PEMBANGUNAN DAN

PERMUAFAKATAN POLITIK
DI TANAH MELAYU,
SARAWAK, SABAH
HUSNA ATIQAH NADIAH
 TANAH MELAYU (SEMENANJUNG)

 Permuafakatan politik dan hubungan yang harmoni sesama etnik

adalah penting untuk membentuk Malaysia sebagai sebuah negara
bangsa.
 Pada zaman Kesultanan Melayu Melaka, proses dan struktur politik
tertumpu kepada kekuasaan Raja/Sultan.
 Segala keputusan melibatkan pentadbiran terletak di tangan Sultan.
 Keadaan berubah apabila British menjajah negara ini.
 Pembaharuan politik (modenisasi politik) melibatkan perubahan
proses dan struktur politik secara keseluruhannya.
 Konsep pemusatan kuasa oleh Sultan ditukar kepada pembahagian kuasa.
 Sekularasi berlaku - pemisahan antara agama dan negara.
 Penglibatan penduduk Tanah Melayu dalam politik dapat dilihat di dalam
sistem Residen sebagai pembesar negeri.
 Di peringkat negeri, orang Melayu, India, Serani dan Ceylon (Sri Lanka)
diberi peluang menjawat jawatan peringkat rendah.
 Golongan berpendidikan Melayu terdiri dari kalangan rakyat biasa dan
radikal manakala golongan intelektual Inggeris adalah berketurunan
bangsawan dan tidak radikal.
 Oleh itu, penubuhan Malayan Union yang dikemukan oleh British pada
tahun 1946 ditentang oleh penduduk Melayu.
 Kemudian UMNO ditubuhkan pada 11 Mei 1946.
 Ia terbentuk daripada gabungan pelbagai persatuan dan pertubuhan
Melayu bercorak politik.
 Orang Cina dan India juga turut menentang penubuhan Malayan Union.
CLC

 Kesefahaman dan permuafakatan politik yang lebih baik dalam

kalangan pelbagai etnik diwujudkan melalui Communities Liaison
Committee (CLC).
 Ia bertujuan mewujudkan hubungan dan perpaduan antara
kaum.
 CLC adalah pertubuhan separa politik dan dianggotai 14 orang
ahli (Melayu, Cina, India, Serani, Ceylon, Eropah dan pegawai
British).
 Ia membincangkan isu pendidikan, kerakyatan, ekonomi, hak
istimewa orang Melayu dan sebagainya.
 Sistem Ahli

 Diperkenalkan oleh
British pada 1951.
 Tujuan – Persetujuan
Anggotanya Pelantikan oleh
daripada Majlis
memberikan dikenali sebagai Pesuruhjaya
Raja-Raja
peluang kepada Ahli British
Melayu
pemimipin
tempatandaripada Ahlinya adalah
pelbagai etnik Sistem kabinet
9 orang
bayangan
bekerjasama dalam anggota
menguruskan hal
negara.
 Independence of Malaya Party (IMP)

 Ditubuhkan pada 16 September 1951 rentetan daripada

keengganan ahli UMNO membuka keahliannya kepada seluruh
penduduk Tanah Melayu.
 Dato’ Onn Jaafar keluar daripada UMNO dan menubuhkan parti
IMP.
 Beberapa pemimpin orang bukan Melayu menyokong
penubuhannya.
 Namun, usaha tersebut kurang berjaya kerana kebanyakan orang
Cina dan India lebih berminat kepada MIC dan MCA.
 Tunku Abdul Rahman (TAR) sebagai Ketua Menteri Persekutuan
Tanah Melayu pertama telah membentuk sebuah kabinet
yang terdiri daripada 10 orang menteri (6 UMNO, 3 MCA, 1
MIC).
 TAR telah menghantar memorandum kepada Pejabat Tanah
Jajahan British untuk membuat rundingan berkenaan
kemerdekaan ke Tanah Melayu.
 Permuafakatan politik dalam kalangan kaum turut berlaku
ketika penyediaan memorandum bagi menggubal
Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu.
 Parti Perikatan telah bertolak ansur untuk memasukkan hak
kerakyatan berasaskan prinsip jus soli kepada kaum bukan
Melayu.
Empat unsur tradisional yang terkandung dalam
Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu
dikekalkan:

Bahasa Agama
kebangsaan persekutuan

Kedudukan
istimewa orang Pemerintahan
Melayu dan beraja
bumiputera
 Permuafakatan politik dan hubungan antara etnik yang
dipamerkan melalui pakatan UMNO-MIC-MCA terus
mendapat sambutan penduduk Tanah Melayu.
 Permuafakatan politik bertambah luas apabila Sarawak
United People’s Party (SUPP) menyertai Perikatan pada tahun
1970.
 Pada tahun 1973, Parti Islam Se-Malaysia (PAS) menyertai
Perikatan tetapi keluar pada tahun 1977.
 Permuafakatan politik juga terbentuk dalam parti
pembangkang yang membentuk Pakatan Rakyat.
 Pada 2015 pula, mucul Pakatan Harapan menggantikan PR.
 PAS membentuk permuafakatan politik dengan Parti Ikatan
Bangsa Malaysia (IKATAN).
 SABAH

 Parti politik yang pertama ditubuhkan ialah sebuah parti kaum

Kadazan iaitu United National Kadazan Organisation (UNKO) pada
Ogos 1961.
 Diikuti oleh parti Bumiputera Islam, United Sabah National Organisation
(USNO) pada Disember 1961.
 United National Pasok Momogun Organisation (Pasok Momogun) oleh
kaum Murut pada tahun 1962.
 Borneo Utara National Party (BUNAP) yang kemudian ditukar kepada
Sabah National Party (SANAP) hasil gabungan United Party dan
Democratic Party yang ditubuhkan oleh orang Cina pada tahun 1962.
 SABAH

 Dua kumpulan etnik utama, iaitu Kadazan-Dusun dan Murut yang

diwakili oleh UNKO dan Pasok Momogun telah mencapai persetujuan
kerjasama membentuk United Pasok Momogun Kadazan Organisation
(UPKO).
 UNKO, USNO, Pasok Momogun dan SANAP telah bersetuju
bekerjasama membentuk Parti Perikatan Sabah.
 SABAH

 Parti Bersatu Sabah (United Sabah Party; singkatan: PBS) ialah sebuah
parti politik Malaysia yang ditubuhkan oleh Datuk Joseph Pairin
Kitingan pada tahun 1985 di Sabah.
 Parti politik ini pernah menguasai Dewan Undangan Negeri negeri
Sabah pada tahun 1985 sehingga 1994.
 Parti ini juga menguasai 14 kerusi Parlimen dalam Pilihan Raya Umum
Malaysia 1990.
 SARAWAK
SUPP (Sarawak United People Party)

 Parti terawal ditubuhkan dan didaftarkan pada Jun 1959

 Ahli terdiri daripada Kaum Dayak Darat, Cina, Iban dan Melanau.
 Matlamat : untuk menyatukan Sarawak yang berbagai bangsa dan kaum bagi
menentang rancangan Malaysia serta menyekat Sarawak dari memasuki Persekutuan.
 Sebab Penentangan :
 i) Memindahkan kuasa politik dari United Kingdom kepada Negara Berdaulat dan
menyuruh penduduk Sarawak taat setia kepada negeri asing.
 ii) Kemasukan yang tergopoh gapah boleh menyebabkan Sarawak berpecah-belah
 iii) Kedudukan istimewa bumiputera yang akan dilindungi oleh perlembagaan Agama
Islam.
 SARAWAK
PANAS ( Parti Negara Sarawak )

 Ditubuhkan dan didaftarkan pada 9 April 1960

 Ahli terdiri daripada Kaum Melayu, Dayak, Iban dan Cina.
 Matlamat Penubuhan adalah memberikan pendirian tegas dan
menyokong penuh penubuhan Malaysia
 Sebab :
 i) Membentuk satu sistem pelajaran kebangsaan.
 ii) Memelihara kepentingan rakyat Sarawak.
 iii) Menjamin Sarawak memperolehi pemerintahan berkerajaan sendiri.
 iv) Mementingkan hak asasi manusia.
 SARAWAK
BERJASA ( Barisan Rakyat Jati Sarawak )

 Ditubuhkan pada 1962

 Ahli terdiri daripada semua kaum.
 Dipimpin oleh Tuanku Haji Bujang, Seorang Melayu dari Sibu
serta Abdul Rahman Ya’kubdan Abdul Talib Mahmud
daripada etnik Melanau.
 Mengetepikan Suku Kaum Cina sebagai Bumiputera.
 Matlamat tidak mahu menyerahkan Sarawak bulat-bulat
dan menyokong penubuhan Malaysia.
 SARAWAK
SNAP ( Sarawak National Party )

 Ditubuhkan pada April 1961

 Ahli terdiri daripada kalangan orang Iban dan Pengasas Stephen Kalong
Ningkan.
 Matlamat Penubuhan pada mulanya menaruh syak terhdap pembentukan
Malaysia tapi akhirnya menyokong kuat rancangan tersebut.
 Sebab :
 i)
Mahukan Ketua Menteri Sarawak diberikan gelaran Rajah yang dilantik
dari Bumiputera Sarawak yang dipilih rakyat
 ii)
Berjuang hendak mencapai taraf berkerajaan sendiri dan akhirnya
mencapai kemerdekaan dengan cara aman damai.
 SARAWAK
PESAKA (Parti Pesaka Anak Sarawak )

 ditubuhkan pada bulan Julai 1962, dikenali juga sebagai PAPAS

 parti politik kedua kaum Iban selepas Parti Kebangsaan Sarawak (SNAP)
 Tun Jugah bersama empat orang pemimpin kaum Iban di Sibu mengasaskan
PESAKA
 Tujuan asal adalah untuk melawan SNAP yang mendapat sokongan kuat
kaum Iban di Sibu
 Pada 30 April 1973, PESAKA bergabung dengan Parti Bumiputera yang
merupakan gabungan Parti Negara Sarawak (PANAS) dan Barisan Rakyat
Jati Sarawak (BARJASA), untuk menubuhkan Parti Pesaka Bumiputera Bersatu
Sarawak (PBB).
 SARAWAK
Persatuan Cina Sarawak ( SCA )

 Diasaskan oleh William Tan pada pertengahan tahun 1972.

 Untuk mengalakkan penyertaan orang Cina dalam politik
 Bertindak sebagai parti yang menjaga kepentingan orang
Cina.
 Sejak mula lagi berharsat untuk berjuang bersama dalam
menjadi sekutu Perikatan parti-parti yang sama konsep dan
bertujuan untuk seluruh bangsa dan negara.