БҮТЭЭЦИЙН ОНОВЧТОЙ

ТӨСӨЛЛӨЛТ

STRUCTURAL OPTIMIZATION
КОНСТРУКЦИЮ ОПТИМИЗАЦИЙ
УДИРТГАЛ
ОПТИМИЗАЦИ НЬ УЛС ТӨР, ЭДИЙН ЗАСАГ, ЦЭРЭГ,
ТЕХНОЛОГИЙН БҮХИЙ Л САЛБАРТ ӨРГӨН
ХЭРЭГЛЭГДЭЖ БАЙНА. БҮТЭЭЦИЙН ОНОВЧЛОЛ
НЬ ШИЙДВЭР ГАРГАГЧ ЗОХИОН БҮТЭЭГЧ БА
КОНСТРУКТОР НЬ БОЛОМЖТОЙ СОНГОЛТООС
ХАМГИЙН ҮР АШИГТАЙ АРГА ЗАМЫГ ОЛОХ НЬ
ГОЛ ЗОРИЛГО ЮМ.
ОНОВЧЛОЛЫН ТӨРӨЛ
БҮТЭЭЦИЙН ОНОВЧЛОЛ
STRUCTURAL OPTIMIZATION
БҮТЭЭЦИЙН ХОСОЛСОН ОНОВЧЛОЛ
INTEGRATED STRUCTURAL OPTIMIZATION
БҮТЭЭЦИЙН ОРОН ЗАЙН ОНОВЧЛОЛ
DESIGN SPACE OPTIMIZATION
ЗОРИЛГЫН ФУНКЦ

 Хувьсагчаа хэрхэн сонгох вэ?

 Бүтээцээ хэрхэн загварчлах


 Оновчтой хэмжээг тодорхойлох

 Оновчтой хэлбэрийг тодорхойлох
 Топологи оновчлол
ЗОРИЛГЫН ФУНКЦ
 Ерөнхий тохиолдолд оптимизацийг
тодорхойлно.
min f ( x)
xX
 Энд f : R nхожлын
R функц, ашгийн функц гэж
нэрлэнэ.
 Энд x  Rшийдийн
n
олонлог эсвэл нөөцийн
олонлог.
ОПТИМИЗАЦИЙН ТӨРӨЛ
 /Оновчтой хэмжээг тодорхойлох
/Size optimization/ бүтээцийн байршил хэлбэр ба топологийг
өөрчилөхгүйгээр хэмжээг өөрчилнө.
 Оновчтой хэлбэрийг тодорхойлох
/Shape optimization/ захын нөхцөл хэвээрийн хэлбэрийг чөлөөтэй
өөрчилнө.
 Топологи оновчлол
/Topology optimization/ бүтээцийн хаана материал хөшүүнийг
нэмэх хасах хэрэгтэйг тодорхойлно.
 ОНОВЧТОЙ ХЭМЖЭЭГ ТОДОРХОЙЛОХ

 Тополог болон хэлбэр ачаа өгөгдсөн байна.

 Тодорхой тооны шатлалд хуваагаад огтлол тус бүрийн хэмжээг тодорхойлно.
 Огтлол тус бүрийн хөшүүнийг тодорхойлно.
 Төмөр бүтээцийн алслалаас дамнурууны өндөр сонгох/өргөн сонгох/
 Баганын алхам 6-9?
 Арматурчилалын итгэлцлүүр 3% байх эсэх
ХЭМЖЭЭГ ОНОВЧТОЙ ТӨСӨЛЛӨХ
 Хамгийн хялбар арга
 Хэмжээ болон хөндлөн огтлолын хэмжээг хувьсагч болгон авдаг
 Татангын тооцоонд ихэвчлэн хэрэглэгдэг
 Schmit (1960)
 Төгсгөлөг элементийн арга ба шугаман бус програмчилаж дөхөлт

хийсэн
 Дөхөлт хийх замаар

Хувьсагч
Элементийн урт
Элементийн хөндлөн огтлол
Тогтмол
Бүтээцийн хэлбэр
ОНОВЧТОЙ ХЭЛБЭРИЙГ СОНГОХ

 В шулууны байрлалыг өөрчилөх замаар

 Тоон аргаар хэлбэрийн функцийг тодорхойлно.
 Төгс хэлбэрийн тухай ойлголт.
 Гулзайлтын элементэд двутавр хамгийн ашигтай огтлол мөн
эсэх
ХЭЛБЭР ОНОВЧТОЙ ТӨСӨЛЛӨХ
 Бүтээцийн хэлбэрээр хувьсагчаа сонгоно.
 Хэмжээгээр оновчлол хийх нь тухайн тохиолдол
 Олон янзын хэлбэрүүдийг харьцуулах замаар

 Zolesio (1981), Haug and Choi et al. (1986) – Univ. of Iow

 Бүтээцийн хэлбэрийн мэдрэмжийн талаар судалгаа хийсэн
 Материалын уламжилах буюу гөлгөр болгох ба зангилааг
хувьсагч болгон авсан.
Шулуун, Нум, Элипс байх
TOPOLOGY OPTIMIZATION

 Энэ арга нь өмнөх аргатай хамтарч ажиллах ба төгсгөлөг

элементүүдэд хуваагаад ачаалах үед хөшүүнийг нэмэх хасах
замаар зөв хэлбэрийг гаргаж авна.
 Шахалтанд ажилах элемэнтүүдийг сонгох
 Суналтанд ажилах элементүүдийг сонгох

замаар хамгийн ашигтай хэлбэрийн сонгодог

ТОПОЛОГ ОНОВЧЛОЛ
 Хувьслын онолын арга /The evolutionary method/
 Xie and Steven (1993)
 Нэг төрөлийн хувьсал/ The homogenization method/
 Bendsoe and Kikuchi (1988) – Univ. of Michigan
 Нягтыг өөрчлөх арга /Density approach/
 Yang and Chuang (1994)
 ТЭ-ийн хөшүүнийг өөрчлөх замаар/cell-based approach/
ТОПОЛОГ ОНОВЧЛОЛ
БҮТЭЭЦИЙН ОНОВЧОЛ
ТОПОЛОГ ОНОВЧЛОЛ
 Нэг төрлийн хувьсал /The homogenization
method/
 Дотороо хоосон хэсэг агуулсан төгсгөлгүй тооны
элементэд хуваана.
 Материалын сүвэрхэг хэсэг нь оновчлолын хувьсагч
болно.
 Материал болгоны хоосон хэсэг ба байрлал өөр байна.
ТОПОЛОГ ОНОВЧЛОЛ
 Нэг төрлийн хувьсал /The homogenization method/

 Hassani B ба Hinton E (1998)

Судалгааны ажил

 2 хэмжээст уян харимхайн бодлог болно

 а1, а2, Ө хувьсагчаа тодорхойлно.
ОНОВЧЛОЛЫН ТӨРӨЛ
БҮТЭЭЦИЙН ОНОВЧЛОЛ
STRUCTURAL OPTIMIZATION
БҮТЭЭЦИЙН ХОСОЛСОН ОНОВЧЛОЛ
INTEGRATED STRUCTURAL OPTIMIZATION
БҮТЭЭЦИЙН ОРОН ЗАЙН ОНОВЧЛОЛ
DESIGN SPACE OPTIMIZATION
БҮТЭЭЦИЙН ХОСОЛСОН ОНОВЧЛОЛ
 Бүтээцийн хосолсон оновчлолын
аргын үндэслэл

 Хэлбэрийн оновчлол
 Бага тооны хувьсагчтай
 Гөлгөр гадаргуу үр дүн өгдөг

 Топологи өөрчлөгдөхгүй

 Тополог оновчлол
 Олон тооны хувьсагчтай
 Гөлгөр биш үр дүн өгдөг

 Материалыг хоосон ба бүтэн хооронд нягтыг өөрчлөх замаар хийгдэг

Энэ 2 аргын хосолсон арга

БҮТЭЭЦИЙН ХОСОЛСОН ОНОВЧЛОЛ I
 N. Olhoff, M. P. Bensoe and J. Rasmussen (1991)
 2 хэмжээст систем загварчилна.
 Тополог оновчлол→Хэлбэрийн оновчлол хийнэ.

 Зохиогч Тополог оптимизацийн үр дүнд эхний хэлбэрийг

өгнө.
БҮТЭЭЦИЙН ХОСОЛСОН ОНОВЧЛОЛ II
 Бүтээцийн тополог ба хэлбэрийн оновчлолын
хосолсон арга

 -M. Bremicker, M. Chirehdast, N. Kikuch and P. Y. Papalambros,

(1991)
 - 3-Шатлалаас бүтнэ.
 Шат I : Оновчтой топологийг боловсруулна.
 Шат II : Топологоо мэдээллийг хөрвүүлнэ.
 Шат III : Параметр тодорхойлж
БҮТЭЭЦИЙН ХОСОЛСОН ОНОВЧЛОЛ III
 Хэлбэр хэмжээ Тополог хосолсон арга
 Оновчлолын арга
 - E. Hinton, J. Sienz, S. Bulman, S. J. Lee and M. R. Ghasemi (1998)
 - Автоматаар бүтээцийн оновчлол хийж байна.
 - Тополог оновчлол:
 Хувьслын арга
 Homogenization method
 - Хэлбэрийн оновчол:
 Математик програмчилал

 Генитик алгоритм

 - Хэлбэр/ Хэмжээ оновчлол 2хэмжээст уян харимхай бодлогт

болгоно.
БҮТЭЭЦИЙН ОНОВЧЛОЛ ЧИГЛЭЛҮҮД
 Жингээр
 Өртөг
 Метал бүтээц
 Төмөр бетон бүтээц
 Хосолмол бүтээц
 Genetic algorithm of steel structure optimization
 Life circle optimization for steel structure
ЦААШИД УНШИХ
 Сэдэв
 Генетик
 Homogenerition method
 Design space optimiztion
 Nonlinear programming
 Гүдгэр оптимизаци
 Унших ном
 S. S RAO Engineering optimization theory and practice
 Jozsef Farkes Optimum design of metal structure
 David, Rees Mechanics of optimal structural design-minimum weight structure
 U. Kirsch Optimum Structural design, McGraw hill
 Gallagher and Zeinkeiwics Optimum structural design theory and applications
 Cost optimization of structures
ГАН БҮТЭЭЦ ОНОВЧТОЙ ТӨСӨЛЛӨЛТ
Барих үеий зардал
 Материалын өртөг (дамнуруу, багана ба холбоос)
 Үйлдвэрлэлийн өртөг холбоос(болт, электод) ба ажилчидын өртөг.
 Тээврийн зардал үйлдвэрээс талбай руу ба барилгын талбай дахь
 Хүлээж авах угсрах агуулахын зардал

Ашиглалтын үеийн зардал

ГАН БҮТЭЭЦ ОНОВЧТОЙ ТӨСӨЛЛӨЛТ
 Ашиглалтын үеийн зардал
 Ил гарсан хэсгийг будах
 Шалгалтын үеийн зардал

 Засах зардал

 Магадлашгүй ажлын зардал

 Буулгах нураах үеийн зардал

 Ашиглалтын үеийн зардалын

фактор
 Гадаргуугын талбай
 Холбоосын тоо
 Газарүйн байршил/далайн

эргийн барилга коррози их/

ГАН БҮТЭЭЦ ОНОВЧТОЙ ТӨСӨЛЛӨЛТ
 Генетик алгоритмын талаар
 Сүүлийн 30жилийн турш оновчилолын салбарт шугаман

ба шугаман бус математик програмчилын арга хөгжиж

ирсэн. Энэ ганц арга нь инженерийн олон салбарын үр
дүнтэй тохиромжтой биш.
 Энэ Дарвин хувьслын хууль болох суурьшигч, хувиралт,

сонголт ба удамшилын онолоос үүсэлтэй.

АШИГЛАСАН НОМ ЗҮЙ
 Google.com
 Multidisciplinary system and design optimization lecture MIT
 Structural optimization new jersey institute of technology
 Cost Optimization of Structures 2006
 Engineering optimization theory and practice RAO S.
 Design optimization, lecture, Ken Youssefi