FUNKCJE ZESPOLONE

Lista zada
2005/2006
Opracowanie: dr Jolanta Dugosz
Liczby zespolone
1.1
Obliczy wartoci podanych wyrae:
a)
_
2 +
1
4
i
_
(5 + i); b) (3 i)(4 + 2i); c)
_
1
4
+ i
_
2
;
d) (1 + i)
4
; e) (2 + 3i)
3
; f)
2 + 3i
1 i
;
g)
(1 + i) (2 i)
(1 i)
2
.
1.2
Niech z = x + iy, gdzie x, y R. Znale podane wyraenia:
a) Re
_
z
2
_
; b) e
|z|
; c)

z
2

;
d) |z
n
|; e) Im
_
z
3
_
; f) Re
_
zz
2
_
;
g) Im
_
z
z
_
; h) Re
_
1
1 + z
2
_
.
1.3
Przedstawi na paszczynie zespolonej liczb e
i
, gdzie R :
a) e
i
; b) e

2
i
; c) e
3
2
i
; d) e
2ki
dla k Z.
1.4
Obliczy podane pierwiastki. Wynik przedstawi w postaci wykadniczej i algebraicznej (jeli
jest w miar prosta). Poda interpretacj geometryczn:
a)
4

1; b)
9

8i; c)
3

27; d)
3

1 + i.
1.5
Narysowa na paszczynie zespolonej zbiory okrelone podanymi warunkami:
a) |z 1| < 1; b) 2 < |z + 2i| < 3; c) |z 1 + i| > 3;
d) 0 < |1 i z| 4; e) |2iz + 1| 2; f) |z i| = Re z;
g)

4
< arg(z 3 + i)
2
3
; h) |z i| = |z 1|; i) 0 Re (iz) < 1.
1.6
Rozwiza podane rwnania:
a) z
2
+ 4z + 5 = 0; b) z
2
+ (2 4i)z 11 + 2i = 0;
c) z
3
4z
2
+ 6z 4 = 0; d) z
3
8 = 0.
2
Funkcje zespolone zmiennej zespolonej
2.1
Obliczy:
a) sin(2i); b) cos(1 + i); c) Log (4);
d) log (4); e) Log
_

3 + i
_
; f) log
_

3 + i
_
.
2.2
Dowie, e:
a) sin
2
z+cos
2
z = 1; b) sin(z
1
+ z
2
) = sin z
1
cos z
2
+ cos z
1
sin z
2
;
c) e
z
1
+z
2
= e
z
1
e
z
2
; d) e
z+2ki
= e
z
dla k Z; e) e
z
= 0 dla kadego z C.
2.3
Wyznaczy cz rzeczywist i cz urojon podanych funkcji:
a) f(z) = z
2
; b) f(z) =
1
z
; c) f(z) = iz
3
+ z;
d) f(z) = sin z; e) f(z) = ch z; f) f(z) = e
1
z
.
2.4
Pokaza, e istniej liczby zespolone z takie, e: | sin z| > 1, | cos z| > 1.
2.5
Rozwiza podane rwnania:
a) e
z+i
= 4; b) e
z
= e
Re z
; c) cos z = 2; d) sinz = i.
2.6
Napisa wzr odwzorowania w = f(z), gdzie z C, gdy f jest:
a) translacj o wektor z
0
;
b) obrotem o kt (w szczeglnoci dla = /2) wok punktu z = 0;
c) jednokadnoci w stosunku k > 0 o rodku z = 0;
d) odbiciem symetrycznym wzgldem osi Ox, Oy, prostej y = x.
2.7
Jakie jest rwnanie prostej prostopadej do prostej z(t) = z
1
+z
2
t, gdzie t R, i przechodzcej
przez punkt z
0
? Napisa rwnanie prostej prostopadej do prostej z(t) = 2i + (i 2)t, gdzie
t R, i przechodzcej przez punkt z
0
= 2 + i. Wykona rysunek.
2.8
Znale obraz zbioru D przy odwzorowaniu w = f(z). Narysowa zbir D i jego obraz, jeli:
3
a) D =
_
z C : |z 1 + 2i|

5
_
, f(z) = (2 + i)z + 3i;
b) D =
_
z C : 0 arg z

3
, 1 |z| 2
_
, f(z) = z
2
;
c) D =
_
z C :

4
arg z

2
, |z| 1
_
, f(z) =
_

2 +

2i
_
z;
d*) D = {z C : 0 Re z 1, 0 Im z 1}, f(z) = z
2
.
2.9
Znale obraz:
a) i) okrgu |z| = 1; ii) prostej y = x bez punktu (0, 0); przy odwzorowaniu w =
1
z
.
b) i) okrgu |z| = 1 bez punktu z = 1; ii) prostej y = x; przy odwzorowaniu w =
1
z 1
.
2.10
a) Znale obraz prostych x = x
0
, y = y
0
i obraz kwadratu D z Zadania 2.8 d*) przy odwzo-
rowaniu w = e
z
.
b) Odwzorowa obszar D = {z C : 1 < |z| < e, < arg z < } za pomoc funkcji w =
log z (logarytm gwny).
* 2.11
Znale obraz zbioru D = {z C : Re z 0, Im z 0} przy odwzorowaniu
w =
z i
z + i
.
Wykona rysunek.
* 2.12
Zbada cigo podanych funkcji:
a) f(z) =
Re z
1+|z|
; b) f(z) =
_
_
_
Re z
z
dla z = 0,
0 dla z = 0;
c) f(z) =
_
_
_
Re z
2
z
dla z = 0,
0 dla z = 0.
Wskazwka. Przedstawi z
2
w postaci trygonometrycznej.
2.13
Wykaza, e podane funkcje speniaj rwnania Cauchyego-Riemanna:
a) f(z) = e
z
; b) f(z) = cos z; c) f(z) =
1
z
; d) f(z) = log z.
2.14
W jakich punktach podane funkcje maj pochodne, a w jakich s holomorczne? Poda war-
to pochodnej w punktach, w ktrych istnieje:
a) f(z) =
z
|e
z
|
; b) f(z) = z ( Re z)
2
; c) f(z) = ze
|z|
2
; d) f(z) = |z|
2
e
Re z
.
4
2.15
Znale funkcj holomorczn f(z) = u(x, y) + iv(x, y) wiedzc, e:
a) u(x, y) = 2xy + y, f(2) = i;
b) v(x, y) =
y
x
2
+ y
2
, f(2) = 0;
c) v(x, y) = e
x
siny + 2y, f(0) = 5.
Caki funkcji zespolonych
3.1
Napisa rwnania parametryczne podanych krzywych:
a) prostej przechodzcej przez punkty z
1
= 2i, z
2
= 1 i;
b) odcinka czcego punkty z
1
= 0, z
2
= 2i;
c) odcinka czcego punkty z
1
= 2 + i, z
2
= 1;
d) okrgu o rodku z
0
= 2 i i promieniu r = 3;
e) elipsy o rodku z
0
= 0 i posiach a, b;
f) hiperboli y =
1
x
;
g) czci paraboli y = x
2
zawartej midzy punktami z
1
= 1 + i, z
2
=

3 + 3i.
* 3.2
Napisa rwnanie stycznej do krzywej z(t) = t
2
+ i sin t, gdzie t R, w punkcie z
0
odpowia-
dajcym wartoci parametru t
0
=

2
.
* 3.3
Znale kt nachylenia do osi Re z stycznej do krzywej z(t) = t
2
+ it, gdzie t R, w punkcie
z
0
=
3
4
+ i

3
2
.
* 3.4
Okreli punkt i kt przecicia si krzywych o rwnaniach parametrycznych
z(t) = t +
1
8
ti, gdzie t R oraz w(t) = t
2
+
1
t
i, gdzie t R?
3.5
Obliczy podane caki:
a)

2
_
0
(cos t + 2ti) dt; b)
2
_
0
_
1 + (1 + i)t
2
_
dt;
c)

2
_
0
(cos 2t + i sin 2t) dt; d)
1
_
1
_
1 e
t
i
_
dt.
5
3.6
Obliczy podane caki po zadanych krzywych:
a)
_
C
|e
z
| z dz, C odcinek o pocztku i i kocu 1;
b)
_
C
(3z + 1)z dz, C pokrg {z C : |z| = 1, Re z 0} o pocztku i i kocu i;
c)
_
C
e
z
dz, C amana o wierzchokach kolejno 0,

2
,

2
(1 i);
d)
_
C
(z z) dz, C uk paraboli y = x
2
o pocztku 1 + i i kocu 0;
e)
_
C
z Re z
2
dz, C wiartka okrgu {z C : |z| = 2, Re z 0, Imz 0} o pocztku 2i i
kocu 2.
3.7
Obliczy podane caki po wskazanej krzywej regularnej C o zadanym pocztku z
1
i kocu z
2
:
a)
_
C
e
iz
dz, C dowolna krzywa, z
1
= i, z
2
= 0;
b)
_
C
2z cos
_
iz
2
_
dz, C dowolna krzywa, z
1
=

2
, z
2
=

2
i;
c)
_
C
z sin z dz, C dowolna krzywa, z
1
= 0, z
2
=

2
i;
d)
_
C
z dz
z
2
+ 2
, C odcinek, z
1
= 0, z
2
= 1 + i.
3.8
Korzystajc ze wzoru cakowego Cauchyego lub jego uoglnie obliczy podane caki:
a)
_
C
e
z
dz
z(z 2i)
, C okrg |z 3i| = 2 zorientowany dodatnio;
b)
_
C
ze
2z
dz
z
2
+ 1
, C amana zamknita o wierzchokach 0, 1+2i, 1+2i zorientowana dodatnio;
c)
_
C
dz
(z
2
+ 9)
2
, C okrg |z 2i| = 2 zorientowany dodatnio;
6
d)
_
C
sin z dz
(z
2

2
)
2
, C okrg |z 3| = 1 zorientowany dodatnio;
e)
_
C
e
z
dz
z (z i)
3
, C okrg |z i| = 1 zorientowany dodatnio.
3.9
Obliczy cak
_
C
dz
(z 1)
3
(z + 1)
3
,
gdzie C jest dodatnio zorientowanym okrgiem o promieniu r i rodku z
0
, jeli:
a) r < 2, z
0
= 1; b) r < 2, z
0
= 1; c) r > 2, z
0
= 1 lub z
0
= 1.
Szeregi zespolone
4.1
Zbada zbieno i bezwzgldn zbieno podanych szeregw:
a)

n=1
(2 + i)
n
3
n
; b)

n=1
e
in
n
2
; c)

n=1
i
n
n
;
d)

n=1
n
2
+ i
in
4
+ 1
; e)

n=1
(n + i)
n
n
n
.
4.2
Znale promienie i koa zbienoci podanych szeregw potgowych:
a)

n=1
z
n
n
2
; b)

n=0
i
n
z
n
n!
; c)

n=0
(1 + i)
n
z
n
;
d)

n=1
(z i)
n
n
2
(1 + i)
n
; e)

n=1
(2i)
n
z
3n
n(1 i)
n
f*)

n=0
2
n
(n!)
2
(2n)!
z
2n
; g*)

n=0
n! z
n
(n + i)
n
.
4.3
Rozwin w szereg Taylora funkcj f(z) w otoczeniu punktu z
0
i znale koo zbienoci
otrzymanego szeregu:
a) f(z) = z sinz
2
, z
0
= 0; b) f(z) =
1
1 + z
, z
0
= i;
c*) f(z) = sin z, z
0
= i; d) f(z) =
cos z 1
z
dla z = 0, f(0) = 0, z
0
= 0;
e) f(z) =
z
2
z + 2
, z
0
= 2; f) f(z) = e
z
, z
0
= i.
7
4.4
Znale wszystkie zera podanych funkcji i zbada ich krotno:
a) f(z) =
_
z
3
+ 1
_
2
z
4
; b) f(z) = z
2
_
e
iz
1
_
; c) f(z) =
sinz
z
;
d) f(z) =
e
z
sin z
; e) f(z) =
sin z
e
z
; f) f(z) = sin z
_
e
iz
1
_
.
Punkty osobliwe i residua
5.1
Znale piercie zbienoci i sum szeregu Laurenta

n=
c
n
z
n
, jeeli:
a) c
n
=
_
0 dla n 0,
2
n1
dla n < 0;
b) c
n
=
_

_
1
(2i)
n+1
dla n 0,
i
n+1
dla n < 0;
c*) c
n
=
_

_
n
2
n+1
dla n 0,
0 dla n = 2,
1 dla n < 0, n = 2.
5.2
Znale rozwinicie funkcji f(z) w szereg Laurenta we wskazanym piercieniu P:
a) f(z) =
1
z(1 z)
, P = {z C : 1 < |z| < };
b) f(z) =
1
z(1 z)
, P = {z C : 0 < |z 1| < 1};
c) f(z) =
z
(z 1)(z + 3)
, P = {z C : 4 < |z + 3| < };
d) f(z) =
z
2
1
(z + 2)(z + 3)
, P = {z C : 2 < |z| < 3};
e) f(z) = (z
2
+ 2z)e
i
z
, P = {z C : 0 < |z| < };
f*) f(z) = ze
1
z1
, P = {z C : 0 < |z 1| < } .
Wskazwka do f*). Wykorzysta rwno z = (z 1) + 1.
5.3
Okreli rodzaj punktw osobliwych odosobnionych podanych funkcji. W przypadku biegu-
nw zbada ich krotno:
8
a) f(z) =
z
2
z
2
+ 1
; b) f(z) =
sin z
z
2

2
; c) f(z) =
z
sin z
;
d) f(z) = z tg z; e) f(z) =
z
2
e
z
1
; f) f(z) = z sin
1
z
;
g) f(z) =
1
z(cos z 1)
; h) f(z) =
e
z
z1
e
z
1
; i*) f(z) =
e
z
1
e
1
z
1
.
5.4
a) Jak oblicza si residua w punkcie istotnie osobliwym?
b) Dlaczego w przypadku punktu istotnie osobliwego prby stosowania wzorw sucych do
obliczania residuw w biegunach musz zakoczy si askiem?
c) Poda przykad funkcji, dla ktrej punkt z = 0 jest istotnie osobliwy i res
0
f(z) = a, gdzie
a jest dowoln liczb zespolon.
5.5
Obliczy residua funkcji f(z) w punktach osobliwych:
a) f(z) =
z + 1
z
2
+ 1
; b) f(z) =
z
2
(z 1)
2
; c) f(z) =
1
z
3
z
5
;
d) f(z) =
1
z
2
cos z
; e) f(z) =
e
z
z
; f) f(z) = ze
1
z
;
g) f(z) =
1
1 z
8
w punkcie z = i.
5.6
Korzystajc z twierdzenia cakowego o residuach obliczy podane caki:
a)
_
C
zdz
z
2
+ 2z + 2
, C okrg |z| = 2 zorientowany dodatnio;
b)
_
C
dz
(z 1)
2
(z
2
+ 1)
, C okrg x
2
+ y
2
= 2x + 2y zorientowany dodatnio;
c)
_
C
e
z
dz
2z
2
i
, C okrg |z| = 1 zorientowany dodatnio;
d)
_
C
dz
e
2z
1
, C okrg |z 2i| = 3 zorientowany dodatnio;
e)
_
C
(z + 1)e
1
z
dz, C okrg |z| =
1
3
zorientowany dodatnio.
5.7
Obliczy podane caki niewaciwe:
a)

x
2
+ 1
x
4
+ 1
dx; b)

dx
(1 + x
2
)
3
; c)

dx
(x
2
+ 2)(x
2
+ 5)
.
9
Przeksztacenie Laplacea
6.1
Narysowa wykres funkcji f(t) i znale jej transformat Laplacea, jeeli:
a) f(t) =
_

_
0 dla t < 0,
t dla t [0, 1],
1 dla t > 1;
b) f(t) =
_

_
1 dla t (0, 1),
1 dla t (1, 2),
0 poza tym.
6.2
Niech L{f(t)} = F(s). Udowodni nastpujce wasnoci przeksztacenia Laplacea i prze-
ksztacenia odwrotnego:
a) L
_
e
at
f(t)
_
= F(s a), gdzie a C;
b) L{f(at)} =
1
a
F
_
s
a
_
, gdzie a > 0;
c) L
1
{F(cs)} =
1
c
f
_
t
c
_
, gdzie c > 0.
6.3
Korzystajc z wasnoci przeksztacenia Laplacea wyznaczy transformaty podanych funkcji:
a) f(t) = sht; b) f(t) = sin
2
t;
c) f(t) = cos (t ) 1(t ); d) f(t) = e
at
sin
2
t;
e) f(t) =
_

_
0 dla t < 0,
t dla t [0, 1],
1 dla t > 1;
f) f(t) =
_

_
1 dla t (0, 1),
1 dla t (1, 2),
0 poza tym.
6.4
Korzystajc z wasnoci przeksztacenia Laplacea wyznaczy transformaty podanych funkcji:
a) f(t) = (at t
0
)
n
; b) f(t) = t sin t; c) f(t) = t
2
cos t;
d) f(t) =
1
2
(sin t + t cos t); e*) f(t) =
sin t
t
; f*) f(t) =
cos t 1
t
;
g*) f(t) =
t
_
0
sin

d.
6.5
Naszkicowa podane oryginay okresowe i znale ich transformaty Laplacea:
a) f(t) =
_
1 dla 2n t < 2n + 1,
1 dla 2n + 1 t < 2n + 2,
gdzie n = 0, 1, 2, ... ;
b) f(t) =
_
t 2n dla 2n t < 2n + 1,
t + 2n + 2 dla 2n + 1 t < 2n + 2,
gdzie n = 0, 1, 2, ... ;
c) f(t) = max {sin t, 0}.
10
6.6
Wykorzystujc cak Laplacea obliczy podane caki niewaciwe:
a)

_
0
e
t
cos t dt; b)

_
0
e

t
2
_
t
4
2t
2
+ 4
_
dt;
c)

_
0
e
2t
sin
_

3
t
_
dt; d*)

_
0
1 e
t
te
2t
dt.
6.7
Metod rozkadu na uamki proste znale orygina, gdy:
a) F(s) =
s
3
3s
2
7s 8
(s + 1)
2
(s
2
+ 4)
; b) F(s) =
4s
3
+ 9s
2
+ 8s + 2
s(s + 2)(s
2
+ 1)
;
c) F(s) =
4s
2
+ 20s + 26
s(s
2
+ 6s + 13)
; d) F(s) =
3s
3
8s
2
+ 21s 8
(s 2)
2
(s
2
+ 2s + 5)
.
6.8
Metod residuw wyznaczy oryginay, ktrych transformatami s podane funkcje:
a) F(s) =
s
(s
2
+ 1)
2
; b) F(s) =
s
2
4
(s
2
+ 4)
2
; c) F(s) =
s 1
s(s
2
+ 2s + 2)
2
.
6.9
Sprawdzi, czy podane funkcje s transformatami Laplacee oryginaw okresowych. Znale
te oryginay i naszkicowa ich wykresy:
a) F(s) =
A
s
(1 e
s
)
2
1 e
2s
; b) F(s) =
1
s
2
1
2

3
2
e
2s
+ e
3s
1 e
3s
; c) F(s) =
1
s
2
+ 1
e
2s
+ e
s
1 e
2s
.
6.10
Metod operatorow rozwiza podane zagadnienia pocztkowe dla rwna rniczkowych:
a) y

+ y = sin t, y(0) = 0;
b) y

6y = 2, y(0) = 1, y

(0) = 0;
c) y

+ 4y

+ 13y = 2e
t
, y(0) = 0, y

(0) = 1;
d) y

2y

+ y = 1, y(0) = 0, y

(0) = 1.
6.11
Metod operatorow rozwiza podane zagadnienia pocztkowe dla ukadw rwna rnicz-
kowych:
a)
_
x

= y,
y

= 2x + 2y,
x(0) = y(0) = 1;
b)
_
x

+ 2y = 3t,
y

2x = 4,
x(0) = 2, y(0) = 3;
c)
_

_
x

= y z,
y

= x + y,
z

= x + z,
x(0) = 1, y(0) = 2, z(0) = 3.
11
6.12
Sprawdzi twierdzenie Borela dla podanych splotw funkcji:
a) t sin t; b) t t
2
; c) cos t e
t
.
6.13
Korzystajc z twierdzenia Borela o splocie wyznaczy oryginay, ktrych transformatami s
podane funkcje:
a) F(s) =
5s
(s
2
+ 1) (s 1)
; b) F(s) =
1
s
2
(s
2
+ 1)
; c) F(s) =
s
(s
2
+ 4)
2
.
12