Ang Maikling

Kwento sa Panahon
ng mga Amerikano
Inihanda ni: Ivan E. Arendain
Ito ay nagsimula sa mga anyong dagli.
Namayani ang sentimentalismo at naging
paksa ang tungkol sa karanasan sa pag-ibig.
Sumunod na lumitaw ang mga pasingaw.
Mas lalong sumigla ang pagsulat ng
maikling kwento sa paglitaw ng mga
magsin tulad ng Liwaway, Taliba, Banawag
atb.
Sa panahong ito sinimulan ang pangpili ng
pinakamahusay na katha at nilimbag sa
mga anyong kalipunan.
Karaniwang paksa sa panahong ito ang
tungkol sa buhay-lunsod at nang malaman
ay naging paksain na rin ang tungkol sa
buhay lalawigan.
Mga Pusong Sugatan
ni Guillermo A. Holandez
Wala ang dating malambing na
kundimang awit, samantalang nagbuburda at
nananahi sa loob ng kanyang dukha ngunit
maayos na tahanan ay hindi naulinagan sa
labi ni Esmeralda. Ang dating masayang
pagbibiro sa kapwa mananahi kung siya ay
dinadalaw at tiwalang nakikipagtawanan dito
ay naging perang bulak na tinangay ng
hangin.
 natapos na ang lahat! At sa libingan na
rin ang ligayang pumanaw ay parang halamang
supling ang pighati, ang dusa at dalamhati.
Nagbago si Esmeralda na dating palangiti, ang
kahalikan ng mga bulaklak at katipunan ng
bawat mga tala, Ganap natalagang nagbago
si Esmeralda! Na inihalintulad sa isang sa
bulaklak na nalagas na sana ang mga talutot at
tangkay.

Habang tumatangis si Esmeralda sa mga

patak ng kanyang luha mula kanyang mga
matang tumatangis ay may buntong-hiningang
namumutawi sa kanyang mga mapuputing labi.
 kinamusta siya ng kanyang ina kung ano ang
nangyari sa kanya. Ngunit sinabi Esmeralsa na wala.
Sa mga luhang nabantayan ng kanyang ina pilit na
paaminin ng kanyan ina kung ano talaga ang nangyari
sa kanya. Hindi makasagot si Esmeralda pero nakita
ng kanyang ina ang sulat na hawak-hawak nito at
binasa ng kanyang ina.

Esmeralda:
Sa pagtunghay mo nito ay hindi na ako ang dati
mong giliw, kung di isang sinawi ng kapalarang dahil
sa pagbibigay-loob sa aking magulang ay magiging
asawa ng babaeng hindi ko man lang iniibig. May
suliraning hindi ko masabi ang siyang sanhi ng
pagtalimwang ko sa ating sumpaan.
 Ngunit pakaasahan mong ikaw lamang ang
may-ari ng aking puso, dangan nga lamang at
pinaglalaruan tayo ng kapalaran. Paalam at
patawad.
Aretemio

Noon lang nalaman ni Esmeralda ang

buong katutuhanan.

Pilit na pinapagaan ng kanyang ina ang

nararamdaman ni Esmeralda. Pero hindi lubos
maisip n Esmeralda na ang kanyang iniibig ay na
sa piling na ng ibang babae na mas lalong
nagpasakit ng kanyang nararamdaman.
 kung hangad lamang ay ang
magparayang-limot ay maaari siyang
humanap ng pangalawang kasintahan ngunit
hindi niya kayang pagsinungalingan ang
kanyang sarili at tanging si Artemio lang ang
laman ng kanyang puso.

Kilala sa lipunan ang napangasawa ni

Artemio na may palayaw na Mimi, ngunit
hindi pa nagtagal ang kanilang pagsasama ay
nalaman ni Artemio na ang kasalukuyang
sinta ay na sa piling ng ibang lalaki.
 Handa na sanang pumatay si Artemio
sa nasaksihang pagtataksil ni Mimi ngunit
pinigilan ng sariling budhi at nabitawan ang
hawak na balaraw na kinagulat ng taksil na
kasintahan at ng lalaking kasama nito.
Namutla ang dalawa na handang tumalon
na sana ang lalaki sa bintana.

Pinigilan I Artemio ang lalaki sa

pagtalon at sinabing wala siyang gagawin at
sinabihan si Mimi na mahanda dahil isasauli
ito sa magulang.
 Humingi ng tawad si Mimi sa
kataksilang ginawa pero hindi ito
mapapatawad ni Artemio.

Katulad ng sabi ni Artemio, sinauli niya

si Mimi sa magulang nito sa araw ring iyon.
Sa pag-uwi niya naalala niya si Esmeralda na
sugatan ang puso at siya rin buhat ng
ginawang pagtataksil ni Mimi.

Nagbalikan sina Esmeralda at Artemio

at humingi ng tawad sa nagawa.
 Nagpasalamat si Esmeralda sa
pagdating ni Armtemio at tuluyang
pinatawad si Artemio.
Aloha
ni Deogracia A. Rosario
Nagsimula ang kwento sa pag-uusap ng isang mayamang
Amerikanong mamahayag na nagtapos sa Unibersidad ng
Southern California na si Dan Merton at ang nagsasalita
sa istorya na di pinangalanan sa Wakiki Tavern sa
Honolulu, Hawaii habang papalubog ang araw. Tinanong
ng ama ni Dan si Noemi kung nabawasan daw ba ang
kanyang pagmamahal para kay Dan sa kanyang mga
nakita at si Noemi ng
10, 000 dollars kung nais niyang tumakas at sinabi pang
hindi magiging maligaya sa piling niya si Dan dahil
lalayuan siya ng kanyang mga kalahi kaya't tinaasan pa
niya at ginawang 25, 000 dollars
para pabayaan niya si Dan.
Nakita ito ni Dan Merton at prinotektahan si
Noemi sa mga humahabol sa kanya at sumigaw na
dudurugin niya ang sinumang mangahas na
humipo sa katawan ng asawa niya.

Tumawa si Noemi ng narinig niya ito dahil siya ay

nagtagumpay at tumugtog ng piyano at umawit ng
Aloha, isang awit ng tagumpay. Nag-iwan ng 500,
000 dollars ang ama ni Dan Merton at sila'y
bumalik sa Honolulu.
 Ang bakasyon daw ni Dan Merton sa Hawaii
bilang isang regalo ng kanyang ama sa kanyang
pagtatapos at dito niya nakilala si Noemi na isang
Kanaka na napakagaling magsalita kaya naman nahulog
ang loob niya rito ng magpunta siya sa Punahu School
kasama ang kanyang kaibigan na editor.
Sa kabila ng babala ng kaibigan niyang editor ay
nagtungo pa rin si Dan Merton sa Amerika ng kasama
si Noemi kung saan Mrs. Dan Merton ang nakaregister
sa bapor kung saan sila lumulan.
Nagtungo sila sa bahay nila Dan Merton upang ang
asawa nito ang magkwento na ligaw o mali si kipling sa
kanyang sinabi na :
Ang silangan ay silangan, ang kanluran ay kanluran,
magkapatid silang kambal, magkalayo habang buhay.
 Binalaan siya ng kaibigan niyang editor
na hindi papayag ang kanyang ama sa
kanyang nais na magpakasal kay Noemi.
Sa pagdaong ng bapor na kanilang sinasakyan sa
Amerika ay nakita ni Dan ang kanilang awto at ang
kanyang ama at ikinatuwa ito.
Sinabi ng kanyang ama na sa isang hotel katabi ng
dagat sila tutuloy at may magaganap na isang party
para sa kanilang dalawa.
minungkahi ni Noemi na sana ay hindi ito isang
Wild na Party, ngunit ng pagsapit ng ika-4 ng
umaga ay nakita ni Noemi na
lasing si Dan
at may mga babaeng nakapulupot sa kanya na
halos wala ng damit at ang iba pa na kasama sa
party.
Tumakbo si Noemi sa kanyang silid at paglabas niya
ay suot niya ang kanyang
damit na pang-kanaka
kung saan walang takip ang kanyang dibdib kundi
ang makapal na lei at ang kanyang sayang damo.
Nagpunta at nakisalamuha sa party at nagsayaw ng
Hula-hula
at lahat naman ng lalaki ay nagtungo sa kanya.
Matapos ikwento ni Noemi Merton ang kanilang
romansa ay sinabi ni Dan na pag-ibig ang
magpapalapit sa silangan at kanluran.
Nagtapos ang maikling kwento sa pasabi nila Dan
at Noemi na mayroon silang anak na
nagngangalang
Aloha.