYavonf/
&Gmtxdvmvrf;wGif wpfpkHwpfa,mufukdrS olrrawGU&/
olru &GmjcHpnf;&kd;ukdausmfvGef &GmxJokdY0ifcJYonf/
vlom;wpfa,mufukd olryxrqkH;jrifawGUvdkuf&ygjyD/
vkvifysdKwpfa,mufjzpfonf/
]]tkd}}
olr&ifawGvSKyf&Sm;oGm;onf/
Avaumif;aumif;? t&yf&Snf&Snf? a,musmf;yDovSaom vkvifysdKav;u olrukd tHYBopGmai;BunfYaeavonf/
tarmif? tarmifpGef&Jygvm;/
]]tarmif? tarmifpGef &J}}
rdef;uav;ESKwfrS pum;oHrsm;xGufusvmcJYonf/
rdef;uav;onf olrESKwfrSxGufay:vmaompum;rsm;twGuf olrukd,fwkdifyif tHYBooGm;avonf/ olronf ESKwfrS
vTwfueJajymvkdufaom bmompum;ukd ,cifu rwwfuRrf;cJYyg/ tvdktavQmufa&&Gwfvkdufrdaompum;rsm;twGuf olru
awG;r&Ekdifatmifjzpfaerdavonf/
]]tarmifpGef&J? tuRefrtm; rrSwfrdava&mYovm;}}
olru tHYBopGmai;aBumifBunfYaeaomvkvifysdKteD;okdY oGm;a&mufum rcsifYr&JajymBum;vkdufavonf/
]]uREkfyf oifYukdrodygrdef;uav;? toifrnfoljzpfoenf;}}
]]tvkd tarmif&,f? pdwfawGajymif;vJvSygbd? ESr[m tarmifYtwGuf tcspf&qkH;ygqkd? arYjyDvm;tarmif? b,f
avmufrsm;Bumao;vkdYwkef;tarmif&,f? uRefruawmY acsmufxJuae wpfzefjyefxvmjyD; tarmifYqDta&mufvmcJY&w,f?
tarmifuawmY pdrf;um;&ufEkdifygbd}}
]]acsmufxJuaexvmcJYw,f? toifb,folqkdwm qkdygbdrdef;uav;}}
]]uRefr[m &G,f&G,fjzpfonf? toufrucspfvyS gcsnf&JU qkdcJYwJYtarmif? rSwfrdjyDvm;? uRefrtay:rSm [oFmzkd&JUtcspfvdk
&kd;ajruscspfrSmygqkd}}
]][oFmzkd&JUtcspf? [kwfvm;? rdef;uav; uREkfyf oifYukd jrifjrifcsif;arwmouf0ifrdygonf? [oFmzkduJYokdYvnf; cspfEkdif
ygonf? okdYaomf toifrnfoljzpfonf? b,ft&yfuvmonf rod cufygonf? toifuawmY uREkfyftm; od&SdjyD;olwpfa,muf
vdkqufqHaewmukdvnf; tHYBordygonf}}
]]tuRefronf &G,f&G,fjzpfygonf? tuRefrukd rrSwfrdwm qef;ygbd tarmifpGef&J}}
]]pGef&J? [kwfvm;? pGef&Jqkdonf uREkfyftrnfr[kwf? uREkfyf\tztrnfomjzpfonf? uREkfyftrnfum; rkd ;om;-[k
ac:ygonf rdfef;uav;}}
]]tkd b,fvkdawGjzpfukefjyDvJ? rBumvSwJY&ufykdif;twGif;rSm ajymif;vJvSacsuvm;? oifYtrnfu rkd;om;? oifYzcif
trnfu pGef&J? [kwfygp}}
]]rSefygonfrdef;uav;? rnfokdYyifjzpfap uREkfyfjrifjrifcsif; oifYukdarwmouf0ifrdonf? uREkfyftdrfokdYvdkufcJYygavmY}}
]]vkdufygrnf? rBumvSonfY&ufykdif;twGif;rSm tajymif;tvJrsm;vSwJYtjzpfukdapYikvkdvkdY oifYtdrfokdY tuRefr vkdufcJYygrnf?
'gESifY tuRefr\trd a':ZHwpfa,mufaum usef;rmygp}}
]]a':ZH? a':ZHqkdwm &GmtpGefu qif;&JoltbGm;tkdBuD; rSwfw,f? &Sdygw,frdef;uav;}}
]]trdESifYvnf;awGUcsifprf;ygbd? tuRefrukd acsmufxJus aojyD[kxifrSwfaernfYtrdonf tuRefrukdjrifvQif b,f
avmufrsm;0rf;omavrnfenf;}}
31

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
]]uREkfyftdrfokdYoGm;BuygpkdY? rdef;uav;ajymaompum;rsm;ukd uREkfyfem;rvnfEdkifyg? a&SUrDaemufrD oufBuD;&G,ftkdrsm;tm;
ar;jref;ygtHY}}
]]aumif;ygjyDtarmif? aumif;vSygjyD}}
rkd;om;ESifYrdef;uav;wkdY &Gmvnfvrf;twkdif; twlwuG avQmufvSrf;vmBu&m &Gmol&Gmom;rsm;jrifawGUoGm;Buavonf/
i,f&G,folrsm;u vSyacsmarmaomrdef;rysdKukd omrefrQ ai;armBunfY&SKBuaomfvnf;? ouf&G,fBuD;&ifYolrsm;url rdef;rysdK
ukdBunfY tHYBowkefvSKyfukefBuavonf/
]]tvkd [kd[m &G,f&G,fyguvm;}}
]][if &G,f&G,f? &G,f&G,f toufraoyJjyefvmw,f}}
]]&G,f&G,frjzpfEkdif? &G,f&G,facsmufxcJ kefcsoGm;wm ESpfaygif;ESpfq,f&SdjyD? rdef;uav;um; i,f&G,fvGef;oljzpfonf?
&G,f&G,f rjzpfEkdifyg}}
vltrsm;onf pdwf0ifpm;pGmjzifY rkd;om;ESifYrdef;rysdKaemufrS vkdufygoGm;Buavonf/
rkd;om;wkdYtdrfokdYta&mufwGif rkd;om;\rdcif a':El;El;xGufvmum
]]tvdk rdef;rysdKonf om;armifzcif\cspfolESifY wlvSacsuvm;? okdYaomf aovGefoGm;aom&G,f&G,fawmY
r[kwfEkdif}}
-[k toHxGufa&&Gwfvdkufav\/
]]rdef;uav;? toifajymaompum;rsm;ukd &Sif;aya&mY? ae&mwGif &GmrSouf&G,fBuD;&ifYolrsm;vnf; vkdufygvmBujyD?
uREfkyfum; &Gm\olBuD;jzpfygonf? oifajymonfY ya[Vdqefaompum;rsm;ukd uREkfyfpdwf0ifpm;vSonf? vltrsm;Bum;atmif
jyefvnf ajymjyygav}}
]]tkd &Gmol&Gmom;rsm;onf tuRefrtm;BunfY tb,faBumifY tHYBowkefvSKyfaeBuygoenf;? trSefrSm tuRefronf
&GmolwpfOD;omjzpfonf? tuRefronf &G,f&G,fjzpfygonf? rrSwfrdBuygoavm}}
&G,f&G,fqkdolrdef;uav;u &Gmol&Gmom;rsm;ukdvSnfYBunfYumajymvkdufavonf/ pum;rqkH;rDrSmyif olru vlwcsdKUukd
pkdufBunfYum ar;jref;vkdufavonf/
]]t&D;onf tuRefr\oli,fcsif;'D'DESifYwlvSayonf? 'D'DYrdcifvnf; r[kwfyg? toifrnfolenf;}}
]]tkd rdef;uav;? t&D;onf 'D't
D ppfjzpfay\? wpfcsdefu &G,f&G,f\oli,fcsif;jzpfonf}}
]]tvkd tb,faBumifY rQtkdrif;oGm;&oenf; 'D'D? [if [kdzufu OD;&D;ukdvnf; tuRefr\upm;zuf armifeD[k
xifrdygonf? [kwfygp? [kwfonfqkdvQif tHYp&mayy? oifonf tkdrif;vSacsjyD}}
]]rSefygonf? uREkfyfonfarmifeDjzpfygonf rdef;uav;? &G,f&G,fonf uG,fvGefoGm;onfrSm tESpf20&SdygjyD? oifonf
&G,f&G,fr[kwfEdkifyg? oifb,fuvmoenf;? oifrnfolenf;? oifYukd,foif &G,f&G,f[kajymaejcif;tm; uREkfyfwkdYtHYBorday\}}
]]b,fvdk tuRefruG,fvGefcJYwm tESpfESpfq,f&SdjyD? [kwfygp? tkd armifeD? tuRefronf r&PacsmufxJokdYusoGm;
onf rSef\? tuRefr toufrao ,ckuJYokdYjyefvmjcif;jzpfonf}}
]]oifonf toufraocJYonfrSefygu oifYtoufonf uREkfyfwkdYtoufESifYxyfwl&Sd&rnfav? ,ckum; oifonf
i,f&G,fEkysdKvQufyguvm;}}
]]tuRefr owd& acsmufxJrSjyefwufvmcJYjcif;omjzpfonf? ESpfumvrsm;onf rQtxdBumanmif;oGm;jyDvm;? tHYBo
zG,faumif;aypG}}
olru rkd;om;&Sd&modkYvSnfYajymvkdufjyefonf/
]]tkd tarmif? oifYukd tarmifpGef&J[k tuRefruxifcJYonf? oifum; oifYudk,foif pGef&J\om;[kqkdonf? tuRefr
em;vnf&efcufygbd}}
32

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
&G,f&G,fqkdaomrdef;uav;ukd wpf&GmvkH;u tHYBoaeonfYenf;wl? olrukd,fwkdifonfvnf; BuKHqkH&aomtjzpfukd r,kHEkdif
ovkd tHYBovQuf&Sday\/
xkdpOfwGif wpfOD;wpfa,mufoGm;a&mufac:iifaomaBumifY &G,f&G,f\rdcifa':ZHonf olBuD;tdrfokdYa&mufvmavonf/
a':ZHonfrdef;uav;ukdtjrifwGif tHYBopGmjzifY atmf[pfvkdufrdav\/
]][if orD;i,f? &G,f&G,f}}
]]trd? trd? tuRefrukd rSwfrdygp? tuRefrtoufraoyg? tuRefrjyefvmygjyDtrd? tkd trd? trdonf tkdrif;
vSygyaum? &GmrStajymif;tvJrsm;ukd tuRefr tHYBovGef;&ygbdtrd&,f}}
&GmvlBuD;wpfOD;u a&SUukdxGufvmavonf/
]]'Dr,frdef;uav;? oif[m &G,f&G,feJYcGJr&atmifwlwm rSefw,f? oifYukd,foif ao&muxvmouJYokdYajymqkdjcif;ukd
uREkfyfwkdYtm;vkH; 0kdif;tajz&SmBupkdY? wu,fawmY vGefcJYaomESpfaygif;ESpfq,fu uG,fvGefjyD;ol[m ao&Gmu jyefvmw,f
qkdwm rjzpfEkdifyg? &G,f&G,facsmufxJokdYusoGm;jyD;aemufykdif; &Gm\tjzpftysufrsm;ukd uREkfyfajymjyaytHY}}
_ _ _ _ _
]]&G,f&G,fuG,fvGefjyD;aemuf ,cifolBuD;rif;onf pGef&Jtm; El;El;ESifYay;pm;vkdufonf? xkdESpf ausmufysHewfylaZmfyGJwGif
ausmufysHay: &G,f&G,fESifYtwlygoGm;aom y0gjzLav;ukdawGU&onf? xkdy0gav;ukd odef;iSufBuD;owdu ta0;okdYaqmif,loGm;cJYyg
onf? rdef;uav; &G,f&G,fum; xkdpOfuwnf;uyifuG,fvGefcJYjyD;ygjyD}}
]]OD;&D;? tuRefrtm; pGef&Jay;cJYonfYy0gav;rSm y0gav;jzpfygonf? y0gjzLav;onf tuRefrESifYtwltjrJ&Sdae
cJYonf? ,ckxdwkdif&Sdaeonfukd jrifEdkifygonf? tuRefronf acsmufxJokdY vdrfYusoGm;jyD;aemuf owdjyeft&wGif &GmokdYjyefvmjcif;
jzpfygonf? tuRefrtaejzifY acsmufxJokdYvdrfYuscYJjcif;rSm raeYwpfaeYu[k yifxifrdygonf? &Gmjyefa&mufrS tuRefr oduRrf;cJY
olrsm;ukd tkdrif;&ifYa&mfaomo@mefjzifYawGU&onf? tuRefracsmufxJokdYvdrfY uscJYonfrSm ESpfaygif;20BumjyDqkdwmvnf; od&onf?
tuRefrjzifY tb,faBumifYESpf20uGmjcm;oGm;&onfukd rpOf;pm;wwfawmYyg}}
rdef;rysdKu rkd;om;zufokdY wpfvSnfYvSnfYBunfYum ajymvkdufjyefonf/
]]tuRefrcspfolukdawmY ,cifu touft&G,ftwkdif; jyefawGU&onf[kxifygonf? okdYaomf olu ol[m pGef&J&JUom;
[k ajymjyefygonf? tkd OD;&D;? tuRefrwpfa,mufwnf;om tESpf20twGi;f toufBuD;&ifYjcif;r&SdyJ bmaBumifY&Sd&ygoenf;}}
]]&G,f&G,f\cspfol olBuD;pGef&Jvnf; uG,fvGefoGm;ygjyD? pGef&JuG,fvGefcsdefESifY &G,f&G,fuG,fvGefcsdef wpfESpfyifrjcm;yg}}
]]tkd}}
]]pGef&Jonf El;El;ESifYr*FvmaqmifESif;jyD;aemuf olBuD;&mxl;ukdqufcH&&Sdonf? xkdESpftwGif;rSmyif uREkfyfwkdY&GmokdY ukd;awmif
usm;wpfaumif0ifa&mufaESmuf,SufcJYygonf? vlESifYwd&dpmefrsm;ukd 'kuay;cJYaom usm;&kdif;BuD;ukd olBuD;pGef&Jukd,fwkdifESdrfeif;cJY&m
usm;ESifY olwpfjyefukd,fwpfjyefowfykwf&mrS usm;vnf;ao? pGef&Jvnf; aoqkH;cJYygonfrdef;uav;}}
]]tkd jzpf&av}}
]]pGef&JaoqkH;jyD;aemufykdif;rS El;El;wGif pGef&J\ukd,f0ef usef&pfcJYrSef;od&onf? tcsdefoifY rkd;om;ukdarG;vm&mwGif rkd;om;
onf olYzcifESiYfcRwfpGwfwlaomaBumifY rkd;om;ukd pGef&J0ifpm;ol[k wpf&GmvkH;u ,kHBunfaecJYBuygonf? oifonf rkd;om;ukd pGef&J
trSwfjzifY rSm;,Gif;xifjrifjcif;rSm obm0usygonf? BunfavmY- rkd;om;onf pGef&JysdK&G,fpOfutwkdif;r[kwfygavm}}
]]'gjzifY tuRefrua&m bmaBumifYtoufBuD;rvm&ygovJOD;&D;}}
]]rodyg? uREkfyfwkdYem;rvnfawmYyg? vlwpfa,mufonf toufraoyJ tESpfESpfq,fBum arYarsmaeEkdifygovm;?
ewfq&mom&SdvQif ajz&Sif;jyEkdifrnfxifygonf? ,ckrlum; ewfq&mBuD;vnf; uG,fvGefcJYygjyD}}
33

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
]]tkd OD;&D;ESifY&Gmol&Gmom;taygif;wkdY? tuRefrum; &Gmol&G,f&G,ftppfjzpfygonf? rnfol,kH,kH r,kH,kH tuRefronf
&Gm\aemufaBumif;rsm;ukdvnf;odonf? tuRefr\trdukdvnf; rSwfrdonf? tuRefrwGif pGef&J\vufaqmif y0gjzLvnf; ygvm
onf? trsm;,kHonf r,kHonf tyxm; tuRefronf &GmwGif aexkdif&aytHY? olBuD;jzpfaeaom rkd;om;ukdvnf; cGifYjyKyg&ef
tuRefrawmif;qkdygonf}}
]]&G,f&G,fqkdaomrdef;uav;? uREkfyftaejzifY wm;jrpf&ef taBumif;r&Sdyg}}
rkd;om;u jyefajymvkdufavonf/
]]tuRefr\ tkdrif;vSjyDjzpfaomtrdukd tuRefrukd,fwkdif vkyfauR;jyKpkygrnf? trd? trdua&m tuRefrtm; trd\
orD; &G,f&G,ftjzpf ,kHBunfyg\avm}}
]],kHBunfygw,forD;i,f? orD;i,f[m trd&JUorD;qkdwm trd,kHygw,f? orD;av;[m ao&GmujyefvmwJYorD;av;yg}}
]]tkd trd? tdrfukdjyefBuygpkdY}}
ao&Gmjyefrdef;uav;ESifY rkqkd;rBuD;a':ZHwkdYonf olBuD;rkd;om;\tdrf0if;xJrS xGufcGmoGm;Buavonf/
&Gmol&Gmom;rsm;onf wa&GUa&GUxGufcGmoGm;aom rdef;uav;ukdBunfYum Za0Z0gtawG;rsm;jzifY usef&pfcJY&av\/
]]OD;&D;? xkdrdef;uav;[m uREkfyfzcifpGef&J\cspfol&G,f&G,fESifY wu,fyifwlygoavm}}
]]wpfOD;wnf;wpfa,mufwnf;[k xif&avmufatmifyif wlygonf? ESpfaygif;ESpfq,fBumrS ,ciftouft&G,ftwkdif;
jyefay:vmom oHo,0if&ygonf? xkdrdef;uav;ukd &G,f&G,f[kyif xifrSwf&ygonf}}
]]tkd trd? uREkfyftaejzifY Buif,mawmfajrSmufpm;&ef tcsdefoifYaeonfrSm BumvSygjyD? &G,f&G,ftjzpfa&mufvmaom
rdef;uav;ukd jrifjrifcsif;ESpfoufrdygonf trd? uREkfyf olrukd vufxyfxdrf;jrm; olBuD;uawmftjzpf wifajrSmufyg&aptrd}}
rkd;om;u rdcifa':El;El;xHwGif cGifYawmif;vkdufavonf/
]]om;armif? om;armif[m olBuD;wpfa,mufjzpfae trdcGifYrjyKaomfvnf; xkdrdef;rysdKukd aumuf,lajrSmufpm;Ekdifyg
onf? trdxHcGifYawmif;onfYtwGuf 0rf;omygonfom;armif? okdYaomf trdwpfckawG;rdonf? rdef;rysdKrSm &G,f&G,fESifYcRwfpGyf
wljyD; olrukdf,fwkdif&G,f&G,fjzpfaBumif; ajymqkdaeygonf? olronf &G,f&G,\
f tavmif;rS zkwf0ifxvmaom emembm0
aomfvnf; jzpfEkdifonf? raumif;qkd;0g;wapo&JrS vla,mifzefqif;xm;jcif;vnf; jzpfEkdifonf? tkd om;armif? qEaZmrBuD;yg
ESifY? rdef;rysdKukd aocsmpGmavYvmjyD;rSomvQif qkH;jzwfapcsifygonf}}
]]aumif;ygjyDtrd? rdef;uav;ukdvnf; avYvmBunfYygrnf? olr\tcspfukd&atmifvnf; BuHaqmifygrnftrd}}
_ _ _ _ _
rkd;om;onf aeYpOfyif rkqkd;ra':ZHtdrfokdYoGm;a&mufum &G,f&G,fqkdaomrdef;uav;ukd awGYqkHcJYavonf/
&G,f&G,fum; cspfolpGef&J0ifpm;onfqkdaom pGef&J\om; rkd;om;tcspfukd tBuGif;rJYvufcHcJYayonf/
]]tuRefronf cspfolukd raygif;oif;cJY&? cspfol0ifpm;aom cspfol\om;onf tuRefr\cspfolyifjzpfygonf}}
olru ,cifb0u olrESifYpGef&JwkdYtaBumif;rsm;ukd jyefvnfajymjycJYonf/ olrjyefvnfajymjyaomtaBumif;rsm;ukd em;
axmif&if; rkd;om;onf ,cifb0u twdwfjzpf&yfrsm;ukd jyef owd&vmav\/
olru rkd;om;tm; awmpyfokdYac:oGm;um ,cifb0u ESpfOD;csdef;awGUcJYonfYae&mav;rsm;ukd jyocJYonf/ twdwfa[mif;
rsm;ukd jyefvnfwl;qGajymjycJYonf/
olrajymaomtaBumif;rsm;xJwGif odef;iSufBuD;owdvnf;ygonf/ ausmufysHewfylaZmfyGJtaBumif;vnf;ygonf/ wpfck
aom ausmufysHewfylaZmfyGJwGif ausmufzsmBuD;ay: [oFmarmifESHygvmonfYESpfu olrESifYpGef&JcspfBudKufcJYykHukdvnf; ajymjycJYonf/
pGef&J vufaqmifay;aom y0gjzLav;taBumif;ukdvnf; y0gjzLav;ukd oufaojyum ajymjycJYjyefonf/
34

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
olronf &GmxJ uapmform;armifydefvkdufvHajymjyaeonfY pGef&JacsmufxJckeq
f if;oGm;jyDqkdonfYowif;ukd ,kHBunfum
olrukd,fwkdif acsmufxJokdYckefqif;&ef BuH&G,fcJYykH? pGef&Jwu,fraoyJvkdufvmonfYtcsdef &GHUajrxJrS&kef;rxGufEdkifyJ acsmufxJokdY
acsmfusoGm;ykHrsm;ukd tao;pdwfjyefajymEdkifayonf/
rkd;om;um; olrukd &G,f&G,ftjzpf vufcH,kHBunfvkdufavonf/ olronf rdcifBuD;El;El;ajymovkd raumif;qkd;0g;wpf
aumif r[kwfyg/ trSefwu,fyif &G,f&G,fjzpfav\/
rkd;om;ESifY&G,f&G,fwkdYonf rkd;rjrifavrjrifaysmfaecJYBuonf/ cspfpum;rsm; ajymrqkH;? terf;rkd;rsm;apGvkdYrqkH;atmif tcspf
BuD;cspfaeBuay\/
olBuD;rkd;om;aysmf&Gifaeoavmuf &Gmol&Gmom; vlBuD;olrrsm;u &G,f&G,fqkdaomrdef;uav;tay:wGif vlavm? 0dnmOf
avm? emembm0avm[k oHo,0ifvQuf&Sdonf/ rdrdwkdY\olBuD;rif; vSnfYpm;cH&rnfukdpkd;&drfvQuf&Sdayonf/
onfvdkESifY &G,f&G,f &GmokdYa&muf&SdvmonfrSm q,f&ufyifwkdifcJYavjyD/
q,f&ufjynfYaomaeYwGif &Gmxl;jcm;aomtjzpfwpfckay:vmcJYavonf/
xkdtjzpfum; r&Pacsmuf\wpfzufurf;rS vlrsdK;jcm;rsm;onf acsmuf\wpfzufxdyfokdYa&mufvmum olwkdYqDrS
aysmufqkH;oGm;aomrdef;uav;wpfa,mufukd &GmwGif jrifrdaomaBumifY pkHprf;yg&ap[k ta&;qkdvmjcif;yifjzpfayawmYonf/
wpfzufurf;rStom;rnf;vlrsdK;rsm;onf wpfzufacsmufxdyfrSae ay20rQuGma0;aom rSmzufurf;qDokdY vSrf;atmf
ajymum ta&;qkdjcif;jzpfayonf/
wpfzufurf;ukda&mufzl;aygufzl; vlrsdK;jcm;pum;ukd em;vnfaomolwpfa,mufu bmomjyefajymjyaomaBumifY od&Sd
&jcif;yifjzpfawmYonf/
xkdolrsm;tajymt& &GmwGif &G,f&G,ftjzpfa&muf&Sdaeaomrdef;uav;rSm olwkdY&GmrSaysmufqkH;oGm;aomrdef;uav;
wpfOD;jzpfEdkifaBumif;od&Sd&av\/
&Gmom;rsm;u tusdK;taBumif;ukd olBuD;rkd;om;xH wifjyvkdufavonf/
rkd;om;onf &G,f&G,fYudkac:cJYum wpfzufurf;rSvlrsm;ESifYawGUqkH&ef vmcJYav\/
wpfzufEkdifiHom;rsm;ESifY &GmrSvlrsm; acsmuf\wpfzufwpfcsufpDwGif qkHrdBuonfYtcg
xkdolrsm;xHrS &G,f&G,fYukdvufndSK;xkd;um atmf[pfoHrsm; ay:xGufvmavawmY\/
]]olBuD;rif;? [kdzuf&Gmom;rsm;u rdef;uav;onf olwkdY&GmrSrdef;uav;jzpfaBumif; ajymqkdaeBuygonf}}
bmomjyefolu ajymvkdufavonf/
]]rdef;uav;\rdbrsm;vnf; wpfzuf&yfaeBuygonf}}
]]bJYeJYvJ&G,f&G,f? ESrukd wpfzufe,fjcm;u olwkdYxHrS aysmufqkH;oGm;aomrdef;uav;[kajymqkdaeBuw,fwJY? oifY&JUrdb
qkdolrsm;vnf; ygw,fwJY? rSefygovm;}}
]]tarmif? tuRefr bmrSrodyg? olwkdYukdvnf; rodyg}}
]][if}}
]]okdYaomf wpfckxl;qef;vSygonf? olwkdYajymaom bmomjcm;pum;rsm;ukd tuRefr em;vnfaeygonf}}
]]'DvdkjzifY wpfckckawmY qufpyfrSK&SdvdrfYrnf[k uREkfyfxifonf? xkdvlrsm;ESifYrsufESmcsif;qkdifawGUqkHajymqkdrSom oifY
ayrnf? olwkdYtm; zufurf;okdYvma&muf&ef zdwfac:ay;yg}}
bmomjyefolu wpfzufEdkifiHom;tom;rnf;rsm;tm; zufokdYul;cJY&efzdwfac:um vrf;nTefay;vkdufavonf/
_ _ _ _ _

35

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf

wpfzufEkdifiHom;rsm;onf acsmuf\tedrfYykdif;rS opfawmxJokdYjzwfoef;vmcJY&m ESpf&ufBumcsdefwGif rkd;om;wkdY\


awmifay:&GmokdYa&muf&Sdvmav\/
&GmrSvlBuD;olrrsm;uvnf; &G,f&G,fYjyoemukdajz&Sif;&ef pkpnf;apmifYBudKaecJYBuavonf/
&GmokdYa&mufonfYESifY wpfzuftkyfpw
k Gifygvmaomrdef;rBuD;onf &G,f&G,fYukdajy;zufum ikd,kdygavawmYonf/
]]orD;uav; rmvm ? bmvkdYtdrfuxGufoGm;&wmvJuG,f? rmrm;wkdYpdwfylvkduf&wm? rm;rm;wkdYeJY jyefvdkufcJYygawmY
orD;av;}}
rdef;rBuD;u &G,f&G,fYtm; olr\orD; rmvmjzpfaBumif; pGyfpGJvkdufavonf/
]]jzpfysufykHukdajymjyygOD;}}
]]rmvm[m uRefr0rf;eJYvG,farG;xm;wJYorD;av;yg? vGefcJYwJYokH;vavmufu avSum;y:uvdrfYusvkdY OD;acgif;ukdxdcdkufrdjyD;
olUpdwfawGajymif;vJoGm;ygw,f? ya,m*q&muawmY rmvmYukd twdwfarYoGm;wmvkdYajymygw,f? tJ'DtcsdefupvkdY uRefrorD;
rmvmu ol[m 'Dzufurf;u &G,f&G,fqkdoljzpfaBumif;? 'Dzufurf;ukdjyefoGm;rSmjzpfaBumif;awG ajymaeygawmYw,f? jyD;awmY
uRefrodrf;qnf;xm;wJY y0gtjzLav;ukd awmif;ygw,f? y0gtjzLav;ukdxkwfay;vkdufawmY 'Dy0gav;[m olYcspfolu ay;xm;wJY
y0gav;jzpfaBumif; ajymygw,f? 'DvkdeJY rmvm[m twdwfarYa0'emcHpm;ae&&mu vGecf JYwJYoDwif;ESpfywfavmufu tdrfuae
aysmufqkH;oGm;cJYygw,f? uRefrwkdYvnf; olajymcJYovkd 'Dzufurf;ukd xGufoGm;wmrsm;jzpfavrvm;vkdY awG;rdjyD;? wpfzufurf;pyf
uae penf;emBunfYawmY rmvmYukd 'D&GmrSm jrifawGU&vkdY ckvkd vma&mufta&;qkd&jcif;jzpfygw,f}}
a&S;rDaemufrDyk*dKvfrsm;tzkdY rmvmYrdcifajymjyaompum;rsm;wGif pOf;pm;p&mtcsufrsm;yg0ifaeayonf/
]]olajymcJYwJYtaBumif;awGudk rSwfrdygp&G,f&G,f}}
]]tuRefr wpfckrSrrSwfrdyg? tuRefr rSwfrdonfu tuRefronf r&PacsmufxJokdYvdrfYuscJYonf? jyefvnfowd&
vmcsdefwGif toufraoao;rSef;odonfESifY awmawmifrsm;ukdjzwfoef;um &GmokdYjyefvmcJYonf? 'gygyJtarmif}}
&G,f&G,fu &kd;om;pGmyif jyefvnfajymjyvkdufayonf/
]]rdef;uav;[m wpfzufurf;oljzpfavmufygw,f? olwkdYzufu vlBuD;olrrsm;ygvmovkd rdcifjzpfoluvnf; a&vnf
atmif &Sif;jyEkdifygw,f? olr[m twdwfarYaeoltrSefjzpfayvdrfYr,f? okdUaomf olrukd,folr wpfcsdefwkH;u&G,f&G,fygvkdY xif
rSwfaejcif;ukd bmaBumifYqkdwm &Sif;vif;atmifodzkdYvkdygw,f? olr&kyfoGif[mvnf; &G,f&G,feJYwlnDaeygw,f? olYrdcifajympum;
rsm;xJrSm y0gjzLtaBumif;vnf; yg0ifaeao;w,f? y0gjzLuvnf; wpfcsdefu pGef&Jay;cJYwJYvufaqmiftrSefjzpfw,f? wpfzuf
urf;om;rsm;tm; y0gjzLrnfokdY&&SdykHukd ar;jref;ay;ygavmY}}
&G,f&G,fa&mufvmpOfu pkHprf;ppfaq;cJYaomOD;&D;uyif jyoemukdajz&Sif;Edkif&ef bmomjyefoltm; wpfzufokdYar;ckdif;vkduf
avonf/
rmvmYrdcifu y0gjzLav;&&SdvmykHukd ajymjycJYavonf/
]]uRefrwkdYvifr,m;[m tdrfaxmifusjyD; ESpftawmfBumwJYtxd om;orD;rxGef;um;cJYygbl;? wpfaeYrSm uRefrwkdY
awmif,mvkyfaewkH; odef;iSufBuD;wpfaumif[m acsmufurm;&Sd&mzufuae awmifwef;ukdausmfvGefjyD; uRefrwkdYtvkyfvkyfaewJY
awmxJukd ysHoef;vmwmawGU&ygw,f? odef;iSufBuD;&JUvufonf;rsm;Bum;rSm jzLazG;aomt&mwpfckukdo,f,lvmcJYygw,f
]]odef;iSufBuD;[m uRefrwkdYvifr,m; tvkyfvkyfaewJYae&mxd &Jwif;pGmysHoef;vmjyD; vufxJut&mukd uRefrwkdY xrif;
awmif;ay:rSm csxm;vkdufjyD;rS ysHoef;oGm;ygw,f? xkdt&mukd uRefroGm;BunfYwJYtcgrSm rdef;rysdKrsm;jcHKwJY y0gtjzLav;
wpfckjzpfaewmukdawGU&ygawmYw,f? uRefr[m y0gjzLav;ukd aowmxJrSm w&kdwaoodrf;qnf;xm;cJYygw,f

36

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
]]aemufrsm;rBumrDrSm uRefr[mukd,f0ef&SdvmcJYygw,f? arG;zGm;vmwJYtcgrSm orD;uav;jzpfaejyD;? orD;av;[m
jrif&wJYtwkdif; tom;ta&jzL0if;oljzpfaeygw,f? uRefrwkdY tom;ta& rnf;eufolrsm;xJrSm ol[m xl;jcm;vkdYaeygw,f?
uRefrwkdYvifr,m;u orD;av;ukd yef;uav;wpfyGifYeJUwifpm;jyD; rmvmvkdY emrnfrSnfYay;cJYwmygyJ&Sif}}
rmvmYrdcif&Sif;jyaompum;rsm;ukd Bum;vkduf&onfYtcg onfzufurf;rSvlBuD;olrrsm;onf taBumif;pkHukd em;vnf
oabmaygufvdkufavawmYonf/
rmvmonf uG,fvGefol&G,f&G,f0ifpm;aom rdef;uav;ygwum;/
_ _ _ _ _
wpfzufurf;om;{nfYonfrsm;tm; vGefcJYaomESpfESpfq,fu &GmwGifjzpfysufcJYaomjzpf&yfukd jyefvnfajymjyvkdufav
onf/
ausmufysHewfylaZmfyGJwGif ausmufzsmay:ygvmaom &G,f&G,f\y0gav;ukd odef;iSufBuD;owdu csD,loGm;&m wpfzuf
urf;okdYa&muf&SdjyD; y0gukd&&SdoGm;onfYvifr,m;xHwiG f &G,f&G,f\0dnmOfu 0ifpm;cJYjcif;yifjzpfavonf/
,ckb0wGif rmvmtjzpf toufESpfq,f&SdcsdefusrS avSum;ay:rSvdrfYtus OD;acgif;ukdxdcdkufrdum rmvmonf
&G,f&G,fYb0a[mif;ukd tao;pdwf owdjyef&vmjcif;yifjzpfawmY\/
rmvmESifYtwlygvmaom y0gav;rSmvnf; [kdb0u &G,f&G,f\y0gav;yifjzpfaeonfukd tHYBozG,fod&Sdvkduf&avawmY
onf/
_ _ _ _ _
]]rkd;om;eJYrmvm[m vufqufaygif;zufcGifY&cJYygw,f q&m? t&ifb0ucspfuHqkd;cJYwJYcspfolESpfOD;[m b0jcm;jyD; vl0if
pm;jzpfrS zl;pmqkH&wJYtjzpfaygYav}}
OD;xkvGrfu olajymjyaeaomZmwfvrf;ukd tqkH;owfvdkufonf/
]]rkd;om;eJYrmvm[m touf&Spfq,fausmfwJYtxd &kd;ajrusaygif;oif;oGm;cJY&w,fvdkY qkdygw,f}}
]]'gjzifY pkHwGJxkvkyfxm;wJY 'Dewf&kyfESpf&kyf[m pGef&JeJU &G,f&G,fukdxkvkyfxm;wmvm;? rkd;om;eJYrmvmukd xkvkyfxm;
wmvm; OD;xkvGrf}}
]]pkHwGJESpfwGJvkH;ukd &nf&G,fjyD;xkvkyfxm;w,fvdkYyJ qkd&rSmaygYq&m? wu,fawmY a&S;vlrsm;u olwkdYav;pm;&kdaocJYwJY
olBuD;eJUolBuD;uawmfukd *kPfjyKwJYtaeeJY ausmuf&kyfxk *g&0jyKcJYBuwmyg? tcsdefumva&GUavsmjyD; ESpfaygif;rsm;pGmBumvmawmY
'D&kyfwkawGa&SUrSm qkawmif;Bu&if;u ewftaeeJYylaZmfyoaeBuwmyg? olwkdY[m trSefwu,f ewfb0a&mufaew,fvdkY rajymEdkif
ygbl;}}
]]&kyfwkawGa&SUrSm bmtwGufqkawmif;BuwmwkH;}}
]]tcspfa&;twGuf qkawmif;Buwmyg? orD;&nf;pm;pkHwGJrsm; tcspfa&;tqifajyajzmifYjzL;zkYd vmjyD;qkawmif;avY&SdBuyg
w,f? r*FvmaqmifjyD;wJYtcgrSmvnf; &kyfwkawGa&SUrSm vmuefawmYBuygw,f? a'owpfck&JU &kd;&mtpGJtvrf;wpfckaygYq&m?
rdef;rewf&kyfyckH;ay:uy0gawG[m pkHwGJawG ylaZmfyoxm;wmawGaygY}}
uRefawmfwkdYpum;ajymaepOftcdkufrSmyif q,fausmfoufvli,fpkHwGJwpfwGJ a&mufvmavonf/ olwkdYu &kyfwkrsm;a&SU
wGif yqyfwkyfxkdifBuum ESKwfrS wwGwfwGwfqkawmif;aeBuav\/
trsdK;orD;av;u rdef;r&kyfwkxHokdYxoGm;um y0gjzLav;wpfykdifukd qufovkdufavonf/ trsdK;om;av;u y0gav;ukd
,lum &kyfwk\yckH;wGif okdif;jcKHay;vkdufavonf/
37

aqmif;vkvif - wpfausmhjyef0dnmOf
olwkdY\rsufvkH;rsm;rSm awmufyaeonf/ tjyKH;rsm;u 0if;vufaeayonf/ &GmOD;ewfarmifESHxHwGif y0gquf*g&0jyK
qkawmif;vkduf& olwkdY\tcspfa&; tqifajyacsmarmawmYrnf[k wpfxpfcs,kHBunfpdwfcsoGm;ykHrsdK;jzpfayonf/
]]pGef&JeJY&G,f&G,f? rkd;om;eJYrmvmwkdY&JUtcspfZmwfvrf;[m qef;Bu,fvSwJY *E0iftcspfZmwfvrf;wpfyk'fygyJq&m? 'gay
r,fY a0;vHacgifzsm;acsmifusvSwJY 'D&Gmav;utjzpftysufukd odolenf;ygw,f? 'gaBumifY q&mpma&;jyD;rSwfwrf;wifEdkif
atmif uRefawmfu q&mYukd zdwfac:vkdufwmygq&m}}
]][kwfuJY? odyfvSjyD; *rD&qefwJY tcspf0wKav;wpfyk'fygyJAsm}}
uRefawmfu r&Pacsmufurm;xdyfrS &kyfwkBuD;ESpfckukd r0aomBunfYjcif;jzifY aemufwpfzefarmfBunfYrd&if; ajymvdkufav
onf/
aemufcHorkdif;aBumif;ukdodvdkuf&rS ykdBunfYaumif;vmaom &kyfwkBuD;rsm;yifjzpfayawmYonf/
xkdae&mrSxGufcGmvmonfYwkdif pGef&JESifY&G,f&G,f? rkd;om;ESifYrmvmwkdYonf uRefawmf\&ifxJxd ckdwG,fvkdufygvmav
awmYoa,mif xifrSwfrdavawmY\/
_________

aqmif;vkvif

38

You might also like