CEREBRALNA PARALIZA

- seminarska rabotaMentor: m-r Zoran Kitkaw Izrabotil: Popovska Ina

Cerebralnata paraliza ( paralysis cerebralis) pretstavuva

patolo{ka sostojba koja nastanuva kako posledica na primarno o{tetuvawe na centralniot nerven sistem vo razvojniot period. Cerebralnata paraliza pretstavuva termin so koj se ozna~uvaat golem broj na rstrojstva koi gi poka`uvaat karakteristikite, kako {to se: * ran po~etok - vo prvata godina * prete`no ja zasegnuvaat motorikata * otsustvo na progresija na simptomite

Prevalencija
Prevalencijata na cerebralna paraliza iznesuva 1,5-3 na 1ooo u~ili{ni deca, odnosno 5 na 2000 `ivorodeni deca.Vo R.M ima okolu 2.700 deca so razli~ni formi na cerebralna paraliza.

Etiologija

* Prenatalni faktori: prenatalni infekcii, deluvawe na hemiski i

fizi~ki noksi, konzumirawe alkohol i droga kako i lekovi so kontraindikacija, nepravilna ishrana, krvarewe za vreme na bremenost i dr. * Perinatalni faktori : perinatalna cerebralna anoksija ili asfiksija zaradi prodol`eno ra|awe, zavitkana papo~na vrvca okolu vratot, zapu{uvawe na di{nite pati{ta, bolesti na majkata(dijabet, bubre`na insuficiencija, srceva dekonpenzacija), predvremeno vklu~uvawe ili nenavremeno vklu~uvawe na kislorod za aktivirawe na di{eweto ili poradi prethodno o{tetuvawe na plodot (asiracija na plodova voda), nedonosenost, mehani~ki povredi na mozokot(rigiden plod, patolo{ka pozicija na plodot, anatomski defekti na karlica, inertna matka, forsirana aku{erska intervencija i dr.)

*Postnatalni faktori : neposredni postnatalni traumi i infekcii, neonatalna hiperbilirubinemija koja mo`e da predizvika klini~ka slika na kernikterus ( jadren ikterus), koj naj~esro e rezultat na hemoliti~ka bolest na novorodenoto i dr.

Klini~ka slika
Vo simptomatologijata na cerebralna paraliza predominiraat motorniot hendikep, mentalnata subnormalnost i konvulziite koi ne se sekoga{ prisutni. Imame pove}e vidovi na cerebralna paraliza, i toa: * Spasti~na forma na cerebralna paraliza (piramiden tip). Se razlikuvaat pove}e vidovi na spasti~na forma: 1. Spasti~na kvadriplegija koja se karakterizira so zasegnuvawe na site ~etiri ekstremiteti, zdru`ena e so mentalna retardacija i konvulzii. Kaj decata so ovaa forma motorniot razvoj docni , nekoi deca nikoga{ ne zaoduvaat,a onie {to zaoduvaat poka`uvaat tendencija da odat na prst.

2. Spasti~na paraplegija, koja pretstavuva retka forma kade se zafateni samo dolnite ekstremiteti 3. Hemiplegi~na forma, kade {to motornata odzemenost e lokalizirana na ednata polovina od telotot. Prisutna e homonimna hemianopsija i asterognozija na zasegnatata strana i fokalni konvulzii. 4. Monoplegi~na forma, najretka forma kade {to e zafaten samo eden ekstremite. * Ekstrapiramidna forma
Osnovni simptomi koi se zabele`uvaat se: 1. Atetoti~ni dvi`ewa - toni~ni kontrakcii na muskulite kako posledica na

poremetuvawe vo koordinacijata na muskulnite funkcii. Atetoti~nite dvi`ewa se javuvaat najprvin na prstite na racete (naizmeni~ni dvi`ewa na fleksija, ekstenzija i abdukcija), a potoa se {irat nagore zafa}aj}i i drugi grupi na muskuli kako licevata-mimi~na muskulatura, pri {to imame pojava na razli~ni grimasiiporemetuv. vo govorot.

* Ataksi~na forma Ovaa forma se karakterizira so nespretni, neorganizirani i ~esto bezcelni dvi`ewa so poremetuvawe vo ramnote`ata a se rezultat na o{tetuvawe na dlabokiot senzibilitet i funkcijata na maliot mozok. Prisutna e nemo`nost za izvr{uvawe na zapo~natite dvi`ewa ili aktivnosti do kraj.
* Atoni~na forma , koja se javuva vo 2vida: .Atoni~na diplegija koja se karakterizira so muskulna hipotonija na celoto telo, otsustvo na atetoti~ni dbi`ewa, mentalna retardacija .Kongenitalna cerebralna ataksija , pri koja doen~eto manifestira: hipotonija, lokomotorna ataksija, tremor, spor govor i retko prisutna mentalna retardacija. * Me{ana forma Se sre}ava kombinacija na spasti~na kvadriplegija so atetoza ( otsustvo na muskulna kontrola) ili spasti~ka kvadriplegija so ataksija ( problemi so koordinacijata i ramnote`ata). Klini~kata slika zavisi od lokalizacijata na o{tetuvaweto.

Nevrolo{ki i ortopedski problemi kaj decata so cerebralna paraliza

Decata so cerebralna paraliza imaat pove}e problemi od nevrolo{ka priroda, i toa: epilepti~ni napadi, mentalna retardacija , hiperkineti~ko odnesuvawe (mo`na pojava na ADHD sindromot), imaat problemi vo u~eweto, nedostatok na vnimanie, vizuelni nedostatoci, o{teten sluh, te{kotii pri goltawe i dr. Pokraj toa imame pojava na ortopedski problemi: skolioza, kontrakturi, is~a{eni kolkovi, nesrazmerna dol`ina na nogata i dr.

Terapija na cerebralnata paraliza

Kompletna terapija na decata so cerebralna paraliza se sproveduva vo specijalni ustanovi koi se nameneti i strogo specijalizirani za pru`awe pomo{ na decata koi stradaat od ovaa bolest. Tuka spa|aat: * Fizikalna rehabiliacija , so pomo{ na masa`a, ve`bi * Ortopedsko-hirur{ki postapki * Edukacija na decata i rabota so nivnite roditeli * Simptomatska terapija Vo diferencijalna dijagnoza na cerebralna paraliza se vbrojuvaat: * Heredodegenerativni zaboluvawa * Hidrocefalus * Tumor na mozokot * Golem broj na genetski metabolni rastrojstva * Svingolipidozi * Aminoacidopatii