THU THU NHP

DOANH NGHIP
Ging vin: Th.s Nguyn Qunh Trang
Khi nim
Thu TNDN l sc thu thuc loi thu thu nhp, nh
trc tip vo thu nhp ca cc doanh nghip trong mt
k kinh doanh nht nh (k tnh thu).
c im
L sc thu trc thu
Ph thuc vo kt qu sn xut kinh doanh ca doanh
nghip v nh u t
L thu khu tr trc thu thu nhp c nhn
Thng c thu sut u
Vn bn php lut lin quan

Lut thu TNDN s 14/2008/QH12

Lut thu TNDN s 32/2013
Lut s 71/2014/QH13
Ngh nh 218/2013/N-CP
Ngh nh 91/2014/N-CP
Thng t 78/2014/TT-BTC
Thng t 151/2014/TT-BTC
Lut qun l thu v cc vn bn hng dn thi hnh
Ni dung c bn lut thu TNDN
Phm vi p dng
Cn c tnh thu
K khai, np thu, quyt ton thu
Min gim thu
i tng np thu TNDN
T chc hot ng sn xut, kinh doanh HH, DV c thu nhp chu thu
bao gm:
- DN c thnh lp theo quy nh ca php lut Vit Nam
- DN nc ngoi c c s thng tr hoc ko c c s thng tr ti VN
- T chc c thnh lp theo Lut hp tc x;
- n v s nghip c thnh lp theo quy nh ca php lut Vit
Nam;
- T chc khc c hot ng sn xut, kinh doanh c thu nhp
i tng chu thu TNDN
Thu nhp chu thu ca t chc SXKD bao gm:
- DN thnh lp theo quy nh ca php lut VN: TNCT pht
sinh ti VN v TNCT pht sinh ngoi VN;
- DN NN c c s thng tr ti VN: TNCT pht sinh ti VN
(lin quan hoc khng lin quan n hot ng ca c s
thng tr) v TNCT pht sinh ngoi VN lin quan n H
ca c s thng tr
- DN NN khng c c s thng tr ti VN: TNCT pht sinh ti
VN.
i tng chu thu TNDN
* TNCT pht sinh ti VN ca cc DNNN (c c s thng tr
hoc khng c c s thng tr ti VN) khng bao gm TN t
dch v thc hin ngoi lnh th VN nh: sa cha phng
tin vn ti, my mc, thit b NN; qung co, tip th, xc
tin u t v xc tin thng mi NN; mi gii bn hng
ha NN; o to NN; chia cc dch v bu chnh, vin
thng quc t cho pha NN.
Cn c tnh thu
Cng thc:
Thu TNDN pn = TN tnh thu x Thu sut thu TNDN
Nu trch qu KH&CN:
Thu TNDN pn = (TNTT phn trch lp qu) x Thu sut
thu TNDN
Thu nhp tnh thu
Cc
Thu
Thu Thu khon l
nhp
nhp nhp c kt
= - c +
tnh chu chuyn
min
thu thu theo quy
thu
nh
Thu nhp chu thu
Thu nhp t hot ng SXKD
Thu nhp khc

Thu Cc
nhp Doan Chi ph khon
= - +
chu h thu c tr thu nhp
thu khc

11
Doanh thu l g?
L ton b tin bn hng ho, tin cung ng dch v,
bao gm c c tr gi, ph thu, ph tri m c s kinh
doanh c hng. (Ko bao gm chit khu thng mi,
gim gi, hng b tr li)
Thi im xc nh doanh thu?
Hng ho: chuyn giao quyn s hu, quyn s dng
HH
Dch v: Xut ho n hoc hon thnh cung ng DV
Doanh thu
CSKD np thu theo PP khu tr: Doanh thu ko bao
gm thu GTGT
CSKD np thu theo PP trc tip: Doanh thu bao gm
c thu GTGT
V d
Doanh nghip A l i tng np thu gi tr gia tng theo
phng php khu tr thu. Ho n gi tr gia tng gm cc
ch tiu nh sau:
+ Gi bn: 100.000 ng.
+ Thu GTGT (10%): 10.000 ng.
+ Gi thanh ton : 110.000 ng.
=> Doanh thu tnh thu nhp chu thu l 100.000 ng.
V d
Doanh nghip B l i tng np thu gi tr gia tng theo
phng php trc tip trn gi tr gia tng. Ho n bn hng
ch ghi gi bn l 110.000 ng (gi c thu GTGT).
=> Doanh thu tnh thu nhp chu thu l 110.000 ng.
Doanh thu 1 s TH c bit
- Trao i, biu tng, TD ni b: gi SP cng loi, tng ng
- Tr chm, tr gp: gi bn theo phng thc tr tin 1 ln
- Gia cng: tin cng + CP vt liu ph + CP khc
- i l: tin hoa hng. Ch hng: Tng s tin bn hng
V d
Cng ty A gim gi hng bn vi tr gi 50 triu , nhng ch
30 triu gim gi th hin trn ho n bn hng, 20 triu
cng ty tr cho khch hng bng tin mt. Khi xc nh DT
tnh thu, cng ty A c gim tr DT bao nhiu?
V d
Mt doanh nghip trong nm tnh thu c:
- Doanh thu bn hng: 200.000 triu , trong : doanh thu
hng xut khu 80.000 triu
- Tr gi hng xut khu: 2.000 triu
- Chit khu thanh ton: 100 triu
- Chit khu thng mi c ghi trn H: 300 triu
Doanh thu tnh thu nhp chu thu TNDN?
Chi ph c tr
Nguyn tc xc nh:
Chi ph lin quan n Doanh thu, TN chu thu trong k tnh
thu
Chi ph phi thc s chi ra (c ha n chng t hp php)
Phi c mc chi hp l
Phi c tnh thu nhp hn l tnh vn
1. Khu hao TSC
TSC trch khu hao vo chi ph c tr phi tho mn cc
iu kin:
S dng vo SXKD
C ho n, chng t hp php chng minh TSC thuc s
hu ca c s kinh doanh
c qun l, theo di, hch ton trong s k ton ca c
s kinh doanh theo ch k ton hin hnh
1. Khu hao TSC
C phng php tnh KH
DN tnh KH theo PP ng thng c tnh KH nhanh nu:
- SXKD c hiu qu KT cao
- Mc trch KH nhanh khng qu 2 ln mc KH theo ng
thng
- Sau khi trch KH nhanh DN vn c li
KHTSC ko c tnh vo chi ph
hp l
KHTSC khng s dng vo H SXKD hng ho, dch v
(Ring TSC s dng phc v cho ngi L ti c s KD: nh
xe, nh ngh gia ca, nh n gia ca, xe a n ngi L
c trch KH tnh vo chi ph hp l)
KHTSC khng c giy t chng minh thuc s hu ca DN (tr
TSC thu mua ti chnh)
KHTSC khng c theo di trong s k ton ca DN
KHTSC KH ht gi tr
KHTSC vt qu mc qui nh hin hnh ca BTC
KHTSC ko c tnh vo chi ph
hp l
KH phn nguyn gi vt trn 1,6 t ng/xe i vi t
ch ngi t 9 ch ngi tr xung (tr t chuyn KD vn
ti hnh khch, du lch v khch sn);
KH ca tu bay dn dng v du thuyn khng s dng cho
mc ch KD vn chuyn hng ho, hnh khch, khch du
lch.
2. Chi vt t hng ha
Mc tiu hao vt t hp l
Gi vt t thc t xut kho
Mc tiu hao vt t hp l
Do gim c hoc ch CSKD quy nh
Thi hn thng bo nh mc?
Trng hp vt nh mc?
Nu vt t nguyn liu m NN ban hnh nh mc tiu
hao: theo quy nh ca NN
Gi vt t thc t xut kho
C s KD np thu GTGT theo PP khu tr: gi vt t thc t
xut kho khng bao gm thu GTGT ca vt t mua vo
C s KD np thu GTGT theo PP trc tip, hoc i vi hot
ng SXKD khng chu thu GTGT: Gi vt t thc t xut kho
bao gm c thu GTGT ca vt t mua vo
Trng hp mua hng ho khng c ho n c php lp
bng k tnh vo chi ph hp l: Thu mua nng sn, my,
tre, ci do ngi nng dn trc tip bn ra; thu mua th
cng m ngh, t, , ct, si ca ngi dn t khai thc
3. Chi ph tin lng, tin cng,
cc khon ph cp, tin n gia
ca
Tin lng, tin cng v cc khon ph cp theo lng:
+ DNNN: Ch tin lng, tin cng v cc khon ph cp
theo qui nh ca B lut lao ng
+ C s kinh doanh khc: Cn c vo H lao ng (tr L v
vic)
Tin n gia ca: Do gim c DN hoc ch c s KD quyt
nh.
(DNNN: tin n gia ca: 680.000 /thng t 1/5/2012)
Khng tnh vo chi ph tin
lng
Tin lng, tin cng ca ch DN t nhn, ch cng ty TNHH 1
thnh vin (do mt c nhn lm ch)
Tin lng, tin cng ca cc sng lp vin cng ty, thnh vin hi
ng qun tr cng ty c phn, cng ty TNHH m h khng tham
gia iu hnh cng ty
Tin lng, tin cng phi tr cho ngi L nhng n thi hn np
quyt ton thu nm cha chi.
Tin lng, tin cng chi ngoi hp ng, tho c L tp th hoc
khng c hp ng L tp th (tr L v vic).
Khng tnh vo chi ph tin
lng
Cc khon tin thng, bo nhn th cho ngi L khng
c ghi c th K c hng v mc hng ti mt trong
cc h s sau:
+ H L, Tho c L tp th.
+ Qui ch ti chnh ca Tng cng ty, tp on.
+ Qui ch thng do ch tch H qun tr, tng G, G qui
nh theo qui ch ti chnh ca Tng cng ty.
Trch lp qu d phng tin
lng
Qu tin lng thc hin: tng s tin lng thc t chi tr
ca nm quyt ton n thi hn cui cng np h s
quyt ton (ko bao gm n lng nm trc chi tr trong nm
quyt ton)
Vic trch lp d phng tin lng phi m bo sau khi trch
lp DN ko b l. Nu DN b l th ko c trch 17%.
i vi phn trch lp d phng tin lng ca nm trc
nhng n 31/12 nm nay DN cha s dng hoc s dng ko
ht, DN phi hon nhp v ghi gim chi ph ca nm nay.
V d
Mt DN trong nm tnh thu phn b chi ph tin lng
tng ng vi doanh thu tiu th: 2.000 triu , trong :
- Tin lng L di hn c H lao ng: 1.500 triu
- Tin lng ca L thi v khng c H (c bng k): 200
triu
- Thng hiu qu L khng c trong H: 200 triu
- N lng n thi hn quyt ton thu cha chi: 100 triu
Chi ph tin lng c tr khi tnh thu TNDN?
4. Chi ph lin quan n KHCN,
chi y t, o to trong ni b DN
Chi nghin cu khoa hc, cng ngh (tr phn kinh ph do nh
nc hoc c quan cp trn h tr),
Chi thng sng kin, ci tin (c s KD c qui ch c th v chi
thng sng kin, c hi ng nghim thu sng kin, ci tin)
Chi ph o to lao ng, chi y t trong ni b DN theo ch ,
Chi ti tr trng hc c nh nc cho php thnh lp, chi ti
tr y t, khc phc hu qu thin tai v lm nh tnh ngha cho
ngi ngho theo quy nh ca php lut.
* Cc khon chi phi c ho n, chng t theo qui nh
5. Chi ph dch v mua ngoi
Chi in, nc, in thoi vn phng phm, tin thu kim ton, bo
him ti sn, bo him tai nn con ngi
Thu sa cha TSC
Chi c cc ti sn khng thuc TSC (bng sng ch, ti liu k
thut, giy php chuyn giao cng ngh...) c phn b dn vo chi
ph kinh doanh (Khng qu 3 nm)
Tin thu TSC
Cng tc ph: ph cp cng tc khng qu 2 ln nh mc ca NN
Ph cp tu xe ngh php theo qui nh ti B lut L
Cc chi ph dch v mua ngoi khc phc v cho hot ng SXKD
6. Chi cho L n, bo h L, chi trang
phc lm vic, chi bo v CSKD, cc
khon trch np theo lng.
Chi cho L n: theo ch qui nh
Chi bo v c s KD: theo s thc chi
Chi bo h lao ng: theo s thc chi
Chi trang phc lm vic: c bng tin v hin vt ko qu
5tr/ng/nm
BHXH, BHYT, BHTN, KPC: trch theo ch quy nh
7. Chi tr li vay vn SXKD
Trong nm tnh thu DN c pht sinh thu t li tin gi, li cho vay
vn di mi hnh thc theo quy nh ca php lut v chi ph tr
li tin vay theo quy nh:
Khon thu t li tin gi, li cho vay vn pht sinh cao hn khon
chi ph tr li tin vay theo quy nh: sau khi b tr phn chnh
lch cn li tnh vo TN khc tnh thu TNDN.
Khon thu t li tin gi, li cho vay vn pht sinh thp hn
khon chi ph tr li tin vay theo quy nh: sau khi b tr phn
chnh lch cn li c tr vo TN t hot ng kinh doanh chnh
8. L chnh lch t gi
Khon chnh lch t gi pht sinh trc tip t DT, chi ph ca H
SXKD chnh: c hch ton vo DT, chi ph ca H SXKD chnh.
Khon chnh lch t gi pht sinh khng lin quan trc tip n
DT, chi ph ca H SXKD chnh: Nu l tnh vo chi ph SXKD,
nu li tnh vo TN khc.
Li chnh lch t gi c b tr vi l chnh lch t gi do
nh gi li cc khon n phi tr bng ngoi t cui nm ti
chnh: Nu li th tnh vo TN khc, nu l th tnh vo chi ph
SXKD khi xc nh TNCT.
9. Trch trc cc khon d
phng
Cc khon d phng: gi gi hng tn kho, tn tht cc
khon u t ti chnh, n phi thu kh i, tr cp mt vic
lm
Trch ng theo hng dn ca B TC v trch lp d phng.
Chi ph c tr
10. Tr cp thi vic cho ngi L theo ch
11. Chi v tiu th hng ha, dch v: chi ph bo qun,
bao gi, vn chuyn, thu kho bi, bo hnh
12. Chi v qung co, tip th, khuyn mi, hoa hng mi
gii
Theo s thc chi nhng ti a ko qu 15% tng cc khon chi
ph hp l c tr (ko bao gm chi ph qung co, khuyn
mib khng ch)
Chi ph c tr
Cc khon chi qung co, tip th, khuyn mi, hoa hng mi
gii b khng ch khng bao gm:
+ Hoa hng mi gii bo him, hoa hng tr cho cc i l bn
hng ng gi; hoa hng tr cho i l bn hng a cp
+ Cc khon chi pht sinh trong nc hoc ngoi nc:
+ Chi ph nghin cu th trng;
+ Chi ph pht trin v h tr nghin cu th trng;
+ Chi ph trng by, gii thiu sn phm v t chc hi ch,
trin lm thng mi
V d
Mt DN kinh doanh xng du hot ng c 5 nm, trong nm tnh thu c cc chi ph c
phn b cho doanh thu tiu th:
- Gi tr xng mua vo: 2.000 triu , trong : hao ht vt qu nh mc: 30 triu .
- KHTSC: 1.000 triu , trong : KH nh n gia ca ca cng nhn: 100 triu , KH xe t 4
ch ngi ch gim c: 200 tr (xe t c nguyn gi: 2.000 tr, thi gian KH 10 nm)
- Tin lng v cc khon tnh theo lng: 1.000 triu , trong : n lng n thi hn np
quyt ton thu cha chi: 200 tr, tr cp kh khn cho cng nhn: 30 tr
- Dch v mua ngoi: 500 triu
- Chi ph qung co, tip khch, giao dch, hi ngh... 700 triu , trong : chi hoa hng i l
bn ng gi: 100, chi tip khch: 200
- Thu, ph c tr phi np ngn sch: 1.000 triu
Xc nh chi ph hp l ca doanh nghip, bit cc khon chi u c ha n, chng
t.
13. Cc khon thu, ph phi
np
Thu XK
Thu GTGT phi np i vi HH, DV bn ra (nu c s np thu GTGT theo PP
trc tip)
Thu GTGT u vo ca HH, DV xut khu khng K khu tr, hon thu
theo qui nh
Thu GTGT u vo qu thi hn c k khai, khu tr theo qui nh
Thu GTGT u vo khng c khu tr do thiu chng t thanh ton qua NH
Thu TTB phi np i vi HH, DV bn ra
Thu mn bi, tin thu t, thu ti nguyn
Ph, l ph c s KD thc np vo NSNN theo qui nh
14. Chi ph qun l KD do cng ty nc
ngoi phn b cho CS thng tr ti VN
Theo s thc chi nhng khng vt qu chi ph phn b
theo t l gia DT ca c s thng tr ti VN v tng
DT chung ca cng ty nc ngoi
C s thng tr ca cng ty nc ngoi ti VN cha
thc hin ch s sch k ton, ho n, chng t:
khng c tnh chi ph qun l KD do cng ty nc
ngoi phn b vo chi ph hp l
Cc khon chi ko c tnh vo
chi ph hp l
Khon chi khng p ng cc K xc nh chi ph hp l tr phn
gi tr tn tht do thin tai, dch bnh v trng hp bt kh khng
khc khng c bi thng
Cc khon chi vt qu nh mc
Cc khon chi khng ng qui nh
Cc khon trch trc vo chi ph, thc t khng chi ht
Chi khng c ho n, chng t hoc chng t khng hp php
Cc khon tin pht vi phm hnh chnh
Cc khon chi khng lin quan ti DT v TNCT: Chi u t XDCB, chi t
thin, chi ng h on th, cc t chc XH
Cc khon chi ko c tnh vo
chi ph hp l
Chi do ngun kinh ph khc i th: tr cp kh khn, chi
m au
L chnh lch t gi do nh gi li cc khon mc tin t
c gc ngoi t cui nm ti chnh (l chnh lch t gi do
nh gi li cc khon n phi tr cui nm ti chnh thc
hin theo qui nh ring)
Chi khng hp l khc
Thu nhp khc
Thu nhp t KD chng khon
Thu nhp t hot ng lin quan n quyn s hu tr tu, quyn tc gi
Thu nhp t chuyn quyn s dng, chuyn quyn thu t
Thu nhp v quyn s hu, quyn s dng ti sn
Thu nhp t chuyn nhng, thanh l ti sn (DT- gi tr cn li ca TS
chuyn nhng, thanh l- chi ph lin quan n vic chuyn nhng)
Thu nhp t li tin gi, li tin cho vay (bao gm: li tr chm, li qu
hn), li bn hng tr chm, li tri phiu (tr cc loi tri phiu c
min thu theo qui nh)
Thu nhp t kinh doanh ngoi t
Thu nhp khc
Thu nhp v chnh lch t gi hi oi thc t pht sinh trong k
ca :
+ Hot ng SXKD: li hoc l => TN hoc CP HSXKD
+ Hot ng khc: li => TN khc, l => CP HSXKD
Chnh lch nh gi li n phi tr c gc ngoi t cui nm ti
chnh: sau khi b tr: li =>TN khc, l =>CP HKD
Kt d cui nm cc khon d phng theo qui nh
(tr hon nhp gim gi HTK, T, Cng n, Bo hnh, D phng
lng => gim CP)
Thu nhp khc
Thu cc khon n kh i xo s k ton nay i c
Thu cc khon n phi tr khng xc nh c ch n
Thu v tin pht vi phm hp ng kinh t sau khi tr tin b pht vi
phm HKT
Chnh lch do nh gi li TS theo quy nh ca PL gp vn, iu
chuyn khi chia, tch, sp nhp, hp nht, chuyn i loi hnh DN, tr
trng hp nh gi TSC khi chuyn DN nh nc thnh cng ty c phn.
Cc khon thu nhp t hot ng SXKD nm trc b b st mi pht hin
ra
Thu nhp t chuyn nhng vn
Thu nhp khc
TN nhn c t hot ng SXKD hng ho, dch v nc ngoi:
+ TN nhn c t nc k hip nh trnh nh thu 2 ln vi
VN: Thc hin theo hip nh
+ TN nhn c t nc cha k hip nh trnh nh thu 2 ln vi
VN: ton b TN trc khi np thu TN nc ngoi
Khi xc nh s thu TNDN phi np VN c tr s thu thu nhp
np nc ngoi (k c trng hp c min, gim thu TN
NN) nhng ti a khng c vt qu s thu thu nhp tnh theo
lut ca VN
Thu nhp khc
Thu nhp lin quan n tiu th hng ho, dch v khng tnh
trong DT
Thu nhp t gp vn c phn, lin doanh, lin kt KT trong nc:
+ Cha np thu TNDN ti ni gp vn: tnh thu
+ Np thu TNDN ti ni gp vn: => TN khc v min thu
Thu nhp v tiu th ph liu, ph phm sau khi tr chi ph
Qu biu, qu tng bng tin, hin vt; thu nhp bng tin, bng
hin vt t h tr tip th, chit khu thanh ton
Thu nhp chu thu khc: hon thu XK,NK...
 Thu nhp min thu
TN t trng trt, chn nui, nui trng thy sn ca HTX.
TN t vic thc hin dch v k thut trc tip phc v nng nghip.
TN t vic thc hin hp ng NCKH v pht trin cng ngh, SP ang trong thi k SX th
nghim, SP lm ra t cng ngh mi ln u p dng ti VN: thi gian ti a khng qu 1
nm, k t ngy bt u SX sn phm theo hp ng NCKH v ng dng cng ngh, SX
th nghim hoc SX theo cng ngh mi.
TN t hot ng SXKD HH,DV ca DN dnh ring cho L l ngi tn tt, ngi sau cai
nghin, ngi nhim HIV (DN c 51% L bnh qun trong nm l ngi thuc cc i tng
trn)
TN t hot ng dy ngh dnh ring cho ngi dn tc thiu s, ngi tn tt, tr em c
hon cnh c bit kh khn, i tng t nn x hi.
TN c chia t hot ng gp vn, lin doanh, lin kt vi DN, sau khi np thu TNDN.
Khon ti tr nhn c s dng cho ng x hi khc ti VN.
Chuyn l
DN quyt ton thu b l: chuyn l tr vo TNCT ca nm sau.
Thi gian chuyn l khng qu 5 nm, k t nm tip sau nm
pht sinh l.
DN t xc nh s l c tr.
DN lin doanh ca nhiu DN khi gii th b l: s l c phn b
cho tng DN tham gia. DN tham gia lin doanh c tng hp s
l vo kt qu KD ca mnh, m bo nguyn tc chuyn l
khng qu 5 nm k t nm tip sau nm pht sinh l ca DN
lin doanh.
Thu sut
Thu sut l 22%. K t 1/1/2016 l 20%.
DN c tng DT hng nm ko qu 20 t ng p dng mc thu
20%
Thu sut thu TNDN i vi hot ng tm kim, thm d, khai
thc du kh, ti nguyn qu him khc ti VN l 32% n 50%.