KEMAHIRAN

BERFIKIR ARAS
TINGGI (KBAT)
Lembaga Peperiksaan

Punca Kuasa Pentaksiran

KBAT
Meningkatkan kerangka pentaksiran bagi
menambahkan item yang menguji
Kemahiran Berfikir Aras Tinggi serta
menggunakan rujukan standard dalam
Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS)
Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia
(PPPM) 2013-2025

Bahagian Pembangunan Kurikulum (2013),

Kementerian Pendidikan Malaysia
mendefinasikan KBAT sebagai
keupayaan untuk mengaplikasikan
pengetahuan, kemahiran dan nilai dalam
membuat penaakulan dan refleksi bagi
menyelesaikan masalah, membuat
keputusan, berinovasi dan berupaya
mencipta sesuatu

Kata
Nama

Kata
Kerja

KBAR merujuk kepada dua domain kognitif yang

menjadi asas dalam pembelajaran iaitu:
Mengingat
Kebolehan mengingat semula atau mengenal pasti
elemen spesifik yang terdapat dalam silibus.
Mentakrif, mengenal pasti, menyenaraikan,
menama, melabel
Memahami
Penggunaan pengetahuan tanpa situasi baharu dan
tidak memerlukan implikasi terhadap pengetahuan
tersebut.
Meringkaskan, merumus, mengkelas,
menerangkan

KBAT berfokus kepada pemikiran aras tinggi dengan

memberi tumpuan kepada:
Mengaplikasi
Kebolehan menggunakan pengetahuan, kemahiran &
nilai untuk melaksanakan sesuatu perkara dalam
situasi baharu.
Menunjuk cara, menjalankan, menggunakan
Menganalisis
Mencerakinkan maklumat kepada bahagian kecil
untuk memahami dengan lebih mendalam dan
melihat hubung kait antara bahagian itu.
Membanding beza, mengurus, menghuraikan

 Menilai
Membuat pertimbangan dan keputusan berdasarkan
kriteria dan standard serta memberi justifikasi.
Mengkritik, membuat hipotesis, memberi
hujah/pendapat, membuat keputusan
Mencipta
Menyatukan elemen untuk membentuk sesuatu;
menyusun, menjana, merancang atau menghasilkan
semula elemen ke dalam corak atau struktur yang
baharu.
Merekacipta, menggabungkan, merangka,
membina

PENTAKSIRAN

APA ITU PENTAKSIRAN?

Proses untuk mendapatkan
maklumat dan seterusnya
membuat penghakiman
tentang produk sesuatu
sistem pendidikan

KONSEP PENTAKSIRAN

Proses

Maklumat

Eviden/bukti tentang prestasi calon

Penghakiman

Langkah/tindakan/operasi yang digunakan

Proses pertimbangan tentang pencapaian calon

Produk

Pengetahuan, kemahiran dan nilai yang

diperoleh calon
1
0

1.
2.
3.
4.

Instrumen
Item
Konteks
Konstruk

1. Instrumen 2. Item 3. Konteks

4.Konstruk

INSTRUMEN

Alat, kaedah, pendekatan, cara atau

mekanisma untuk mendapatkan maklumat
Contoh instrumen pentaksiran

Ujian objektif
Ujian subjektif
Ujian lisan
Ujian amali
Portfolio
Projek
Kajian lapangan
1
2

1. Instrumen 2. Item 3. Konteks

4.Konstruk

KONSEP ITEM
Item ialah perkara atau alat
yang digunakan di dalam
sesuatu instrumen untuk
mendapatkan respons yang
merupakan evidens yang boleh
dipertimbangkan dalam
pentaksiran sesuatu konstruk
1
3

1. Instrumen 2. Item 3. Konteks

4.Konstruk

Item tidak
berulang

Stimulus
Menggunakan stimulus secara
meluas untuk menjana
kemahiran
inferens & penaakulan kritis

Item berbeza setiap

tahun
Menggunakan bahan
yang
melangkaui bahan buku
teks, buku kerja, buku
latihan dll

Ciri-ciri
item

KBAT

Pelbagai aras
pemikiran

Mempelbagaika
n kata
tugas untuk
mentaksir
pelbagai aras
pemikiran dalam
domain kognitif

Konteks
bukan lazim
Menggunakan situasi baharu di
luar bilik darjah
Menggalakkan murid berfikir
lebih mendalam dan bukan
sekadar mengingat semula apa
yang dipelajari dalam bilik darjah

Situasi sebenar
dalam kehidupan
seharian
Mencabar murid untuk
menyelesaikan suatu
masalah
kehidupan sebenar
dengan
menggunakan
pembelajaran
daripada pelbagai
disiplin
1
4

1. Instrumen 2. Item 3. Konteks

4.Konstruk

KOMPONEN ITEM

Ransangan/stimulus

Maklumat khusus di mana item itu

didasarkan
Berbentuk petikan, pernyataan,
gambarajah, jadual dll

Tugasan

Pernyataan tentang apa yang perlu di

berikan atau dikemukakan sebagai
respons kepada item
1
5

1. Instrumen 2. Item 3. Konteks

4.Konstruk

KOMPONEN ITEM

Arahan

Pernyataan yang menunjukkan

bagaimana cara respons itu harus
diberikan atau dikemukakan

Peraturan pemarkahan/skema
penskoran

Panduan yang disediakan untuk

memberikan skor terhadap respons
yang dikemukakan
1
6

1. Instrumen 2. Item 3. Konteks

4.Konstruk

KOMPONEN ITEM

1
7

1. Instrumen 2.
2. Item
Item3.
3.Konteks
Konteks
4.Konstruk

KONTEKS
Atau tajuk adalah tempat pentaksiran sesuatu
konstruk itu dilaksanakan
Merupakan bahagian-bahagian tertentu mata
pelajaran
Dikenal pasti daripada Sukatan Pelajaran
Lazimnya dinyatakan mengikut kawasan
tertentu dalam sesuatu bidang
Biasanya dibahagikan kepada beberapa
subkonteks

1. Instrumen 2. Item 3.
3. Konteks
Konteks
4.Konstruk
4.Konstruk

1. Instrumen 2. Item 3. Konteks

4.Konstruk

1. Instrumen 2. Item 3. Konteks

4.Konstruk

1. Instrumen 2. Item 3. Konteks

4.Konstruk

Jenis
Item

Klasifikasi
Item

Konstruk

Aras
Kesukaran

Konteks

Konstruk ialah APA (perkara) yang ditaksir

Konstruk ialah dimensi manusia yang berbentuk konkrit atau
absrak
Konstruk ialah perkara yang cuba dibangun atau
diperkembang dengan mengajarkan sesuatu mata pelajaran
Konstruk dikenalpasti dari sukatan pelajaran

Konstruk yang ditaksir boleh dikategorikan sebagai

Pengetahuan / Kemahiran / Nilai

Keakuran
Kurikulum

Peluang

Ketepatan & Kejelasan

Spesifikasi

Konstruk

Tajuk

Jelas

Kesesuaian
Kesukaran

Penting

Keadilan

PENULISAN ITEM KBAT

2
7

ARAS KESUKARAN ITEM KBAT

Aspek

Renda
h

Pengetahu
an

Asas

Lanjuta
n

Kelaziman

Lazim

Novel

Kerencama
Ringka
Skala
3-6
n
s

Sederha
na

7 - 11

Tinggi

Renca
12 m
15
2
8

PENULISAN ITEM KBAT

2
9

PENULISAN ITEM KBAT

3
0

PENULISAN ITEM KBAT

3
1

PENULISAN ITEM KBAT

3
2

PENULISAN ITEM KBAT

3
3

PENULISAN ITEM KBAT

Ciri Item
KBAT

3
4

PENILAIAN ITEM KBAT

Proses penilaian ini harus berakhir
dengan ketetapan sama ada item itu:
Semua Positif = Diterima
* Satu atau Lebih Negatif =
Dalam Perhatian
** Satu atau Lebih Negatif =
Ditolak

3
5