Professional Documents
Culture Documents
TRANSDUCCION
DE SEALES
Benjamn Paz Aliaga
Profesor Principal de la UCSM
Profesor Emrito de la UNSA
Profesor de la UPT ( Facultad de Medicina)
Profesor de la UPADS
2014-2015
TRANSDUCCION DE
SEALES
Temario
TRANSDUCCION
Seales. Qumicas
fsicas,elctricas
Respuesta
celular
RECEPTOR
TRADUCCIN
E
F
E
C
T
O
R
Clula target
YY
C I R C U LAC I O N
SEAL ENDOCRINA
SEAL AUTOCRINA
SEAL PARACRINA
Y
CELULA BLANCO
Protenas
Pptidos
Deriv. de Aminocidos
Esteroides
Deriv. de cidos grasos
Terpenos
Gases
Solubilidad
Vida
Media
Distancia del
lugar de accin
Hidrosolubles
Liposolubles
Corta duracin
Larga duracin
Autocrinos
Paracrinos
Endocrinos
Sinpticos o neurotransmisores
RECEPTORES : CLASIFICACION
Catalticos
Ubicacin
en la clula
Membrana
citoplasmtica
Tirosina Kinasa
Asociado a Tirosina Kinasa
Serina / Treonina Kinasa
Tirosina Fosfatasa
Guanil Ciclasa
Ligados a canales
Asociados a protenas G
Intracelulares
CLASES DE RECEPTORES
3 dominios:
Enlace de ligando
Regin intramembranal
Regin citoplsmica
CLASIFICACION DE LOS
RECEPTORES
MEMBRANALES
Receptores unidos a canales
Tirosina quinasa
Asociado a tirosina quinasa
Serina / Treonina quinasa
Tirosina fosfatasa
Guanil ciclasa
actividad enzimtica
+
+
-
ligando+
enzima
Canales de Na+
neuronas
Acetilcolina en
Receptor Nicotnico
2mensajero
Catecolaminas,
acetilcolina...
Insulina , factores
de crecimiento
SODIO
Acetil Colina
CITOPLASMA
POTASIO
Canal Inico
RECEPTOR
LIGANDO
Actividad Tirosina
Fosfatasa
Pi
OH
PROTEINA SUSTRATO
O- P
RECEPTORES
UNIDOS A
PROTEINAS G
NH2
LIGANDO
IV
III
VI
II
VII
GDP
Ala
366
COOH
Receptor
heptahelical o
acoplado a Proteina
Componentes:
Receptor transmembranal
Protena G (liga nucletido de guanina)
Molcula efectora (enzima, canal)
Funciones:
a.
b.
c.
d.
Estructura Rs
7 dominios transmembranales ( helices alfa)
Terminal N- extracelular; terminal Ccitosolico
Lazos extracelulares- nicos enlazan ligandos
Lazos citosolicos entre 5 y 6 enlazan prot. G
Estructura de receptores
acoplados a a Proteinas
G
NH2
LIGANDO
IV
III
VI
II
VII
GDP
Ala
366
COOH
RECEPTORE
S
CATALITICO
S
Tir
Tir
Tir
Tir
ATP
ADP
P
Tir
Tir
PROTEINA
BLANCO
Shc, IRS-1
FIGURA N
SITIOS DE
AUTOFOSFORILACION
PROTEINA
BLANCO
ACTIVADA
R
ES
P
U
ES
T
A
-Transporte
de glucosa.
-Sntesis de
glucgeno.
-Metabolismo
de lpidos y
protenas.
-Sntesis de
de DNA y
expresin de
genes
INSULINA
GLUCOSA
GLUT-4
Translocacin
Shc
Grb-2
GLUCOSA
IRS - 1
PI3K
Grb-2
GLUCOSA 6- P
Ras
Raf 1
MEK
ERK
Sntesis de DNA
Expresin de genes
P70S6 Kinasa
Metabolismo
de
Lpidos/Protenas
PKB/Akt
Metabolismo de
la glucosa
Sntesis
de
Glucgeno
Receptor
de
insulina
induce
division
celular
mediante
cascada
que
involucra
a Ras.
Receptor de
Insulina
Ligando
Receptor
PROTEINA TIROSINA
KINASA
( Activa )
Tir
P
ADP ATP
P
PROTEINA -TIROSINA
KINASA
( Inactiva )
ATP
Activa
ADP
PROTEINA SUSTRATO
Tir
Inactiva
RECEPTOR
LIGANDO
Actividad Tirosina
Fosfatasa
Pi
OH
PROTEINA SUSTRATO
O- P
ATP
ATP
ADP
ADP
P
OH
ATP
ADP
ANF
H2N
FUNCION RECEPTORA
ACTIVIDAD
GUANIL CICLASA
COOH
GTP
cGMP
NO
+ PPi
RESPUESTA
Subunidad
Fe
HEMO
Subunidad
GUANIL CICLASA SOLUBLE
PROTEINAS
G
Dos Tipos:
GTP- on
GDP- off
Protenas G heterotrimericas
Ligando se enlaza al R y ocurre un cambio en la
conformacin del R que activa a proteina G
G (alfa-beta-gamma) en su forma inactiva liga
GDP. Al formarse R-L se disocia del GDP y se
asocia a GTP
G-GTP se activa y se separa de beta y gamma.
Activacin de la
Protena G
Activacin e inactivacin de
Protena G
CUADRO N
Protena
G
S
Olf
i
Segundo Mensajero
Receptor
CUADRO N
Clases de protenas G y accin que generan
Estimula
a
Adenil
Ciclasa
cAMP
Adrenrgico
Funcin del Efector
Segundo Mensajero
Receptor
Protena
G
cAMP
cAMP
Adrenrgico
cAMP
Odorante
cAMP
Potencial de membrana
cAMP
Somatostatina
Somatostatina
Odorante
Somatostatina
Aperturat canales
de K
Potencial
de membrana
Somatostatina
Estimula a fosfodiesterasa
cGMP
Rodopsina
transducina
del cGMP
2+
Potencial
Cierra canales
de
Ca
q
InsP3, DAGde membrana
m-1 AcetColina m2 Acetilcolina
Activa a la fosfolipasa C
Estimula a fosfodiesterasa
transducina
cGMP
Rodopsina
InsP3, DAG
m-1 AcetColina
del cGMP
Activa a la fosfolipasa C
Resumen
PROTEINAS G
2 mensajero
Gs Estimula a Adenililciclasa
cAMP
Gi Inhibe a Adenililciclasa
cAMP
Gq estimula a Fosfolipasa C
G estimula a Fosfolipasa A2
cido-araquidnico
Prostaglandinas
Adrenalina
Receptor
Adrenrgico
PROTEINA-G Activa
Activacin de la
Adenil Ciclasa
GTP
GDP
GTP
GDP
ATP
PROTEINAG
Inactiva
p
INACTIVA
ACTIVA
ATP
GLUCGENO
SINTEASA
cAMP
GLUCOGENO
SINTEASA
Proteina Kinasa A
Inactiva
P
CREB
CRE
GEN BLANCO
Proteina Kinasa A
activa
Fosforilacin de
otras Proteinas
mRNA
mRNA
cAMP
cAMP
cAMP
cAMP
Enzimas
Gluconeogenticas
SEGUNDOS
MENSAJEROS
SEGUNDOS MENSAJEROS
Segundos mensajeros
cAMP
Epinefrina
Glucagon
Histamina
Serotonina
Dopamina
ACTH
Hormona luteinizante
FSH
TSH
Glucgeno sinteasa
Quinasa de la fosforilasa
Piruvato quinasa
Piruvato deshidrogenasa
Lipasa sensible a hormonas
Fosfofructoquinasa
Histona H1 y H2b
Tejido
Respuesta principal
Adrenalina
Msculo
Adiposo
Corazn
Glucogenolisis
Liplisis
Aumento de ritmo y contraccin
Glucagn
Hgado
Adiposo
Corazn
Glucogenolisis
Liplisis
Glucogenolisis
Adrenocorticotrfica
(ACTH)
Corteza Adrenal
Adiposo
Esteroidognesis
Liplisis
Luteinizante (LH)
Ovario
Testculo
Adiposo
Esteroidognesis
Esteroidognesis
Liplisis
Tiroestimulante (TSH)
Tiroides
Adiposo
Paratiroidea
Hueso
Rin
Reabsorcin de calcio
Excresin de fosfato
Vasopresina
Rin
Reabsorcin de agua
Prostaglandinas
Fibroblastos
Plaquetas
Activar AC
Aumentar cAMP
Activa PKA
HORMONA
PROTEINA KINASA C
Fosfolipasa C
DAG
GTP
GDP
PIP2
Protena
Inactiva
IP3
Proteina-G
Ca2+
Protena
Activa
Canal de Calcio
sensible a IP3
Ca2+
Ca2+
Ca2+
Ca2+
RETICULO
ENDOPLASMICO
Ca2+
Ca2+
RESPUESTA
CELULAR
liberadora
el
Tejido
sistema Fosfatidil
Respuesta principal
Vasopresina
Hgado
Glucogenolisis
Factores de crecimiento
Fibroblastos
Sntesis de ADN
Acetilcolina
58
Pncreas
Pncreas
Secrecin de amilasa
Secrecin de insulina
Plaquetas
Agregacin
Trombina
Adrenalina
Receptor
Adrenrgico
Activacin de la
Adenil Ciclasa
PROTEINA-G
Activa
GTP
GDP
GTP
GDP
ATP
PROTEINAG
Inactiva
p
INACTIVA
ACTIVA
ATP
GLUCGENO
SINTEASA
cAMP
GLUCOGENO
SINTEASA
Proteina Kinasa A
Inactiva
P
CREB
CRE
GEN BLANCO
C
C
Proteina Kinasa A
activa
Fosforilacin de
otras Proteinas
mRNA
mRNA
C
C
cAMP
R
R
cAMP
cAMP
cAMP
Enzimas
Gluconeogenticas
VIAS DE SEALIZACIN
INTRACELULAR INDUCIDAS POR LA ADRENALINA
R
R
Canal de
Potasio
Acetil colina
EXTERIOR
CITOSOL
GDP
Receptor
muscarnico activo
para acetil colina
GTP
GDP
K+
--------
GTP
GTP
GDP
GTP
GTP
cGMP
PDE
GDP
Ro
Ro*
GMP
PDE PDE
PDE* PDE*
FOTONES
GTP
RECEPTOR
OLFATIVO
ATP
cAMP
Na+
GDP
G
G
ADENIL
CICLASA
Na+
ODORANTE
ESFINGOMIELINA
TNF -
Esfingomielinasa
PROTEINA
KINASA
Ceramida
activada
CERAMIDA
FOSFATASA ALCALINA
Ceramida activada
Blancos desconocidos
Degradacin de ikB
Proteasas
Raf
ikB-NFkB
MAPK
NFkB
NUCLEO
Promotor
DNA
Muchas de las
protenas G utilizan
como segundos
mensajeros el Inositol
trifosfato (IP3 ) y
diacilgricerol (DAG)
Para obtener el IP3 se
utiliza la enzima
fosfolipasa C que corta
PIP2 en dos molculas
DAG y IP3
GENERACION DE
DAG
IP3 Y
L-R
Activa la protena G
G alfa (GTP) activa la PLC (Fosfolipasa C)
PIP2 se rompe y genera IP3 + DAG
IP3 soluble activa canales de calcio en RER
Aumenta el calcio en el citosol
Calcio activa las calmodulinas
HORMONA
PROTEINA KINASA C
Fosfolipasa C
DAG
GTP
GDP
PIP2
Protena
Inactiva
IP3
Proteina-G
Ca2+
Protena
Activa
Canal de Calcio
sensible a IP3
Ca2+
Ca2+
Ca2+
Ca2+
RETICULO
ENDOPLASMICO
Ca2+
Ca2+
RESPUESTA
CELULAR
Regulacion de calcio
Complejo de calmodulinas
Esta protena
juega un rol
importante en
la regulacin
de procesos
celulares
Cascada PLC
R-L
Proteina G
PLC
IP3
DAG
Calcio
calmodulinas
CaMK
PKC
FUNCIONES CELULARES
REGULADAS POR EL IP3 Y DAG
FUNCION
TEJIDO
BLANCO
SEAL
Activacin plaquetaria
Plaquetas
Trombina
Contraccin muscular
Msculo liso
Acetilcolina
Secrecin de insulina
Pncreas endocrino
Acetilcolina
Secrecin de amilasa
Pncreas excrino
Acetilcolina
Hgado
Hormona antidiurtica
Produccin de anticuerpos
Linfocitos B
Antgenos extraos
ESFINGOMIELINA
TNF -
Esfingomielinasa
PROTEINA
KINASA
Ceramida
activada
CERAMIDA
FOSFATASA ALCALINA
Ceramida activada
Blancos desconocidos
Proteasas
Degradacin de ikB
Raf
ikB-NFkB
MAPK
NFkB
NUCLEO
Promotor
DNA
Receptores
nucleares
H2N-
-COOH
Regin Variable
(100 500 aa.)
Aminocidos
Idnticos
0 %
Dominio de Unin al
DNA
(68 aa.)
Dominio de Unin a la
Hormona
(225 285 aa)
42 94 %
15 57 %
Estructura Primaria
General