KENEGARAAN MALAYSIA

Dr. Hamdan Aziz

Tn Hj. Mohd Yusoff Mohamad
En. Peter Wong Sin On
(Sem. 1/ 2017/2018), UMT
Email: hamdan.aziz@umt.edu.my

Panel Pensyarah Kenegaraan

Malaysia, Jabatan
Kenegaraan & Peradaban,
Pusat Pendidikan Asas dan
Liberal (PPAL), UMT
BAB 1; PENGENALAN-KONSEP KENEGARAAN
MALAYSIA
• Konsep Negara
• Satu unit politik yg m’punyai penduduk yg menetap di kwsn @ wilayah
dgn memiliki sempdn yg ditandai dgn jelas
• Penduduk itu pula diperintah oleh sebuah kerajaan yg m’punyai
kedaultn & diakui sah pemerinthnnya serta b’kuasa utk m’gubal &
melaksanakan undang2 serta p’aturan (Perlembagaan) supaya dipatuhi
sekalian rakyatnya
• CIRI-CIRI SEBUAH NEGARA
• Penduduk (Menetap)
• Wilayah atau kawasan (Sempadan)
• Pemerintah (Sah & Berkuasa)
• Kedaulatan (Gubal & Laksana Undg2)
• Perlembagaan (Dipatuhi )
Negara Negara Bangsa

Tun M: Majlis Perdagangan Malaysia : 28.2.1991 mengusulkan Rangka

Kerja matlamat M’sia Menjadi negara maju 2020 (rangka kerja ini
kmdnnya dikenali sebagai wwsn 2020)- mencadangkan untuk menjadi
negara maju – Pembentukan Bangsa M’sia yg bersatu padu – x trbntuk
secara perancangan, namun perlu dirancang.
Sebuah negara yg berdaulat, rakyatnya hidup bersatu padu, tidak
dipisahkan oleh ikatan primordial sempit seperti kaum, keturunan, agama,
bahasa, daerah dll. Yg menjdi penyebab perpecahan
Rkyt di negara itu juga m’punyai keyakinan serta kepercayaan yg tinggi
kpd sistem pemerinthn & undang2 yg dilaksanakan di negara t’sebut
KOMPONEN NEGARA BANGSA
Negara
Bangsa
+ Perpaduan
Kerajaan/ Pemerintah
Kedaulatan
Perlembagaan
Penilaian Semula Definisi Bangsa
• Bezakan antr: Ras, Etnik & Bangsa
• Ras = kelompok biologi manusia yang mempunyai persamaan fizikal
• Etnik= kumpulan manusia yang berasaskan ciri-ciri, nilai budaya, sejarah
& warisan yg sama
• Bangsa=Masyarakat yang mendiami 1 ruang wilayah yang mempunyai
sempadan dan kerajaan yg sama & mentaati undang-undang yang sama
Beza Negara & Negara Bangsa?
• Negara : Rakyatnya mungkin tidak bersatu padu dan tidak memberi ketaatan
kepada pemimpin serta tidak patriotik
• Negara Bangsa : Rakyatnya bersatu padu tanpa mengira ras & etnik, masing-
masing berusaha membangunkan negara serta mempunyai semangat patriotik
yang tinggi.
• Perkara2 yg b’kisar sekitar hal-ehwal sesebuah negara merangkumi:
1) sejarah
2) politik
3) ekonomi
4) masyarakat
5) sosio-budaya
KONSEP MALAYSIA

Sebuah negara persekutuan yg

m’punyai 13 buah negeri dan 3
wilayah persekutuan
NEGERI2 DI MALAYSIA
BAB 2
SEJARAH AWAL NEGARA MALAYSIA
Menghargai warisan silam
1. Melayu Proto Membentuk peribadi
2. Melayu Deutro Melahirkan perasaan jati diri
Pengiktibaran
Penyebaran proto & deutro Melayu
KERAJAAN AWAL DI GUGUSAN KEPULAUAN MELAYU
 Kerajaan Kutei di Borneo
 Kerajaan Majapahit, Singhasari
& Mataram di Pulau Jawa
 Kerajaan Funan di Lembah Sg
Mekong
 Kerajaan Champa di Vietnam
 Kerajaan Srivijaya di Sumatera
 Kerajaan Tun-Sun, Ko-Lo, Pan-
Pan di Segenting Kra
 Kerajaan Langkasuka di Pattani
 Kerajaan Chih-Tu di Kelantan
 Kerajaan Tan-Tan di Terengganu
 Kerajaan Lo-Yueh di
selatan Tanah
Melayu
 Kerajaan Kedah Tua
di Kedh
 Kerajaan Gangga
Negara di Perak
• Diasaskan oleh Parameswara pd awal
kurun ke-15
• T’kenal sbg sebuah empyar yang besar &
kukuh, pusat perdagangan, pusat
peyebrn agama Islam & pusat p’kembgn
ilmu pengetahuan
• Pemerinthn diketuai oleh Sultan Melaka
dan dibantu oleh Bendahara, Laksamana,
Temenggung, Penghulu Bendahari &
Syahbandar.
• Pemerinthn b’landaskan Hukum Kanun
Melaka & Undang2 Laut Melaka
PEMERINTAH KESULTANAN MELAYU MELAKA
Parameswara / Sultan Iskandar Syah 1400 -1414
Sultan Mahkota Iskandar Syah 1414 – 1424
Seri Maharaja / Sultan Muhammad Syah 1424 – 1444
Parameswara Dewa Syah (Raja Ibrahim) 1444 – 1445
Sultan Muzaffar Syah (Raja Kassim) 1445 – 1459
Sultan Mansor Syah 1459 – 1477
Sultan Alauddin Riayat Syah 1477 – 1488
Sultan Mahmud Syah 1488 – 1511
Sultan Ahmad Tdk sempat memerintah
PEMBSR UTAMA KESULTANAN MELAYU MELAKA

BENDAHARA

PENGHULU PEMBSR
TEMENGGUNG
BENDAHARI UTAMA

LAKSAMANA
BENDAHARA
• P’bsr paling penting & b’pengaruh – menyamai peranan Perdana
Menteri sekrg
• Penasihat kanan sultan
• Ketua angkatan tentera
• Ketua p’tadbir keadilan (ketua hakim)
• Pemangku sultan semasa ketiadaan sultan
• B’kuasa memilih & melantik bakal sultan
• M’jaga alat kebesrn diraja
• Cth: Bendahara Tun Perak
PENGHULU BENDAHARI
• B’peranan mengawal hal-ehwal
kewgn negara
• B’t/jwb memungut cukai & hasil
negeri
• B’t/jwb m’jaga bangunan & harta
benda kerajaan
• Ketua kpd semua syahbandar
(pegawai pelabuhan)
• Menyimpan rekod / dftr hamba abdi
raja
• Ketua istiadat & acara rasmi diraja
di istana
TEMENGGUNG
• B’peranan sbg pelaksana @ ketua
undang & p’aturan negeri
• B’t/jwb mengekalkan keamanan &
keselmtn di dlm negeri
• b’t/jwb m’bina penjara, menangkap
p’jenyh & m’jlnkan hukuman mati
• B’kuasa m’adili kes2 jenyh yg kecil
• Ketua protokal dlm majlis istiadat di
istana
LAKSAMANA
• B’peranan sbg ketua angkatan laut
• B’t/jwb utk m’jamin keselmtn di
P’airan Selat Melaka dr sergn lanun
• Mengetuai semua phlwn kerajaan
• B’t/jwb memikul pedang kerajaan
dlm upacara rasmi
• M’jd ketua utusan raja ke seberang
laut
• Cth: Hang Tuah
 FAKTOR2 P’KEMBGN

GEOGRAFI EKONOMI

POLITIK
&
P’TADBIRAN
FAKTOR GEOGRAFI
• Kedudukan di tengah jln
p’dagangan timur &
barat
• T’lindung drp angin
Monsun Barat Daya &
Timur Laut
• M’punyai pelabuhan
semulajadi yg dlm
• Adanya Org Laut sbg
benteng p’thnan
FAKTOR EKONOMI
• Melaka adalah sebuah pusat
p’dagangan entrepot yg
b’taraf a/bangsa
• M’punyai sistem
p’bendaharaan yg t’susun –
sistem pungutan cukai &
mata wang
• Pelbagai kemudahan p’kpln
disediakan
FAKTOR POLITIK & P’TADBIRAN
• M’punyai hubgn diplomatik
dgn kuasa2 bsr
• M’jlnkan dsr p’luasan kuasa
• Sistem p’tadbiran yg cekap &
t’susun
• Angktn tentera yg kuat
• Sistem undang-undang yang
adil
• Pusat penyebrn agama Islam
• Bhs Melayu sbg bhs pengantar
FAKTOR KEMEROSOTAN KMM-DALAMAN
• Pemerinthn Sultan Mahmud yg lemah -
Rasuah, fitnah, perpecahan pembesar &
rakyat
• Ketiadaan pemimpin yg cekap slps kematian
Bendahara Tun Perak- Tun Puteh ,Paduka
Tuan dh tua, Tun Mutahir pilih kasih
• Amalan rasuah diklgn p’bsr - Kroni, pilih kasih
• Rkyt b’pecah belah- p’musuhan antara org
Melayu & Tamil-Muslim
• P’dagangan merosot - cukai yg tinggi
m’ybbkan pedagang b’alih ke tempat lain
• Org Laut tdk m’bantu semasa Melaka diserang
Portugis – Pembesar x mnjg kebajikan mereka
FAKTOR LUARAN
• Pendudukan Muhammad Al Fateh di
Constantinople pada 29 Mei 1453.
• Penemuan jln laut melalui Tanjung Harapan
di Selatan Afrika oleh Bartholomew Diaz
(Portugis )pd 1488 – memudahkan pelyrn
org Brt ke timur
• Sikap tdk jujur pedagang asing (Pedagang
Cina & India membantu Portugis menyerang
Melaka)
• Penaklukan Melaka oleh Portugis pd 1511
(Portugis mempunyai senjata lengkap &
moden, Sltn Mahmud lari ke Muar, Pahang &
Bintan
• Selepas kejatuhan kerajaan Melaka, putera2 Sultan Mahmud telah
mengasaskan Kerajaan Negeri Perak & Kerajaan Negeri Johor
• Di Semenanjung Tanah Melayu, t’dpt kerajaan2 Melayu lain seperti :-
a) Kerajaan Melayu Tua – Kedah, Pahang,
Perak
b) Kerajaan Melayu Baru – Negeri Sembilan,
Terengganu, Kelantan & Selangor
• Kerajaan Johor pula telah m’jadi sebuah empyr bsr dan tumpuan para
pedagang asing
ZAMAN P’JAJAHAN
Adakah Malaysia/ Tanah
Melayu/ Sabah &
Sarawak/ pernah
dijajah?...
• Konsep ‘The white men’s Burden’/ t/jwb mengajar negara jajahannya
• Negara jajahan adalah negara yang primitif, daif & mudah diperkotak-
katikkan.
• Lahirnya semangat Nasionalisme
• Dasar mengenakan kuasa pemerintahan ke atas negara lain.
• Bermula di Perancis dan berkembang sehingga ke Britain
• Alasan mereka utk membantu membangunkan negara mundur-
setanding Barat
• Lanjutan sistem ekonomi kapitalis-kumpul modal, hak persendirian,
persaingan utk pasaran & keuntungan
• Menonjolkan keagungan bangsa penjajah kepada negara lain
Kolonialisme/ imperialisme/ orientalisme
• Peluasan kuasa ke atas negara lain
• Bermula drp Vasco Da Gama 1498 dr
Portugal yg menemui jalan ke Timur
• Nusantara mnjdi tumpuan kerana
rempah + kaya dgn hasil bumi
• Satu bentuk penaklukan utk mendptkn
wilayah secara aman @ paksaan
• Selepas Perang Dunia ke-2- bgkit
Nasionalisme.
PERLUASAN KUASA PENJAJAH
• Bermula dr persengketaan
Islam + Kristian (Eropah +
Negara Arab) Constantinople
1453m
• Berlaku keruntuhan kerajaan
Islam Sepanyol 1492 +
Uthmaniah Turki 1924
• Barat meluaskan penguasaan
ke kwsn yg dipengaruhi Arab &
perdgngnnya
• Tujuan politik, ekonomi &
agama
P’JAJAHAN PORTUGIS
• tujuan: meguasai p’dagangan di Tnh
Melayu & mengembangkan Kristian
• p’jajahan t’tumpu di Melaka shj
• p’tadbiran b‘bentuk ketenteraan
• tewas di tgn Belanda pd 1641
• kesan peninggalan:
1) masyrkt Serani
2) sistem tulisan Rumi
3) penyerpn p’kataan dr bhs
Portugis ke bhs Melayu
P’JAJAHAN BELANDA
• 20 Mac 1602, VOCVereenigde Oost indische
Compagnie ditubuhkan utk menguasai bijih
timah & p’dagangan rempah di
Kepulauan Melayu
• 1619,Betawi m’jadi pusat p’tadbiran
• 1641, menawan Melaka
• P’jajahan t’tumpu di Melaka shj
• P’saingan wujud antara Belanda &
British – diselesaikan melalui P’janjian
Inggeris-Belanda pd 17 Mac 1824
PENJAJAHAN BRITISH & SISTEM P’TADBIRAN
Sistem Thn Negeri2 yg
t’libat
Negeri2 Selat 1826 P/P, S/pura,
(NNS) Melaka
Sistem Residen 1874- Prk, S/ngor,
1888 Phg, Negeri 9
Negeri2 Melayu 1896 Prk, S/ngor,
B’sekutu Phg, Negeri 9
(NNMB)
Negeri2 Melayu 1909- Perlis, Kdh,
Tdk B’sekutu 1919 K/tan, T/ganu,
(NNTMB) Jhr
Disentralisasi 1920- Semua neg2 di
an Sem. Tnh
SISTEM RESIDEN: KEMAJUAN &
KELEMAHAN
PENTADBIRAN
• kedaultn negeri2 Melayu t’pdm
• Residen memerintah m’ikut budi bicara
sendiri
KEMAJUAN
• kuasa Residen tdk dpt dikwl
• Residen tdk pandai m’jaga perasaan dan
EKONOMI SOSIAL kedudukan sultan & p’bsr2 Melayu
• Residen tdk b’upaya memahami &
m’hormati adat resam
STRUKTUR P’TADBIRAN NNMB

KERAJAAN BRITISH

PESURUHJAYA TINGGI
(GABENOR NNS)

RESIDEN JENERAL

JABATAN
PERSEKUTUAN

MAJLIS
DURBAR
MESYUARAT
NEGERI
MAJLIS RAJA2 MELAYU
• fungsi – m’bincangkan hal2 kepentingan
b’sama keanggotaan:
1) Residen Jeneral
2) 4 org sultan Melayu
3) 4 org Residen
4) p’bsr2 yg dilantik
KESAN2 P’BENTUKAN NNMB
• b’laku pemusatan kuasa p’tadbiran di tgn Residen Jeneral
• kuasa sultan semakin lemah
• kerajaan negeri kehilangan kuasa p’tadbiran dan p’undgn
• penubuhan jbtn2 p’sekutuan – p’ambilan lebih ramai pegawai
British
• p’bhgn kuasa antara kerajaan p’sekutuan dan kerajaan negeri
tdk jelas
• kerajaan negeri tdk m’punyai sumber kewangan yg kukuh
• DURBAR tdk b’fungsi krn tdk m’punyai kuasa
• org Melayu tdk menikmati keuntungan dlm p’bangunan
 MAJLIS MESYUARAT P’SEKUTUAN

PESURUHJAYA TINGGI

RESIDEN
JENERAL
(1910, KETUA S/U)

4 ORG AHLI
4 ORG SULTAN / 4 ORG TDK RASMI
RAJA MELAYU RESIDEN (3 ORG EROPAH,
SEORG CINA)
KESAN2 PENUBUHAN MMP
• Wakil org Melayu – hilang hak
keistimewaan dlm p’tadbiran
• sultan yg m’jd wakil org Melayu tdk
b’kuasa dlm p’tadbiran
• kuasa sultan merosot krn trf dlm
MMP sbg ahli biasa
• P/jaya Tinggi punya kuasa melantik
@ memecat ahli tdk rasmi
NEGERI2 MELAYU TDK B’SEKUTU
• t’bentuk melalui P’janjian Bangkok 1909 - Perlis,
Kdh, K/tan, T/ganu, Jhr (1914)
• Trg Itqanul Muluk Bita’di li Suluk (1911)- negeri
terakhir menerima Penasihat British 1919.
• corak p’tadbiran
1) Sultan b’kuasa dlm p’tadbiran & dibantu
oleh para p’bsr
2) Residen b’tindak sbg penasihat shj
3) Majlis Mesyuarat Negeri sbg majlis
penasihat tanpa sebrg kuasa
UNIT P’TADBIRAN DI BWH PEMERINTHN BRITISH
Unit Politik Negeri Catatan

NNS P/P, Melaka, S/pura Negeri2 yg dijdkan

tnh jajahan

NNMB Perak, Phng, Negeri2 yg dikuasai

S/ngor, Ngri 9 secara langsung

NNMTB Kdh, Perlis, K/tan, Negeri2 yg gagal

T/ganu, Jhr dikuasai
sepenuhnya
DESENTRALISASI
• P’agihan kuasa2 utama yg b’kaitan dgn urusan
p’tadbiran, kewangan & p’khidmtn awam di antara
kerajaan pusat dan kerajaan negeri
• wujud p’saingan kuasa antara RJ dan P/jaya
Tinggi dlm hal-ehwal p’tadbiran
• keadaan kewangan NNMB yg merosot
• pndgn drpd pegawai2 British
• kerumitan struktur p’lembagaan
• utk menarik minat NNMTB
PENYUSUNAN SEMULA MMP
• tempat sultan2 Melayu diganti oleh 4 org
p’bsr
• t/tgn sultan2 Melayu diperlukan dlm
meluluskan undang2
• jwtn Ketua S/usaha dimansuhkan & diganti
dgn S/usaha P’sekutuan
• beberapa buah jbtn diletakkan di bwh
kerajaan negeri
• Majlis Mesyuarat Negeri disusun semula
ZMN P’DUDUKAN JEPUN
• 8 Dis 1941, Jepun menyerang
Tnh Melayu
• tujuan:
1) Menubuhkan pemerinthn
baru Asia Timur Raya –
Asia utk org Asia
2) B’janji m’berikan
kemerdekaan kpd sesetgh
negara Asia Tenggara
• seluruh Tnh Melayu & S/pura
jatuh ke tgn Jepun dlm masa 70
hari
P’TADBIRAN JEPUN
B’cirikan sistem ketenteraan di mana:
1) Tnh Melayu dikenal sbg Malai Baru,
diketua oleh seorg presiden
2) S/pura dikenal sbg Syonan
3) setiap negeri diketuai oleh Gabenor,
dibantu oleh Majlis Penasihat
4) Negeri2 Melayu Utara diserahkan kpd
kerajaan Thai
• Pemerintahan Jepun
berakhir bom
digugurkan di
Hiroshima dan
Nagasaki 1945
KESAN2 POLITIK-PENJAJAHAN JEPUN
• campur tgn dlm sistem pemerinthn
• p’kembgn semangat kebangsaan
• penubuhan parti politik b’corak anti-Jepun – MPAJA
• penubuhan KMM & KRIS
• Prgrkn mencapai kebebasan ekonomi & politik dr kekuasaan asing
• Dianggap perjuangan suci
• Brkmbg slps perang Dunia ke-2-runtuhnya kuasa besar ke atas negara
jajahan
• Munculnya kuasa timur –Jepun- semgt bencikan penjajah
KESAN2 EKONOMI, SOSIAL DAN BUDAYA
• sistem ekonomi sara diri
• p’usahaan bijih timah & getah merosot
• Beras lebih mahal drp bijh besi
• kehidupan p’duduk merosot
• inflasi melambung tinggi dan nilai mata wang jatuh
• hubungan antara kaum meruncing
• pemuda2 dikerah m’jadi buruh paksa
• mslh kesihtn melanda p’duduk akibat kekurangan mknan dan
ubat2anJepun menguatkuasakan kedudukan di Tnh Melayu
• b’usaha m’hapuskan pengaruh Brt dgn
• a) m’gantikan p’gunaan bhs Inggeris dgn bhs Jepun
• b) m’hukum mereka yg melanggar p’hrmn p’gunaan & penyebaran bhs
Inggeris
Malayan Union 1 April 1946- 31 Jan 1948
ZAMAN DARURAT:PARTI KOMUNIS MALAYA (PKM)
• 1930an, PKM ditubuhkan – b’hsrt menubuhkan Republik Komunis
Malaya
• menubuhkan MPAJA – b’k/sama dgn British menentang Jepun
• slps Jepun menyerah kalah, MRLA @ Bintang 3 dibentuk utk m’ambil
alih pemerinthn Tnh Melayu – b’tindak kejam t’hdp p’duduk temptn
t’utama org Melayu
• Sept 1945, British kembali memerintah – MPAJA dibubarkan
• PKM menyusup masuk melalui kesatuan sekerja & p’gerakan politik
• Jun 1948, PKM m’lncrkan p’berontkn b’senjata – kemuncak peristiwa:
• a) 16 Jun 1948 – 3 org peldg Eropah dibunuh di Sg Siput
• b) 6 Okt 1951 – Sir Henry Gurney ditembak
P’ISYTIHARAN
DARURAT
• 17 Jun 1948, darurat di Tnh
Melayu
• langkah2 m’banteras
komunis:
1) Undang2 Darurat 1948
2) sistem p’daftaran – kad
pengenalan
3) langkah ketenteraan
4) kwsn hitam & putih
5) Rancangan Briggs
6) Perang Saraf
TWRN HADIAH ATAS PENANGKPN @ P’BERIAN MAKLUMAT TTG
KOMUNIS
Jwtn dlm PKM Hadiah (wang tunai)
S/usaha Agung $ 250, 000 00
Ahli biro politik $ 200, 000 00
Ahli jwtnkuasa pusat $ 150, 000 00
Ahli jwtnkuasa negeri & daerah $ 120, 000 00
Anggota biasa $2,500 - $2,000
Cth: (Mat Indera) $75,000
RUNDINGAN (PERTEMUAN) BALING
• diadakan pd 28-29 Dis 1955 di antara wakil kerajaan PTM & PKM
• tuntutan2 semasa rundingan:
a) PKM – iktiraf PKM sbg parti politik yg sah
b) Kerajaan PTM – PKM letak senjata & terima twrn p’ampunan
• rundingan gagal
KESAN2 DARURAT
• p’berian trf b’kerajaan sendiri
& kemerdekaan
• melonggarkan kegiatan b’politik
• melonggarkan syarat2 kerakytn
• kesan ekonomi
• mslh kekurangan mknan
• mslh p’hubungan kaum

31 Julai 1960, darurat

tamat