You are on page 1of 20

Tran S Tung ai so 11

Trang 1




I. HE THC C BAN

1. nh ngha cac gia tr lng giac:

cos
si n
tan
' cot
OP a
OQ a
AT a
BT a
!
!
!
!

Nhan xet:
y , 1 cos 1; 1 sin 1 a a e e e e E
y tana xac nh khi ,
2
a k k Z = +
x
x ,
y cota xac nh khi , a k k Z = x
2. Dau cua cac gia tr lng giac:
Cung phan t
Gia tr lng giac
I II II IV
sina + +
cosa + +
tana + +
cota + +

3. He thc c ban:
sin
2
a + cos
2
a = 1; tana.cota = 1
2 2
2 2
1 1
1 tan ; 1 cot
cos sin
a a
a a
+ ! + !
4. Cung lien ket:
Cung oi nhau Cung bu nhau Cung phu nhau
cos( ) cos a a ! ( ) sin sin a a ! x si n cos
2
a a

!


x

si n( ) sin a a ! cos( ) cos a a ! x cos sin
2
a a

!


x

tan( ) tan a a ! tan( ) tan a a ! x tan cot
2
a a

!


x

cot( ) cot a a ! cot( ) cot a a ! x cot tan
2
a a

!


x




CHNG 0
CONG THC LNG GIAC
Cung hn kem x Cung hn kem
2
x

si n( ) sin a a + ! x si n cos
2
a a

+ !


x


cosin
O
cotang















s
i
n




t
a
n
g

p
A
M
Q
B T'
E
T
ai so 11 Tran S Tung
Trang 2










5. Bang gia tr lng giac cua cac goc (cung) ac biet















II. CONG THC CONG

Cong thc cong:








III. CONG THC NHAN

1. Cong thc nhan oi:
sin2a = 2sina.cosa

2 2 2 2
cos2 cos sin 2cos 1 1 2sin a a a a a ! ! !

2
2
2tan cot 1
tan2 ; cot 2
2cot
1 tan
a a
a a
a
a

! !


2. Cong thc ha bac: 3. Cong thc nhan ba:

0
6
x

4
x

3
x

2
x

2
3
x

3
4
x

x
3
2
x

2x
0
0
30
0
45
0
60
0
90
0
120
0
135
0
180
0
270
0
360
0
sin 0
1
2

2
2

3
2

1
3
2

2
2

0 1 0
cos 1
3
2

2
2

1
2
0
1
2

2
2

1 0 1
tan 0
3
3

1
3

3
1 0 0
cotg
3
1
3
3

0
3
3

1 0

si n( ) si n .cos sin .cos a b a b b a + ! +
si n( ) sin .cos sin .cos a b a b b a !
cos( ) cos .cos si n .sin a b a b a b + !
cos( ) cos .cos si n .si n a b a b a b ! +

tan tan
tan( )
1 tan .tan
a b
a b
a b
+
+ !


tan tan
tan( )
1 tan .tan
a b
a b
a b

!
+


He qua:
1 tan 1 tan
tan , tan
4 1 tan 4 1 tan
x x
x x
x x
+
+ ! !

+

x x


Tran S Tung ai so 11
Trang 3






4. Cong thc bieu dien sina, cosa, tana theo t = tan
2
a
:
at: tan ( 2 )
2
a
t a k ! = + x x th:
2
2
si n
1
t
a
t
!
+
;
2
2
1
cos
1
t
a
t

!
+
;
2
2
tan
1
t
a
t
!



IV. CONG THC BIEN OI
1. Cong thc bien oi tong thanh tch:
si n si n 2sin .cos
2 2
a b a b
a b
+
+ !
si n sin 2cos .sin
2 2
a b a b
a b
+
!
cos cos 2cos .cos
2 2
a b a b
a b
+
+ !
cos cos 2si n .sin
2 2
a b a b
a b
+
!
si n( )
tan tan
cos .cos
a b
a b
a b
+
+ !
si n( )
tan tan
cos .cos
a b
a b
a b

!
si n( )
cot cot
si n .si n
a b
a b
a b
+
+ !
si n( )
cot cot
si n .
b a
a b
a sinb

!
si n cos 2.si n 2.cos
4 4
a a a a

+ ! + !


x x
sin cos 2sin 2cos
4 4
a a a a

! ! +


x x

2. Cong thc bien oi tch thanh tong:
1
cos .cos cos( ) cos( )
2
1
si n .sin cos( ) cos( )
2
1
si n .cos sin( ) si n( )
2
a b a b a b
a b a b a b
a b a b a b
! + +
|
! +
|
! + +
|










Van e 1: TAP XAC NH, TAP GIA TR, TNH CHAN LE, CHU
KY
3
3
3
2
si n3 3sin 4si n
cos3 4cos 3cos
3tan tan
tan3
1 3tan
a a a
a a a
a a
a
a
!
!



2
2
2
1 cos2
si n
2
1 cos2
cos
2
1 cos2
tan
1 cos2
a
a
a
a
a
a
a

!
+
!

!
+



CHNG I
HAM SOLNG GIAC PHNG TRNH LNG GIAC

I. HAM SO LNG GIAC
ai so 11 Tran S Tung
Trang 4

si n y x ! : Tap xac nh D = R; tap gia tr 1, 1 T !
|
; ham le, chu ky
0
2 T ! x .
* y = sin(ax + b) co chu ky
0
2
T
a
!
x

* y = sin(f(x)) xac nh ( ) f x xac nh.

cos y x ! : Tap xac nh D = R; Tap gia tr 1, 1 T !
|
; ham chan, chu ky
0
2 T ! x .
* y = cos(ax + b) co chu ky
0
2
T
a
!
x

* y = cos(f(x)) xac nh ( ) f x xac nh.

tan y x ! : Tap xac nh \ ,
2
D R k k Z

! +
, `
| )
x
x ; tap gia tr T = R, ham le, chu
ky
0
T ! x .
* y = tan(ax + b) co chu ky
0
T
a
!
x

* y = tan(f(x)) xac nh ( ) f x ( )
2
k k Z = +
x
x

cot y x ! : Tap xac nh
_ a
\ , D R k k Z ! x ; tap gia tr T = R, ham le, chu ky
0
T ! x .
* y = cot(ax + b) co chu ky
0
T
a
!
x

* y = cot(f(x)) xac nh ( ) ( ) f x k k Z = x .

* y = f
1
(x) co chu ky T
1
; y = f
2
(x) co chu ky T
2
Th ham so
1 2
( ) ( ) y f x f x ! s co chu ky T
0
la boi chung nho nhat cua T
1

va T
2
.


Bai 1. Tm tap xac nh va tap gia tr cua cac ham so sau:
a/
2
si n
1
x
y
x

!


b/ si n y x ! c/ 2 sin y x !
d/
2
1 cos y x ! e/
1
si n 1
y
x
!
+
f/ tan
6
y x

!


x

Tran S Tung ai so 11
Trang 5
g/ cot
3
y x

! +


x
h/
si n
cos( )
x
y
x
!
x
i/ y =
1
tan 1 x

Bai 2. Tm gia tr ln nhat, gia tr nho nhat cua ham so:
a/ y = 2sin 1
4
x

+ +


x
b/ 2 cos 1 3 y x ! + c/ sin y x !
d/
2
4sin 4sin 3 y x x ! + e/
2
cos 2sin 2 y x x ! + + f/
4 2
si n 2cos 1 y x x ! +
g/ y = sinx + cosx h/ y = 3sin2 cos2 x x i/ y = si n 3cos 3 x x + +
Bai 3. Xet tnh chan le cua ham so:
a/ y = sin2x b/ y = 2sinx + 3 c/ y = sinx + cosx
d/ y = tanx + cotx e/ y = sin
4
x f/ y = sinx.cosx
g/ y =
sin tan
sin cot
x x
x x

+
h/ y =
3
3
cos 1
sin
x
x
+
i/ y = tan x
Bai 4. Tm chu ky cua ham so:
a/ si n2 y x ! b/ cos
3
x
y ! c/
2
si n y x !
d/ si n2 cos
2
x
y x ! + e/ tan cot 3 y x x ! + f/
3 2
cos sin
5 7
x x
y !
g/ 2sin . cos3 y x x ! h/
2
cos 4 y x ! i/ y = tan(3x + 1)
S: a/ . x b/ 6x. c/ . x d/ 4x. e/ x. f/ 70x. g/ x. h/ .
4
x
i/
3
x


Van e 2: O TH CUA HAM SO LNG GIAC

1/ Ve o th ham so lng giac:
Tm tap xac nh D.
Tm chu ky T
0
cua ham so.
Xac nh tnh chan le (neu can).
Lap bang bien thien tren mot oan co o dai bang chu ky T
0
co
the chon:

0
0, x T
|
hoac
0 0
,
2 2
T T
x



|
.
Ve o th tren oan co o dai bang chu ky.
Roi suy ra phan o th con lai bang phep tnh tien theo vec t
0
. . v k T i !
& &
ve ben trai va phai song song vi truc hoanh Ox (vi i
&
la
vec t n v tren truc Ox).
2/ Mot so phep bien oi o th:
a/ T o th ham so y = f(x), suy ra o th ham so y = f(x) + a bang cach
tnh tien o th y = f(x) len tren truc hoanh a n v neu a > 0 va tnh
tien xuong pha di truc hoanh a n v neu a < 0.
b/ T o th y = f(x), suy ra o th y = f(x) bang cach lay oi xng o
th y = f(x) qua truc hoanh.
ai so 11 Tran S Tung
Trang 6
c/ o th
( ), neu f(x) 0
( )
-f(x), neu f(x) < 0
f x
y f x
u
! !
,
|
c suy t o th y = f(x) bang
cach gi nguyen phan o th y = f(x) pha tren truc hoanh va lay
oi xng phan o th y = f(x) nam pha di truc hoanh qua truc
hoanh.

V du 1: Ve o th ham so y = f(x) = sinx.
Tap xac nh: D = R.
Tap gia tr: 1, 1 .
|

Chu ky: T = 2x.
Bang bien thien tren oan 0, 2
|
x






Tnh tien theo vect 2 . v k i !
& &
x ta c o th y = sinx.
Nhan xet:
o th la mot ham so le nen nhan goc toa o O lam tam oi
xng.
Ham so ong bien tren khoang 0,
2



x
va nghch bien tren , .
2



x
x
V du 2: Ve o th ham so y = f(x) = cosx.
Tap xac nh: D = R.
Tap gia tr: 1, 1 .
|

Chu ky: T = 2x.
Bang bien thien tren oan 0, 2 :
|
x





Tnh tien theo vect 2 . v k i !
& &
x ta c o th y = cosx.
Nhan xet:
o th la mot ham so chan nen nhan truc tung Oy lam truc oi
xng.
Ham so nghch bien tren khoang 0,
2



x
va nghch bien tren khoang
3
, .
2



x
x
1
3
2
x

x

2
x

0
2
x 3
2
x

x 2x
5
2
x
y =
sinx
1
y
x
1
3
2
x


x

2
x


0
2
x

3
2
x

x 2x 5
2
x

y =
cosx
1
y
x

x 0
2
x
x
3
2
x
2x
y


1
0


1



0 0

x 0
2
x
x
3
2
x
2x
y



0


1

0



1 1
Tran S Tung ai so 11
Trang 7
V du 3: Ve o th ham so y = f(x) = tanx.
Tap xac nh: D = R\ ,
2
k k Z

+
, `
| )
x
x
Tap gia tr: R.
Gii han:
2
lim
x
y
ps
! g
x

:
2
x ! s
x
la tiem can ng.
Chu ky: T = x.
Bang bien thien tren ,
2 2



x x
:



Tnh tien theo vect . v k i !
& &
x ta c o th y = tanx.
Nhan xet:
o th la mot ham so le nen nhan goc toa o O lam tam oi
xng.
Ham so luon ong bien tren tap xac nh D.

V du 4: Ve o th ham so y = f(x) = cotx.
Tap xac nh: D = R
_ a
\ , k k Z x
Tap gia tr: R.
Gii han:

0
lim , li m
x x x
y y
p p
! + g ! g
tiem can ng: x = 0, x = x.
Chu ky: T = x.
Bang bien thien tren oan 0,
|
x :





Tnh tien theo vect . v k i !
& &
x ta c o th y = cotx.
Nhan xet:
o th la mot ham so le nen nhan goc toa o O lam tam oi
xng.
Ham so luon giam tren tap xac nh D.
V du 5: Ve o th y = sinx.
Ve o th y = sinx.
T o th y = sinx, ta suy ra o th y = sinx bang cach lay oi xng qua
Ox.

x
2
x
0
2
x

y



0




g
+g

x 0
2
x
x
y



0




+g
g
x
y
3
2
x

x
2
x

O
2
x

x
3
2
x

2x
5
2
x

y = tanx
x
y
2 x 3
2
x

O
2
x

2
x

x
3
2
x

y = cotx
x
2x
y
x 2x 2x

x O x
y = sinx
1
ai so 11 Tran S Tung
Trang 8







V du 6: Ve o th y = sinx

si n , neu sin x 0
si n
-sin x, neu si n x < 0.
x
y x
u
! !
,
|





V du 7: Ve o th ham so y = 1 + cosx.
Ve o th y = cosx.
T o th y = cosx, ta suy ra o th 1 cos y x ! + bang cach tnh tien o
th cos y x ! len truc hoanh 1 n v.
Bang bien thien tren oan 0, 2
|
x :

















V du 8: Ve o th y = sin2x.
y = sin2x co chu ky T = x
Bang bien thien tren oan 0, 2
|
x :



x
2
x

3
2
x

2x
2
x

x O
y = /sinx/
y
1
x
x 0
2
x
x
3
2
x
2x
y = cosx
1
0


1

0
1
y = 1 +
cosx
2
1


0

1
2

2
x

O
y = 1 +
cosx
y
x
x
2
x

x 3
2
x

y = cosx
2
1
1
x
2

x

4

x
0
2
x

2
x

2x x
2
x
0
2
x
x
y = sin2x

0


1

0
1
0
Tran S Tung ai so 11
Trang 9












V du 9: Ve o th y = cos2x.
y = cos2x co chu ky T = x
Bang bien thien tren oan 0, 2
|
x :

















V du 10: Ve o th si n
4
y x

! +


x
co chu ky T = 2x.









2
x

O
y
x x
4
x

4
x

1
3
2
x

2
x

5
4
x

y = sin2x
1
x
2
x

4
x
0
4
x

2
x

2x x
2
x
0
2
x
x
y =
cos2x


1

0
1
0


1

O
y
x
2
x

4
x

1
2
x

4
x

y =
cos2x

1
3
4
x

x x
3
4

x

2
x

4
x
0
4
x

2
x

3
4
x
x
x
4
x
+
3
4
x

2
x

4
x
0
4
x

2
x

3
2
x
0
5
4
x

y sin x
4
x
! +







2
2








1




2
2





0

2
2

1
2
2




0




2
2


ai so 11 Tran S Tung
Trang 10










V du 11: Ve o th cos
4
y x

!


x
co chu ky T = 2x.















V du 12: Ve o th si n cos 2sin
4
y x x x

! + ! +


x
co chu ky T = 2x.














x x
3
4
x

2
x

4
x
0
4
x

2
x

3
4
x
x
x
4
x

5
4
x
x
3
4
x

2
x

4
x
0
4
x

2
x

3
4
x

y cos x
4
x
!







2
2








1




2
2





0

2
2

1
2
2




0




2
2



x x
3
4
x

2
x

4
x
0
4
x

2
x

3
4
x
x
x
4
x
+
3
4
x

2
x

4
x
0
4
x

2
x

3
4
x
x
5
4
x

x
+


sin x
4

2
2


1
2
2

0
2
2

1
2
2

0
2
2


2si n x
4
x
+






1




2



1


0

1
2

1


0



1
sinx cosx +

1
2

1


0

1
2

1


0

1

y

1

Tran S Tung ai so 11
Trang 11











V du 13: Ve o th cos sin 2 cos
4
y x x x

! ! +


x
co chu ky T = 2x.


















V du 14: Ve o th y = tanx + cotx.
Tap xac nh: \ . ,
2
D R k k Z

!
, `
| )
x

Chu ky T = x.








y
x
3
4
x

2
x

4
x

x o
4
x

2
x

3
4
x

x
5
4
x

y = cosx sinx
2
1
1
2
y
x
3
4
x

2
x

4
x

x
o
4
x

2
x

3
4
x

x
5
4
x

y = cosx sinx
2
1
x
2
x

3
x

4
x

6
x

0
6
x

4
x

3
x

2
x

tanx 3 1
3
3
0
3
3
1 3
cotx 0
3
3
1 3 3 1
3
3
0
y =
tanx + cotx





g



4 3
3



2



4 3
3





+g
4 3
3




2

4 3
3

+g
4
x

2
x

O
y
x
3
4
x

2
x

x 5
4
x

3
2
x

x
y = sinx cosx +
4
x

3
2
x

7
4
x

1
2
x x
3
4
x

2
x

4
x

0
4
x

2
x

3
4
x
x
cosx 1
2
2
0
2
2
1
2
2
0
2
2
1
sinx 0
2
2
1
2
2
0
2
2
1
2
2
0
cosx sinx 1 0 1 2 1 0 1 2 1
cosx sinx

1


0

1
2

1


0

1
2

1

ai so 11 Tran S Tung
Trang 12
























I. PHNG TRNH LNG GIAC C BAN

1. Phng trnh sinx = sinE
a/
2
si n sin ( )
2
x k
x k Z
x k
! +
!

! +

E x
E
x E x

b/
si n . : 1 1.
arcsin 2
si n ( )
arcsin 2
x a i eu kien a
x a k
x a k Z
x a k
! e e
! +
!

! +

x
x x

c/ si n sin sin sin( ) u v u v ! !
d/ si n cos sin sin
2
u v u v

! !


x

e/ si n cos sin sin
2
u v u v

! !


x

Cac trng hp ac biet:
si n 0 ( ) x x k k Z ! ! x
si n 1 2 ( )
2
x x k k Z ! ! +
x
x si n 1 2 ( )
2
x x k k Z ! ! +
x
x

2 2
si n 1 sin 1 cos 0 cos 0 ( )
2
x x x x x k k Z ! s ! ! ! ! +
x
x
x
y
y = tanx + cotx
4 3
3

2
4 3
3

2
2
x


3
x


4
x


6
x


6
x

4
x

3
x

2
x
O
II. PHNG TRNH LNG GIAC
Tran S Tung ai so 11
Trang 13
2. Phng trnh cosx = cosE
a/ cos cos 2 ( ) x x k k Z ! ! s + E E x
b/
cos . : 1 1.
cos arccos 2 ( )
x a i eu kien a
x a x a k k Z
! e e
! ! s + x

c/ cos cos cos cos( ) u v u v ! ! x
d/ cos sin cos cos
2
u v u v

! !


x

e/ cos si n cos cos
2
u v u v

! ! +


x

Cac trng hp ac biet:
cos 0 ( )
2
x x k k Z ! ! +
x
x
cos 1 2 ( ) x x k k Z ! ! x cos 1 2 ( ) x x k k Z ! ! + x x

2 2
cos 1 cos 1 sin 0 sin 0 ( ) x x x x x k k Z ! s ! ! ! ! x


3. Phng trnh tanx = tanE
a/ tan tan ( ) x x k k Z ! ! + E E x
b/ tan arctan ( ) x a x a k k Z ! ! + x
c/ tan tan tan tan( ) u v u v ! !
d/ tan cot tan tan
2
u v u v

! !


x

e/ tan cot tan tan
2
u v u v

! ! +


x

Cac trng hp ac biet:
tan 0 ( ) x x k k Z ! ! x tan 1 ( )
4
x x k k Z ! s ! s +
x
x
4. Phng trnh cotx = cotE
cot cot ( ) x x k k Z ! ! + E E x
cot arccot ( ) x a x a k k Z ! ! + x
Cac trng hp ac biet:
cot 0 ( )
2
x x k k Z ! ! +
x
x cot 1 ( )
4
x x k k Z ! s ! s +
x
x

5. Mot so ieu can chu y:
a/ Khi giai phng trnh co cha cac ham so tang, cotang, co mau so
hoac cha can bac chan, th nhat thiet phai at ieu kien e
phng trnh xac nh.
* Phng trnh cha tanx th ieu kien: ( ).
2
x k k Z = +
x
x
* Phng trnh cha cotx th ieu kien: ( ) x k k Z = x
ai so 11 Tran S Tung
Trang 14
* Phng trnh cha ca tanx va cotx th ieu kien ( )
2
x k k Z =
x

* Phng trnh co mau so:
y si n 0 ( ) x x k k Z = = x
y cos 0 ( )
2
x x k k Z = = +
x
x
y tan 0 ( )
2
x x k k Z = =
x

y cot 0 ( )
2
x x k k Z = =
x

b/ Khi tm c nghiem phai kiem tra ieu kien. Ta thng dung mot
trong cac cach sau e kiem tra ieu kien:
1. Kiem tra trc tiep bang cach thay gia tr cua x vao bieu thc
ieu kien.
2. Dung ng tron lng giac.
3. Giai cac phng trnh vo nh.


Bai 1. Giai cac phng trnh:
1) cos 2 0
6
x

+ !


x
2) cos 4 1
3
x

!


x
3) cos 1
5
x

!


x

4) si n 3 0
3
x

+ !


x
5) si n 1
2 4
x
!


x
6) si n 2 1
6
x

+ !


x

7)
)
1
si n 3 1
2
x + ! 8)
)
0
2
cos 15
2
x ! 9)
3
si n
2 3 2
x
!


x

10)
1
cos 2
6 2
x

!


x
11)
)
tan 2 1 3 x ! 12)
)
0
3
cot 3 10
3
x + !
13) tan 3 1
6
x

+ !


x
14) cot 2 1
3
x

!


x
15) cos(2x + 25
0
) =
2
2

Bai 2. Giai cac phng trnh:
1)
) )
si n 3 1 sin 2 x x + ! 2) cos cos 2
3 6
x x

! +


x x

3) cos3 sin2 x x ! 4)
)
0
si n 120 cos2 0 x x + !
5) cos 2 cos 0
3 3
x x

+ + !


x x
6) si n3 sin 0
4 2
x
x

+ !


x

7) tan 3 tan
4 6
x x

! +


x x
8) cot 2 cot
4 3
x x

! +


x x

9)
)
tan 2 1 cot 0 x x + + ! 10)
)
2
cos 0 x x + !
11)
)
2
si n 2 0 x x ! 12)
)
2
tan 2 3 tan2 x x + + !
Tran S Tung ai so 11
Trang 15
13)
2
cot 1 x ! 14)
2
1
si n
2
x !
15)
1
cos
2
x ! 16)
2 2
si n cos
4
x x

!


x


II. PHNG TRNH BAC HAI OI VI MOT HAM SO LNG GIAC









Neu at:
2
si n sin : 0 1. t x hoac t x th ieu ki en t ! ! e e

Bai 1. Giai cac phng trnh sau:
1) 2sin
2
x + 5cosx + 1 = 0 2) 4sin
2
x 4cosx 1 = 0
3) 4cos
5
x.sinx 4sin
5
x.cosx = sin
2
4x 4)
)
2
tan 1 3 tan 3 0 x x + !

5)
)
2
4sin 2 3 1 sin 3 0 x x + + ! 6)
3
4cos 3 2si n2 8cos x x x + !
7) tan
2
x + cot
2
x = 2 8) cot
2
2x 4cot2x + 3 = 0
Bai 2. Giai cac phng trnh sau:
1) 4sin
2
3x +
)
2 3 1 cos3 3 x + = 4 2) cos2x + 9cosx + 5 = 0
3) 4cos
2
(2 6x) + 16cos
2
(1 3x) = 13 4)
)
2
1
3 3 tan 3 3 0
cos
x
x
+ + !
5)
3
cosx
+ tan
2
x = 9 6) 9 13cosx +
2
4
1 tan x +
= 0
7)
2
1
si n x
= cotx + 3 8)
2
1
cos x
+ 3cot
2
x = 5
9) cos2x 3cosx =
2
4cos
2
x
10) 2cos2x + tanx =
4
5

Bai 3. Cho phng trnh
si n3 cos3 3 cos2
si n
1 2sin2 5
x x x
x
x
+ +
+ !

+
. Tm cac
nghiem cua phng trnh thuoc ) 0 ; 2x .
Bai 4. Cho phng trnh : cos5x.cosx = cos4x.cos2x + 3cos2x + 1. Tm cac
nghiem cua phng trnh thuoc ) ; x x .
Bai 5. Giai phng trnh :
4 4 4
5
si n sin sin
4 4 4
x x x

+ + + !


x x
.
Dang at ieu kien
2
si n 0 asin x b x c + + !
t = sinx 1 1 t e e
2
cos cos 0 a x b x c + + !
t = cosx 1 1 t e e
2
tan tan 0 a x b x c + + ! t = tanx ( )
2
x k k Z = +
x
x
2
cot cot 0 a x b x c + + !
t = cotx ( ) x k k Z = x

ai so 11 Tran S Tung
Trang 16
III. PHNG TRNH BAC NHAT THEO SINX VA COSX
DANG: a sinx + b cosx = c (1)

Cach 1:
y Chia hai ve phng trnh cho
2 2
a b + ta c:
(1)
2 2 2 2 2 2
si n cos
a b c
x x
a b a b a b
+ !
+ + +

y at: )
2 2 2 2
si n , cos 0, 2
a b
a b a b
! !
|
+ +
E E E x
phng trnh tr thanh:
2 2
si n .sin cos .cos
c
x x
a b
+ !
+
E E

2 2
cos( ) cos (2)
c
x
a b
! !
+
E F
y ieu kien e phng trnh co nghiem la:
2 2 2
2 2
1 .
c
a b c
a b
e + u
+

y (2) 2 ( ) x k k Z ! s + E F x
Cach 2:
a/ Xet 2
2 2
x
x k k ! + ! +
x
x x x co la nghiem hay khong?
b/ Xet 2 cos 0.
2
x
x k = + = x x
at:
2
2 2
2 1
tan , sin , cos ,
2
1 1
x t t
t thay x x
t t

! ! !
+ +
ta c phng trnh bac hai theo t:
2
( ) 2 0 (3) b c t at c b + + !
V 2 0, x k b c = + + = x x nen (3) co nghiem khi:
2 2 2 2 2 2
' ( ) 0 . a c b a b c ! u + u (
Giai (3), vi moi nghiem t
0
, ta co phng trnh:
0
tan .
2
x
t !
Ghi chu:
1/ Cach 2 thng dung e giai va bien luan.
2/ Cho du cach 1 hay cach 2 th ieu kien e phng trnh co nghiem:
2 2 2
. a b c + u
3/ Bat ang thc B.C.S:

2 2 2 2 2 2
.sin . cos . sin cos y a x b x a b x x a b ! + e + + ! +

2 2 2 2
si n cos
min max tan
x x a
y a b va y a b x
a b b
! + ! + ! !

Bai 1. Giai cac phng trnh sau:
Tran S Tung ai so 11
Trang 17
1) cos 3sin 2 x x + ! 2)
6
si n cos
2
x x + ! 3) 3cos3 sin3 2 x x + !
4) si n cos 2sin5 x x x + ! 5)
) )
3 1 si n 3 1 cos 3 1 0 x x + + !
6) 3si n2 si n 2 1
2
x x

+ + !


x

Bai 2. Giai cac phng trnh sau:
1)
2
2sin 3sin2 3 x x + ! 2)
)
si n8 cos6 3 si n6 cos8 x x x x ! +
3)
3 1
8cos
si n cos
x
x x
! + 4) cosx 3sin 2cos
3
x x

!


x

5) sin5x + cos5x = 2 cos13x 6) (3cosx 4sinx 6)
2
+ 2 = 3(3cosx 4sinx 6)
Bai 3. Giai cac phng trnh sau:
1) 3sinx 2cosx = 2 2) 3cosx + 4sinx 3 = 0
3) cosx + 4sinx = 1 4) 2sinx 5cosx = 5
Bai 4. Giai cac phng trnh sau:
1) 2sin
4
x

+


x
+ sin
4
x



x
=
3 2
2
2) 3cos2 sin2 2sin 2 2 2
6
x x x

+ + !


x

Bai 5. Tm m e phng trnh : (m + 2)sinx + mcosx = 2 co nghiem .
Bai 6. Tm m e phng trnh : (2m 1)sinx + (m 1)cosx = m 3 vo
nghiem.
IV. PHNG TRNH ANG CAP BAC HAI
DANG: a sin
2
x + b sinx.cosx + c cos
2
x = d (1)

Cach 1:
y Kiem tra cosx = 0 co thoa man hay khong?
Lu y: cosx = 0
2
si n 1 sin 1.
2
x k x x ! + ! !s
x
x
y Khi cos 0 x = , chia hai ve phng trnh (1) cho
2
cos 0 x = ta c:

2 2
.tan .tan (1 tan ) a x b x c d x + + ! +
y at: t = tanx, a ve phng trnh bac hai theo t:

2
( ) . 0 a d t bt c d + + !
Cach 2: Dung cong thc ha bac
1 cos2 si n2 1 cos2
(1) . . .
2 2 2
x x x
a b c d
+
+ + !
.sin2 ( ).cos2 2 b x c a x d a c + ! (ay la phng trnh bac nhat oi
vi sin2x va cos2x)

Bai 1. Giai cac phng trnh sau:
1)
) )
2 2
2sin 1 3 sin . cos 1 3 cos 1 x x x x + + !
2)
)
2 2
3sin 8sin .cos 8 3 9 cos 0 x x x x + + !
3)
2 2
4sin 3 3sin .cos 2cos 4 x x x x + !
4)
2 2
1
si n sin2 2cos
2
x x x + !
ai so 11 Tran S Tung
Trang 18
5)
) )
2 2
2sin 3 3 sin .cos 3 1 cos 1 x x x x + + !
6)
2 2
5sin 2 3si n .cos 3cos 2 x x x x + + !
7)
2 2
3sin 8sin .cos 4cos 0 x x x x + + !
8)
) )
2 2
2 1 sin sin2 2 1 cos 2 x x x + + + !
9)
) )
2 2
3 1 sin 2 3si n .cos 3 1 cos 0 x x x x + + !
10)
4 2 2 4
3cos 4si n cos si n 0 x x x x + !
11) cos
2
x + 3sin
2
x + 2 3sinx.cosx 1 = 0
12) 2cos
2
x 3sinx.cosx + sin
2
x = 0
Bai 2. Giai cac phng trnh sau:
1) sin
3
x + 2sin
2
x.cos
2
x 3cos
3
x = 0 2)
2
2 1
3sin . cos sin
2
x x x

!
Bai 3. Tm m e phng trnh : (m + 1)sin
2
x sin2x + 2cos
2
x = 1 co
nghiem.
Bai 4. Tm m e phng trnh : (3m 2)sin
2
x (5m 2)sin2x + 3(2m +
1)cos
2
x = 0 vo nghiem .

V. PHNG TRNH OI XNG

Dang 1: a.(sinx s cosx) + b.sinx.cosx + c = 0
y at: cos sin 2. cos ; 2.
4
t x x x t

! s ! e


#
x


2 2
1
1 2sin .cos si n .cos ( 1).
2
t x x x x t ! s ! s
y Thay vao phng trnh a cho, ta c phng trnh bac hai theo t. Giai
phng trnh nay tm t thoa 2. t e Suy ra x.
Lu y dau:
y cos sin 2 cos 2sin
4 4
x x x x

+ ! ! +


x x

y cos sin 2 cos 2sin
4 4
x x x x

! + !


x x


Dang 2: a.|sinx s cosx| + b.sinx.cosx + c = 0
y at: cos sin 2. cos ; : 0 2.
4
t x x x k t

! s ! e e


#
x


2
1
si n .cos ( 1).
2
x x t ! s
y Tng t dang tren. Khi tm x can lu y phng trnh cha dau gia tr
tuyet oi.

Bai 1. Giai cac phng trnh:
Tran S Tung ai so 11
Trang 19
1)
)
2sin2 3 3 sin cos 8 0 x x x + + ! 2)
)
2 sin cos 3sin2 2 x x x + + !
3)
)
3 sin cos 2sin2 3 x x x + + ! 4)
) )
1 2 1 sin cos sin2 x x x + + !
5) sinx + cosx 4sinx.cosx 1 = 0 6)
) )
1 2 sin cos si n2 1 2 x x x + + ! +
Bai 2. Giai cac phng trnh:
1)
)
si n2 4 cos si n 4 x x x ! 2) 5sin2x 12(sinx cosx) + 12 = 0
3)
) )
1 2 1 sin cos si n2 x x x + ! 4) cosx sinx + 3sin2x 1 = 0
5) sin2x + 2sin 1
4
x

!


x

6)
) )
2
si n cos 2 1 (sin cos ) 2 0 x x x x + + !
Bai 3. Giai cac phng trnh:
1) sin
3
x + cos
3
x = 1 +
)
2 2 sinx.cosx 2) 2sin2x 3 6 sin cos 8 0 x x + + !

VI. PHNG TRNH DANG KHAC

Bai 1. Giai cac phng trnh sau:
1) sin
2
x = sin
2
3x 2) sin
2
x + sin
2
2x + sin
2
3x =
3
2

3) cos
2
x + cos
2
2x + cos
2
3x = 1 4) cos
2
x + cos
2
2x + cos
2
3x + cos
2
4x
=
3
2

Bai 2. Giai cac phng trnh sau:
1) sin
6
x + cos
6
x =
1
4
2) sin
8
x + cos
8
x =
1
8

3) cos
4
x + 2sin
6
x = cos2x 4) sin
4
x + cos
4
x cos
2
x +
2
1
4sin 2x

1 = 0
Bai 3. Giai cac phng trnh sau:
1) 1 + 2sinx.cosx = sinx + 2cosx 2) sinx(sinx cosx) 1 = 0
3) sin
3
x + cos
3
x = cos2x 4) sin2x = 1 + 2 cosx + cos2x
5) sinx(1 + cosx) = 1 + cosx + cos
2
x 6) (2sinx 1)(2cos2x + 2sinx + 1) = 3
4cos
2
x
7) (sinx sin2x)(sinx + sin2x) = sin
2
3x
8) sinx + sin2x + sin3x = 2 (cosx + cos2x + cos3x)
Bai 4. Giai cac phng trnh sau:
1) 2cosx.cos2x = 1 + cos2x + cos3x 2) 2sinx.cos2x + 1 + 2cos2x + sinx = 0
3) 3cosx + cos2x cos3x + 1 = 2sinx.sin2x
ai so 11 Tran S Tung
Trang 20
4) cos5x.cosx = cos4x.cos2x + 3cos
2
x + 1
Bai 5. Giai cac phng trnh sau:
1) sinx + sin3x + sin5x = 0 2) cos7x + sin8x = cos3x sin2x
3) cos2x cos8x + cos6x = 1 4) sin7x + cos
2
2x = sin
2
2x + sinx
Bai 6. Giai cac phng trnh sau:
1) sin
3
x + cos
3
x +
1
si n2 .sin
4
2
x x

+


x
= cosx + sin3x
2) 1 + sin2x + 2cos3x(sinx + cosx) = 2sinx + 2cos3x + cos2x

You might also like