MPU3122:HUBUNGAN ETNIK

M7

PEMBANGUNAN DAN PEMUAFAKATAN POLITIK DI

TANAH MELAYU, SARAWAK DAN SABAH
 Permuafakatan Politik dalam Konteks
Hubungan Etnik di Malaysia

Selepas mempelajari tajuk ini, pelajar dapat:

1. Mengetahui perkembangan parti politik di Malaysia.

2. Menghuraikan usaha yang diambil untuk
mengukuhkan kesepaduan sosial melalui politik.
3. Mengenal pasti cabaran yang dihadapi dalam
memupuk integrasi etnik di negara ini dalam konteks
politik.
Pengenalan
 Latar belakang politik Malaysia:
 Kewujudan Kesultanan Melayu Melaka.
 Konsep politik tradisional- Sultan mempunyai
kuasa mutlak dan rakyat menjunjung
kedaulatan raja.
 Kemasukan penjajah telah mengubah kuasa
institusi kesultanan Melayu.
 Malayan Union kemuncak kuasa penjajah yang
ditentang oleh oleh orang-orang melayu

3
Pembangunan Politik
 Malayan Union membawa kepada
penyatuan orang-orang Melayu
 Kewujudan parti-parti politik mewakili pelbagai
kaum.
 Pemuafakatan politik berteraskan prinsip tolak ansur,
tawar-menawar, akomodasi dan konsensus
 Pemuafakatan tersebut mewujudkan kesetabilan
politik kerana mereka mengutamakan
pengagihan sumber kekayaan kepada semua
etnik.
6
Matlamat Pembangunan Politik:

 Pembinaan negara bangsa iaitu satu

wilayah yang mempunyai sempadan ,
kerajaan dan warga negara/ bangsa.

 Masaalah dalam mewujudkan negara bangsa

antaranya aspek kesan penjajahan, kepelbagain
suku kaum, gabungan wilayah dan gabungan
kerajaan.

5
3 aspek utama secara umumnya menjadi kelaziman
seringkali digunapakai untuk memahami Malaysia

(1) Demografi Politik : Malay Dominan State

(2) Demografi Penduduk : tidak hanya terdiri
daripada Melayu, Cina dan India sahaja.
(3) Kepekatan Melayu : From Region to Region

6
 Demografi Politik

Malaysia sememangnya di kenali sebagai Malay Dominan State

dan itu tidak perlu dipersoalkan lagi.

7
Demografi Penduduk

Tahun 2004

Semenanjung Malaysia: Melayu, Cina, India

dan peribumi.
Sabah: Kadazan Dusun (24.8%), Murut, Bajau
(18.5%) dll [32 etnik].
Sarawak: Dayak (44.3%), Melayu (23.2%), Cina
(26.5%), Bidayuh, Malanau (5.7%), Orang Ulu,
Iban, Penan dll [20 etnik].

8
 Tahun 2006

Melayu (55%), Cina (25%), India (7%) dan Peribumi

(13%)
Peribumi Sabah (Kadazan Dusun, Murut, Bajau dll)
Peribumi Sarawak (Dayak, Bidayuh, Malanau, Orang
Ulu dll)

9
Kepekatan Melayu

Kita perlu melihat Malayness itu

daripada wilayah kepada wilayah
(from region to region)
Kepekatan Melayu berubah daripada
Kedah, Perlis, Kelantan dan
Terengganu kepada Pulau Pinang,
Selangor, Pahang dan Johor.

10
Apabila menyeberang ke Sabah &
Sarawak darjah kepekatan itu
menjadi semakin berkurangan
Bagi kes di Sabah ianya
memerlukan situasi inter-
cooperation etnik
Bagi kes di Sarawak tidak ada etnik
yang dominan

11
Malaysia Barat
(West Malaysia)

12
1946 Malayan Union
UMNO Mei 1946
MIC Ogos 1946
1948 Persekutuan T.Melayu
MCA Feb 1949

1951 Pilihanraya Majlis Tempatan

UMNO + MCA 1952
UMNO + MCA + MIC 1954
1955 Pilihanraya Persekutuan

1957 Kemerdekaan

13
Mei 1946, United Malay National Organization
(UMNO) iaitu sebuah parti politik untuk Melayu –
Dato’ Onn Jaafar.
Ogos 1946, Malayan India Conggres (MIC): iaitu
sebuah parti politik untuk India – John Thivy.
Feb 1949, Malayan Chinese Assocation (MCA): iaitu
sebuah parti politik untuk Cina – Tun Tan Cheng Lock.
1951, Parti Islam SeMalaya (PAS)

14
Penentangan Malayan Union

Pemusatan kuasa oleh kerajaan

Pusat.

Raja Melayu hilang kuasa kecuali

agama dan adat istiadat Melayu.

Hak kerakyatan: Jus Soli.

15
Perhimpunan yang membawa kepada penubuhan UMNO pada 11 Mei
1946 di Istana Besar, Johor Bahru.

16
Pada Ogos 1951 UMNO dipimpin oleh Tunku Abdul Rahman Putra,
menggantikan Dato' Onn yang meletak jawatannya.

17
 Kerjasama Awal Politik

Febuari 1952, pilihanraya Majlis Perbandaran

KL. Perikatan (UMNO+MCA) memenangi
9/12 kerusi.

1954, Perikatan (UMNO + MCA + MIC).

18
 Pilihanraya 1955

Parti Perikatan menang dengan

51 kerusi iaitu sokongan majoriti.
Bakinya dimenangi oleh PAS.

Kerusi : M - 35, C - 15, I - 2

Perikatan - 51, PAS - 1

19
Menerima memorandum penting daripada
Parti Perikatan; Kontrak Sosial.

UMNO = 1

MCA + MIC = 4

20
31 Ogos 1957, Tanah Melayu
Merdeka dalam lingkungan
Commonwealth British.

Perdana Menteri Pertama:

Tunku Abdul Rahman.

21
Malaysia Timur
(East Malaysia)

22
Cadangan penubuhan Malaysia penting untuk Sabah dan
Sarawak khususnya.

Ia telah mengejutkan orang Sabah dan Sarawak untuk mula

berkecimpung dalam politik.

Setiap etnik menyediakan payung perlindungan kepada

etnik masing-masing.

23
Sabah

24
1961, United Kadazan National Organization (UNKO): untuk
Kadazan Dusun dan bumiputera bukan Islam – Donald
Stephens / Tun Fuad Stephens.

1961, United Sabah National Organization (USNO): untuk

Bajau, Suluk dll – Mustapha Harun

25
Sabah Chinese Assocation (SCA): untuk etnik Cina

UNKO + USNO + SCA = Parti Perikatan Sabah

1963, Donald Stephens (Ketua Menteri Sabah)

26
1881 Syarikat Borneo Utara British

1946 Kerajaan British

UNKO, USNO, SCA 1961
1st P/raya Daerah 1962
Perikatan Sabah
1963 Malaysia

27
Sarawak

28
1959, Parti Bersatu Rakyat Sarawak (SUPP) iaitu sebuah parti politik yang
bersifat multi-etnik – Ong Kee Hui dan Stephen Yong.
1960, Parti Negara Sarawak (PANAS): untuk Melayu dan Malanau –
Abang Hj Mustapha.
1961, Barisan Rakyat Jati Sarawak (BERJASA): untuk Melayu dan Malanau
di Lembah Rejang – Tuanku Hj Bujang, Abdul Rahman Ya’akub dan Abdul
Taib Mahmud.

29
1961, Sarawak National Party (SNAP): untuk Dayak di
Skrang-Saribas – Stephen Kalong Ningkan.
1962, Parti Pesaka Anak Sarawak (PESAKA): untuk
Dayak di Lembah Rejang – Temenggung Jugah.

30
1962, Sarawak Chinese Association (SCA) – Pecahan SUPP

1963, SUPP kehilangan sifat multi-etnik apabila calon bukan

Cina kalah dalam pilihanraya kerajaan tempatan
(didominasi etnik Cina).

1963, PANAS + BERJASA + SNAP + PESAKA + SCA = Parti

Perikatan Sarawak – diketuai Stephen Kalong Ningkan
(Ketua Menteri Sarawak)

31
1841 Keluarga Brooke

1946 Kerajaan British

SUPP 1959
PANAS 1960
BERJASA, SNAP 1961
PESAKA 1962
SCA 1962
Perikatan Sarawak 1962
1963 Malaysia

32
ASAS-ASAS PENTING PROSES POLITIK MALAYSIA

KONTRAK SOSIAL 1948

• Kontrak sosial merupakan satu persetujuan yang dicapai di antara Melayu,

Cina dan India semasa mewujudkan Persekutuan Tanah
Melayu tahun 1948 di bawah naungan Inggeris.

• Ia berkaitan rapat dengan bantahan Melayu terhadap elemen-elemen

yang dimaktubkan dalam Perlembagaan Kesatuan Persekutuan Tanah
Melayu tahun 1946. Di antara perkara penting “kontrak sosial” adalah
seperti berikut:

33
• Pertama, kedudukan, kedaulatan dan kemuliaan Raja-raja Melayu tidak boleh dipersoal.
Perlembagaan 1948 menubuhkan sebuah negara beraja.
• Raja memerintah berdasarkan Perlembagaan.

• Kedua, Hak istimewa Melayu tidak boleh dipersoalkan. Hak ini sememangnya mengutuhkan
dominasi Melayu di Persekutuan Tanah Melayu dan menjamin peranan mereka daripada
semua aspek kenegaraan,sama ada politik, pentadbiran, perdagangan atau pelajaran.

• Ketiga, hak kerakyatan berdasarkan prinsip jus soli bagi yang lahir selepas Persekutuan
Tanah Melayu. Hak kerakyatan juga boleh dipohon melalui kaedah-kaedah yang ditetapkan.

• Keempat, Islam adalah agama persekutuan, tetapi agama-agama lain boleh diamalkan
tanpa sebarang sekatan.
• Kelima, bahasa Melayu adalah bahasa resmi tetapi bahasa- bahasa lain ( Cina dan India )
boleh digunakan.

I34
• Peruntukan-peruntukan di atas dalam kontrak sosial menjamin peranan
dan dominan Melayu dalam proses politik negara. Di samping itu, ia juga
mengambilkira kedudukan bukan Melayu, iaitu Cina dan India, dalam
negara yang bakal merdeka daripada Inggeris.

• Kontrak sosial ini dilihat sebagai hasil proses tawar menawar

antara Melayu dan bukan Melayu kerana semua pihak, iaitu Melayu, Cina
dan India, mendapat sesuatu daripada proses rundingan dan persetujuan
yang telah dicapai. Misalnya, walaupun bahasa Melayu adalah bahasa
rasmi, tetapi bahasa Cina dan India terus dapat
digunakan dalam sekolah-sekolah jenis kebangsaan.

35
Malaysia Selepas 1963
(Malaysia After 1963)

36
 MU:1946
Tanah Melayu PTM:1948

Persekutuan Malaysia P/raya: 1955

Malaysia Barat Malaysia Timur Kontrak Sosial

1956
Semenanjung Sabah

Sarawak

Kontrak Sosial 1963

37
 KEPUTUSAN PILIHANRAYA KE-3 (10 MEI 1969)

PARTI PECAHAN BERTANDING MENANG JUMLAH

UMNO 68 52 74
MCA 33 13
PERIKATAN
MIC 3 2
SCA & BUMIPUTERA 13 7
(SARAWAK)
GERAKAN 14 8 70
PAS 62 12
PPP 6 4
DAP 24 13
PRSM 6 0
PEMBAANGKANG
SCA 3 3
SUPP 19 5
SNAP 23 9
UMCO 3 0
PESAKA 15 2
USNO 13 13
BEBAS 32 1
JUMLAH 337 144 144

38
 KEPUTUSAN PILIHANRAYA KE-4 (24 OGOS 1974)

PARTI PECAHAN BERTANDING MENANG JUMLAH

BARISAN NASIONAL UMNO 61 61
MCA 23 19
MIC 4 4
GERAKAN 8 5
PBB 16 9 135

SUPP 8 6
USNO 13 13
SCA 3 3
PAS 14 14
PPP 4 1
PEMBANGKANG DAP 46 9
PSRM 21 0
19
SNAP 24 9
PEKEMAS 36 1
BEBAS 38 0
JUMLAH 319 154 154

39
 KEPUTUSAN PILIHANRAYA KE-11 (21 MAC 2004)
PARTI PECAHAN BERTANDING MENANG JUMLAH
UMNO 117 110
MCA 40 31
MIC 9 9
GERAKAN 12 10
PPP 1 1
PBB 11 11
BARISAN
NASIONAL SUPP 7 6
SAPP 2 2 199
PBDS 6 6
PBS 4 4
LDP 1 0
PBRS 1 1
UPKO 4 4
SPDP 4 4
PAS 85 6
DAP 44 12
KEADILAN 58 1

PEMBANGKANG MDP 1 0
BEBAS 31 1
20
SNAP 7 0
STAR 1 0
SETIA 1 0

JUMLAH 447 219 219 40

Memang benar juga dalam kes-kes tertentu Melayu
boleh memerintah tanpa etnik yang lain.

Namun dalam sesetengah kes, Malay Dominan tidak

begitu jelas kelihatan.

Semua etnik ada kerusi dan diberi kerusi khususnya bagi

kawasan yang dikenalpasti mempunyai kawasan undi
berpotensi.

41
• Bagaimana pilihanraya ke-14?

42
CABARAN HUBUNGAN INTER-INTRA ETNIK DI
MALAYSIA DARI ASPEK POLITIK

 Setiap kaum di Malaysia diwakili oleh parti politik

masing-masing.
 Menyuara, menjaga serta memperjuangkan
kepentingan dan kelangsungan kaum masing-
masing.
 Sukar menerima pemimpin dari kaum lain.
 Mengukuhkan semangat perkauman yang
menebal.
 Implikasinya……….

Menimbulkan perasaan tidak

senang hati

Jika isu bahasa, agama,

pendidikan dan ekonomi Mengukuhkan semangat
di peralatkan, ianya akan Politik perkauman
menimbulkan kekecohan

Ketidakpuasan hati timbul

apabila menyuarakan
kepentingan etnik tanpa
mengambilkira etnik lain
Rumusan
(Conclusion)

45
Pembangunan Politik-Etnik dalam kes
Malaysia dapat dilihat seperti berikut :

Semenanjung Malaysia : tuntutan

berpolitik dicetuskan oleh peristiwa
penentangan Malayan Union.
Sabah dan Sarawak: tuntutan berpolitik
dicetuskan oleh penubuhan Malaysia.

46
 SEKIAN
TERIMA KASIH

47