BAB 3 :PERANAN GURU BIASA SEBAGAI GURU PEMBIMBING 1) Pengumpulan maklumat murid Dua teknik digunakan: Teknik ujian

merujuk kepada ujian2 piawai yg dibntuk untk mngukur ciri2 kanak2 sprti kbolehan ,pencapaian, aptitude, minat, sikap, nilai, dan personality. ujian pencapaian - Merujuk kpda ujian dalam bilik darjah yang dijana oleh guru bertujuan untuk mengukur apa yang diketahui oleh kanak2 berhubung dgn satu2 Matapelajaran. -Tujuan ujian pencapaian adalah untuk mengukur aspek2: +tahap pembelajaran samada tinggi, sederhana atau rendah + kadar pembelajaran, cepat, sederhana atau lambat +prbndingan pencapaian dgn kanak2 lain/ pncapaian sendiri dalam matapelajaran2 lain untuk mengenalpasti kekuatan dan kekurangan trhdp pencapaian akademik yg diperoleh +ramalan mengenai mutu pembelajaran masa depan -berpotensi untuk mengenalpasti potensi kanak2 yg mngalami mslh pembelajran -data awal skor ujian bantu guru rancang inervensi yg relevan. Ujian Aptitud -Aptitud ditakrif sebagai satu ciri yang menunjukkan kebolehan seseorang untuk mencapai kejayaan dalam satu- satu bdg trtntu/ memperoleh pngthuan dan kmhiran khusus berhubung dengan bidang itu. -dibentuk untuk mngukur kebolehan pembelajaran=ujian kecerdasan -berbentuk bateri yg mereangkumi pelbgai jenis ujian bagi mengukur aspek2

penaakulan verbal, kebolehan mekanikal, kefasihan berbahasa, kebolehan numerical. -contoh: Scholastic Aptitude Test(SAT) Inventori minat kerjaya -menetukan minat terhadap satu2 bdg atau kerjaya -ditabir untuk memperoleh profil awal satu kumpulan kanak-kanak yg boleh digunakan sbgai bahan perbincangan dalam sesi kaunseling individu nanti -membantu kanak2 untuk meneroka peluang pendidiakan dan kerjaya yg diceburi kelak. -inventori minat kerjaya yg biasa digunakan: Strong-Campbell Interest Inventory(SCII), Self-Directed Search (SDS), Ohia Vocational Interest Survey (OVIS), Kuder Occupational Interst Survey (KOIS) Ujian dan inventori peronaliti -mendiagnosi masalah emosi yang sedang dialami. -dua jenis pendekatan digunakn untuk mngukur personaiti +Inventori personality: Bersifat objektif dan merangkumi aspek seperti konsep kendiri, penyesuaian social, gaya menyelesailan masalah dan tret2 yg lain. Contoh : senarai semak Mooney, Myers-Briggs Type Indicator + Tenik projektif: Bersifat subjektif dan tdk brstruktur Contoh: Thermatic Aperception Test (TAT), Draw-a-Person Test. Rosschach Inkblot Test Ujian sikap -menentukan pemikiran atau tindakbalas semulajadi terhadap sesuatu objek, peristiwa, institusi, jenis tingkahlaku, seseorang atau kelompok. Bersifat formal

Ditadbir secara individu atau kelompok Hasil penganalisisan skor kanak dlm ujian dibunakan sbgai rujukan dlm sesi bimbingan dan kaunseling. Teknik bukan ujian

-kemudian akan bertanya mengikut rentak soalan yg telah disediakan. -gabungan temubual Temubual tanpa struktur -tidak terikat dengan mana2 soalan yang telah disediakan -bebas untuk bertanya -kemahiran menyoal,kemahiran komunikasi dan pelbagai kemahiran kena ada bagi menggerakkan pemberian maklumat. -contoh: Siapa ingin teruskan?Silakan. Analisis dokumen +guru akan merekod maklumat2 tertntu bg stiap kanak2 dalam dokumen2 khas. +dokumen2 yg disediakan digunakan sebagai rujukan jika terdapat sebarang kes. +dokumen2 tersebut ialah: Kad laporan murid +komen merupakan bahan sokongan serta pengukuhan kepada kejayaan +kebiasaan komen adalah menunjukkan perkembangan social kanak2, kebolehan terkini kanak2, dan menunjukkan usaha tambahan diperlukan. +komen yang dicatat akan memberi gambaran awal seseorang kanak2 dari segi pkmbgan social, tahap kebolehan terkini dan usaha tambahan yg diperlukan. Buku kedatangan murid +butiran khas yang terdapat dalam rekod kedatangan murid ini amata penting untuk pihak sekolah bagi memudahkan mereka menghubungi ibubapa/penjaga kanak2 apabila berlaku kecemasan +juga memberi maklumat mengenai kehadiran murid kesekolah

Pemerhatian +Guru boleh mngetahui tntg tahap pkmbgan kanak2 dari segi fizikl, kognitif dan emosi melalui pemerhatian. +pemerhatian mempunyai tiga tujuan Memahami tingkahlaku kanak2 -Pemerhatian ketika kanak2 menjalani aktiviti harian dalam kelas. -guru perlu beri perhatian kpda komunikasi bukan lisan yang ditunjukkan. Menilai perkembangan kanak-kanak Menilai kemajuan pembelajaran kanak2 +pemerhatian merupakan satu proses saintifik dan berdisiplin kearah pengenalpastian ciri2 tingkahlaku yg tertentu. + pemerhati perlu ketahui apa yang hendak diperhatikan, bagaimana cara untuk merekod, apa yang diperhatikan

Temubual +dilakukan untuk memperoleh maklumat penting +dilakukan juga untuk mengetahui apa yang berlaku dari kesumua pihak +untuk elakkan bias atau prejudis +maklumat yang diperoleh berguna untuk mengurus kes yang timbul. + terdapat 3 jenis temu bual Temubual berstruktur -soalan disediakan terlebih dahulu -contoh: Apakah Isu yang mencetus perselisihan faham tadi? Temubual separa struktur -peringkat awal, guru akan bertanya soalan yang disediakan

+penting untuk mengatasi masalah ponteng sekolah Kad kumulatif murid +setiap kanak2 mempunyai kad kumulatif masing2 +mengandungi rekod maklumat persekolahan seperti: -butiran peribadi termasuk ltr blkg keluarga -rekod kehadiran mngikut tahun persekolahan -sistem sokongan yang diberikan kepada kanak2/keluarga -rekod pencapaian pendidikan mngikt thn persekolahan -anugrah yg pernh diterima -nama guru kls mngkit thun pskolahan -rkd pertukaran sklh -rekod kesihatan 2) Mengenal pasti masalah kanak-kanak Jenis masalah kanak-knak +boleh dibahagikan kepada 5 kategori Konflik interpersonal -kanak2 yg mngalami mslh komunikasi dgn ibubapa, guru2 atau rakan sebaya Konflik intrapersonal -knk2 yg mnghadapi msalah untuk membuat kptsn, prlukan pnjlsan mngenai alternatif2 penyelesaian dan akibat Kekurangan maklumat tentang diri -knk2 yg ingin mengenali diri secara lebih mendalam dr segi kebolehan , kekuatan, minat dan nilai Kekurangan maklumat tentang persekitaran -knk2 perlukan maklumat tntg cara mencapai kejayaan dlm bidang akademik serta kerjaya di dunia pekerjaan. Kekurangan kemahiran + kanak2 perlu belajar mengenai satu2 kemahiran i.

+contoh: cara belajar yg berkesan, tingkahlaku asertif, kemahiran mendengar yg berkesan. Cara-cara mengenalpasti masalah kanak2 +melalui pemerhatian, senarai semak, sosiogram, hasil karya kanak2, foto, audio, video +kaedah pemerhatian yg utama. +borang permerhatian khas yg sering kali digunakan: Rekod anekdot Reod running Persampelan masa Persampelan peristiwa Penulisan dairi BAB 4:TEORI-TEORI KAUNSELING *Rujuk peta minda BAB 5: KEMAHIRAN ASAS KAUNSELING 1. Tahap-tahap dalam kaunseling Terdapat 6 tahap: Mendifinisikan masalah +persediaan awal- membina hubungan dengan kanak2 bermasalah bagi mewujudkan suasana kondusif bagi perjalananan sesi kaunseling. +cara2 yg disyorkan: Menyambut knk2 dngn senyuman dan pnmpilan yg mesra Persilakan duduk Mulakan sesi dgn isu2 yg slmat dan tdk terancam sprti apa khabr? Setelah knk2 kelihatan selesa, penstrukturan sesi di buat Penstrukturan brtujuan untuk menerangkan kpda knk2 mngenai perkara2 sprti tersenarai dibawah agar ianya jelas tntg apa yg berlangsung dlm sesi kaunseling dan mngelakkan knk2 drpd

mempunyai tanggapan yg salah mengenai kaunseling. Perkara2 dlm penstrukturan sesi: -maksud kaunseling -tempoh masa sesi -bilangan sesi -peranan kanak2 dan kaunselor -kerahsian bersyarat Setelah sesi penstrukturan selesai, mendefinisikan masalah knk2 dimulakan Kaunselor kenal pasti isu yg timbul Kaunselor wujudkan peluang bg kanak2 teroka isu Brpandukan gris pnduan dibawah: -tanya kanak2 apakah mtlamat dan objktf yg ngin dicapai melalui sesi kaunseling +skrnya mtlmt atau objktf skr dicapai, bimbing knk2 spya bntuk smula mtlmt atau objktf yg lbih realistik +skrnya knk2 krg psti apa yg ingin dicpai, knsekor jg perlu beri bimbngn yg rapi +yg pntg kanak2 yang menentukan matlamat dan objektif bukannya kaunselor. +galakkan knk2 untuk meceritakan mngenai apa yg ingin dkongsi. +kaunsekor tdk perlu menapi apa yang di katakakan. +biatkan knk2 bercakap dan jgn cepat mencelah +elakkan dri membuat hukuman peribadi trhdp isu yg diceritakan. Kaunselor kena mendengar secara aktif apabila knk2 meluahkan kebimbangan atau masalah Hal ini brtujuan untuk mngnlpasti elemen2 seperti: Kaunselor adalah bertanggung jawab untuk bertindak balas. Maklumbalas akan meningkatkan komunikasi yg lebih berkesan iv. iii. ii.

antara kedua-dua pihak tadi dismping mendefinisikan masalah yg dihadapi oleh kanak2 Menjelaskan jangkaan kanak-kanak +kaunselor memaklumkan sama ada mereka mampu memenuhi jangkaan knk2 +kaunselor memaklumkan jenis perkhidmatan bimbingan dan kaunseling yang ditawarkan. Membuat penerokaan tentang usaha kanakkanak untuk menyelesaikan masalah +merujuk kepada tahap penerokaan isu yang menimbulkan kebimbangan kanak2 +smakin lama proses penerokaan knk2 melalui perkongsian mereka mngnai hal2 peribadi/ orang signifikan, smakin bnyak maklumat yang dibekalkan . +perkara yg perlu diberikan perhatian kaunselor sbgai usaha untuk mendorong kanak2 membuat penerokaan yang lebihg mendalam: -menggunakan kmahiran2 asas kaunseling seperti kmhiran melayan &mndgr, kmhiran mngintepretasi tngkhlaku bkn lisan, kmhiran mmberi tndk balas, kmhiran mngenalpasti masalah, dan kmhiran melaksana intervensi -memberi fokus kpda tgkhlaku bknnya aspek fizikal/peribadi kanak2 -Bersifat objektif & tdk mnghukum -tunjukkan minat ingin membantu -elakkan berlakunya konflik dgn kanak2 -bantu kanak2 memikirkan alternatif 2 penyelesaian ttp tdk memberi apa jua cdgn. Membuat penerokaan tentang usaha baru kanak-kanak ke arah penyelesaian masalah +kaunselor akan melibatkan kanak2 dalam sesi sumbangsaran agar dapat menmeroka dan menjana seberapa banyak alternatif penyelesaian yang boleh +penapisan idea ditunda sehingga knk2 ketandusan idea +kuantiti idea lebih penting dari kualiti idea pada tahap ini.

+kaunselor memulakan sesi cetusan idea +contoh sesi: -Kaunselor lukis bebarapa bulatan dan minta knk2 isi bulatan dengan idea -sekiranya knk2 tdk mmpunyai sbrg idea, kaunselor boleh isi satu atau dua bulatan denga idea sebagai pemangkin bertujuan mnggalkkan knk2 untuk mula berfikir. +setelah senarai lengkap. Knk2 akan menilai setiap alternatif yang terkandung untuk mengenal pasti kejayaan yang dijangkakan demi menyelesaikan masalah mereka. v. Memperoleh komitmen kanak2 untuk mencuba satu cara pnyelesaian yg telah dikenal pasti +knk2 akan memilih satu cara penyelesaian +knk2 akan memberi komitmen msing2 untuk mencubanya. +sebab knpa knk2 perlu pilih sndriri cara penyelesaian: -hanya knk2 sahaja yg plg jelas dngn keadaan situasi sbenar +kdg2 knk2 enggan atau tdk berupaya untuk menceritakan situasi sbnr ataupun pnca isu yg timbul. -kaunselor mmberi knk2 peluang untuk melatih diri dlm proses mmbuat keputusan. Scra tdk lgsg melatih knk2 untuk meningkatkan lagi kmhiran mmbuat kptusan dlm situasi lain. + setelah mencuba cara pnylesaian, knk2 dikehendaki melapor hasil percubaan dlm sesi berikutan. +akhirnya knk2 dan kaunselor akan membuat keputusan cra penyelesaian yg pling berkesan untuk mnyelesaikan mslah yg dihadapi. vi. Menamatkan sesi kaunseling +apbila knk2 sda berupaya untuk menangani masalah yg timbul. +knk2 sda mencapai pertumbuhan kendiri +pabila matlamat kaunseling tercapai +perkara yg kaunselor harus buat ketika menamatkan kaunseling:

-merumus apa yg telah berlaku semasa sesi kaunseling berlangsung -mendapatkan persetujuan kanak2 untuk menamatkannsesi kaunseling -merancang untuk tindakan susulan(jika perlu) +namun jika kanak2 mendapati bahaa semua alternatif penyelesaian masih kurang berkesan/gagal untuk menyelesaikan masalah mereka, sesi baru boleh dimualakan dgn mmebuat temujanji baru. 2. Kemahiran melayan dan mendengar +penting untuk membina asas hubungan yang kukuh antara guru BK dan knk2 + menunjukkan guru BK menyampaikan mesej bahawa beliau bersedia scara fizikal dan psikologikal terhadap apa yg diperkatakan dan dilakukan oleh kanak2 untuk menceritakan apa yg terbuku di hati. Cara melayan kanak2 -guru BK hndklah mnyambut knk2 dengan kemesraan, memastikan keselesaan mereka -amalkan SHOVELER: -S(Face the other Squarely)= pndg terus kearah knk2 -H(Head Nods)=Anggukan kepala -O(adopt on Open posture)= kedudukan badan yang terbuka -V(Verbal Following)= pengesanan secara verbal -E(spEech)= Percakapan -L(Lean towards the Other)= condong badan ke depan. -E(make Eye Contact)= Kontek mata -R(be relatively Relaxed)= berada dalam keadaan releks Cara mendengar secara aktif +Guru BK haruslah mendengar dengan kedua-dua telinga, melihat dan mengekalkan kontek mata,

memberi perhatian spenuhnya dan bersifat empati. +empat perkara yang sering dipupuk guru BK untuk mningkatkan kemahiran mendengar secara aktif: -tidak bercakap tetapi mendengar untuk mengumpul maklumat sebelum membekalkan sebarang maklumat yg diingini knk2. -bersifat tidak menghukum dengan mendengar secara empati -berikan tumpuan sepenuhnya dengan menggunakan kemahiran melayan. -gunakan kesenyapan dengan tidak mencelah semasa knk2 bercakap +kemahiran mendengar secara aktif boleh dibahagikan kepada dua jenis iaitu kemahiran mendengar asas dan kemahiran mendengar lanjutan o Kemahiran mendengar asas -bertujuan untuk memahami klien dgn merangkumi perkara di bawah iaitu: Soalan terbuka Soalan yang menggalakan kanak2 untuk menghuraikan apa yang dipercakapkan. Parafasa -digunakan oleh guru BK setelah sesi kaunseling berlangsung untuk satu tempoh masa. -bertujuan untuk maklumkan kpda knk2 bhwa beliau bkn shja mndengar ttpi memahami apa yg telah dikongsikan. -dalam membuat parafrasa, gunakan satu atau dua kata kunci klien dan gabungkan dengan

perkataan lain yang sama maksudnya. Refleksi perasaan -Kemahiran yg menyampaikan mesej kpda knk2 bahawa guru BK bukan saha memahami malah berempeti terhadap perasaannya. -apabila guru BK berjaya mncerminkan perasaan knk2, sesi kaunseling akan menjadi lebih lancar. -apa yg pntg guru BK hndklah menggunakan perkataan yg menepati perasaan knk2 Dorongan minima -bertujuan untuk menggalakkan knk2 terus bercakap tanpa menggangu aliran pemikran mereka. -contioh: ya, aha, hmm Meminta penjelasan -kurang mendengar /tidak memahami apa yang dipercakapkan -bertujuan untuk memahami apa yang hendak disampaikan Merumus -menyatakan semula kebimbangan kanak2 -bertujuan untuk mengenalpasti isu2 yng benar2 menggangu perasaan kanak2 Menyemak persepsi -berikutan rumusan yang dibuat sebelumnya. -bertujuan untuk menentukan tumpuan kanak2 seterusnya.

Kemahiran mendengar lanjutan Penstrukturan -merujuk kepada usaha guru BK menerangkan tntg apa itu kaunseling termasuk peranan guru BK dan kanak2 dalam sesi kaunseling. -apabila knk2 faham, motivasi akan meningkat untuk mngambil bahagian scara aktif. Mencungkil -kemahiran yng mengkehednaki guru BK memperoleh mkluma khusus daripada kanak2 berkaitan denga satu2 isu 3. Kemahiran menginteprasi tingkah laku bukan lisan Mehrabian (1972) mengenalpasti 3 dimensi berkesan bg guru BK mentafsir tingkahlaku bukan lisan iaitu: 1) Tindak balas semulajadi +kanak2 akan mendampingi seseorang atau perkara yg digemari manakala akan menjauhi dari org atau perkara yang dibenci +perbuatan di lakukan mengikut naluri/ intuisi masing2. +indikator lain yang menunjukkan mereka menggemari ialah kontek mata, sentuhan, condong kedepan, dan sebagainya 2) Perasaan terangsang +perasaan yang tidak bersifat seksual, merujuk keada smngat yg ditunjukkan melalui nada suara dan gerakan fizikal. +indikitor lain ialaha, kontek mata, pelbagai variasi eksperasi muka, pelbagai variasi nada suara, condong ke depan. 3) Sifat dominan

+berkaitan dengan imbangan kuasa dalam satu perhubungan. +menyampaikan maklumat mengenai status, kedudukan, dan kepentingan yang relatif atau di persepsikan +contoh: knk2 yg berasal dari keluarga yg tinggi sosio-ekonomi biasanya kelihata relaks dlm sesi kaunseling.knk2 yg lemah dan berasal dri keluarga miskin akan kelihatan kurang yakin dan berasa rendah diri. 4. Kemahiran memberi tindak balas Memerlukan guru BK memberi perhatian kepada perasaan dan pernyataan lisan knk2 spnjg sesi kaunseling. Memberi tindak balas yang positif seperti: Memberi motovasi Memberi galakan Mencabar secara positif Memberi pujian Anggukan kepala dan dorongan minima seperti hmm Bertanya soalan. Kemahiran yang harus juga dikuasai dalam kemahiran tindak balas seperti: Konfrontasi +Guru Bk akn mnggunakan konfrontasi apabila beliau dapat mengesan terdapat ketidakserasian antara percakapan, komunikasi bukan lisan yang dipamerkan dan diluahkan oleh kanak2. +Konfrontasi bukan bertujuan untuk mencabar knk2 secara negatif, mengecam atau melawannya. +digunakan bersama-sama kemahiran lain untuk melicinkan proses kaunseling, demi memperoleh alternatif2 penyelesaian yg baru.

+garis panduan membuat konfrontasi: -1) bincang semula dgn kank2 pernyataan yg tdk selaras, isu yg mngelirukan, berkonflik dan tdk kongruen. -2) tarik perhatian knk2 trhadap perkara2 tersebut yg tidak serasi, kemudia bantu mereke mengurus konflik yg timbul hingga berjaya. -3) kenalpasti kesan positif konfrontasi yg telah dibuat ke atas pertumbuhan kanak2. 5) 4) 3)

mental dan emosi untuk menerima serta mampu ubah ciri2 tgkhlaku negatif Berikan tindakbalas yang khusus dan konkrit. Jangan bersifat menghukum atau menilai. Sebaliknya beri pengukuhan kepada usaha klien dlm menyelesaikan masalah. Semak reaksi klien trhdp tindakbalas yg diberikan dengan mengemukakan soalan2 yang berikut. adakah komen saya menepati maksudnya: 5. Kemahiran mengenal pasti masalah

Kemahiran mentafsir +guru BK akan cuba mengemukakankpda knk2 satu perspektif baru mengenai masalah yg dialami. Knak2 tdi akan lebih berusaha untuk memahami dan sterusnya lebih berupaya untuk menangani. Kemahiran menyokong +kdg2 masalah yg dihadapi oleh kanak2 agak serius dan tidak setimpal dengan umur mereka. +knk2 perlukan bantuan tambahan dlm bntuk sokongan agar dapat mengatasi ketakutan/ penentangan trhadap perkhidamatan kaunseling. Maklumat tambahan bagi cara memberi tindak balas: 1) Berikan tindakbalas apabila diminta oleh kanak2 yang berkenaan. Ini menujukkan knk2 tersebut bersedia utuk menerima apa sahaja komen, kritikan, teguran dan sebagainya. 2) Fokuskan kepada perkara2 positif/ berada dalam bidang kawalan kanak2. Sekiranya terpaksa memrberi komen yang negatif, mulakan dengan yang positif terlebih dahulu. Namun pastikan kank2 mempunyai ketahanan

+Guru BK akan menggunakan pelbagai jenis strategi untuk mengenalpasti masalah yang dihadapi oleh kanak2. +Strategi yang biasa digunakan ialah sesi tinjauan. Melalaui tinjauan, guru BK boleh mengumpul maklumat penting mengenai isu2 yang mungkin boleh menimbulkan masalah dalam kalangan knk2. +Antara strategi lain ialah termasuk sesi kaunseling individu dan kelompok, pemerhatia yg berjadual dalam kelas dan luar kelas, temubual dengan guru2 kelas dan guru2 mtapelajaran, ujian2 piawai, konferensi ibubapa. 6. Kemahiran melaksana intervensi +intervensi teraputik yang disediakan bagi kanak2 biasanya berbentuk pelbagai modal, iaitu perkembangan, pencegahan, pemulihan, dan krisi. +setiap modal mempunyai teknik/strategi sendiri berdasarkan kepada teori kaunseling yang digunakan oleh guru BK. +sebelum melaksanakan intervensi. Guru BK haruslah melangkapkan diri dngn pengetahuan tntg teknik/strategi yg sedia ada. +seterusnya guru BK haruslah mempraktikkan teknik/strategi dalam sesi kaunseling yang dijalankan.

+sebagai permulaan, langkah baik yg bagi guru BK bagi memulakan sesi kaunseling ialah dengan membuat pemerhatian, namun pemerhatian hendaklah mendapat kebenaran kanak2 selaras dengan etika kaunseling.