You are on page 1of 73

DERMATO

OSTEOMIOLOGI
SUPERIOR - INFERIOR
DEPARTEMEN ANATOMI
FKUPN’’VETERAN’’ JAKARTA
Dr. Miftahudin
OSTEOLOGI
SKELETUM TRUNCI
• DEFINISI :
Skeletum : ( rangka)
Trunci : (badan)
Tulang Yang membentuknya
1. Columna Vertebralis (tulang Belakang)
2. Costae (tulang Iga)
3. Sternum (tulang dada)
1. COLUMNA VERTEBRALIS
a. 7 Ruas Tulang leher (CERVICAL)
b. 12 ruas tulang punggung (TORAKAL)
c. 5 ruas tulang pinggang (LUMBAL)
d. 5 ruas tulang kelangkang (SAKRUM)
e. 4-5 ruas tulang tungging (COCCYGEUS)

Jadi jumlah seluruhnya ada 33 - 34


Tulang belakang umum tdr dr:
1. Badan (CORPUS)
2. Lengkung (ARCUS)
3. Taju duri (PROCESSUS
SPINOSUS)
4. Taju lintang
(PROCESSUS
TRANSVVERSUS)
5. PROCESSUS
ARTICULARIS
SUPERIOR ET INFERIOR
• Di tengah os. Vertebrae terdapat lubang (FORAMEN
VERTEBRALIS) yg jk disatukan dgn vertebrae lain
akan mmbtk CANALIS VERTEBRALIS) sbg saluran
sumsum tulang belakang (MEDULA SPINALIS)
• Foramen vertebralis ini dibatasi sekitarnya oleh
ARCUS VERTEBRAE, yg disis kanan dan kirinya trdpt
INCISURA VERTEBRALIS SUPERIOR ET INFERIOR
• Arcus Vertebrae di btk oleh:
a. Radix arcus vertebrae
b. Pediculus arcus vertebrae
c. Lamina arcus vertebrae
• INCISURA VERTEBRALIS SUPERIOR ET
INFERIOR jk disatukan akan mmbtk lubang
FORAMEN INERVERTEBRALIS yg mjd jalan
NERVUS SPINALIS
VERTEBRA CERVICALIS 1 (ATLAS)
• Tdk memiliki Corpus vertebrae dan pocessus
spinosus
• Corpus vertebrae cervicalis 1 mmbtk dens
epistropei
Bagian os. Atlas
• Arcus anterior atlantis
• Arcus posterior atlantis
• Tuberculum antarius
atlantis
• Tuberculum posterius
atlantis
• Massa lateralis tdpt:
- Fovea articularis superior
berendi dgn condylus
occipitalis
- Facies articularis inferior bersendi dgn facies
articularis superior epistrophei
- Fovea dentis akan berendi dgn epistropheus
- Foramen Tranversarius (pd C1 – C6 dilalui olh:
A/V vertebralis) sedang pd C7 (vertebrae
promuinen) hanya dilalui oleh V. Vertebralis
Vertebrae Cervicalis II
(Axis Epistropheus)
• Pd dens epistrophei tdpt
permukaan sendi :
 Facies articularis ant
diventral bersendi dgn fovea
dentis
 Facies articularis Post di
dorsal dilalui oleh
ligamentum transversus
atlantis
 Sulcus N. Spinalis tdpt dibalik
Facies articularis superior
• Yg dimaksud dgn TUBERCULUM CAROTICUM
(HASSAGNIAC) pd vertebrae cervical VI, yaitu
tuberculum anterius, processus transversus yg
besar
• Vertebrae cervical VII dsb jg VERTEBRAE
PROMINENS
PERBEDAAN VERTEBRAE
Cervicalis Thoracalis Lumbalis

• Corpus : kecil segi • Corpusnya • Corpus: besar spt


empat sedang, spt ginjal
• Foramen vertebra: jantung • Proc spinosus
segitiga, besar • Foramen bulat besar dan pendek
• Proc. Transversus • Proc siponosus pjg spt taju kapal
tdp lubang dan runcing • Tdp processus
foramen • Proc. Trnsversus mammilaris
transversum dan Corpus vertb
tempat lewat A/V mempunyai
vertebrlais lekukan yg brguna
• Proc. Spinosus utk penghubung
bercabang dua dgn os costae
VERTEBRAE CERVCALIS
Vertebra Thorakalis
• Corpus Vertebrae
• Foramen Vertebrae
• Processus spinosus
• Processus transversa
• Fovea Costalis superior
• Fovea costalis inferior
VERTEBRAE TORAKALIS
VERTEBRAE LUMBALES
• Corpus Vertebrae
• Processus spinosus
• Processus Mammilaris
• Processus accesorius
• Processus transversus
VERTEBRAE LUMABALIS
Os. SACRUM
• Dibentuk oleh menyatunya 5 Os.Sacrales
berbentuk segitiga dan dibedakan atas :
• Basis Os.Sacri di bagian cranial
• Apex Os.Sacri di bagian caudal
• Facies Pelvina yaitu, permukaan ventral yang
melengkung dan licin
Os.Coccygeus
• Merupakan tulang tungging yang terdiri dari
4-5 ruas
Facies pelvina Facies dorasalis Lainnya :
• Linea transversae • Crista sacralis
• Foramen sacralis mediana • Processus
anterior • Crista sacralis articularis sup
medialis/intermed • Tuberositas
ia sacralis
• Foramen sacralis • Facies articularis
posterior • Promontorium
• Cricsta sacralis
lateralis
• Hiatus sacralis
• Cornu sacralis
CAVUM THORAXIS
Apertura thoracis superior dibatasi :
• Corpus vertebrae thoracis I
• Costae I
• Incisura jugularis sterni

Apertura thoracis inferior dibatasi:


• Processus xiphoideus sterni
• Costae VII – X (arcus costarum)
• Ujung costae XI dan XII
• Corpus vertebrae thoracis XII
CAVUM THORACIS
COSTAE

Costae vertebrae
sternalis I - VII
Costae verae

Costae Costae spurie


affixae : VIII - X

Costae spuriae
Costae spurie
flucuantes :
XI - XII
COSTAE
Bagian-bagian Costae
☻Capitulum costae ☻Tuberculum costae
☻ Facies articularis ☻Facies articularis
☻ capituli costae ☻Tuberculi costae
superior bersendi dg proc.
☻Facies articularis transversi vertebrae
☻capituli costae thoracales
inferior ☻ Angulus costae
☻Crista capituli costae ☻ Corpus costae
☻Collum costae ☻ Sulcus costae yg
☻Crista colli costae ditempati A/V/N
intercostalis
Costae I
☻ Lebar, gepeng, paling pendek, paling
melengkung, dipermukaan kranial costa I tdp 2
alur :
1. Sulcus arteriae subclavia di bagian proximal
ditempati oleh: arteriae subclavia

2. Sulcus venae subclavia, di bagai distal


ditempati oleh vena subclavia, diantara kedua
sulci tsb terdapat tonjolan dinamakan :
TUBERCULUM SCALENI LISFRANCI yg
ditempati oleh m. Scalenus anterior
Catatan...
☻Pada costa II tdp tuberositas m. Serrati
anterior.
☻pd costa-costa selanjutnya sulit utk dibedakan
satu sama lainnya
☻Utk mengetahui posisi costa dpt dilihat dr
SULCUS COSTAE yg sll terletak di bawah
STERNUM
Panjangnya 17 cm
Processus
Manubrium Sterni Corpus Sterni Xiphoideus
• Incisura jugularis • Pd bid sagital corpus
sterni sterni & manubrium
• Incisura clavicularis sterni mmbtk sudut (
• Pd dorsal manibrium ANGULUS
sterni mrpkn tempat LUDOVIGI) yg mrpkn
asal m. perlekatan costa II
Sternothyroidea, & • Pd bagian dorsal
m. sternohyoidea Corpus sterni tdp
tempat asal m.
Transversus thoracis
• Pd ke2 lateral c.
Sterni tdpt INCISURA
COSTALES
STERNUM
Skeletal Extremitas Superior
Skeletal
Extremitas
Superior

Ossa Cinguli Ossa Extremitas


Extremitas Superior
superior Liberae

1. Os. Brachium/humerus
Os. Clavicula Os. Scapula 2. Ossa Antebrachii
a. Os. Radius
b. Os Ulnae
3. Ossa Manus
Ossa Ossa Digiti
Ossa Carpalia
Metacarpalia Manus
• PARS CARPALIA • Palanx Proximal
• Os Naviculare • Palanx Medial
• Os. Lunatum • Phalanx Distal
• Os. Triquentrum
• Os. Pisiforme
• PARS DIGITALIS
• Os. Multangulum
mayus
• Os. Multangulum
minus
• Os. Capitatum
• Os. Hamatum
Skeletal Extremitas Superior
Os. Clavicula
• Bentuk spt huruf S dgn bagianya:
1. Extremitas Sternalis berhub dgn sternum
2. Extremitas Acromialis berhub dgn acromian
3. Facies superior et inferior (Permukaan atas
lebih halus dr bwh)
4. Impressio Ligamenti
Costoclavicularis/tuberositas costalis, yg
diikat di sini adl A/V subclavia
• Sulcus subclavius tempat melekatnya
musculus subclavius
• TUBEROSITAS CORACOIDEA/TUBRCULUM
CONOIDEUM, dgn ikat yg melekat disini adl
ligamentum coracoclvicularis
• Facies articularis acromialis
• Facies articularis sternalis
• Corpus clvicula
• Linea trpezoidea
Os. Clvicula
Os. Scapula
• Tepi-tepi Os. Scapula
Margo vertebralis/Medialis Scapulae
Margo superior Scapulae
Margo Axillaris/Lateralis scapulae
• Sudut-sudut Scapulae
Angulus Superior/Medialis Scapulae
Angulus Inferior scapulae
Angulus Lateralis Scapulae
Angulus Acromii Scapulae
• Cavitas glenoidalis bersendi dgnligamentum
glenohumeralia & OS Humerus
• Tuberculum Supraglenoidalis sbg tempat asal caput
longum m. Biceps Brachii
• Tuberculum Infraglenoidalis sbg tempat asal caput
longum m. triceps Brachii
• Incisura Scapulae dihub oleh ligamentum
transversum scapulae superior, di tempat itu
terdapat A/Vsubscapula
• Proc. Coracoideus
• Fossa subscapularis tempat melekat m .
Subscapularis
• Spina scapula
• Trigonum spina scapulae
• Acromion
• Facies articularis acromii
• Fossa supraspinata tempat m. Supraspinata
• Fossa infraspinata, tempat m. Infraspinata
• Incisura spinaglenoideus
HUMERUS
• Caput humeri • Tuberositas deltoridea
• Collum anatomicum tempat melekat m.
• Tuberculum mayus Deltoidea
• Sulcus intertubercularis • Sulcus n. Radialis/sulcus
dilalui o: m biceps spiralis dilalui o: N.
brachii caput longum Radialis & A. Profunda
pd ujung distal humerus
• Tuberculum minus
• Margo lateralis et
• Collum chirurgicum medialis
• Crista tuberculi majoris • Facies posterior
et minoris
• Pars articularis  Fossa olecrani humeri
 Capitulum humeri bersendi dgn olecranon
bersendi dgn focvea  Crista supra
capituli radii epicondylaris medialis
 Trochlea humeri et lateralis
bersed]ndi dgn incisura  Sulcus Nn. Ulnaris yg
semilunaris ulnae dialalui N. Ulnaris
Pars Nonarticularis:
 Epicondylus lateralis et
medialis humeri
 Fossa coronoidea
humeri
Catatan.....
• Utk membedakan humerus detra dengan
sinistra amati:
1. Fossa Olecranii (belakang)
2. Fossa Coronoidea (depan)
3. Epicondylus medialis
4. Capitulum humeri
5. Sulcus N. Ulnaris (belakang)
Os. Radius
Os. Ulnae
Catatan
• Incisusemilunaris (incisura Throclearis) ulnae
• Tuberositas Ulnae (tempat lekat M. Brachialis)
• Pd diaphysis ulna terbentuk segi tiga dan
terdapat crista (margo) Intersossea ulnae
Ossa Carpalia

Proximalis Distal

• Os. Naviculare • Os. Multangulum


• Os. Lunatum Mayus
• Os Triquetrum • Os. Multangulum
• Os. Pisiforme minus
• Os. Capitatum
• Os. Hamatum
Catatan ...
• Pada rangka susunan ossa carpaliae tdpt 2
peninggian
1. Dibagian lateral dinamakan EMINENSIA
CARPI RADIALIS dibentuk dr:
 Tuberculum ossis multanguli mayoris
 dan tuberculum ossis naviculare
2. Di bagian medial dinamakan EMINENSIA
CARPIAE terbtuk dr:
 Os psiforme
 Ossis Hamati
• Di kedua peninggian tsb tdpt alur : SULCUS
CARPIAE yg dillalui TENDINES M FLEXORES
DIGITI MANUS
Ossa Carpalia
SKELETA EXTREMITAS INFERIOR

Ossa Cinguli Ossa Extremitates


Extremitates Inferior Inferior Liberae
• Os Coxae ( tulang • Os. Femur
gelang panggul) • Os. Cruris:
• > (os Tibia (tulang
kering) &
• > Os Fibula (tulang
betis
• Os Pedis
OS. PEDIS

Os. Tarsalia
• Baris Proximal --- talus & Calcaneus
• Baris Medial --- Naviculare pedis
• Baris Distal ---Cuneiforme medial ,
intermedius, Lateralis, cuboideum

Os. Metatarsalia I- V
Os. Coxae
Lanjut...
OS. Femur
Os. Patella
• Basis : tebal
• Apex patella: runcing
(tempat lekat patella)
• Facies anterior Patella:
cenbung & kasar
• Facies posterior punya 2
permukaan sendi:
 Facies Articularis laterali
patellae: lebih besar
 Facies Articularis Medialis
Patellae: lebih kecil
Catatan
• Bila patella diletakan pd articularisnya dgn
apex menunjuk ke depan pemeriksa mk patll
jatuh ke sisi lateral yg lebih berat, jika jatuh ke
kanan berarti -- patella kanan
Os. Tibia (tiulang kering)
Os. Fibula
(splinter bone/tulang betis)
Ossa Tarsalia
Os. Talus & Calcaneus

You might also like